nota ptk isu-isu semasa dalam bidang perubatan dan kesihatan

8/14/2019 Nota PTK Isu-Isu Semasa Dalam Bidang Perubatan dan Kesihatan

1/10

8. ISU-ISU SEMASA DALAM BIDANG PERUBATAN DAN KESIHATAN

a. Mempunyai pengetahuan dan kefahaman dalam bidang:

i. Kempen Cara Hidup Sihat.

ii.PROSTAR.

iii.Pendermaan Organ.

iv.Penswastaan perkhidmatan sokongan hospital.v.Peranan NGO dalam bidang kesihatan.

RANGKA NOTA :

KEMPEN CARA HIDUP SIHAT

Kempen Cara Hidup Sihat 1991 2002

1 | P a g e


2/10

Kempen Cara Hidup Sihat Kementerian Kesihatan Malaysia telah dimulakan pada

tahun 1991 atas kesedaran bahawa cara hidup memainkan peranan penting dalam

kesihatan dan penyakit. Kempen ini telah dilancarkan pada 25 Mei 1991 dengan tema

pertamanya penyakit-penyakit kardiovaskular.

Objektif jangka pendek dan sederhana kempen ini adalah:-

Untuk meningkatkan kesedaran dan pengetahuan masyarakat Malaysia tentang

penyakit-penyakit yang berkaitan dengan cara hidup yang tidak sihat dan

Untuk menggalakkan mereka mengamalkan amalan-amalan dan cara hidup

yang mempromosikan kesihatan.

Manakala objektif jangka panjang adalah hasil daripada perubahan-perubahan di atas

dapat mengurangkan kadar morbiditi dan mortaliti penyakit yang berkaitan dengan cara

hidup.

Kempen Cara Hidup Sihat telah dilaksanakan dalam 2 fasa yang mana setiap satunya

berjalan dalam tempoh 6 tahun dengan satu tema setiap tahun. Fasa 1 (1991 1996)

lebih fokus kepada tema-tema yang berasaskan penyakit seperti :-

Tema Tahun

Penyakit Kardivoskular 1991

Pencegahan dan Kawalan AIDS/STD 1992

Kebersihan Makanan 1993

Promosi Kesihatan Kanak-Kanak 1994

Kanser 1995

Diabetes 1996

Bagi setiap tema, faktor-faktor risiko berkaitan cara hidup seperti pemakanan yang tidak

sihat, kurang aktiviti fizikal, merokok dan stres menjadi mesej utama yang disampaikan

kepada masyarakat umum.

Fasa ke 2 kempen ini pula lebih memberi penekanan terhadap tingkahlaku tertentu

yang mana dapat memberi kesan jangka panjang terhadap cara hidup. Pendekatan ini

adalah untuk memberi pengetahuan dan untuk menambahkan kemahiran rakyat dalam

mengamalkan tingkahlaku-tingkahlaku yang sihat. Tema-tema untuk fasa ini adalah :-

Tema Tahun Promosi Pemakanan Sihat 1997

Promosi Senaman dan Kecergasan Fizikal 1998

Promosi Keselamatan dan Pencegahan Kecederaan 1999

Promosi Kesihatan Mental 2000

Promosi Keluarga Sihat 2001

2 | P a g e


3/10

Promosi Persekitaran Sihat 2002

Kempen Cara Hidup Sihat 2003

Kempen Cara Hidup Sihat yang berjalan sekarang akan berakhir pada penghujung

tahun 2002 dengan tema Promosi Persekitaran Sihat akan diteruskan dengan tujuan

mempromosi tingkahlaku yang sihat agar rakyat Malaysia dapat mencapai tahapkesihatan yang lebih baik.

Di bawah tema umum Sihat Sepanjang hayat, fokus akan diberikan kepada 4 elemen

asas yang berkaitan dan penting dengan konsep cara hidup sihat iaitu :-

Makan secara sihat

Senaman dan Kecergasan Fizikal

Tidak Merokok

Menangani Stres

Tema Sihat Sepanjang Hayat akan menjadi tema umum untuk kempen di tahun-tahun

seterusnya. Sihat Sepanjang Hayat menggambarkan penekanan dan fokus kempen

terhadap amalan-amalan yang boleh dipraktikkan oleh rakyat Malaysia untuk

mempromosikan kesihatan mereka. Tema ini juga menegaskan konsep yang jelas

dalam promosi kesihatan bahawa masyarakat boleh diperkasa untuk mengambil

tindakan terhadap penentu-penentu kesihatan. Setiap tahun, kempen ini akan

memfokus kepada satu `setting tertentu beserta warganya.

PROSTAR

PROSTAR adalah singkatan kepada Program Sihat Tanpa AIDS untuk Remaja.

Program ini diperkenalkan oleh KKM dalam usaha menangani masalah HIV/AIDS di

kalangan remaja. Ide penubuhan PROSTAR telah dicetuskan pada tahun 1995 hasil

perbincangan KKM dengan pelbagai agensi kerajaan dan bukan kerajaan. Pelancaran

program ini telah disempurnakan oleh Timbalan Perdana Menteri Malaysia pada 24

November 1996 di Dataran Merdeka, Kuala Lumpur. Ini diikuti dengan penerbitan dan

penggunaan manual latihan PROSTAR pada tahun yang sama.

KONSEP PROSTARPROSTAR berkonsepkan Oleh Remaja, Melalui Remaja, Untuk Remaja. Program ini

menggerakkan remaja Malaysia yang berumur 13 hingga 25 tahun sebagai

Pembimbing Rakan Sebaya (PRS) ke arah Hidup Sihat Tanpa AIDS. Sebagai PRS

3 | P a g e
http://www.prostar.gov.my/Pelancaran_BM.htmhttp://www.prostar.gov.my/Pelancaran_BM.htmhttp://www.prostar.gov.my/Pelancaran_BM.htmhttp://www.prostar.gov.my/Pelancaran_BM.htmhttp://www.prostar.gov.my/Pelancaran_BM.htmhttp://www.prostar.gov.my/Pelancaran_BM.htmhttp://www.prostar.gov.my/Pelancaran_BM.htmhttp://www.prostar.gov.my/Pelancaran_BM.htm


4/10

mereka dilatih untuk menjalankan pelbagai aktiviti yang melibatkan pendidikan

HIV/AIDS kepada remaja yang lain.

OBJEKTIF PROSTAR

1. Meningkatkan kesedaran serta pengetahuan remaja akan bahaya jangkitan HIV,cara pencegahan dan pengawalannya.

2. Menyemai sikap positif dikalangan remaja agar prihatin akan masalah HIV yang

dikaitkan dengan gejala social yang melanda remaja masa kini.

3. Menggalakkan remaja mengamalkan cara hidup yang sihat, serta menghindari

tingkahlaku berisiko tinggi kepada jangkitan HIV.

4. Membentuk segolongan PRS bagi mempengaruhi remaja ke Arah Cara Hidup

Sihat dan menggerakkan remaja agar turut serta dalam usaha menentang

ancaman AIDS.

5. Melahirkan segolongan PRS yang berperanan sebagai sukarelawan khidmat

social dalam member khidmat sokongan kepada remaja.

KUMPULAN SASAR

1. Secara umumnya, program ini ditujukan kepada remaja berumur 13 hingga 25

tahun yang terdiri daripada pelajar sekolah menengah, pelajar institusi pengajina

tinggi, remaja lepasan sekolah dan remaja harapan (Berisiko).

STRATEGI

Bagi mencapai objektif program, strategi berikut digunakan:

1. Pengukuhan jaringan kerjasama pelbagai agensi

a. Melibatkan secara aktif dan berterusan pelbagai agensi kerajaan dan

bukan kerajaan termasuk badan korporat, badan professional dan lain-lain

dalam merancang, melaksanakn dan menilai program PROSTAR secara

perkongsian pintar.

b. Jaringan kerjsama meliputi bantuan teknikal, tenaga manusia,

perkhidmatan dan kewangan.

2. Pendekatan komunikasi secara intensif

4 | P a g e


5/10

a. Menggunakan kaedah komunikasi interpersonal dan kaedah-kaedah lain

termasuk media massa yang bersesuaian secara meluas di setiap

peringkat.

3. Promosi

a. Menggunakan pelbagai jenis media seperti media cetak, media eletronik,

media luar (Outdoor media) dan teknologi maklumat dalam menyebarkan

maklumat bagi mempromosi PROSTAR.

PENDERMAAN ORGAN

Isu mengenai kematian serta pendermaan organ adalah sesuatu yang sukar

untuk diperkatakan. Apatah lagi untuk mereka yang kehilangan orang yang tersayang.Ia

juga merupakan perkara yang rumit bagi kakitangan perubatan yang sentiasaberusaha untuk menyelamatkan nyawa seseorang pesakit. Keputusan untuk

mengizinkan penderma organ dan tisu seseorang yang disayangi apabila beliau

meninggal dunia, bukan sesuatu yang mudah. Ia membangkitkan beberapa

kemusykilan bagi keluarga simati. Untuk meringankan beban mental keluarga kita

semasa kematian, haruslah kita membuat pengakuan persetujuan untuk menderma

organ dan tisu semasa hayat kita

Dengan mendaftarkan diri kepada Daftar Penderma Organ Nasional, anda akan

membenarkan organ dan tisu anda digunakan bagi tujuan transplan, selepas anda

meninggal dunia. Ini akan mengubahkan kehidupan beberapa orang yang mengalami

kegagalan organ supaya menjadi lebih selesa dan sempurna serta dapat

menyelamatkan nyawa mereka dari maut.

Siapakah Yang Layak Menjadi Penderma ?

Sesiapapun,sama ada tua ataupun muda boleh mendaftar segagai penderma

organ dan tisu. Walaubagaimanapun mereka yang berusia kurang daripada 18 tahun

perlu mendapat kebenaran ibubapa atau penjaga terlebih dahulu.

Apakah Itu Pendermaan Organ?

Ia adalah proses mendermakan bahagian tubuh badan seseorang untuk

transplan selepas ianya meninggal dunia. Transplantasi (Permindahan Organ) adalah

suatu pembedahan yang melibatkan pertukaran organ atau tisu yang mengalami

5 | P a g e


6/10

kegagalan fungsinya dengan organ atau tisu yang berfungsi dengan lebih memuaskan

daripada seseorang penderma yang telah meninggal dunia.

Dengan cara ini, maka kehidupan penerima organ atau tisu itu akan menjadi

lebih selesa dan sempurna serta nyawanya akan terselamat. Pendermaan organ dan

tisu adalah satu amalan kemanusian yang mulia.

Apakah Organ dan Tisu Yang Boleh Didermakan?

Pada umumnya organ-organ yang boleh didermakan adalah buah pinggan,

jantung, hati(heper), paru-paru dan pankreas. Tisu-tisu yang boleh didermakan adalah

mata, tulang, kulit dan injap jantung. Ini bermakna, seseorang penderma akan dapat

mengubah kehidupan serta menyelamatkan beberapa orang pesakit.

Bilakah Organ dan Tisu Sipenderma itu Diperolehi?

Proses perolehan organ dan tisu daripada tubuh seseorang penderma itu hanya

akan dilakukan apabila kematian telah disahkan oleh dua orang doktor dengan

pengesahan kematian seseorang penderma itu adalah bebas dan tiada kaitan dengan

pemindahan organ dan tisu.

Apakah Perbezaan Rawatan Jika Diketahui Anda adalah seseorang Penderma?

Tidak! Doktor -Doktor yang merawat anda akan berusaha sedaya mungkin

dengan mengambil semua tindakan serta langkah yang diperlukan untuk

menyelamatkan nyawa anda. Persoalan mengenai pendermaan organ dan tisu akan

dibincangkan dengan waris anda hanya selapas kematian telah disahkan.

Adakah terdapat Bantahan Dari Sudut Agama?

Tiada! Kebayakan agama di seluruh dunia seperti Islam, Kristian, Buddha, Hindu dan

Sikh mengiktiraf pendermaan organ dan tisu sebagai satu amalan yang mulia.

Bagaimana Jika Anda Berubah Fikiran Menderma?

organ adalah suatu niat yang tulus ikhlas dan anda berhak untuk membatalkan hasrat

ini pada bila-bila masa. Tiada sesiapapun yang dipaksa untuk menderma organ dan

menukar fikiran untuk tidak menderma organ dan tisu. Anda hanya perlu memberitahu

keluarga anda mengenainya dan memulangkan kad penderma organ anda kepada

kami.

Adakah proses pendermaan Organ akan melambatkan urusan pengkebumian

Jenazah?

Tidak! Urusan pengkebumian boleh dijalankan seperti biasa. Selepas organ dan tisu

diperolehi dari tubuh penderma maka jenazah akan dibersihkan, dikhafankan dan

dipulangkan kapada waris penderma secapat mungkin. Proses perolehan organ dan

6 | P a g e


7/10

tisu tidak akan menjejaskan adat pengkebumian seperti upacara penghormatan kepada

jenazah.

Bagaimanakah Anda Berhajat Untuk Manjadi Seorang Penderma Organ?

Anda perlu mengisi borang akaun penderma dan kad penderma. Borang yang telah

dilengkapkan perlu dihantar kepada Pusat Sumber Transplan Nasional, sementara kadpenderma anda hendaklah disimpan dalam dompet dan dibawa bersama anda pada

setiap masa.

Anda Dinasihatkan untuk memaklumkan hasrat anda untuk menjadi seorang

penderma organ dan tisu Kepada Keluarga Anda?

Ini akan memudahkan serta melicinkan proses mendapatkan keizinan perolehan organ

dan tisu selepas kematian anda kelak.

Mati Otak dan Pendermaan Organ

Pemindahan organ hanya akan dilakukan setelah pesakit disahkan mati otak. Bagi

melaksanakan pemindahan ini anggota perubatan perlu mendapatkan kebenaran

terlebih dahulu daripada ahli keluarga terdekat penderma. Pembedahan pemindahan

organ hanya akan dilakukan setalah mendapat kebenaran ahli keluarga pesekit yang

mengalami mati otak tersebut.

Apakah yang dikatakan MATI OTAK?

Mati otak ialah keadaan tiada pengedaran darah dan oksigen ke otak yang

menyababkan keseluruhan otak (termasuk batang otak iaitu penghidupan seperti

pernafasan dan denyutan janting) tidak lagi berfungsi. Kehilangan fungsi otak ini tidak

boleh dipulihkan.

PERANAN NGO DALAM BIDANG KESIHATAN

Senarai NGOs Kesihatan

No Nama Persatuan Alamat No: Tel/ Faks/Emel

1 Heart Foundation Of Malaysia -Yayasan Jantung Malaysiahttp://www.yjm.org.my/

Tingkat 2,Block B,Anjung Felda,Jalan Maktab,Off JalanSemarak, 54000Kuala Lumpur

Tel: 03-2693 4709Faks:03-2693 3267

7 | P a g e
http://www.yjm.org.my/http://www.yjm.org.my/http://www.yjm.org.my/http://www.yjm.org.my/


8/10

2 Kiwanis Down Syndrome Foundationhttp://www.kdsf.org.my/

Lot 13940, JlnJenjarum, OffSS23/1, TamanSEA, 47400Petaling Jaya

Tel: 03-7803 0179Faks: 03-7806 4862Emel: [email protected]

3 Malaysia Energy Healing Portal -Meditation, Reiki stress reductionhttp://www.meditation.com.my/

19, Jalan Mesui,Off JalanNagasari, KualaLumpur

Tel:03-2143 2966Emel:[email protected]

4 Malaysian AIDS Council - MAC -Umbrella body of 32 NGOs workingon AIDS education care & supporthttp://www.mac.org.my/

No. 12, TheBoulevard ShopOfficeJalan 13/48A,off Jalan Sentul51000 KualaLumpur,

MALAYSIA

Tel: 03-4045 1033Faks: 03-4043 9723Emel:[email protected]

5 Malaysian Association for thePrevention of Tuberculosis - MAPTBTB

http://www.maptb.org.my/

2 Lorong SyedPutra Kiri, 50460Kuala Lumpur

Tel: 03-2274 3070Faks: 03-2274 4156Email:[email protected]

6Malaysian Diabetes Association -

http://diabetes.org.my

PersatuanDiabetis Malaysia2, Lorong 11/4E,46200 PetalingJaya


7 Malaysian Liver Foundation - MLFYayasan Hepar Malaysia

http://www.liver.org.my/

10-2, Jln 25/70ADesa Sri

Hartamas50480 KualaLumpurMalaysia

Tel: 03-2300 3455Faks: 03-2300 3452

Emel:[email protected]

8 Malaysian Menopause Societyhttp://www.menopause.org.my/

Wisma Goshen(Ground & 1stFloor)60 & 62, JalanSS 22/21Damansara Jaya47400 PetalingJaya

Selangor

Tel : 03-7726 2828ext 19 (Ms. Hee)Faks : 03-7728 9986Emel: [email protected]

9 Malaysia Mental Health Associationhttp://www.mentalhealth.org.my/

8 Jalan 4/33, OffJalan Othman,46000 PetalingJaya

Tel: 03-7782 5499Faks: 03-7783 5432Emel: [email protected]

10 Malaysian Association for the Blind Kompleks MAB, Tel: 03-2272 2677

8 | P a g e
http://www.kdsf.org.my/mailto:[email protected]://www.meditation.com.my/mailto:[email protected]://www.mac.org.my/http://www.mac.org.my/mailto:[email protected]://www.maptb.org.my/http://www.maptb.org.my/mailto:[email protected]://www.diabetes.org.my/mailto:[email protected]:[email protected]://www.liver.org.my/mailto:[email protected]:[email protected]://www.menopause.org.my/mailto:[email protected]://www.mentalhealth.org.my/mailto:[email protected]://www.kdsf.org.my/http://www.kdsf.org.my/http://www.kdsf.org.my/mailto:[email protected]:[email protected]:[email protected]://www.meditation.com.my/http://www.meditation.com.my/http://www.meditation.com.my/http://www.meditation.com.my/http://www.meditation.com.my/http://www.meditation.com.my/mailto:[email protected]:[email protected]:[email protected]://www.mac.org.my/http://www.mac.org.my/http://www.mac.org.my/mailto:[email protected]:[email protected]:[email protected]://www.maptb.org.my/http://www.maptb.org.my/http://www.maptb.org.my/mailto:[email protected]:[email protected]:[email protected]://www.diabetes.org.my/http://www.diabetes.org.my/http://www.diabetes.org.my/mailto:[email protected]:[email protected]:[email protected]://www.liver.org.my/http://www.liver.org.my/http://www.liver.org.my/http://www.liver.org.my/http://www.liver.org.my/http://www.liver.org.my/mailto:[email protected]:[email protected]:[email protected]://www.menopause.org.my/http://www.menopause.org.my/http://www.menopause.org.my/mailto:[email protected]:[email protected]:[email protected]://www.mentalhealth.org.my/http://www.mentalhealth.org.my/http://www.mentalhealth.org.my/mailto:[email protected]:[email protected]:[email protected]


9/10

(MAB)http://www.mab.org.my/

Jalan Tebing, OffJalan TunSambanthan 4,Brickfields, 50470Kuala Lumpur

Faks: 03-2272 2676Emel:[email protected]

11 Malaysian Federation of the Deaf

MFD - Persekutuan Orang PekakMalaysiahttp://www.mfd.org.my/

No. 6-13A,

Menara KLH,Bandar PuchongJaya,47100 Puchong.

Tel : 03-8070 9308 / 8930

Faks : 03-8076 1090Email: [email protected]

12 Malaysian Psychology Centerhttp://www.malaysianpsychology.com/

25-1, Jalan Desa,Taman Desa,58100 KualaLumpur


13 National Cancer Society of Malaysia -Persatuan Kebangsaan KanserMalaysiahttp://www.cancer.org.my/

66 Jalan RajaMuda Abdul Aziz,50300 KualaLumpur


14 National Diabetes Institute(Nadi Diabetes Malaysia) -Institut Diabetes Negarahttp://www.nadidiabetes.com.my/

No1, JalanSS3/50, 47300Petaling Jaya,Selangor DarulEhsan.

Tel : 03-7876 1676 / 77Faks: 03-7876 1679Emel: [email protected]

15 National Kidney Foundation ofMalaysia (NKF)http://www.nkf.org.my/

70, Jalan 14/29,46100 PetalingJaya,Selangor DarulEhsan. Malaysia

Tel: 03-7954 9048 / 9049Faks: 03-7957 7328Emel:[email protected]

16 nutriWEB Malaysia -

Nutrition Society of Malaysiahttp://www.nutriweb.org.my/

Division of

Human Nutrition,Institute forMedicalResearch, 50588Kuala Lumpur,Malaysia

Tel: 03-4402384

Faks: 03-2943575Emel:[email protected]

17 Persatuan SLE Malaysia - SystematicLupus Erythematosushttp://www.lupusmalaysia.org

Persatuan SLEMalaysiaTingkat. 3,Bangunan SultanSalahudin AbdulAziz Shah16, Jalan Utara,

46200 PetalingJayaSelangor DarulEhsan, Malaysia


18MAKNA : Majlis Kanser Nasionalhttp://www.makna.org.my

BG 03A & 05,Ground Floor,Megan Ambassy,225,Jalan


9 | P a g e
http://www.mab.org.my/mailto:[email protected]:[email protected]://www.mfd.org.my/http://www.mfd.org.my/mailto:[email protected]://www.malaysianpsychology.com/mailto:[email protected]:[email protected]://www.cancer.org.my/mailto:[email protected]?subject=Website%20Enquiryhttp://www.nadidiabetes.com.my/mailto:[email protected]://www.nkf.org.my/mailto:[email protected]://www.nutriweb.org.my/http://www.nutriweb.org.my/mailto:[email protected]:[email protected]://www.makna.org.my/mailto:[email protected]:[email protected]://www.mab.org.my/http://www.mab.org.my/http://www.mab.org.my/mailto:[email protected]:[email protected]:[email protected]://www.mfd.org.my/http://www.mfd.org.my/http://www.mfd.org.my/mailto:[email protected]:[email protected]:[email protected]://www.malaysianpsychology.com/http://www.malaysianpsychology.com/http://www.malaysianpsychology.com/mailto:[email protected]:[email protected]:[email protected]:[email protected]:[email protected]:[email protected]://www.cancer.org.my/http://www.cancer.org.my/http://www.cancer.org.my/mailto:[email protected]?subject=Website%20Enquirymailto:[email protected]?subject=Website%20Enquirymailto:[email protected]?subject=Website%20Enquiryhttp://www.nadidiabetes.com.my/http://www.nadidiabetes.com.my/http://www.nadidiabetes.com.my/mailto:[email protected]:[email protected]:[email protected]://www.nkf.org.my/http://www.nkf.org.my/http://www.nkf.org.my/mailto:[email protected]:[email protected]:[email protected]://www.nutriweb.org.my/http://www.nutriweb.org.my/http://www.nutriweb.org.my/mailto:[email protected]:[email protected]:[email protected]:[email protected]:[email protected]:[email protected]://www.makna.org.my/http://www.makna.org.my/http://www.makna.org.my/mailto:[email protected]:[email protected]:[email protected]


10/10

Ampang,50450 KualaLumpur.

19Persatuan Penggalak PenyusuanSusu Ibu Malaysia(PPPIM)

http://www.susuanibu-pk.gov.my/index.html

7A, Jalan KolamAir, Kg. KlangGate Baru

53100 KualaLumpur.

Tel : 03-4107 3678Faks : 03-4107 2862E-mel: [email protected]

20 Pengasih Malaysiahttp://pengasih.net/

3201 JalanSyers, OffLanggak Tunku,Bukit Tunku,50480 KualaLumpur.

Tel : 03-6201 3179 / 0287Faks: 03-6201 3013Emel:[email protected]

21 Yayasan MedicAlert Malaysia(The MedicAlert FoundationMalaysia)http://www.ummc.edu.my/

c/o UniversityMalaya MedicalCentre59100 KualaLumpur, Malaysia

Tel: 03-7960 1355Faks: 03-7960 1355Hotline: 03-79575111

22 Persatuan Bulan Sabit MerahMalaysiahttp://www.redcrescent.org.my/

NationalHeadquarters,No 32 JalanNipah off JalanAmpang,55100 KualaLumpur,Malaysia

Tel: 03-42578122 ext.130/131/105/118Faks: 03-4253 3191Emel:[email protected]

23 Persatuan Juruteknik PerubatanKecemasan dan Trauma Selangordan W.Persekutuan Kuala Lumpur

(Paramedik-EMT)

No.2,Jalan 10 A,Pekedai LuarBandar, Lembah

Jaya Selatan,68000 Ampang,Selangor DarulEhsan

Tel/Faks : 03- 4280 1796Emel:[email protected]

10 | P a g e
http://www.susuanibu-pk.gov.my/index.htmlhttp://www.susuanibu-pk.gov.my/index.htmlmailto:[email protected]://pengasih.net/mailto:[email protected]://www.ummc.edu.my/http://www.redcrescent.org.my/mailto:[email protected]:[email protected]://www.susuanibu-pk.gov.my/index.htmlhttp://www.susuanibu-pk.gov.my/index.htmlmailto:[email protected]:[email protected]:[email protected]://pengasih.net/http://pengasih.net/http://pengasih.net/mailto:[email protected]:[email protected]:[email protected]://www.ummc.edu.my/http://www.ummc.edu.my/http://www.ummc.edu.my/http://www.redcrescent.org.my/http://www.redcrescent.org.my/http://www.redcrescent.org.my/mailto:[email protected]:[email protected]:[email protected]:[email protected]:[email protected]:[email protected]

nota ptk isu-isu semasa dalam bidang perubatan dan kesihatan

Documents