jawapan - mediastreet.com.my diag. sejarah t4.pdf · • mencari ilmu pengetahuan • mencintai...

© Global Mediastreet Sdn Bhd (Co. No. 762284-U) 1

Bab 1

Soalan KBAT

m/s 3Pada pendapat anda, apakah kesan yang akan berlaku kepada tamadun manusia sekiranya hanya pembangunan lahiriah sahaja yang dipentingkan?• Masyarakathanyamementingkan

diri sendiri• Masyarakattidakbersatupadu• Masyarakathidupberpecah-belah• Masyarakattidakberpegangteguh

kepada agama dan nilai-nilai murni• Masyarakattidaksetiapadanegara• MasyarakattidakcintaakanNegara

m/s 5Apakahciri-cirimasyarakatyangberupaya meneruskan kesinambungan kegemilangan sesebuah tamadun?• Berilmupengetahuan• Cintaakannegara• Berkemahiran• Setiaakannegara• Inovatifdankreatif• Kepimpinanberwibawa• Berteknologitinggi• Berdayasaing• Bersatupadu• Bekerjakeras

m/s 6Pada pendapat anda, adakah masyarakat kita hari ini adalah masyarakat yang bertamadun? Buktikan.Ya• Setiadanpatuhkepadapemerintah• Hidupbersatupadu• Memilikirumahdantempattinggal

yang selesa• Bekerjabagimenampungkehidupan• Beragamadansentiasaberpegang

teguh kepada ajaran agama

m/s 15 Berdasarkan pengetahuan sejarah anda apakah yang menyebabkan masyarakat tamadun Mesir purba mampu membina piramid?• Berilmupengetahuan• Bersifatkreatifdaninovatif• Mencintaiilmu

• Beranimengambilrisiko• Berpandanganjauh• Mematuhipemerintah• Pemimpinberkaliber/berkebolehan

m/s 18Bagaimanakah anda dapat memanfaatkankaryaSunTzu,The Art of Wardalammembinakecemerlangandiri?• Strategimenanganimusuh• Taktikdalamurusanpernigaan• Taktikdalmmenghadapi

peperiksaan• Menjadiseorangyangtabahdan

tegas• Membentukdisiplindiri• Memupuksemangatjuang• Memupukdayasaing• Semangatcintaakandiri• Beranimenghadapicabaran

Soalan Objektif

1 C 2 A 3 D 4 B 5 D 6 D7 D 8 D 9 A 10 C 11 D 12 B

13 B 14 B 15 A 16 D 17 C 18 A19 B 20 A 21 B 22 C 23 C 24 B25 B

Soalan Struktur

1 (a)• Raja• Golonganbangsawan• Pembesar• Petani• Artisan• Pedagang• Hamba1 (b)• Animisme• Penyembahanrohnenekmoyang• Menyembahtuhansyurga• Menyembahsungai/bukit/gunung1 (c)• Menentukanmusimmenuai• Musimmenanam• Upacaraperkahwinan• Pengkebumian1 (d)• Menjadikanpertaniansatumata

pelajaran di sekolah• Membuatlawatansambilbelajarke

kawasanpertanian/kilang• Melibatkandiridalamkegiatan

pertaniansecaralangsung

• Mempelajarikegiatanpertanianmelalui keluarga/keluarga angkat di kampung

• Melibatkandiridalamaktivitisukarelawanpertanian

Soalan Esei

2 (a) Pandangan barat• Tamadunialahpembangunan

lahiriah• Sepertipenulisan,undang-undang,

kesenian dan perbandaran• GordonChilde–pencapaianlahiriah

merupakan kayu ukur kemajuan sesebuah tamadun dalam masyarakat

• DarcyRiberiodanRABuchanan–menekankankepentinganpembangunan lahiriah dalam proses perkembangan tamadun

Pandangan Islam• Merangkumipembangunanlahiriah

dan rohaniah• SyedNaquibal-Atas–pencapaian

tahap susila yang tinggi dan kebudayaan yang luhur

• DisokongRichardSullivan• Tidakhanyapentingkanbentuk

lahiriah semata• Mestidiiringipencapaianaspek

rohaniah seperti tatasusila dan moral• IbnKhaldun–kehidupanbandar

adalah kehidupan bertamadun• Terbentukapabilalahirsemangat

assabiah atau kekitaan• Kesannyawujudkerjasamadansaling

membantu2 (b) Pandangan Islam lebih tepat• Pembangunanlahiriahdanrohaniah

penting dalam kehidupan masyarakat• Melahirkanmasyarakatsihatdari

aspekfizikaldanmental• Membentukmasyarakatyang

bermoral tinggi• Melahirkanmasyarakatyanghidup

saling menghormati• Mewujudkanperpaduan• Membentukmasyarakatpenyayang• Membentukkeharmoniannegaradan

masyarakat

Jawapan

RD Sejarah Tkt 4 - Jawapan.indd 1 5/15/17 11:12 AM

2 © Global Mediastreet Sdn Bhd (Co. No. 762284-U)

2 (c) Ya • Menganutiajaranagama• Mempunyainegaradansistem

pemerintahan• Masyarakatmempunyairumahdan

petempatan kekal• Masyarakatbijakdalampelbagai

bahasa dan tulisan• Mempunyairajaatausultansebagai

ketua pemerintahan negara• Masyarakathidupsalingbekerjsama

dan saling melengkapiTidak• Peganganagamakianrapuh• Masalahmoralberleluasa• Kadarjenayahyangtinggi• Masyarakatindividualistik/

kebendaan• Hubungankekeluargaanyangkian

goyah/tidak kukuh3 (a)Ya • Sumberbahanmentah• Memenuhikeperluanindustri

tempatan untuk eksport• Sumbermakanankeperluan

penduduk• Mengurangkebergantunganbahan

import• Sumberpendapatanuntuknegara• Meningkatkantarafhiduppetani,

penternak dan peladang• Peningkatankemajuanteknologi

moden / bioteknologi• Menyediakanpeluangpekerjaan–

perladangan, perkilangan• Mengatasimasalahpengangguran• Menebusgunatanahterbiardengan

guna tanah maksimumTidak• Keuntunganrendah• Sektorperindustrianlebihmemberi

keuntungan pada negara• Masalahcuacasepertikemarau,hujan

berterusan dan banjir• Menjejaskan/merosakkanhasil

tanaman• Masalahhaiwanperosak• Memerlukanpenjagaanyangrapi• Memerlukankosyangtinggi3 (a)Ya• Sumberbahanmentah• Memenuhikeperluanindustri

tempatan untuk eksport• Sumbermakanankeperluan

penduduk

• Mengurangkebergantunganbahanimport

• Sumberpendapatanuntuknegara• Meningkatkantarafhiduppetani,

peternak dan peladang• Peningkatankemajuanteknologi

moden/bioteknologi• Menyediakanpeluangpekerjaan–

perladangan, perkilangan• Mengatasimaslahpengangguran• Menebusgunatanahterbiardengan

guna tanah maksimumTidak• Keuntunganrendah• Sektorperindustrianlebihmemberi

keuntungan pada negara• Masalahcuacasepertikemarau,hujan

berterusan dan banjir• Menjejaskan/merosakkanhasil

tanaman• Masalahhaiwanperosak• Memerlukanpenjagaanyangrapi• Memerlukankosyangtinggi3 (b)• Menghadiripameranpertanian

antarabangsa• Mengambilcontohnegarapertanian

yangmaju–contohThailand• Menggunakanteknologibagi

menghasilkan tanaman berkualiti• Membantuparapetanidariaspek

pengetahuan pertanian• Malaysiaperlulebihseriusdalam

sektor pertanian• Meningkatkanperananagensi

pertaniansepertiMARDI3 (c)• Pembinaansistempengairan• Penciptaanteknologipembajakan• Penciptaancangkuldansabit• Penggunaanbatasuntukpenanaman• Penciptaanalatpertanianbesi• Penggunaantanamansecarabergilir• Perananpemerintahdalamaktiviti

pertanian3 (d)• Menginovasikanalatanpertanian

sedia ada• Meningkatkankreativitidaninovasi

dalam kalangan masyarakat• Meningkatkanperanansekolah-

sekolahteknikdanvokasional• Menggalakkangenerasimuda

terlibataktifdalampertanian• Menjadikanpertaniansebagai

sumber pendapatan

Bab 2

Soalan KBAT

m/s 26 Berdasarkan pengetahuan sejarah anda, nyatakankelebihancaraperluasankuasa yang tidak melalui kekerasan sebagaimana yang dilakukan oleh Asoka.• Kesejahteraanrakyatterpelihara• Pemerintahansecaraadil• Mengelakkanramairakyatterkorban• Meningkatkankedamaiandan

kemajuan sosial

m/s 37Apakahsumbanganahlifalsafahdalammembentuk tamadun dunia? Berikan pandangan anda.• Mendidiktingkahlakumanusia

menjadi lebih baik• Menghasilkankaryaberbentuk

falsafah• Mengajarmanusiaberfikirsecara

rasional• Mengajarmanusiabersikapingin

tahu• Membincangkancaraberfikiryang

teratur

m/s 40 BerdasarkanpencapaiantamadunYunani,Rom,IndiadanChina,bagaimanakah kita dapat memajukan negarakitasetarafdengannegaramajupada hari ini?• Pemerintahanstabil• Undang-undangyangadil• Memajukanekonominegara• Meningkatkanbidangpertanian• Meningkatkanbidangperusahaan• Meningkatkanbidangperdagangan• Memajukanbidangpendidikan• Memajukanbidangsainsdan

teknologi

m/s 47 Mengapakahagamadankepercayaansangat penting dalam kehidupan manusia sejagat.• Menjadipanduanhidup• Membentukkelakuanyangbaik• Mengetahuitujuanhidupuntuk

akhirat/selepas mati• Menjadipanduanberbuatbaik

semasa hidup• Mengajarmelakukanamalanmulia• Menekankannilaimoralmulia• Menghalangmanusiarosakkanalam• Menjagaakidahmanusia



Soalan Objektif

1 A 2 B 3 B 4 D 5 C 6 A7 B 8 D 9 D 10 B 11 B 12 C

13 D 14 D 15 D 16 D 17 A 18 A19 C 20 D 21 B 22 B 23 D 24 A25 D

Soalan Struktur

1 (a)• Undang-undangSivil• Undang-undangRakyat• Undang-undangNatural(Natural

Law)

1 (b)• KitabDharmaSastradianggapkitab

undang-undangHindupalingtua• dihasilkanantaraabadke-6hingga

abad ke-2 SM• Rajadipertanggungjawabkan

memeliharakesuciandankedaulatanundang-undang

• Kesalahanakandikenakantindakanatau denda

• GolonganBrahmingolonganyangdominan dalam perundangan

• Mahirhukum-hakamdalamagama• Undang-undangsebagaititahdan

perintah diraja• Undang-undangdiukirpadatiang

batu yang didirikan di tepi jalan• Dapatdibacaolehrakyat• DikenalisebagaiTiangAsoka• Berpegangpadakonsep

kesejahteraan rakyat1 (c)• Memastikankeamanannegara• Memastikankestabilanpolitik• Memastikankemajuanekonomi• Menggelakkanpenindasan• Mengawaltingkahlakumanusia• Melicinkanpentadbiran• Membendungtindakanliarmanusia• Berlakuadilkepadasemua1 (d)• Menghormatiguru• Datangawalkesekolah• Belajarbersungguh-sungguh• Sentiasamenjaganamabaiksekolah• Tidakmelawanguru• Tidakmemusnahkanhartabenda

sekolah• Tidakberambutpanjang• Sentiasamematuhidisiplinsekolah2 (a)• Yin/KuasaPasif• Yang/KuasaAktif2 (b) • Matematik

• Astronomi• Perubatan• Geometri• Fizik• Senibina• Kejuruteraan• Muzik2 (c)• Beranimencuba• Tidakberputusasa• Berfikiranterbuka• Menguasaiilmupengetahuan• Mempunyaikemahiran• Salingbekerjasama• Memanfaatkanalamsekeliling• Peganganagama/kepercayaan• Sokongan/kewibawaanpemerintah• Keamanan/keharmonian/

kemakmuran 2 (d)• Lebihmudahmenguruskan

kehidupan• Mampubersaing/lebihberdayamaju• Meningkatkankemajuan/

kemakmuran• Menghasilkanlebihbanyakciptaan

baru• Menimbalebihbanyakilmu/

kemahiran3 (a)Athens• Bertujuanmelahirkanmanusia

yang seimbang dari segi rohani dan jasmani

• Melahirkanmanusiaseimbangdarisegifizikaldanmental

• Melahirkanmanusiayangcemerlang• Menguasaisemuaaspek• Dapatmemberikansumbangan

kepada masyarakatSparta• Bertujuanmelahirkantenterayang

gagah berani• Mempunyaisemangatpatriotik• Setiakepadanegara• Mengutamakanlatihanfizikal• Menekankankemahiran

menggunakan senjata3 (b)• Mementingkankeagamaan• BerteraskanagamaHindudan

Buddha• Didominasikanolehkaumlelaki

sahaja• MempelajarikitabVeda• MenggunakanbahasaSanskrit• Menggunakankaedahhafalan• Dijalankandirumahdandiistana• DiajarolehBrahmin/guruagama

• Mempelajarikaryasaintifikdanfalsafah

• Bertujuanuntukmenyediakanmanusia untuk menghadapi hidup selepas mati

• Menerapkannilai-nilaimurni• Menambahilmu• Mengatasibutahuruf• Mendapatkanjawatandalam

pemerintahan3 (c)• Peperiksaanawammempunyaitiga

tahap,iaitutahappertama(HsiuTai),tahap kedua (Chun Jen) dan tahap ketiga (Chin Shih)– Tahappertamasetarafdengan

ijazahpertama– Tahapkeduasetarafdenganijazah

sarjana– Tahapketigasetarafdenganijazah

doktorfalsafah• Tempatpeperiksaandiadakan

mengikut tahapnya– Tahappertamadijalankan

di peringkat daerah– Tahapkeduadijalankandiibu

kota daerah– Tahapketigadijalankandiistana

• Lulusanpeperiksaanakanmendapatfaedah– Lulustahappertamabolehjadi

pegawaikerajaan– Lulustahapketigalayakmenjadi

pendidik• Tempohpeperiksaanmengikut

tahap – Tahappertamadiadakanduakali

dalam tiga tahun.– Tahapkeduadanketigadiadakan

tiga tahun sekali.• Peraturanpeperiksaansangatketat

–Merekayangmeniruakandijatuhihukuman mati

– Pemeriksadikurungsebelumtibahari peperiksaan

–Calonditempatkandidalambilikselamatigahariuntukmenjawab

3 (d)• Melahirkanmasyarakatyang

berilmu pengetahuan• Melahirkantenagapekerjayang

mahir• Melahirkanmasyarakatyangpatuh

kepada ajaran agama• Memudahkanmasyarakatmenerima

maklumat• Membasmibutahurufdalam

masyarakat



• Memudahkanhubungandengannegara luar

• Membolehkanteknologidigunakandenganlancar

3 (e)• Lengkapkanprasaranabilikdarjah• Sesuaikanmatapelajarandengan

keperluan generasi sekarang• KurikulumyangmenekankanR&D• Kurikulumtekankanpemikiran

kreatifdaninovatif• Perbanyakkanpembelajaranluar

darjah yang menyeronokkan• Penggunaanpelbagaibahasa

antarabangsa• Jaringandengansekolah-sekolah

antarabangsa yang terbaik• BenarkanmuridbawagajetICT

untuk memudahkan pembelajaran4 (a) • Pengenalantenggala• Penggunaankolarkuda• Sistempenanamansecarabergilir• Penciptaanalatpertaniandaripada

besi• Tereskawasanberbukit• Pembinaansistempengairan• Pembinaanterusan• Penciptaancangkul• Penciptaansabit• Penggunaanbatas4 (b)• Memilikitanahyangsubur• Mempunyaitanahyangluas• Iklimnyasesuaiuntukpertanian• Sistempengairannyayangbaik• Penggunaanalatanuntukperanian• Penciptaanteknologibaruuntuk

pertanian4 (c)• Kreatifmenciptateknologibaru

berkaitan pertanian• Gigihberusahauntukmemajukan

pertanian• Menguasaipelbagaikemahiran• Memanfaatkantanahyangdimiliki• Ilmupengetahuansangatpenting

untuk memajukan sesuatu bidang• Semuapihakperluberperanan4 (d)• Kurangtenagamahirdalamsektor

pertanian• Kebanyakanpetanikeciltidak

menggunakan teknologi moden • Golonganpetaniterlalubergantung

kepada subsidi kerajaan• Pinjaman/bantuankewangan/

insentifkepadapetanisukardiperoleh

• Sistempewarisantanahyangdiamalkan menyebabkan keluasan tanahindividusemakinmengecil

• Hargakeluaranyangtdakstabil• Persaingandengannegaraluar• Memajukansistemperhubungan

utnuk memperbaiki sistem pemasaran

• Masalahcuacayangtidakmenentumempengaruhi hasil keluaran

• Tiadasistempengairan/terusanbagimengawalbanjir

4 (e)• Kurangbekalanmakanan.Krisis

makanan berlaku• Negaraterusmengimportbekalan

makanan dari negara luar• Penyelidikanberkaitanpertanian

tidak berkembang• Ekonomiberasaskanpertaniantidak

berkembang• Tanahpertaniantidakakan

dimanfaatkan.• Krisismakananberlaku• Terusbergantungkepadabekalan

daripada luar

Bab 3

Soalan KBAT

m/s 55 Apakah yang dilakukan oleh masyarakat agraria dalam memajukan ekonomi mereka?• Menanampadisawahdilembah

sungai• Menanampadihuma/bukit

dikawasantanahtinggi(buatteres/relung akibat kekurangan air

• Menanamtanamansampingan• Memunguthasilhutan• Menanamrempahratus• Mengutipsarangburungdarigua

untuk tujuan perdagangan• Menangkapikan• Menternakbinatang• Menjuallebihanhasilkepada

kerajaan Maritim• Membinasistempengairan

m/s 57 Apakah iktibar yang boleh diambil oleh generasi muda hari ini daripada kemajuan masyarakat agraria?• Meningkatkanbidangilmu

pengetahuan• Melakukanpenyelidikan(R&R)• Menciptaalatpertanianmoden

• Menggunakankaedahpenanamanyanglebihcekap

• Meluaskankawasanpasaran• Meluaskankawasanpenanaman

Soalan Objektif

1 B 2 D 3 C 4 D 5 D 6 D7 D 8 D 9 D 10 B 11 D 12 C

13 B 14 D 15 A 16 B 17 C 18 A19 B 20 D 21 C 22 C 23 B 24 D25 D

Soalan Struktur

1 (a)• Pelabuhanpembekal• Pelabuhanyangmembekalkanhasil

tempatan • Disinggahipedagangyangmahu

mendapatkan bekalan bahan tersebut

• Pelabuhankerajaan• Masihberperanansebagaipelabuhan

pembekal dan tempat berdagang • Wujudkerajaandisitu• Pelabuhanentreport• Menjalinhubunganperdagangan

dengan kerajaan besar • Membekalkanhasiltempatankepada

pedagang antarabangsa • Membelibarangdaripadapedagang

antarabangsa • Mengedarkanbarangdariluar

ke pelabuhan sekitarnya 1 (b) • Didorongsemangatmasyarakat

untuk meneroka dan berdagang• Mempunyaikemahiranmembuat

perahu dan kapal layar• BahasaMelayumenjadibahasa

lingua franca • Mempunyaipelabuhanyang

strategik • Mempunyaipelabuhanlengkap

dengan kemudahan • Kuasapolitikyangunggul• Mengetahuikaedahpelayaran1 (c)• Agrariamembekalkantenagakerja

yangmencukupi• Agrariamembekalkanberas/sumber

makanan utama • Agrariamembekalkankayuuntuk

membuat kapal • Agrariamembekalkangajahuntuk

kenderaan raja • Agrariamenyediakantukangkayu

dan batu • Agrariamembekalkanmakanandan

hasil hutan



• Maritimmembekalkanbarangmewah

• Maritimmembekalkantembikar,gelas, manik

1 (d) • Menggalakkanperdagangan

antarabangsa• MenjadikanMalaysiatumpuan

masyarakat luar/buruh asing• Peningkatanekonominegara• Setandingdengannegara-negara

maju di dunia• Meningkatkanimejnegaradimata

dunia• Membentukmasyarakatlebih

berdaya saing• Mewujudkantenagamahirdalam

negara• Menyediakanpeluangpekerjaan

yang banyak• Menggalakkanpelaburanasing• Menggalakkansektorpelancongan• Meningkatkanhubungandiplomatik• Menambahkanpendapatanrakyat/

peluang meningkatkan pendapatan• Malaysiamenguasaiperdagangan

maritim seperti memiliki syarikat perkapalan atau syarikat kargo laut yang besar

• Menggalakkanlebihbanyakindustriberkaitan dengan perikanan

• Melahirkanusahawanyangkreatifdaninnovatif

Soalan Esei

2 (a) • TerletakdiSg.MusidanSg.Batang

Hari• Memilikitenterayangbesar• Terdiridaripadapelbagaigolongan

rakyat termasuk orang laut• Merekamengawalkeselamatandan

perdagangan di Selat Melaka• Kapaldagangdalamperjalanan

antaraChinadanIndiasinggah di sini

• kedudukanpelabuhannyayangstrategik di Selat Melaka

• Bekalanbarangdagangandibekalkandarikawasanpemerintahannyadanjajahan takluknya

• MenurutITsingSivijayamampumenghasilkan kapal besar

2 (b)• Hubunganperdagangan• Kawasanjajahantakluk• Kawasannaungan• Kedudukanyangstrategik

di perairan Selat Melaka

• Kawasanlaluanperdaganganantarabangsa

• Perkembanganbudaya• PerkembanganagamaHindu-

Buddha• Pelabuhansebagaitempat

persinggahan kapal• Bekalanbahan-bahantempatan• Sistempemerintahanberaja2 (c)• Kerajaanstabil• Ekonomimaju• Pertanian–padi• Perdagangan• Pengairan• Taatkepadaagama• Pemerintahan• Kesenian• Kesusasteraan• BahasaSanskrit• Semangatcekal• Berdikari• Rajinberusaha• Tidakputusasa• Mahirilmupelayaran• Beranibelayar• Semangatmeneroka3 (a) • BahasaSanskrittelahmeningkatkan

pencapaiandalambidangintelekmasyarakat

• BatubersuratditapaksejarahawaldiAsiaTenggara

• BahasaSanskritdibatubersuratmengandungi maklumat tentang agama/pemerintahan beraja

• BatubersuratdiKutei/SungaiMas• BatubersuratKuteimenjelaskan

tentang keturunan raja• BatubersuratSungaiMasberkaitan

dengan ajaran Buddha• Pemerintahandanamaranraja

dipahat pada batu• InskripsidiPalembangditulisdalam

BahasaMelayuKuno• Penulismempunyaiasasyangkukuh

dalam bahasa Sanskrit• Kemahiranyangtinggidiperlukan

agartulisandapatdibaca• Arahandanpemberitahuan

ditujukan oleh pemerintah kepada rakyat

• BahasaSanskritmerupakanbahasakeagamaan

• BanyakperkataanbahasaSanskritkekal dalam bahasa Melayu dan bahasa lain

• Sesetengahperkataanmengalamipenyesuaian dengan bahasa Melayu yang ada pada hari ini

• Sepertidosa/duka/manusia• PengaruhIndiaterhadapAsia

Tenggaradapatdikesanmelaluiperanan bahasa Sanskrit

• BahasaSanskritberkembangmenjadibahasaIlmudankomunikasikerajaanawal

3 (b) • PengaruhIndiamelaluiperanan

bahasa Sanskrit terdapat dalam kitab sasteraHindu/Buddha

• EpikRamayanadanMahabharatamenyumbang kepada penggunaan unsur mitos

• Mempengaruhikesusasteraanklasik• Banyakdigunakandalampuisidan

prosajawasepertiNagarakertagama/Sutasom/Arjunwiwaha/Kunjarkarna

• MasyarakatterdedahkepadaceritadalamepikRamayanadanMahabharata

• BahasaSanskritdigunakandalampenceritaanlisan

• Disampaikanmelaluiteatersepertiwayangkulit

• Mahabharatamelahirkannaskhahyang diadun dengan unsur tempatan

• MenghasilkanHikayatPendawaLima/HikayatPendawaJaya/HikayatSang Samba

• PenulisanEpikRamayanamelahirkanHikayatSeriRama

3 (c) • Mengembangkanbidangintelektual• Bahasakomunikasi• Menghasilkanpuisidanprosa• Mengukuhkankedudukanraja

Bab 4

Soalan KBAT

m/s 69 Apakah kesannya jika manusia sering berbalah dan berperang seperti masyarakat Arab Jahiliah?• Tiadaperpaduankaum• Manusiahilangnilaikemanusiaan• Tidakmenjalankankeadilansosial• Keselamatansentiasaterancam• Institusikeluargaruntuh• Penindasanekonomi• Peperanganseringberlaku• Peganganagamasemakinlonggar• Kaumwanitatiadahakdansentiasa

ditindas



m/s 74 BagaimanakahkitadapatmencontohisifatdankeperibadianmuliaNabiMuhammadSAW?• Sentiasabercakapbenar• Sentiasaamanah• Sentiasamenyampaikan• Bijaksana• Berkepimpinan• Menjadiketuakeluarga• Beragama• Sentiasamemaafkan• Tabah• Sabar

Soalan Objektif

1 D 2 A 3 D 4 A 5 D 6 C7 B 8 D 9 D 10 A 11 D 12 C

13 C 14 B 15 A 16 D 17 B 18 A19 C 20 A 21 B 22 D 23 B 24 A25 D 26 D

Soalan Struktur

1 (a) • Jahildantidakmengetahui/tidak

mempunyai ilmu pengetahuan1 (b) • RuntuhnyaempanganMaarib

di Sabak (300 M)1 (c) • TurunnyawahyuAllahkepadaNabi

MuhammadSAW(610M)1 (d) • Keranatidakmenerimakebenaran• Tidakmengikutiajaranparanabi

dan rasul sebelumnya seperti Nabi Sulaiman,NabiIbrahim,NabiIsmail,NabiMusa,NabiIsadanlain-lain

1 (e) • TidakmenyembahAllahYangMaha

Esa• Menyembahberhala• Mempercayaianimisme• Kehidupankucar-kacirkeranatiada

nabiataurasuldankitabsuciyangboleh dijadikan petunjuk dalam kehidupan.

• Mempunyaiakhlakyangrendahseperti kejam, angkuh dan degil

2 (a) • MasyarakatBadwi• MasyarakatHadari2 (b) • Merekayangmeminumarak

sehingga mabuk 2 (c) • Dipandangrendah• Tidakbolehmewarisihartapusaka

tinggalan ibu bapa mereka

• Bayiperempuanditanamhidup-hidup sejurus selepas dilahirkan kerana dianggap akan menjatuhkan maruah keluarga

• Seseoranglelakibolehberkahwindenganbeberapaorangwanitasekaligus

• Seseoranglelakijugabolehberkahwindengansesiapayangdisukainya

2 (d)• Berasakanriba• Melakukanpenindasan• Mementingkankeuntungan/

kekayaan semata-mata2 (e) • Kegiatanmerompakdanmerampas

daripada kafilah lain dianggap sebagaipuncapendapatan

• Merompakdianggapsebagaikewajipanyangharusdilakukanolehsetiapindividudalamsetiapkabilah

3 (a)• Disukaiolehahlikabilah• Dilantikataspersetujuanramai• Berfikiranmatang• Gagah• Berani• Pandaiberpidato3 (b)• Berasaskancarahidupberpuak-puak

dan berkelompok• Ahlinyaterdiridaripadasuku

tertentu• Merekatinggaldalamsebuah

kawasan• Setiapkabilahmempunyaiidentiti

dan peraturan tersendiri• Ahlikabilahpulasangattaasub/

fanatikterhadapkabilahmasing-masing

• Setiapkabilahmempunyaiseorangketua yang dipanggil Syeikh

• Syeikhmenjadilambangperpaduanantara ahli kabilah

3 (c) • Kemunculansemangatassabiah/

semangat kesukuan yang melampau• Membawakepadaberlakunya

peperangan dalam kalangan masyarakat

• Sanggupmenututbelademimempertahankan maruah diri dan kabilah mereka

3 (d)• Membuangbayi• Merompak• Kongsigelap• Minumarak

• Berjudi• Berzina3 (e)• Memupuknilai-nilaiperpaduan

yang mantap• Meningkatkatjatidiridansemangat

patriotik yang tinggi• Mendukungprinsip-prinsipRukun

Negara• MenjadikansubjekSejarahsyarat

lulus SPM• Menghormatilambang-lambang

negara• Pengukuhanterhadapinstitusi

pendidikan/sistem pentadbiran negara/beraja

4 (a) • PemimpinArabQuraisyyangtelah

mentadbir Makkah, kira-kira 100 tahun sebelum kelahiran Nabi MuhammadSAW

4 (b)• Mengambilsempenatahun

berlakunya serangan tentera bergajah yang dipimpin oleh Abrahah dari HabsyahterhadapkotaMakkah

4 (c) • Hasyim–MoyangkepadaNabi

MuhammadSAW• HalimatusSa’diyah–Wanitayang

memelihara dan menyusu Nabi MuhammadSAW

• Maisarah–HambaKhadijah/Rakanyang sama-sama menguruskan perniagaanKhadijah

• Buhaira–PendetaNasraniyang meramalkan kerasulan NabiMuhammadSAWsemasarombongan perniagaan singgah di Basrah

4 (d)• Menggembalakambingbapasaudara

baginda,AbuTalib• Mengikutirombonganperniagaan

bapa saudara baginda ke Syam 4 (e) • Menjualdenganhargayang

berpatutan• Bersifatjujurdalamperniagaan• Memberikanlayananyangbaik

kepada semua pelanggan• Menjagakebersihan• Membuatsusunaturkedaiyang

menarik• Menepatijanji5 (a)• Keranaperkataandanperbuatan

bagindasentiasadipercayaidantidak pernah berbohong



5 (b)• Siddiq(berkatabenar)• Amanah(dipercayai)• Tabliq(menyampaikan)• Fatanah(bijaksana)5 (c)• Seringmembantuisterinya

memasak/menampal pakaian yang koyak/melayan anak/dan membersihkan rumah

• Anak-anakdiberikanpendidikanagamasecukupnya

• Menjadikandiribagindasebagaiteladan kepada anak-anak

5 (d) • Bergauldengansemualapisan

masyarakat tanpa mengira kaya atau miskin

• Bersifatpenyayangterhadaporangtua

• Bersifatpenyayangterhadapkanak-kanak

5 (e)• Mendapatkantempatberibadatyang

sunyi dan tenang• Memikirkanmasalahyangdihadapi

kaumQuraisyMakkahyangtidakbermoral dan taasub dengan amalan jahiliah

6 (a) • MemerintahkanumatIslamsupaya

membaca6 (b) • Banyakmembacaakan

menambahkan ilmu pengetahuan• Ilmuyangbanyakakan

membolehkanseseorangmencapaikeputusancemerlang

• Keputusancemerlangakanmendapat pekerjaan yang baik

• Pekerjaanyangbaikakanmendapatgaji yang lumayan

• Gajilumayanakankeluardaripadagaris kemiskinan

• Dapatmembantuoranglain,khasnya keluarga sendiri

6 (c) • PerisytiharanNabiMuhammad

SAWsebagaiRasulullah/pesuruhAllahSWt

• MewajibkanbagindamenyampaikanajaranIslamkepadaseluruhmanusia

6 (d) • Menjalankanseruankepadaorang

ArabQuraisyMakkah• Merancanguntukmengubah

akidah dan kehidupan masyarakat sekelilingnya

• MenanamkeimanankepadaAllahYangMahaEsa

• Menggesamasyarakatdisekelilingnya untuk meninggalkan amalan yang keji seperti menindas sesama manusia/membunuh/mencuri

6 (e) • SupayamasyarakatArabQuraisy

tidak terus hidup dalam jahiliah• Bagimewujudkansauanahidup

yang aman dan damai• Wujudhormatmenghormatiantara

satu sama lain• Supayasemuamanusiaberada

dijalan yang benar/yang diradai oleh AllahSWT

7 (a)• Ahlikeluargabaginda• Sahabatyangrapat• Kaumkeluargabaginda7 (b) • KhadijahbintiKhuwailid/isteri

baginda• AlibinAbuTalib/berumur10tahun/

sepupu baginda• ZaidbinHarithah/anakangkat

baginda• AbuBakaral-Siddiq7 (c) • KeluargaAbdulMutalib–dirumah

AlibinAbuTalib• Orangramai–BukitSafa7 (d) • Keadaansangattegang• Apikebenciandanpermusuhan

pihakArabQuraisysangattinggi• SuasanakurangselamatkeranaArab

Quraisymampumelakukanapasahaja terhadap Nabi Muhammad SAW

• Dihadiriolehketua-ketuapemimpinMakkahantaranyaKetuaBaniAbdulMuttalib,BaniZuhrah,BaniTamim,BaniMakhzumdanBaniAsad

8 (a) • Keranapenyebarantersebut

hanya melibatkan keluarga Nabi MuhammadSAW

• Merekatidakmahumencampuriurusan dalaman keluarga baginda

• Merekatidakmenyangkaseruantersebut disambut baik oleh sebahagianmasyarakatArabQuraisy

8 (b) • KeranaIslammasihbarudikenali• BilanganpenganutIslammasih

sedikit• Bagimengelakkanpenentangan

yangmemungkinkanasasIslamitudihancurkan

8 (c)• TertarikdenganajaranIslamyang

memberikan layanan yang sama kepada semua manusia

8 (d) • BilalbinRabahdiseksadengan

kejamolehtuannya–dengancaradijemur, diselar besi panas dan ditindih dadanya dengan batu

• KeluargaYassirdijemurdipadangpasir sehingga Yassir dan isterinya, Sumaiyah mati syahid

• AmirbinFuhairahdiseksadengankejam oleh tuannya sehingga menjadi gila

• ZunainahdiseksaolehAbuLahabsehingga matanya menjadi buta

8 (e) • KemurniaanajaranIslam• KebijaksanaanNabiMuhammad

SAWberdakwah/secaralemahlembut dan berhikmah

• TidakmemaksaorangramaimemelukIslam/memujukdenganmenggunakan akal

9 (a) • NabiMuhammadSAWdicemuh• Diganggusemasaberibadat/

diletakkan benda-benda kotor diatas tengkuk baginda semasa bersembahyang

• Ugutanbunuh9 (b) • Perbezaandarisegikepercayaan

danamalanantaraArabQuraisydenganIslam/ajaranIslamberasakankepercayaankepadaAllahYangMahaEsa,sedangkanorangArabQuraisymenyembahpatungberhaladanmempercayaianimisme

• AjaranIslammenyarankanprinsippersamaantarafsesamamanusia.ManakalamasyarakatArabQuraisymewujudkanperbezaandarjatanatara golongan atasan dengan golonganbawahan

• MerekajugamenolakkonseppersaudaraanIslam,sedangkanmereka mengamalkan konsep assabiah

• ArabQuraisymengamalkanamalandanakhlakyangkejisepertimencuridan menindas, sedangkan perbuatan tersebutdilarangdalamIslam

• ArabQuraisymenganggapjikamerekamenerimaIslam,merekaakan terpaksa tunduk kepada kepimpinanNabiMuhammadSAWSedangkan sejak dahulu mereka



sentiasa bersaing untuk menjadi ketua atau pemerintah Makkah

• MerekamenganggapdenganmenerimaIslamakanmenggugatpengaruh dan kedudukan keluarga merekadiMakkah.InikeranaNabiMuhammadSAWberasaldaripada keturunan yang menguasai kepimpinan kota Makkah

• Akanmenggugatekonomimereka,iaitu menjejaskan perusahaan mengukirpatungberhala.InikeranaIslammelarangmenyembahpatungberhala

9 (c) • Dicemuh• Diganggusemasaberibadat/semasa

baginda bersembahyang, benda-benda yang kotor diletakkan di tengkuk baginda

• Ancamanbunuh• Memujukdenganmenawarkan

kedudukan,wanitacantikdanharta9 (d) • Bagindadibantuolehbapa

saudaranyaAbuTalib• Terdapatdalamkalanganorang

ArabQuraisyyangtidakmematuhiperaturanpemulauandengancaramemberikan bantuan kepada orang Islam

• PengorbananSitiKhadijahyangsanggup berkorban dengan menyerahkan semua hartanya demi memperjuangkanIslam

9 (e) • MembenarkanorangIslamberhijrah

keHabsyahuntukmendapatkanperlindungan

• NabiMuhammadSAWdanZaidbinHarithahmerancangkeTaifuntukmenyebarkanIslamketempatbaru

• BerhijrahkeMadinah

Bab 5

Soalan KBAT

m/s 82 Bagaimanakah iktibar daripada PerjanjianAqabahinimembantumembentuk masyarakat Malaysia yang aman dan bersatu padu?• Sentiasabermuafakat• Mengamalkansikaptoleransi• Sentiasamengutamakankeamanan• Pemimpinsentiasamenjalankan

tugas dengan bijak• Menghindarisifatdendam

• Bebasmengamalkanamalanagamamasing-masing

• HakpenganutberagamaIslam• Hakpenganutbukanberagama

Islam

m/s 87 Apakah nilai-nilai hidup masyarakat Madinah yang patut diamalkan oleh rakyat Malaysia bagi menjayakan semangat 1 Malaysia?• Menghormatisatusamalain• MengamalkanprinsipRukunNegara• Menggunakansatubahasa,iaitu

bahasa kebangsaan• Menghormatiagamadanbudaya

kaum lain• Menyokongdasaryangdianjurkan

kerajaan• Bermuafakat• Toleransiantarakaum• Mengutamakankeamanannegara• Kebijaksanaandalamkepimpinan• Menghindarisifatdendam

m/s 88 Perlukah peperangan dilaksanakan walaupunkitatahuiamembawakepada kemusnahan harta benda dan kehilangannyawa?Berikanpendapatanda.Perlu sekiranya:• Mempertahankandiridankeluarga• Demimenjagakeamanannegara• Bagimempertahankankesucian

agama • Menentangkezaliman• Menegakkanakidah• Menjagamaruahdiridannegara• Perjanjianyangtelahdicabuli

Soalan Objektif

1 D 2 D 3 B 4 B 5 A 6 B7 D 8 C 9 B 10 D 11 D 12 A

13 D 14 C 15 D 16 B 17 B 18 A19 C 20 B 21 C 22 A 23 C 24 C

Soalan Struktur

1 (a)• Bersetujumengadakangencatan

senjata selama 10 tahun• KabilahArablainbebasmemihak

samaadakepadaorangIslamatauorangQuraisyMakkah

• OrangIslamMadinahyangmemihak kepada Makkah tanpa kebenaran penjaga tidak perlu dipulangkan

• OrangQuraisyMakkahyangmemihak kepada Madinah tanpa

kebenaran penjaganya perlu dipulangkan semula

• UmatIslamhanyabolehmengerjakan umrah pada tahun berikutnya

1 (b)• OrangIslamberpeluang

mengerjakan haji pada tahun berikutnya (629 M)

• KebebasanorangIslammemasukiMakkah

• OrangIslambebasberibadat diKaabah

• MembolehkanNabiMuhammadSAWmerangkaprogramdakwahIslamiah

• SukuArabbebasmemilihagamatanpa halangan

• Islamberkembangdenganmeluas• BilanganumatIslambertambah/

berganda• PengislamantokohArabQuraisy

yangberpengaruh(Khalidbinal-Walid,Amrubinal-AsdanUthmanbinTalhah)

• MembuktikanketokohanNabiMuhammadSAWsebagaipemimpin

• KerajaanIslamMadinahdiiktirafolehorangArabQuraisy

• Merintiskearahpembukaansemulakota Makkah

1 (c)• Permuafakatandalammembuat

keputusan• Bertoleransidalamkalangan

masyarakat• Mengutamakankeamanan• Kebijaksanaandalamkepimpinan• Sentiasamemaafkankesalahanorang

lain• Tidakbersifatpendendam1 (d)• Tindakanyangdilakukantidak

terburu-buru• Pemimpinyangberpandanganjauh• Pemimpinyangbijaksana• Pemimpinyangberwawasan• Mementingkanperdamaian• Sabardalamperjuangan2 (a) • SahifahMadinah• Perlembagaanbertulisyangdirangka

olehNabiMuhammadSAW• BerpandukanwahyuAllah• Menjadiasaspemerintahankerajaan

IslamMadinah• Mencatatkanperaturan/

tanggungjawabketuanegaradanrakyat



• DirangkaberasaskanpersetujuanorangIslamdanbukanIslam

2 (b) • MasyarakatMadinahdianggap

sebagai satu ummah• Mempunyaitanggungjawabsama

terhadap negara• Tidakbolehbermusuhansesama

sendiri• Hidupbersatupadu• Hiduptolong-menolong/

bekerjasama tanpa mengira bangsa• Perasaanbenci-membencimesti

dielakkan• Tidakbolehmementingkandiri

sendiri2 (c) • UnsurIslamdipraktikkandalam

negara• Menjadipanduanpemerintahan

Islam• Mengandungiasaspemerintahan

yang lengkap• Amalanriba/penipuan/rasuahtidak

dibenarkan• Mementingkankeadilan/ketelusan

dalam perniagaan• Pembentukanmasyarakat

berasaskan ummah• Mengatursistemperundanganyang

lengkap/adil• Menyusunkehidupanyang

sistematik• Konsepkeadilansosialdipaktikkan• Tiadaperbezaantarafdalam

masyarakat2 (d) • Negaradiketuaiolehpemimpin

Islam• Masyarakatbersatupadudan

berbilang kaum• Masyarakatsalingbekerjasama• Semuarakyatmenghormati

pemimpin• Kebebasanberagamadibenarkan• Masalahdiselesaikanmelalui

rundingan/musyawarah• Semuabangsamempunyaihak

dalam negara3 (a)• Menghalangseranganmusuh• Mempertahankanmaruahdiri• Mencarikeamanan• Memeliharatempatibadat• Menjagakedaulatannegara• Melindungihartabendadannyawa• Menentangkezaliman• Menegakkankeadilan

3 (b)• PerangBadar• PerangUhud• PerangKhandak• PerangTabuk3 (c)• Tidakbolehmemulakanpeperangan• Berperangapabiladiserangmusuh• Dilarangmembunuhbinatang

ternakan• Tidakbolehmemusnahkantumbuh-

tumbuhan• Tidakbolehmenyeksatawanan• Tidakbolehmembunuhorangtua• Tidakbolehmembunuhkanak-

kanak• Tidakbolehmembunuhorangsakit• Tidakbolehmembunuhorangyang

menyerah diri• Dilarangmerobohkantempatibadat3 (d) • Mengadakanhubungandiplomatik• Mewujudkanperpaduandalam

kalangan masyarakat• Memajukanekonomi• Mengamalkanprinsipberkecuali• Mewujudkankestabilanpolitik• Mengelakkanperlumbaansenjata• Mengadakanhubunganserantau• Menyelesaikankonflikmelalui

rundingan• Tidakmengadakanpakatantentera• Tidakcampurtangandalampolitik

negara lain

Soalan Esei

4 (a)Politik • NabiMuhammadSAWsebaagai

ketua negara• NabiMuhammadSAWsebagai

ketua hakim• bertindakmenyelesaikanmasalah

secaramusyawarahdanadilAgama• MasyarakatMadinahbebasmemilih

agama• Menghormatiagamalain• Sikapburuksangkaterhadapagama

lain dilarang• TidakmemaksaorangbukanIslam

memelukIslamSosial• MasyarakatMadinahdianggapsatu

ummah• Hidupbersatupadu/bekerjasama

tanpa mengira bangsa

Perundangan• Undang-undangIslamdigunapakai

secaramenyeluruh• Peraturankekeluargaanyang

bersesuaiandenganIslamdiamalkan• HukumandilaksanakandenganadilEkonomi• Tiadadiskriminasi• Tidakbolehmengamalkanriba• PenindasandilarangPertahanan• Masyarakatmestimempertahankan

MadinahdaripadaancamanluarKedudukan Orang Yahudi• DiakuisebagairakyatMadinah• Menikmatikeselamatandan

kebebasan• DibenarkantinggaldiMadinah• Terjamindanselamatselagi

mematuhi Piagam Madinah4 (b)• Laranganamalanriba• Laranganamalanpenipuan• Tidakbolehmelakukanrasuah• Tidakmembenarkanpenindasan• Menggalakkansikapbertimbang

rasa• Menggalakanamalanbersedekah• Keadilan/ketelusandalam

perniagaan4 (c) • Mengamalkansikaptoleransi• Amalankonsepbekerjasama/bantu

membantu• Prinsippersamaantaraf• Nilaihidupberasaskanukhuwah• Konsepkeadilansosial• Konseppersaudaraan• MasyarakatMadinahdianggapsatu

ummah• Perasaanbenci-membencidielakkan5 (a)• OrangIslaminginmenziarahiKota

Makkah• Kaabahsebagaipusatibadat• Kaabahadalahtempatturunwahyu

pertama• Nabiinginmengerjakanumrah• KedatanganorangIslamdisekat

diHudaibiyah• OrangArabQuraisymerasakan

maruahmerekatercabar• Merekabimbangdengankekuatan

orangIslam• UthmanAffansebagaiutusan• UthmandisekatdiHudaibiyah• OrangIslammendapatkhabarangin

Uthman dibunuh• Bersumpahsetia/“bai’ahRidwan”



• OrangQuraisybimbang• MenghantarSuhailbinAmruuntuk

berundingdenganRasulullahSAW• MerekamenandatanganiPerjanjian

Hudaibiyah5 (b)• Setujumengadakangencatansenjata

selama 10 tahun• KabilahArabyanglainbebas

memihak sama ada kepada orang Islam

• MadinahatauQuraisyMakkah• OrangIslamMadinahyang

memihak ke Makkah tanpa kebenaran penjaga

tidak perlu dipulangkan• OrangQuraisyyangmemihak

ke Madinah tanpa kebenaran penjaga perlu dipulangkan

• UmatIslamhanyabolehmengerjakan umrah pada tahun berikutnya

5 (c)• OrangIslamberpeluang

mengerjakan haji tahun berikutnya• OrangIslambebasmemasuki

Makkah• OrangIslambebasmelakukanibadat

diKaabahpadabila-bilamasa• DakwahIslamiahdapatdirangka• Islamdapatdisebarkankeseluruh

TanahArab• Kebebasanberagama• MembolehkanIslamberkembang

luas• Pengislamantokoh-tokohArab• PengislamanKhalidal-Walid.Amru

al-AsdanUthmanTalhah• KetokohanNabiMuhammadSAW• Pemimpinyangbijaksana/unggul• Bagindatidakterburu-buru• PengiktirafankerajaanIslam

Madinah• OrangArabQuraisymengiktiraf

kerajaanIslamMadinah• PembukaansemulakotaMakkah• Merintisjalankearahpembukaan

semulaKotaMakkah6 (a)Pengislaman al-Abbas dan Abu Suffian• RamaiArabQuraisymemelukIslam• BilangantenteraIslamramai10,000

orangEmpat pasukan tentera• PasukanKhalidal-Walid• PasukanAbuUbaidahal-Jarrah• PasukanSaadbinUbadah• PasukanZubairal-Awwam

Strategi yang baik• Menyerangmelalui4penjuru/arah

berlainan• Utara/selatan/baratdanbaratdaya• Berjayadikepungdenganrapi• SeranganberjayadipatahkanJaminan keselamatan • Jaminankeselamatankepadamereka

yang terkepung• Tawaranpengampunankepadayang

menyerah diriSemangat ketakwaan tentera Islam• Mempunyaikeyakinantinggi6 (b) Kaabah terpelihara daripada unsur Jahiliah• Agamamenyembahberhala

dihapuskan• BerhaladimusnahkanKota Makkah menjadi kota suci umat Islam• MenjaditumpuanumatIslam

seluruh dunia• UntukberibadatKerajaan Islam Madinah semakin kukuh• DibawahkepimpinanNabi

MuhammadSAW• Madinahmenjadipusatpentadbiran

Islam• Makkahmenjadisebuahwilayah

Islam• Wakildilantikuntukmenjalankan

pemerintahanIslamPenyebaran dakwah Islam• Secaraaman• MembukajalanpenyebaranIslam

ke suluruh Arab• MasyarakatmemelukIslamtanpa

paksaan6 (c)• NabiMuhammadSAWtidak

memaksa orang Arab memeluk Islam

• Bagindamenggunakancaradiplomasi

• Menunjukkannilai-nilaiyangbaik• Peperangantidakdibenarkankecuali

untuk mempertahankan diri• Islammementingkanperdamaian• Islamdisebarkansecaratoleransi• MenyerumemelukIslammelalui

warkah• Mewujudkanpersefahamandengan

wilayahtersebut• Menentangkezaliman• Menghantarperutusan

Bab 6

Soalan KBAT

m/s 99 Bagaimanakah kita dapat memperkukuhkan kedaulatan negara kita seperti kerajaan pimpinan Khalifahal-Rasyidin?Berikanpendapat anda.• Akidahyangkukuh• Cintaakannegara• Berilmupengetahuanyangtinggi• Sentiasabertolakansur• Mempunyaidisiplin/moralyang

tinggi• Mempunyaisemangatpatriotisme• Menghormatitokoh-tokohdan

pejuang • Mempunyaisemangatjihad• Memperkukuhketenteraannegara• Sentiasabersemangattinggi• Sanggupberkorbanuntuknegara• Senjatayangberteknologitinggi

m/s 103Bagaimanakah kita dapat menjadikan Malaysiapusatkecemerlanganilmu di persada dunia? Berikan pendapat anda.• Melahirkanramaicendekiawan

tempatan• Memajukanbidangpenyelidikandan

pembangunan(R&D)• Menaiktarafuniversitidinegaraini• Menyediakanpelbagaikursusyang

relevan• Menaiktaraftenagapengajar

institusi pengajian tinggi• Menggalakkanprogrampertukaran

pelajar• Memajukanprogrampenterjemahan• Memajukanprogrampenulisan

karya-karya/buku baru• Menganjurkanprogrampendidikan

antarabangsa• Mencapaikualitipendidikan

setanding negara maju• Menganjurkanbanyakseminar/

konvensyenberkaitanilmubertarafantara bangsa

• Memajukanprasaranapendidikanbertarafdunia

• Meningkatkanjumlahpelajarluarnegara/antarabangsa menuntut diIPTnegara

• Melahirkanramaitokohpemikir/cendekiawan/intelektualdalampelbagai bidang ilmu



m/s 105 Bagaimanakah kita dapat memajukan lagi bidang pendidikan di negara kita? Berikan pendapat anda.• Mencariilmupengetahuan• Mencintaiilmupengetahuan• Membinalebihbanyakuniversiti• Menyediakanpelbagaijurusan• Sentiasaberdisiplin• Menterjemahkarya-karyaasingyang

terkenal• Membawamasukkaryaasing• Melakukanaktivitipenyelidikan• Mengukuhkanekonominegara• Memberipendidikanuntuksemua

m/s 111Apakah kepentingan menjalinkan hubungan baik dengan negara luar? Berikan pandangan anda. • Mengekalkankestabilanpolitik/

negara/serantau/dunia• Meningkatkankerjasama/kemajuan/

ekonomi• Meningkatkankemajuansains/

teknologi• Memastikankemajuannegara

berterusan • Menarikkemasukanpelabur-pelabur

asing• Memajukanbidangperindustrian/

peladangan negara• Meluaskanpasaraneksportkeluaran

negara• Mendapatpertukaranteknologi• Membantumengekalkankeamanan

dunia sejagat• Mengelakkanpergolakan/

pergeseran/krisis antara negara-negara

• Mengekalkanpersefahaman• Meneruskanhubungandiplomatik• Membinasemangatsetiakawan• Membukapeluangpekerjaan• Membantumeningkatkanprasarana• Menjalinkerjasamadalambidang

perubatan/kesihatan

Soalan Objektif

1 A 2 B 3 B 4 D 5 A 6 D7 C 8 D 9 B 10 D 11 D 12 A

13 D 14 D 15 A 16 B 17 B 18 B19 C 20 B 21 D 22 B 23 D 24 C25 D

Soalan Struktur

1 (a) • al-Siddiq/yangmembenarkan• Ikhlas

• SetiakepadaNabiMuhammadSAW• Sentiasameyakinikebenarankata-

kataNabiMuhammadSAW1 (b)• MeluaskanwilayahIslamsehingga

keSamarkand,Afghanistan,CyprusdanTripoli

• Menyelaraskansebutanal-QuranberpandukanMushafUthmanikesanperluasanwilayah

• Mengukuhkanpertahanannegara• Membinajalanrayadanjambatan• Membinarumahrehatuntuk

kemudahan pengembara • Membinaangkatantenteralaut

pertamadalamsejarahIslam• Meningkatkanekonominegara• MengukuhkanperananBaitulmal/

Digunakan untuk membiayai pembangunan negara dan memperkuatkan angkatan tentera laut seperti membeli senjata dan kapal

1 (c)• Berusahamenyatupadukanrakyat• Mempertahankankedaulatannegara• Berwibawamenanganimusuh

negara • Beranimelakukanpembaharuan

untuk kepentingan negara• Tegasdalamtindakan1 (d)• Menarikpelabur-pelaburasing• Meningkatkantahappendidikan• Mewujudkanhubunganduahala/

serantau/dunia • Menjagakeamanandankestabilan

negara2 (a)• DiasaskanolehMuawiyahbinAbu

Sufiyan• Melaluipenyerahankuasaoleh

HassanbinAli• Penyerahankuasadilakukanbagi

mengelakkanumatIslamberpecah-belah

• PusatpemerintahandiDamsyik• GelaranpemerintahialahKhalifah• Namakerajaandiambilsempena

keturunan Bani Umaiyah, iaitu Umaiyah bin Abdu Shams bin Abdu Manaf

2 (b) Sistem khalifah• Ketuapemerintahmenggantikan

NabiMuhammadSAWSistem wazarah• Wazirmengetuaikerajaanpusat• Gabenormengetuaipentadbiran

wilayah

Sistem urus setia• Pegawaiutamadilantikmengumpul

rekod/mengurus surat-menyurat• Membahagikanpentadbirankepada

beberapa bahagian/bahagian surat menyurat/bahagiancukai/bahagianketenteraan/bahagian polis/bahagian kehakiman

Sistem hijabah• Pegawaiditugaskanmemeriksa

orangyangmahumenemuikhalifah• Pegawaimengawalkeselamatan

khalifah• PegawaipemegangamanahPenubuhan empat buah jabatan• JabatanCukai/JabatanSurat

Menyurat/Jabatan Urusan Am/Jabatan Urusan Cap Mohor Pemerintah

Sistem ketenteraan diperkemas/Diwanul Jundi• JabatanKetenteraan/Pertahanan

negara/PenubuhanAngkatanTenteraDarat/TenteraLaut

2 (c)• Kebijaksanaanpemerintah• Perancanganyangbaik• Melaksanakanpembaharuan• Berpandanganjauh• Berilmupengetahuan• Berfikiranmatang2 (d) • Bijakmerancangdanmelaksanakan

pembaharuan• Berpandanganjauh/berwawasan3 (a) • SistemperundanganolehSultan

SuleimanI–KanunSuleiman• MemperkenalkanjawatanKadidan

Mufti• Istanbulsebagaipusatperdagangan

terkenal kerana kedudukan strategik –TimurdanBarat(DuniaIslamdanDuniaBukanIslam)

• Memperkenalkansistemmenggalakkankecemerlanganindividu

• Memperkenalkansistempendidikanmadrasah

• Menubuhkanperpustakaan di masjid, hospital dan rumah

• Senibinamasjidyangterkenal–MasjidBirudiIstanbul

3 (b) • Semangatghaziyangdimilikitentera

IslamUthmaniyah–semangatpahlawanuntuksebarkanIslam

• Sistemketenteraantersusundanmemiliki senjata moden



• Mempunyaitenteraberkudadankumpulaninfantriyangkuat

• MempunyaikumpulanJanissari,iaitu tentera elit terlatih selok-belok peperangan

• KeadaanpolitikEropahyangtidakstabil

• DasarpolitikIslamberteraskandiplomasi dan toleransi

• DasarsosialIslamyangmenarikminatorangKristianmemelukIslam

3 (c)• Menggalakkanpelajarmenyambung

pengajian hingga ke peringkat doktorfalsafah

• Menggalakkanpenulisankaryailmiah

• Membudayakantabiatmembaca• Meningkatkankualitipendidikan

negara • Menggubalkurikulumyangrelevan

dengan keadaan semasa • Menggalakkankegiatanpenyelidikan

danpembangunan(R&D)3 (d) • Mempunyaipemimpinberwawasan• Mempunyaipemimpinyangberani

keranaIslam• Mempunyaiketenteraanyang

terlatih dan senjata moden• Mempunyaitenterayangpatriotik

dan berpegang kuat ajaran agama• Menunjukkancontohteladanyang

baik• Menguruskanpentadbirannegara

dengancekapdanamanah• Melibatkandirisecaraaktifdalam

aktivitikemanusiaanterutamadenganOIC

Soalan Esei

4 (a) • Diasaskanpadatahun750Masihi• Selepasgerakan/RevolusiAbbasiyah

berjaya menumbangkan kerajaan Bani Umaiyah

• GerakaniniditajaolehAlibinAbdullah

• Padamulanyagerakaninibergeraksecarasulit

• MuladarizamanKhalifahUmarAbdulAziz,dikendalikansecaraterbuka

• Menjalankankempenatasnama Ahlul Bait (keluarga NabiMuhammadSAW)untukmendapatkan sokongan

• Khurasan/Kufah/Humaimah/dijadikan sebagai pusat operasi

• Gerakaninidiperkukuhdengankeanggotaanduaorangpahlawan

• AbuSalamahal-KhallahmengetuaigerakandiKufah

• AbuMuslimal-KhurasanimenjadiketuadiKhurasan

• Kerajaaninimengambilsempenanama al-Abbas

• Kerajaaninimengamalkanpemerintahanbercoraksistemwarisan/sistemmonarki

• PadazamanpemerintahanAbuJaafaral-Mansur,pusatpemerintahan berubah dari Damsyik ke Baghdad

• KerajaaninidijatuhkanolehtenteraMongol/HulaguKhan

4 (b) • KotaBaghdadberperanansebagai

pusat intelektual/penyebaran ilmu• Perkembangankeilmuanberlaku

melalui penulisan/penterjemahan karya asing ke dalam Bahasa Arab

• Baitulhikmah/institusikeilmuandibina di Baghdad

• DiasaskanolehKhalifahHarunal-Rasyid

• BerkembangluaspadazamanpemerintahanKhalifahal-Makmun

• Kegiatanutamaialahpenterjemahankaryafalsafah/sainsdaripadaBahasaYunani

• Perkembangankegiatanpenulisan• Dilakukanmengikuttigatahap• Tahappertamamencatatsegalaidea/

percakapan• Tahapkeduamengumpulideayang

serupa/mengumpulkan hadis Nabi MuhammadSAWkedalamsebuahbuku

• Tahapketigaperingkatmengarang• Padaperingkatketiga,segalayang

dicatatkandiaturkedalambahagian/bab tertentu

• Penglibatangolonganulamadalampenulisan

• Ramaiulamamenyusunhadis• Menghasilkantulisandalambidang

fikah/tafsir/sejarah• Antaraulamaterkenaltermasuk

ImamMalik/IbnIshaq/AbuHanifah/ImamAhmadbinHanbal

• Kegiatanpenterjemahan• DaripadaBahasaSanskrit/Suriani/

Yunani• CendekiawanIslammencipta/

membuat pembaharuan terhadap

karya yang diterjemahkan ke dalam Bahasa Arab

• Membuatpenambahandanhuraianterhadap karya

• Memuatkanketerangandanulasan• Berbaktikepadakebudayaandunia• Memeliharawarisanilmudaripada

lenyap/EropahdilandaZamanGelap• Penubuhanpusatpengajiantinggi• Meningkatkanlagikegiatan

penyelidikan • HasilkajiansarjanaIslamdigunakan

diEropah• Kajiantersebutditerjemahkan

ke dalam Bahasa asing 4 (c) (i) • Menggalakkanpelajarmenyambung

pengajian hingga ke peringkat doktorfalsafah

• Menggalakkanpenulisankaryailmiah

• Membudayakantabiatmembaca• Meningkatkankualitipendidikan

negara • Menggubalkurikulumyangrelevan

dengan keadaan semasa • Menggalakkankegiatanpenyelidikan

danpembangunan(R&D)4 (c) (ii) • Menganjurkanpersidangannegara-

negaraIslam• Menganggotaidanmenjadi

pemimpinOIC• Menjadihub/pembekalmakanan

halal• Menghantarbantuankemanusiaan

ke Palestin, Syria, negara-negara Islambergolakyanglain

• SistemperbankanIslamyangcekap• PengurusanTabungHajiyang

sistematik• Pengamalanundang-undangsyariah• Hubpendidikanantarabangsa/

penubuhanUIAM• Penambahbaikankemudahan

beribadat/masjid• Penganjurmajlistilawahal-Quran

peringkat antarabangsa

Bab 7

Soalan KBAT

m/s 124 Bagaimanakah pengamalan sistem ekonomiIslamdapatmemakmurkanekonomi Malaysia? Berikan pandangan anda.• Mewujudkanpusat-pusat

penyelidikanIslam



• MenjadikaninstitusipengajiantinggisebagaipusatpenyelidikanIslam

• Memberikemudahanbiasiswaatau pinjaman kepada para pelajar khususnya pelajar asing

• MembawamasuktenagapengajarIslamyangberkaliberdariluarnegara

• Menaiktarafuniversitiyangsediaada

Soalan Objektif

1 B 2 C 3 B 4 D 5 B 6 B7 A 8 D 9 A 10 D 11 B 12 D

13 A 14 C 15 A 16 B 17 D 18 D19 C 20 A 21 D 22 B 23 D 24 B25 D 26 A

Soalan Struktur

1 (a)• Perubahanprinsipkepercayaanserta

akidah iaitu daripada animisme dan Hindu-BuddhakepadaIslam

• BerlakuasimilasicarahidupIslam,iaitubertudungkepaladanbersongkok

• AgamaIslamdijadikansebagaiad-diniaitucarahiduplengkapdanmenyeluruh

• Perubahansistemsosialmasyarakatkearahpersamaantaraf

• Pengamalannilaimurnisepertibersatu padu, bergotong-royong

• Hubunganantaraindividulebihrapat melalui panggilan mak long atau pak long

1 (b)• Menjaminkestabilannegara• Mewujudkankeharmoniandan

keamanan• Melahirkanmasyarakatyangbersatu

padu• Mendidikakhlakyangbaik• Melahirkanpemimpinyangadil• Membentukmasyarakatberjiwa

penyayang• Menghormatiorangtua1 (c)• Bercakapdengansuarayangrendah• Menciumtanganketikabersalam• Mendengarkatamereka• Mentataatiperintahmereka• Senyum• Menunjukkanperasaansayang1 (d)• Merapatkandiridenganorangtua• Menyayangiorangtuasepertiibu

bapa sendiri• Sentiasamembantuorangtua

• Memanggilmeekadenganpanggilanyang sopan

• Bercakapdengannadasuarayangrendah

2 (a)• Rajinbekerjadanmencarirezeki

yang halal• Melarangperbuatanmengemis• MenggalakkanorangIslam

berdagang• Berdagangdianggapmuliadalam

Islam• Berdagangdianggapsumberrezeki

yang besar• Mengamalkanunsur-unsurhalal

semasa berurus niaga• Melarangriba• Adildalamtimbangandansukatan• Mencegahamalanmembazirdan

boros• Menggalakkansikapberjimatcermat2 (b)• Mengharamkanribadalamsebarang

urusan pinjaman• SistempajakanIslamAr-Rahnuyang

mengenakanpeminjamcajmurah• PerbankanIslamdapat

menyelamatkan masyarakat meminjamdaripada‘along’

• Melarangpenipuandalamperniagaan seperti sukatan dan timbangan

• Sentiasarajinbekerja• Mencarirezekiyanghalaldantidak

mengemis• Sentiasabersedekahatauberzakat

untuk membantu golongan miskin2 (c)• Melaksanakanundang-undang

syariah• AgamaIslamsebagaiagamarasmi

negara• MenganjurkanpersidanganIslam• Menganggotaidanmenjadi

pemimpinOIC• MelaksanakanperbankanIslam• Mempeloporihubprodukhalal

dunia–eHalal.com• Memperkenalkandasarpenerapan

nilai-nilaiIslam• PengurusanTabungHajiyangcekap2 (d)• Dominasisesuatukaumdalam

bidang tertentu• Keruntuhaninstitusikeluarga• Pergaulanbebas• PersainganperbankanIslamdengan

bankkonvensional• PenyalahgunaanteknologiICT

• Ajaransesat• Keruntuhanakhlakremaja• Ancamanpengganas• Prasangkadanprejudisyang

menebalterhadapIslam

Soalan Esei

3 (a)• Golonganawamtidakberpeluang

mendapat pendidikan sebelum kedatanganagamaIslam

• Pendidikanterbatasuntukgolonganbangsawansahaja

• KedatanganIslammengubahsikapmasyarakat tentang kepentingan ilmu

• IniberasaskanseruanIslamyangmewajibkansemuaorangmenuntutilmu

• SikapinimenjadititiktolakkepadaperkembanganIslamdankewujudaninstitusipendidikanformaldiAsiaTenggara.Contohnyaistana/pondok/pesantren/madrasah/ surau

• Institusipendidikanformalterawalialah dalam pemerintahan kerajaan Perlak, Sumatera

• Pusatpendidikaninidikenalisebagaipondok atau dayah. Contohnya Dayah Bukit Ce Breek

• Samudera-Pasaimunculsebagaipusat penterjemahan karya agama

• MenjadipusatrujukanbagikerajaanIslamyanglaindanKesultananMelayu Melaka

• Pendidikanpondokmunculpadaperingkat ini dengan meluas dinegaraAsiaTenggara

• ContohnyadiPattani,AchehdanJawamenggunakannama-namatertentu

• Institusipondokmasihbelumwujuddi Melaka pada masa itu

• Masyarakattempatandigalakkanmenuntut ilmu di rumah ulama/masjid/ surau

• Golonganbangsawanpulamenuntutilmu di istana

3 (b)• SistempendidikandiAcheh

mempunyai beberapa peringkat– Peringkatrendah(rangkang)– Peringkatmenengah(muenasah)– Peringkatuniversiti/tinggi(

JamiahBaital-Rahman)• Menerimaramaipelajardariluar

kerana kepesatan pendidikan diAcheh



• Padaabadke-16danke-17,Achehdikenali sebagai Serambi Mekah

• Wanitajugadiberipeluangmelanjutkan pelajaran di dayah

• Wanitajugabolehberjawatandalampentadbiran

• Pendidikantersebarmeluas• ContohnyaPulauJawa,Pattani/

Filipina/Riau/SemenanjungTanahMelayu

3 (c) (i)• Menggalakkankegiatan

penterjemahan• Menterjemahkaryaasing–contoh

tekspenulisanparacendekiawan• Memajukanpendidikanbertaraf

dunia–contohprasarana• Kualitipendidikansetandingnegara

maju/antarabangsa• Melahirkantokohpemikir

intelektual dalam pelbagai bidang ilmu

• Memajukankegiatanpenyelidikan• Perkembanganilmupengetahuan

dengan melahirkan tokoh terkemuka –contohastronomi/perubatan/bahasa

• Meningkatkanjumlahpelajarkeluarnegara sebagai pusat ilmu

• MenuntutdiIPT3 (c) (ii)• Kadarbutahurufyangtinggi• Tidakbolehmembaca,menulisdan

mengira–contohjahililmu• Tarafhidupjadirendah• Kehidupanyangdhaif• Berlakudiskriminasisosial–contoh

yang kaya akan bertambah kaya• Kadarkemiskinansemakintinggi• Menyebabkanketinggalandalam

pelbagaiaspek–contohpapakedana/hidup melarat/terpaksa mencuriuntukhidup

• Pemikiranrakyattidakseimbang• Tidakdapatmenyumbanguntuk

membangunkan negara• Negaramundur/tidakseimbang• Kekayaandieksploitasiolehkuasa

asing• Kebanjiranwargaasingmemenuhi

sektorutamapekerjaan–contohaliranmatawangkeluarmenyebabkan negara mengalami kerugian

• Kedaulatannegaraterancam• Ancamanmusuh/pihakluar

mencampuriurusannegara• PencerobohanLahadDatu/ISIS/

jenayah merentas sempadan

4 (a)• AgamaIslamtelahmempengaruhi

sistem ekonomi masyarakat Asia Tenggara

• PenubuhaninstitusisepertiBaitulmal

• DiperkenalkanolehSultanIskandarMudaMahkotaAlamdiAcheh

• TelahmemperlihatkanperlaksanaanekonomiIslamdalammasyarakattempatan

• Baitulmaljugaberfungsisebagaiperbendaharaan negara

• Hasilnyadiperolehidaripadakutipanzakatdansedekah

• Islammenggalakkanumatnyabekerja dengan tekun

• Islammenggalakkanumatnyamencarirezekiyanghalal

• Islammelarangperbuatansepertimengemis/menipu/unsur riba/penipuan/penindasan dalam sebarang urusan ekonomi dan pekerjaan

• Amalanberjimatcermat/berusahadengan bersungguh-sungguh digalakkankepadaumatIslam

4 (b)• SebelumkedatanganIslam,cara

hidup masyarakat tempatan dipengaruhi oleh animisme dan agamaHindudanBuddha

• KedatanganIslammenyebabkankepercayaanmemujasemangatdanmempercayaikeramatberansurhilang

• CarahidupIslamtelahdiasimilasikan dalam budaya masyarakatAsiaTenggara

• CarahidupmulaberubahberorientasikanIslam

• Contohnyacaraberpakaian/bertudung kepala/bersongkok

• Islamdijadikansebagaicarahidupyang menyeluruh/lengkap

• Islamtelahmengubahsistemsosialmasyarakat tempatan

• Islammemperkenalkankonseppersaudaraandanpersamaantaraf

• Nilai-nilaiakhlakdijadikanpanduandalam kehidupan seharian

• KemurnianIslamdipaparkandalam amalan-amalan masyarakat tempatan

• Sepertiamalangotongroyong/bersatu padu

• Mewujudkannilaikerjasama/perpaduan

4 (c) (i)• Kebebasanmengamalkanagama

dan adat resam dalam negara yang mempunyai masyarakat majmuk

• Islammempunyainilaisejagatyang diterima oleh semua kaum seperti keadilan sosial/membasmi kemiskinan

• Islammenyerukerukunandalamperhubungan sesama manusia

• Tidakmendiskriminasiagama-agama lain dalam aspek kehidupan

• Islammenggalakkansikapsederhana/tidaktaksub/fanatik

• Islammenganjurkanrundinganmusyuwarahdalammenyelesaikanmasalah

• Melaksanakanhukumanyangadil• Berakhlakmulia• Menjaminperpaduan/keamanan/

kestabilan/keharmonian4 (c) (ii)• Sentiasabersikapinovatifdankreatif• Sentiasamembaikikehidupan

menjadi lebih baik/berkualiti• Mematuhiperlembagaan/undang-

undang negara• Hidupbertoleransidiantarakaum• Menghormatibudayadanagama

masyarakat lain• Pengetahuanagamayangbaik/

falsafah/sainsdanteknologi• Mengamalkanakhlakterpuji/

mahmudah/akhlakIslam• Berpegangkepadaprinsiphidup

menurutIslam

Bab 8

Soalan KBAT

m/s 131 Pada pandangan anda, bagaimanakah Malaysia mampu menjadi hub-pendidikan dunia?• Mewujudkanpusat-pusat

penyelidikan• Menjadiinstitutpengajiantinggi

sebagai pusat penyelidikan• Kemudahanbiasiswa/pinjaman

kepada pelajar asing• Membawamasuktenagapengajar

luaryangprofesional• Menjalankanprogramberkembar

denganuniversitiluar• Menaiktarafuniversiti• Membuatpromosikeluarnegara



m/s 137Apakahciri-ciriseorangpedagangyang berjaya? Berikan pandangan anda.• Mempunyaiminatdansemangat

yang tinggi• Gigihberusaha• Beranimenghadapicabaran• Yakinpadadirisendiri• Tidakmudahberputusasa• Sentiasameluaskanpengetahuan

Soalan Objektif

1 B 2 B 3 B 4 D 5 A 6 A7 A 8 B 9 A 10 D 11 D 12 D

13 A 14 C 15 C 16 C 17 C 18 A19 D 20 D 21 A 22 D 23 A 24 C

Soalan Struktur

1 (a)• AdatPerpatihdiasaskanolehDatuk

Perpatih Nan Sebatang yang berasal dariPagarRuyung

• AdatTemenggungdiasaskanolehDatukKetemanggunganyangmemerintah Palembang

1 (b)• Mementingkanmusyawarahdalam

pentadbiran• Musyawarahdihadiriperwakilan

semua suku• Tidakdibenarkanberkahwindalam

suku yang sama• Setiapsukumempunyaiketuaadat/

Lembaga• Pemilihanketuadaripadaperingkat

bawah• Mengutamakanjuraiketurunan

sebelah ibu/matrilineal• Anakperempuandiutamakan

mewarisihartapusaka• Hukumanbersifatpemulihan1 (c)• Pentadbiransecaramutlak• Pemilihanketuaberdasarkan

warisan• Bebasberkahwindengan

pasangannya asalkan tidak melanggarketetapanhukumIslam

• Mementingkanjuraiketurunansebelah bapa/patrilineal

• Anaklelakidiutamakanmewarisiharta pusaka

• Hukumanbersifatpembalasan1 (d )Ya • Melahirkanmasyarakatyangberbudi

bahasa • Memupukpersefahamandalam

masyarakat

• Mempertahankanadatresammasyarakat Melayu

• Menjaditatapanmasyarakatakandatang

• Memperkayakannilaibudayamasyarakat

Tidak• Ketinggalanzaman• Menyekatpembangunan• Melahirkanmasyarakatyang

berfikiran sempit • Mewujudkanjurangdalam

masyarakat • Menimbulkansalahfahamdalam

anggota masyarakat2 (a)• Kedudukanstrategikdilaluan

perdagangan antarabangsa• Menjaditumpuanpedagangasing

seluruh dunia• Kemudahanpentadbiranyang

teratur dan sistematik • Jawatansyahbandardilantiksebagai

ketua pelabuhan• Jawatanlaksamanabagimenjaga

urusan kelautan dan keselamatan• Undang-UndangLautMelaka

diperkenalkan bagi memudahkan urusan

• Sistemtimbangdansukatdiperkenalkan

2 (b)• Jawatanlaksamanabagimenjaga

urusan kelautan dan keselamatan• Jawatansyahbandardilantiksebagai

ketua pelabuhan2 (c)• Cukaitetap(cukaiimport)

–jumlahnyaditetapkanolehpemerintah– PedagangCeylon,Arab,Siamdan

Pegu–cukai6%– PedagangJepundanChina–cukai

5%• Barangyangtidakdikenakancukai–

beras dan makanan• Cukaiorangasing–menetap

di Melaka–DariKepulauanMelayu–cukai

dirajasebanyak3%–Orangasinglain–cukaidiraja

sebanyak6%2 (d)• Dilarangamalanribadalambidang

perniagaan–dalamkalanganorangIslam

• Golongankayadanberkemampuanperlumembayarzakatharta

• Hartainidigunakanbagikepentingan dan kemakmuran negara serta membantu masyarakat yang memerlukan

2 (e)• Berpegangteguhajaranagama• Beranimenghadapirisiko

perniagaan• Mempunyaiilmuperniagaanyang

tinggi• Mempunyaikebolehan

berkomunikasi • Menguasaipelbagaibahasa• Merendahdiri/bertakwa

Soalan Esei

3 (a)• Tabahmenghadapicabaran• Amanahdalammelaksanakan

perniagaan• Tidakterlalumementingkan

keuntungan• Tidakmengamalkanriba• Tidakmenipudalamurusan

perniagaan• Mengeluarkanzakatperniagaan• Tidakmenaikkanhargabarangan

sewenang-wenangnya• Melayanpelanggandenganbaik3 (b)• Percukaianyangadil• Percukaianyanglebihcekap• Pungutanhasilkerajaanmeningkat• Sumberkewangankerajaansemakin

kukuh• Dapatmembiayaiprojek

pembangunan• Dapatmeningkatkantarafhidup

rakyat• Bantuankepadarakyattidak

bernasib baik dapat diperkukuhkan• Meningkatkanekonominegara• Terdapatbaranganyang

dikecualikancukai3 (c) (i)Sebab-sebab• Kekurangankempenmembayar

cukai• Kurangpemantauandaripada

pegawaiJabatanHasilDalamNegeri• Prosedurmembayarcukaiyang

sukar• Sikapmementingkandirisendiri• Tidakmempunyaisemangat

patriotik• IndividutidakberdisiplinCadangan • Kempenmembayarcukaiuntuk

negara



• Memudahkanprosedurmembayarcukai

• Pembayarancukaimelaluionline• Mendirikanpondokmembayar

cukaiditepijalan• Memanjangkantempohmembayar

cukai• Bayarancukaimelaluipotongangaji• Menguatkuasakanundang-undang3 (c) (ii) • Mengukuhkanhubungandagangan

dengan negara-negara di dunia• MenjadikanMalaysianegara

pertanian moden dan perindustrian• Menarikpelabur-pelaburasing

melabur di Malaysia• Mengekalkankeamanannegara

melalui perpaduan• Menggiatkanusahapromosi

barangan tempatan• Merebutpeluanguntukmeneroka

peluang baharu di negara-negara berpotensi

• Memperkasakanpelabuhan diMalaysiasetarafpelabuhanlain di dunia

4 (a)• Disampaikanmelaluipendengaran• Disampaikanmelaluipenglihatan• Disampaikanmelaluipemerhatian• Disampaikanmelaluiteguransecara

langsung–mengajarnilai-nilaimoral

• Disampaikanmelaluimelaluiceritalisan/ceritabinatang/ceritajenaka

• Disampaikanmelaluipergaulansosial/pantang larang/adab/adat istiadat

• Disampaikanmenerusipantun,peribahasa dan teka-teki

4 (b)• Hubungankekeluargaansangatrapat• Ibubapadanorangyanglebihtua

sangat dihormati• Orangtuadipanggildengan

panggilan pak long, mak long, dan sebagainya

• Kanak-kanakmenciumtanganapabila bersalaman

• Merendahkansuaraapabilabercakapdengan orang yang lebih tua

• Jirandianggapsepertikeluargasendiri

• Orangyangberziarahhendaklah• Adatmenyambuttetamu–

bersalaman dengan tetamu• Tetamudihidangkanmakanandan

minuman• Adatmakan–membacaBismillah• Makanmenggunakantangankanan

• Adatbermasyarakat–majlistertentudijalankansecaraIslam

• Majlisdijalankandengansemangatgotong-royong

• Nilai-nilaiperpaduansangatdiutamakan

4 (c) (i)• Negaraakanamandamai• Ekonominegaradapatditingkatkan• Mengelakkanpergaduhandan

persengketaan• Melahirkanmasyarakatyang

cemerlangdangemilangdalamaspek sosial, politik dan ekonomi

• Melahirkanmasyarakatpenyayang• Masyarakatdapathidupsecara

harmoni tanpa mengira kaum• Tidakmenimbulkanisu-isuyang

sensitif4 (c) (ii) Sebab• Kesibukanmasyarakatbekerja• TerpengaruhdenganbudayaBarat• Lekadenganmediasosialseperti

facebook/whatsapp• Kurangpenerapanhidup

bermasyarakat daripada keluarga• Tidakperihatinterhadapmasyarakat

sekeliling • Mementingkandiri• Engganmelibatkandiridengan

masyarakat lainCadangan • Berpegangteguhajaranagama• Meluangkanmasauntukkerja

riadah/bersosial• Mengamalkanbudayaberkeluarga• Merapatkanhubungandengan

keluarga• Membuatkerja-kerjakebajikan/

kerja sosial• Meningkatkankemahiran

berkomunikasi5 (a)• Pengenalantulisanjawi

–DibuatpenyesuaiandengantulisanMelayu

–Menjadisaluranutamauntukbacaandanpenulisan

–Menjadisistemtulisanyangdimiliki oleh orang Melayu

• PerbendaharaankataBahasaMelayubertambah– Penambahanistilahbaru–Contohadil/adat/daulat/hakim/

hukum• Penulisankaryatelahberkembang

– Bentukprosadanpuisi–Hikayatparanabi

–HikayatNurMuhammad/HikayatBulanBerbelah/HikayatNabiYusof/HikayatNabiMusaAS

–Ceritaparasahabat–HikayatAbuBakar/Hikayat

HassandanHussin/HikayatAmirHamzah/HikayatMuhammadAliHanafiah

• Menjadikaryapentingdandisimpandi istana Melaka– PuisiSyairDahuluKalakarya

TengkuAmpuanMariam diTerengganu

• Menambahkanperbendaharaanpersuratan Melayu–HikayatsaduranArab-Parsi– ContohHikayatAbuNawas/

HikayatHassanDamsyik5 (b)• Binaanmasjid

–Masjidmempunyaiciri-cirikhas– Sepertimihrab/mimbar/telaga

ataupancuranair/bumbungyangkhusus

–ContohMasjidKampungLaut/MasjidPeringit/MasjidTengkera

• SenibinaistanaMelakamempunyaiciri-cirimenarik– Balairung/tempatbersemayam

diraja dan balai istiadat• BentukrumahMelayu

–Mempunyaiperabungpanjang/rumah tiang 12/rumah perabung 5/rumah Melaka/rumah Minangkabau/rumahLimas/Muar

5 (c )• Menghormatiibubapa• Menghormatiorangyanglebihtua• Jirandianggapsebagaianggota

keluarga• Panggilantertentukepadaorang

yang lebih tua• Contohmaklong/paklongdan

sebagainya• Golonganmudatidakmenyampuk

pertuturan orang tua• Bercakapdengansuarayangrendah• Memberisalamketikaberziarah• Tetamuakanbersalamandengan

tuan rumah ketika masuk• Kanak-kanakakanmenciumtangan

orang yang lebih tua• Membacabismillahketikahendak

makan dan minum• Amalanbergotong-royongdalam

majlisperkahwinan• MajlisberunsurkanIslam• Majlisberkhatandankhatam

al-Quran



6 (a)• Melakaterletakditempatstrategik

di tengah jalan perdagangan timur dan barat

• Kemudahanperdaganganyangdisediakan di Melaka/pentadbiran yanglicin

• MewujudkanjawatanLaksamana/kawalperairan

• Syahbandar/ketuapelabuhan• Undang-UndangLautMelaka

digubal• Sistemtimbangdansukatyang

seragam diperkenalkan/kati/tahil/ bahara

• Kaedahtukarbarangdanjualbeli• Penggunaanmatawang• BahasaMelayusebagailingua franca• Aktivitiperdagangandidominasikan

olehpedagangIslam• SarananIslammencontohiamalan

NabiMuhammadSAWberniaga• Perniagaanadalahsumberrezeki

yang besar, iaitu sembilan persepuluh rezekidatangnyadaripadaperniagaan

6 (b)• InstitusiekonomisepertiBaitulmal

diperkenalkan• Islammengalakkanumatnyarajin

bekerja• Islammenyeruumatnyamencari

rezekiyanghalal• Melarangperbuatanmengemis• Melibatkandirisecaraaktifdalam

kegiatan ekonomi perdagangan/ perniagaan

• Mengamalkanunsur-unsurhalalsemasa berurus niaga

• Perniagaanadalahsumberrezekiyang besar

• MencontohiamalanNabiMuhammadSAW

• Amalanriba,penindasandanpenipuan dalam perniagaan diharamkan

• Menyarankannilai-nilaimurnisepertiberjimatcermatdanberusaha bersungguh-sungguh

• Pembayaranzakathartaditekankankepada golongan berkemampuan

• KemunculanMelakasebagaipusatperdagangan.

• Penggunaanmatawangyangmempunyaiunsur-unsurIslam

6 (c) (i)• Menambahkansumberpendapatan

negara• Tarikpelaburasing

• Meningkatkantarafhiduprakyat• Kurangkankadarpengangguran• Menambahkanpeluangpekerjaan

kepada rakyat• Menjadikannegaraberpendapatan

tinggi• Menjalinhubunganekonomi

serantau• Mempelbagaikankegiatanekonomi• Memakmurkanekonominegara• Meningkatkanpelaburan• Dapatmembantumeningkatkan

pendapatan penduduk tempatan• Kemudahaninfrastukturyanglebih

baik• Kemudahanprasaranayang

berkembang dengan pesat• Jalinanjalanrayadiseluruhnegara

dapat dibina• Wujudnyabandar-bandarbaru

di seluruh negara• Wujudnyakawasan-kawasan

perindustrian6 (c) (ii)• Masyarakatmenceburibidang

perdagangan• Membelibarangankeluarannegara

kita• Menjalinhubunganperdagangan

dengan negara luar• Hasilkanprodukyangberkualiti• Berfikirankreatifdaninovatif• Sanggupbersaingsecarasihat• Rajinberusahahinggamencapai

matlamat• Menimbailmuuntukmengubah

kehidupan• Menggunakanilmuuntuk

memajukan bangsa

Bab 9

Soalan KBAT

m/s 143Berdasarkan pengetahuan sejarah anda,mengapakahsistemfeudalismediEropahdikatakanmenyamaiciri-cirisistemfeudalismesemasazamankesultanan Melayu?• Golonganpemerintah(raja)• Golonganyangdiperintah(rakyat)• Golonganhamba• Rajaberkuasamutlak• Pentadbirandibantuolehgolongan

pembesar • Pembesardinaungiolehraja• Pembesarmemberikhidmatkepada

raja

• Rajamengurniakantanahkepadapembesar

• Tuantanah/Pembesarmembayarcukaikepadaraja

• Hambamemberikhidmatkepadapembesar

m/s 145 Apakah iktibar yang dapat diperoleh daripadazamanRenaissance diEropah?• Semangatinkuiriyangtinggi• Mendalamiilmupengetahuan• Sediaberubahuntukkemajuan• Perubahangayahidupmasyarakat• Perkembanganintelektual• Sikapyakinpadadirisendiri• Memajukanperdagangan• Menerokailmubaru• Mencarikebenaran

m/s 148Apakah iktibar yang dapat diperoleh melaluiaktivitipenjelajahandanpenerokaanmasyarakatEropah?• Sifatgigihberusaha• Semangatmeneroka• Keyakinandiri• Semangatingintahu• Meluaskanpengetahuan• Sukamenerokailmu

Soalan Objektif

1 B 2 C 3 A 4 A 5 D 6 A7 A 8 D 9 A 10 D 11 A 12 A

13 D 14 B 15 B 16 A 17 B 18 C19 D 20 D 21 B 22 A 23 D 24 A25 A

Soalan Struktur

1 (a)• Berasaldariperkataanreform• Bermaksudmelaksanakan

perubahan atau pembaharuan terhadap sesuatu

• Untukmenghasilkansesuatuyanglebih baik atau baru

• KaitandenganagamaKristian1 (b)• Kritikanterhadappenguasagereja

Katolik• Pihakgerejameningkatkanusaha

pembangunan keduniaan• Kepincangan/rasuah/penyelewengan

dalam institusi gereja• Gayahidupmewah/bangsawan

penguasa gereja/gaya hidup tidakmencerminkankehidupankeagamaan



• Penyelewenganpenjualansijilindulgences

• Penciptaanmesincetak• Bibledihasilkandalammasayang

singkat dan murah• KemunculanMartinLuther• MenentangamalanIndulgences• Manusiabergantungpadakekuatan

rohaninya• Mencabarkedudukangerejadan

institusi paderi• AjaranLutherdikenalisebagai

MazhabProtestan/MazhabLutheran• MazhabiniberkembangkeSweden,

Denmark,NorwaydanEngland1 (c )• Menolakpenyelewengan• Carahidupsederhana• Tidakmenggunakanagamauntuk

kepentingan peribadi• Mengelakkanpenindasan• Berfikiranmatang• Tidakmudahterpengaruh1 (d)• Setiapagamamenyarankan

perbuatan/tingkah laku yang baik• Salingmenghormati• Patuhpadapemimpin• Tidakmenindas• Galakansalingbekerjasama• Berpegangteguhajaranagama2 (a)• Penguasaansesebuahnegara

yang kuat terhadap negara lemah/penjajahan/penaklukan

• Dasarmeluaskanpengaruh/wilayah• Bertujuanmendapatkankeuntungan

dari segi politik dan ekonomi• SepertiSepanyoldanPortugal

menaklukAsiadanAmerikaLatin• Berminatbahanmentahseperti

rempah ratus, emas dan perak2 (b)• Mendapatkanbahanmentah• Mendapatkanpasaran• RevolusiPerindustriandiEropah• RevolusiPengangkutan/kereta

api/kapalwap/mempercepatkanperjalanan

• Menyebarkantamadundanagama• Sikapsalingberlumbadalam

kalangan negara Barat• Misi3G–Gold, Glory and Gospel2 (c)• Menitikberatkanpendidikanagama• Kempenmediamassa• Sistempendidikanbertarafdunia• Mengelakkanbudayakuning/Barat• Mengukuhkaninstitusikekeluargaan• Mematuhiundang-undang

• BerbanggasebagairakyatMalaysia• Beraniberjuangmempertahankan

negara• Memeliharaasetnegara2 (d)• Berpegangteguhajaranagama• Meningkatkansemangatjatidiri• Mempunyaiilmupengetahuandan

kemahiran yang tinggi• Bersifatmatangdanbijakmenilai• Mengekalkanperpaduannegara

demi keamanan

Soalan Esei

3 (a)• BerlakuselepaskejatuhanTamadun

Rom• Eropahmengalamikemerosotan

atauzamanmundur• Peringkatawalzamanpertengahan• Kemerosotanbidangilmi

pengetahuan• Perdagangan• Kehidupanperbandaran• Tidakterdapatpentadbiranpusat

yang berkesan3 (b)• Kelembapanperkembanganilmu

pengetahuan–Mencedokilmudaripadadunia

Islam• Pusatpemerintahanyanglemah

–Keruntuhankuasayangmentadbirwilayah

–Kemunculangolonganbaron/tuan tanah

– Petaniterpaksamencariperlindungan daripada tuan tanah

– Sebagaipertukaranperlindunganpetaniterpaksamembayarcukaiyang tinggi kepada tuan tanah

– Terdapatpetaniyangtidakmampumembayarcukai

– Terpaksamenyerahkantanahtanah kepada golongan tuan tanah

–Merekaterpaksamenjadihamba– Tuantanahpulamendapat

perlindungan daripada golongan raja

– Sebagaitukarantuantanahdikehendaki memberikan khidmat ataumembayarcukaikepadaRaja

– Jalinanikatanantararakyatdantuan tanah dan seterusnya raja menjadi asas pembentukan sistem feudaldiEropah

• Sifatgerejayangmengongkong–GerejaKatolikmerupakaninstitusi

yang amat berkuasa

–Memilikihartanahyangbanyak– Fokuskegiatanamalanagama– Pembelajaranilmukeakhiratan

sahaja–Mengongkongkehidupan

masyarakatdiEropah• Kegiatanekonomiyangterhad

–Kegiatanperdagangantidakmeluas

– PerdagangandipantaiUtaradan Barat sering diganggu oleh serangan orang gasar seperti VikingdanMagyar

– PerdaganganTimurjauhtidakdapat dijalankan

–KawasanMediterraneandikuasaiolehorangIslam

– TidakberupayamenyaingipenguasaanorangIslam

– Terpaksamenumpukankepadakegiatan sektor pertanian

– Perniagaanpertaniansecaratukarbarang/barter

– Penggunaanmatawangamatterhad

3 (c(i) • Rajamerupakanpenaungutama• Memilikitanahsecaramutlak• Rajamemilikigolonganpembesar• Pembesarmendapatnaungan

daripada istana• Memberikhidmatbaktikepadaraja• Membayarufti• Rakyatberkhidmatpadapembesar• SistemSerah• SistemKerah• KawasanPemakanan• Menjaditenteraapabilaberperang• Golonganhamba3 (c) (ii) • Menghormatiinstitusiraja

berpelembagaan• Menghormatipemimpinnegara• Berpegangteguhkepadaprinsip

demokrasi berparlimen• Patuhkepadaundang-undang• Menanamsifatsetiakepada

pemimpin• Agamatidakdiselewengkandemi

kepentingan tertentu• Menguasaiilmupengetahuan• Bekerjasamadalamkalangan

rakyat 4 (a)• BerasalperkataanItali,iaitu

renisciment–kelahiransemula• Menghargaisemulailmuseperti

semasa kegemilangan Yunani dan Rom



• Menekankankeupayaanberfikiruntuk selesaikan masalah

• DipeloporiFrancescoPetrarch• Didorongsemangatinkuiri–untuk

berubahsetelahmengalamizamangelap

4 (b)• Kemunculanbandar-bandarterkenal

diItali–Venice,Rom,Milan• Menjadipusatperdagangan

antarabangsa kerana kedudukannya yang strategik

• Berlakupertembunganbudaya,bahasa dan agama

• Italiterkenalsebagaipusatperkembangan idea baharu

• Kesannyamunculpedagangkaya• Menggunakankekayaanuntuk

mengindahkan bandar-bandar• Menjadipatron (penaung) kepada

pelukis,pemuzik,saintis• Berusahamenariksenimandan

cendekiawankebandar-bandarmereka

• PausdiRomjugamenaungisenimandancendekiawan

• Mencantikkandanmenghiasigerejadan katedral dengan ukiran dan lukisan–LeonardodaVinci

4 (c) (i)• Kemunculanmonarkibaharu

diEropah–Portugal,Sepanyol,England

• Kegiatanekonomikianpupus• Perdagangantempatandan

antarabangsa berkembang• Menimbulkankegiatanpenjelajahan

dan penerokaan• Perkembanganbidangmatematik,

geografi dan astronomi• Berlakuperubahancarapemikiran

dan gaya hidup manusia• Menyuburkanbudayakeyakinandiri

yang tinggi• Menekankanpendidikanpemikiran

logik,saintifik,falsafah4 (c) (ii)• Mempunyaisifatinkuiri• Beranimenerokaperkaradanbidang

baharu• Mengutamakanilmupengetahuan

dan kemahiran• Yakinpadakeupayaandirisendiri• Sentiasaberfikiranterbukauntuk

menerima perubahan 5 (a)• Peringkatawalpengeluaran

makanandikendalikansecarakecil-kecilan

• Berubahmenjadipengeluaranberskalabesar–sistemgunatanah/pemilikan tanah berubah/teknik dan teknologi moden

• Pertanianseterusnyadikendalikansecarabesar-besaranbagimemaksimumkan keuntungan

• MencetuskanRevolusiPertanian di Britain

• Pelbagaifaktormembawakepadapertaniankomersial–lebihanpertanian didagangkan

• Ciptaanmesin-mesindanalatanmoden–JethroTull–alatanmenggali dan menugal

• Menjadisumberkepadakegiatanperindustrian

5 (b)• Kawasanpertanianbersaizladang

digunakanbagipenanamansecarabesar-besaran

• Rakyatbiasayangbergantungkepadatanahawamhilangpuncarezeki

• Petanikecil-kecilanmenjadiburuhladang–kemudiannyaberpindahke bandar menjadi buruh kilang (perindustrian)

• PertaniandiBritaindikendalikansecarabesar-besaranbagimemaksimumkan keuntungan

• MelahirkanRevolusiPerindustriankemudiannya

5 (c) (i)• RevolusiPertanianmenjadipencetus

RevolusiPerindustriandiBritain• Hasilpertanianmenjadisumber

bahan mentah untuk kilang-kilang• Buruh-buruhladangkemudiannya

menjadi buruh kilang di bandar-bandar

• Kaedahdanciptaanbaharudalampertanian kemudiannya melahirkan rekaan mesin dalam industri

• Modalyangdiperolehhasilkeuntungan pertanian dilaburkan dalam perindustrian

• RevolusiPertanianmenyediakanbahan makanan kepada pekerja kilang

• Britaintidakperlubergantungkepada import makanan

5 (c) (ii)• Perubahanyangbaikperluditerima

dengan terbuka• Menerimaperubahanbermaksud

kita berfikiran matang• Mindadanfikiranmanusiaperlukan

tranformasisesuaikehendaksemasa

• Menerimaperubahanbermaksudberani meneroka perkara baharu dalam hidup kita

• Kerjayakitamemerlukanperubahan• Islammenekankankepentinganilmu

yang tentunya sentiasa berubah

Bab 10

Soalan KBAT

m/s 171Apakahtindakanwajaryangperludiambil oleh orang Melayu bagi menanganidasarBritishdiTanahMelayu? Berikan pendapat anda.• Mempunyaimodalyangmencukupi• Mempunyaikemahiran• Kemajuanteknologi• Pengetahuanterkini• Berfikiranterbuka• Bersifatdayasaing• Bersatupadu• Kepimpinanberwibawa• Tidakmenjualtanahyangdimiliki

m/s 172 Bagaimanakah anda dapat menjadikan tempattinggalanda,kawasanyangselamat untuk diduduki?• Mematuhiperaturandanundang-

undang yang ditetapkan• Hormat-menghormatisesama

penduduk• Mengekalkanperpaduanmasyarakat• Sentiasabermuafakatdan

bekerjasama• Menjalinhubunganyangbaik

dengan penduduk setempat• Sentiasamenjagakebajikan

penduduk• Menjagakeselamatanmasyarakat• Menyediakankemudahan

infrastruktur• Menyediakankemudahanuntuk

penduduk beriadah• Menjagakebersihantempattinggal

Soalan Objektif

1 B 2 D 3 C 4 D 5 B 6 A7 C 8 B 9 B 10 B 11 B 12 A

13 D 14 B 15 B 16 A 17 C 18 A19 D 20 C 21 C 22 D 23 B 24 D25 D

Soalan Struktur

1 (a)• Kepesatanekonomimenyebabkan

berlakunya proses perkembangan pembandaran



• Perkembangankegiatanperlombongan bijih timah dan galian lain

• Perkembanganperlombonganpetroleum

• Perkembangansistempengangkutan• Perkembanganpertaniankomersial• Kedudukanstrategiksesuatu

kawasan• Menjadibandarpelabuhankerana

pengeluaran pertanian dan perlombongan

• Menjadipusatpengumpulandanpengekspotan gambir dan lada hitam

1 (b)• Menjadipusatpetempatan• Menjadipusatkegiatanperdagangan

antarabangsa• Menjadipusatpentadbiran• Menjadipusatpendidikan• Menjadipusattumpuansistem

perhubungan• Menjadipusathiburan• Menjadipusatperbankan• Menjadipusatpertanianmoden1 (c)• Kebiasaannilaibudayayang

mementingkan nilai kekeluargaan yang rapat

• Sukasuasanakejirananyangsalingmengambil tahu kebajikan

• Persekitaranyangamandantenang• Jauhdarikesibukankota• Kebanyakanjirandarikaumyang

sama• Udarayangsegardanbersih• Kuranggangguandenganarus

pemodenan yang pesat1 (d)• Mempunyaisemuakemudahanasas

yang moden• MemunyailiputanInternetyang

sangat luas dan laju• Mempunyaisistemperhubungan

danpengangkutanyangcanggihdanmoden

• Mempunyaipendudukmindakelaspertama

• Mempunyaidatalengkapsetiappenduduk

• Mempunyaipemimpindalamkalanganrakyatyangberjiwarakyat

• Mempunyaibentengpertahanmeliputi darat, air dan udara

• Segalanyatanpasempadantetapitertakluk dengan peraturan dan undang-undang yang tegas

• Menekankanpendidikanseimbangdan holistik

1 (e) • Pemimpinperlujelasvisi,misidan

matlamat pembangunan negara• Menekankanperkembangan

ekonomi dan politik yang seimbang• Memastikantaburankepadatan

penduduk sama rata• Memastikankemudahanasasdiberi

disemuakawasan• Merapatkanjurangpendapatan/

tarafhiduppenduduk2 (a)• Kayadenganbahanmentah• Menjaditumpuanpedagang

antarabangsa• Seawalabadke-9telahdiusahakan

olehpembesarMelayuwalaupusecarakecil-kecilan

• PeluangpekerjaankeranaBritishmenggalakan kemasukan tenaga buruh untuk bekerja di lombong

• Kestabilanpoltikmenggalakkanlagi kemasukan pemodal asing dan tenaga buruh luar

• Pembukaanlebihbanyaklombong• Dominasiolehrajadanpembesar

Melayu• Rajadanpembesarberkuasa

mengawal,memantau,memberikebenaran, menetapkan kuantiti jualan dan menetapkan harga bijih timah

2 (b)• BerlakuRevolusiPerindustrian

diEropahmenyebabkanpermintaanterhadap bijih timah meningkat

• Meningkatindustriberkaitan diEropahdanAmerikaSyarikat

• DasarBritishyangmenggalakkanpenglibatan orang asing

• Perniagaanyangmenguntungkan• Memilikimodalyangbesar• Penggunaanteknolojimoden/

hidrolik/lombong dedah/kapal korek• Mempunyaipasaranyangluas/

eksport ke luar negara• Mempunyaitenagaburuhyang

ramai• Pengenalansistempajakanbekalan/

tanah/cukaidaripembesarMelayu• Pengenalanenakmendanundang-

undang berkaitan• Menggalakkanpelaburanmodal

asing• Terdapatperkhidmatanmengukur

tanah• Perkembanganbidangpengangkutan

dan perhubungan

2 (c)• DewanPerlombonganMalaysia

memainkanperananyanglebihaktif• Membukalebihbanyaklombong

bijih timah yang baru• Mempelbagaikanlagikegunaanbijih

timah • Mencarilebihbanyakkawasan

khusus untuk bijih timah• Menaiktarafkilangpeleburansedia

ada• Kerajaannegeribersedia

mengutamakan tanah perpotensi yang kaya mineral untuk perlombongan bijih timah

• Kerajaannegeriperlumembangunkan satu pelan tindakan perlombongan bagi memulihkan semula rantaian bekalan industri perlombongan negeri.

• Hargakomoditistabildipasaran• Permintaantidaktetapdarinegara

pembeli• Bekalanbahanmentahtidak

konsisten• Hargasahamnegaraturunnaik• Perkukuhkanperananinstitusi

kewangan2 (d)• Dasarekonomikerajaanperlu

memberi keutamaan kepada pelbagai ekonomi

• Politiknegarayangstabil• Memperkasawilayahpembangunan

ekonomi negeri• Menyediakaninfrastruktur/

kemudahan asas yang baik• Memberibantuanmodal/dana/

teknikal/insentifkepadapengusaha• Menjadikanpekerjaanyang

berkaitan sebagai kerjaya pilihan utama

• Mengurangkankarenahbirokrasi• Meningkatkankecekapan

pentadbiran• Bersikapkompetitifdalamsemua

urusan• Perkongsianpintardengansemua

pihak yang berkepentingan• Menjalinhubungandiplomatik

dengan negara lain• Menggalakkandenganmenjadikan

subjek dalm institusi pendidikan• Melahirkanramaitenagapakar• Menubuhkanlebihbanyak

kolej,teknikaldanvokasional• MenekankankepentinganICT

dalam semua urusan• Bersediamenerokabidang/ilmu

baru



• Mengawalkemasukanburuhidakmahir

• Mengawalpemberianpaten/kawalmutu barangan

• Mengutamakanpenyelidikan• Mendidikrakyatkonsep

pembelajaran sepanjang hayat• Memperkasaagensikerajaanyang

berkaitan 3 (a)• Jalankeretaapi• Jalanraya• Telegraf• Telefon• Perkhidmatanpos• Radio• Perkhidmatanudara3 (b)• Mempercepatkanpengangkutan

bahan mentah ke pelabuhan untuk di eksport

Contoh:Taiping–PortWeld• Menghubungkanantarakawasan

perlombongan Contoh:KualaLumpur–Port

Swettenham• Membukatanahbarudikawasan

pendalaman untuk penanaman getah Contoh: Johor • Membawabahanmentah

ke pengkalan sungai • Membawamuatanyangbanyak• Memudahkanperhubunganantara

negeri di pantai barat dengan pantai TimurTanahMelayudanutara ke selatan

• Perhubungandengannegaraluarlebihcekap

• Perhubungandengannegaraluarlebihcepat

3 (c)• Mengadakankemudahan

pengangkutanawamyangbanyak• Kemudahanmeliputibanyak

kawasan• Kemudahanmesrapelanggan• Hargatiketperlumunasabah• Mempunyaijadualperjalananyang

menepati masa• Pengurusanpentadbiranyangcekap• TerdapatkemudahanuntukOKU• Mengadakankempen• Pemimpinmenjadirole model3 (d) • Lebihbanyakbasekspres• TerdapatLRT/Komuter/MRT• Lebihbanyakperkhidmatanteksi

jarak dekat• Kemudahanmembelitiketonline

yangcekap

• Kemudahanmesinmembelitiketlayan diri

• Perkhidmatanpengangkutanawamberkualiti tinggi

4 (a) • Hospitalterawalditubuhkan

diTaipingdanKualaLumpur• HospitaljugadibinadiSabahdan

Kuching,Sarawak• Hospitalsumbanganperseorangan

dibina.Contoh:HospitalTungShindiKualaLumpurkhususuntukimigran China

• Pusatkesihatankecildibina di negeri-negeri. Contoh: Selangor, Pahang, Negeri Sembilan dan Sarawak

• InstitutPenyelidikanPerubatanditubuhkan untuk mengkaji penyakit danlangkahpencegahan

• Sanitary BoardditubuhkanKualaLumpurdanPerakuntukmengawasikebersihan dan kesihatan bandar

• JabatankesihatanditubuhkanselepasPerangDuniaKeduauntukaspekkesihatan

4 (b)• Terdapatdalamvisi,misidan

matlamatKementerianKesihatanMalaysia

• Mengadakankempenkepentingankesihatansecarameluas

• Menyiarkanmelaluisemuamediasosial

• Kempendilakukandiperingkatawalditadikasehinggakeduniapekerjaan

• Mengadakanlawatankesihatan ke merata tempat

• MengadakanHariKesihatanMalaysia

• Mengurangkanbayarandihospital4 (c) • Membangunkaninfrastrukturlebih

banyak• Menyediakanperalatanperubatan

yang lebih banyak• Melatihlebihramaitenagakerja

yang berkualiti• Menambahkanjumlahpetugas

perubatan• Meningkatkankepakaranpengamal

perubatan• Melaksanakansistempengurusan/

pentadbiranyanglebihcekap• Membinakemudahankesihatan

dibanyaktempatkhaskawasanpinggir bandar

• Kosrawatanyangmunasabah

• Menambahkanlagijumlahgraduanperubatan dalam dan luar negara

• Memantauhospital/klinikswastadarisegiperkhidmatankosrawatan

4 (d) Setuju• Peluangpekerjaankepadakontraktor

untuk membina bangunan dan pekerjaan berkaitan

• Membangunkankemudahanasaskawasansetempat

• Secaratidaklangsungmembangunkaninfrastukturkawasanberhampiran

• MenggalakankemasukanpelancongkesihatansepertipelancongIndonesiamendapatkanperkhidmatan kesihatan di Melaka

• Menyebabkanmunculpelbagaiperniagaan lain seperi kedai makanan

• MenyediakanpeluangpekerjaankepadarakyatMalaysia–doktor,jururawat

Tidak setuju• Sektorkesihatanbukanperniagaan

tetapi perkhidmatan• Iaberkaitandenganmatihidup

manusia• Cajkesihatanyangmahaltidak

mampu dibayar rakyat miskin• Berlakupenyelewengandansalah

guna kuasa dalam perkhidmatan kesihatan

• Kematiantinggimenyebabkanmasyarakat kurang berminat rawatanmoden/hospital

Soalan Esei

5 (a)• RevolusiPerindustriandiEropah

–Membawapermintaantinggidalam pelbagai industri

–Menyebabkanhargagetahmelambung tinggi

– Industripembuatankereta– Industripembuatan/barangan

penguna/kasut tayar basikal/peralatan elektrik

• PerananH.N.Ridley–Meyakinkanpeladanguntuk

menanam getah–Mengadakanpameran–Mengagihkanbenihgetahsecara

percuma–Menemuicarapenorehangetah

yang sesuai/sistem ibidem• Kemasukanmodalasing

–ModalmilikpelaburEropah



–Melaluipenubuhansyarikatperwakilan

–HarrisonsandCrosfield/Guthrie/Sime Darby/Boustead Butter Agency

• DasarBritish–memberikangalakandan

sokongan kepada pemodal asing–menyediakankadarsewatanah

dantarifcukaiyangrendah– pemberian4%dividenkepada

syarikat pengusaha getah– pengecualiancukaieksportselama

50 tahun• Pembinaaninfrastruktur

–menghubungkankawasanpertanian komersial dengan pelabuhan dan pusat pentadbiran

– jalanraya/jalankeretaapi• Kemasukanburuhasing

–mengatasimasalahkekurangantenaga buruh

– untukbekerjadengangajiyangmurah

– buruhdariIndiaselatan5 (b)• Padaperingkatawalpenglibatan

secarakecil-kecilan– sebagaipekebunkecilgetah– tidakmenimbulkankebimbangan

dalamkalanganpengusahaEropahdan kerajaan British

• Semasakejatuhanhargagetah di pasaran dunia 1930-an–menerimakoutayanglebihrendah– keranaBritishmengamalkandasar

perlindungan kepada pengusaha ladangEropah

• Pekebunkeciltetapmenanamgetah–walaupunmenghadapimasalah

dalam penanaman getah–mendatangkankeuntunganyang

lebih baik daripada penanaman padi

5 (c) (i)• Persaingandengangetahtiruan

di pasaran• Masalahhargagetahyangtidak

stabil• Saizladanggetahyangsemakin

mengecil• Tumpuannegaralebihkepada

komoditibaharu–kelapasawit• Pekerja/buruh-buruhladang

semakinterhad–kurangpekerja• Teknologimodenkurangmembantu

hasil getah5 (c) (ii)• Sumbermakanannegara

• Sumberbahanmentahkepadakilang-kilang

• Sumberpendapatannegara/petani• Peluangpekerjaankepadarakyat• Mengurangkankebergantungan

kepada sumber import• Malaysiamempunyaitanahsubur

yang luas• KepakaranMalaysiadalambidang

pertanian setanding negara luar6 (a)• Kekayaansumberalam• Kemakmuranekonomi• KestabilanpolitikTanahMelayu• DasarBritish• Menggalakkanpenghijrahanburuh

asing• Untukmenampungkeperluan

sumber tenaga manusia• BuruhdariChinadalamperusahaan

bijih timah• BuruhdariIndiadalamperladangan

getah6 (b)• Petempatanberbezamengikutkaum• OrangMelayutinggaldikawasan

luar bandar• BuruhdariChinatinggaldikawasan

luar bandar• BuruhdariIndiatinggaldikawasan

estet• Jenispekerjaanberbezamengikut

kaum• OrangMelayubertani• BuruhdariChinabekerjadilombong

dan berniaga• BuruhdariIndiamenorahgetah• Tidakterdapatkesepaduandan

interaksi antara kaum yang meluas 6 (c) (i)• Perpaduankaumyangwujud

membolehkan masyarakat Malaysia hidup dalam keadaan aman dan harmoni

• Denganadanyasikaptolong-menolong dan hormat-menghormati

• Penganjuranrumahterbukabagiperayaan kaum telah merapatkan hubungan antara kaum

• SepertirumahterbukaAidilfitridanTahunBaruCina

• Halinidapatmengelakkanperselisihanyangbolehmencetuskanpergaduhan dan rusuhan kaum

• Contohnyasepertiperistiwa13Mei1969

• Keamananyangdikecapimembolehkan kerajaan melaksanakan segala dasar pembangunan

• SepertiyangterkandungdidalamRancanganPembangunanMalaysiake arah menuju sebuah negara maju menjelang tahun 2020

• Justeruperpaduankaumperludikekalkan sebagai aset paling berharga kepada negara

6 (c) (ii)• Mediasosialdigunakansecara

meluas oleh masyarakat Malaysia• Menerusipenggunaanaplikasi

seperti Whatsapp, Facebook dan Tweeter

• Segelintirpihakbertindakmenyalahgunakan teknologi perhubungan

• Denganmengeluarkanpandanganyang menjejaskan keharmonian kaum dan agama di negara kita

• SepertikenyataanmenghinaagamalaindalamkesAlvinTanyangmenghinaagamaIslam

• Terdapatsegelintirpihakyangturut menghina institusi beraja dan mempertikaikan perlembagaan negara

• SebagairakyatMalaysiakitaperlulahmemperkuatkan perpaduan kaum di negara ini

• Danmengelakkansegalaunsuryangbolehmemecahbelahkandanmenggugat keharmonian kaum

• Bagimengekalkankeamananyangtelahdikecapiselamaini

7 (a)• Perubahandaripadapekankecilatau

kampung kepada sebuah bandar• Berlakunyaprosespembandaran

– daripadaperkembanganpesatekonomi

– dikawasanyangkayadengansumber semula jadi

– dikawasanyangmenjadipusatekonomi penjajah

– kawasanperlombongan–KualaLumpur/Taiping/Seremban

• Mengalamipertambahanpenduduk• Berlakunyapertambahanfungsi

– pusatpentadbiran/perbankan7 (b)• Perkembanganperusahaan

perlombongan bijih timah• Peranansebagaipusatpentadbiran

Negeri-Negeri Melayu Bersekutu • Pusatkegiatanekonomi/pusat

perniagaan/perbankan• Pembinaanpelbagaikemudahan

infrastruktursekolah/bekalanairbersih/pusat kesihatan



• Perkembangansistempengangkutanjalan raya/jalan kereta api

• Kedudukanyangstrategikmenjadipenghubung kepada beberapa buah bandardankawasanlain

7 (c) (i)• Bandarmasahadapanmerupakan

bandar yang mampu memenuhi keperluan dan kesejahteraan hidup

• Denganpembinaaninfrastrukuryang lengkap

• Sepertibekalanair,elektrik,sekolahdan pusat kesihatan

• Penekanankepadaaspekpelupusandan penyelenggaraan sampah sarap

• Denganmenggunakanteknologiterkini seperti penggunaan insinarator

• SepertidiJepunmampumeningkatkebersihan bandar

• Usahamenitikberatkanmemuliharaalam sekitar turut perlu dilakukan

• Denganmengadakanpelbagaiusahaseperti penanaman semula pokok-pokok

• Yangdapatmengekalkankehijauanbandar sehingga merealisasikan konsep bandar dalam taman

• Jelasnyaperancanganbandaryangrapi dapat meningkatkan kualiti hidup penduduk di negara kita

7 (c) (ii)• Perancanganyangbetuldapat

mengelakkan daripada berlakunya kejadian yang tidak diingini

• Sepertibanjirkilatyangdisebabkanoleh kelemahan sistem perparitan

• Bandaryangdilengkapidengankemudahan rekreasi dapat dimanfaatkanolehpenduduk

• Bagimeningkatkantahapkesihatandengan amalan seperti bersukan dan bersenam

• Bandaryangdilengkapidengankemudahansepertidewanorangramaimembolehkanpelbagaiaktivitikemasyarakatan

• Mampumengeratkanhubunganantara penduduk di adakan seperti program rukun tetangga dan jamuan kenduriperkahwinan

• Justerupentingperancanganbandarakan meningkatkan kualiti hidup penduduk

• Seterusnyamengekalkankeharmonian hidup keluarga dan masyarakat di negara kita


jawapan - mediastreet.com.my diag. sejarah t4.pdf · • mencari ilmu pengetahuan • mencintai...

Documents