1

BAB 1

PENDAHULUAN

1. Pendahuluan

Bab ini akan menerangkan mengenai latar belakang kajian , kenyataan masalah,

kesignifikan kajian, tujuan kajian, objektif kajian am dan spesifik, soalan kajian dan

definisi operasi.

1.1 Latar Belakang

Dewan bersalin merupakan sebuah unit kritikal yang ditempatkan di bawah

Jabatan Obstetrik dan Ginekologi, xxxxxxxxxxxxxxxxx. Tenaga kerja di unit ini terdiri

dari 7 orang doktor pakar Kebidanan dan Sakit Puan, 13 orang Pegawai Perubatan dan

13 orang pegawai perubatan pelatih yang bertugas mengendalikan 5 unit di bawah

jabatan Obstetrik dan Ginekologi secara bergilir gilir.

Unit sokongan pula terdiri dari 2 orang Ketua Jururawat, 26 orang Jururawat

Terlatih termasuk 2 orang yang sedang menyambung pengajian di peringkat ijazah, 11

orang Jururawat Masyarakat dan 7 orang Pembantu Perawatan Kesihatan yang bertugas

secara shif.

Sebagai sebuah unit di bawah Jabatan Obstetrik dan Ginekologi, unit ini

berfungsi sebagai pusat penerimaan ibu-ibu yang bakal bersalin secara biasa, secara

paksaan (kemasukan ubat untuk mempercepatkan kelahiran) dan juga secara

pembedahan yang telah dirancang kerana menghadapi masalah kesihatan semasa

kehamilan atau kandungan yang bermasalah dari sudut perubatan.

2

Fungsi lain bagi unit ini ialah sebagai pusat menyambut kelahiran biasa,

kelahiran dengan bantuan seperti forcep , vakum dan kelahiran songsang.. Unit ini juga

menerima kes-kes kehamilan berisiko tinggi seperti kes darah tinggi, kencing manis, kes

tumpah darah sebelum (antepartum haemorhage) atau selepas kelahiran (post partum

haemorhage) juga kes-kes yang dirujuk dari hospital lain kerana masalah kelahiran .

Selain itu kes-kes kelahiran pramatang dan keguguran juga dikendalikan di unit

ini. Unit ini juga mengendalikan kes-kes pembedahan kecemasan sekiranya ibu atau

bayi mengalami sebarang komplikasi semasa proses kelahiran seperti bayi lemas,

kesukaran kelahiran peringkat kedua, proses kelahiran tersekat atau sebarang masalah

kelahiran lain yang berkaitan. Penerimaan bayi selepas pembedahan yang dirancang

juga dikendalikan di unit ini.

Bagi kes kes yang berisiko tinggi, data yang diperolehi menunjukkan bahawa

jumlah kes yang direkodkan semakin menurun iaitu dari 5808 pada tahun 2005 kepada

5681 pada tahun 2006 dan 4676 pada tahun 2007. Seterusnya jumlah kes berisiko tinggi

meningkat sebanyak 216 kepada 4892 pada tahun 2008. Bagi pecahan peratusan pula,

kadar kelahiran yang berisiko adalah sebanyak 86.3%bagi tahun 2005, 81.8% bagi tahun

2006 dan diikuti penurunan yang ketara pada tahun 2007 sebanyak 18.6% iaitu kepada

63.2%. Bagi tahun 2008 jumlahnya ialah sebanyak 65.50%. Secara ringkasnya peratus

kelahiran yang berisiko dapat dilihat dalam Jadual 2 dibawah.

Jadual Statistik Kes-Kes Berisiko Tinggi bagi tahun 2005-2008

Butiran 2005 2006 2007 2008

Bilangan Berisiko Tinggi 5808 5681 4676 4892

Jumlah Kelahiran 6730 6961 7392 7474

Peratus Kes Berisiko Tinggi 86.30% 81.80% 63.20% 65.50%

Jadual 1

3

Sementara itu, pecahan statistik bagi jenis-jenis kes yang dikendalikan oleh

Jabatan Obstetrik dan Ginekologi bagi tahun 2006 hingga tahun 2008 adalah seperti

jadual di bawah.

Statistik Kes-Kes Berisiko Tinggi Di Jabatan Obstetrik & Ginekologi

Tahun 2006 2007 2008

Pregnancy Induced Hypertension 1058 518 551

Pre-eclampsia 38 29 58

Eclampsia 5 4 9

Essential hypertension 104 67 46

Placenta praevia 61 128 70

Abruptio placenta 14 5 4

Premature placenta 332 215 266

Premature labour 212 312 110

Diabetes in pregnancy /GDM 628 591 524

Twins 74 91 74

Nutritional Anaemia 49 298 231

Polyhydramnois 66 103 30

Cardiac disease in pregnancy 41 15 20

Bronchial asthma 115 72 115

IUD 78 59 48

Postdates 946 798 611

2 previous scar 101 112 224

Previous scar 779 559 524

Low AFI 126 132 11

LL > 24 hours 258 255 328

RH Negative 60 45 50

Retroviral disease 8 6 4

VDRL/TPHA+ 28 18 10

Hep B 11 9 7

H/O Retained placenta 14 4 23

Big baby 55 156 226

Single parent 37 75 73

Bil. Kes Berisiko Tinggi 5681 4676 4892

JUMLAH KELAHIRAN 6961 7392 7474

% KES BERISIKO TINGGI 81.60% 63.20% 65.50%

Jadual 2

4

1.2 Pernyataan Masalah

Berdasarkan statistik yang telah ditunjukkan diatas, adalah di dapati bahawa kes-

kes yang berisiko tinggi semakin menurun dari jumlah peratusan ataupun bilangannya.

Namun begitu kes-kes yang berisiko tinggi masih lagi menjadi penyebab utama

kematian ibu-ibu yang bersalin di negara ini. Setiap tahun terdapat sebanyak 200

kematian ibu yang dilaporkan di negara ini. Dari jumlah tersebut 25% merupakan

kematian akibat pendarahan selepas bersalin.(Kementerian Kesihatan Malaysia 2001:74)

Justeru itu adalah wajar permasalahan ini dikaji demi meningkatkan

pengetahuan bagi mengenal pasti punca-punca berlakunya fenomena ini serta mencari

kaedah atau langkah-langkah pencegahan dan perawatan dapat dilakukan dengan sebaik

mungkin.

1.3 Kepentingan Penyelidikan

Kajian ini merupakan satu kajian pemerhatian yang mengkaji permasalahan

pendarahan selepas bersalin di xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx.

Kepada para perawat dapatan ini diharapkan dapat meningkatkan lagi kesedaran

untuk memahami masalah-masalah yang mungkin berlaku kepada ibu-ibu yang telah

dikenal pasti berisiko tinggi semasa proses kelahirannya dan apakah langkah-langkah

pencegahan dan persediaan yang sedang dan boleh dilakukan untuk menghadapinya

nanti.

Kepada para pentadbir pula dapatan kajian ini diharapkan akan dapat dijadikan

sebahagian dari panduan dalam strategi peningkatan mutu perkhidmatan selaras dengan

visi dan misi organisasi.

5

1.4 Tujuan Kajian

Kajian ini memberikan penekanan kepada beberapa aspek.

1.4:1 Tujuan Kajian Am

• Kajian ini bertujuan untuk meninjau apakah punca-puncanya berlaku

pendarahan selepas bersalin di kalangan ibu-ibu yang bersalin di

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx berdasarkan analisis dokumen.

1.4:2 Tujuan Kajian Spesifik

• Mengkaji adakah terdapat perkaitan antara punca berlakunya pendarahan

selepas bersalin dengan latar belakang ibu-ibu dari segi

� Pendidikan dan penjagaan kesihatan

� Budaya setempat

� Pengambilan makanan

1.5 Soalan Kajian

Fokus utama kajian adalah untuk mengetahui perkara-perkara yang berikut :-

(i) Apakah punca-puncanya berlaku pendarahan selepas bersalin di kalangan

ibu-ibu yang bersalin di xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx.

(ii) Apakah terdapat perkaitan antara pendarahan selepas bersalin dengan

latar belakang ibu dari segi:

a. Pendidikan dan penjagaan kesihatan

b.Budaya setempat

c. Pengambilan makanan

6

1.6 Definisi Istilah

1.6.1 Pendarahan selepas bersalin

Pendarahan selepas bersalin atau Postpartum haemorrhage (PPH) adalah

istilah yang digunakan bagi menjelaskan kejadian kehilangan darah sebanyak

500ml atau lebih selepas berlakunya proses kelahiran. PPH terbahagi kepada dua

iaitu immediate (primary) and delayed (secondary). Bagi kejadian primary PPH,

pendarahan boleh berlaku secara serta-merta atau dalam tempoh masa 24 jam

kelahiran. Manakala bagi secondary PPH pula kejadian boleh berlaku selepas 24

jam sehingga 6 meanggu selepas kelahiran.

Sementara itu Mosby's Medical Dictionary, 8th edition. menerangkan

PPH sebagai “to burst forth excessive bleeding (a loss of more than 500 mL of

blood) after childbirth.”

Pengaliran darah yang berpunca dari salur darah yang terpecah boleh

berlaku secara luaran, dalaman atau di bawah tisu yang lain. Pada kebiasaannya

darah dari arteri berwarna cerah dan memancut manakala darah dari vena

berwarna merah gelap serta mengalir perlahan.

Punca utama kepada fenomena ini ialah uterine atony atau kegagalan

rahim untuk mengecut selepas kelahiran placenta. Kejadian uri tertinggal; rahim

terbalik atau pecah, cervical, vaginal, atau perineal lacerations juga boleh

menyebabkan PPH.

Sebab utama terjadinya kegagalan rahim mengecut adalah disebabkan

janin yang besar, kandungan kembar dan polyhydramnios serta kerana

kekerapan mengandung. Walaupun begitu PPH juga berlaku kepada mereka

yang pernah mengalami PPH pada kandungan lampau walaupun kebanyakan

kes PPH yang berlaku tidak menunjukkan faktor risiko akan berlakunya PPH.

Kejadian tertinggal cebisan placenta atau selaput, jangkitan dan

trophoblastic tumors juga boleh menyebabkan pendarahan yang diistilahkan

sebagai secondary PPH.

7

1.6.2 Bersalin Biasa

Kelahiran anak atau bersalin adalah proses pada akhir kehamilan, iaitu

janin keluar dari rahim ibu iaitu.

� Kebanyakan wanita yang berpotensi hamil adalah sihat. Mereka

dijangka dapat mengandung dan bersalin tanpa komplikasi serta

melahirkan bayi yang sihat

� Jangka masa bersalin berbeza-beza antara individu. Wanita yang hamil

kali pertama mungkin mengambil masa 13 jam untuk bersalin

berbanding jangka masa 8 jam untuk wanita yang pernah bersalin

� Proses kelahiran manusia adalah lebih sukar dan menyakitkan

berbanding haiwan. Ini kerana secara relatifnya bentuk tulang pinggul

ibu dan rangka kepala janin yang lebih besar

1.6.3 Kelahiran Secara Pembedahan (LSCS)

Kaedah pembedahan atau dipanggil hirisan Caesarean adalah cara

melahirkan bayi melalui dinding abdomen (perut) dan rahim (uterus) yang

dilakukan apabila ada risiko ke atas bayi atau ibu itu sendiri jika bersalin secara

normal. Kelahiran Caesarean hanya akan dilakukan apabila kelahiran normal

(melalui faraj) amat berisiko. Biasanya ia dilakukan apabila kelahiran normal

akan membahayakan nyawa bayi dan ibu, , atau kerana disebabkan penyakit atau

keadaan tertentu.

Caesarian sebenarnya bukanlah prosedur baru kerana ia telah

dipraktikkan sejak zaman Rom lagi bagi menyelamatkan bayi dalam kandungan

ibunya yang meninggal semasa kandungan hampir cukup bulan. Istilah

Caesarian diambil sempena nama Julius Caesar kerana dikatakan beliau adalah

salah seorang yang dilahirkan melalui prosedur tersebut.

(http://www.medterms.com/script/main/art.asp?articlekey=2570)

8

1.7 Penutup

Dalam bab ini, pengkaji telah menjelaskan dan mengutarakan perihal yang

berkaitan dengan latar belakang kajian, permasalahan kajian, sehingga kepada

definisi operasional kajian. Ini diharapkan akan dapat lebih memantapkan

maklumat lanjut di dalam bab-bab selanjutnya.

9

BAB 2

TINJAUAN LITERATUR

2.0 Pengenalan

Bab ini akan menjelaskan mengenai apakah yang dikatakan pendarahan selepas

bersalin, apakah faktor-faktor penyebab dan langkah pencegahan yang telah disarankan.

2.1 Senario Penjagaan Kesihatan Di Malaysia

Visi Kementerian Kesihatan Malaysia menyatakan bahawa:

“ Malaysia akan menjadi sebuah negara terdiri daripada

individu, keluarga dan masyarakat yang sihat melalui sistem

kesihatan yang adil dan saksama, cekap, mampu disedia dan

diperolehi berteknologi sesuai, serasi pelanggan

dan bersesuaian dengan persekitaran. Sistem ini juga akan

mengutamakan kualiti, inovasi, promosi kesihatan, hormat

kepada kemuliaan insan serta menggalakkan tanggungjawab

individu dan penyertaan masyarakat ke arah peningkatan

mutu kehidupan.”

(Portal xxxxxxxxxxxxxxx,2009)

Selain itu Kementerian Kesihatan Malaysia (KKM) (2009) dalam Health Fact

2008 menyatakan bahawa dalam tempoh Rancangan Malaysia ke 9 (2006-2010), KKM

telah mensasarkan untuk meningkatkan Standard dan Kualiti Kehidupan Yang

Berterusan melalui berberapa strategi seperti yang berikut:

10

• Preventing and reducing the disease burden to further

improve the health status;

• Enhancing the health care delivery system to increase

accessibility to quality care;

• Optimizing resources through consolidation and

integration;

• Enhancing research and development to support

evidence-based decision-making;

• Managing health-related crisis and disasters effectively;

• Enhancing human resources development; and

• Strengthening health information and management

systems.

(Kementerian Kesihatan Malaysia,2009:3)

Justeru itu, demi melaksanakan tanggungjawab sosial kepada penduduk di

Malaysia yang berjumlah 27,728,700 dalam tahun 2007, kerajaan telah

memperuntukkan sebanyak RM 12,901,865,000 untuk pembangunan kesihatan. Dari

jumlah itu pula, sebanyak RM 10,679,587,000 telah digunakan untuk operasi KKM

manakala RM 2,222,278,000 telah digunakan untuk tujuan pembangunan. Kesemua

peruntukan yang telah digunakan ini membawa kepada peruntukan sebanyak RM

465.29 bagi setiap rakyat di Malaysia. ( Kementerian Kewangan Malaysia:Laporan

Ekonomi 2008/ 2009).

2.2 Senario Kematian Kerana Bersalin Di Seluruh Dunia

Pendarahan selepas bersalin merupakan punca utama kematian ibu-ibu yang

telah dilaporkan diseluruh dunia. Statistik dari World Health Organisation (WHO),

United Nations Population Fund (UNFPA), United Nations Children’s Fund (UNICEF),

United Nations Population Division (UNPD) dan The World Bank (TWB) menunjukkan

bahawa dari 536 000 kematian ibu-ibu selepas bersalin di seluruh dunia pada tahun

2005, sebanyak 533 000 kematian adalah di kalangan negara membangun yang

menyumbang kepada 99% dari statistik yang terkumpul. Sementara itu lebih dari

separuh kematian iaitu sebanyak 270 000 telah dicatatkan di rantau sub-Sahara Afrika

11

dan sebanyak 188 000 lagi rantau Asia Selatan yang menyumbang kepada 86%

kematian di seluruh dunia. (WHO, UNICEF, UNFPA, and the World Bank 2007:1)

Doumouchtsis S.K., Papageorghiou A.T., Arulkumaran S. (2007:540)

melaporkan bahawa sebanyak 14 juta kes pendarahan selepas bersalin telah dilaporkan

di seluruh dunia setiap tahun dan 1% dari jumlah tersebut telah mengalami kematian.

Sementara itu Waterstone et al (2001) dalam Doumouchtsis S.K., Papageorghiou A.T.,

Arulkumaran S. (2007) melaporkan bahawa pendarahan selepas bersalin bagi setiap

1000 kelahiran merupakan jumlah komplikasi obtestrik yang tertinggi. Dapatan beliau

ini turut disokong oleh buletin Acog Nombor 76, Oktober 2006 yang berbunyi:

.......Severe bleeding is the single most significant cause of maternal

death world-wide. More than half of all maternal deaths occur within

24 hours of delivery,most commonly from excessive bleeding. It is

estimated that, worldwide,140,000 women die of postpartum

hemorrhage each year—one every 4 meanutes(1). In addition to

death, serious morbidity may follow postpartum

hemorrhage.Sequelae include adult respiratory distress syndrome,

coagulopathy, shock, lossof fertility, and pituitary necrosis (Sheehan

syndrome).Although many risk factors have been associated with

postpartum hemor-rhage, it often occurs without warning. All

obstetric units and practitionersmust have the facilities, personnel,

and equipment in place to manage thisemergency properly. Clinical

drills to enhance the management of maternal hemorrhage have been

recommended by the Joint Commission on Accreditation of

Healthcare Organizations (2). The purpose of this bulletin is to

review theetiology, evaluation, and management of postpartum

hemorrhage.

(Acog Bulletin 2006:1039)

Sementara itu, laman web http://www.pphprevention.org/pph.php menyatakan

bahawa kebanyakan wanita di negara membangun mempunyai kadar 40 kali lebih

tinggi berbanding wanita di negara maju untuk meninggal dunia kerana proses bersalin

iaitu 1 dalam 61 wanita di negara membangun berbanding 1 dalam 2,800 wanita di

negara maju. Laman web ini juga menyatakan bahawa pendarahan selepas bersalin

12

menyebabkan 127 000 atau sebanyak 24% kes kematian akibat proses bersalin yang

dilaporkan setiap tahun.

Laporan Unicef pada tahun 2009 pula menyatakan bahawa dua pertiga kematian

akibat proses bersalin berlaku di 10 negara iaitu India, Nigeria, Republik Demokratik

Congo, Afghanistan, Ethiopia, Bangladesh, Indonesia, Pakistan, Niger dan Republik

Bersatu Tanzania. Kebanyakan kematian ibu adalah disebabkan komplikasi obstetrik

seperti pengendalian ibu semasa hamil, sewaktu bersalin dan selepas bersalin juga

termasuk pendarahan selepas bersalin, infeksi, 'eclampsia' (kekejangan) serta masalah

semasa hendak bersalin dan komplikasi pengguguran. Kesemua ini di tunjukkan dalam

rajah di bawah.

Rajah Punca Kematian Akibat Bersalin Di Seluruh Dunia

Rajah 1

Pernyataan mengenai punca kematian bagi ibu-ibu yang bersalin juga telah

dilaporkan dalam WHO, UNICEF, UNFPA, and the World Bank (2007) seperti

berikut:

13

“Direct obstetric deaths are those resulting from obstetric

complications of the pregnant state (preg-nancy, delivery, and

postpartum), from interventions, omissions, incorrect treatment, or

from a chain of events resulting from any of the above. Deaths due to,

for example, haemorrhage, pre-eclampsia/eclamp-sia or those due to

complications of anaesthesia or caesarean section are classified as

direct obstetric deaths. Indirect obstetric deaths are those resulting

from previous existing disease, or diseases that devel-oped during

pregnancy, and which were not due to direct obstetric causes but

aggravated by physiologi-cal effects of pregnancy. For example,

deaths due to aggravation of an existing cardiac or renal disease are

indirect obstetric deaths.”

(WHO, UNICEF, UNFPA, and the World Bank 2007:4)

Sementara itu Rukmeani, LK. Wiludjeng (2005) menyatakan bahawa kadar

kematian di Indonesia adalah yang tertinggi di ASEAN, iaitu sebanyak 307 dari

100.000 kelahiran hidup berdasarkan Tinjauan Demografi Kesihatan Indonesia pada

tahun 2002 – 2003 . Ini menunjukkan bahawa lebih dari 18.000 kes kematian dicatatkan

setiap tahun atau dua ibu meninggal setiap jam akibat komplikasi kehamilan,

komplikasi obstetrik, pelayanan kesihatan dan keadaan sosio-ekonomi. Beliau juga

turut melaporkan bahawa punca utama kematian adalah disebabkan oleh perdarahan

(28%), eklampsia (24%) dan infeksi (11%). Selain itu Kurang Energi Kronis (KEK)

37%, anemia (Hb < 11 g%) 40% dan penyakit kardiovaskuler turut menjadi penyebab

kematioan ibu di negara berkenaan.

Senario kematian ibu akibat bersalin diseluruh dunia kini adalah jauh

menyimpang dari sasaran Matlamat Pembangunan Milennium (MDG) yang mahukan

pengurangan 75 peratus dalam kematian ibu dari tahun 1990 hingga tahun 2005 iaitu

penurunan tahunan sebanyak 5.5 peratus sedangkan penurunan yang dilaporkan ialah

kurang dari satu peratus. (WHO, UNICEF, UNFPA, and the World Bank 2007:2).

Semua data ini boleh di analisa dari jadual di bawah ini.

14

Jadual Perbandingan Kematian Akibat Bersalin oleh MDG Pertubuhan

Bangsa-Bangsa Bersatu berdasarkan kawasan bagi tahun 1990 dan 2005

Jadual 3

2.3 Senario Kematian Kerana Bersalin Di Malaysia

Dengan kadar pertumbuhan penduduk sebanyak 2% setahun, jangka hayat

penduduk Malaysia adalah sekitar 71.70 bagi lelaki dan 76.46 bagi wanita. Kadar

kelahiran bayi pula adalah sekitar 17.5% bagi setiap 1000 penduduk. Data

keseluruhan bagi kadar populasi adalah seperti jadual di bawah:

15

Jadual Populasi Statistik Penting

Average Annual Population Growth Rate ( %) 2.0

Crude Birth Rate (per 1,000 population) 17.5

Crude Death Rate (per 1,000 population) 4.5

Stillbirth Rate (per 1,000 births) 4.5

Perinatal Mortality Rate (per 1,000 births) 7.3

Neonatal Mortality Rate (per 1,000 live births) 3.9

Infant Mortality Rate (per 1,000 live births) 6.3

Toddler Mortality Rate (per 1000 population aged 1- 4 years) 0.4

Maternal Mortality Rate (per 1,000 live births) 0.3

Jadual 4

(Diubahsuai KKM: Health Fact 2008)

Kementerian Kesihatan Malaysia (2005) melalui Cawangan Kesihatan Keluarga

telah melaporkan bahawa terdapat penurunan yang ketara bagi kadar kematian ibu- ibu

dari 148 per 100,000 lahir hidup dalam tahun 1970 ke 20 tahun 1990 dan meningkat

semula ke 30 per 100,000 lahir hidup tahun 2002. Antara faktor utama yang dikesan

dari kes kematian ibu adalah kerana pendarahan semasa bersalin, tekanan darah tinggi

dan ibu hamil yang menghidapi komplikasi perubatan. Antara penyebab lain kematian

ibu adalah penyakit jantung.

Jadual Kadar Kematian Ibu di Malaysia 1970-2002

Jadual 5

(Kementerian Kesihatan Malaysia 2005:4)

16

Sementara itu berdasarkan laporan WHO, UNICEF, UNFPA, dan Bank Dunia

(2007) kadar kematian akibat bersalin di Malaysia adalah sebanyak 1 dalam 560 atau

sebanyak 62 bagi 100 000 kelahiran. Perangkaan ini dapat di teliti dari jadual di bawah:

Anggaran Kematian Kerana Bersalin, Risiko Sepanjang Hayat,

MMR dan Ketidakpastian 2005

(WHO, UNICEF, UNFPA, and the World Bank 2007:25)

Jadual 6

2.4 Punca Berlakunya Pendarahan Selepas Bersalin

Antara penyebab pendarahan selepas bersalin yang telah dikenalpastia atony

uterus 70% , trauma 20% , retained tissue 10% dan coagulopathy 1% yang biasanya

dikenali sebagai "four Ts" yang merujuk kepada:

• Tone: atony uterus adalah ketidakmampuan rahim mengecut dan

boleh mengakibatkan pendarahan terus-menerus. Retained plasenta

dan jangkitan juga boleh menyebabkan atony uterus.

• Trauma: trauma daripada proses bersalin boleh mengoyakkan

tisu-tisu dan pembuluh darah yang menyebabkan berlakunya PPH.

• Tissue: retensi rangkaian daripada plasenta atau janin boleh

mengakibatkan pendarahan.

17

• Trombin: kelainan perdarahan berlaku ketika ada kegagalan

pembekuan, seperti dengan penyakit yang dikenali sebagai

coagulopathies.

Dr. Adiel Fleischer (Chief Maternal Fetal Medicine NS-LIJ Health System) pula

mengatakan bahawa punca-punca PPH adalah disebabkan oleh Pl previa/accrete,

Anticoagulation Rx, Coagulopathy, Overdistended uterus, Grand multiparity, Abnormal

labor pattern, Chorioamnionitis, Large myomas dan Previous history of PPH.

Selain itu, Chichaki, et al, (1999) dalam SUNY Stony Brook Education Module:

Third Edition, January 2005 :Designed to promote a systemized and standard response

to Obstetrical Hemorrhage telah menyenaraikan punca-puncanya berlaku PPH seperti

berikut: Abruptio placenta – 19 %, Uterine rupture – 16 %,Uterine atony – 15%,

Coagulation disorder – 14 %, Placenta previa – 7 %, Placenta accreta – 6 % dan

Retained placenta – 4 %.

Selain atony uterus , PPH juga seringkali disebabkan oleh: retained plasenta;

trauma seperti robekan perineum, vagina, atau serviks; uterus rupture; atau

coagulopathy. Faktor risiko atony uterus meliputi: penggunaan anestetik umum; over-

distended uterus, kehamilan kembar, janin besar, atau polyhydramnios; prolonged

labour; precipitous labour; penggunaan oksitosin; para yang tinggi; chorioamnionitis

atau mempunyai sejarah atony uterus dalam kehamilan sebelumnya. World Health

Organization (2008).

2.5 Kesimpulan

Sebagai kesimpulannya dapatlah dikatakan bahawa kadar kematian ibu di dunia

masih lagi tidak dapat mencapai sasaran MDG seperti mana yang telah ditetapkan oleh

Pertubuhan Kesihatan Sedunia dan di Malaysia khususnya kematian ibu masih di anggap

tinggi jika dibandingkan dengan Australia di mana kadar kematian ibu adalah 1 dalam

13,300 dan di Ireland, 1 dalam 47,600. (Melati Mohd Ariff :2009)

18

BAB 3

METODOLOGI KAJIAN

3.0 Pengenalan

Bab ini akan menjelaskan bagaimanakah kajian ini dijalankan. Ia akan menjelaskan

mengenai prosedur kajian, rekabentuk, subjek, prosedur pengumpulan data, instrumen

kajian, cara menganalisis data dan kesimpulannya.

3.1 Reka Bentuk Kajian

Kajian ini merupakan satu kajian tinjuan deskriptif yang berbentuk penelitian

dokumen dan rujukan perpustakaan untuk mengetahui punca-punca terjadinya

pendarahan selepas bersalin Untuk mendapatkan data, pengkaji telah memilih untuk

menggunakan gabungan pendekatan kualitatif dan kuantitatif bagi menjelaskan

fenomena yang berlaku. Pendekatan ini dipilih berdasarkan kepada beberapa perkara.

Antaranya ialah:

• Ingin mengkaji apakah punca berlakunya fenomena tersebut berdasarkan

rujukan dokumen dan kajian perpustakaan secara holistik tanpa sebarang

manipulasi dari penyelidik.

• Korelasi akan menentukan perkaitan antara latar belakang ibu-ibu yang

bersalin dengan fenomena pendarahan

• Kajian akan dijalankan secara soal selidik serta analisis dokumen dan dapatan

akan di interpretasi secara deskriptif.

19

• Analisis berbentuk analogi dan generalisasi untuk membuktikan kebenaran.

• Mean akan dipilih untuk menentukan kebolehpercayaan dalaman instrumen

soal selidik dengan menggunakan ujian kebolehpercayaan Alpha Cronbach.

Pada amalannya kebanyakkan penyelidik menggunakan Cronbach’s Coefficient

Alpha (α) dalam mengukur kebolehpercayaan (reliability) item-item soal

selidik (menggunakan 5 Likerts scale). Cronbach’s Alpha sesuai digunakan

bagi :

i. menentukan ketekalan dalaman sesuatu konstruk (pemboleh ubah

utama) item dan sesuatu indikator (pembolehubah kecil) dalam sub item,

ii. item-item yang berbentuk aneka pilihan jawapan yang diberi nilai 3

atau lebih poin jawapan.

iii. mengira pekali kebolehpercayaan bagi data yang dipungut secara

single occasion atau pungutan data secara cross-sectional dalam kajian

survey.

Kaedah tinjauan telah dipilih kerana kajian ini menuntut penjelasan mengenai

latar belakang ibu dengan pendarahan selepas bersalin berdasarkan beberapa faktor yang

telah dikenalpasti. Fraenkle dan Norman (1996) mendefinisikan tinjauan sebagai;

“asking a large group of people questions about a particular topic or issue, they ask a

number of questions, all related to the issue, to find answers”. Manakala, Charles, Eliot

dan Louise (1991) menjelaskannya sebagai … simply be interested in documenting the

distribution of some variable of interest in some population.

Menurut Abdul Fatah dan Mohd. Majid (1993) kaedah tinjauan atau penerokaan

adalah termasuk dalam bidang penyelidikan deskriptif iaitu kajian yang bermatlamatkan

pemerihalan dan penjelasan. Imam Barnadib (1983) menjelaskan kajian melalui metod

deskriptif menampilkan data yang bersifat kuantitatif dan kualitatif.

20

3.2 Subjek kajian

Subjek kajian merupakan data dari dokumen 140 orang responden yang

merupakan ibu-ibu yang mengalami pendarahan selepas bersalin di

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx selama 4 bulan bermula

dari September 2009 sehinggalah Disember 2009. Walau bagaimanapun jumlah subjek

kajian yang akan diberikan borang soal selidik akan dihadkan atau ditentukan

berdasarkan jangka masa yang ada kerana menurut Chua Yan Piaw (2006) kajian

kualitatif boleh melibatkan sampel yang tidak ramai atau sedikit jumlahnya.

Walau bagaimanapun bagi kajian berbentuk korelasi (mencari perhubungan atau

perkaitan) saiz sample sekurang-kurangnya 30 responden yang membenarkan

penggunaan statistik. L.R.Gay (1992), menjelaskan :

“ in general, the meanimum number of subjects believed to be

acceptable for study depend upon the type of research involved. For

descriptive research, a sample of 10 % of the population is considered

meanimum. For smaller populations 20 % may be required. For

correlation studies at least 30 subjects are needed to establish the

existence or nonexistence of a relationship. For causal-comparative

studies and many experimental studies with tight experimental controls may

be valid with as few as is subject per group.”

3.3 Tempat kajian

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

3.4 Populasi dan pengambilan sampel

Sampel akan dipilih secara rawak untuk mewakili keseluruhan populasi

berdasarkan kepada skala Krejcie dan Morgan (1970). Persampelan dibuat secara rawak

iaitu sampel di pilih secara sembarangan atau membuat cekupan mana-mana individu

dalam populasinya berdasarkan pendapat beberapa orang tokoh penyelidik.

Mohd. Majid Konting (1993) menjelaskan sampel ialah sebahagian individu

yang diambil melalui persampelan bagi mewakili sesuatu populasi yang dikaji atau

sebahagian individu dalam populasi. Beliau juga mengatakan bahawa sampling ialah

21

proses memilih sejumlah individu untuk tujuan kajian, manakala persampelan ialah cara

untuk mendapatkan maklumat bagi menyelesaikan sesuatu masalah tanpa menggunakan

seluruh ahli sesuatu populasi

Richard Levin dan David Rubin (2000) menghuraikan sampel sebagai

pengumpulan sebahagian tetapi bukan semua unsur populasi yang dikaji dan digunakan

untuk menghuraikan populasi. Menurut Fraenkel dan Norman (1996) sampel adalah …

is any part of a population of individuals on whom information is obtained. Populasi

pula bermaksud; keseluruhan individu untuk mengumpulkan semua unsur yang dikaji,

yang mana kesimpulan mengenainya sedang cuba dibuat sebagaimana yang telah

dikemukakan oleh Fraenkel dan Norman (1996) dalam menjelaskan populasi sebagai …

to all the members of a particular group, it’s the group of interest to the researcher, the

group to whom the researcher would like to generalize the results of a study.

3.5 Instrumen Kajian

Untuk mendapatkan data melalui teknik-teknik yang telah dihuraikan di atas,

beberapa instrumen pengumpulan data telah dirancang dan telah disiapkan. Instrumen

kajian mestilah mampu mengukur apa yang ingin diukur untuk mendapatkan data

(Mohamad Najib,2005:40).

Tiada instrumen khusus yang akan digunakan dalam penelitian dokumen. Walau

bagaimanapun pengkaji akan menggunakan rekod anekdot untuk mencatatkan

penganalisaan ke atas dokumen yang akan digunakan nanti. Sementara itu satu set

borang soal selidik yang akan ditadbirkan oleh pengkaji semasa menjalankan kajian

nanti akan digunakan untuk mendapatkan data dari ibu-ibuj yang dipilih secara rawak

nanti. Soal selidik terbahagi kepada dua bahagian iaitu Bahagian A ( Demografi

Pelanggan ), Bahagian B (Pendidikan Dan Penjagaan Kesihatan, Budaya Setempat

Serta Pengambilan Makanan ).

22

Ringkasannya adalah seperti dalam jadual di bawah.

3.5.1 Perincian Instrumen Kajian

Jadual Perincian Instrumen Kajian

Soalan Instrumen

kajian Sasaran

Jenis

soalan

Kategori

soalan

Cara analisisi

data

Jenis

hasilan

data

i Analisis

dokumen Ibu

Rekod

anekdot

-

-Analisis

statistik

deskriptif

-Deskriptif

transkripsi

-Huraian

deskriptif

-Rajah

peratusan

ii Soal selidik

Ibu

Skala

likert

Demografi

Latar

belakang

penjagaan

kesihatan

Budaya

setempat

Pengambilan

makanan

-Analisis

statistik

deskriptif

-Deskriptif

transkripsi

-Huraian

deskriptif

-Rajah

peratusan

Jadual 7

23

3.6 Prosedur Pengumpulan Data

Untuk menjalankan kajian ini, beberapa prosedur perlu dipatuhi dan ikuti.

Pertama sekali, pengkaji perlulah mendapat kebenaran dari pihak universiti untuk

menjalankan kajian. Kemudiannya pengkaji perlu mendapatkan persetujuan dari

beberapa pihak untuk memudahkan urusan penyelidikan. Antaranya ialah:

(i) Berdaftar dengan Clinical Research Centre di Kuala Lumpur melalui

lama web www.nmrr.gov.my

(ii) Mendapatkan kebenaran dari Pengarah xxxxxxxxxxxxxxx melalui

kebenaran dan sokongan dari Ketua Jabatan Obstetrik Dan Ginekologi

(iii) Memohon kebenaran dari Ketua Jururawat Unit Dewan Bersalin untuk

mendapatkan data serta menjalankan kajian.

(iv) Mendapatkan kebenaran dari ibu-ibu yang bersalin untuk menjalankan

soal selidik.

Antara perkara-perkara yang perlu dilakukan untuk mendapat kebenaran atau

persetujuan adalah dengan cara memberitahu pihak-pihak yang terlibat mengenai;

• tujuan kajian

• jadual kajian

• cara-cara untuk mendapat maklumat

• siapa yang terlibat dan

• jangka masa yang diperlukan

Pengkaji perlulah mendapatkan persetujuan secara bertulis atau lisan dari pihak

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx untuk membuat temu bual dan menjalankan

soal selidik ke atas responden yang akan dipilih nanti. Pengkaji juga perlu menerangkan

segala proses yang berkaitan semasa penyelidikan dijalankan termasuklah kajian rintis

untuk menentukan kesesuaian kajian dan mendapatkan pandangan awal mengenai

keperluan kajian. Apabila kebenaran telah diperoleh dari pihak hospital, bolehlah

pengkaji meneruskan kajian dengan membuat beberapa perancangan. Antaranya ialah ;

24

1) Membuat perancangan awal (sebelum)

• Teliti semula fokus-fokus atau aspek-aspek yang ingin dilakukan seperti

“Apakah aspek-aspek yang ingin diketahui atau dikaji?”

•. Sediakan juga soalan soal selidik yang telah dikenal pasti melalui kajian rintis

berdasarkan persoalan kajian.

• Sediakan borang-borang yang akan digunakan semasa menjalankan soalan-

soalan soal selidik.

2) Semasa

• Perincikan perkara-perkara yang akan dilakukan semasa soal selidik.

• Tadbirkan setiap instrumen mengikut prosedur yang telah ditetapkan mengikut

keperluan penyelidikan.

• Kumpul semula semua data yang telah diperoleh dan asingkan mengikut

kategori yang telah ditetapkan seperti mengikut persoalan kajian dan jenis

instrumennya.

3) Selepas

• Fikirkan semula fokus kajian dan analisiskan semua dapatan dari kesemua

instrumen. Buat “triangulasi”. Buat reduksi kepada data yang tidak perlu.

Persembahkan dalam bentuk yang mudah difahami seperti jadual dan rajah.

• Satukan dapatan kajian dan segala maklumat dengan sistematik. Laporkan hasil

kajian dalam Bab 4.

Setelah perancangan dibuat, pengkaji akan memulakan tugasan pertamanya iaitu

membuat kajian rintis. Kajian ini dijalankan dengan mendapatkan seramai 10 orang

responden secara rawak dari Unit Dewan Bersalin untuk dijalankan soal selidik. Dapatan

soalselidik ini pula akan digunakan untuk membuat soalan soal selidik yang sebenarnya

Borang soal selidik yang perlu dijawab oleh sampel yang terpilih mengandungi

soalan yang berbentuk berstruktur dan jawapan dalam bentuk skala likert lima (5) mata,

iaitu berdasarkan susunan yang sesuai yang membawa kepada sampel memberi

25

maklumat yang lengkap serta sesuai dengan kehendak kajian. Soalan terdiri daripada

jenis tertutup yang mudah difahami oleh sampel. Selain itu, kelebihan soalan jenis ini

ialah maklumat atau data yang diperoleh biasanya tepat dan sesuai dengan matlamat

kajian ( Wiersma, 1991; Gay, 1992; Muijs, D., 2004 ). Pengkaji juga meminta kerjasama

daripada sampel supaya memberi jawapan dengan seberapa ikhlas yang mungkin bagi

memantapkan dan mengesahkan lagi kajian ini.

3.7 Pemboleh ubah Bersandar dan Pemboleh ubah Bebas

Kajian ini mempunyai dua pemboleh ubah iaitu Pendarahan Selepas Bersalin

sebagai pemboleh ubah bersandar manakala latar belakang pula merupakan

pembolehubah bebas atau tidak bersandar.

Model Pembolehubah Kajian

Rajah 2

PENDARAHAN

SELEPAS

BERSALIN

(IV)

LATAR BELAKANG (DV)

Dokumen

1. Demografi

2. Komplikasi semasa mengandung

3. Komplikasi selepas bersalin

Soal Selidik

1. Demografi

2. Pendidikan dan penjagaan kesihatan

3. Budaya setempat

4. Pengambilan makanan

26

3.8 Pertimbangan etika

Kajian ini akan dijalankan secara sukarela dan dapatan dari soal selidik serta

pendapat dan luahan temubual adalah sulit dan hanya digunakan untuk tujuan kajian ini

sahaja. Semua latar demografi responden akan dirahsiakan sepenuhnya untuk

menjamean keutuhan dan “anomik” kajian.

3.9 Limitasi kajian

Kajian ini mempunyai dua batasan kajian iaitu batasan terkawal dan batasan

tidak terkawal

3.9:1 Batasan Terkawal

• Kajian hanya dijalankan mengenai punca pendarahan selepas bersalin di

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx sahaja berdasarkan analisis

dokumen. Dapatan kajian ini tidak mewakili punca pendarahan selepas

bersalin di Unit Dewan Bersalin di hospital-hospital lain di seluruh

Malaysia.

3.9:2 Batasan Tidak Terkawal

• Pengkaji mengandaikan bahawa semua subjek kajian dan responden

memberikan jawapan secara jujur dan ikhlas dalam menjawab setiap

soalan dan pertanyaan yang telah dikemukakan.

3.10 Kajian Pilot/Rintis

Kajian rintis dijalankan di Unit Dewan bersalin untuk mendapat maklum balas

ibu-ibu mengenai latar belakang demografi serta penjagaan semasa mengandung.

Dapatan temuramah ini dianalisia untuk mendapatkan pola bagi tema-tema soalan kaji

27

selidik. Soalan yang dibentuk ini pula akan diuji dengan ujian Alpha Cronbach untuk

menentukan kebolehpercayaan berdasarkan mean yang diperolehi nanti sebelum soal

selidik sebenar dilakukan.

Berdasarkan kebolehpercayaan Kuder-Richardson, daripada data kajian rintis

yang dijalankan, pengkaji memperoleh dan mengetahui nilai alpha cronbach yang

menunjukkan nilai kebolehpercayaan setiap item soal selidik yang digunakan.

Sehubungan itu, pengkaji akan memurnikan item soal selidik kajian jika difikirkan perlu

bagi memastikan setiap item mampu menepati dan memenuhi ciri-ciri konstrak kajian,

bagi menjawab persoalan kajian. Nilai keseluruhan alpha cronbach untuk set soal selidik

kajian dalam kajian rintis ini ialah 0.7283. Capaian ini telah melepasi pekali

kebolehpercayaan yang sering digunakan, yakni 0.60 ( Kerlinger, 1973; Mohd. Majid

Konting, 1990 ).

3.10:1 Jadual Kerja

TUGASAN/ MASA

(Minggu)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

Sorotan Literatur / / / / /

Persiapan Instrumen / /

Penulisan draf bagi bab

1,2 dan 3

/ / /

Kerja Lapangan / / / /

Mengorganisasi data

dan menganalisis data

/ / /

Penulisan deraf awal / /

Penyelesaian deraf akhir / / / /

Jadual 8

28

3.10:2 Anggaran Kos Perbelanjaan.

Jadual Anggaran Kos Kajian Rintis

Bil Bahan Kuantiti Kos seunit Jumlah

Kos

Catatan

1

Fotostat Set Soal Selidik 10 salinan x

7 helai

RM0.10 X

70 =

RM 7.00

2 Penggunaan petrol kereta

dari :

Rumah ke tempat

penyelidikan (pergi balik)

20 km

RM0.70 X

2 hari X 20

km

RM 28.00

3 Wang Runcit :

Perbelanjaan pelbagai

RM50.00 Alat tulis ,

cenderahati

JUMLAH RM 85.00

Jadual 9

Jadual Anggaran Kos Kajian Sebenar

Bil Bahan Kuantiti Kos seunit Jumlah

Kos

Catatan

1

Fotostat Set Soal Selidik 30 salinan x

7 helai

RM0.10 X

210 =

RM 21.00

2 Penggunaan petrol kereta

dari :

Rumah ke tempat

penyelidikan (pergi balik)

20 km

RM0.70 X

2 hari X 20

km

RM 28.00

3 Wang Runcit :

Perbelanjaan pelbagai

RM150.00 Alat tulis ,

cenderahati

JUMLAH RM 199.00

Jadual 10

29

3.11 Tatacara Analisis Data

Soalan soal selidik bagi persoalan I dan II serta sub soalan II akan dianalisis

menggunakan perisian Statistical Packages for Social Sciences (SPSS) versi 12.

Dapatan SPSS akan dipersembahkan dalam bentuk jadual untuk memudahkan

penganalisisan. Mean dan peratusan akan digunakan sebagai petunjuk kepada setiap data

yang telah diperoleh. Bacaan mean dan sisihan piawai digunakan untuk melihat punca

berlakunya pendarahan selepas bersalin di xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

berdasarkan analisis dokumen. Dapatan soal selidik akan di analisa untuk mendapatkan

bacaan mean dan peratusan. Dapatan data seterusnya akan di analisa untuk mendapatkan

korelasi bagi menentukan perkaitan antara latar belakang demografi responden dengan

fenomena pendarahan selepas bersalin. Dapatan SPSS akan dibentangkan dalam bentuk

jadual dan huraian.

Tafsiran analisis mean menggunakan 5 mata skala likert, dibuat mengikut

konteks pengukuran yang berasaskan lima klasifikasi dalam Jadual 3.1 berikut, dan

seperti mana yang digunakan oleh Pasukan Penyelidikan Penilaian Bersepadu Sekolah

Bestari 2003 ( Ramli Ismail, 2005 ).

Jadual Klasifikasi Skala Mean

Mean

Skala Mean

Kurang dari 1.50 Amat Rendah

1.51 hingga 2.50 Rendah

2.51 hingga 3.50 Sederhana

3.51 hingga 4.50 Tinggi

Lebih dari 4.51 Amat Tinggi

Jadual 11

30

Sementara itu, analisis korelasi digunakan untuk melihat hubungan antara

fenomena pendarahan selepas bersalin dengan demografi responden seperti yang

terdapat dalam Model Pembolehubah Kajian sebelum ini.

Jadual Kekuatan Nilai Pekali Korelasi

Nilai r atau U Penerangan

-.91 hingga -1.00 atau .91 hingga 1.00 Sangat kuat

-.71 hingga -.90 atau .71 hingga .90 Kuat

-.51 hingga -.70 atau .51 hingga .70 Sederhana

-.31 hingga -.50 atau .31 hingga .50 Lemah

-.01 hingga -0.3atau .01 hingga .30 Sangat lemah

.00 Tiada korelasi

Jadual 12

(Chua Yan Piaw 2006:167)

3.12 Kesimpulan

Pengkaji hanya menggunakan satu kaedah iaitu soal selidik untuk mendapatkan

jawapan kepada empat persoalan yang telah diajukan sebelum ini yang menjurus kepada

kepuasan pelanggan terhadap perkhidmatan yang telah diberikan oleh Unit Wad

Bersalin. Dapatan data akan dianalisis dalam Bab 4 dan kesimpulan serta cadangan akan

dibincangkan dengan lebih lanjut dalam Bab 5.

31

BAB 4

ANALISA DAN DAPATAN KAJIAN

4.0 Pendahuluan

Bab ini akan menjelaskan apakah dapatan yang diperoleh dari analisa dokumen

iaitu statistik bulanan dan tahunan, serta soal selidik yang telah diberikan kepada

responden-responden. Hasil dapatan akan dianalisa secara mendalam untuk

mendapatkan jawapan bagi beberapa persoalan berdasarkan fenomena yang berlaku

dan telah dicerap melalui instrumen kajian yang telah disediakan.

Dapatan analisa dokumen akan dianalisa untuk mendapatkan apakah faktor-

faktor penyebab semasa mengandung dan semasa kelahiran yang memungkinkan

terjadinya pendarahan selepas bersalin. Kekerapan dan peratusan akan dijadikan

ukuran dalam menjelaskan persoalan kajian satu. Sementara itu, dapatan soal selidik

itu sendiri pula dianalisa secara korelasi untuk melihat apakah terdapat perkaitan

antara latar belakang responden dengan beberapa perkara yng telah dikenal pasti

dengan menggunakan perisian Statistical Packages for Social Sciences (SPSS) versi

12.

Ringkasan analisa dapatan kajian adalah seperti dalam jadual di bawah;

32

Ringkasan Instrumen Kajian Dan Cara Analisa Data

Soalan Instrumen

kajian Sasaran

Jenis

soalan

Kategori

soalan

Cara analisa

data

Jenis hasilan

data

i Analisa

dokumen Responden

Rekod

Pesakit,

Statistik

bulanan

-

SPSS-analisa

statistik

deskriptif

SPSS-analisa

statistik

deskriptif

Huraian

deskriptif

Jadual

peratusan dan

min

ii Soal selidik Responden

Skala

Likert

Demografi

SPSS-analisa

statistik

deskriptif

Huraian

deskriptif

Jadual

peratusan dan

min

Latar

belakang

penjagaan

kesihatan

SPSS-analisa

statistik

deskriptif

Huraian

deskriptif

Jadual

peratusan dan

min

Budaya

setempat

SPSS-analisa

statistik

deskriptif

Huraian

deskriptif

Jadual

peratusan dan

min

Pengambilan

makanan

SPSS-analisa

statistik

deskriptif

Huraian

deskriptif

Jadual

peratusan dan

min

Jadual 4.0:1

33

Dapatan kajian ini akan menjawab persoalan yang telah dikemukakan sebelum ini

iaitu:

(i) Apakah punca-puncanya berlaku pendarahan selepas bersalin di kalangan

ibu-ibu yang bersalin di xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx.

(ii) Apakah terdapat perkaitan antara pendarahan selepas bersalin dengan

latar belakang ibu dari segi:

a. Pendidikan dan penjagaan kesihatan

b.Budaya setempat

c. Pengambilan makanan

Analisa dapatan ini akan dibahagikan kepada beberapa bahagian seperti jadual di

bawah;

Jadual Analisa Dapatan

BAHAGIAN BUTIRAN

a. Bahagian A : Analisa deskriptif punca-puncanya berlaku pendarahan selepas

bersalin di kalangan ibu-ibu yang bersalin di

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx.

b. Bahagian B : Analisa deskriptif soal selidik (Persoalan B)

a. Latar belakang responden

b. Pendidikan dan penjagaan kesihatan

c. Budaya setempat

d. Pengambilan makanan

Jadual 4.0:2

34

4.1 Bahagian A : Dapatan Analisa Dokumen Persoalan Kajian Satu

Analisa dokumen adalah salah satu cara untuk mendapatkan data bagi mengetahui

punca-punca berlakunya kejadian pendarahan selepas bersalin di

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx. Data-data yang terkumpul dari bulan

September hingga Disember telah dipilih untuk dianalisa. Dapatan analisa adalah seperti

di bawah.

4.1.1 Demografi Dari Dokumen

Analisa dapatan dari dokumen adalah seperti berikut:

Jadual kes mengikut bulan

Frequency Percent Valid Percent

Cumulative

Percent

September 39 27.9 27.9 27.9

Oktober 36 25.7 25.7 53.6

November 27 19.3 19.3 72.9

Disember 38 27.1 27.1 100.0

Total 140 100.0 100.0

Jadual 4.1:1:a

Berdasarkan jadual kes mengikut bulan didapati bahawa kes tertinggi telah

dicatatkan pada bulan September iaitu banyak 39 kes. 36 kes pada bulan Oktober dan

diikuti dengan 27 kes pada bulan November serta 38 kes pada bulan Disember.

Bagi pecahan kes mengikut peratusan, bulan September mencatatkan 27.9 peratus;

diikuti oleh 25.7 peratus bagi bulan Oktober. Sementara itu jumlah kes bagi bulan

November mencatatkan sebanyak 19.3 peratus dan akhir sekali sebanyak 27.1 peratus

bagi bulan Disember.

35

Jadual kes mengikut kaum

Frequency Percent Valid Percent

Cumulative

Percent

Melayu 105 75.0 75.0 75.0

Cina 15 10.7 10.7 85.7

India 13 9.3 9.3 95.0

lain-lain 7 5.0 5.0 100.0

Total 140 100.0 100.0

Jadual 4.1:1:b

Seramai 105 orang kaum Melayu, diikuti 15 orang oleh kaum Cina, 13 orang

kaum India dan 7 orang bagi lain-lain kaum merupakan analisa jadual kes mengikut

kaum. Dari segi peratusan kaum Melayu mewakili peratusan yang terbesar iaitu

sebanyak 75 peratus, diikuti oleh kaum Cina sebanyak 10.7 peratus, kaum India 9.5

peratus serta 5.0 peratus bagi kaum-kaum lain.

Jadual kes mengikut umur

Frequency Percent Valid Percent

Cumulative

Percent

umur 15-20 2 1.4 1.4 1.4

umur 21-25 15 10.7 10.7 12.1

umur 26-30 48 34.3 34.3 46.4

umur 31-35 39 27.9 27.9 74.3

umur 35 ke atas 36 25.7 25.7 100.0

Total 140 100.0 100.0

Jadual 4.1:1:c

Jadual kes mengikut umur menunjukkan bahawa seramai 2 orang responden

berumur di antara 15-20 tahun, 15 orang berumur di antara 21-25 tahun, 48 orang

36

berumur di antara 26-30 tahun, diikuti oleh 39 orang bagi responden-responden yang

berumur di antara 31-35 tahun. Sementara itu seramai 36 orang merupakan responden-

responden yang berumur lebih dari 35 tahun ke atas.

Dari segi peratusan, 1.4 peratus disumbangkan oleh responden-responden yang

berumur di antara 15-20 tahun, 10.7 peratus oleh responden-responden yang berumur di

antara 21-25 tahun. Baki peratusan selebihnya disumbangkan oleh responden-responden

yang berumur antara 26-30 tahun sebanyak 34.3 peratus dan merupakan jumlah peratus

yang tertinggi, 27.9 peratus diwakili oleh responden-responden yang berumur di antara

31-35 tahun serta 25.7 peratus bagi responden-responden yang berumur lebih dari 35

tahun iaitu 36 tahun dan ke atas.

Jadual kes mengikut gravida

Frequency Percent Valid Percent

Cumulative

Percent

gravida 1-2 65 46.4 46.4 46.4

gravida 3-4 50 35.7 35.7 82.1

gravida 5-6 19 13.6 13.6 95.7

gravida 7-8 4 2.9 2.9 98.6

gravida 9-10 2 1.4 1.4 100.0

Total 140 100.0 100.0

Jadual 4.1:1:d

Jadual kes mengikut gravida menunjukkan bahawa sebanyak 65 kes telah

dicatatkan bagi kategori gravida 1-2 dan merupakan jumlah tertinggi dengan peratusan

sebanyak 46.4. Kategori gravida 3-4 mencatatkan sebanyak 50 kes yang menyumbang

sebanyak 35.7 peratus. Gravida yang mempunyai peratusan terkecil adalah kategori 9-

10 yang mencatatkan 1.4 peratus. Sementara itu, kategori gravida 5-6 mencatatkan 19

kes dan kategori gravida 7-8 mencatatkan 4 kes dengan peratus sebanyak 13.6 dan 2.9.

37

Jadual kes mengikut para

Frequency Percent Valid Percent

Cumulative

Percent

para 0 37 26.4 26.4 26.4

para 1-2 73 52.1 52.1 78.6

para 3-4 23 16.4 16.4 95.0

para 5-6 6 4.3 4.3 99.3

para 7-8 1 .7 .7 100.0

Total 140 100.0 100.0

Jadual 4.1:1:e

Jadual 4.1:1:e bagi pecahan kes mengikut para menunjukkan bahawa responden-

responden dalam kategori para 1-2 telah mencatat kes yang tertinggi dengan peratus

sebanyak 52.1 dan bagi kes terendah pula berada dalam para 7-8 dengan jumlah 1 kes

iaitu sebanyak 0.7 peratus. Bagi kes para 0 sejumlah 37 kes telah dicatatkan iaitu

sebanyak 24.4 peratus, diikuti oleh para 3-4 dengan 23 kes atau 16.4 peratus dan akhir

sekali bagi para 5-6 dengan kes sebanyak 6 atau 4.3 peratus.

Jadual kes mengikut jenis kelahiran

Frequency Percent Valid Percent

Cumulative

Percent

svd 9 6.4 6.4 6.4

el lscs 34 24.3 24.3 30.7

em lscs 96 68.6 68.6 99.3

vacuum 1 .7 .7 100.0

Total 140 100.0 100.0

Jadual 4.1:1:f

Petunjuk:

svd = bersalin biasa

el lscs = pembedahan elektif

em lscs = pembedahan kecemasan

38

Analisa kes mengikut jenis kelahiran menunjukkan bahawa kes emergency lscs

telah mencatatkan jumlah tertinggi dengan kes sebanyak 96 atau 68.6 peratus. Kes

terendah pula diwakili oleh kategori vacuum iaitu sebanyak 1 kes atau 0.7 peratus. Bagi

kategori elective lscs sebanyak 34 kes dicatatkan iaitu bersamaan 24.3 peratus dan

seterusnya kes bersalin biasa atau svd sebanyak 9 atau 6.4 peratus.

Jadual kes mengikut jumlah darah yang dikumpul

Frequency Percent

Valid

Percent

Cumulative

Percent

500-1000ml 115 82.1 82.1 82.1

1001ml-1499ml 13 9.3 9.3 91.4

1500ml-1999ml 4 2.9 2.9 94.3

2000ml-2999ml 8 5.7 5.7 100.0

Total 140 100.0 100.0

Jadual 4.1:1:g

Bagi analisa kes mengikut jumlah darah yang dikumpul telah didapati bahawa

kategori 500-1000ml telah mencatatkan jumlah kes yang tertinggi iaitu 115 atau sebanyak

82.1 peratus. Jumlah kategori darah antara 1500ml-1999ml pula telah mencatatkan jumlah

kes yang paling sedikit iaitu sebanyak 4 atau 2.9 peratus. Kategori 1001ml-1499ml pula

telah mencatatkan sebanyak 13 kes dan kategori 2000ml-2999ml pula sebanyak 8 kes.

Dari segi peratusan ia membawa jumlah sebanyak 9.3 dan 5.7 peratus.

39

4.1.2 Analisa Komplikasi Semasa Mengandung dan Selepas Bersalin

Analisa komplikasi semasa mengandung dan komplikasi selepas bersalin akan

memperincikan jumlah kes bagi setiap komplikasi secara terpeinci untuk memudahkan

penganalisaan peratusan dan mean. Kesemua analisa yang terlibat adalah seperti di bawah

ini.

Jadual Rumusan Komplikasi Semasa Mengandung

f % Mean S.P. Tahap

anaemia

tidak 133 95 1.20 .87

amat

rendah

ya 7 5

diabetes

tidak 103 73.6 2.06 1.77 rendah

ya 37 26.4

kembar

tidak 131 93.6 1.26 .98

amat

rendah

ya 9 6.4

oligohydrmnious

tidak 133 95 1.20 .87

amat

rendah

ya 7 5

placenta previa

tidak 132 94.3 1.22 .93 amat

rendah

ya 8 5.7

big baby

tidak 134 95.7 1.17 .81 amat

rendah

ya 6 4.3

PIH

tidak 123 87.9 1.48 1.31 amat

rendah

ya 17 12.1

previous scar

tidak 90 64.3 2.42 1.92 rendah

ya 50 35.7

grandmultipara

tidak 129 92.1 1.31 1.08 amat

rendah

ya 11 7.9

postdate

tidak 119 85.0 1.60 1.43 rendah

ya 20 15.0

prolonged 2nd stage

tidak 131 93.6 1.26 .98 amat

rendah

ya 9 6.4

40

poor progress

tidak 132 94.3 1.23 .93 amat

rendah

ya 8 5.7

Mean keseluruhan

1.45 1.16

amat

rendah

Jadual 4.1:1:h

Petunjuk: f = kekerapan S.P.= sisihan piawai

Rumusan komplikasi semasa mengandung dalan Jadual 4.1:1:h menunjukkan

bahawa seramai 7 orang responden mengalami komplikasi anaemia, 37 orang responden

mengalami komplikasi diabetes, 9 orang responden mengalami komplikasi kembar, 7

orang responden mengalami komplikasi oligohydrmnious, 8 orang responden mengalami

komplikasi placenta previa, 6 orang responden mengalami komplikasi big baby, 17 orang

responden mengalami komplikasi PIH, 50 orang responden mengalami komplikasi

previous scar, 11 orang responden mengalami komplikasi grandmultipara, 20 orang

responden mengalami komplikasi postdate, 9 orang responden mengalami komplikasi

prolonged 2nd stage dan 8 orang responden mengalami komplikasi poor progress.

Dari segi peratusan dapat dilihat bahawa seramai 15 peratus responden mengalami

komplikasi anaemia, 26.4 peratus orang responden mengalami komplikasi diabetes, 6.4

peratus responden mengalami komplikasi kembar, 5 peratus responden mengalami

komplikasi oligohydrmnious, 5.7 peratus responden mengalami komplikasi placenta

previa, 4.3 peratus responden mengalami komplikasi big baby, 12.1 peratus responden

mengalami komplikasi PIH, 35.7 peratus responden mengalami komplikasi previous

scar, 7.9 peratus responden mengalami komplikasi grandmultipara, 15 peratus responden

mengalami komplikasi postdate, 6.4 peratus responden mengalami komplikasi prolonged

2nd stage dan 5.7 peratus responden mengalami komplikasi poor progress.

Analisa mean pula mendapati bahawa hanya komplikasi diabetes, previous scar

dan postdate berada pada tahap rendah iaitu 2.06, 2.42 dan 1.60. Komplikasi-komplikasi

yang lain pula berada pada tahap amat rendah iaitu kurang dari 1.50.

Analisa mean keseluruhan pula berada pada tahap amat rendah iaitu pada mean

1.45.

41

Jadual Rumusan Komplikasi Selepas Bersalin

f % Mean S.P. Tahap

atony uterus

tidak 18 12.9 4.48 1.34 amat

tinggi

ya 122 87.1

retained placenta

tidak 137 97.9 1.08 .58 amat

rendah

ya 3 2.1

abruptio placenta

tidak 135 96.4 1.14 .74 amat

rendah

ya 5 3.6

cervical, vaginal &

peritonial

laceration

tidak 138 98.6 1.06 .47 amat

rendah

ya 2 1.4

Mean keseluruhan

1.94 .78 rendah

Jadual 4.1:1:i

Petunjuk: f = kekerapan S.P.= sisihan piawai

Rumusan komplikasi semasa bersalin seperti dalan Jadual 4.1:1:i menunjukkan

bahawa seramai 122 reponden atau sebanyak 87.1 peratus mengalami masalah atony

uterus; 3 orang responden atau 2.1 peratus mengalami komplikasi retained placenta, 5

orang atau 3.6 peratus mengalami komplikasi abruptio placenta serta 2 orang atau 1.4

peratus mengalami komplikasi cervical, vaginal & peritoneal laceration.

Analisia mean mendapati bahawa atony uterus berada pada tahap amat tinggi iaitu

4.48. Analisa retained placenta, abruptio placenta dan cervical, vaginal & peritoneal

laceration pula berada pada tahap amat rendah iaitu kurang dari 1.50 mengikut Jadual

Klasifikasi Skala Mean dalam Jadual 11.

Analisa keseluruhan mean pula berada pada tahap rendah iaitu pada mean 1.94.

42

Jadual Rumusan Komplikasi Semasa Mengandung dan Selepas Kelahiran

f %

Mean S.P. Tahap

(1) anaemia 7 2.172 1.20 .87 amat

rendah

(2) diabetes 37 11.500 2.06 1.77 rendah

(3) kembar 9 2.800 1.26 .98 amat

rendah

(4) oligohydrmnious 7 2.180 1.20 .87 amat

rendah

(5) placenta previa 8 2.484 1.22 .93 amat

rendah

(6) big baby 6 1.863 1.17 .81 amat

rendah

(7) PIH 7 2.180 1.48 1.31 amat

rendah

(8) previous scar 50 15.527 2.42 1.92 rendah

(9) grandmultipara 11 3.416 1.31 1.08 amat

rendah

(10)postdate 21 6.521 1.60 1.43 rendah

(11)prolonged 2nd stage 9 2.800 1.26 .98 amat

rendah

(12)poor progress 8 2.484 1.23 .93 amat

rendah

(13)atony uterus 122 37.888 4.48 1.34 amat

tinggi

(14)retained placenta 3 0.931 1.08 .58 amat

rendah

(15)abruptio placenta 5 1.552 1.14 .74 amat

rendah

(16)cervical, vaginal & peritoneal laceration 2 0.062

1.06 .47 amat

rendah

Mean kesekuruhan 1.57 1.06 rendah

Jadual 4.1:1:j

Petunjuk: f = kekerapan S.P.= sisihan piawai

43

Jika dilihat dari Jadual Rumusan Komplikasi Semasa Mengandung dan

Selepas Kelahiran, analisa menunjukkan bahawa jumlah kesemua kes semasa

mengandung dan selepas kelahiran ialah sebanyak 322. Dari jumlah itu, peratusan

tertinggi dicatatkan oleh atony uterus iaitu sebanyak 37.888 atau sebanyak 122 kes.

Peratusan yang kedua tertinggi pula ialah previous scar dengan kes sebanyak 50

atau 15.527 peratus dan diikuti oleh diabetes di tempat ketiga tertinggi dengan jumlah kes

sebanyak 37 atau 11.500 peratus.

Post date dan grandmultipara pula mencatatkan tempat yang ke empat dan ke

lima tertinggi dengan jumlah kes sebanyak 21 dan 11 iaitu bersamaan 6.521 dan 3.416

peratus. Sementara itu bagi kes-kes lain, jumlahnya adalah kurang dari 10 kes atau kurang

dari 3.105 peratus dari jumlah keseluruhan kes yang dicatatkan dalam dokumen yang

telah dianalisa.

Analisa mean menunjukkan bahawa diabetes, previous scar dan post date telah

mencatatkan mean dalam tahap rendah manakala atony uterus telah mencatatkan mean

pada tahap amat tinggi iaitu lebih dari mean 4.51.

Analisa keseluruhan mean bagi Jadual Rumusan Komplikasi Semasa

Mengandung dan Selepas Kelahiran berada pada tahap rendah dengan mean sebanyak

1.57.

44

4.2 Bahagian B: Dapatan Analisa Soal Selidik Persoalan Kajian Dua

4.2:1 Latar belakang responden

Jantina

Frequency Percent Valid Percent

Cumulative

Percent

Perempuan 30 100.0 100.0 100.0

Jadual 4.2:1:a

Dapatan Jadual 4.2:1:a menunjukkan bahawa semua responden adalah

perempuan iaitu dengan jumlah 30 orang yang membawa kepada 100 peratus kululatif

terkumpul.

Umur genap sehingga tarikh lahir terakhir

Frequency Percent Valid Percent

Cumulative

Percent

umur 21-25 tahun 5 16.7 16.7 16.7

umur 26-30 tahun 9 30.0 30.0 46.7

umur 31-35 tahun 10 33.3 33.3 80.0

umur 36-40 tahun 3 10.0 10.0 90.0

umur lebih 41 tahun 3 10.0 10.0 100.0

Total 30 100.0 100.0

Jadual 4.2:1:b

Bagi pecahan umur adalah didapati bahawa sebanyak 5 orang responden

berumur di antara 21-25 tahun. Sebanyak 9 orang berumur di antara 26-30 tahun,

manakala 10 orang ramai lagi berumur di antara 31-35 tahun dan sebanyak 3 orang

berumur di antara 35-40 tahun. Bakinya seramai 3 orang juga berumur lebih dari 41

tahun.

45

Dari segi peratusan, responden-responden yang berumur di antara 21-25 tahun

mewakili 16.7 peratus, manakala responden-responden yang berumur 26-30 tahun

mewakili 30.0 peratus dari keseluruhan jumlah peratusan. Sebanyak 33.3 peratus pula

disumbangkan oleh responden-responden yang berumur di antara 31-35 tahun dan

selebihnya sebanyak 20 peratus diwakili oleh responden-responden yang berumur antara

36-40 tahun dan lebih 41 tahun.

Bangsa

Frequency Percent Valid Percent

Cumulative

Percent

Melayu 26 86.7 86.7 86.7

India 3 10.0 10.0 96.7

lain-lain 1 3.3 3.3 100.0

Total 30 100.0 100.0

Jadual 4.2:1:c

Dari segi pembahagian bangsa didapati bahawa kaum Melayu mendominasi

jumlah dan peratusan iaitu sebanyak 26 orang yang menyumbang sebanyak 86.7 peratus

dikuti oleh kaum India sebanyak 3 orang dengan jumlah 10 peratus dan lain-lain kaum

sebanyak 1 orang yang mewakili 3.3 peratus.

Taraf perkahwinan

Frequency Percent Valid Percent

Cumulative

Percent

berkahwin 30 100.0 100.0 100.0

Jadual 4.2:1:d

Bagi analisa Jadual 4.2:1:d, didapati bahawa semua responden-responden yang

bersalin telah berkahwin dan tiada didapati single parent.

46

Apakah tahap pendidikan tertinggi anda?

Frequency Percent Valid Percent

Cumulative

Percent

pendidikan rendah 3 10.0 10.0 10.0

pendidikan menengah

diploma dan ijazah

27

0

90.0

0

90.0

0

100.0

0

Total 30 100.0 100.0

Jadual 4.2:1:e

Dapatan analisa Jadual 4.2:1:e menunjukkan terdapat 3 orang responden yang

hanya mendapat pendidikan rendah manakala bakinya seramai 27 orang mendapat

pendidikan menengah yang masing masing-masing mewakili 10 peratus dan 90 peratus

jumlah peratusan.

Apakah sektor pekerjaan anda?

Frequency Percent Valid Percent

Cumulative

Percent

tidak bekerja 30 100.0 100.0 100.0

Jadual 4.2:1:f

Analisa sektor pekerjaan mendapati bahawa kesemua responden merupakan suri

rumah sepenuh masa.

Berapa kali anda masuk ke wad bersalin?

Frequency Percent Valid Percent

Cumulative

Percent

pertama kali 6 20.0 20.0 20.0

kali ke 2 9 30.0 30.0 50.0

kali ke 3 5 16.7 16.7 66.7

lebih 3 kali 10 33.3 33.3 100.0

Total 30 100.0 100.0

Jadual 4.2:1:g

47

Jadual 4.2:1:g menunjukkan bahawa kekerapan masuk ke wad bersalin adalah

paling tinggi bagi kategori lebih dari 3 kali iaitu sebanyak 10 orang atau 33.3 peratus

dari keseluruh responden. Sementara itu, kekerapan paling sedikit ialah dalam kategori 3

kali iaitu sebanyak 5 orang atau 16.7 peratus. Bagi kategori kali pertama dan kali kedua,

analisa menunjukkan hanya 6 orang dan 9 orang responden yang terlibat yang membawa

kepada 20 dan 30 jumlah peratusan.

Berapa kali kah anda telah mengandung?

Frequency Percent Valid Percent

Cumulative

Percent

pertama kali 5 16.7 16.7 16.7

kali ke 2 7 23.3 23.3 40.0

kali ke 3 4 13.3 13.3 53.3

lebih 3 kali 14 46.7 46.7 100.0

Total 30 100.0 100.0

Jadual 4.2:1:h

Kekerapan mengandung juga menunjukkan bahawa kategori lebih dari 3 kali

merupakan penyumbang terbesar statistik iaitu sebanyak 14 orang atau 46.7 peratus.

Mengandung kali ketiga juga merupakan kategori paling sedikit kekerapannya iaitu

sebanyak 4 orang atau 13.3 peratus dari segi peratusan keseluruhannya. Bagi kategori

kali pertama dan kedua sebanyak 5orang dan 7 orang responden terlibat yang membawa

kepada peratusan sebanyak 16.7 dan 23.3.

48

Berapa kali kah anda melahirkan anak?

Frequency Percent Valid Percent

Cumulative

Percent

pertama kali 6 20.0 20.0 20.0

kali ke 2 10 33.3 33.3 53.3

kali ke 3 6 20.0 20.0 73.3

lebih 3 kali 8 26.7 26.7 100.0

Total 30 100.0 100.0

Jadual 4.2:1:i

Kali ke dua mengandung merupakan kekerapan yang terbesar dengan peratusan

sebanyak 33.3 atau seramai 10 orang responden. Kekerapan yang paling sedikit pula

dikongsi bersama oleh mengandung pada kali pertama dan mengandung pada kali ke

tiga iaitu seramai 6 orang bagi kedua-dua kategori atau bersamaan 20.0 peratus dalam

kategori masing-masing. Akhir sekali kekerapan lebih dari tiga kali menyumbang

sebanyak 26.7 peratus atau seramai 8 orang dari jumlah semua responden.

Bagaimanakah cara kelahiran pada kali ini?

Frequency Percent Valid Percent

Cumulative

Percent

bersalin biasa 3 10.0 10.0 10.0

pembedahan 27 90.0 90.0 100.0

Total 30 100.0 100.0

Jadual 4.2:1:j

Bagi cara kelahiran bersalin, didapati bahawa seramai 27 orang telah bersalin

secara pembedahan manakala hanya 3 orang sahaja yang bersalin secara biasa. Jumlah

peratusannya adalah 90 bagi bersalin pembedahan dan 10 peratus bagi bersalin biasa.

49

Pernah kah anda mengalami kejadian pendarahan selepas bersalin pada kelahiran

lalu?

Frequency Percent Valid Percent

Cumulative

Percent

tidak pernah 30 100.0 100.0 100.0

Jadual 4.2:1:k

Kategori soalan di atas pula menunjukkan bahawa kesemua responden tidak

pernah mengalami kejadian pendarahan selepas bersalin sebelum ini.

Rumusan kekerapan kategori soalan “Pendidikan dan Penjagaan Kesihatan”

No Item 5

f

%

4

f

%

3

f

%

2

f

%

1

f

%

Mean S.P. Tahap

1a Anda pernah mendapatkan rawatan

penjagaan kesihatan di mana-mana

Pusat Kesihatan?

30

100

- - - - 5.00 .00 amat tinggi

2a Anda pernah mendapatkan khidmat

nasihat dari Pakar Kesihatan

Keluarga di mana-mana Pusat

Kesihatan?

25

83.3

- - - 5

16.7

4.33 1.51 tinggi

3a Anda pernah mendapatkan khidmat

nasihat dari Jururawat di mana-

mana Pusat Kesihatan?

30

100

- - - - 5.00 .00 tinggi amat

4a Anda pernah mendapatkan khidmat

nasihat dari Pakar Kesihatan

Keluarga di mana-mana Pusat

Kesihatan selain kakitangan

Kementerian Kesihatan?

- - - - 30

100

1.00 .00 amat

rendah

5a Anda pernah mendapatkan khidmat

nasihat dari mana-mana individu

seperti bidan kampung atau dukun?

- - - - 30

100

1.00 .00 amat

rendah

6b Anda pernah mengambil sebarang

ubatan yang dibekalkan oleh

kakitangan kesihatan?

30 - - - - 5.00 .00 amat

tinggi

50

Jadual 4.2:1:l

Rumusan kekerapan soalan kategori “Pendidikan dan Penjagaan Kesihatan”

seperti dalam Jadual 4.2:1:l menunjukkan pada soalan 1a semua responden sangat

bersetuju dengan soalan yang diajukan, manakala pada soalan 2a seramai 5 orang atau

16.7 peratus menjawab sangat tidak setuju. Sementara itu, bakinya seramai 25 orang

menjawab sangat setuju yang bersamaan 83.3 peratus.

Soalan 3a dan 6b merekodkan bahawa semua responden sangat setuju dengan

soalan yang diajukan yang membawa kepada 100 jumlah peratusannya. Manakala bagi

soalan 4a, 5a, 7b, 8b, 9b dan 10b; kesemua responden telah menjawab sangat tidak

setuju dengan persoalan yang telah ditanyakan.

Analisa mean pula menunjukkan soalan 1a, soalan 3a dan soalan 5a berada pada

tahap amat tinggi dengan mean sebanyak 5.00. Soalan 2a pula berada pada tahap tinggi

iaitu dengan mean sebanyak 4.33. Bagi soalan-soalan lain seperti 4a, 6b, 7b, 8b, 9b dan

10b; masing-masing meannya berada pada tahap amat rendah iaitu dengan mean 1.00.

Bagi analisa keseluruhan Rumusan kekerapan kategori soalan “Pendidikan

dan Penjagaan Kesihatan”, nilai mean berada pada tahap sederhana dengan mean

2.53.

7b Anda pernah mengambil sebarang

ubatan yang dibekalkan oleh

kakitangan kesihatan selain dari

kakitangan kesihatan Kementerian

Kesihatan?

- - - - 30

100

1.00 .00 amat

rendah

8b Anda pernah mengambil sebarang

ubatan yang dibekalkan mana-mana

individu seperti bidan kampung

atau dukun?

- - - - 30

100

1.00 .00 amat

rendah

9b Anda pernah mengambil sebarang

ubatan yang dibeli sendiri dari

farmasi?

- - - - 30

100

1.00 .00 amat

rendah

10b Anda pernah mengambil sebarang

ubatan yang dibeli sendiri dari

mana-mana produk jualan langsung

atau sebagainya?

- - - - 30

100

1.00 .00 amat

rendah

Mean keseluruhan 2.53 .15 Sederhana

51

Rumusan kekerapan soalan kategori “Budaya Setempat”

Jadual 4.2:1:m

Analisa kekerapan soalan “Budaya Setempat” mendapati bahawa hanya pada

soalan 11 dan 15 sahaja kesemua responden telah menjawab sangat tidak setuju dengan

soalan soal selidik.

Bagi soalan 12, seramai 27 orang responden atau 90 peratus telah menjawab

sangat tidak setuju, 1 orang atau 3.3 peratus menjawab setuju dan selebihnya seramai 2

orang atau 6.7 peratus menjawab sangat setuju.

No Item

5

f

%

4

f

%

3

f

%

2

f

%

1

f

%

Mean S.P. Tahap

s11 Anda pernah mendapatkan

perkhidmatan bidan kampung

atau dukun atas nasihat keluarga?

- - - - 30

100

1.00 .00 amat

rendah

s12 Anda mengamalkan pantang

larang dalam pemakanan sebelum

bersalin atas nasihat keluarga?

2

6.7

1

3.3

- - 27

90

1.37 1.12 amat

rendah

s13 Anda mengamalkan pantang

larang dalam penjagaan

kandungan sebelum bersalin atas

nasihat keluarga?

3

10

1

3.3

- - 26

86.7

1.50 1.30 amat

rendah

s14 Anda selalu dinasihatkan untuk

berehat tanpa melakukan

sebarang pekerjaan atas nasihat

keluarga?

6

20

11

36.

7

- 2

6.7

11

36.7

2.97 1.67 sederha

na

s15 Anda mengambil ubatan untuk

memudahkan proses bersalin atas

nasihat keluarga?

- - - - 30

100

1.00 .00 amat

rendah

Mean keseluruhan

1.668 .81 rendah

52

Bagi soalan 13 pula, seramai 26 orang responden atau 86.7 peratus berpendapat

sangat tidak setuju dengan soalan soal selidik. Seorang menjawab setuju dan 3 orang

pula menjawab sangat setuju yang membawa kepada 3.3 dan 10 peratus.

Soalan 14 pula menyaksikan hanya 6 orang responden atau 20 peratus sangat

setuju, 11 orang atau 36.7 peratus setuju, 2 orang atau 6.7 peratus tidaksetuju dan

selebihnya juga seramai 11 orang atau 36.7 peratus sangat tidak setuju.

Bagi analisa mean, dapatan menunjukkan bahawa hanya soalan 14 berada pada

tahap sederhana dengan mean sebanyak 2.97. Sementara itu bagi soalan 11, soalan 12,

soalan 13 dan soalan 15; kesemua mean berada pada tahap rendah iaitu kurang dari 1.50

nilai meannya.

Analisa keseluruhan mean Rumusan kekerapan soalan kategori “Budaya

Setempat” pula berada pada tahap rendah iaitu dengan nilai mean keseluruhan sebanyak

1.668.

53

Rumusan kekerapan soalan kategori “Pengambilan Pemakanan”

Jadual 4.2:1:n

Bagi analisa rumusan soalan kategori “Pengambilan Makanan”;didapati bahawa

seramai 3 orang responden atau 10 peratus bersetuju dan seramai 27 orang responden

atau 90 sangat bersetuju dengan soalan yang dikemukakan bagi soalan bernombor 16.

Soalan 17 pula menunjukkan bahawa seramai 21 orang responden atau 70

peratus sangat tidak bersetuju. Manakala seramai 3 orang responden pula tidak setuju, 3

orang responden setuju dan bakinya 3 orang responden lagi sangat setuju dengan soalan

yang dijawab.

No Item

5

f

%

4

f

%

3

f

%

2

f

%

1

f

%

Mea

n

S.P. Tahap

s16 Adakah anda mengamalkan

makanan seimbang dalam diet

harian anda semasa kehamilan?

27

90

3

10

- - - 4.90 .30 amat tinggi

s 17 Adakah anda mengamalkan

pantang larang dalam

pengambilan makanan tertentu

semasa kehamilan?

3

10

3

10

- 3

10

21

70

1.80 1.42 rendah

s18

Adakah anda mengalami masalah

alahan terhadap sebarang jenis

makanan semasa kehamilan?

- 2

6.7

1

3.3

- 27

90

1.27 .83 amat

rendah

s19 Adakah anda mengambil

sebarang makanan kesihatan

tambahan seperti susu semasa

kehamilan?

27

90

3

10

- - - 4.90 .30 amat tinggi

s20 Adakah anda mengambil

sebarang makanan kesihatan

tambahan selain dari susu semasa

kehamilan?

- - - - 30

100

1.00 .00 amat

rendah

Mean keseluruhan

2.77 0.57 sederhana

54

Untuk soalan 18, seramai 27 orang responden atau 90 peratus sangat tidak setuju,

seorang tidak pasti dan dua orang lagi setuju dengan peratusan sebanyak 3.3 dan 6.7.

Soalan 19 pula menyaksikan bahawa 3 orang responden atau 10 peratus setuju

dan bakinya seramai 27 orang responden atau 90 peratus sangat setuju. Sementara itu,

kesemua responden menyatakan bahawa mereka sangat tidak bersetuju dengan

kenyataan pada soalan yang ke 20.

Analisa mean menunjukkan bahawa soalan 16 dan soalan 19 masing-masing

berada pada tahap amat tinggi iaitu dengan mean 4.90. Soalan 18 dan soalan 20 berada

pada tahap amat rendah iaitu dengan nilai mean 1.27 dan 1.00. Sementara itu, soalan 17

pula berada pada tahap rendah dengan nilai mean 1.80.

Analisa keseluruhan mean Rumusan kekerapan soalan kategori

“Pengambilan Pemakanan” pula mendapati ia berada pada tahap sederhana dengan

mean sebanyak 2.77.

55

4.2:2 Bahagian B: Dapatan Analisa Korelasi

Analisa korelasi hanya boleh dijanakan pada kategori demografi, kategori

pengambilan makanan dan analisa keseluruhan soal selidik. Korelasi pendidikan dan

penjagaan kesihatan serta korelasi budaya setempat tidk menunjukkan sebarang korelasi.

Analisa korelasi penuh adalah seperti di bawah ini.

Analisa Korelasi Demografi

Jan Umur Bangsa Taraf

pendidi

kan kerja

masuk

wad

menga

ndung?

Lahir

anak

Cara

lahir

Pernah

PPH?

Jantina Pearson

Correlation

.(a) .(a) .(a) .(a) .(a) .(a) .(a) .(a) .(a) .(a) .(a)

Sig. (2-tailed) . . . . . . . . . . .

Umur Pearson

Correlation

.(a) 1 -.025 .(a) -

.477(**)

.(a) .687(*

*)

.615(*

*)

.746(**) .095 .(a)

Sig. (2-tailed) . . .895 . .008 . .000 .000 .000 .616 .

Bangsa Pearson

Correlation

.(a) -.025 1 .(a) -

.482(**)

.(a) .099 .026 .132 .102 .(a)

Sig. (2-tailed) . .895 . . .007 . .604 .890 .488 .591 .

Taraf Pearson

Correlation

.(a) .(a) .(a) .(a) .(a) .(a) .(a) .(a) .(a) .(a) .(a)

Sig. (2-tailed) . . . . . . . . . . .

pendidikan Pearson

Correlation

.(a) -

.477(**)

-

.482(**)

.(a) 1 .(a) -.302 -.219 -.347 -.111 .(a)

Sig. (2-tailed) . .008 .007 . . . .105 .244 .060 .559 .

pekerjaan Pearson

Correlation

.(a) .(a) .(a) .(a) .(a) .(a) .(a) .(a) .(a) .(a) .(a)

Sig. (2-tailed) . . . . . . . . . . .

Bil masuk

wad

Pearson

Correlation

.(a) .687(**) .099 .(a) -.302 .(a) 1 .876(*

*)

.938(**) .283 .(a)

Sig. (2-tailed) . .000 .604 . .105 . . .000 .000 .130 .

X

mengandun

g

Pearson

Correlation

.(a) .615(**) .026 .(a) -.219 .(a) .876(*

*)

1 .832(**) .162 .(a)

Sig. (2-tailed) . .000 .890 . .244 . .000 . .000 .392 .

X lahir anak Pearson

Correlation

.(a) .746(**) .132 .(a) -.347 .(a) .938(*

*)

.832(*

*)

1 .266 .(a)

Sig. (2-tailed) . .000 .488 . .060 . .000 .000 . .156 .

cara

kelahiran

Pearson

Correlation

.(a) .095 .102 .(a) -.111 .(a) .283 .162 .266 1 .(a)

Sig. (2-tailed) . .616 .591 . .559 . .130 .392 .156 . .

Pernahkah

PPH?

Pearson

Correlation

.(a) .(a) .(a) .(a) .(a) .(a) .(a) .(a) .(a) .(a) .(a)

Sig. (2-tailed) . . . . . . . . . . .

** Correlation is significant at the 0.01 level (2-tailed).

a Cannot be computed because at least one of the variables is constant.

Jadual 4.2:2:a

56

Analisa korelasi demografi mendapati terdapat hubungan yang lemah di antara

umur dengan pendidikan iaitu pada aras signifikan .477. Hubungan yang lemah juga

dapat dikesan di antara bangsa dan pendidikan iaitu pada aras signifikan .482.

Hubungan korelasi yang sederhana pula terdapat di antara umur dan bilangan

masuk ke wad bersalin iaitu pada aras signifikan .687 serta di antara umur dan bilangan

mengandung iaitu pada aras signifikan .615.

Sementara itu, hubungan korelasi yang kuat terdapat di antara bilangan masuk ke

wad bersalin dengan bilangan mengandung iaitu pada aras signifikan .876 dan di antara

bilangan kali mengandung dengan bilangan melahirkan anak.

Akhir sekali, korelasi yang sangat kuat berlaku di antara bilangan masuk ke wad

bersalin dengan bilangan melahirkan anak iaitu pada aras signifikan .938.

Analisa Korelasi Pengambilan Makanan

S 16 S 17 S 18 S 19 S 20

S 16 Pearson Correlation 1 .111 .109 -.111 .(a)

Sig. (2-tailed) . .559 .566 .559 .

N 30 30 30 30 30

S 17 Pearson Correlation .111 1 -.187 -.048 .(a)

Sig. (2-tailed)

.559 . .322 .803 .

N 30 30 30 30 30

S 18 Pearson Correlation .109 -.187 1

-

.573(**) .(a)

Sig. (2-tailed) .566 .322 . .001 .

N 30 30 30 30 30

S 19 Pearson Correlation -.111 -.048 -.573(**) 1 .(a)

Sig. (2-tailed) .559 .803 .001 . .

N 30 30 30 30 30

S 20 Pearson Correlation .(a) .(a) .(a) .(a) .(a)

Sig. (2-tailed) . . . . .

N 30 30 30 30 30

**.Correlation is significant at the 0.01 level (2-tailed).

a. Cannot be computed because at least one of the variables is constant.

Jadual 4.2:2:b

57

Analisa korelasi kategori “Pengambilan Makanan” menunjukkan hanya terdapat

satu sahaja korelasi iaitu antara soalan ke 18 dan soalan ke 19 yang berbunyi “Adakah

anda mengambil sebarang makanan kesihatan tambahan seperti susu semasa

kehamilan?” dan “Adakah anda mengalami masalah alahan terhadap sebarang jenis

makanan semasa kehamilan?” yang berlaku pada aras signifikan sederhana -.573

mengikut korelasi Pearson.

Analisa Keseluruhan Korelasi Dapatan Soal Selidik

Demografi Pendidikan

dan

penjagaan

kesihatan

Budaya

setempat

Pengambilan

makanan

Demografi Pearson

Correlation

1 .379(*) .145 .160

Sig.

(2-tailed)

. .039 .444 .399

N 30 30 30 30

Pendidikan dan

penjagaan

kesihatan

Pearson

Correlation

.379(*) 1 .123 -.101

Sig.

(2-tailed)

.039 . .516 .596

N 30 30 30 30

Budaya

setempat

Pearson

Correlation

.145 .123 1 .514(**)

Sig.

(2-tailed)

.444 .516 . .004

N 30 30 30 30

Pengambilan

makanan

Pearson

Correlation

.160 -.101 .514(**) 1

Sig.

(2-tailed)

.399 .596 .004 .

N 30 30 30 30

* Correlation is significant at the 0.05 level (2-tailed).

** Correlation is significant at the 0.01 level (2-tailed).

Jadual 4.2:2:c

58

Analisa korelasi berdasarkan Jadual Kekuatan Nilai Pekali Korelasi (Jadual

12) menyaksikan bahawa pendidikan dan penjagaan kesihatan mempunyai hubungan

yang lemah iaitu berada pada aras signifikan .379 mengikut korelasi Pearson.

Walau bagaimanapun terdapat hubungan yang sederhana antara pengambilan

makanan dan budaya setempat iaitu pada aras signifikan .514 mengikut korelasi Pearson.

4.3 Kesimpulan

Sebagai kesimpulannya, pengkaji telah membuat analisa bagi persoalan kajian

satu dan persoalan kajian dua dengan menggunakan kaedah penganalisaan seperti yang

telah dijelaskan dalam Bab 3. Pengkaji juga telah membuat analisa korelasi untuk

melihat hubungan di antara pemboleh ubah-pemboleh ubah dengan menggunakan

kaedah korelasi Pearson. Setiap analisa persoalan kajian sama ada analisa dokumen atau

analisa soalan soal selidik akan dibincangkan dalam Bab 5 untuk dibuat rumusan.

59

BAB 5

RUMUSAN DAN CADANGAN

5.0 Pendahuluan

Bab ini akan membincangkan rumusan atau kesimpulan bagi setiap dapatan

analisa dari Bab 4. Setiap dapatan akan dibincangkan berdasarkan kesimpulan dan

pendapat penulis sendiri dan dibantu dengan pendapat serta pandangan tokoh akademik

yang berkaitan. Rumusan atau kesimpulan akan menentukan apakah kedua-dua

persoalan seperti yang terdapat dalam Bab 1 telah terjawab.

Rumusan atau kesimpulan ini pula akan menentukan kepentingan atau

kesignifikan kajian ini kepada para perawat. Dapatan ini diharapkan dapat

meningkatkan lagi kesedaran perawat untuk memahami masalah-masalah yang mungkin

berlaku kepada ibu-ibu yang telah dikenal pasti berisiko tinggi semasa mengandung dan

apakah langkah-langkah pencegahan dan persediaan yang sedang dan boleh dilakukan

untuk menghadapinya nanti. Dapatan ini juga diharap dapat dijadikan panduan kepada

perawat mengenai fenomena yang berlaku selepas kelahiran.

Kepada para pentadbir pula dapatan kajian ini diharapkan akan dapat dijadikan

sebahagian dari panduan dalam strategi peningkatan mutu perkhidmatan selaras dengan

visi dan misi organisasi.

60

5.1 Rumusan dan Perbincangan

Untuk memudahkan penulis membuat rumusan atau kesimpulan, maka penulis

telah membahagikan setiap rumusan mengikut bahagian terlebih dahulu. Kesemua

bahagian ini kemudiannya akan digabungkan dalam satu rumusan akhir dan

dipersembahkan dalam bentuk gambar rajah untuk menunjukkan perkaitan di antara

setiap persoalan.

5.1.1 Bahagian A : Rumusan Dapatan Analisa Dokumen Persoalan

Kajian Satu

Analisa dokumen adalah salah satu cara untuk mendapatkan data bagi mengetahui

punca-punca berlakunya kejadian pendarahan selepas bersalin

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx. Data-data yang terkumpul dari bulan

September hingga Disember telah dipilih untuk dianalisa. Rumusan dapatan analisa

adalah seperti di bawah.

5.1.1(a): Bahagian A : Rumusan Demografi Dari Dokumen

Bahagian A merupakan analisis dari dokumen yang merangkumi bilangan kes

mengikut bulan, bilangan kes mengikut kaum, bilangan kes mengikut umur, bilangan

kes mengikut gravida, bilangan kes mengikut para, bilangan kes mengikut jenis

kelahiran dan bilangan kes mengikut jumlah darah yang bertujuan untuk menjawab

persoalan kajian satu yang berbunyi:

“Apakah punca-puncanya berlaku pendarahan selepas bersalin di

kalangan ibu-ibu yang bersalin di xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx”

Dapatan analisis ini hanya menunjukkan pecahan peratusan atau bilangan setiap

responden yang terlibat. Dapatan setiap data dari analisia responden penting untuk

tujuan mengenal pasti jumlah responden yang terlibat dalam setiap kategori yang

dianalisa.

61

Rumusan yang boleh dibuat dari dapatan bahagian demografi analisa dokumen

adalah seperti berikut. Sebanyak 140 kes telah direkodkan sepanjang empat bulan

terakhir tahun 2009 iaitu bermula dari bulan September sehinggalah bulan Disember.

Dari jumlah kes tersebut purata setiap kes/bulan adalah sebanyak 35. Rumusan kes

mengikut kaum mendapati bahawa kaum Melayu merupakan kategori responden yang

paling ramai mengalami PPH berbanding kaum-kaum lain dengan jumlah ¾ dari

keseluruhan kes.

Rumusan kes mengikut umur memperlihatkan bahawa kategori responden yang

berumur antara 26-30 tahun mencatatkan jumlah yang tertinggi iaitu melebihi 34% dari

jumlah kes yang terlibat. Analisa juga menunjukkan bahawa kategori umur bagi

fenomena PPH adalah umur yang aktif melahirkan anak.

Rumusan kes mengikut gravida menunjukkan bahawa kes PPH tidak semestinya

melibatkan gravida yang banyak. Dapatan kajian merumuskan bahawa gravida 1-2

adalah kategori yang paling ramai mengalami PPH. Begitu juga pecahan kes mengikut

para menyaksikan para 1-2 merupakan penyumbang terbesar kes PPH

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx.

Kategori kes mengikut jenis kelahiran menyaksikan pembedahan secara

kecemasan (emergency LSCS) adalah pemyumbang statistik yang tertinggi iaitu melebihi

68% dari jumlah kes. Bagi jumlah pendarahan yang terkumpul, penyelidik ingin

merumuskan bahawa kategori 500-1000ml adalah jumlah yang tertinggi bilangan yang

terlibat iaitu melebihi 82% atau seramai 115 orang responden.

5.1.1(b) Bahagian A: Rumusan Analisa Komplikasi Semasa Mengandung

dan Selepas Bersalin

Rumusan komplikasi semasa mengandung dari analisa dokumen menunjukkan

bahawa terdapat dua belas punca risiko yang boleh menyebabkan kejadian PPH telah

direkodkan. Risiko-risiko tersebut ialah anaemia, diabetes, kembar, oligohydrmnious,

placenta previa, big baby, PIH, previous scar, grandmultipara, postdate, prolonged 2nd

stage dan poor progress.

62

Antara risiko yang terbabit didapati bahawa previous scar merupakan risiko yang

tertinggi dicatatkan iaitu sebanyak 50 kes. Analisa mean pula mendapati bahawa hanya

komplikasi diabetes, previous scar dan postdate berada pada tahap rendah iaitu 2.06, 2.42

dan 1.60. Komplikasi-komplikasi yang lain pula berada pada tahap amat rendah iaitu

kurang dari 1.50. Ini bermakna kesemua komplikasi semasa mengandung bukanlah

merupakan punca utama kejadian PPH di xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx.

Rumusan komplikasi selepas bersalin menunjukkan bahawa penyumbang terbesar

kepada kejadian PPH ialah atony uterus iaitu uterus mengalami kegagalan untuk kembali

mengecut dengan kes sebanyak 122 dan mean berada pada tahap amat tinggi iaitu 4.48.

Apabila dibandingkan jumlah keseluruhan komplikasi semasa mengandung dan

selepas bersalin bagi setiap responden, didapati bahawa jumlah kesemua komplikasi ialah

sebanyak 322 kes kerana ada responden yang mempunyai lebih dari satu komplikasi.

Apabila dianalisa setiap kes bagi setiap komplikasi berbanding dengan jumlah kes

keseluruhan bagi setiap komplikasi; didapati bahawa atony uterus merupakan jumlah

tertinggi komplikasi iaitu sebanyak 37.888 peratus, diikuti oleh previous scar sebanyak

15.527 peratus dan diabetes di tempat ketiga tertinggi dengan peratusan sebanyak 11.500.

Dapatan ini selaras dengan pendapat yang mengatakan atony uterus adalah 70%

penyebab PPH. (Garcia,J. :2001, Armbruster, D., Quiroga,R. 2005)

Rumusan ini mengesahkan bahawa ketiga-tiga komplikasi di atas adalah penyebab

utama kejadian PPH yang berlaku di xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

berdasarkan rumusan analisa dokumen terkumpul dari bulan September sehingga

Disember 2009 yang berjumlah 140 kes.

63

5.2 Bahagian B: Rumusan Dapatan Analisa Soal Selidik Persoalan Kajian

Dua

Bahagian B merupakan analisis dari soal selidik yang merangkumi data demografi

seperti jantina, umur, bangsa, taraf perkahwinan, pendidikan tertinggi, sektor pekerjaan,

bilangan masuk ke wad bersalin, bilangan mengandung, bilangan melahirkan anak, cara

kelahiran pada kali ini dan pernahkan mengalami PPH sebelum ini yang bertujuan untuk

menjawab persoalan kajian dua yang berbunyi:

“Apakah terdapat perkaitan antara pendarahan selepas

bersalin dengan latar belakang ibu dari segi Pendidikan dan

penjagaan kesihatan, budaya setempat dan pengambilan

makanan”

5.2.1(a) Bahagian B: Rumusan Analisa Demografi Soal Selidik

Rumusan analisa demografi dari soal selidik seramai 30 orang responden

menunjukkan bahawa kategori umur yang paling ramai mengalami PPH adalah

responden yang berumur di antara 31-35 tahun dengan kaum Melayu menjadi

penyumbang terbesar iaitu sebanyak 26 kes atau 86.7% dari jumlah kes yang terlibat.

Kesemua responden merupakan suri rumah sepenuh masa yang hanya menerima

pendidikan rendah dan menengah sahaja. Selain itu, kebanyakannya mempunyai

pengalaman 2 kali dan lebih dalam kategori masuk ke wad bersalin, mengandung dan

melahirkan anak. 90 peratus pula melahirkan anak secara pembedahan pada kali ini serta

belum pernah mengalami PPH sebelum ini.

64

5.2.1(b) Bahagian B: Rumusan Analisa Pendidikan dan Penjagaan Kesihatan,

Rumusan Analisa Budaya Setempat dan Rumusan Analisa

Pengambilan Makanan Soal Selidik

Rumusan analisa “Pendidikan dan Penjagaan Kesihatan” dari soal selidik

menunjukkan bahawa responden menerima pendidikan dan penjagaan kesihatan dari

mana-mana Pusat Kesihatan sama ada dari Pakar Kesihatan Keluarga atau dari Jururawat

Terlatih. Selain itu semua responden juga tidak pernah mendapatkan khidmat nasihat dari

mana-mana individu seperti bidan kampung atau dukun dan khidmat nasihat dari Pakar

Kesihatan Keluarga di mana-mana Pusat Kesihatan selain kakitangan Kementerian

Kesihatan.

Rumusan analisa juga mendapati bahawa kesemua responden hanya mengambil

ubatan yang dibekalkan oleh kakitangan kesihatan dan tidak pernah mengambil sebarang

ubatan yang dibekalkan oleh kakitangan kesihatan selain dari kakitangan kesihatan

Kementerian Kesihatan. Mereka juga tidak pernah mengambil sebarang ubatan yang

dibekalkan oleh mana-mana individu seperti bidan kampung atau dukun serta tidak

pernah mengambil sebarang ubatan yang dibeli sendiri dari farmasi atau mengambil

sebarang ubatan dari mana-mana produk jualan langsung atau sebagainya.

Rumusan analisa “Budaya Setempat” pula menunjukkan bahawa semua responden

tidak pernah mendapatkan perkhidmatan bidan kampung atau dukun atas nasihat

keluarga. Kebanyakannya mengamalkan pantang larang dalam pemakanan dan penjagaan

kandungan sebelum bersalin. Selain itu, lebih dari separuh responden mengatakan bahawa

mereka selalu dinasihatkan untuk berehat tanpa melakukan sebarang pekerjaan serta tidak

mengambil ubatan untuk memudahkan proses bersalin atas nasihat keluarga..

Rumusan “Pengambilan Makanan” menunjukkan semua responden mengamalkan

makanan seimbang dalam diet harian mereka semasa kehamilan dan lebih dari separuh

tidak mengamalkan pantang larang dalam pengambilan makanan tertentu semasa

kehamilan serta tidak mengalami masalah alahan terhadap sebarang jenis makanan

semasa kehamilan. Analisa juga mendapati responden hanya mengambil makanan

kesihatan tambahan seperti susu semasa kehamilan.

65

5.2:2 Bahagian B: Rumusan Dapatan Analisa Korelasi Soal Selidik

Rumusan dapatan analisa korelasi soal selidik menunjukkan terdapat dua

hubungan yang lemah di antara umur dengan pendidikan dan antara bangsa dengan

pendidikan. Sementara itu hubungan korelasi yang sederhana pula terdapat di antara

umur dengan bilangan masuk ke wad bersalin serta di antara umur dengan bilangan

mengandung.

Hubungan korelasi yang kuat terdapat di antara bilangan masuk ke wad bersalin

dengan bilangan mengandung dan di antara bilangan kali mengandung dengan bilangan

melahirkan anak. Akhir sekali, korelasi yang sangat kuat berlaku di antara bilangan

masuk ke wad bersalin dengan bilangan melahirkan anak..

Sementara itu bagi analisa korelasi keseluruhan soal selidik menunjukkan

terdapat Analisa korelasi kategori “Pengambilan Makanan” menunjukkan hanya

terdapat satu sahaja korelasi sederhana iaitu antara soalan ke 18 dan soalan ke 19 yang

berbunyi “Adakah anda mengambil sebarang makanan kesihatan tambahan seperti susu

semasa kehamilan?” dan “Adakah anda mengalami masalah alahan terhadap sebarang

jenis makanan semasa kehamilan?”. mengikut korelasi Pearson.

5.3 Rumusan Keseluruhan

Secara keseluruhannya, dapatlah dirumuskan di sini bahawa pengkaji telah dapat

menjawab persoalan kajian satu iaitu berdasarkan analisa dokumen untuk mengetahui

punca-punca berlakunya pendarahan selepas bersalin.

Pengkaji juga telah dapat menunjukkan bahawa terdapat dua hubungan yang

lemah, dua hubungan yang sederhana, dua hubungan yang kuat dan satu hubungan yang

sangat kuat dalam korelasi demografi.

Akhir sekali pengkaji juga telah dapat menunjukkan terdapat hubungan yang

lemah antara pendidikan dan penjagaan kesihatan dengan demografi serta hubungan

yang sederhana antara pengambilan makanan dan budaya setempat berdasarkan analisa

keseluruhan korelasi soal selidik.

66

5.4 Cadangan Untuk Penyelidikan Seterusnya

Pengkaji maklum bahawa dapatan kajian ini tidak boleh digeneralisasikan untuk

semua tempat kerana mungkin terdapat perbezaan dalam demografi, pendidikan dan

penjagaan kesihatan, budaya setempat dan pengambilan makanan, persepsi, sosiologi

serta faktor-faktor lain yang mungkin boleh mempengaruhi dapatan data analisa dokumen

serta soal selidik.

Justeru itu pengkaji ingin mencadangkan bahawa kajian selanjutnya mungkin

boleh dijalankan di beberapa buah hospital terpilih berdasarkan kriteria-kriteria seperti

bandar dan luar bandar serta pedalaman, saiz hospital, jumlah kes bersalin dan kes PPH

serta lain-lain kriteria yang mungkin difikirkan sesuai oleh pengkaji seterusnya.

Pengakaji juga ingin mencadangkan kajian lanjut dijalankan untuk mengenal pasti

apakah punca-puncanya yang menyebabkan berlakunya atony uterus berdasarkan setting

di Malaysia.

5.5 Penutup

Pendarahan selepas bersalin merupakan antara punca kematian ibu yang utama

seperti yang telah dilaporkan diseluruh dunia. Justeru itu, pelbagai langkah dan amalan

perubatan telah dicadangkan oleh ramai pakar untuk cuba mengurangkan dan

mengelakkan kematian diseluruh dunia selaras dengan hasrat MGD yang dicadangkan

oleh WHO.

Peningkatan penjagaan kesihatan, kompetensi perawat dan cara perawatannya,

penggunaan teknologi terkini dan ubatan termaju sentiasa disyorkan dari masa ke semasa

sama ada dalam jurnal atau buletin perubatan antarabangsa.

Justeru itu, kes pendarahan selepas bersalin wajar ditangani dengan sebaik

mungkin bagi membolehkan rakyat Malaysia menikmati tahap penjagaan kesihatan yang

terbaik selaras dengan hasrat dan komitmen Kementerian Kesihatan Malaysia seperti yang

terkandung dalam visi dan misinya.