PENGENALAN SISTEM PENTERNAKAN DI MALAYSIA

Kuliah 1

SHN 2223 PENGURUSAN TERNAKAN

PENGENALAN SISTEM PENTERNAKAN DI MALAYSIAPENDAHULUAN:

Sektor pertanian merupakan penjana pertumbuhan ekonomi yang ketiga penting di Malaysia. Dalam bidang penternakan, imigran Cina telah membawa masuk ayam dan khinzir ke Malaysia manakala lembu LID telah dibawa masuk oleh imigran India ke bahagian pantai barat Semenanjung Malaysia.

Industri ternakan adalah antara komponen yang diberi perhatian untuk dimajukan bagi menampung keperluan negara.

Industri ternakan membekalkan sumber protein seperti daging, susu dan telur. Pengeluaran daging ayam dan khinzir telah pun mencapai tahap sara diri. Daging lembu, kerbau, daging kambing dan biri-biri masih belum mencapai tahap pengeluaran sara diri. Keperluan bagi daging lembu dan kerbau, daging kambing dan biri-biri terpaksa diimport.

Tahap sara diri bagi pelbagai jenis daging ditunjukkan dalam rajah.

jenis daging peratus sara diri

Ayam

Khinzir

Lembu dan kerbau

Kambing dan biri-biri119.3%

150.7%

20.7%

6.1%

( Sumber : Jabatan Perkhidmatan Haiwan)

Rajah di bawah menunjukkan kawasan utama ternakan di Malaysia.

JENIS TERNAKANKAWASAN UTAMA

Lembu dan kerbauKedah, Kelantan, Sabah dan Pahang

Kambing dan biri-biriKelantan, Kedah, Perak dan Negeri Sembilan.

AyamPulau Pinang, Perak, Selangor, Seberang Perai dan Johor.

Itik Selangor dan Perak

Khinzir Negeri Sembilan, Sarawak, Perak dan Johor.

Definisi PENTERNAKAN:

Mengikut Kamus Dewan (Edisi ke tiga); Penternakan ialah perbuatan atau perihal menternak, menjaga dan membiakkan binatang.

Aktiviti penternakan meliputi beberapa perkara yang bermula daripada penyediaan tempat kediaman, pengurusan ternakan, menjaga kebajikan ternakan, pengurusan penyakit dan aktiviti pemasaran ternakan.PENGELASAN HAIWAN TERNAKAN:- Secara amnya haiwan ternakan yang diusahakan secara komersil terbahagi kepada tiga kategori iaitu:

1. Ternakan Ruminan

2. Ternakan Bukan Ruminan

3. Ternakan Akuakultur - Pemeliharaan haiwan kesayangan tidak diambilkira sebagai haiwan

ternakan kerana ianya tidak dipelihara untuk tujuan komersil.1. Ternakan Ruminan- Haiwan ternakan yang hidup dengan memakan tumbuhan hijau seperti rumput, tumbuh-tumbuhan atau makanan yang diproses tetapi masih berasaskan kepada rumput.

- Haiwan ternakan ruminan utama yang menjadi pilihan para penternak ialah:

a. Lembu

b. Kerbau

c. Kambing

d. Biri-biri

e. Rusa

f. Arnab

2. Ternakan Bukan Ruminan (monogastrik)- Haiwan ternakan yang hidup dengan memakan makanan utama selain daripada tumbuhan hijau.

- Ternakan bukan ruminan yang sering menjadi pilihan ialah:

a. Ayam

b. Itik

c. Khinzir

Perbezaan antara ternakan ruminan dan bukan ruminan (monogastrik):

Di samping perbezaan sistem pemakanan, perbezaan sistem penghadaman (pencernaan) juga memainkan peranan dalam membezakan antara ruminan dan bukan ruminan (monogastrik).Sistem pencernaan ruminan dan bukan ruminan.

Sistem pencernaan ayam

Sistem Pencernaan kambingPERBEZAAN SISTEM PENCERNAAN RUMINAN DAN BUKAN RUMINAN.BAHAGIANBUKAN RUMINANRUMINAN

Untuk penyediaan makananMulut, farinks, esofagus, tembolok.Mulut, farinks, esofagus

Untuk pencernaan dan percampuran sekumPerut (proventtrikulus dan hempedal), duodenum, usus dan sekumPerut (rumen, retikulum, omasum, abomasum). Duodenum, usus dan sekum.

Untuk PerkumuhanKolo-rektum, kloaka.Rektum, dubur.

Organ AksesoriParuh, lidah, kelenjar liur, kelenjar pankreas, pundi hempeduBibir, lidah, gigi, kelenjar liur, kelenjar pankreas, pundi hempedu.

3. Ternakan Akuakultur- Haiwan ternakan yang tinggal di dalam air samada air tawar, air payau dan air masin.-Contoh ternakan akuakultur ialah:

a. Ikan

b. Udang

c. Karangan laut seperti tiram, kerang, serta kupang.4. PEMELIHARAAN HAIWAN KESAYANGAN

- Haiwan yang dipelihara di rumah kediaman dengan penuh kasih sayang dan sifat suka kepada binatang.

- Dipelihara sebagai hobi, teman manusia, dilatih untuk tujuan pertandingan atau pertunjukan, serta melakukan tugas tertentu.

- Haiwan kesayangan terbahagi kepada lima kumpulan iaitu:

a. Mamalia

b. Reptilia

c. Amfibia

d. Unggas (avian)

e. Ikan hiasan

Perkembangan industri Ternakan secara ringkas

Pembangunan perusahaan ternakan terus berkembang dari tahun ke tahun. Berasaskan nilai di ladang (exfarm value) RM 698.5 juta pada tahun 2003 industri ternakan dianggarkan bernilai RM477.5 juta. Perkembangan ini secara analitikal adalah agak perlahan iaitu 1.7% setahun namun kalau dilihat melalui pertumbuhan subsektor ternakan, pertumbuhan subsektor ayam daging dan telur adalah amat memberansangkan walaupun menggunakan hampir lebih 90 % bahan makanan ternakan dari subsektor ini di import.

Selain daripada industri ayam, penternakan khinzir juga telah berkembang dengan pesat sehingga pengeluarannya telah melebihi keperluan negara.

Tetapi industri ternakan lembu dan kambing masih belum berkembang maju. Oleh itu, sebahagian besar keperluan daging lembu dan kambing, serta hasil tenusu masih diimport.

Ternakan lembu dan kerbau Lembu dipelihara untuk daging, susu dan kulit.

Kerbau adalah untuk daging dan dijadikan kerbau penarik.

Kerbau Murrah India diternak untuk susunya.

Baka lembu Kedah-Kelantan diternak untuk mendapatkan daging dan baka lembu Tenusu India Tempatan (LID) diternak untuk mendapatkan susunya.

Prestasi pengeluaran kedua-dua baka ini kurang memuaskan berbanding baka temperate.

Dalam Rancangan Malaysia Kelapan, pengeluaran daging lembu meningkat pada kadar 7.5% setahun iaitu daripada 28 000 tan metrik pada tahun 2000 kepada 40 000 tan metrik pada tahun 2005.Ternakan kambing dan Biri-biri

Kambing biasanya dipelihara secara kecil-kecilan di kampung dan ladang untuk dagingnya.

Baka luar negara seperti Jumnapari atau Etawah dan Anglo-Nubian telah diperkenalkan untuk memperbaiki mutu daging dan menambah hasil keluaran susu.

Bekalan daging kambing dan biri-biri masih tidak mencukupi menyebabkan sebahagian besar daripada keperluan daging kambing dan biri-biri terpaksa diimport.

Dalam tempoh Rancangan Malaysia Kelapan, pengeluaran daging kambing meningkat pada kadar 5.9% setahun iaitu daripada 1 000 tan metrik pada tahun 2000 kepada 1500 tan metrik pada tahun 2005.

TERNAKAN AYAM DAN ITIK

Ayam dan itik diternak secara meluas oleh penternak kecil di pinggir bandar. Terdapat juga penternak swasta yang mengusahakannya secara besar-besaran untuk menghasilkan daging atau telur secara komersil dengan menggunakan teknologi moden. Lebihan daging dan telur dieksport ke Singapura.

Dalam tempoh Rancangan Malaysia Kelapan, pengeluaran telur ayam dijangka meningkat daripada 8.2 bilion unit kepada 10 bilion unit iaitu peningkatan sebanyak 3.9% setahun.Khinzir Kawasan pengeluaran khinzir yang penting terletak di Pulau Pinang, Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Johor.

Pada tahun 2000 industri khinzir menghadapi masalah berikutan serangan virus Nipah di kawasan Bukit Pelanduk, Negeri Sembilan.

Industri Khinzir ialah perusahaan ternakan yang kedua penting di Malaysia.

Pengeluaran daging adalah mencukupi dan hasil selebihnya dieksport ke Singapura.

WILAYAHLEMBUKERBAUKAMBING BIRI-BIRI KHINZIR

Sem. Malaysia669 75992 339183 829161 8611 317 627

Sabah44 83750 741 37 285 1 900 100 000

Sarawak 8 750 12 140 10 720 10 900 411 000

Rajah: Bilangan beberapa ternakan terpilih (taburan 1999)(Sumber : Buku Tahunan Perangkaan Malaysia Tahun 2 000)

BEBERAPA PENDEKATAN JABATAN PERTANIAN BAGI MENGGALAKKAN INDUSTRI TERNAKAN.JENIS PROGRAM HURAIAN

Perladangan Kontrak Penglibatan syarikat multinasional.

Pusat Makanan Halal Membangunkan pusat pemprosesan makanan halal dengan menggunakan produk tempatan.

Perladangan BerkelompokPenggemblengan peladang dan peserta FELDA, FELCRA dan sebagainya.

Integrasi Dengan Tanaman Melibatkan agensi kerajaan dan sektor swasta untuk mengadakan pemeliharaan ternakan di kawasan getah dan kelapa sawit.

PAGE 7_____________________________________________________________________ABM / UPSI2007