201503292303547 gaya dan variasi bahasa (1)

8/18/2019 201503292303547 Gaya Dan Variasi Bahasa (1)

1/44

( STILISTIK DAN GAYA BAHASA)


2/44

STILISTIK

Merupakan satu kajian stail yang meliatkankajian bentuk/ bahasa dan kajiankesusasteraan iaitu kajian mengenai teknikpemakaian bahasa dalam penulisan !an teknik

yang mengkaji segala kemungkinan yg berkaitandgn gaya bahasa penulisan kesusasteraan ygsemata"mata untuk men!apatkan ke#a$amanseenar tentang teks kesusateraan

Tera$agi kepa!a % iaitu &"' Kajian entuk

' Kajian isi


3/44

KAIAN BNT*K

Satu kajian yg meliatkan % perkara &"

+, kelainan"kelainan a$asa yang mengan!ungigaya a$asa pengulangan- pertentangan-

penyirnaan- pertautan !an peran!ingan#igurati# iaitu penggunaan peria$asa- a$asakiasan- gaya ret.rik- sin!iran- ungkapan !anseagainya,

%, /emakaian a$asa termasuk segala yangter0akup .le$ ilmu linguistik umum- #.n.l.gi-m.r#.l.gi- sintaksis !an semantik,


4/44

KAIAN ISI

Dikenali juga seagai kajian isi kesusasteraan,Merupakan kajian tentang apa yang!iperkatakan .le$ pengarang atau penulis!aripa!a erti !an makna tentang teks,

Isi kesusasteraan iala$ mesej- in#.rmasi !anpemikiran manusia atau peri$al manusia atautentang masyarakat yang !ientuk .le$ manusia yang ka!ang kala ti!ak terli$at atau ti!ak

!ise!ari .le$ manusia atau masyarakat itusen!iri,


5/44

GAYA BAHASA

1ara atau ragam a$asa yang !igunakan !alam penulisanatau lisan,1ara pemakaian a$asa !alam seseua$ karya ataususunan kata- #rasa- !an ayat yang !igunakan yang!igunakan .le$ pengarang !alam usa$a melengkapkan tema

!an pers.alan !an seagainya !alam karya yang !i$asilkan,Dikel.mp.k kp! lima jenis&"' Gaya a$asa pengulangan

' Gaya a$asa peryirnaan ' Gaya a$asa peran!ingan ' Gaya a$asa pertautan ( ti!ak ter0atat !alam KBSM) ' Gaya a$asa pertentangan


6/44

GAYA BAHASA PENGULANGANGaya a$asa pengulangan atau repetisi iala$ gaya a$asa

yang mengan!ungi unsur"unsur pengulangan unyi- suku

kata- kata- #rasaatau a$agian ayat yang !ianggappenting untuk meng$asilkan kesan !an memeri tekanan!alam seseua$ k.nteks yang sesuai,

Ti!ak ter!apat !alam KBSM tingkatan lima, Hanya!i!e!a$kan kep!a pelajar tingkatan satu $ingga empat,

Ter!apat lima jenis &" ' Aliterasi ' Ana#.ra ' As.nansi

' pi#.ra ' 2ima


7/44

Aliterasi gaya bahasapengulangan!

Sejenis ayat pengulangan unyik.ns.nan yang pa!a a3al kata !an

ertuturan 3aima !alm puisitra!isi.nal- puisi m.!en- pr.satra!isi.nal !an pr.sa m.!en 3aima

kreati# atau ukan kreati#,


8/44

Kamus De3an !isi Keempat " pengulanganunyi 4 $uru# pertama p! eerapaperkataan yang erturutan !alam sesuatuaris- terutama !alam sajak seperti derupderap,

1.nt.$ pr.sa m.!en menggunakan

pengulangan k.ns.nan 5"6, "etika aku menerima surat ta3aran ke

uni7ersiti tempatan- aku lansung ti!ak mengen!a$kannya, Aku merenungagaimana aku $en!ak meneliti $ari"$ari !ikampus !alam kea!aanku yang 0a0at, 1ikguternyata kesal !engan keputusan !an

sikapku yang g.ya$ putus asa,


9/44

Ana#.ra (gaya a$asa pengulangan)Sejenis gaya a$asa pengulangan- iaitu pengulanganperkataan pertama pa!a setiap aris atau pa!a setiap ayat

yang iasanya se0ara erturutan supaya memper.le$ kesantertentu 3aima !alam puisi tra!isi.nal- puisi m.!en- pr.satra!isi.nal !an pr.sa m.!en 3aima kreati# atau ukankreati#,

0.nt.$ ana#.ra !alam pr.sa m.!en&

A#man meluru ke seela$ pintu g.l Saa$, A#man .##"

si!e pula,

$ajnikan erjaya merampas .la !aripa!a 8aini9am,

$ajnikan men.lak .la ke elakang,

(M.$! Da$alan M.$! 2amli et,al-%::;&+


10/44

1.nt.$ ana#.ra !alam puisi lama !an puisi m.!en&/antun

Bua$ erangan masaknya mera$- Kelekati !alam pera$u>Luka !i tangan nampak er!ara$- Luka !i $ati siapa ta$u, (Anak Laut- %::%&;)

Sajak

Ini laut kita-lin!ungila$ !ari pen0emaranIni $utan kita- lin!ungila$ !ari pemusna$an

Ini langit kita-lin!ungila$ !ari kera0unanIni sungai kita- lin!ungila$ !ari pemuangan, (Se$ijau ?arna Daun-%::%&+@)


11/44

As.nansi (gaya a$asa pengulangan)

Sejenis gaya a$asa pengulangan unyi7.kal yang sama pa!a setiap aris,

Atau pa!a setiap ayat," Berurutan,

/engulangan unyi 7.kal !alam aris"arispuisi- atau !alam pr.sa juga,

Tujuannya untuk memeri kesan tertentu

!alam puisi tra!isi.nal- m.!en !anseagainya,

nam jenis unyi 5a6- 5e6- 5.6- 5u6- !an


12/44

Samungan

1.nt.$ pengulangan C.kal 5a6

Alam a!ala$ sea$agian !aripa!a kami

alam a!ala$ syurga umi

0inta kepa!anya 0inta jutaan unga"unga

0inta kepa!anya 0inta jutaan ji3a manusia3i

(Se$ijau 3arna !aun)


13/44

pi#.ra (gaya a$asa pengulangan)pistr.#a

Sejenis gaya a$asa pengulangan kata- #rasa- eerapakata pa!a ak$ir aris atau ayat yang erturut turutan,

/engulangan perkataan pa!a ak$ir aris, (ra$man S$aari-%::+& %),

/uisi !an pr.sa

Tujuannya a!ala$ untuk penegasan,

1.nt.$ &

Sama sen!iri erpe0a$"pe%ah

Kenyangla$ yu ila j.ng pe%ah

Katanya- EHai u!ak !ari mana datangF

Berani sunggu$ kau !atang


14/44

2ima (gaya a$asa pengulangan)

Bunyi yang sama atau persamaan guguspa!a perkataan !aripa!a segi 7.kal atauk.ns.nan yang ter$asil pa!a a3al- tenga$

!an $ujung sesuatu aris !alam puisi,Atau $uru# ak$ir atau kata ak$ir !alamsesuatu rangkap seseua$ puisi sepertisyair- gurin!am- pantun

Ataupun susunan unyi atau keselerasan$uru# pa!a ak$ir kata atau suku kata7.kal ,


15/44

Samungan,,

K.ns.nan !alam struktur perkataan!alam searis agi seseua$ puisi "rima tenga$ atau rima !alaman,

/engulangan unyi 7.kal atauk.ns.nan !alam struktur perkataanak$ir !alam sesuatu aris agi

seseua$ puisi rima ak$ir luaran


16/44

1.nt.$

+, 2ima ak$ir aa& Tetak ulu$ panjang sepuluh- Mari j.l.k sarang penyengat>

Angkat tangan jari sepuluh- D.a !iminta iar selamat,%, 2ima ak$ir aaaa& Ini laut kita- lin!ungila$ !ari pen0emaran

ini $utan kita- lin!ungila$ !ari pemusna$an ini langit kita- lin!ungila$ !ari kera0unan ini sungai kita- lin!ungila$ !ari pemuangan


17/44

Na!a

Su!ut pan!angan pengarang atauperasaan atau em.si penyair atau sikappenyajak apaila er$a!apan !engan

sujek yang !ija!ikan #.kus karyanya,1.nt.$nya& mara$ na!a pr.tes- se!i$ na!a melank.lis- merin!ui na!ar.mantis,

/uisi na!a la$ir !aripa!a gaungan atau7ariasi unsur !iksi- rima- as.nansi- imejan!an sim.l,


18/44

GAYA BAHASA PE$BAN&'NGANBentuk a$asa peran!ingan yang in!a$ yang !igunakan untuk menama$kan

kesan !an kemaknaan tertentu !engan0ara meman!ingkan sesuatu perkara!engan perkara yang lain,Ter!apat !alam HS/ KBSM tingkatan

satu $ingga lima,Ter!apat lima jenis&" ' Imejan ' Meta#.ra

' /ers.na#ikasi ' /le.nasme ' Simile


19/44

'(E)AN gaya bahasa perbandingan!

/emakaian kata atau eerapa kata yang meng$asilkan e#ek ataukesan melalui penggunaan pan0ain!era seperti melalui

pen!engaran- pengli$atan atau perasaan,1erminan atau gamaran tentang sesuatu yang !apat !ikesan.le$ pan0ain!era,

Ter!apat juga !i !alam puisi yang anyak memiliki perkataan yang memayangkan .jek atau perlakuan yang mementuklamang- sim.l- atau k.! yang menjelaskan sikap !an perasaanpenyair, 1.nt.$ seperti kesejukan- a$ang !an seagainya,

1.nt.$&" seua$ %ermin s*mpek-

seua$ sisir r*ngak-

!an bangku kaki tiga

ia ukir na#ka$ keluarganya,


20/44

(E+A,-$A gaya bahasa perbandingan!Hasil gaungan perkataan 5 meta6 yang ermaksu!memin!a$kan !an 5p$erein6 ermakna mema3a,

Berasal !aripa!a perkataan Yunani,Biasanya mengan!ungi satu k.nkrit !an satuastrak- iaitu peran!ingan ti!ak terus,Gaya peran!ingan yang paling ringkas,

1.nt.$&" Bunga.bunga %inta (ahligai impian

Ben!a- iaitu sesuatu i!ea er#ungsi seagaisujek/eman!ing ter$a!ap en!a er#ungsi seagaiper!ikat,


21/44

PE$S-NA,'"AS' gaya bahasa perbandingan!Berasal !aripa!a a$asa Latin iaitu 0antuman antaraperkataan 5 pes.na6 yang ermaksu! .rang pelaku akt.rt.peng yang !ipakai semasa persema$an !rama !an

perkataan 5#i06 yang ermaksu! memuat,

Merupakan sejenis gaya peran!ingan iaitu penginsananatau pemerian 0iri"0iri peria!i atau si#at"si#at manusiakepa!a sesuatu en!a- inatang- tumu$"tunu$an-kea!aan- peristi3a- .jek atau i!ea,

1.nt.$&" inta itu buta0 daun melambai.lambai

PLE-NAS(E gaya bahasa perbandingan!Nama lain iala$ taut.l.gi- iaitu penggunaan ayat yangerlei$an atau mua9ir !an sekiranya !igugurkan ti!akmenjejaskan maksu! ayat,

1.nt.$&" Sarapan pagi0 pening kepala0 mentari terbitpagi,


22/44

Simile (gaya a$asa peran!ingan)Merupakan perumpamaan,

Berasal !ari a$asa Latin yang ermaksu!1seperti23Merupakan peran!ingan terus- yangmeman!ingkan % $al yang pa!a $akikatnyaerlainan tetapi !engan sengaja kita

mengganggapnya sama,Mengungkapkan sesuatu peran!ingan ataupersamaan !engan menggunakan kata Eseperti-Eiarat- Elaksana- Eagai- Eumpama- Eak-

!an seagainya,Tujuan a!ala$ untuk meman!ingkan sesuatu,


23/44

*nt*h4

.Laksana bulan dipagar bintang

.Seperti katak diba5ah tempurung

."urus m%am lidi

.'barat mengejar bayangan

1.nt.$ gaya a$asa simile yang ter!apat!alam teks k.msas,

Seperti keun erpagar !uri,Ia menjerni$ agai jereu !iterpa titik

$ujan,Ma0am mema3a !uit tak laku,


24/44

GAYA BAHASA PE$+EN+ANGAN

Bentuk a$asa yang mengemukakan makna yangertentangan !engan makna seenarnya,

Ti!ak !i!e!a$kan kepa!a pelajar tingkatan satu,Mula !i!e!a$kan kepa!a pelajar tingkatan !ua$ingga lima,

Ter!apat tiga jenis&"

' Hiper.la

' In7ersi ' /ara!.ks


25/44

Hiperb*la (gaya a$asa pertentangan)

/erkataan yang erasal !ari Yunani,Gaungan perkataan 5$yper6 yangermaksu! melei$i !an 5allien6erertilua$kan atau keluarkan,

Maksu! $iper.la iala$ pema9iran atausuatu 0ara yang melei$"lei$kan semata"mata untuk men0apai kesan tertentu-iaitu

suatu gaya a$asa yang mengan!ungikeenaran yang !iperesar"esar,


26/44

Merupakan sala$ satu !aripa!a kel.mp.k gayaa$asa pertentangan iala$ sejenis gaya a$asa yang mengan!ungi kenyataan tentang sesuatuperkara se0ara erlei$"lei$an atau se0ara

melampau 3aima !aripa!a segi jumla$nya-ukuran!an si#atnya,Tujuan se!emikian a!ala$ untuk memeripenekanan maksu! ter$a!ap sesuatu perkaraatau situasi !emi memper$eat- meningkatkankesan !an pengaru$ny,Gaya a$asa ini meliatkan eerapa kata- #rasaatau ayat, 1.nt.$&

+, Saya u0apkan jutaan terima kasi$ kepa!a para

tetamu yang su!i $a!ir ke majlis ini,Dengan ini- $ipr.la iala$ ungkapan yangmelei$"lei$kan apa yang seenarnya!imaksu!kan&jumla$nya- ukurannya- si#atnya,


27/44

1.nt.$&

+, /era$u layar kertas- sanngup menyeerangilautan api

%, Taungannya erjuta"juta- emasnya erkil."

kil.- sa3a$nya er$ektar"$ektar,1.nt.$ gaya a$asa $iper.la !alam teks k.msas&

!ara$ pun seperti $ujan yang leat turun kea3a$ istanaBunga kemang !ipun0ak gunung,Setitik !ija!ikan laut, sekepal !ija!ikan gunung,

Yang menarik tentang gaya a$asa ini iala$mengan!ungi keenaran yang !iperesar"esar,


28/44

In7ersi (gaya a$asa pertentangan) In7ersi atau s.nsang iala$ gaya a$asa pertentangan

yang men#.kuskan pemalikan kata"kata atau #rasa yang ere9a !aripa!a susunannya yang la9im atau

gaya a$asa yang meny.ngsangkan struktur kata- #rasaatau klausa !alam ayat yang susunanya !imulai !enganpre!ikat !an !iikuti .le$ sujek 3aima ayat akti#s.nsang atau ayat pasi# s.nsang,

1.nt.$&

+, Saya a0a uku semalam !iruma$ iunya,%, A!a sep.$.n unga 0insa,;, Tela$ pata$ tempat erpijak,

ika merujuk gaya a$asa pertentangan agi struktur

ayat- iasaanya ayat yang teralik susunannya !ikenaliseagai ayat s.nsang atau ayat in7ersi-iaitu ayat yangsusunannya !imulai !engan pre!ikat !an !iikuti .le$sujek,


29/44

1.nt.$&+, Dalam susunan

Sungguh %antik ga!is itu, (Ga!is itu sungguh %antik,)

63 "ena tangkap *leh p*lis pen0uri itu, (pen0uri itu kena tangkap *leh p*lis) in7ersi- unsur"unsur !alam k.nstituen pre!ikat yang

iasanya $a!ir selepas .jek- !ipin!a$kan ke $a!apan

sujek- iaitu melalui pr.ses pen!epanan keseluru$anpre!ikat,

1.nt.$&+, Menen!ang .la muri! lelaki itu, (Muri! lelaki itu menen!ang .la,)

Man!i !i k.lam itu ga!is"ga!is kampung itu, (Ga!is"ga!is kampung itu man!i !i k.lam itu)


30/44

Seperkara lagi iala$ erlakunya pen!epanan #rasa kerja!aripa!a pre!ikat, Ter!apat a$agian"a$agian tertentu!alam pre!ikat JK a$asa melayu 3aima $anya KK ( kata

kerja),KK !engan .jek atau KK selepas KB(kata antu) .le$mengalami pr.ses pen!epanan ini,

1.nt.$&

+, Ter!u!uk !ia !i atas kerusi itu,

(Dia ter!u!uk !i atas kerusi itu,) Masi$ ermain anak"anaknya itu,

(Anak" anak itu masi$ ermain,)

Selain iti-terja!i juga pen!epanan #rasa a!jekti#

!aripa!a pre!ikat !alam a$asa melayu, /en!epanan#rasa a!jekti# maksu!nya (+) pen!epanan kata antu!engan kata a!jekti# !an (%) $anya kata a!jekti# yangti!ak !isertai kata penguat,

1.nt.$&


31/44

1.nt.$&+, Masi$ kuat lagi nenek ini,

(Nenek ini masi$ kuat lagi), 1ergas mereka pa!a 3aktu itu,

(mereka 0ergas pa!a 3aktu itu) Jrasa sen!i nama terja!i kerana pen!epanan

#rasa sen!i nama !aripa!a pre!ikat-pen!epanan JSN ini ermaksu! pr.sespengali$kan unsur JSN ke a$agian $a!apan-iaitu men!a$ului sujek,

/en!epanan JSN ini meliatkan (+)pen!epanan JSN !engan sujek, (%)pen!epanan KB !engan JSN- (;) pen!epanan

JSN seagai keterangan !alam pre!ikat, 1.nt.$&+, *ntuk gurunya kereta itu, (Kereta itu untuk gurunya)


32/44

/en!epanan #rasa na#i !aripa!a pre!ikatmaksu!nya (+) pen!epanan KB !engan KN!alam ayat"ayat in7ersi !an (%) pen!epanan

$anya KN !alam ayat"ayat in7ersi,1.nt.$&

+, Masi$ ukan ruma$nya itu, (Itu masi$ ukan ruma$nya)

Ti!ak ijak pen!atang asing itu,

(/en!atang asing itu ti!ak ijak)


33/44

/ara!.ks (gaya a$asa peran!ingan)

Gaya a$asa yang mengan!ungi pertentangan yang nyata

!engan #akta"#akta yang a!a tetapi kenyataannyamengan!ungi keenaran !engan pen!apat umum ataurealiti,

1.nt.$&

+, Dia kesepian !i tenga$"tenga$ keramaian

%, Mereka ke!inginan !i K.ta B$aru yang kepanasan,

;, Beliau !i$ina !isealik pujian"pujian,

Hal ini ermakna para!.ks memaparkan sesuatu kea!aanatau suasana yang erlainan,

1.nt.$&+, Di tenga$"tenga$ kese!i$an a!a juga kelu0uan, (D9ul

Karnain it$nain- %::&


34/44

GAYA BAHASA PENY'$NAAN

Gaya a$asa ini iala$ entuk a$asa yangmengalami unsur"unsur penguguran unyi- suku

kata- kata- #rasa atau a$agian ayatnya,*nsur yang ter!apat !alam gaya a$asa ini&"

' A#erisis

' A#esis

' Akr.nim

' Ap.k.p

' lipsis

' Kata singkatan ' Sink.#


35/44

AferisisPenguguran bunyi/ huruf depan atau suku kata

pertama bagi sesuatu perkataan atau penguguran

kata pada awal pertuturan

Kamus Dewan :- pengguguran satu huruf atau

suku kata pada awal perkataan.

Contoh :

encik cik

engkau kau

begitu gitu


36/44

AfesisPenguguran !okal depan atau huruf !okal depan

atau suku kata pertama bagi sesuatu perkataan.

Kamus Dewan:- penguguran !okal awal tidak

bertekanan bagi sesuatu kata.

Contoh :-

abang bang

abuya buya

ibu bu

adiwangsa diwangsa


37/44

AkronimKata yg mengalami penyingkatan disebabkan pengguguran

huruf atau suku kata dalam struktur kata tertentu waimahasil daripada cantuman " atau lebih perkataan sehingga

akhirnya membentuk satu perkataan yang terdiri daripada

satu atau lebih suku kata.

Kamus Dewan :- kependekkan yang terbentuk daripada

gabungan huruf pertama atau suku kata beberapaperkataan yang boleh diu#arkan sebagai satu perkataan

Contoh $-

Angkatan %elia &slam 'alaysia A%&'

%eras (asional %ernas

'a#lis Amanah )akyat - 'ara


38/44

ApokopKata yg mengalami proses penguguran bunyi atau

huruf akhir / suku kata akhir waima satu / lebih dihu#ung sesuatu perkataan atau pengguguran satu

atau lebih huruf / bunyi pascadepan bagi sesuatu

perkataan.

Kamus Dewan :- pengguguran bunyi atau huruf*sama ada satu atau lebih di hu#ung kata.

Contoh :-

Abdul Abd.

ayahanda ayah

belakai - belaka


39/44

Kata singkatanKata yg mengalami penyingkatan disebabkan

pengguguran huruf* suku kata atau sebahagiansuku kata dalam struktur kata* rangkai kata

tertentu sama ada hasil daripada cantuman " atau

lebih perkataan tetapi percantuman huruf-huruf itu

tidak berupaya untuk membentuk akronim yangbernilai suku kata.

Contoh $-

Akedemi +eni Kebangsaan A+K

Amanah +aham %umiputera A+% Dewan %ahasa dan Pustaka - D%P


40/44

Sink.# ( gaya a$asa penyirnaan)

Sejenis gaya a$asa penyirnaan iaitupenggguran $uru# sisip atau suku katasisip perkataan atau !engan

meng$ilangkan $uru# tenga$ atau sukukata tenga$ agi perkataan,

Atau pe3uju!an kata singkat atauringkas- iaitu kata yang ter$asil akiat

peng$ilangan $uru# atau suku kata,


41/44

Samungan,

+,1.nt.$nya&

an!ikara " a!ikara

a$a!i " a!i

%, Hanya !iketenga$kan kepa!a muri!"muri! tingkatan empat sa$aja,

;, Namun- kepa!a tingkatam lain ter!apat

gaya a$asa lain yang !iketenga$janseperti ap.k.#- a#esis- elipsis !ana#eresis,


42/44

GAYA BAHASA PE$+AU+ANGaya a$asa yang mengaitkan ataumeng$uungkan sesuatu sesuatu perkara !engan

perkara yang lain seperti sesuatu #rasa !itautkan!engan #rasa yang lain !engan menggunakan nama0iri !an pelagai lagi,

Antara gaya pertautan iala$&"

' Alusi ' Ant.n.masia

' pitet

' p.nim

' u#emisme ' Met.nimia

' Sinek!.k


43/44

Menguasai Gaya /enulisan

Gaya a$asa 0ara atau ragam a$asa yang!igunakan !alam penulisan atau lisan,Laras a$asa Kelainan a$asa yang memiliki0iri"0iri tertentu yang !igunakan k$usus !alam

sesuatu i!ang atau !isiplin ilmu mengikutkesesuaian k.nteksnya 3aima se0ara lisan ataupenulisan,/enulisan ukan kreati# /enulisan ukankesusasteraan seperti penulisan ilmia$- kertaspr.jek- !isertasi- erita- lap.ran- minitmesyuarat- surat rasmi- mem. !an seagainya,


44/44

/enulisan kreati# karya

kesusasteraan yang mempunyaiunsur kein!a$an !an istime3a,

1.nt.$nya pr.sa !an puisi

tra!isi.nal !an m.!en,

201503292303547 gaya dan variasi bahasa (1)

Documents