Teachers copyUNIT SAINS DAN MATEMATIKJABATAN PENGAJIAN UMUMKOLEJ VOKASIONAL TAIPINGKERTAS PENERANGAN/LATIHAN

KURSUS / COURSE

KOD DAN TAJUK MODUL /MODULE NO AND TITLEAMT 211 SCIENCE

SEMESTER/ TAHUNSEMESTER 2 2014

UNIT KREDIT1.0TEMPOH : 2.0 JAM/SEMINGGU

KEBOLEHAN / COMPETENCYMODUL 2 : KETURUNANMUKA : 1 DRP 18

TAHAP PEMBELAJARAN/LEARNING STANDARDMemahami dan menilai kromosom, gen dan DNA serta prinsip dan mekanisma pewarisan dan mutasi.

NAMA PELAJARTARIKH :

TAJUK : MODUL 2 : KETURUNANTUJUAN : Selepas mempelajari topik ini, pelajar boleh: 2.1 Memahami kromosom, gen dan DNA2.2 Memahami prinsip dan mekanisma pewarisan2.3 Menilai mutasi

BAB 2 : KETURUNAN (HEREDITY)

Standard Pembelajaran : 2.1 Memahami Kromosom, Gen dan DNA.

Performance Criteria:2.1.1 Menyatakan maksud gen, asid deoksiribonukleik (DNA) dan kromosom,2.1.2 Menerangkan maksud kromosom seks,2.1.3 Menerangkan mekanisme penentuan seks anak,2.1.1 Gen, DNA dan Kromosom Gen merupakan .(units of inheritance) yang membawa .. keturunan daripada satu generasi ke generasi yang berikut.

Setiap jenis gen mengawal perkembangan ciri-ciri tertentu. Contohnya, terdapat gen yang mengawal , ., .n dan ..

Separuh daripada bilangan gen ini berasal daripada .. dan separuh lagi daripada .. Gen bertanggung-jawab membawa maklumat baka tentang pewarisan ciri-ciri ibu bapakepada anak.

Gen (genes) adalah terlalu halus untuk dicerap dibawah mikroskop.

Setiap populasi organisma mempunyai bilangan dan jenis gen tersendiri. Ini menyebabkan kandungan biokimia, rupa bentuk fizikal dan ciri-ciri yang berbeza daripadaorganism lain.

Gen disusun mengikut urutan tertentu di sepanjang kromosom. Setiap gen menduduki tempat tertentu yang disebut dalam kromosom.

Kromosom (chromosomes) merupakan .. dan panjang di dalam nukleus sel.

Struktur kromosom.

Kromosom dibina daripada molekul asid nukleik yang dinamakan . dan ..

Dalam keadaan normal, kromosom dalam nukleus tidak ketara dan hanya dapat dicerap semasa sel melakukan ... Kromosom hanya jelas kelihatan di bawah .. berkuasa tinggi semasa pembahagian sel.

Apabila sel membahagi, kromosom mengalami .. (duplication). Kromosom akan mengecut dan kelihatan . serta . Setiap kromosom ini mempunyai dua .yang terikat ditengahnya oleh

Kedua-dua kromatid ini adalah dari segi bentuk dan kandungan bahan baka.

Setiap organisma mempunyai bilangan kromosom tertentu. Contohnya, manusia mempunyai kromosom.

Jadual di bawah menunjukkan bilangan kromosom (atau nombor kromosom) yang terkandung dalam sel soma organisma lain.

OrganismaBilangan kromosom dalam sel soma

Paku pakis480

Kucing38

Kuda30

Katak26

Jagung20

Tomato12

Kacang pea7

Gandum42

2.1.2 Kromosom Seks

Terdapat dua jenis kromosom, iaitu 1. .2. .

Sel soma manusia mempunyai . kromosom atau .. kromosom. Daripada 23 pasang kromosom itu, 22 pasang adalah . dan sepasang adalah ... Kromosom seks menentukan .. seseorang. .. mengawal semua ciri soma seperti jenis kumpulan darah, berat badan, saiz buah-buahan dan warna kulit. .. pula mengawal jenis jantina. Contohnya, dalam manusia terdapat 46 kromosom, 44 daripadanya ialah autosom manakala yang dua lagi adalah kromosom seks,iaitu kromosom .. dalam lelaki .. dalam wanita

2.1.3 Mekanisme penentuan seks anak,

Jantina anak ditentukan oleh jenis kromosom seks yang dibawa oleh .Jika sperma yang mengandungi . bersenyawa dengan ovum, maka anak perempuan dilahirkan.Jika sperma yang mengandungi . bersenyawa dengan ovum, maka anak lelaki dilahirkanNisbah mendapat anak lelaki dan anak perempuan ialah .............. atau 50%: 50%Gambar rajah skema penentuan seks anak

LATIHAN 2.12.1 Gen, DNA dan Kromosom1. Isi tempat kosong dengan perkataan yang sesuaiDNAkromatidAutosompenduaanproteinKromosom seks

sentromer23kromosomSel soma46Gen

(a)..................................... ialah struktur berbentuk bebenang yang terdapat di dalam nukleus sel haiwan dan sel tumbuhan.(b)kromosom mempunyai bahan baka yang disebut ..................................(c) ...................... merupakan unit asas keturunan.(d)Apabila sel membahagi, kromosom mengalami .................................(e)Setiap kromosom mempunyai dua ................................ yang ditengahnya diikat oleh .........................................(f)Manusia mempunyai ...................... kromosom atau ..............pasang kromosom(e)Terdapat dua jenis kromosom :i. ...............................................................ii................................................................2. Labelkan gambar di bawah :

Proses ..berlaku

3. lengkapkan jadual di bawah :PEREMPUANLELAKI

Sel somaOvumSel somaSperma

Autosom4422

Kromosom seks

XX44

Jumlah44 + XX(46 kromosom)

22 + X atau22 + Y(23 kromosom)

4. Lengkapkan rajah skema mekanisma penentuan seks anak di bawah:

Bapa Ibu

44 + XY44 + XX22+X22+X Induk : Proses P............................................................................................................................ Gamet:

Proses Q..............................................................................................................................

Anak:

Jantina: .. .

(b) Berdasarkan gambarajah skema di atas, nyatakan (i) Proses P : ............................................ ii) Proses Q : ....................................

(c) Kebarangkalian (dalam peratus) untuk mendapat anak lelaki dalam setiap kelahiran. .....................................................................................................

(d) Gariskan jawapan yang betul

Standard Pembelajaran : 2.2 Memahami Prinsip dan Mekanisme Dalam Pewarisan

Performance Criteria:2.2.1 Menerangkan maksud gen dominan dan gen resesif.2.2.2 Mengenal pasti sifat-sifat dominan dan resesif pada manusia.2.2.3 Mengilustrasi mekanisme pewarisan sifat menggunakan rajah skemaGen Dominan dan Gen Resesif Ada dua jenis gen: (a) (b) .....

Gen dominan: gen yang menunjukkan sifatnya tidak kira samada gen yang berpasangan dengannya adalah .. atau . Gen resesif: gen yang hanya menunjukkan sifatnya jika gen yang berpasangan dengannya adalah ..

Sifat dominanSifat resesif

Cuping telinga .Cuping telinga

Tinggi

Ada lesung pipit.. lesung pipit

Iris hitam/perangIris ..

Berambut kerintingBerambut ..

Boleh menggulung lidah menggulung lidah

Tangan kanan..

Penglihatan normal

Sifat yang ditentukan oleh gen dominan disebut .. Sifat dominan ditunjukkan jika .. atau .. gen dominan yang mengawal sifat tertentu hadir.

Sifat yang ditentukan oleh gen resesif disebut .. Sifat resesif hanya ditunjukkan jika gen resesif hadir tanpa kewujudan gen dominan.

Seseorang adalah tinggi kerana sifat ini dikawal oleh gen . Gen dominan diwakili oleh huruf T. Sebaliknya seseorang adalah kerdil kerana sifat ini dikawal oleh gen . yang diwakili oleh huruf t.

Dengan itu, pasangan gen yang wujud dalam seseorang yang tinggi ialah .. atau .. manakala gen yang wujud dalam seseorang yang kerdil ialah ..

Kandungan pasangan gen ttKandungan pasangan gen mungkin TT atau Tt

Orang tinggi Orang kerdil

Mekanisme Pewarisan Sifat Gregor Mendel menemukan melalui kajiannya berkaitan dengan pewarisan sifat tertentu daripada pokok kacang pea.

Mendel mengacukkan pokok kacang pea . berbaka tulen dengan pokok kacang pea .. yang berbaka tulen juga.Beliau mendapati bahawa semua pokok kacang pea dalamgenerasi pertama adalah .

Pokok kacang pea yang tinggi dalam generasi pertama kemudiannya.. Beliau mendapati bahawa ..daripada pokok kacang pea dalam generasi kedua adalah tinggi dan lagi adalah rendah

Daripada eksperimen ini, pewarisan sahaja dikaji iaitu sifat ketinggian (tinggi atau rendah). Oleh itu, pewarisan tersebut disebut ...

Genotip dan Fenotip Lazimnya kita menggunakan huruf pertama sesuatu sifat untuk mewakili gennya. Huruf besar digunakan untuk gen dominan (contohnya, huruf L mewakili lesung pipit) manakala huruf kecil untuk gen resesif (contohnya l mewakili tiada lesung pipit) Individu yang mempunyai dua gen yang serupa (LL atau ll) untuk sifat tertentu dikatakan mempunyai baka .., manakala individu yang mempunyai dua gen yang berlainan (Ll) dikatakan mempunyai baka . .. ialah susunan gen di dalam sesuatu organism (cth : LL, ll ,Ll) .. pula merujuk kepada sifat-sifat organism tersebut. Cth : mempunyai lesung pipit atau tidak mempunyai lesung pipit.

Foto 1 : Individu dengan lesung pipit.Foto 2 : Individu yang tidak mempunyai Maka genotipnya ialah LL atau Ll lesung pipit. Maka genotipnya ialah ll.

Kacukan Monohibrid

Kacukan .. dijalankan untuk mengkaji pewarisan .. Generasi pertama daripada kacukan tersebut disebut .. F1 Apabila F1 dikacukkan sesama sendiri, . F2 terbentuk.

Gambar rajah skema kacukan monohibrid

Semua pokok dalam generasi filial pertama, F1 adalah . (100%) Keadaan ini menunjukkan bahawa sifat tinggi dikawal oleh gen dominan manakala sifat rendah dikawal oleh gen resesif

IndukGametGenerasi Filial Ke 2, F2

Nisbah pokok tinggi kepada pokok kerdil adalah ..Kebarangkalian mendapat pokok tinggi dalam generasi kedua ialah atau Kebarangkalian mendapat pokok kerdil dalam generasi kedua ialah atau ..

Percantuman gamet-gamet pada generasi pertama, F1 dapat ditunjukkan dalam segi empat Punnett

GenTT

tTtTt

tTtTt

Atau

GenTt

TTTTt

tTttt

LATIHAN 2.2 Memahami Prinsip dan Mekanisme Dalam Pewarisan

1. Rajah 1 menunjukkan skema perkahwinan seorang lelaki yang iris mata berwarna hitam dengan wanita yang iris mata berwarna biru.

Hh hhBapa iris mata hitamIbu iris mata biruProses PProses QProses RRAJAH 1HhSTUV

1. Jika sifat iris mata hitam adalah dominan dan sifat iris mata biru adalah resesif.

(a)Nyatakan warna iris mata bagi anak S dan V

(i)S:..

(ii) V: .

(b)Berapakah nisbah untuk mendapatkan anak yang warna iris mata hitam berbanding dengan iris mata biru.

....................................................................................................................................

(c) Namakan proses P dan R.

(i) P:

(ii) R: ..

AnakCuping telingabebas2.Rajah 2 menunjukkan jenis cuping telinga yang mungkin diwarisi oleh anak daripada ibubapanya.

Cuping telinga melekap

Rajah 6

(a)Tuliskan setiap pasangan gen (genotip) anak dalam kotak yang disediakan pada Rajah 2

(b)Berdasarkan Rajah 2, jenis cuping telinga yang manakah bersifat dominan?

.........

(c)Lengkapkan gambar rajah Punnet di bawah Ibu Ayah TT

t

t

3.Rajah 3 menunjukkan rajah skema bagi pewarisan jenis rambut .

BapaIbuRambut kerintingAnakHHhh

Rambut lurus

RAJAH 3

(a)Tuliskan genotip bagi setiap anak dalam kotak yang disediakan dalam Rajah 3 [2 marks]

(e) Berdasarkan Rajah 3, jenis rambut yang manakah dominan?

.........[1 mark]

Standard Pembelajaran : 2.3 Mutasi

Performance Criteria:2.3.1 Mutasi 2.3.2 Jenis-jenis Mutasi 2.3.3 Contoh-contoh Mutasi2.3.4 Punca Mutasi2.3.5 Kebaikan & Keburukan Mutasi2.3.6 Kepentingan & Implikasi

Faktor penyebab (Mutagen)

Sinaran radioaktif :Bahan kimia toksik seperti seperti .., .., boleh menyebabkan penyakit dan kecacatan Cahaya keamatan tinggi merosakkan .. & .Mutasi Mutasi KromosomTerjadi apabila berlaku pada .. atau kromosomContoh penyakit : , .. & .Tidak .Mutasi GenTerjadi apabila perubahan berlaku pada Contoh penyakit : & .DiwarisiMutan :

maksud

Jenis

kesan

KeburukanKebaikan

2.3.3 Contoh-contoh Mutasi/ Penyakit BakaBilPenyakitHuraian

1Albino Disebabkan mutasi yang berlaku pada gen pada autosom yang mengawal .. Pesakit tidak dapat menghasilkan pigmen .. yang memberikan warna kepada ..

2Hemofilia Darah pesakit .. Jika berlaku kecederaan, pesakit akan mengalami . yang banyak Disebabkan oleh pada kromosom seks

3Buta warna Penghidap tidak dapat membezakan antara warna . dan . Disebabkan oleh kekurangan . yang peka kepada pada retina mata pesakit Dikawal oleh gen resesif yang dibawa oleh kromosom seks .

4Anemia sel sabit Mutasi pada gen yang membentuk Hemoglobin yang dihasilkan adalah dan menyebabkan sel darah merah berbentuk Sel darah merah berbentuk sabit .. dalam pengangkutan ... Menyebabkan pesakit mengalami ..

5Sindrom Down Disebabkan oleh mutasi .. Penyakit yang disebabkan oleh .. satu kromosom pada kromosom ke-21 dalam sel badan Juga dikenali sebagai mongolisme Ciri-ciri: . .. .. mempunyai .. mulut yang sentiasa ternganga & lidah terjelir

6Sindrom Klinefelter Penyakit yang disebabkan oleh kelebihan satu kromosom . tambahan iaitu . Mereka adalah lelaki yang memiliki beberapa ciri perempuan dan tidak dapat menghasilkan sperma (..) Ciri ciri : ., bahu sempit

7Sindrom Turner Penyakit yang disebabkan oleh satu kromosom X Mempunyai satu kromosom seks, . Pengidap hanya Ciri ciri : mandul, rendah, .

2.3.4 Faktor Faktor yang Menyebabkan Mutasi Boleh berlaku secara semulajadi disebabkan oleh .. atau Agen yang menyebabkan mutasi disebut . Cth mutagen : , .. dan ... Cth bahan kimia : , dalam rokok, , asid nitrus, sesetengah bahan ., pewarna dan pemanis tiruan. Sinaran : sinaran boleh mengganggu pertumbuhan dan pembahagian sel, sinaran . dan .. menyebabkan sel mengalami mutasi seterusnya menyebabkan ... Suhu : suhu yang . atau terlalu rendah juga boleh menyebabkan mutasi.2.3.5 Kebaikan & Keburukan Mutasi Kebaikan: Meningkatkan . dalam populasi Dapat menyesuaikan diri dengan . persekitaran Lebih , . dan alam sekitar yang tercemar

Keburukan: Menyebabkan kecacatan dan . pada usia muda Menyebabkan penyakit seperti . dan yang tidak dapat diubati. Menyebabkan .. (sindrom Klinefelter)

2.3.6 Kesan penyelidikan genetik terhadap kehidupan manusia:1. Bidang Perubatan Penyelidikan genetik telah membawa kepada penemuan kepada pelbagai jenis Penyakit baka disebabkan oleh .. Cth penyakit baka : ..., , Penyelidikan genetic dapat menunjukkan bagaimana penyakit baka hanya terdapat dalam kromosom X. Gen jenis ini disebut .. Gen tersebut biasanya diturunkan oleh . kepada anaknya. Gen ini wujud dalam kromosom . Tetapi tidak wujud dalam kromosom . Seorang perempuan hanya mengidap buta warna apabila apabila dia mempunyai dengan sifat itu. Seorang lelaki akan mengidap penyakit ini jika dia mempunyai.

Seorang perempuan yang merupakan pembawa buta warna (XXb) berkahwin dengan seorang lelaki yang mempunyai penglihatan normal (XY). Tentukan kebarangkalian anak mereka dilahirkan sebagaiPerempuan yang normalPerempuan yang normal tapi pembawaLelaki yang normalLelaki yang buta warna[ Xb : gen resesif buta warna]Induk:lelaki xPerempuan (Normal)(Pembawa) XY XXb MeiosisGametPersenyawaanGenotip anak XX XXb XYXbYSifat anak Perempuan Perempuan Lelaki yang Lelaki yang yang yang normal normal buta warna normal ttp pembawaKebarangkalian untuk mendapat :Anak perempuan yang normal ialah atau 25%Anak perempuan yang normal tetapi pembawa ialah atau .Anak lelaki yang normal ialah atau .Anak lelaki yang buta warna ialah atau .Nota :Dalam kes ini, semua anak perempuan mereka mempunyai penglihatan yang normal tetapi kemungkinan untuk mendapat anak lelaki yang buta warna 50% iaitu salah seorang daripada anak-anak lelaki mereka mungkin buta warna.Contoh pewarisan buta warna dalam manusia.

XYXXb

Antara penyelidikan genetic yang dijalankan adalah penghasilan .. yang diperlukan oleh pesakit hemophilia untuk Kejuruteraan genetik membolehkan gen asing dimasukkan ke dalam . untuk menghasilkan protein yang diingini. Teknik yang sama digunakan untuk menghasilkan protein yang diperlukan untuk merawat manusia. Melalui kejuruteraan genetik, gen mutan (yang mengalami ..) yang menyebabkan penyakit . boleh dikenalpasti dan digantikan dengan gen yang .. Hormon .. yang digunakan untuk merawat penyakit diabetes dihasilkan secara besar-besaran dengan memasukkan gen ke dalam . untuk menghasilkan insulin.2. Bidang Pertanian Penemuan kaedah kacukan : Melibatkan pemindahan daripada haiwan jantan kepada haiwan betina menggunakan radas khas. . : telur diekstrak daripada haiwan betina dan ditempatkan di dalam piring petri. Sperma daripada haiwan . yang berkualiti . di dalam piring petri. yang terbentuk dipindahkan ke dalam .. haiwan betina untuk pertumbuhan. (..) ke atas tanaman dan ternakan untuk menghasilkan baka haiwan dan tumbuhan yang mempunyai ciri-ciri:(a) mengeluarkan . yang berkualiti dan banyak(b) Hasil .. dan matang dengan (c) Mempunyai yang kuat terhadap serangan . dan perubahan cuaca Contoh: (a) padi MR219 (kacukan antara MR151 dan MR 137)(b) Jagung ..(Jagung manis mexico dengan jagung manis Taiwan)(c) Kelapa sawit (kelapa sawit Dura dan Pisifera)(c) Lembu . (lembu tempatan dengan lembu Eropah)(d) Ayam .. (kacukan ayam Banties Jepun dengan Banties Malaysia)LATIHAN : 2.3 Mutasi1.Suaikan penyakit berikut dengan penerangan yang betulPENYAKITDEFINISI

Albinisma

..[A] Kekurangan sejenis protein yang diperlukan untuk pembekuan darah

Sindrom Down

...[B] Perubahan pada gen yang menghasilakan hemoglobin. Hemoglobin yang mengalami mutasi tidak cekap mengangkut oksigen.

Buta warna

[C] Perempuan yang hanya mempunyai satu X kromosom. Perempuan mandul dan tidak mengalami kitar haid

Sindrom Turner

[D] Perubahan dalam gen yang mengawal warna kulit. Gen tidak dapat menghasilkan pigmen kulit. Kulit dan rambut berwarna putih.

Anaemia Sel Sabit

..[E] Penyakit disebabkan satu kromosom tambahan pada kromosom ke-21 dalam sel soma. Pesakit bermata sepet, terencat akal dan mempunyai jari-jari pendek.

Sindrom Klinefelter

..[F] Seseorang yang tidak dapat membezakan warna merah dan hijau.

Hemofilia

[G] Kehadiran 3 kromosom seks (XXY). Lelaki ini mempunyai mempunyai beberapa ciri wanita tetapi mandul dan mempunyai testis yang kecil.

LATIHAN :

Seorang perempuan yang merupakan pembawa hemofilia (XXh) berkahwin dengan seorang lelaki yang hemofilia (XhY). Tentukan kebarangkalian anak mereka dilahirkan sebagai Lelaki yang normalPerempuan yang normal tapi pembawaLelaki yang hemofiliaAnak perempuan hemofilia[ Xh : gen resesif hemofilia]Induk:lelaki xPerempuan (Hemofilia)(Pembawa) Xh Y XXh MeiosisGametPersenyawaanGenotip anak . Sifat anak . .. . .. Kebarangkalian untuk mendapat :Anak lelaki yang normal ialah Anak perempuan yang normal tetapi pembawa ialah .Anak lelaki yang hemofilia ialah ..Anak perempuan yang hemofilia ialah ..1