pengenalan sejarah

B

1

Kajian Landskap Budaya Di Kampung Kuala Kepis, Bahau Jempol, N. Sembilan

Sejarah Fizikal 1.0

Lad 500 Rekabentuk Landskap Lanjutan III / 26 Bab 1.0 Sejarah Fizikal T k

1.0 SEJARAH FIZIKAL 1.1 Sejarah Negeri Sembilan

Sejarah awal penubuhan Negeri Sembilan, Jempol dan

seterusnya perkampungan dengan menggunakan kaedah

mengenal pasti 11 elemen landskap yang terdapat di dalam

sesuatu kawasan. Perkembangan yang dimaksudkan

merangkumi aspek politik, sosial ekonomi dan kebudayaan di

kawasan kajian iaitu Kampung Kuala Kepis.

Bahawa adalah Negeri Sembilan itu tempatnya tiada

diketahui orang. Sebelum kedatangan Raja Melewar iaitu kira

kira dalam akhir kurun masihi yang ke 18, harus agaknya

persatuan 19 buah tempat yang dinamakan Negeri Sembilan itu

hanya baru disebut orang, setelah Raja Melewar datang ke

Negeri itu sahaja.

Maka di dalam babad jawa yang bernama "Negara

Kartagama" yang terkarang dalam kurun masihi ke 14 (oleh

Para Pancar) seorang pengarang di Manjapahit dalam zaman

hayam waruk dahulu, tiada tersebut nama Negeri

Sembilan itu, demikian jua tiada tersebut dalam

Hikayat Sejarah Melayu yang

dikarang oleh Tun Sri Lanang, kira-kira dalam tahun masihi

1612, maka dalam tahun masihi 1613, sebuah buku cerita

tawarikh Melaka telah dikarang oleh seorang pengarang

Portugis bernama "Godinho D Eredia" tetapi dalam buku itupun

tiada jua didapati nama Negeri Sembilan itu, demikian jua tiada

lagi tersebut dalam buku perharian orang Belanda yang

bernama "Degh Register" tertulis di Betawi di antara tahun

masihi 1625-1682.

Jadi, nyatalah nama Negeri Sembilan itu belum lagi

diketahui orang pada zaman-zaman tersebut, maka setengah

daripada jajahan - jajahan kecil yang bersatu kemudiannya

menjadi Negeri Sembilan itu, hanya pada zaman - zaman itu

diketahui orang dengan namanya masing-masing sahaja, tiap-

tiap satunya dihitungkan sebuah negeri.

Maka lawarikh negeri yang dinamakan Negeri Sembilan

itu sangatlah kabur ceritanya, kerana masing-masing tempat

dalam negeri itu adalah ceritanya yang berasing-asing,

B

2


Sejarah Fizikal 1.0


tambahan pula banyak yang lanjut dan karut-karut, maka cerita

itu tiadalah dapat dibentangkan semuanya, dipetik dari buku

sejarah Alam Melayu yang kelima karangan Buyung Adil tahun

masihi 1939.

Tarikh yang tepat kedatangan orang Melayu dari Pagar

Ruyong (Minangkabau) ke Tanah Melayu ini tidaklah dapat

dinyatakan dengan tepatnya, tetapi mengikut karangan-

karangan buku-buku daripada sejarah, bahawa kedatangan

orang Melayu dari Pagar Ruyong ke Tanah Melayu, ialah kira-

kira pada abad yang ke-16 dan tempatnya di satu kawasan

Utara Melaka bemama Naning tetapi menurut buku salasilah

alam Minangkabau sebelum itu lagi, orang-orang Melayu Pagar

Ruyong ( Minangkabau) telah ada menduduki Tanah Melayu

disuatu daerah Naning namanya, kebenaran itu dapat

dibuktikan dari salasilah dan juga dari keterangan tuan Tibul,

seorang pengarang Inggeris dalam bukunya bemama "Koloniel

Negeskrip" nombor 11 dan 12 tahun 1914.

Katanya,........ "tidak lama selepas Singapura dikalahkan oleh

Jawa dalam tahun 1377 masihi, Naning telah didatangi oleh

seorang pembesar Melayu dari Minangkabau, To' Pak Tahir

namanya, (To' Pak Radin ialah Dato' pada Pak

Teh Nan Sebatang) atau disebut orang juga To*

Patih (Mengikut loghal) dengan diiringi oleh

seramai 22 orang kelasi pengiring-pengiringnya.

Naning dan Negeri Sembilan sejak zaman silam ada

mempunyai pertalian, asal nama Negeri Sembilan, ialah diambil

sempena dari serambi alam Minangkabau, iaitu dari masjid di

Minangkabau yang mempunyai 9 tiang, nama yang dibuat oleh

orang Minangkabau yang mula-mula sekali mendiami Naning,

Kelang, Jelebu, Semujung (Sungai Ujong), Johol, Segamat,

Rembau, Sebuah Jajahan Dalam Pahang dan Muar.

Kerana kesembilan tempat ini didiami oleh mereka

(orang Melayu Minangkabau) maka sebab itulah dinamakan "

Negeri Sembilan" iaitu ada mempunyai 9 puak menurut

salasilah Tok Pepatih inilah yang membuka (meneroka) Negeri

Sembilan itu bersama-sama dengan Batin Maha Kalang dan

Batin Sekudai, anak cucu ketiga-tiga mereka inilah yang

menjadi penghulu di dalam Negeri Sembilan dan asal usul

bangsa orang yang di dalam Negeri Sembilan itu. Dan ada pun

bilangan pada zaman dahulu kalanya, negeri itu beraja ke

B

3


Sejarah Fizikal 1.0


Johor, berkalike Siak, bertuan ke Minangkabau dan

berpangkalan ke Melaka.

Setelah Dato' Pepatih Nan Sebatang datang memduduki

daerah Rembau, maka perubahan-perubahan tentang

kehidupan dan peraturan hidup sebagai manusia yang

sempuma iaitu di antaranya berpedomankan pada adat istiadat

yang bersendikan syarak dan syarak bersendikan kitab Allah,

(dipetik dari majalah Mastika keluaran bulan Julai 1955 dan

pengarang salasilah ini).

1.2 Kaitan Alam Minangkabau Dengan Negeri Sembilan.

Mengikut keterangan doktor R.W. Winsted dalam kurun

ke empat belas (XIV) memang telah ada orang Minangkabau

menduduki di hulu Melaka dalam kurun ke enam belas (XVI)

tatkala Kerajaan Melayu di Melaka dikalahkan oleh Portugis

pada tahun masihi 1511 orang Minangkabau memang telah ada

di bandar Melaka. Sebelumnya mengikut keterangan dalam

buku peringatan seorang bangsa Portugis bemama Goudinho

De Erodia ada menyebutkan iaitu dalam tahun masihi 1613

sudah ada sedia orang-orang Minangkabau di

Naning dan Rembau yakni diluar takluk Portugis.

Tetapi tak ada pula dalam buku peringatan itu

menyebutkan orang-orang Minangkabau sudah ada di Johor,

Seri Menanti dan Sungai Ujong. Dengan hal yang demikian

bolehlah diagakan tempat-tempat itu diduduki oleh orang-orang

asli sahaja. Dalam buku peringatan tersebut ada pula

menerangkan Naning takluk pada Portugis dan Sungai Ujong

tempat orang asli.Maka dengan keterangan ilu boleh jadi asas

yang dikatakan Negeri Sembilan itu adanya kemudian daripada

tarikh tersebut.

Pada tahun 1939 seorang Admiral bangsa Belanda

bernama Vandevear ada membuat perjanjiaan persahabatan

dengan Sultan Abdul Jalil Johor, supaya sama-sama menawan

Melaka tetapi didapatinya bantuan orang Melayu tidak beberapa

memberi pertolongan dalam angkatan Belanda itu.Tetapi

apabila Melaka dapat dikalahkan, rakyat Sultan Johor memang

ada bersama terutama orang Minangkabau.Maka dari tarikh

tersebut, kuasa Kerajaan Sultan Johor Melayu merebak ke

Negeri Sembilan. Oleh yang demikian Sultan Johor

B

4


Sejarah Fizikal 1.0


menghantarkan pegawai-pegawai dan saudagar-saudagar ke

Negeri Sembilan.

Oleh yang demikian orang-orang Minangkabau yang

datang dari Melaka dan Johor yang mana suka berpindah dan

meneroka. Maka dia membuat dan mendirikan rumah ditepi-tepi

sungai di Negeri Sembilan, dihulu-hulu sungai, dikaki-kaki bukit

yang ada beranak air. Juga di Naning dan Rembau supaya

boleh bercucuk tanam dan bersawah padi.

Mengikut cerita dari tuan R.J. Wilkinson dua orang yang

bersaudara iaitu seorang bemama Sutan Semanik dan seorang

lagi Sutan Kebesaran. Kedua-duanya anak buah Dato'

Makhudum Sati Semanik dari Tanah Datar dalam salah satu

Luak Minangkabau mula datang ke Negeri Sembilan ramai

orang bersama-sama dengannya. Mereka datang menerusi

Siak dari Siak terus ke Melaka dari Melaka terus ke Seri

Menanti melalui jalan Naning dan Rembau.

Sutan Semanik meneroka di air Merbau Anjing Beranak

dan Sultan Johan Kebesaran meneroka di Tanjung Alam.

Kemudian dari itu datang pula tiga orang lagi yang

ternama dari Minangkabau iaitu Tok Putih suku

Seri Lemak Minangkabau. Dia membuka tempat di

Gamin dan dia dilantik jadi pawang negeri. Yang kedua

bemama Tok Laut suku Mungkal dan bertempat di air Humban

Tali. Yang ketiga bemama Tok Sheikh suku Seri Melenggang

dan berkediaman di anak air Sungai Lintah. Dari masa ke

semasa semakin luaslah tempat-tempat dibuka dan diteroka

untuk mereka berkediaman sehingga terbukalah Inas, Johol,

Gemencheh , Terachi, Gunung Pasir, Jempol, Pasir Besar dan

Ulu Muar. Sememang adat Minangkabau iaitu bersuku-suku

dan berkaum-kaum. Maka sebab itulah adatnya pada

perbilangan;

’Tak lapuk dek hujan, tak lekang dek panas, biar mati anak

jangan mati adat’

Sistem pentadbiran negeri dapat dikatakan satu

pemerintahan yang bercorak demokrasi yang berbentuk 'tear

system'. Perbilangan yang menyebutkan,

B

5


Sejarah Fizikal 1.0


'Bulat anak buah menjadikan Buapak Bulat Buapak

menjadikan Lembaga Bulat Lembaga menjadikan Penghulu

Bulat Penghulu menjadi Raja'

Membuktikan atas kebenaran ini. Manakala sistem

pentadbiran pula turun dari atas iaitu Raja, Penghulu, Lembaga

dan Buapak. Buapak yang memiliki anak buah menyampaikan

segala perintah. Itulah yang disebutkan dalam perbilangan

adatnya: 'Berjenjang naik, bertangga turun'.

Setelah penjajah Inggeris mencampuri pemerintahan,

maka berlakulah berbagai-bagai perkara yang tidak diingini

"pecah-pecah dan perintah" yang menjadi permainan penjajah

itu telah digunakan dengan bijaksana oleh penjajah Inggeris.

Akhirnya Sungai Ujung dan Jelebu terpaksa menerima seorang

Residen British, kemudian diikuti oleh Rembau manakala Seri

Menanti telah kalah berperang dengan Inggeris yang dibantu

oleh Penghulu Syed A.Rahman Sungai Ujung pada tahun

1874M.

Nama Negeri Sembilan yanag kita warisi

sekarang ini adalah diambil dari nama 'Sembilan

Negeri' yang diketuai oleh 'Sembilan Penghulu' yang

menabalkan Raja Melewar. Perkataan 'Negeri' di pangkal huruf

'Sembilan' itu adalah diambil dari istilah yang lazim dipakai dari

tanah leluhur (asal) Minangkabau yang membawa pengertian

satu kawasan atau daerah yang kira-kira seluas luak atau

mukim atau kampung, orang-orang Minang memanggil dengan

nama 'negeri'

Sejarah negeri sembilan banyak dinyatakan di dalam

buku –buku khususnya banyak diterbitkan oleh bahagian

penyelikan dan kebudayaan Muzium Negeri dan kerajaan

Negeri Sembilan. Menurut pengenalan sejarah Negeri

Sembilan, Pada 1895, Yamtuan Seri Menanti (Tuanku

Muhammad), Undang Luak Johol, Sungai Ujong, jelebu,

Rembau dan Tengku Besar Tampin telah menyatukan semua

daerah itu dan dinamakan “Negeri Sembilan’.

Terdapat banyak buku – buku yang menulis mengenai sejarah

Negeri sembilan terutamanya buku yang ditulis oleh Saadon

B

6


Sejarah Fizikal 1.0


Osman, kebudayaan Muzium Negeri dan kerajaan Negeri

Sembilan. 1992 di dalam bukunya iaitu menurut tulisan Nathans

dan Winstedt yang menyebut sejarah Negeri Sembilan

dibahagikan kepada 3 fasa iaitu:

1. Period permulaan pecahan 4 negeri taklukan iaitu

Sungai Ujong, Kelang, Jelebu dan Johol.

2. Period kedua ialah peralihan dengan 4 negeri taklukan

kepada Sembilan negeri Minangkabau dibawah naugan

Johor.

3. Period ketiga, disamping 4 negeri taklukan, Sembilan

negeri Minangkabau dimerintah sendiri di bawah

Yamtuan N. Sembilan.

Jika dikira dari segi luas topografinya, Negeri Sembilan

adalah negeri ketiga terkecil di semenanjung malaysia. Menurut

jabatan ukur dan pemetaan di ibu negeri Seremban, Negeri

sembilan merupakan sebuah negeri yang mempunyai keluasan

kawasan seluas 6,646 km persegi (664,600 hektar) dan terletak

di sebelah barat Semenanjung Malaysia. Ianya terletak di

tengah-tengah himpitan 4 negeri iaitu Melaka,

Selangor, Johor dan Pahang.

Ianya juga mempunyai 7 buah daerah pentadbiran iaitu

Seremban, Tampin, Port Dickson, jelebu, Rembau dan Kuala

Pilah dan Jempol. Iklim micro adalah 29 º Celcius. Jika di kaji

secara saintifik, Negeri sembilan merupakan sebuah negeri

yang bertopografikan bukit -bukau dan berbatu keras.

Begitu juga jika dilihat dari segi jaringan jalan raya yang

dibina dengan terpaksa meneres bukit untuk menghubungkan

diantara sesebuah daerah. Terdapat dua jaringan jalan raya

yang terpenting yang dibina di kaki banjaran titiwangsa iaitu

Bukit Tangga dan Bukit Putus. Terdapat banyak kawasan

tarikan semulajadi di sini seperti Jeram dan air terjun, flora dan

fauna dan juga kawasan hutan simpan yang tebal.

B

7

Sejarah Fizikal 1.0 Kajian Landskap Budaya Di Kampung Kuala Kepis, Bahau Jempol, N. Sembilan

Sungai Muar berikutan ketibaan Penghulu Luak

pada ketika itu . Perkataan ‘kumpul’ disebut –

sebut nama tersebut lama-kelamaan berubah

menjadi Jempol.

1.3 Asal Usul Jempol.


Asal kedatangan orang-orang Minangkabau di Jempol

adalah sama seperti Luak Sungai Ujung iaitu disekitar kurun ke

17 atau awal kurun ke 18. Pergolakan politik dalam kerajaan

Melayu Melaka dan Kerajaan Melayu Johor mendorong

perpindahan mereka ke tempat yang lebih selamat. Pada waktu

itu Jempol terletak dibawah pemerintahan Sultan Johor. Tetapi

sebelum kemunculan Melayu Johor, Jelebu telah berada

dibawah pemerintahan Melayu Melaka.

Gambar Rajah : Peta Negeri Sembilan Sumber : Web Site

Jempol terletak di sebelah timur Negeri Sembilan iaitu di

penghujung banjaran Titiwangsa. Keluasan daerah adalah

1,768km persegi dan mempunyai bentuk muka bumi yang

berbukit-bukau serta iklim yang panas kering.

Ada sumber yang menyatakan bahawa Luak Jempol

mula diteroka dengan penemuan Sungai Muar di Kuala Pilah.

Luak Jempol adalah merupakan antara empat negeri Sakai

pada period pertama dan dianggap luak ketiga tertua di negeri

Sembilan. Hubungan antara Jempol dengan Sungai Ujong

dikatakan bermula sejak kurun ke 13 lagi.

Menurut cerita lisan dan juga menurut diari yang ditulis

oleh Pegawai British yang pertama di Jelebu iaitu Encik Queritz

dan En O’Brien’s dalam notanya yang bertajuk ‘Journal of the

Straits Branch of the Royal Asiatic Society’ menyebut bahawa

pada asalnya Jempol berasal dari nama Sungai Muar. Sejarah

nama itu kemudiannya ditukar kepada Jempol, yang dipercayai

berasal dari peristiwa perkumpulan orang kampong di tepi

B

8

Sejarah Fizikal 1.0 Kajian Landskap Budaya Di Kampung Kuala Kepis, Bahau Jempol, N. Sembilan 1.4 Lokasi Kawasan Kajian. 1.5 Sejarah Pembukaan Kampung

Kuala Kepis.

Kampung Kuala Kepis terletak di dalam daerah Jempol,

pekan kampung adalah Bahau. lokasi kajian adalah adalah

berdekatan dengan pekan bahau dan pekan kuala pilah.

Keluasan kampung adalah 2,786 ekar .

Kampung Kuala Kepis terletak di dalam daerah Jempol, pekan kampung adalah Bahau. Lokasi kajian adalah

adalah berdekatan dengan pekan bahau dan pekan kuala pilah.

Keluasan kampung adalah 2,786 ekar .


Setiap kawasan penempatan yang diterokai mempunyai

nilai sejarah yang tersendiri. Menurut Prof. Madya Suria

Sulaiman, Fakulti Senibina perancangan dan ukur, Universiti

Teknologi Mara, Shah Alam menyatakan bahawa ‘tempat yang

kita pijak atau duduki sekarang mempunyai latar belakang

sejarah yang tidak diketahui melainkan kita melakukan kajian

terhadap tempat tersebut’. Jadi kesimpulan dari keterangan

beliau, kajian yang akan dijalankan mestilah merangkumi

sejarah pembukaan kampung kerana ia merupakan salah satu

cara untuk mengenal pasti dan memahami ciri-ciri dan juga

mempelajari gaya hidup sebenar bagi pembentukkan sesebuah

masyarakat.

Kawasan sawah Padi

Kawasan Kampung

Kawasan Pertanian Getah

B

9


Bagi mendapatkan asal usul nama kampung Kuala Kepis adalah melibatkan maklumat yang diambil dari

keterangan penduduk Kampung Kuala Kepis sendiri. Tiada

fakta yang menyatakan asal usul nama kampung Kuala Kepis

diberi. Mengikut perkiraan jangka waktu perbezaan umur

penduduk di situ, uwan jahara (78 tahun), beliau menyatakan

bahawa beliau masih ingat lagi mengenai datuknya yang

menetap dikampung tersebut. Maka dengan itu, dapatlah

disimpulkan bahawa Kampung Kuala Kepis telah ada kira – kira

150 tahun yang lampau iaitu disekitar tahun 1850-an. Menurut

Mohd. Nor b.Hassim bekas ketua kampung terusan seberang,

beliau juga menyatakan bahawa kampung tersebut telah dibina

di sekitar tahun 1850-an berikutan bukti pendaftaran surat

beranak dan surat kematian.

Menurut cerita, Kampung Kuala Kepis

berasal dari pertembungan dua sungai iaitu Sungai Muar dan Sungai Kepis. Lokasi

pertembungan di antara dua sungai tersebut terletak di

kawasan kampung bukit tempurung.


Hasil kajian yang dijalankan melalui termurah, terdapat

beberapa orang tua yang berusia lebih kurang 80 tahun telah

lama menetap di kampung tersebut. Di antara nama-nama yang

ditemuramah untuk mendapatkan sejarah asal usul Kampung

Kuala Kepis ialah Hj. Wahab b. Hassan (1928)dari suku

Mungkal, Hjh. Jahara bt. Natin(1927) dari suku acheh, Noreda

bt. Mohamad Nor(1961) dari suku Selomak Terata.

Gambar: Nama Kampung Kuala Kepis di ambil dari pertembungan Sungai Muar dengan Sungai Kepis yang terletak di hulu kampung di antara sempadan Kampung Kuala Kepis dengan Kampung Bukit Tempurung.

Sumber: Penulis

B

10


Sejarah Fizikal 1.0


1.5.1 Era Penerokaan Kampung. (1850-1945)

Pada awalnya, Kampung Kuala Kepis terdiri daripada

tiga buah kampung iaitu kampung iaitu:

1. Kampung Kuala Kepis

2. Kampung Bukit Tempurung

3. Kampung Terusan Seberang

Pada zaman dahulu, Kampung Kuala Kepis adalah

merupakan kawasan hutan. Kira – kira 150 tahun yang lalu iaitu di sekitar tahun 1850-an, Seorang pembuka Kampung

Kuala Kepis (tidak diketahui nama dan asalnya) telah membuka

kampung tersebut di tepi Sungai Muar. Menurut cerita Uwan

Jahara bt. Atin (78 tahun) Kampung Kuala Kepis adalah

merupakan ciri – ciri kampung yang sebenar kerana Kampung

Kuala Kepis mempunyai ciri – ciri kampung seperti adanya

sungai sebagai perhubungan, adanya kawasan rendah untuk

bersawah padi, adanya kawasan bukit untuk kawasan

pertanian, dan adanya kampung di sepanjang sungai iaitu

Sungai Muar.

Beliau pernah bertanyakan kepada

bapanya iaitu (Natin b. Poyo mengenai kisah

orang dulu – dulu. Pada ketika era penerokaan

zaman Atin b. Poyo, Pekerjaan penduduk kampung ketika itu,

adalah berdasarkan pertanian sawah padi. Menurut Atok Hj.

Wahab b. Hassan, orang dulu – dulu yang ingin bersawah padi

terpaksa menebang hutan dan membersihkan kawasan.

Tambahan beliau, orang dulu – dulu terpaksa menyabung

nyawa dari binatang buas seperti harimau, gajah, beruang dan

sebagainya.

Menurut Uwan Jahara, orang dulu – dulu telah membina

denai – denai kecil di dalam hutan dengan cara menebas

dengan parang sebagai laluan untuk pergi ke sawah dan ke

kampung yang berdekatan untuk mendapatkan bekalan

makanan.

Bagi sumber air untuk penanaman padi, terdapat

sebatang Sungai Muar yang mengalir ke kampung tersebut.

Menurut uwan Jahara dibahagian Baruh (merujuk di kawasan

sawah padi) di belakang rumahnya, terdapat sebuah ’bonda’

(terusan) yang dibina untuk menyalirkan air ke sawah sejak

B

11


Sejarah Fizikal 1.0


beliau berusia lebih kurang 10 tahun. Tambah beliau, orang

dulu – dulu telah menggunakan kincir air untuk memindahkan

air dari Sungai Muar ke sawah padi. Dari analisa kenyataan

beliau dapatlah disimpulkan ’bonda’ (terusan) yang dibina di

sepanjang kampung tersebut telah dibina di sekitar tahun 1937.

Menurut cerita Atok Hj. Wahab b. Hassan setelah mendengar cerita – cerita orang dulu – dulu sebelumnya, perebakan kampung kuala kepis bermula dari hulu Kampung Kuala Kepis. Pada ketika itu, penduduk kampung hanya berberapa orang sahaja yang terdiri dari berlainan suku. Walaubagaimanapun suku kaum tersebut tidak dapat dipastikan.

Penduduk Kampung Kuala Kepis kebanyakannya terdiri

daripada anak jati Negeri Sembilan. Kebanyakan penduduk

yang tinggal di situ adalah dari suku Selomak Minangkabau, Acheh, Selomak Terata, Biduanda Lingkungan, dan suku Tiga Batu.

1.5.2 Era Jepun, Bintang Tiga dan British di awal kemerdekaan Malaya (1945-1960).

Di dalam kajian ini, penulis ingin membuat pemerhatian

dan mengklasifikasikan Era Jepun , Bintang Tiga dan British

sebagai satu era. Ini adalah kerana tiada pembangunan dan

zaman di mana penduduk telah mengalami zaman

kesengsaraan.

1.5.2(a) Era Penaklukan Jepun Di Tanah Melayu (1942 - 1945)

Apabila kerajaan Jepun telah menakluki semenanjung

tanah melayu pada tahun 1942, ramai tentera Jepun

memasuki kawasan kampung. Menurut Atok Hj. Wahab b.

Hassan, pada awalnya askar jepun memasuki Kampung Kuala

Kepis sacara aman. Tambahan beliau, tentera jepun telah

membuat markas tentera di Juasseh. Selang beberapa minggu,

tentera Jepun mula melakukan kekejaman terhadap penduduk

kampung. Di antara kekejaman yang dilakukan terhadap

penduduk kampung adalah seperti berikut:-

B

12


Sejarah Fizikal 1.0


1. Memaksa penduduk kampung memberi semua hasil

pertanian terutamanya hasil padi yang ditanam apabila

musim menuai.

2. Melakukan kerahan tenaga bagi membuat satu kawasan

lapangan terbang di pengkalan tenteranya di Juasseh.

3. Memaksa penduduk kampung berkerja sebagai tentera

jepun.

4. Mendera penduduk kampung bagi mereka yang engan

berkerja untuk tentera jepun dan memberi hasil padi

kepada tentera jepun.

Menurut atok Hj. Wahab b. Hassan, beliau menyatakan

sendiri pengalamannya ketika berkerja dengan tentera jepun

sebagai buruh untuk membina lapangan kapal terbang tentera

jepun di Juasseh. Beliau mendakwa bahawa setiap pagi semua

kaum lelaki penduduk kampung dikerah untuk menebang hutan

bagi pembinaan lapangan terbang tersebut. Setiap pagi tentera

jepun akan mengira jumlah buruh yang datang bekerja tetapi

sekiranya pada keesokan harinya jika terdapat buruh yang tidak

hadir bekerja maka tentera jepun akan mencarinya sampai

jumpa.

Menurut Atok Hj. Wahab b. Hassan, pada

tahun 1944, pernah satu ketika, seorang penduduk

kampung yang engan membuat kerja membina

lapangan terbang telah didera oleh tentera jepun. Tambahan

beliau, lelaki tersebut telah dihimpit dengan kayu balak dan

kemudian dipijak – pijak oleh beberapa orang tentera jepun.

Peristiwa tersebut telah disaksikan oleh beliau dan beberapa

orang kampung yang bekerja di situ.

Beliau juga mendakwa tentera jepun hanya memberi

satu pot beras, segenggan gula dan seketul ubi kayu kepada

mereka yang berkerja. Kadang – kadang tentera jepun tidak

memberi apa – apa, cuma yang dapat hanya keletihan berkerja

dari terbit fajar hingga terbenam matahari.

Menurut Atok Hj. Wahab b. Hassan, bagi memindahkan

kayu balak yang telah ditebang, tiga ekor gajah kepunyaan Tok

Jelobu (Undang Luak Jelebu) dan beberapa ekor kerbau milik

orang kampung telah diambil oleh tentera jepun untuk

digunakan menarik kayu balak. Tambahan beliau, pernah satu

ketika pada pukul 9.00 pagi , ketiga - tiga gajah Tok Jelobu

mengamuk kerana ada penduduk kampung mengata bahawa

B

13


Sejarah Fizikal 1.0


Tok Jelobu (Undang Luak Jelebu) pada waktu itu telah

meninggal dunia. Berikutan kejadian itu, semua pekerja lari

bertempiaran berikutan kejadian itu.

Walaubagaimanapun, lapangan terbang tersebut tidak

dapat disiapkan kerana tentera jepun telah menyerah kalah

pada tahun 1945.

Selain cerita mengenai pembinaan lapangan terbang,

terdapat juga cerita mengenai paksaan terhadap penduduk

kampung memberi semua hasil pertanian terutamanya hasil

padi yang ditanam apabila musim menuai. Menurut Uwan

Tiamal bt Jais (78 tahun)di rumahnya bernombor 35 Kampung

Kuala Kepis, penduduk kampung mesti menyerahkan semua

hasil padi kepada tentera Jepun dan mengumpulkannya di

Juaseh. Tambahan beliau, di Juaseh tempat melonggokkan

padi. Boleh dikatakan hasil longgokan ke semua padi tesebut

adalah setinggi pokok kelapa.

Menurut cerita uwan Tiamal bt Jais seperti mana yang

diceritakan oleh Arwah suaminya Hj. Mohamad Amin b. Badul

yang pernah mengagotai (MP) angkatan polis malaya pada

ketika itu pada tahun 1945, terdapat juga

kumpulan – kumpulan lain yang menentang Jepun

ketika itu. Di antaranya ialah (Malayan people anti-

japanese Army – MPAJA) yang dikenali sebagai bintang tiga.

Kumpulan ini sebenarnya dikuasai oleh Parti Komunis

Malaya – PKM. Terdapat juga kumpulan – kumpulan lain seperti

Pasukan 136(Force 136) dan Wataniah yang melawan jepun

sehinggalah jepun menyerah kalah pada tahun 1945 berikutan

pengeboman di Hiroshima dan Nagasaki. 1.5.2(b) Pemerintahan Bintang Tiga (1945- 1948)

Pada akhir tahun 1945 Jepun telah menyerah kalah dan

kumpulan – kumpulan lain seperti Pasukan 136 (Force 136) dan

Wataniah yang melawan Jepun telah membubarkan diri kecuali

pihak Bintang Tiga telah mengambil alih kawasan tersebut.

Mengikut sejarah yang ditulis di dalam buku yang bertajuk

’Negara Kita’,menyatakan bahawa pada zahirnya Bintang Tiga

ini telah membubarkan dirinya tetapi tidak. Mereka telah

menjajah selama 15 hari sahaja.

B

14


Sejarah Fizikal 1.0


Pada ketika itu, PKM yang mengendalikan Bintang Tiga

mempunyai rancangan yang tersendiri. PKM bertujuan hendak

mendirikan satu pemerintahan komunis di semenanjung tanah

melayu. Jadi banyak senjata – senjata Bintang Tiga telah

disorok supaya memudahkan melakukan pemberontakan

apabila tiba masanya nanti.

PKM telah berjaya mempengaruhi beberapa kumpulan

terutamanya kesatuan – keasatuan sekerja seperti Kesatuan

Sekerja Demokratik Tanah Melayu, Liga Belia Demokratik

Tanah Melayu, Persatuan Bekas MPAJA, Persatuan Kesatuan-

Kesatuan Sekerja SeMalaya, dan penduduk kampung telah di

arahkan oleh Pihak British supaya berkumpul di kawasan

tertentu untuk mengelakkan mereka dari dibunuh atau diserang

oleh pihak Bintang Tiga tersebut.

Zaman PKM adalah era kekejaman. Menurut cerita

Uwan Tiamal bt. Jais, beliau dan arwah suaminya Mohamad

Amin b. Badul atau lebih dikenali sebagai Pak Awai adalah

salah seorang (MP) Persatuan bekas polis dan seorang guru

silat di Kampung Kuala Kepis (dahulu kampung kuala kepis)

pernah mengawal kampung dari dicerobohi komunis.

Menurutnya lagi, pada ketika itu komunis

telah mengganas di dalam hutan di kampung

Temeris sehinggakan banyak di antara orang

kampung telah diseksa dan dibunuh kerana tidak memberi

bekalan makanan, pakaian dan enggan berkerjasama dengan

komunis.

Pernah pada suatu ketika, Arwah Pak Awai menjaga

pintu masuk utama di hilir kampung bersama rakan-rakan

seperjuangannya. Ketika itu berlaku keanehan ke atas diri Pak

Awai apabila komunis menyerang pintu masuk utama. Semua

rakan – rakannya terkorban termasuk anggota polis cawangan

Bahau. Yang anehnya, Pak Awai seorang sahaja yang

terselamat kerana dipercayai beliau mempunyai ilmu kebatinan

seperti halimunan. Walaubagaimanapun terdapat kesan

geselan pelulu pada kulit kepalanya semasa serangan

tersebut.Menurut cerita, Pak Awai tidak menurunkan ilmu

kebatinan tersebut kepada mana – mana anak muridnya kerana

dikuatiri akan memesongkan akidah jika tersalah amalannya.

B

15


Sejarah Fizikal 1.0


Selain itu, terdapat cerita lain yang telah diceritakan

semula oleh Atok Hj. Wahab b. Hassan. Ketika itu terdapat dua

seorang anggota polis (MP) yang membawa kain pelekat dan

pakaian untuk diagihkan kepada penduduk Kampung Kuala

Kepis. Mereka telah ditangkap oleh komunis kerana enggan

memberikan kain yang dibawanya itu. Kemudian belaku

pertelingkahan dan tembak – menambak di antara komunis dan

anggota polis (MP) tersebut. Mereka telah ditangkap oleh

komunis dan dibawa ke dalam hutan. Kemudian anggota polis

(MP) tersebut telah diseksa dan dipaku pada pergelangan

tangan dan kakinya di sebatang pokok balak sehigga selepas

beberapa bulan, orang kampung telah menemui kerangka

mereka yang dipercayai anggota polis (MP) yang hilang.

Selain itu, beliau juga hampir – hampir dibunuh oleh

komunis kerana pernah bekerja dengan tentera jepun semasa

membina lapangan terbang di Juasseh. Walaubagaimanapun

beliau terselamat kerana Hj. Sobih yang mempunyai pangkat

yang besar dalam PKM adalah bapa saudaranya. Sehubungan

dengan itu, beliau telah dilepaskan dengan menggantikan

seekor kambing hitam miliknya.

1.5.2(c) Pemerintahan British (1948 – 1957 )

Apabila pihak British mengambil alih semula pentadbiran

di Negeri Sembilan, jawatan ketua kampung telah diwujudkan.

Menurut bekas ketua Kampung Kuala Kepis iaitu Mohd Nor bin

Hassim, Ketua kampung yang pertama telah dilantik adalah pada tahun 1955 iaitu Hj. Derahman. Jawatan Ketua

kampung juga di panggil ‘Tok Ompek’ (Tok Empat) oleh

penduduk kampung. Pemilihan dibuat berdasarkan kepada

jumlah majoriti suku teramai yang mendiami kawasan

Kampung Kuala Kepis pada waktu itu. Ketua juga dilantik

dengan mendapat persetujuan semua pihak pada waktu

tersebut.

Pada 1950-an keadaan kampung mula tenteram

selepas pemerintahan PKM pada tahun 1948. Menurut Hj.

Muhamad Nor b. Ibrahim, seorang bekas tentera berpangkat

sarjan telah dilahirkan pada tahun 1944 di Kampung Kuala

Kepis. Beliau mendapat pendidikan awal di sekolah Melayu

kuala Kepis sehingga darjah 6. Menurut beliau, Pada tahun

1955, Seorang penduduk kampung yang bernama Osman b.

B

16


Sejarah Fizikal 1.0


Kaya telah dilantik sebagai setiausaha kampung. Walaupun

Osman b. Kaya hanya memegang jawatan sebagai setiausaha

tetapi beliau adalah seorang yang berpengaruh di kampung

tersebut.

Menurut Hj. Muhamad Nor b. Ibrahim lagi, beliau adalah

jawatankuasa yang berani mengusulkan supaya diadakan

Sekolah Kebangsaan Kuala Kepis dan balai raya di

kampung tersebut kepada YB. Tuan Hj. Katib b, Kulup Adun

Kawasan Jempol pada ketika itu. Sekolah Kebangsaan Kuala

Kepis pada asalnya dipanggil sekolah Melayu Kuala Kepis. Ia

telah mula dibuka pada 7 Januari 1956.

Tambahan beliau, orang dulu – dulu mendapat

pendidikan di sekolah melayu Terusan bersebelahan dengan

bekas lapangan terbang jepun tetapi sekarang telah dijadikan

’KEM RIMBA TAKWA’ untuk perkhemahan sekolah. Beliau juga

menyatakan sebelum zaman pemerintahan Jepun, kebanyakan

penduduk kampung di situ mendapatkan pendidikan di sekolah

Tengku Muhammad , Kuala Pilah (TMH) yang telah dibina pada

tahun 1933 dan juga Maktab Perguruan Tanjung Malim (SITC).

1.5.3 Era pemerintahan Kerajaan Tempatan (1957 - 1980)

Pada tahun 1960, memandangkan ’Tok Ompek’ iaitu Hj.

Derahman mempunyai pengatahuan serba sedikit mengenai

politik, beliau adalah salah seorang pelopur yang meminta

perubahan kampung kuala kepis supaya jalanraya yang lebih

luas dibina pada ketika itu.

Pada tahun 1960-an, telah berlaku permasalah

mengenai ketiadaan tanah perkuburan di kampung Kuala

Kepis. Menurut Noreda bt. Mohd Nor (45 tahun), Ayahnya Mohd

Nor b. Kulup telah mewartakan sebuah tanah wakaf perkuburan kepada penduduk kampung seluas 5 ekar. Pada

asalnya tanah wakaf tersebut adalah tanah pusaka yang

diwarisi daripada ayahnya iaitu Kulup b. Poyo. Kedudukan

tanah perkuburan tersebut adalah berdekatan dengan

rumahnya.

Menurutnya, sebelum adanya tanah perkuburan

tersebut, kebanyakan jenazah penduduk kampung dikebumikan

di dapan rumah masing – masing. Kini tanah perkuburan lama

B

17


Sejarah Fizikal 1.0


di hadapan rumah penduduk kampung tersebut ada yang masih

kelihatan batu nisannya dan ada yang telah tiada.

Menurut bekas ketua Kampung Terusan seberang iaitu

Mohd Nor bin Hassim, Pada tahun 1960-an Kampung Kuala

Kepis semakin berkembang maju dan kawasan pertanian moden seperti getah mula diperkenalkan oleh pihak RISDA.

Harga getah juga agak mahal dan sistem pertanian moden

yang diperkenalkan oleh RISDA telah digunapakai oleh

penduduk kampung. Sawah padi masih lagi diusahakan pada

waktu itu. Hampir 70 peratus penduduk kampung pada masa itu

masih lagi menggunakan kaedah penanaman padi secara

menual.

Pada 1962, satu lembaran sejarah tercipta di Kampung

Kuala Kepis, satu projek pembinaan jalanraya telah dibina dari

persimpangan Kampung Rembang Panas ke hujung Kampung

Bukit Tempurung. Pada asalnya, lebar jalan tersebut adalah

selebar 3 kaki dan jambatan selebar 4 kaki sahaja, cukup untuk

laluan basikal dan laluan pejalan kaki.

Pada tahun 1963, sistem persuratan

mula diperkenalkan di kampung Kuala Kepis

tersebut. Menurut Hj. Muhamad Nor b. Ibrahim,

segala surat yang diterima dari luar dihantar ke rumah Osman

b. Kaya kerana beliau adalah setiausaha kampung tersebut.

Tambahan pula, pada waktu itu, Osman b. Kaya telah

membuka kedai runcit secara kecil – kecilan. Kedudukan

rumahnya adalah strategik kerana terletak diantara Kampung

Terusan Seberang dan Kampung Bukit Tempurung. Setiap hari

posmen akan menghantar surat dan mengambil surat di kedai

Atok Osman b. Kaya. Setiap hari seluruh penduduk kuala kepis

pada ketika itu akan mengambil surat di kedai Atok Osman.

Menurut Atok Hj. Muhamad Nor b. Ibrahim, pada tahun 1964 sebuah masjid telah dibina berikutan surau yang sedia

tidak dapat menampung penduduk kampung yang ramai.

B

18


Sejarah Fizikal 1.0


1.5.4 Era pemerintahan Kerajaan Tempatan Sekarang (1980–2005) Pada tahun 1980, pihak kerajaan tempatan Kuala Pilah

telah mengambil langkah – langkah untuk menyalurkan

bekalan elektrik terus kepada penduduk kampung. Selang dua

tahun kemudiannya iaitu pada tahun 1982, Jabatan Bekalan

Air bahagian Kuala Pilah telah mula melakukan kerja – kerja

pemasangan paip – paip untuk membekalkan bekalan air bersih kepada penduduk kampung. Sumber bekalan air diambil

dari empangan Talang yang berkemampuan membekalkan air

ke serata daerah Kuala Pilah, sebahagian daerah Seremban

dan Jempol.

Pada tahun 1985, terdapat beberapa lagi kemajuan

yang dilaksanakan oleh kerajaan tempatan iaitu longkang – longkang utama dikorek yang terletak di sepanjang utama

Kampung Kuala Kepis untuk mengelakkan banjir.

Pada tahun 1986, pihak berkuasa tempatan telah

memecahkan sempadan kampung Kuala Kepis kepada tiga perkampungan yang baru kerana bagi memudahkan

pengurusan pentadbiran pihak berkuasa tempatan

Jempol dan Kuala Pilah pada ketika itu. Pecahan

tiga kampung tersebut adalah Kampung Kuala

kepis dan Kampung Bukit Tempurung adalah dibawah pihak

berkuasa tempatan Jempol manakala kampung Terusan

Seberang adalah dibawah pihak berkuasa tempatan Kuala

Pilah.

Pada tahun 1990, kerja – kerja pembinaan semula Balai Raya Kampung Kuala Kepis talah dilaksanakan bagi

manukar bahan binaannya daripada kayu kepada batu - bata

dan simen.

Pada tahun 1999, seorang usahawan muda adalah

salah seorang pemuda kampung tersebut telah mengusahakan

tanaman tembikai secara komersial. Zamri b. Hasan beliau

adalah salah seorang penduduk kampung yang berjaya

mengubah haluannya untuk mengusahakan tanaman tembikai

secara kormersial. Beliau telah menyewa tanah penduduk

kampung untuk dijadikan kawasan penanaman tembikai.

B

19


Sejarah Fizikal 1.0


Dari segi politik pula, jawatan ketua Kampung Kuala

Kepis ’Tok Empat’ telah disambung oleh beberapa orang sejak

tahun 1955, antaranya ialah:

1. 1955 – 1967 ; Hj. Derahmah dari suku Tiga Batu,

2. 1967 – 1975 ; Ahmad b. Panjang dari suku Tanah

Datar

3. 1975 – 1984 ; karim b. Mahad dari suku selomak

Minangkabau.

4. 1984 – 1995 ; Zakaria b. Manap dari suku Acheh

5. 1995 – 2004 ; Zainal b. Yahya dari suku Tanah

Datar.

6. 2004 – 2005 ; Cikgu Sulaiman b. Nordin dari pahang.

Walaubagaimanapun tradisi sistem politik kampung

Kuala Kepis telah dipecahkan oleh bekas guru besar sekolah

kebangsaan Kuala Kepis, Cikgu Sulaiman b. Nordin yang

bukan daripada anak jati N. Sembilan. Perkara ini terjadi akibat

desakan ahli politik yang inginkan ketua kampung yang lebih

barkaliber untuk memajukan kampung Kuala Kepis dalam

rancangan kampung Wawasan yang telah disarankan oleh

pucuk pimpinan sekarang.

B

20

Sejarah Fizikal 1.0

Kajian Landskap Budaya Di Kampung Kuala Kepis, Bahau Jempol, N. Sembilan 1.5.5(a)


B

21


1.5.5(b)


B

22

Sejarah Fizikal 1.0

Kajian Landskap Budaya Di Kampung Kuala Kepis, Bahau Jempol, N. Sembilan 1.5.5(c)


B

23


1.5.6 (a) Peta Zaman Pendudukan Awal (1850 - 1900)


Sumber : Penulis

Petunjuk :-

Pokok Kelapa Hutan Denai – denai kecil Surau Kawasan penempatan Kawasan Sawah Padi Kawasan paya Kawasan sejarah Sungai

B

24


1.5.6(b) Peta Zaman Penjajahan (1900 - 1957)


Sumber : Penulis

Petunjuk :-

Pokok Kelapa Balai Raya Denai – denai kecil Sekolah Surau Kawasan penempatan Kawasan Sawah Padi Kawasan paya Kawasan sejarah Sungai

B

25


1.5.6(c) Era Pemerintahan Kerajaan Tempatan (1957 - 1980)


Sumber : Penulis

Petunjuk :-

Pokok Kelapa Pokok Getah Balai Raya Jalanraya Sekolah Kawasan Tanah Perkuburan Masjid Surau Kawasan penempatan Kawasan sawah padi Kawasan paya Kawasan sejarah Sungai

B

26



Sumber : Penulis

1.5.6(d) Era Pemerintahan Kerajaan Tempatan Sekarang (1980 - 2005). Petunjuk :-

Pokok Kelapa Pokok getah Bekalan air Bekalan elektrik Kawasan tanaman tembikai Balai Raya Jalanraya Sekolah Kawasan Tanah Perkuburan Masjid Surau Kawasan penempatan Kawasan sawah padi Kawasan paya Kawasan sejarah Sungai

pengenalan sejarah

Documents