PERSEPSI PELAJAR TERHADAP AKTIVITI DAKWAH DALAM

PEMBENTUKAN AKHLAK JAMAAH DAN MASYARAKAT SETEMPAT,

SATU KAJIAN DI KOLEJ 13, UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA,

SKUDAI, JOHOR.

SITI NAFEESAH BT ISHAK

UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

PZS 19 : 16 (Pind. 1/97) UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

BORANG PENGESAHAN STATUS TESIS

JUDUL : PERSEPSI PELAJAR TERHADAP AKTIVITI DAKWAH DALAM

PEMBENTUKAN AKHLAK JAMAAH DAN MASYARAKAT SETEMPAT, SATU

KAJIAN DI KOLEJ 13, UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA, SKUDAI, JOHOR.

SESI PENGAJIAN : 2005/2006

Saya : SITI NAFEESAH BINTI ISHAK (HURUF BESAR) Mengaku membenarkan tesis (PSM/ Sarjana/ Doktor Falsafah)* ini disimpan di Perpustakaan Universiti Teknologi Malaysia dengan syarat-syarat kegunaan seperti berikut:

1. Tesis adalah hak milik Universiti Teknologi Malaysia. 2. Perpustakaan Universiti Teknologi Malaysia dibenarkan membuat salinan untuk tujuan pengajian

sahaja. 3. Perpustakaan dibenarkan membuat salinan tesis ini sebagai bahan pertukaran antara institusi

pengajian tinggi. 4. ** Sila tandakan ( )

SULIT (Mengandungi maklumat yang berdarjah keselamatan atau kepentingan Malaysia seperti yang termaktub di dalam AKTA RAHSIA RASMI 1972) TERHAD (Mengandungi maklumat TERHAD yang telah ditentukan oleh organisasi/badan di mana penyelidikan dijalankan) TIDAK TERHAD Disahkan oleh ____________________________ ____________________________ (TANDATANGAN PENULIS) (TANDATANGAN PENYELIA) ALAMAT TETAP: NO 3 JLN SRI SULONG 19, USTAZ ABD AZIZ BIN DAENG MALEBIK 83500 BATU PAHAT, Nama Penyelia JOHOR DARUL TAKZIM. Tarikh:_____________________ Tarikh:_____________________ CACATAN: * Potong yang tidak berkenaan ** Jika tesis ini SULIT atau TERHAD, sila lampirkan surat daripada pihak yang berkuasa/organisasi berkenaan dengan menyatakan sekali sebab dan tempoh tesis ini perlu dikelaskan sebagai SULIT atau TERHAD Tesis dimaksudkan sebagai tesis bagi Ijazah Doktor Falsafah dan Sarjana secara penyelidikan atau disertasi bagi pengajian secara kerja kursus dan penyelidikan atau Laporan Projek Sarjana Muda (PSM).

Saya akui bahawa saya telah membaca karya ini dan pada pandangan saya, karya ini

adalah menepati dari segi skop dan kualiti untuk tujuan penganugerahan Ijazah Sarjana

Muda Teknologi Serta Pendidikan (Pengajian Islam).

Tandatangan : ………………………………..

Penyelia projek : Ustaz Abdul Aziz Bin Daeng Malebik

Tarikh : 20 April 2006

PERSEPSI PELAJAR TERHADAP AKTIVITI DAKWAH DALAM PEMBENTUKAN

AKHLAK JAMAAH DAN MASYARAKAT SETEMPAT, SATU KAJIAN DI KOLEJ

13, UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA, SKUDAI, JOHOR.

SITI NAFEESAH BT ISHAK

Laporan projek ini dikemukakan sebagai memenuhi

sebahagian daripada syarat

penganugerahan Ijazah Sarjana Muda Sains Serta Pendidikan (Pengajian Islam)

Fakulti Pendidikan

Universiti Teknologi Malaysia

2006

ii

“Saya akui ini adalah hasil karya sendiri kecuali nukilan dan ringkasan yang tiap-tiap

satunya saya telah jelaskan sumbernya”.

Tandatangan : …………………………

Nama Penulis : Siti Nafeesah Bt Ishak

Tarikh : 29 Mac 2006

iii

DEDIKASI

Al-Fatihah

Buat Abah yang telah kembali ke rahmatullah

tanpa sempat melihat kejayaanku…

Jutaan kasih dan sayang

Buat Ummi yang membesarkanku sehingga kini.

Semoga kejayaanku menjadi penawar jerih perihmu selama ini.

Semoga kejayaanku menjadi pendorong buat adik-adikku

Hidayah, Syafiq dan Ammar

Salam penghargaan

Kepada pensyarah yang mengajar serta membimbingku selama ini.

Salam ukhuwah dan terima kasih

Buat rakan-rakan seperjuangan yang membantuku selama ini.

iv

PENGHARGAAN

بسم اهللا الرحمن الرحيم

Alhamdulillah, segala pujian bagi Allah (S.W.T), Tuhan semesta alam, selawat

dan salam kepada junjungan Baginda Nabi Muhammad s.a.w serta kepada ahli

keluarganya, sekalian sahabatnya dan para pengikut setianya. Bersyukur saya ke hadrat

Ilahi kerana dengan izin dan limpah kurniaNya laporan penyelidikan ini dapat

disempurnakan.

Ribuan terima kasih kepada Ustaz Abdul Aziz Bin Daeng Malebik

Selaku Pensyarah Pembimbing di atas segala bimbingan, bantuan dan teguran sepanjang

menyempurnakan penyelidikan ini.

Seterusnya ribuan terima kasih kepada Perpustakaan Sultanah Zanariah UTM

Skudai, Kompleks Islam Negeri Johor, Perpustakaan Sultan Ismail dan Perpustakaan

Universiti Malaya, di atas bahan rujukan bagi menyelesaikan tugasan ini. Kepada rakan-

rakan seperjuangan yang sudi menemani dan menolong penulis mencari dan

meminjamkan bahan rujukan dan informasi yang diperlukan bagi memenuhi kajian ini.

Sekalung budi diucapkan kepada keluarga tercinta, di atas sokongan moral kalian,

akhirnya kajian ini dapat disempurnakan. Doa dan restu kalian amat diperlukan.

والسالم

v

ABSTRAK

Aktiviti dakwah adalah satu usaha yang dilakukan di dalam pemantapan dan

pembentukan akhlak jamaah dan masyarakat masa kini. Walaupun terdapat pelbagai

aktiviti dakwah yang dijalankan namun akhlak jamaah dan masyarakat, jauh berbeza

dengan akhlak tuntutan Islam yang sebenarnya. Kajian ini bertujuan memahami persepsi

pelajar terhadap aktiviti dakwah dalam pembentukan akhlak jamaah dan masyarakat

setempat. Satu kajian di Kolej 13, Universiti Teknologi Malaysia, Skudai, Johor. Seramai

150 orang pelajar daripada Kolej 13 dipilih sebagai sampel kajian. Maklumat didapati

melalui soal-selidik, dianalisis secara deskriptif dengan menggunakan perisian SPSS

12.0. Hasil daripada kajian ini didapati bahawa aktiviti dakwah yang dijalankan di Kolej

13, memberi pengaruh terhadap pembentukan akhlak jamaah dan masyarakat setempat.

Ini dapat dilihat daripada sambutan responden terhadap aktiviti dakwah yang dijalankan

di kolej ini. Penyelidik juga telah mengemukakan beberapa cadangan untuk dijadikan

panduan kepada pihak-pihak tertentu bagi memantapkan lagi aktiviti dakwah ini.

Cadangan kajian lanjutan juga turut dikemukakan agar ada pihak yang akan meneruskan

kajian ini pada masa akan datang.

vi

ABSTRACT

The activity of propagating a belief is an effort is carried out in order to enhance and

mould the ‘jamaah’ behavior within in the society nowadays. Although there is various

propagation of a belief done, the ‘jamaah’ behavior of the society is far different from the

behaviors outlined by the Islamic religion. The purpose of this research to find the

perceptions of students towards the activity of propagating a believe in the process of

shaping the ‘jamaah’ behavior of the society. The respondents were 15 students from

‘Kolej 13’, University Teknologi Malaysia, Skudai, Johore. The data obtained through

the questionnaires used as the instrument was analyzed descriptively using the Statistical

Package for Social Science (SPSS version 12.0) software. The findings showed that the

propagation of a belief activity done in Kolej 13 had influenced the moulding of the

‘jamaah’ behavior among the society. The researcher also pointed out a few suggestions

as guidance to certain parties in boosting up this propagation activity. These can be seen

from the feedback of respondent towards the propagating activity being conducted in this

college. Suggestions for further research were also given, so that there will be other

researchers who would further this research in the future.

vii

SENARAI JADUAL

Jadual Halaman

Jadual 3.6 Pengelasan Skala Lima Mata Dan Market Skor.

Jadual 3.9 Pengelasan Tahap Min

Jadual 4.2.1 Fakulti

Jadual 4.2.2 Umur

Jadual 4.2.3 Jenis Sekolah Sebelum Memasuki UTM

Jadual 4.2.4 Tahap Pendidikan Agama

Jadual 4.3.1 Ceramah Agama Penting Diadakan Di Kolej 13 Bagi

Pembentukan Akhlak Pelajar

Jadual 4.3.2 Menghadiri Kelas Fardu Ain Di Kolej, Dapat

Memperbaiki Akhlak Jamaah

Jadual 4.3.3 Bimbingan Usrah Mampu Mengeratkan Persahabatan

Dengan Pelajar Lain Di Kolej.

Jadual 4.3.4 Kelas Bimbingan Al-Quran Adalah Penting Untuk

Memantapkan Masyarakat Dari Gejala Sosial

Jadual 4.3.5 Masyarakat Di Kolej 13, Memerlukan Aktiviti Dakwah

Yang Dijalankan Di Kolej Untuk Pembentukan Akhlak

Mulia.

Jadual 4.3.6 Aktiviti Dakwah Yang Dijalankan Di Kolej Penting

Terhadap Pembentukan Akhlak Jemaah Dan Masyarakat

Jadual 4.3.7 Solat Berjamaah Perlu Dilakukan Di Kolej Kerana Solat

Berjemaah Dapat Mengeratkan Silaturahim Sesama

Masyarakat Di Kolej.

Jadual 4.3.8 Qiamullail Adalah Penting Untuk Diadakan Bagi

41

43

46

47

47

48

49

50

50

51

51

52

52

53

viii

Memantapkan Diri Ke Arah Pembentukan Akhlak Yang

Mulia.

Jadual 4.4.1 Aktiviti Dakwah Yang Dijalankan Di Kolej Menarik

Minat Saya Untuk Menyertainya.

Jadual 4.4.2 Saya Faham Dengan Apa Yang Disampaikan Semasa

Ceramah Agama Diadakan.

Jadual 4.4.3 Aktiviti Dakwah Yang Dijalankan Seperti Qiamullail

Menarik Minat Saya

Jadual 4.4.4 Bimbingan Usrah Adalah Penting Untuk Memantapkan

Pengetahuan Agama Saya

Jadual 4.4.5 Kelas Fardu Ain Amat Perlu Untuk Diadakan Di Kolej

Jadual 4.4.6 Kelas Bimbingan Al-Quran Adalah Penting Untuk

Memantapkan Pengetahuan Agama Saya.

Jadual 4.4.7 Saya Dapat Mengenal Pelajar Lain Semasa Aktiviti

Yang Dijalankan Di Kolej.

Jadual 4.4.8 Solat Berjemaah Yang Diadakan Di Kolej Perlu

Dilakukan Setiap Waktu Fardu Solat

Jadual 4.4.9 Kempen Menutup Aurat Adalah Yang Dilaksanakan Di

Kolej Menimbulkan Minat Saya Untuk Melakukannya

Jadual 4.4.10 Aktiviti Dakwah Yang Disediakan Sentiasa Mengikuti

Perkembangan Teknologi Terkini.

Jadual 4.4.11 Aktiviti Yang Disediakan Sentiasa Dikemas kini

Mengikut Keperluan Semasa.

Jadual 4.4.12 Saya Amat Berpuas Hati Dengan Kecekapan Dan

Prestasi Pengendali Program Semasa Program

Dijalankan

Jadual 4.4.13 Pendakwah Perlu Memiliki Sekurang-Kurangnya

Pengetahuan Asas Dalam Pengendalian Aktiviti Yang

Dijalankan

Jadual 4.5.1 Saya Sentiasa Menghadiri Ceramah Agama Yang

54

54

55

56

56

57

57

58

58

59

59

60

60

61

ix

Diadakan Di Kolej 13

Jadual 4.5.2 Saya Sentiasa Mendapatkan Informasi Tentang Aktiviti

Dakwah Yang Dijalankan Di Kolej Ini.

Jadual 4.5.3 Kelas Fardu Ain Menarik Minat Pelajar Di Kolej 13.

Jadual 4.5.4 Saya Pernah Bersama-Sama Menyertai Aktiviti Kolej

Yang Mengadakan Qiamullail Di Kolej 13

Jadual 4.5.5 Saya Mengikuti Aktiviti Bimbingan Usrah Yang

Diadakan Di Kolej 13

Jadual 4.5.6 Setiap Aktiviti Agama Yang Dilakukan Di Kolej 13,

Mendapat Sambutan Menggalakkan

Jadual 4.5.7 Saya Sentiasa Bersama-Sama Melakukan Solat Jemaah

Di Surau Kolej 13.

Jadual 4.5.8 Saya Menyertai Aktiviti Bertadarus Al-Quran Di Surau

Pada Bulan Ramadhan.

Jadual 4.5.9 Semasa Mengikuti Setiap Aktiviti Dakwah Yang

Diadakan Di Kolej 13, Saya Dapat Menumpukan

Perhatian

Jadual 4.5.10 Saya Sangat Berminat Dengan Setiap Aktiviti Dakwah

Yang Dijalankan Di Kolej 13 Ini.

Jadual 4.5.11 Pengendali Aktiviti Dakwah Sentiasa Memberikan

Informasi Terkini Tentang Aktiviti Dakwah Yang Akan

Dijalankan.

Jadual 4.5.12 Saya Merasa Puas Hati Dengan Bentuk-Bentuk Aktiviti

Dakwah Yang Dijalankan Di Kolej Ini.

Jadual 4.4.13 Semasa Menghadiri Aktiviti Dakwah Yang Dijalankan,

Ia Adalah Kerelaan Saya Sendiri.

62

62

63

63

64

64

65

66

66

67

67

68

x

Senarai Ringkasan Perkataan

SWT

Subhanahu Wa Taala

PPIPS

Pusat Pengajian Islam Dan Pembangunan Sosial

PSZ

Perpustakaan Sultanah Zanariah

(SPSS)

Statistical Package for Social Science

UTM

Universiti Teknologi Malaysia

UiTM

Universiti Teknologi Mara

xi

SENARAI LAMPIRAN

Lampiran Halaman

Borang Soal Selidik 92

Surat Kebenaran Melakukan Kajian (Fakulti Pendidikan) 102

Surat Kebenaran Melakukan Kajian (PPIPS) 103

Surat Kebenaran Melakukan Kajian (PSZ) I 104

Surat Kebenaran Melakukan Kajian (PSZ) II 105

Surat Memohon Kebenaran Mendapatkan Maklumat Pelajar 106

xii

KANDUNGAN

BAB PERKARA HALAMAN

Pengesahan Status Tesis

Pengesahan Penyelia

Judul Halaman

Halaman Pengakuan ii

Dedikasi iii

Penghargaan iv

Abstrak v

Abstract vi

Senarai Jadual vii

Senarai Ringkasan Perkataan x

Senarai Lampiran xi

Kandungan xii

I PENDAHULUAN

1.1 Pengenalan 1

1.2 Latar Belakang Masalah 4

1.3 Penyataan Masalah 5

1.4 Objektif Kajian 6

1.5 Persoalan Kajian 7

1.6 Kepentingan Kajian 7

xiii

1.7 Batasan Kajian 8

1.8 Definisi Konsep dan Istilah 9

1.8.1 Persepsi 9

1.8.2 Pelajar 10

1.8.3 Aktiviti 10

1.8.4 Dakwah 11

1.8.5 Pembentukan 11

1.8.6 Akhlak 11

1.8.7 Jamaah 12

1.8.8 Masyarakat 12

1.9 Kesimpulan 12

II SOROTAN PENULISAN

2.1 Pengenalan 14

2.2 Kajian-Kajian Yang Berkaitan 14

2.3 Pengenalan Dakwah 17

2.4 Pengertian Aktiviti Dakwah 20

2.5 Matlamat Aktiviti Dakwah 22

2.6 Jenis-Jenis Aktiviti Dakwah

23

2.6.1 Ceramah Umum

24

2.6.1.1 Menjelaskan Tajuk Ceramah 25

2.6.1.2 Analisis Tajuk Ceramah 25

2.6.1.3 Membuat Kajian Sebelum

Memberi Ceramah

25

2.6.2 Bimbingan Usrah 26

2.6.3 Pelaksanaan Kempen

26

xiv

2.6.4 Bimbingan Al-Quran Dan Tadarus Al-

Quran

27

2.6.5 Kelas Fardu Ain 28

2.6.6 Membudayakan Solat Berjemaah 29

2.6.7 Melaksanakan Qiamullail

29

2.7 Pembinaan Akhlak 30

2.8 Pengenalan Jamaah 31

2.9 Konsep Jamaah Islam 33

2.10 Kesimpulan 35

III METODOLOGI KAJIAN

3.1 Pengenalan 36

3.2 Reka bentuk Kajian 36

3.3 Lokasi Kajian 37

3.4 Populasi Dan Sampel Kajian 38

3.5 Prosedur Kajian 38

3.6 Instrumen Kajian

39

3.6.1 Bahagian A 40

3.6.2 Bahagian B 40

3.6.3 Bahagian C 40

3.6.4 Bahagian D

41

3.7 Kajian Rintis 41

3.8 Cara Pengumpulan Data 42

3.9 Analisis Data 42

3.10 Kesimpulan 44

xv

IV ANALISA DAPATAN

4.1 Pendahuluan 45

4.2 Bahagian A 46

4.3 Bahagian B 49

4.4 Bahagian C 54

4.5 Bahagian D 61

IV PERBINCANGAN, RUMUSAN DAN CADANGAN

5.1 Pendahuluan 69

5.2 Perbincangan

69

5.2.1 Maklumat Demografi Responden 70

5.2.2 Kepentingan Aktiviti Dakwah Terhadap

Pembentukan Akhlak Ahli Jamaah Dan

Masyarakat Setempat

71

5.2.3 Pandangan Pelajar Terhadap Aktiviti

Dakwah Yang Dijalankan Di Kolej 13

73

5.2.4 Gambaran Tentang Sambutan Pelajar

Terhadap Aktiviti Dakwah Yang

Dilaksanakan Oleh Kolej 13

76

5.3 Rumusan 79

5.3 Cadangan

82

5.4.1 Individu 82

5.4.2 Masyarakat 82

5.4.3 Pendakwah 83

5.4.4 Badan Dakwah 84

5.4.5 Media Massa 84

xvi

5.5 Cadangan Kajian Lanjutan 85

5.6 Penutup 86

BIBLIOGRAFI 87

LAMPIRAN 92

1

BAB I

PENDAHULUAN

1.1 Pengenalan

Dakwah merupakan seruan untuk menjadi hamba kepada Allah. Dakwah juga

merupakan tuntutan yang mesti dilaksanakan oleh setiap orang Islam. Tuntutan ini

disebabkan dakwah itu merupakan satu keperluan bagi manusia keseluruhannya.

Keperluan ini bukan semata-mata atas kepentingan akhirat, tetapi juga atas kepentingan

hidup di dunia ini. Allah berkuasa penuh meninggikan agama Islam tanpa campur

tangan manusia sedikit pun, tetapi oleh kerana agama ini telah diamanahkan kepada

manusia, maka semua orang Islam bertanggungjawab terhadap agama ini. Sejarah

menunjukkan dengan jelas bahawa orang Islam dahulu, terutamanya para sahabat telah

berusaha sedaya upaya untuk memperjuangkan agama ini (Ab Aziz Mohd Zin, 1997: 3).

Dakwah Islamiah sebagai suatu gerakan yang muncul dalam masyarakat turut berubah

dengan berubahnya masyarakat. Apabila tugas dakwah hendak dijalankan dalam

sesebuah masyarakat yang telah berubah, maka ia harus menyesuaikan dan peka dengan

perubahan itu. Dakwah Islamiah yang berusaha untuk memperkukuh keimanan dan

keyakinan manusia, seharusnya mempunyai strategi yang sesuai dengan perubahan

sosial dan pembentukan akhlak (Abdullah Muhammad Zin, 2000: 6).

2

Dalam pengurusan dakwah, masyarakat merupakan badan tidak formal yang

bertanggungjawab secara langsung membina suasana persekitaran dan menyediakan

keperluan masyarakat. Amar makruf ialah tanggungjawab masyarakat tetapi nahi

mungkar dalam beberapa hal yang membabitkan kesalahan kecil boleh diselesaikan oleh

masyarakat. Manakala kesalahan yang di bawah kuasa jabatan atau agensi tertentu perlu

dilaporkan kepada pihak yang berwajib untuk mendapatkan tindakan selanjutnya.

Masyarakat tidak berhak menghukum mengikut kehendak masyarakat sendiri. Dalam

usaha menjaga kemaslahatan seluruh anggota masyarakat, suatu tindakan memastikan

perlaksanaan individu dan masyarakat berteraskan syariat Islam perlu dilakukan. Di

samping itu, masyarakat bertanggungjawab menunjukkan contoh teladan dengan akhlak

mulia kepada generasi pewaris atau baru (Berhanuddin Abdullah, 2000: 6).

Bagi membentuk akhlak manusia, maka organisasi dakwah hendaklah

ditubuhkan bagi mengatur dan melaksanakan aktiviti dakwah dengan strategi yang

berkesan, tepat dan mampu dilaksanakan dalam batas dan ruang yang ada dan terhad ini

bagi memastikan kejayaan pembentukan akhlak bagi masyarakat setempat (Mohd Shahir

Hj Abdullah, 2000: 5).

a) Organisasi dakwah hendaklah menentukan dengan jelas akan objektif yang

hendak dicapai serta mampu dilaksanakan supaya ia tidak menjadi angan-angan

kosong atau menjadi objektif yang tidak boleh diukur dan dipastikan.

b) Aktiviti dakwah mestilah dilengkapi dengan peralatan canggih selaras dengan

kemajuan sains dan teknologi terkini.

c) Segala program dan aktiviti yang dijalankan mestilah bertujuan untuk

meningkatkan pengetahuan dan memperkuatkan iman di kalangan umat Islam

secara khusus dan rakyat Malaysia secara umum.

3

Aktiviti dakwah seharusnya merangkumi kurikulum masa depan yang

mempunyai fokus ke arah membebaskan individu daripada kongkongan mata pelajaran

sebagai sumber utama ilmu, serta melengkapkan diri dengan kemahiran kognitif,

interpersonal dan kecekapan yang tinggi. Untuk memenuhi matlamat pembentukan

akhlak masyarakat yang bersikap terbuka dan kreatif, kurikulum yang direncanakan

mestilah mampu membekalkan dengan kesediaan diri yang kukuh dari segi intelek,

rohani, emosi dan jasmani (Bahagian Pendidikan Guru, Kementerian Pendidikan

Malaysia, 1999: 14).

Salah satu aktiviti dakwah dalam pembentukan akhlak ialah memberitahu kepada

kumpulan sasaran dakwahnya akan perkara-perkara yang mereka tidak boleh lakukan

disebabkan perkara-perkara itu dilarang oleh agama. Tetapi jika tugas ini tidak

dilakukan dengan berhati-hati dan berkesan, akibatnya ia boleh menimbulkan reaksi

yang negatif daripada mereka yang cuba diubah tingkah laku sasaran, akibatnya sasaran

akan terus melakukan perbuatan-perbuatan yang menjadi larangan itu. Suatu teori yang

sangat berguna sebagai panduan apabila para pendakwah hendak membanteras tingkah

laku yang menyalahi agama ialah Teori Reaktans Psikologi (Abdullah Hassan, 2001:

10).

Menurut Sulaiman Ibrahim (2000), kegiatan dakwah terpadu di kalangan

mahasiswa di universiti harus dipergiatkan dengan mengutamakan program tunjang

seperti program Kefahaman Islam, Kepimpinan Islam dan Sahsiah Islam. Kaedah yang

paling baik pula ialah Sistem Usrah yang bersistematik menerusi penyelia yang

berpengalaman berserta penggunaan tajuk bersesuaian yang mementingkan soal utama

dan permasalahan umat Islam, bukan sekadar meniupkan semangat juang dan

memberontak semata-mata, mementingkan juga penghayatan menyeluruh terhadap

pengertian-pengertian tarbiah itu sendiri.

4

1.2 Latar Belakang Masalah

Aktiviti dakwah yang dijalankan oleh badan-badan yang tertentu merupakan

salah satu cabang dalam pembentukan akhlak seseorang. Sejauh mana sesuatu aktiviti

dakwah itu dapat membentuk akhlak seseorang adalah bergantung kepada bagaimana

aktiviti dakwah dijalankan. Kenyataan yang sedang berlaku pada hari ini berbeza dengan

kehidupan dahulu kerana kehidupan pada hari ini penuh cabaran (Ghazali Darusalam,

1996: 3). Jika dilihat kepada trend semasa, keruntuhan akhlak seolah-olah sudah sebati

dan bertapak kukuh dalam masyarakat. Kini budaya yang mementingkan keseronokan

dan pemuasan hawa nafsu ini dan pemikiran materialistik menjadi budaya yang dihayati

oleh semua lapisan umur sama ada golongan tua atau muda (Abdul Ghafar Hj. Don,

2000: 5).

Senario pembentukan akhlak dengan merealisasikan program-program dakwah

di kalangan umat Islam kini adalah satu agenda penting untuk membendung gejala

keruntuhan akhlak daripada terus berlaku. Walaupun berbagai-bagai program dakwah

yang dijalankan, namun gejala keruntuhan akhlak dalam masyarakat masih berada pada

tahap kritikal.

Situasi ini menimbulkan persoalan. Adakah program tersebut mendapat

sambutan daripada umat Islam? Sejauh manakah program-program ini memberi manfaat

kepada sasaran dan adakah ia berkesan ke atas pembentukan akhlak ahli jamaah dan

masyarakat setempat?

Pembentukan akhlak ini juga mendapat perhatian alim ulama dan tokoh-tokoh

agama di negara ini. Ustaz Fadzil Hanafi, Pengerusi Jawatankuasa Hal Ehwal Agama

Islam Negeri Kedah, menyatakan keruntuhan akhlak hari ini amat serius dan perlu di

5

tangani segera. Menurutnya masalah penglibatan remaja dalam aktiviti jenayah,

penagihan, berpelesiran, pelacuran merosakkan harta benda awam dan sebagainya sudah

sampai ke satu tahap yang kritikal. Beliau berharap pihak berkuasa menjalankan

pemantauan berterusan (Dakwah, Julai 1998: 8).

Dalam kehidupan umat Islam di Malaysia daripada perspektif kerohanian

terhadap beberapa cabaran baru yang sedang melanda masyarakat dan negara Islam,

terutamanya dilihat fenomena ini daripada sudut pengurusan secara global.

1.3 Penyataan Masalah

Pembentukan akhlak adalah satu usaha dalam menangani keruntuhan nilai

kemanusiaan di kalangan masyarakat Islam kini yang telah berada pada tahap kritikal.

Menyedari dan menginsafi perkara ini, beberapa langkah yang drastik perlu diambil bagi

menjamin keutuhan umat daripada dipengaruhi oleh masalah semasa ini di antaranya

mengadakan aktiviti dakwah di kalangan masyarakat.

Lantaran itu, perlaksanaan aktiviti dakwah dalam pembentukan akhlak perlu

dihalusi supaya satu pelan tindakan dapat diambil untuk menjayakan perlaksanaan

aktiviti dakwah terhadap pembentukan akhlak ahli jamaah dan masyarakat setempat.

Memandangkan belum ada kajian dibuat secara khusus mengenai masalah ini di

Kolej 13 Universiti Teknologi Malaysia, Skudai, Johor. Penyelidik merasakan perlunya

dibuat kajian dan penyelidikan mengenai masalah ini.

6

Di dalam kajian ini, fokus yang diberikan adalah kepada aktiviti yang

dilaksanakan terhadap pelajar di Kolej 13. Menilai persepsi pelajar terhadap aktiviti

dakwah di kalangan pelajar dalam kehidupan seharian. Dari segi menunaikan

tanggungjawab ibadah khusus, meningkatkan akhlak dan hubungan sosial,

mendisiplinkan diri dalam pelajaran dan pembentukan sifat serta peribadi sebagaimana

yang dikehendaki oleh Islam.

Adalah diharapkan, semoga dapatan daripada penyelidikan ini dapat membantu

pihak kolej atau masyarakat mengetahui sejauh manakah perlaksanaan aktiviti dakwah

dalam pembentukan akhlak dan ahli jamaah atau masyarakat setempat dapat dihasilkan

dengan baik dan sempurna.

1.4 Objektif Kajian

Kajian ini dijalankan berdasarkan beberapa objektif berikut:

1.4.1 Mengenal pasti kepentingan aktiviti dakwah terhadap pembentukan

akhlak ahli jamaah dan masyarakat setempat

1.4.2 Meninjau pandangan pelajar tentang aktiviti dakwah yang dijalankan di

Kolej 13

1.4.3 Mendapatkan gambaran tentang sambutan pelajar terhadap aktiviti

dakwah yang dilaksanakan di Kolej 13

7

1.5 Persoalan Kajian

Persoalan yang diutarakan dalam menjalankan kajian ini adalah seperti berikut:

1.5.1 Sejauh manakah kepentingan aktiviti dakwah terhadap pembentukan akhlak ahli

jamaah dan masyarakat setempat?.

1.5.2 Apakah pandangan pelajar terhadap aktiviti dakwah yang dijalankan di Kolej

13?.

1.5.3 Sejauh manakah sambutan pelajar terhadap program dakwah yang dilaksanakan

oleh Kolej 13?.

1.6 Kepentingan Kajian

Pemantapan rohani sangat penting terhadap setiap individu Muslim terutama di

kalangan mereka yang dipertanggungjawabkan dengan amanah yang diberikan. Begitu

juga dengan pelajar di Kolej 13 yang diamanahkan oleh keluarga dan negara untuk

belajar dan menamatkan pengajian mereka. Mereka sepatutnya diisi dengan pelbagai

pengetahuan agama supaya amanah yang dipertanggungjawabkan dapat dilaksanakan

dengan sebaik mungkin. Pada dasarnya kajian ilmiah ini dibuat untuk melayakkan

penyelidik dianugerahkan Ijazah Sarjana Muda Sains serta Pendidikan di Universiti

Teknologi Malaysia.