1

2

3

Budaya sekolah merupakan cara warga sekolah itu melakukan

sesuatu yang telah dipersetujui berdasarkan norma, nilai dan kepercayaan mereka.

4

5

Memandangkan budaya sekolah dibentuk oleh warganya maka

budaya boleh berubah dan orang yang paling berpengaruh untuk mengubah dan mencorakkan

budaya sekolah ialah kepemimpinan pengetua/guru

besar sekolah

(Sergiovanni, 2000)

6

-Mewujudkan pola-pola perhubungan manusia yang baik, suasana yang tenteram, keadaan persekitaran sekolah

yang bersih serta dipenuhi dengan aktiviti-aktiviti keilmuan.

Oleh itu pengetahuan tentang budaya sekolah adalah penting bagi mereka (Fiore 2000).

-Pembentukkan akhlak dan sahsiah pelajar dapat berjalan dengan lancar dan berkesan (Pusat Perkembangan Kurikulum 1991).

-Budaya sekolah yang diinginkan oleh seseorang pengetua itu tidak wujud dengan sendirinya.

-Peranan pengurus itu menjadi sangat penting > peranan pengurus sebagai pemimpin organisasi.

7

• Pengetua > membentuk budaya sekolahnya sendiri.• Melakukan perubahan ~ memakan masa yang lama. • Warga sekolah telah biasa dengan budaya yang sedia ada. • Perubahan ini akan menimbulkan konflik. • Perubahan secara perlahan•Tingkatkan masa berinteraksi dengan para guru. •Memupuk semangat kekitaan dan kepunyaan di kalangan warga sekolah

8

Dalam merealisasikan matlamat pendidikan negara, kepemimpinan pengetua berperanan sebagai tunggak utama kepada pembangunan pendidikan berkualiti iaitu merujuk kepada pengurusan sekolah yang cemerlang dan kemantapan dalam kepemimpinan pendidikan. Dalam erti kata lain, kemantapan kepemimpinan sekolah dilihat sebagai pemacu ke arah penghasilan pendidikan yang berkualiti

(Lokman et. al. 2008).

9

Pengetua mempunyai pengetahuan dan latihan mencukupi

Pengetua yang berketrampilan dan mempunyai sikap serta sahsiah yang terpuji.

Cabaran terbesar kepada pengetua ialah memastikan organisasi sekolah berjalan dengan efisien dan efektif.

Kejayaan dan kegagalan sekolah bergantung kepada kebolehan pengetua memimpin stafnya.

10

11

• Pentadbiran sekolah memerlukan pengetahuan, kecekapan, pengalaman mengajar dan mentadbir yang tinggi.

• Kepimpinan menentukan hala tuju institusi pendidikan yang diamanahkan kepadanya.

• Professional bererti pengetua adalah orang yang pakar dalam bidangnya dan yakin akan keunggulan pekerjaan yang dijalankan kerana ciri-ciri professional itu ialah kecekapan, komitmen,dedikasi,pengorbanan dan kepakaran (Abdul Shukor, 2004).

• Ciri-ciri yang ada ini tidak dibiarkan statik > • Meningkatkan kecemerlangan > • menambah kemahiran-kemahiran baru >• Membawa sikap baru yang lebih positif >• Tidak membiarkan kepentingan peribadi berkonflik dengan

kepentingan rasmi.

12

13

14

2.1 Lantikan Jawatan Pengetua

• Perkhidmatan Pendidikan Malaysia ialah perkhidmatan yang terbuka > Senioriti (Kekananan) > Kenaikan Pangkat

• Hanya mendapat latihan asas dalam bidang pendidikan perguruan sahaja >

• Bergantung kepada pengalaman kerja, panduan dan nasihat rakan sejawat, mengikut kaedah “trial and error” atau surat-surat pekeliling pentadbiran dan ikhtisas yang disediakan oleh Kementerian Pelajaran.

• Di luar negara; (Amerika Syarikat) : jawatan pengetua dimohon oleh individu yang berkelayakan > pentadbiran sesebuah sekolah tidak diganggu kerajaan.

15

Apabila seseorang guru dilantik menjadi pengetua tanpa latihan

profesional, ia akan menghadapi satu dilema

tentang tugasnya kerana tidak ada bidang tugas atau

panduan tertentu untuk ia berfungsi sebagai pengetua

sekolah yang berkesan.

16

17

Profesion pengetua sekolah atau ‘principalship’ adalah unik jikalau dibandingkan dengan profesion lain kerana sesiapa yang ingin menjadi

pengetua sekolah tidak perlu dilatih terlebih dahulu

18

Ishak Sin (2007) telah mendedahkan bahawa terdapat pentadbir pendidikan yang tidak diberikan latihan formal sebelum dilantik ke

jawatan pentadbir sedangkan ia amat perlu dalam menentukan keberkesanan kepemimpinan.

Implikasinya….

• Kelemahan dalam kepemimpinan pengetua• Sekolah menjadi tempat latihan pengetua.

Contohnya….

• Laporan Aziz 1971 > kelemahan sistem lantikan berdasarkan kekananan > Menyebabkan sering berlakunya salah tafsiran dan kesilapan membuat perancangan di sekolah.

• Laporan Jemaah Nazir Sekolah 2001 dan Audit Sekolah 2001 turut mendapati bahawa 40% sekolah di Malaysia menghadapi masalah pengurusan kewangan yang berakar umbi kurangnya pengetahuan dan tidak peka pengetua terhadap ilmu pengurusan sekolah khususnya pengurusan kewangan.

19

Institut Aminuddin Baki (IAB)Bertanggungjawab memastikan dimensi penting pengurusan

pendidikan diberi keutamaan dalam menjamin kejayaan pemantapan kualiti pendidikan negara, selaras dengan hasrat KPM di bawah NKRA

bagi sektor pendidikan. Kualiti dan profesionalisme kepimpinan pendidikan perlu dibangunkan dalam persekitaran budaya kecemerlangan yang berpaksikan kepada etos masyarakat

berpengetahuan.

20

Kursus-Kursus Jangka Panjang

21

• Kursus – kursus jangka pendek yang dianjurkan IAB, PPD, JPN

• Kursus-kursus di Universiti-universiti tempatan: menawarkan program sarjana pengurusan pendidikan

• Sarjana Kepengetuaan : Fakulti Pendidikan, Universiti Malaya pada tahun 1999.

22

Di England– Pentadbir sekolah diwajibkan menyertai dan

menyempurnakan program latihan National professional Qualification for Leadership (NPQH). – (Bush, di petik dari Yaakob 2008).

– Mulai 1 April 2004, semua guru besar atau pengetua yang dilantik buat pertama kalinya ke jawatan tersebut mestilah mempunyai atau sedang berusaha mendapatkan kelayakan dalam latihan NPQH.

– Menjelang 1 April 2009, NPQH merupakan syarat mandatori bagi semua guru besar & pengetua baru seperti yang termaktub dalam seksyen 135, Akta Pendidikan 2002 (DfES, di petik dari Yaakob 2008).

- Kepimpinan dan pengurusan telah diiktiraf sebagai faktor penting dalam mempertingkatkan standard pendidikan.

23

• PIPP 2006-2010 : hanya calon yang berdedikasi dan menunjukkan komitmen tinggi terhadap jawatan pengurusan & bukannya berasaskan kelulusan akademik semata-mata akan dilantik menjadi gb/pengetuap)

• NKRA: Mempertingkatkan dengan ketara prestasi guru besar dan pengetua melalui pengurusan prestasi

• SKPM 2010: Rujukan Induk Standard Pendidikan Negara• Kepimpinan dan Hala tuju• Pengurusan Organisasi• Pengurusan Kurikulum, kokurikulum dan sukan, HEM• Pembelajaran dan Pengajaran• Kemenjadiaan Murid

24

GRED PENGETUA• DG 48 dan pengetua Kanan DG54. • Pengetua kanan > pakar rujuk yang arif dan cekap dalam pengurusan sekolah.• Pengetua kanan memberi khidmat nasihat kepada pengetua baru.• Jawatan pengetua kanan dianugerahkan kepada pengetua yang telah

menunjukkan perkhidmatan yang cemerlang iaitu markah prestasi melebihi 90% selama 3 tahun berturut-turut.

(Lokman et al 2008)

• Kementerian Pelajaran telah menambah bilangan jawatan pengetua dan guru besar gred Jusa C dan DG54

• Usaha mencapai Indeks Prestasi Utama (KPI) Bidang Keberhasilan Utama Negara (NKRA)

• Meluaskan akses pendidikan berkualiti dan berkemampuan. • Jawatan pengetua cemerlang Jusa C daripada 10 kepada 20 jawatan dan DG54

daripada 200 kepada 435 jawatan manakala DG52 masih kekal dengan 400 jawatan.

(Bernama.com 8 Julai, 2009)

25

26

27

Pengetua tidak mempunyai pengalaman.

Pengetua memerlukan bukan sahaja kemahiran yang berbeza tetapi juga kebolehan dalam mendapatkan kerjasama dari kakitangan bawahannya.

Pengetua menerima tekanan kerja yang banyak dari pihak atasan.

Pengetua ini juga dibebankan dengan tugas-tugas pentadbiran dan surat menyurat.

Pengetua terperangkap dalam satu keadaan iaitu di antara tuntutan pihak atasan dengan kehendak di sekolah.

28

PERANAN PENGETUA

• PEMIMPIN PENGAJARAN • PEMIMPIN PENTADBIRAN &

PENGURUSAN.

29

3.1 Isu-isu Yang Berkaitan Dengan Kekuatan Pengurusan dan Kepemimpinan Yang Perlu Ada Pada

Seseorang Pengetua Sekolah Iaitu :

30

31

32

33

Menurut Jawatankuasa Mengkaji Taraf Pelajaran di sekolah KementerianPendidikan Malaysia (1982),

fungsi utama kepemimpinan pengetua atau guru besar mestilah:

“...Cekap dan banyak menghabiskan masa mengelolakan aktiviti pembelajaran di sekolah. Mengekalkan penyeliaan sekolahnya dengan cara yang berkesan, bertindak sebagai pakar runding, penasihat dan koordinator bagi program pengajaran dan pembelajaran di sekolah, dan perlu juga menghabiskan masa yang lebih dalam kegiatan profesional guru dan pelajar." Jawatankuasa itu turut mengingatkan pengetua atau guru besar supaya:

"...dan jangan hanya bekerja semata-mata sebagai pentadbir yang berkurung di bilik mengeluarkan arahan dan surat arahan atau surat siaran.“

34

Laporan Jemaah Nazir (2001), menunjukkan kebanyakan pengetua tidak memberi panduan kurikulum kepada guru masing-masing,

sebaliknya lebih mirip kepada pentadbiran am sahaja, tidak dalam bidang pengajaran dan pembelajaran, terutama pedagogi serta

pendekatan melaksanakan kurikulum.

35

Laporan Jawatankuasa Mengkaji Taraf Pendidikan di sekolah-sekolah, KPM 1982: pengetua bertanggungjawab terhadap pencapaian murid di sekolah. Tugas utama pengetua iaitu dari pentadbir sekolah kepada pemimpin pengajaran.

Menurut Shahril (2002) peranan pengetua yang hanya menjalankan pentadbiran sekolah kini tidak lagi sesuai untuk mencapai matlamat pendidikan bagi memenuhi Wawasan 2020 yang menuntut pelbagai perubahan dalam sektor pendidikan.

mewujudkan suasana yang kondusif untuk proses pengajaran dan pembelajaran.

Pengetua selalu menghadapi kesempitan waktu untuk mencerap guru-guru dalam kelas. Kebanyakan masa dihabiskan untuk menyelesaikan urusan di sekolah atau di luar sekolah lebih mustahak dan perlu dilaksanakan segera.

36

Hussein Mahmood (2008)

37

Intipati Ucapan Timbalan Perdana Menteri, Tan Sri Muhyiddin Yassin di Persidangan Kebangsaan Pengurusan Pendidikan Pengetua Cemerlang Ketiga di Institut Aminuddin Baki

(02-11-2010, Bernama) Dimensi pentadbiran dan pengurusan, dan dimensi kepimpinan pengajaran.

Dimensi terpenting > dimensi kepimpinan pengajaran > pengetua berperanan memberi kepimpinan, galakan dan sokongan kepada guru dan murid di samping mewujudkan keadaan persekitaran yang kondusif, sihat serta memberangsangkan proses pengajaran dan pembelajaran,

Boleh menentukan pencapaian matlamat sesebuah sekolah tetapi juga boleh memberi kesan kepada keseluruhan individu yang berada dalam organisasi tersebut.

Dimensi pentadbiran dan pengurusan tidak harus disisihkan kerana kedua-dua saling berkaitan bagi memastikan keberkesanan proses pembangunan modal insan dapat dicapai. Kepimpinan pendidikan > pentingnya membina semula dan membuat penyesuaian terhadap perubahan-perubahan yang berlaku dalam masyarakat.

Mempunyai kecenderungan untuk membawa perubahan sosial yang membina, mengenal pasti kelemahan-kelemahan kontroversi dan konflik,

Mengambil pendekatan strategik bagi menangani isu dan permasalahan yang wujud38

39

Purkey dan Smith (di petik dari Hussein Mahmood, 2008 ): kebolehan pengetua menjelaskan matlamat dengan baik merupakan satu ciri pengetua yang berkesan.  

Memastikan matlamat sekolah mampu diterjemahkan oleh guru-guru dalam pengajaran bilik darjah.

Pengetua juga berperanan memastikan proses p&p dijalankan selari dengan matlamat sekolah. 

Memberi sokongan kepada guru-guru yang melaksanakan tugas mereka mengikut perancangan yang telah ditetapkan.

Pengetua juga memastikan murid-murid berkebolehan dalam pelajaran diberi perhatian.

40

41

Pemahaman terhadap visi sekolah adalah sebagai daya pemandu yang menentukan hala tuju sekolah.

Sebagai pendidik, guru-guru haruslah memahami visi dan aspirasi negara kerana di tangan gurulah generasi akan datang dibentuk (Mahathir 1999).

 

Matlamat sekolah untuk mencapai kecemerlangan dalam apa bidang sekalipun perlu disebar kepada semua warga sekolah.

(Anuar, 2000)

 

42

43

ISU - ISU DALAM PENYELIAAN:

1.Pemimpin sekolah tidak menjalankan penyeliaan pengajaran dan pembelajaran kerana kesibukan mengurus dan mentadbir sekolah.

2. Terdapat pemimpin sekolah yang beranggapan berjalan di sekeliling blok bangunan bilik darjah bagi memastikan guru dan murid berada di kelas sebagai sebahagian daripada penyeliaan.

3.Sesetengah pemimpin sekolah berpendapat adalah memadai berada di kelas selama 10 minit atau kurang bagi mendapatkan gambaran status pengajaran dan pembelajaran.

44

5.Pemimpin sekolah menjalankan penyeliaan tanpa garis panduan atau tidak memberi maklum balas kepada guru bagi tujuan membimbing dan penambahbaikan.

6.pemimpin sekolah menggunakan instrumen penyeliaan sebagai senarai semak tanpa membuat penilaian secara kualitatif dan beranggapan pengajaran dan pembelajaran yang memenuhi ciri-ciri yang disenaraikan dalam senarai semak itu sebagai pengajaran dan pembelajaran yang cemerlang.

4.pemimpin sekolah yang tidak berpeluang menjalankan penyeliaan menurunkan kuasa kepada barisan guru penolong kanan bagi menyempurnakan tugas itu, tetapi tidak mendapatkan maklum balas dan laporan kemajuan pelaksanaan pengajaran dan pembelajaran.

45

7.Terdapat pemimpin sekolah yang berpendapat guru yang berpengalaman tidak perlu diselia

9.Penyeliaan yang dijalankan hanya berfokus pada pengajaran guru tanpa menghiraukan aspek pembelajaran murid kerana menganggap terdapat pertalian sebab akibat antara pengajaran dengan pembelajaran. Jika pengajaran berjalan dengan baik, dengan sendirinya pembelajaran dianggap berlaku.

8.Pemimpin sekolah tidak bersifat professional semasa penyeliaan pengajaran dan pembelajaran kerana kurang memiliki kemahiran bimbingan dan mentoring.

10. Isu Pengurus Pertengahan

46

Guru tidak memahami tujuan dan objektif penyeliaan.

Guru yang berfikiran kurang terbuka ~ mempunyai buruk sangka ~ beranggapan pemimpin menyelia dan menilai pengajaran mereka untuk mencari kesalahan. Sikap guru pada idea penyeliaan itu sendiri adalah salah satu cabaran utama pemimpin di sekolah.

Penyeliaan bertujuan memperbaiki dan mempertingkatkan kualiti penyampaian pengajaran para guru secara berterusan bagi memantapkan tahap pembelajaran murid dan membangunkan modal insan. Penyeliaan proses pengajaran dan pembelajaran sebenar nya adalah suatu proses jaminan kualiti yang bersifat pembangunan kerana penambahbaikan perlu sentiasa dibuat mengikut keperluan.

(James ang & Balasandran 2009).

47

Sekolah yang baik atau Sekolah Yang Tidak Baik?

Sepanjang kerjaya saya sebagai seorang wartawan, saya tidak pernah melihat

sekolah yang baik dipimpin oleh pengetua yang lemah, atau sekolah yang lemah

dipimpin oleh pengetua yang baik. Saya telah melihat sekolah-sekolah yang tidak berjaya diubah menjadi sekolah-sekolah berjaya, dan kesalnya, sekolah-sekolah terkemuka merosot dengan cepat. Bagi setiap kes, jatuh bangunnya sesebuah sekolah dengan mudah boleh dikaitkan

dengan kualiti pengetua.

Terjemahan: ‘Good School or Bad School?Fred M.Hechinger, presiden, New York

Times

48