pengenalan anatomi dan fisiologi

1.0 PENGENALAN ANATOMI DAN FISIOLOGI

1.1 Anatomi

Anatomi ialah bidang sains yang berkaitan dengan struktur tubuh manusia. Anatomi

juga dikenali sebagai morfologi atau sains bentuk. Bidang ini mula dikaji sejak 2300

tahun dahulu dan masih berkembang sehingga kini. Perkataan anatomi berasal

daripada perkataan Greek yang bermaksud memotong atau membelah anggota

badan untuk melihat strukturnya.

Selain itu, anatomi terbahagi kepada beberapa subdisiplin seperti anatomi

kasar (gross) dan mikroskopik. Anatomi kasar mengkaji tentang struktur tubuh yang

dapat dilihat dengan mata kasar seperti struktur tulang, paru-paru dan otot. Anatomi

mikroskopik (histologi) ialah kajian tisu dengan bantuan mikroskop.

1.2 Fisiologi

Anatomi berkait rapat dengan fisiologi iaitu mengkaji fungsi struktur tubuh badan.

Sebagai contoh, tulang-tulang kaki yang panjang dan tebal seperti femur, tibia dan

fibula dapat menyokong berat badan kita.

1.3 Organisasi Struktur Manusia

Tubuh badan manusia terdiri daripada unit-unit kecil yang dikenali sebagai atom dan

berada pada aras pertama struktur manusia iaitu aras kimia. Atom ini bergabung

sesama sendiri untuk membentuk molekul-molekul dan menjadi aras sel. Sel

merupakan benda hidup paling kecil pada badan manusia serta berfungsi sebagai

pengangkut nutrien dan oksigen, menjalankan tindak balas metabolism dan

mengeluarkan CO2 daripada tubuh manusia.

Seterusnya adalah aras tisu iaitu sekumpulan sel yang menjalankan fungsi

khusus yang sama. Terdapat empat jenis tisu dalam badan manusia iaitu tisu

epitilium, tisu penghubung, tisu otot dan tisu saraf.

ANATOMI DAN FISIOLOGI

Aras organ merupakan struktur diskrit yang terbentuk hasil daripada

gabungan dua atau lebih tisu. Kebanyakan organ mempunyai keempat-empat jenis

tisu seperti hati, ginjal dan jantung. Aras sistem terbentuk hasil daripada gabungan

beberapa organ yang berbeza bagi menghasilkan tugas-tugas tertentu seperti

organ-organ sistem respiratori. Seterusnya, aras organisasi tertinggi ialah aras

organisma yang merangkumi kesemua aras yang berfungsi untuk mencapai

kesejahteraan kehidupan

Rajah 1: Aras Kompleksiti Struktur Manusia

2


1.5 Sistem-sistem Tubuh Manusia

Terdapat 11 jenis sistem tubuh manusia yang mempunyai fungsi-fungsi khusus.

Rajah 2: Jenis-jenis Sistem Tubuh Manusia

3


Jenis-jenis Sistem Tubuh Manusia

1. Sistem Integumentari

Rajah 3:Struktur Kulit

Rajah 4:Struktur Kuku

Komponen Utama Fungsi

Kulit RambutKuku Kelenjar peluh

Melindungi dan mengelak kecederaan pada tisu-tisu dalaman

Pembalut luar tubuh Sintesis vitamin D Peka pada rangsangan sakit, sejuk, panas, tekanan dan

sentuhan. Mengkumuhkan air, asid urik dan lebihan garam mineral.

4


2. Sistem Rangka


Tulang rangkaKartilejLigamenSendi

Memberi bentuk dan mengekalkan bentuk badan Menyokong berat badan Melindungi organ-organ dalaman Tuas untuk pergerakan badan Lokasi pembentukan sel darah merah dan putih serta

platelet dalam sum-sum tulang Lokasi perlekatan otot

5


3. Sistem Otot


Otot rangka Menghasilkan lokomotor Mengekalkan postur badan Menghasilkan haba melalui aktiviti sel di dalam otot Mempamerkan ekspresi muka Menstabilkan sendi

6


4. Sistem Saraf


OtakSaraf tunjangSaraf periferiReseptor

Sistem kawalan tindak balas pantas badan Mengesan, menerima dan bergerak balas terhadap

rangsangan yang diterima. Menyimpan maklumat yang diterima

7


5. Sistem Endokrin


Kelenjar: Tiroid Pituitari Adrenal Pankreas

Kelenjar merembeskan hormon untuk menyelaras dan mengawal atur proses fungsi tubuh seperti pertumbuhan, reproduktif dan metabolisma

Mengubahsuai aktiviti sistem organ-organ yang lain dengan bertindak balas secara perlahan terhadap struktur atau persekitaran.

8


6. Sistem Kardiovaskular


JantungDarahSalur darah

Jantung mengepam darah Darah merupakan pengangkutan utama badan dengan

membawa hormon, nutrien dan oksigen ke seluruh badan serta bahan kumuh seperti karbon dioksida ke sistem respiratori

Salur darah menyerap oksigen dari paru-paru ke jantung secara resapan

7. Sistem Limfatik

9



Nodus limfaPembuluh limfatikDuktus torasikTimus

Rumah kepada sel darah putih yang menjadi sistem pertahanan badan

Menghasilkan limfosit Mengangkut bahan kumuh dari tisu ke sistem darah untuk

diuraikan oleh hati

8. Sistem Respiratori

10



Rongga hidungFarinksLarinksBronkiolParu-paru

Membekalkan oksigen ke dalam darah dan mengkumuhkan karbon dioksida

Pertukaran gas oksigen dan karbon dioksida antara paru-paru

Mengekalkan keadaan dan persekitaran dalaman tubuh yang stabil (homeostasis)

9. Sistem Pencernaan

11



Rongga mulutEsofagusPerutUsus besarUsus kecilRektumIleumHati

Memecahkan makanan kepada unit-unit kecil yang boleh diserap oleh darah

Makanan yang tidak dicernakan dikumuhkan dalam bentuk najis

10.Sistem Urinari

12



GinjalPundi kencing UreterUretra

Menyingkirkan bahan kumuh nitrogen dari badan Mengawal air dan eletrolit Mengawal keseimbangan asid-bes dalam darah

11.Sistem Reproduktif

13



Lelaki: Testis Penis Pundi postat Skrotum Vasikel semen

Perempuan: Ovari Tiub Fallopio Uterus Vagina

Menghasilkan zuriat Testis menghasilkan sperma dan hormon seks lelaki Duktus dan kelenjar membantu menyalurkan sperma ke

trek reproduktif wanita

Ovari menghasilkan telur dan hormon seks wanita Uterus merupakan lokasi persenyawaan antara sperma

dan ovum dalam perkembangan janin semasa kehamilan

1.6 Kesimpulan

14


Sistem-sistem yang berfungsi dengan baik dapat memantapkan keefisenan

organisma. Kerosakkan terhadap sistem dalam tubuh akan memberi kesan kepada

sistem-sistem lain. Sebagai contoh, kesan rokok akan menyebabkan prestasi kerja

menurun. Ini berlaku apabila tar daripada rokok telah menyelaputi pundi-pundi udara

di alveoli dan menyebabkan resapan oksigen berkurangan. Tanpa oksigen yang

mencukupi, tubuh manusia tidak dapat menghasilkan tenaga bagi keperluan aktiviti

daya tahan. Secara tidak langsung juga, keupayaan aerobic akan berkurangan.

1.7 Rujukan

15


Mohd Khairi & Borhannudin (2005). Buku Teks Sains Sukan Tingkatan 5. Selangor:

H.l Holdings Sdn. Bhd.

Dzulkifli & Jamaliyah (2004). Buku Teks Sains Sukan Tingkatan 4. Selangor: H.l

Holdings Sdn. Bhd.

Pusat Perkembangan Kurikulum (2004). Buku Sumber Sains Sukan Tingkatan 5.

Kuala Lumpur: Kementerian Pendidikan Malaysia.

Pusat Perkembangan Kurikulum (2002). Buku Sumber Sains Sukan Tingkatan 4.

Kuala Lumpur: Kementerian Pendidikan Malaysia.

Argosy.(2009). Visible Body : Discover Human Anatomy Like Never Before.

Retrieved 2007 from http://www.visiblebody.com/

Donald A.B. (2008). Medline Plus : Trusted Health Information for You. Retrieved

Oktober 10, 1993 from http://www.nlm.nih.gov/MEDLINEPLUS/ency/

imagepages/ 19678.htm

16

pengenalan anatomi dan fisiologi

Documents