BAB 3PLURALITI DANMASYARAKAT PLURALISTIK DI MALAYSIA

Pemahaman KonsepPLURALITI bermaksud banyak / beberapa pilihan / kepelbagaian/kelainanPLURALISME bermaksud ; 1. Keadaan masyarakat terdiri drpd pelbagai kaum 2. Prinsip bahawa masyarakat pelbagai kaum boleh hidup bersama dalam aman damai. 3. Faham majmuk/ kepelbagaian bangsa

MASYARAKAT PLURALISTIK bermaksud kewujudan kepelbagaian bangsa dan agama di sesuatu tempat pada satu masa sama ada secara sukarela, dirancang atau dipaksa oleh pihak tertentu yang berkepentingan

Pemahaman KonsepFahaman pluraliti menolak kewujudan budaya teras yang mesti diikuti oleh kumpulankumpulan etnik yang berlainan.

Kumpulan majoriti memaksa kumpulan minoriti menerima aspek budaya mereka.

Pemahaman KonsepPersoalan:

Tidak semua boleh menikmati peluang-peluang yang sama sebagai anggota dlm sebuah masyarakat dengan tidak menghapuskan identiti sbg ahli kpd sesuatu kumpulan etnik

Tidakkah kita boleh wujud bersama secara sama rata dlm sesebuah masyarakat walau kita tidak berkongsi nilai dan budaya sama

Pemahaman KonsepHakikatnya keadaan tidak mendominasikan pihak lain bukanlah sentiasa berlaku dalam masyarakat pluralistik. Tidak semua masyarakat plural memberikan peluang dan persamaan kpd kumpulan etnik yg ada di dalam sesebuah negara.

Soviet Union dibubarkan kerana terdapt 90 kump etnik dan kumpulan tersebut dominan. Mereka mengusai parti politik dan seterusnya menguasai kerajaan pusat dan ekonomi.

Pemahaman KonsepDi Afrika Selatan dengan Dasar Aparted iaitu kumpulan minoriti kulit putih menguasai kekeyaan dan kuasa negara. Kumpulan etnik lain terdiri drpd penduduk asal Afrika dan kumpulan imigran disisihkan drpd penguasaan kekayaan dan kuasa negara.

Ciri-Ciri Masyarakat PluralistikSikap toleransiSaling menghormatiKumpulan etnik tidak menghalang etnik lain drpd mengamalkan tradisi-tradisi mereka sendiri.

Ciri-Ciri Masyarakat PluralistikDi Switzerland, kumpulan etnik German, Itali dan Peranchis boleh hidup aman dan damai. Juga mengamalkan tiga bahasa resmi iaitu Schweiz (Jerman), Suisse (Peranchis) dan Svizzera (Itali)

Kemajmukan budaya iaitu wujud kekuatan dalam kepelbagaian budaya dengan menghormati perbezaan-perbezaan budaya dan bukannya ke arah persamaan budaya.

Sistem pendidikan dengan mengajar bahasa-bahasa berlainan

Isu Dalam Masyarakat PluralitiPengiktirafan setiap kumpulan-memberi bantuan dan sokongan kepada kumpulan-kumpulan etnik yang ketinggalan dalam ekonomi dan pendidikan. Di Amerika Syarikat terdapat BUSING iaitu dasar kerajaan memberi peluang kepada pelajar kulit hitam untuk belajar di sekolah berprestij.

Isu Dalam Masyarakat PluralitiBahasa-golongan pluralis tidak setuju dengan penggunaan satu bahasa sahaja dalam urusan pentadbiran dan sebagai bahasa penghantar di sekolah. Kanak-kanah sekolah perlu dibantu untuk menguasi bahasa ibunda mereka. Percaya kanak-kanak perlu mempelajari lebih daripada satu bahasa.

Kuasa dalam masyarakat

Isu Dalam Masyarakat PluralitiKuasa dalam masyarakat-kuasa perlu disebarkan dalam masyarakat dan tidak tertumpu kepada mana-mana individu dan institusi. Kuasa perlu dihadkan dan dikawal supaya imbangan dan kawalan kuasa dapat diwujudkan

PluralitiMelalui proses semulajadi tanpa paksaanDatang secara sukarela untuk mencari kehidupan dan kekayaanDisertai oleh kaum keluargaKeadaan ini menjamin ketenangan fikiran dan perasaan para pendatangHasilnya mereka berjaya mewujudkan interaksi yang harmoni dengan penduduk, alam sekitar dan sistem.Sanggup berkahwin dengan penduduk tempatan (Cina Baba)

PluralitiMengamalkan budaya kehidupan seharian orang MelayuAmalan dan adat resam pendatang diterima pakai oleh penduduk tempatan

PluralistikBerlaku secara paksaanDemi kepentingan ekonomi dan politik InggerisTidak disertai oleh kaum keluargaAkibatnya harsat untuk kembali ke tanah air masing-masing tidak pernah padamHasil , mereka gagal berisimilasi dengan pendudukan, alam sekiatar serta sistemWujudkan kelompok masyarakat beserta sistem mereka sendiri

PluralistikTerasing daripada kelompok yang lain walaupun di tempat yang samaGagal mengenali antara satu sama lain

Pembentukan Masyarakat Pluralistik di Alam Melayu

Pluralisme budaya bukan baru dalam Alam Melayu.Interaksi pelbagai budaya dari luar telah berlaku sejak abad ke-5 Masehi lagi.Lahirlah kepluralitian budaya di Alam MelayuPluralisme budaya bermaksud percampuran budaya dikalangan pelbagai masyarakat atau bangsa dengan masyarakat s

Pembentukan Masyarakat Pluralistik di Alam MelayuAlam Melayu merupakan wilayah yang menjadi tempat pertemuan pelbagai tamadun dan budaya utama dunia.Tiupan angin dan arus laut bersatu mendorong ramai manusia dari pelusuk dunia datang ke Alam Melayu bertujuan mencari kehidupan/ kekayaan/ pendidikan.Terbentuk melalui proses semula jadi. Tiada paksaan dan dilakukan secara sukarela dan persetujuan bersama ahli keluarga.

Pembentukan Masyarakat Pluralistik di Alam MelayuKesannya : wujud hubungan mesra dengan masyarakat tempatan.Wujud unsur-unsur akomodasi iaitu penerimaan budaya Melayu dan amalan serta adat resam yang dibawa masuk diterima pakai oleh penduduk tempatan.Penyatuan budaya tempatan dengan luar ini telah menyebabkan perkembangan budaya tempatan berlaku.Sebagai contoh adat bersanding, bunga manggar dan bunga telur dalam majlis perkahwinan yang diterima dan diubah suai daripada masyarakat Alam Melayu dan India

KEPULAUAN MELAYU

Pembentukan Masyarakat Pluralistik di Alam MelayuPeta Asia Tenggara merupakan kawasan dikelilingi oleh lautKegiatan maritim sbg kegiatan yang pentingLokasi AT terletak ditengah-tengah laluan perdagangan timur dan barat membawa kepada pelabuhan atau pusat perdagangan yang pentingHubungan antara AM dgn negeri-negeri kecil di India bermula pada abad ke 2. Menjadi lebih rapat pad abad ke 2 dan kesan hubungan dapat dilihat pada abad k4 4 dan ke 5.

Pengaruh India Hubungan antara AM dgn negeri-negeri kecil di India bermula pada abad ke 2. Menjadi lebih rapat pad abad ke 2 dan kesan hubungan dapat dilihat pada abad k4 dan ke 5.Kumpulan hadir dari India ke Alam Melay ialah golongan pedagang dan diikuti oleh golongan agamawanFaktor membantu proses pembentukan masyarakat prural di AM ialah perkembangan pengetahuan pembinaan jong di negara India dan China yang boleh diguanakan untuk pelayaran jarak jauh.

Pengaruh India Di Indonesia, Imigran India berkahwin dengan masyarakat atasan/tempatan dengan idea-idea Hindu berkaitan raja dan kerajaan disebarkan dalam masyarakat tempatan.1000 tahun kemudian golongan India berkahwin dengan keluarga sultan dan bendaharaPengaruh Indianisasi hanya menyentuh golongan atasan masyarakat tempatan.Di Bali golongan pemerintah sahaja yang memperlihatkan proses Indianisasi manakala golongan masyarakat biasa tidak memperlihatkan ciri-ciri yang sama,

Pengaruh India Aspek seni bina di Jawa tengah memperlihatkan struktur yang berasal drpd pengaruh Hindu Buddha dari India.Umumnya unsur-unsur luar telah disesuaikan dengan kesenian tempatan sehingga menghasilkan struktur yang unik dan tersendiri.

Pengaruh ChinaHubungan AM dengan China menjadi lebih Akrab menjelang abad ke 4 dan abad ke 5.Pada abad ke 4 bahagian utara China telah diserang oleh tentera asing menyebabkan berlaku perpindahan ke selatan China. Kini lebih mengharap kpd jalan-jalan miritim melalui AM,AM menjadi semakin penting apabila saudagar China erdagang dengan pedagang dari IndiaImplikasi AM sbg pusat perdagangan antarbangsa ialah terbentuknya masyarakat pluralistik yg berkekalan

Pengaruh ChinaSifat pruraliti AM menjadi nyata semasa zaman penjajah pd pertengahan kurun ke 19.AM turut terlibat dalam perdagangan antarabangsa dan telah menjadi salah satu pasaran dunia.Sebenarnya imigran China memainkan peranan yg penting kahasnya dalan aspek perdagangan dan perniagaan iaitu sebagai pengurus perniagaan, orang tengah, pekedai atau peniaga. Juga sebagai petani dan buruh

Pengaruh ChinaPembentukan masyarakat plural menjadi lebih jelas apabila aliran kemasukan imigran dari China dan India menjadi lebih beasr pd penghujung ke 19.Perkembangan ekonomi diAM menjadikan peluang pekerjaan dan kehidupan yang lebih baik drpd tempat asal mereka. Sistem Kangani merupakan sistem yng merekrut buruh-buruh ladang dari India.

Pengaruh ChinaTidak semua imigran berkasrat utk kekal tinggal semasa zaman kolonialisme.Golongan cina dtg mencari wang dan balik ke negara asal. Tapi ramai juga yg terus menetap di AM.Kedatangan imigran cina semasa zaman perkembangan ekonomi moden secara besar-besarn di TM telah megubah struktur politik di TM.Ini memaksa British campurtangan di TM

Hubungan antara peradaban Alam Melayu dengan peradaban China dan IndiaPembentukan masyarakat pluralistik juga terjadi disebabkan oleh tersebarnya pengaruh China dan India ke Alam Melayu.Pengaruh budaya China di Alam Melayu telah bermula sejak awal abad ke 5 Masehi lagi terutama dalam bidang pendidikan dan perdagangan. Bukti berdasarkan catatan I-Tsing (seorang Sami Buddha China) telah singgah di Palembang pada tahun 671 Masihi, terdapat lebih 1000 sami Buddha di Srivijaya.

Hubungan antara peradaban Alam Melayu dengan peradaban China dan IndiaMasyarakat alam melayu sebelum kemunculan Islam turut dipengaruhi oleh agama dan kebudayaan India dengan penerimaan unsur-unsur2 tersebut yang tidak bercanggah dengan kepercayaan tempatan.

Proses ini dinamakan Indianisation (pengindiaan) oleh George Coedes (1948), bagi melambangkan proses perluasan pangaruh agama dan kebudayaan India di Asia Tenggara.

Hubungan antara peradaban Alam Melayu dengan peradaban China dan IndiaBukti Indianisation:

a.Watak dalam wayang kulit (Ramayana, Sita Dewi & Hanuman)b.Adat Istiadat perkahwinanc.Konsep raja dan kerajaand.Sistem pemerintahane.Kewujudan candi-candi besarf.Aspek epistemologi

Epistemologi Alam MelayuAsal mula sesuatu ilmu pengetahuan dan berkaitan persoalan Bagaimanakah sesuatu perkara diketahui?

Epistemologi Alam Melayu bercorak metafizik

Metafizik: ilmu bersumberkan alam ghaib yang wujud di luar pengalaman pancaindera manusia dan menggunakan amalan perubatan perdukunan/ perbomohan yang menjadikan jampi serapah sebagai interaksi dengan makhluk alam ghaib bertujuan mengubati penyakit.

ZAMAN PLURALITI :KESULTANAN MELAYU MELAKAZaman KMM merupakan zaman keemasan kerajaan Melayu dan merupakan kemuncak pluraliti di Alam Melayu

Kepluralitian berlaku kerana proses penghijrahan dilakukan secara semulajadi tanpa paksaan dan bebas.

Wujud interaksi aktif dalam kalangan pelbagai bangsa dan kaum pada zaman ini.

ZAMAN PLURALITI :KESULTANAN MELAYU MELAKAPembentukan masyarakat plural di KMM dikaitkan dgn peranan Melaka sbg pusat perdagangan pentimg abad ke 15 dan ke 16.

Tome Pires membuat pemerhatian lebih 100 buah kapal dan 40-50 kapal kecil dtg ke pelabuhan Melaka setiap tahun. Pelabuhan Melaka sgt besar dan dapat memuatkan lebih kurang 2000 kapal pelbagai saiz. Penikahan Sultan Iskandar Shah dengan Puteri Masai menyebakan kedatangan pedagang-pedagang Muslim dari Pasai ke Melaka

ZAMAN PLURALITI :KESULTANAN MELAYU MELAKAPelabuhan Melaka bersifat enteport sbg pelabuhan perantaraan & persinggahan pelbagai saudagar menyebabkan kehadiran pelbagai bangsa dari seluruh dunia. Ia menjadi faktor pembentukan masyarakat pluralistik di Melaka

Dasar pro perdagangan oleh Parameswara dan para pengantinya. Ia mengwujudkan pelabuhan bebas drpd ancaman lanun. Selain drpd itu terdapt dasar penaklukan, menyelesaikan perselisihan perdagangan secara adil serta mewujudkan institusi pentadbiran dan perundangan yg bertujuan mengalakkan aktiviti perdagangan.

ZAMAN PLURALITI :KESULTANAN MELAYU MELAKAPedagang India dan Cina ditemapat di satu bahagian drpd Kota Melaka. Mereka bermastautin dan berdagang mengikut etnik spt Kampung Upeh dan Bandar Hilir adalah petempatan Org Jawa.Komuniti etnik lain spt Benggala (pantai timur India), Tamil (selatan India), Gujerat, Cina dan Jepun. Juga orang Arab, Yahudi, Filipina, Burma, Siam dan Borneo.Mereka mempunyai outonomi dalam urusan kumpulan etnik

ZAMAN PLURALITI :KESULTANAN MELAYU MELAKATome Pires (pengkaji& diplomat Portugis yg dtg ke Melaka pada 1512). Menetap di Melaka (2 thn) mendapati 100,000 org penduduk dan terdapat 84 bahasa dituturkan (wujud masyarakat pluralistik)

ZAMAN PLURALITI :KESULTANAN MELAYU MELAKAPada abad ke 5 M Dinasti Ming telah menghantar 7 pelayaran di bwh kendalian Laksamana Cheng Ho utk melindungi Melaka antara tahun 1504-1433. Terdpt ahli pelayaran Cheng Ho yg terus menetap dan berkahwin dengan wanita tempatan.

Pemerhati Portugis, Ruj Araujo menganggarkan 8-10 jong dari China dtg ke Melaka setiap tahun.Saudagar daripada kepulauan Ryukyu Jepun dtg berdagang di Melaka.

ZAMAN PLURALITI :KESULTANAN MELAYU MELAKAPedagang drpd Persisiran Koromandel dtg ke Melaka setiap th dgn 4-5 kapal besar dan bermastautin antara bulan Oktober dan JanuariPedagang drpd Bengal terdiri dari keturunan Ara, Parsi, Turki dan Ethiopia.Orang Gujerat merupakan kumpulan pedagang yang penting di MelakaMelaka menjadi tempat pedagang dari pelabuhan Surat, Daman, Radir dan Diu mengadakan pertukaran barangan dengan pedagang-pedagang daripada pelabuhan Surat, Damar, Radir dan Diu mengadakan pertukaran barangan dengan pedagang daripada pelabuhan Arab spt Alexandria, Mekah, Hormuz, Aden dan Jedah.

ZAMAN PLURALITI :KESULTANAN MELAYU MELAKAPerdagangan antara Melaka dengan Pegu (Burma) penting kerana Pegu menyediakan kapal-kapal utk dijual di MelakaTeradapat hubungan perdagangan antara Melaka dengan Siam yg menyediakan keperluan makana sebanyak 30 buah jong Siam

ZAMAN PLURALITI :KESULTANAN MELAYU MELAKAPelabuhan Melaka disamakan denganpelabuhan terkenal di Eropah. Ini menunjukkan Melaka mempunyai masyarakat plural

Masyarakat Melaka dikategorikan kpd 2 bahagian iaitu:Golongan PedagangGolongan terlibat dlm pelbagai kegiatan ekonomi spt pelombong bijih timah Cina

ZAMAN PLURALITI :KESULTANAN MELAYU MELAKAGolongan tersebut bermastautin terus di Melaka iaitu1. Orang berasl daripada Cina2. Kumpulan etnik Tamil, Gujerat3. Beberapa kumpulan etnik darpada Arab4. Pedagang Parsi5. Pedagang Jawa6. Pedaganag Burma7.Pedagang Siam 8.Pedagang Kumpulan Ryukyu

Kumpulan kedua bukan terdiri drpd pemastautin tetap iaitu dtg ke Melaka dari masa ke semasa untuk berdagangTiga kawasan yg padat dgn pedagang asing ialah di Upeh (kini Tranquerah), Iler (Bandar Hilir) dan Tanjung Pasir (kini Ujong Pasir).

Etnik CinaPedagang yang bermastautin untuk sementara waktu spt pedagang dari China tidaklah mengamalkan budaya masyarakat di Melaka.Kehidupan mereka terpisah daripada masyarakat tempatan dan mempunyai ketua yang diistilahkan sebagai kapitan Cina Berlaku perkahwinan antara Sultan Mansur Shah dengan Puteri Hang Li Po.

Kumpulan Etnik TamilKumpulan Etnik Tamil adalah komuniti imigran terbesarMenerima layanan istimewa khususnya yang beragama IslamSemasa pemerintahan Sultan Muhammad Syah menantu Seri Nara Diraja merupakan golongan India Muslim dari India yg dikenali sbg Mani PurindamTun Ali anak Mani Purindam telah dilantik sebagai Seri Nara Diraja Kemudian anak-anak Tun Ali menjadi golongan bangsawan atau pegawai di Melaka

Cucu Tun iaitu Raja Kassim kemudian menjadi Sultan Malaka iaitu Suktan Muzaffar SyahDaripada keturunan India Muslim muncul tokoh-tokoh dlm pentadbiran Melaka spt Temenggung Tun Tahir dan Temenggung Tun HassanSelain itu, terdapat juga keturunan dari India memmegang jawatan penting dlm pentadbiran Melaka spt Raja mendeliar menjadi Shahbandar Melaka semasa pentadbiran Sultan Mahmud Naina Sura dewana dilantik sebagai ketua pedagang di Melaka

Komuniti ArabKomuniti Arab dipimpin oleh maulana Jalaluddin pernah terlibat memberi sokongan kepada Raja Kassim untuk menggulingkan Sultan Abu Shahid

Komuniti JawaKomuniti ini di Melaka dianggarkan antara 25000 hingga 60000 orang.Terdapat orng Jawa mempunyai hubungan rapat dengan golongan pentadbir Melaka spt Pangeran dari Surabaya bernama Patih Adam yg menerima layanan setaraf dgn MenteriMenurut Tome Pires, saudagar-saudagar Jawa diberi peluang terlibat dalam pembangunan sosial di Melaka spt Kyai Terambulum dan Utumuturraja dan anak Patih Acoco yang juga pemimpin kumpulan etnik Jawa

Kumpulan etnik Cina bermastautin di kawasan yang kini dipanggil Bukit Cina Mereka yg datang dari Pasai menetap di kampung PasaiKumpulan etnik Jawa menetap di kawasan nerhampiran muara sungai yang dinamakan Kampung Jawa

Zaman kesultanan Melayu Melaka dianggap sebagai zaman kemuncak pluralistik kerana dasar pentadbiran yang menerima kedatanganimigran dan para saudagar.Dasar pro perdagangan Melaka juga menggalakkan kemasukanimigran luar.Para imigran yg datang ke Melaka tidak dipaksa oleh mana-mana pihak.Mereka bebas menentukan tempoh masa untuk bermastautin di Melaka

Sultan Mansur syah dikatakan telah mengislamkan orang-orang Champa. Ketua mereka iaitu Shah Indra Berma dan Isteri diserap ke dalam golongan bangsawan dan dilantik sebagai menteri.

ZAMAN PLURALITI :KESULTANAN MELAYU MELAKAMajoriti masyarakat pendatang merupakan pedagang-pedagang dari negara luar (Arab, Cina, India dan sebagainya.

Hasilnya berlaku proses akomodasi antara pedagang dengan penduduk tempatan dan lahirlah masyarakat pluralistik semulajadi.

Akomodasi ini melahirkan masyarakat baru yang tidak pernah wujud sebelumnya seperti masyarakat Baba Nyonya dan masyarakat Mamak.

FAKTOR KEMUNCAK PLURALITI ALAM MELAYUKebijaksanaan sultan dan pembesar

Corak pemerintahan diplomasi dan terbuka

Undang-undang yang kuat berteraskan Islam

Kecekapan dan kebijaksanaan pembesar yang proaktif

Kedudukan Melaka yang strategik

FAKTOR KEMUNCAK PLURALITI ALAM MELAYUPemerintahan

Sultan/ pembesar mempunyai misi yang hebatPemerintahan diplomasi/terbukaPerlembagaan berdasarkan ajaran Islam (Hukum Kanun Melaka& Undang-undang Laut Melaka)

FAKTOR KEMUNCAK PLURALITI ALAM MELAYUPerdagangan

Tempat pertemuan pedagang (The venice of east)Pentadbiran pelabuhan sangat cekapSelamat dari ancaman perompak/lanunKepulauan Melayu terkenal dengan hasil rempah ratus yang dianggap brg mewah

FAKTOR KEMUNCAK PLURALITI ALAM MELAYUKebudayaan

Keterbukaan pemeruntah empayar melaka& keselamatan peraiaran Selat Melaka menjadikan Melaka sebagai pelabuhan dan kota metropolitan serta kota multi budaya

FAKTOR KEMUNCAK PLURALITI ALAM MELAYUKependudukan

Proses penghijrahan berlaku secara semulajadi tanpa paksaanPara pedagang tidak memerlukan pasport dan visa sbg pengenalan diriInteraktif aktif di kalangan pelbagai nbangsa dan kaum di Melaka

KesimpulanMasyarakat Plural Malaysia wujud hasil interaksi beberapa faktor sejarah.

Plulariti budaya di Alam Melayu berlaku sejak abad ke 5 masehi.

Kesan penjajahan British telah menambahkan lagi masyarakat plural di negara ini.

Walaupun masyarakat Malaysia berlainan kaum, latar belakang, agama dan budaya, namun kemuncak pluraliti pada zaman KMM membuktikan bahawa dengan kecekapan pemerintah, semangat kerjasama, tolak ansur dan saling memahami keadaan harmonis boleh diwujudkan tanpa mengorbankan ciri-ciri kemelayuan yang menjadi teras kepada kewujudan negara Malaysia yang tercinta.