» Khazanah Persuratan Melayudiperkenalkan kepada generasi

moral dan pekerti anak-anak mene­rusi bait rangkap serta alunanmelodinya.

Perkara ini diperakukan Pen­syarah Fakulti Bahasa Modendan Komunikasi, Universiti PutraMalaysia, Prof Madya Dr LimSwee Tin ketika membicarakannazam pada Program BicaraWarisan Puisi Melayu Tradisionaldi Taman Budaya Kuala Lumpur,bam-bam ini.

RAM PfNGHAYATAN CERITA RAKYAT

,si 7U~A"9CeritA

Oleh Hafizah Iszahanid

hafiza@bharian.com.my

Wa.lau tidak terken.alseper­t1 pantun, tetap1 nazamsebahagian daripada

genre dalam puisi Melayu tradisimemiliki keistimewaan tersen­diri kerana ia digunakan sebagaiwahana mendidik, membentuk

CCTeromba ialah susunanundang-undang adatyang disampaikan da/ambentuk puisi dan iamerongkumi puisi klasikseperti pantun pepatahpetitih syair; seloka, gurin­dam, ungkapan, perbila­ngan, terasul dan manteraJJ

Prof Madya Datuk PadukaDr Mohd Rosli Saludin

Timbalan Dekan Pengajian Siswazah,Fakulti Bahasa dan Komunikasi UPSI

Khalayak pada rogram S;cara War;san Puis; MelayuTrad;s;onal di Taman Budaya Kuala Lumpur.

"Selain menyampaikan pe­ngajaran agama, nazamjuga digu­nakan bagi menyampaikan nasi­hat dan panduan kepada peme­rintah. Nazam adalah sebahagiandaripada warisan PersuratanMelayu yang sungguh istimewa.

"Pengertian nazam diambildaripada bahasa Arab yang meru­juk gubahan puisi. Bernazam pulaadalah bercerita dengan berlagu,bersajak atau bersyair, mena­zamkan cerita dengan lagu ataumenyajakkan.

"Ini bagaimanapun tidak ber­maksud lagu popular sepertiNazam Lebaran atau Nazam Ber­

kasih itu adalah nazam yangdimaksudkan dalam Persura­tan Melayu. Ia adalah lagu dantidak ada kena mengena dengannazam," ujarnya.

Dr Lim turut menekankan pen­tingnya nazam dipertahankan,malahan sepatutnya diperkenal-

kan kepada generasi muda seawalusia sarna seperti memperkenal­kan pantun kepada mereka sepertiyang sudah dilakukan.

"Struktur nazam dibahagikankepada tiga iaitu idea, bahasa danbentuk. Ia adalah ungkapan yangdigunakan untuk mendorongkepada kefahaman agama dansebab itu ia dimulakan denganpuji-pujian kepada Tuhan.

"Contoh terbaik untuk membe­ri kefahaman berhubung perkaraini ialah Nazam Sifat 20. Ia bukansaja menarik, tetapi juga luarbiasa. Penggunaan kata-katanyabukan saja sangat bernas, tetapijuga padat," katanya.

Khalayak diberitahu, nazamumumnya terikat dari segi barisrangkapnya iaitu dua baris dengan

. skema rimanya a-a, cob,d-b danseterusnya atau kadangkala iadibentuk dengan skema a-a, bob,c-c dengan keseluruhan rangkap

adalah keseluruhan idea yanghendak disampaikan.

Timbalan Dekan PengajianSiswazah, Fakulti Bahasa danKomunikasi, Universiti Pendidi­kan Sultan Idris (UPS!),Prof MadyaDatuk Paduka Dr MohdRosHSalu­din, berkongsi pentas denganmembicarakan satu lagi warisanPersuratan Melayu, iaitu teromba.

"Teromba ialah susunan un­dang-undang adat yang disam­paikan dalam bentuk puisi dan iamerangkumi puisi klasik sepertipantun, pepatah petitih, syair,seloka, gurindam, ungkapan, per­bilangan, terasul dan mantera,"katanya pada Bicara Warisan PuisiMelayu dipengerusikan bekas Pe­ngarah Bahagian Warisan TidakKetara, Jabatan Warisan Negara,Siri Neng Buah.

Beliau memaklumkan terom­ba juga dirujuk sebagai riwayatatau sejarah bentuk perbilangan,bukan dalam bentuk tulisan atauprosa dan seperti genre puisiMelayutradisional yang lain, tidakdiketahui siapa penciptanya.

"Justeru ada berpuluh-puluhatau beratus-ratus versi terombamengikut daerah dan penuturnya.Dari segi bentuknya, terombatidak terikat dengan jumlah barisyang tidak tetap dan rima akhir dihujung baris juga tidak sarna.

"Namun teromba itu luas, didalamnya ada genre puisi Melayulain seperti disebut orang, kalaudigumpal selebar kuku/ kalaudibentang seluas alamo Terombamerangkumi hampir semua aspekkehidupan," katanya.

Teromba bukan hanya digunapakai pada majIis adat sepertiperkahwinan atau pertabalan diraja, sebaIiknya, bangs a Melayumenggunakannya sebagai bahanpendidikan sarna ada menegur,menyindir atau mendidik denganbahasa yang berlapik.