ws15 semeiwseis aesyntaxhs 22 9 15

8/19/2019 WS15 Semeiwseis AESyntaxhs 22 9 15

1/41

Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα ΦιλοσοφίαςΕπιλεγόμενα μαθήματα χειμερινού εξαμήνου 201!ρχαία ελλ"νι#ή γραμματεία #αι γλώσσα $ #αι !ρχαία ελλ"νι#ή γραμματεία #αιγλώσσα $$%ι&'σ#(ν )ώστας *αλ'#ας

Σημειώσεις αρχαιοελληνικής σύνταξης

+τις σ"μειώσεις εξετ',ονται #ατ' σειρ' οι συντα#τι#οί ρόλοι απαρεμφ'τ(ν #αιμετοχών- #αθώς #αι ο #ατ' παρ'ταξ" #αι #αθ. υπόταξ" λόγος στ"ν αρχαία ελλ"νι#ήγλώσσα- με παραθ/ματα #υρί(ς από συγγραφείς μεταξύ 0 #αι 00 π3 4 /#θεσ"συντα#τι#ών ,"τ"μ'τ(ν με παρα&είγματα α#ολουθεί- με επεξεργασία αναλόγ(ς τ(νε#παι&ευτι#ών σ#οπών τ(ν μαθ"μ'τ(ν- τις εξής μελ/τες5

6ού#"ς- 7- χχ 8ίσ(ς &ε#αετία .09- Μεθοδική διδασκαλία του συντακτικού τηςαρχαίας ελληνικής γλώσσης…, !θήνα5 Εστία: ;?@AB #'- " /#& 1CD- μτφρ Π 3αιρόπουλος #αι 7Ε Παπατσίμπας- Η

σύνταξη της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, 2002- !θήνα5 Παπα&ήμας Τ,ουγαν'τος- E%- " /#& χχ 81" /#& 1C9- Σύνταξις της αρχαίας ελληνικήςγλώσσης. Ο υποτεταγ!νος λ"γος, !θήνα5 Εστία

Τα παραθ/ματα που χρ"σιμοποιούνται στις σ"μειώσεις για τους ε#παι&ευτι#ούςσ#οπούς του μαθήματος- Fασί,ονται #ατ' #ανόνα στ"ν "λε#τρονι#ή μορφή ε#&όσε(ν#ειμ/ν(ν τ"ς αρχαίας ελλ"νι#ής γραμματείας #$%&'()(& *+-('% )'%/'%Gσυντομογραφι#' #*H- που προσφ/ρεται στον &ι#τυα#ό τόπο =IIJ 5KK >>> ILM N


2/41

I. Απαρέμφατα

Ειδικά απαρέμφαταΕίναι απαρ/μφατα G'λλοτε 'ναρθρα- &"λ χ(ρίς 'ρθρο- 'λλοτε /ναρθρα ή

σύναρθρα- &"λ με 'ρθροH όλ(ν τ(ν χρόν(ν- τα οποία ε#φρ',ουν μία #ρίσ" ή γνώμ"#αι στα ν/α ελλ"νι#' μεταφρ',ονται με τους συν&/σμους ότι ή π(ςXρήμα Yταν

υπ'ρχει 'ρν"σ" πριν από ει&ι#ό απαρ/μφατο- είναι #ανονι#' οὐ/οὐκ/οὐχ, 'λλοτε οὐμή, 'λλοτε μὴ οὐ/οὐκ/οὐχ/οὐχὶ #αι 'λλοτε- ι&ί(ς όταν το απαρ/μφατο είναι σε χρόνομ/λλοντα- μή Το απαρ/μφατο εν&/χεται #'ποτε να παραλείπεται (ς εύ#ολαυπονοούμενο από τα συμφρα,όμενα- όπ(ς όταν προ/ρχεται από το ρήμα εἰμί

Ει&ι#ό απαρ/μφατο Gχ(ρίς 'ρθροH (ς αντι#είμενο ρ"μ'τ(ν #αι μετοχών4 περίπτ(σ" όπου ρήμα Gή 'λλο απαρ/μφατο ή μετοχήH εξ'ρτ"σ"ς #αι απαρ/μφατοZ

αντι#είμενο /χουν το ί&ιο υπο#είμενο- λ/γεται [ταυτοπροσ(πία.5 το #οινό υπο#είμενορήματος #αι απαρεμφ'του είναι #ατ. αν'γ#"ν " ί&ια λ/ξ" σε πτώσ" ονομαστι#ήανεξαιρ/τ(ς !λλ' το υπο#είμενο σε ονομαστι#ή μπορεί να παραλείπεται- ανυπονοείται εύ#ολα από τα συμφρα,όμενα- ή αν είναι αόριστ" αντ(νυμία Gτις, τι,τινές, τινάH

Ξενοφών Κύρου Ανάβαση 2.1.4: ἐπαε!!"με#α $% &ρια'(, ἐ)ν ἐν#*$ε +!#, εἰς τ-ν #ρ"νοντ-ν βασ'!ειον κα#ιε.ν αὐτ"ν.

4 περίπτ(σ" όπου το ρήμα Gή 'λλο απαρ/μφατο ή " μετοχήH εξ'ρτ"σ"ς #αι τοαπαρ/μφατοZαντι#είμενο /χουν &ιαφορετι#' υπο#είμενα- λ/γεται [ετεροπροσ(πία.5 τουπο#είμενο του ρήματος είναι σε πτώσ" ονομαστι#ή #αι το υπο#είμενο τουαπαρεμφ'του είναι σε πτώσ" αιτιατι#ή ανεξαιρ/τ(ς !λλ' το υπο#είμενο σε αιτιατι#ήμπορεί να παραλείπεται- αν υπονοείται εύ#ολα από τα συμφρα,όμενα- ή αν είναιαόριστ" αντ(νυμία Gτινά, τι, τινάς, τινάH

Ξενοφών Κύρου Ανάβαση 1.4.12: ο $% στρατι0ται ἐχα!1παινον το.ς στρατηο.ς καὶ+2ασαν αὐτο3ς π*!αι τα4τ5 εἰ$"τας κρ6πτειν καὶ οὐκ +2ασαν ἰ1ναι.

!ν /να απαρ/μφατο είναι αντι#είμενο μετοχής #αι υπ'ρχει [ταυτοπροσ(πία.- το#οινό υπο#είμενο τ"ς μετοχής εξ'ρτ"σ"ς #αι του απαρεμφ'τουZαντι#ειμ/νου είναιστ"ν πτώσ" τ"ς μετοχής ανεξαιρ/τ(ς !ν υπ'ρχει [ετεροπροσ(πία.- τότε τουπο#είμενο τ"ς μετοχής εξ'ρτ"σ"ς είναι στ"ν πτώσ" τ"ς μετοχής- ενώ το υπο#είμενοτου απαρεμφ'τουZαντι#ειμ/νου είναι σε πτώσ" αιτιατι#ή ανεξαιρ/τ(ς

Πλάτων 7υμπ8σιο 219a: 9- $ὴ μετ) το4το τ'να ο:εσ#1 με $ι*νοιαν +χειν, ;ο6μενον μ%νπ%ρ το4 ?$υνάτου 24.22: ; π"!ις ;μ.ν ἐ@η2'σατο το4το τ- ?ρ6ριον, ;ουμ1νη κοιν)ς εAναι τ)ς τ6χας το.ς Bπασι καὶ τ0ν κακ0ν καὶ τ0ν ?α#0ν.

\ναρθρο G#αι σπανιότερα /ναρθροH ει&ι#ό απαρ/μφατο (ς αντι#είμενο /χουν συχν'ρήματα- απαρ/μφατα- μετοχ/ς #αι ρ"ματι#/ς περιφραστι#/ς ε#φρ'σεις G&"λ

περιφρ'σειςH που &"λώνουν5λε#τι#ή πρ'ξ" Gλε#τι#' ρήματαH-προσ&ο#ία-προσ(πι#ή #ρίσ" ή γνώμ" G&οξαστι#'H-&είξ" G&ει#τι#'H-αίσθ"σ" Gαισθ"τι#'H #αι γνώσ" Gγν(στι#'H- ή τα αντίθετα όλ(ν αυτώνΣοφοκλής Αντι8νη 442 [Κρων!: 2Cς, D καταρνE μὴ $ε$ρακ1ναι τ*$ε=

Λυσίας >π%ρ το4 ?$υνάτου 24.4: 2ησὶ )ρ F κατGορος οὐ $ικα'Hς με !αμβ*νειν τ- παρ)τIς π"!εHς ?ρ6ριον.

2


3/41

Λυσίας Κατ) Jρατοσ#ένους 12."2: πυν#*νομαι )ρ τα4τα ?πο!οGσεσ#αι [ Kρατοσ#ένη!. Λυκο#ρ$ος Κατ) LεHκράτους κεφ. %": Mμν6ουσι π*ντες ο πο!.ται [&! μGτε τ) ερ) Nπ!α

καταισχυνε.ν μGτε τὴν τ*Oιν !ε'@ειν, ?μυνε.ν $% τE πατρ'$ι καὶ ?με'νH παρα$PσεινQΠλάτων Rππίας ε!άσσHν '"9d: ἐP τοι οὐκ ?μ2ισβητ0 μὴ οὐχὶ σ% εAναι σο2Pτερον D ἐμ1 .Πλάτων 7υμπ8σιο 219 b: JS μ%ν $ὴ τα4τα ?κο6σας τε καὶ εἰπPν καὶ ?2εὶς Tσπερ β1!η,

τετρ0σ#αι αὐτ-ν UμηνQ

Πλάτων Vο!ιτεία '9( b: 2α'νετα' μοι εἰς σμικρ"τερα κατακεκερματ'σ#αι ; το4 ?ν#ρPπου26σις.

)ρ*στοτλ+ς Vερί ποιητικής 4.144, b.4-(: Jο'κασι $% εννIσαι μ%ν N!Hς τὴν ποιητικὴναἰτ'αι [&! 2υσικα' .

Το ει&ι#ό απαρ/μφατο (ς αντι#είμενο σε ρήματα- απαρ/μφατα- μετοχ/ς ήπεριφρ'σεις με τις προαναφερόμενες σ"μασίες μπορεί να είναι [&υν"τι#ό.- &"λαπαρ/μφατο οποιου&ήποτε χρόνου ε#τός του μ/λλοντα- με το &υν"τι#ό μόριο WνGοπου&ήποτε πριν ή μετ' από το απαρ/μφατοH Το &υν"τι#ό ει&ι#ό απαρ/μφατο-αν'λογα με τα συμφρα,όμενα- &"λώνει είτε μία &υνατότ"τα- είτε 'ρν"σ" μιας&υνατότ"τας- είτε το μ" πραγματι#ό1

Λυσίας >π%ρ το4 ?$υνάτου 24.9: $οκε. $1 μοι τIς πεν'ας τIς ἐμIς τ- μ1ε#ος F κατGορος

Wν ἐπι$ε.Oαι σα21στατα μ"νος ?ν#ρPπHν.+οσ0ν+ς Κατά Xει$ίου (.4: τ-ν το'νυν οὐ παρ) το.ς Y!!ησιν μ"νον εὐ$οκιμο4νταν"μον, ?!!) καὶ παρ) το.ς βαρβ*ροις εZ $"Oαντ5 Wν +χειν [ παρέβη!.

ρ3οτος ,.119: ἐν μυρ'σι νPμσι μ'αν οὐκ +χH ?ντ'Oοον μὴ οὐκ Wν ποιIσαι βασι!1ατοι"ν$ε.

5ουκυί+ς 1.12%: οὐ μ1ντοι τοσο4τον [!πι\ον [ο Lακε$αιμ"νιοι! πα#ε.ν Wν αὐτ-ν[ Vερικ!1α τ-ν ]αν#'ππου! το4το, Nσον $ιαβο!ὴν ο:σειν αὐτ^ πρ-ς τὴν π"!ιν.

Ξενοφών Κύρου Ανάβαση 1.'.": καὶ σ3ν _μ.ν μ%ν Wν οAμαι εAναι τ'μιος Nπου Wν `, _μ0ν $%+ρημος aν, οὐκ Wν καν-ς οAμαι εAναι οbτ5 Wν 2'!ον c2ε!Iσαι οbτ5 Wν ἐχ#ρ-ν ?!1Oασ#αι.

Ξενοφών Κύρου παι$εία ,.2.1": Καὶ π"σα Wν [$η ο:ει μοι χρGματα εAναι, εἰ συν1!εον χρυσ'ον, [&! ἐO Nτου ἐν τE ?ρχE εἰμι=

Ει&ι#ό απαρ/μφατο Gχ(ρίς 'ρθροH (ς υπο#είμενο απρόσ(π(ν ρ"μ'τ(ν

]να ει&ι#ό απαρ/μφατο όλ(ν τ(ν ρ"ματι#ών χρόν(ν G#αθώς #αι το &υν"τι#ό ει&ι#όαπαρ/μφατο όλ(ν τ(ν χρόν(ν ε#τός του μ/λλοντα με το μόριο dνH μπορεί νασυντ'σσεται (ς υπο#είμενο απρόσ(π(ν ρ"μ'τ(ν Gή απαρεμφ'τ(ν ή μετοχώνH #αι

1 Το &υν"τι#ό ει&ι#ό απαρ/μφατο- όταν σ"μαίνει #'τι που είναι ή &εν είναι &υνατό-

μεταφρ',εται είτε με τ" φρ'σ" ότι Gή π(ςH θα^K&εν θα^Xρήμα σε χρόνο παρατατι#ό- είτε μετ" φρ'σ" ότι Gή π(ςH θαK&εν θα ήταν &υνατό να^Kμπορούσε να^Xρήμα σε υποτα#τι#ή /γ#λισ"ή σε χρόνο παρατατι#ό5

οeτHς Wν !υ#Iναι _ `ότι Gή π(ςH /τσι θα λυνότανa _ `ότι /τσι θα ήταν &υνατό να λυθείKναλυνότανa _ `ότι /τσι θα μπορούσε να λυθείKνα λυνότανa-

οeτHς οὐκ Wν !υ#Iναι _ `ότι /τσι &εν θα λυνότανa _ `ότι /τσι &εν θα ήταν &υνατό ναλυθείKνα λυνότανa _ `ότι /τσι &εν θα μπορούσε να λυθείKνα λυνότανa Yταν σ"μαίνει το μ" πραγματι#ό- μεταφρ',εται είτε με τ" φρ'σ" ότι Gή π(ςH θα^K&εν θα^

Xρήμα σε χρόνο υπερσυντ/λι#ο Gή παρατατι#όH- είτε με τ" φρ'σ" ότι Gή π(ςH θαK&εν θα ήταν&υνατό να^Kμπορούσε να^Xρήμα σε χρόνο υπερσυντ/λι#ο Gή παρατατι#όH5

οeτHς Wν !υ#Iναι _ `ότι Gή π(ςH /τσι θα είχε λυθείKθα λυνότανa _ `ότι /τσι θα ήταν&υνατό να είχε λυθείKνα λυνότανa _ `ότι /τσι θα μπορούσε να είχε λυθείKνα λυνότανa-

οeτHς οὐκ Wν !υ#Iναι _ `ότι /τσι &εν θα είχε λυθείK&εν θα λυνότανa _ `ότι /τσι &εν θαήταν &υνατό να είχε λυθείKνα λυνότανa _ `ότι /τσι &εν θα μπορούσε να είχε λυθείKναλυνότανa

3


4/41

περιφρ'σε(ν Gμε σ"μασίες αντίστοιχες τ(ν προαναφερόμεν(ν ρ"μ'τ(ν #αιπεριφρ'σε(ν που συντ'σσονται με ει&ι#ό απαρ/μφατο (ς αντι#είμενοH

Yπ(ς είναι λογι#ό- σε όλες ανεξαιρ/τ(ς τις περιπτώσεις απρόσ(π"ς σύνταξ"ς-προ#ύπτει αναγ#αστι#' [ετεροπροσ(πία.5 υπο#είμενο του απρόσ(που ρήματος ήπερίφρασ"ς είναι το ει&ι#ό απαρ/μφατο #αι το υπο#είμενο του απαρεμφ'του είναι#ανονι#' σε πτώσ" αιτιατι#ή b ή εναλλα#τι#' στ" &οτι#ή " οποία συχν' συν'πτεται

στα απρόσ(πα ρήματα- τ" λεγόμεν" 'λλοτε &οτι#ή [του ενεργούντος προσώπου.-'λλοτε [του #ρίνοντος προσώπου.

6σοκράτ+ς Vανηυρικ8ς 4.2': fμο!οε.ται μ%ν )ρ τὴν π"!ιν ;μ0ν ?ρχαιοτ*την εAναι καὶμε'στην.

5ουκυί+ς 2.9'.': οbτε )ρ ναυτικ-ν gν προ2υ!*σσον ἐν αὐτ^ [τ^ Vειραιε. ! οὐ$%ν οbτε προσ$οκ'α οὐ$εμ'α μὴ dν ποτε ο πο!1μιοι ἐOαπινα'Hς οeτHς ἐπιπ!ε6σειαν, ἐπεὶ οὐ$5 ?π- το4 προ2ανο4ς το!μIσαι Wν κα#5 ;συχ'αν, οὐ$5 εἰ $ιενοο4ντο, μὴ οὐκ Wν προαισ#1σ#αι.

5ουκυί+ς '.,9.(: dνευ $% σεισμο4 οὐκ dν μοι $οκε. τ- τοιο4το OυμβIναι εν1σ#αι.5ουκυί+ς ".1,.%: παρ*παν τε ινPσκH π"!ιν μὴ ?πρ*μονα τ*χιστ5 dν μοι $οκε.ν

?πραμοσ6νης μεταβο!E $ια2#αρIναι.

]ναρθρο ει&ι#ό απαρ/μφατο!πό όσα προ"γήθ"#αν για τα ει&ι#' απαρ/μφατα- φαίνεται ή&" /να Fασι#ό

χαρα#τ"ριστι#ό #'θε απαρεμφ'του5 ότι λειτουργεί συντα#τι#' σαν να είναισυγχρόν(ς ουσιαστι#ό #αι ρήμα

Παρ'λλ"λα με τα 'ναρθρα ει&ι#' απαρ/μφατα που προαναφ/ρθ"#αν- οποιον&ήποτεσυντα#τι#ό ρόλο ενός ουσιαστι#ού μπορούν επίσ"ς να προσλαμF'νουν #αι ει&ι#'απαρ/μφατα πριν από τα οποία υπ'ρχει 'ρθρο οποιασ&ήποτε πτώσ"ς ]τσι- #αι/ναρθρα ει&ι#' απαρ/μφατα όλ(ν τ(ν χρόν(ν G#αθώς #αι /ναρθρα &υν"τι#' ει&ι#'απαρ/μφατα όλ(ν τ(ν χρόν(ν ε#τός του μ/λλοντα με το μόριο dνH εμφανί,ονταιμερι#/ς φορ/ς (ς αντι#είμενα- υπο#είμενα- #ατ"γορούμενα- επεξ"γήσεις- &εύτεροιόροι σύγ#ρισ"ς b που μπορούν να απο&οθούν στα ν/α ελλ"νι#' με τ" φρ'σ" ότι ή π(ςή [το γεγονός ότι.Xρήμα b #αθώς #αι (ς εμπρόθετοι προσ&ιορισμοί Yταν υπ'ρχει'ρν"σ"- είναι #ανονι#' μὴ #αι Fρίσ#εται αν'μεσα στο 'ρθρο #αι στο απαρ/μφατο

Yλα όσα αναφ/ρθ"#αν για τις περιπτώσεις [ταυτοπροσ(πίας. #αι [ετεροπροσ(πίας.#αι για τις πτώσεις τ(ν υπο#ειμ/ν(ν τ(ν 'ναρθρ(ν ει&ι#ών απαρεμφ'τ(ν- ισχύουνεξίσου #αι για τα /ναρθρα ει&ι#' απαρ/μφατα

Πλάτων Lύσις 2(a: V"τερον, gν $5 ἐP, καὶ τ- ἐρhν +Oαρνος εA=Πλάτων VρHτα8ρας '2 b: οAμα' τ' σε !1ειν $ι) τ- ;ε.σ#α' σε πο!!0ν μ%ν +μπειρον

εον1ναι, πο!!) $% μεμα#ηκ1ναι, τ) $% αὐτ-ν ἐOηυρηκ1ναι. )ρ*στοτλ+ς Xετά τα 2υσικά 7.1.1%"α.'"-'%: Tσ#5 ; ?μ2ισβGτησις ;μ.ν +σται οὐ περὶ

το4 εAναι [τ) μα#ηματικ* 8iντα! ?!!) περὶ το4 τρ"που.Ξενοφών K!!ηνικά 1.4.2: καὶ οὐ$εν-ς ?ντειπ"ντος $ι) τ- μὴ ?νασχ1σ#αι Wν τὴν

ἐκκ!ησ'αν, [?νερρή#η &!κιβιά$ης! jπ*ντHν ;εμSν αὐτοκρ*τHρ.

Τελικά απαρέμφαταΕίναι απαρ/μφατα G'λλοτε 'ναρθρα- &"λ χ(ρίς 'ρθρο- 'λλοτε /ναρθρα ή

σύναρθρα- &"λ με 'ρθροH όλ(ν τ(ν χρόν(ν ε#τός του μ/λλοντα- τα οποία ε#φρ',ουνμία επιθυμία ή σ#οπό #αι στα ν/α ελλ"νι#' μεταφρ',ονται με τον σύν&εσμο ναXρήμα

Yταν υπ'ρχει 'ρν"σ" πριν από τελι#ό απαρ/μφατο- είναι #ανονι#' μὴ #αι 'λλοτε μὴοὐ/οὐκ/οὐχ /οὐχί . Το απαρ/μφατο εν&/χεται #'ποτε να παραλείπεται (ς εύ#ολαυπονοούμενο από τα συμφρα,όμενα- όπ(ς όταν προ/ρχεται από το ρήμα εἰμί

Τελι#ό απαρ/μφατο Gχ(ρίς 'ρθροH (ς αντι#είμενο ρ"μ'τ(ν

4


5/41

)αι για τα 'ναρθρα τελι#' απαρ/μφατα (ς αντι#είμενα ρ"μ'τ(ν- απαρεμφ'τ(ν-μετοχών ή περιφρ'σε(ν- ισχύουν ανεξαιρ/τ(ς όλα όσα ισχύουν για τις περιπτώσεις[ταυτοπροσ(πίας. #αι [ετεροπροσ(πίας. #αθώς #αι για τις πτώσεις τ(ν υπο#ειμ/ν(ντ(ν 'ναρθρ(ν ει&ι#ών απαρεμφ'τ(ν5

!ν /να απαρ/μφατο είναι αντι#είμενο ρήματος #αι υπ'ρχει [ταυτοπροσ(πία.- το#οινό υπο#είμενο ρήματος #αι απαρεμφ'του είναι #ατ. αν'γ#" στ"ν ονομαστι#ή

πτώσ" Το υπο#είμενο σε ονομαστι#ή μπορεί να παραλείπεται- όταν υπονοείται εύ#ολααπό τα συμφρα,όμενα- ή όταν είναι αόριστ" αντ(νυμία Gτις, τι, τινές, τινάH

Πλάτων Vο!ιτεία 4,"c: 9' $5 εἰ μη$%ν kν μ*#οι σl\ειν $6ναιτο, !G#ης aν π!1Hς= mρ5 Wνοn"ς τ5 ε:η ἐπιστGμης μὴ κεν-ς εAναι=

!ν υπ'ρχει [ετεροπροσ(πία.- το υπο#είμενο του ρήματος είναι στ"ν ονομαστι#ήπτώσ"- ενώ το υπο#είμενο του απαρεμφ'του είναι σε πτώσ" αιτιατι#ή Το υπο#είμενοσε αιτιατι#ή μπορεί να παραλείπεται- όταν υπονοείται εύ#ολα από τα συμφρα,όμενα-ή όταν είναι αόριστ" αντ(νυμία Gτινά, τι, τινάς, τινάH

Ξενοφών Κ#ρου )νάασ+ (.2.'1-'2: F Xυσ-ς $% κατ) τὴν F$-ν 2ε6Hν ἐβ"α βοη#ε.νo καὶἐβοG#ησαν αὐτ^ καὶ ?ν1!αβον τετρHμ1νον.

!ν /να απαρ/μφατο είναι αντι#είμενο μετοχής #αι υπ'ρχει [ταυτοπροσ(πία.- το#οινό υπο#είμενο τ"ς μετοχής εξ'ρτ"σ"ς #αι του απαρεμφ'τουZαντι#ειμ/νου είναιστ"ν πτώσ" τ"ς μετοχής !ν υπ'ρχει [ετεροπροσ(πία.- τότε το υπο#είμενο τ"ςμετοχής εξ'ρτ"σ"ς είναι στ"ν πτώσ" τ"ς μετοχής- ενώ το υπο#είμενο τουαπαρεμφ'τουZαντι#ειμ/νου είναι σε πτώσ" αιτιατι#ή

ρ3οτος 1.,%: α:τιος $% το6τHν ἐ1νετο F p!!GνHν #ε-ς ἐπ*ρας ἐμ% στρατε6εσ#αιQqὐ$εὶς )ρ οeτH ?ν"ητ"ς ἐστι Nστις π"!εμον πρ- εἰρGνης αρ1εταιo ἐν μ%ν )ρ τE ο πα.$εςτο3ς πατ1ρας #*πτουσι, ἐν $% τ^ ο πατ1ρες το3ς πα.$ας.

5ουκυί+ς 2.,.': +τι $% rI!ος ἐκινG#η M!'ον πρ- το6τHν, πρ"τερον οbπH σεισ#ε.σα ?25οs Y!!ηνες μ1μνηνταιo ἐ!1ετο $% καὶ ἐ$"κει ἐπὶ το.ς μ1!!ουσι ενGσεσ#αι σημIναι.

\ναρθρο G#αι σπανιότερα /ναρθροH τελι#ό απαρ/μφατο όλ(ν τ(ν χρόν(ν ε#τός του

μ/λλοντα (ς αντι#είμενο /χουν συχν' ρήματα- απαρ/μφατα- μετοχ/ς #αι ρ"ματι#/ςπεριφρ'σεις που &"λώνουν5Fούλ"σ" GFουλ"τι#' ρήματαH- επιθυμία Gεφετι#'H- ευχή Gευχετι#'H-προτροπή ή λε#τι#ή πρ'ξ" (ς προτροπή G#ελευστι#'H-&υνατότ"τα G&υν"τι#'H-απόπειρα Gαποπειρατι#'H- /ναρξ" #αι λήξ"-τ'σ" του νου-απόφασ"-σχε&ιασμό- ή τα αντίθετα όλ(ν αυτώνΣοφοκλής Αντι8νη (2' [)ντ*$3ν+!: qbτοι συν1χ#ειν, ?!!) συμ2ι!ε.ν +2υν.Σοφοκλής )ντ*$3ν+ ((( [)ντ*$3ν+!: 73 μ%ν )ρ εt!ου \Iν, ἐS $% κατ#ανε.ν.

Λυσίας Κατά uί!Hνος $οκιμασίας '1.'2: Fρ0 $1 τινας οv ν4ν μ%ν το6τ( παρασκευ*\ονται βοη#ε.ν καὶ $ε.σ#αι _μ0ν, ἐπει$ὴ ἐμ% οὐκ ἐ$6ναντο πε.σαι.

Ξενοφών K!!ηνικά %.4.,: [ καὶ ?Oιο4μεν,! εἰ μ%ν καὶ _μ.ν συμ21ρει, ποιGσασ#αι με#5 ;μ0ντὴν εἰρGνηνo [&! εἰ μ1ντοι _με.ς !ο'\εσ#ε συμ21ρειν _μ.ν πο!εμε.ν, $ε"με#α _μ0ν ἐhσαι;μhς εἰρGνην ποιGσασ#αιQ

Πλάτων Απο!οία 7Hκράτους 4;-


6/41

μ1!!οντ' τι ἐρε.νQ [&! οὐ )ρ +σ#5 NπHς οὐκ


7/41

Πλάτων |ορίας (9c: rυο.ν οZν iντοιν, το4 ?$ικε.ν τε καὶ ?$ικε.σ#αι, με.\ον μ1ν 2αμεν κακ-ν τ- ?$ικε.ν, +!αττον $% τ- ?$ικε.σ#αι.

5ουκυί+ς 1.4(.': προε.πον $% τα4τα [ο ηνα.οι! το4 μὴ !6ειν wνεκα τ)ςσπον$*ς.

Τελι#ό απαρ/μφατο [του σ#οπού ή του αποτελ/σματος. b 'ναρθρο- ή /ναρθρο- ι&ί(ς

σε γενι#ή πτώσ"- ή σπανιότερα /ναρθρο &υν"τι#ό απαρ/μφατο όλ(ν τ(ν χρόν(νε#τός του μ/λλοντα με το μόριο dν b συνήθ(ς σε συν&υασμό με ρήματα #αιπεριφρ'σεις που &"λώνουν #ίν"σ" ή σ#οπιμότ"τα

R!ιά$α r 199: βI $5 ἰ1ναι κατ) !α-ν &χαι0ν χα!κοχιτPνHν.ρ3οτος 1.,": f $% [ Κ4ρος τ-ν Κρο.σον! ?νεβ'βασε ἐπὶ τὴν πυρGν, βου!"μενος εἰ$1ναι ε:

τ'ς μιν $αιμ"νHν z6σεται το4 μὴ \Pοντα κατακαυ#Iναι.5ουκυί+ς 2.%(.1: πρ0τον μ%ν περιεστα6ρHσαν αὐτο3ς το.ς $1ν$ρεσιν } +κο@αν, το4

μη$1να ἐπεOι1ναι.5ουκυί+ς ".(: $1κα $% τ0ν νε0ν προ6πεμ@αν ἐς τ-ν μ1αν !ιμ1να π!ε4σα' τε καὶ

κατασκ1@ασ#αι.Πλάτων Κρίτων 4'c: Καὶ d!!οι, ` 7Pκρατες, τη!ικο4τοι ἐν τοια6ταις συμ2ορα.ς

j!'σκονται, ?!!5 οὐ$%ν αὐτο3ς ἐπι!6εται ; ;!ικ'α τ- μὴ οὐχὶ ?ανακτε.ν τE παρο6σ τ6χ.Πλάτων uαί$ρος 2(">: [f ἐραστής! οn"ς ἐστι μὴ Wν ?παρνη#Iναι τ- α_το4 μ1ρος

χαρ'σασ#αι τ^ ἐρ0ντι.

\ναρθρο τελι#ό απαρ/μφατο εξαρτ"μ/νο από ουσιαστι#ό ή επίθετο (ς προσ&ιορισμόςτ"ς αναφορ'ς ή του [#ατ' τι.

ρ3οτος ".112: τ1Hς $% gν το.σι Y!!ησι καὶ τ- οbνομα τ- XG$Hν 2"βος ?κο4σαι .5ουκυί+ς 2.2.4: Bμα μ%ν )ρ αὐτ^ F χ0ρος ἐπιτG$ειος ἐ2α'νετο ἐνστρατοπε$ε4σαι.

Yλες οι προαναφερόμενες χρήσεις φανερώνουν ότι το τελι#ό απαρ/μφατο μπορεί ναπροσλαμF'νει οποιον&ήποτε συντα#τι#ό ρόλο ενός ουσιαστι#ού eιγότεροσυν"θισμ/νες είναι οι χρήσεις που προF'λλουν τ" σχ/σ" του απαρεμφ'του με τονσυντα#τι#ό ρόλο του ρήματος5 συγ#ε#ριμ/να- /να τελι#ό απαρ/μφατο μπορεί #'ποτενα ορί,ει μία συντα#τι#' αυτόνομ" φρ'σ"- α#ριFώς όπ(ς το ρήμα μιας πρότασ"ς- #αι

σ. αυτ/ς τις περιπτώσεις ονομ',εται [απόλυτο. απαρ/μφατο

\ναρθρο τελι#ό απαρ/μφατο [απόλυτο. (ς συντα#τι#' αυτόνομ" προστα#τι#ήΣ*ωνί+ς ο Κείος ?@ί$ραα 24%: ~ Oε.ν5, ?1!!ειν Lακε$αιμον'οις, Nτι τE$ε / κε'με#α

το.ς κε'νHν zGμασι πει#"μενοι.

\ναρθρο ή /ναρθρο τελι#ό απαρ/μφατο [απόλυτο. (ς συντα#τι#' αυτόνομ"επιφών"σ"

)ρ*στοφάν+ς •ρνι#ες (-" [Πε*στα*ρος!: 9- $5 ἐμ% κορPν πει#"μενον τ-ν d#!ιον / F$ο4 περιε!#ε.ν στ*$ια π!ε.ν D χ'!ιαA

\ναρθρο ή /ναρθρο τελι#ό απαρ/μφατο [απόλυτο. (ς συντα#τι#' αυτόνομ"

παρ/νθεσ"- 'λλοτε σε θ/σ" #ύριας πρότασ"ς- 'λλοτε σε θ/σ" αναφορι#ής πουεισ'γεται με yς )*σB#λος Vέρσες 24" [Cορ3ς!: ?!!5, ἐμοὶ $οκε.ν, τ*χ5 ε:σ π*ντα ναμερτI !"ονΠλάτων Απο!οία 7Hκράτους 1%a: κα'τοι ?!η#1ς ε, yς +πος εἰπε.ν, οὐ$%νεἰρGκασιν.Πλάτων Απο!οία 7Hκράτους '%>: π1πεισμαι ἐP, €κSν εAναι, μη$1να ?$ικε.ν ?ν#ρPπHν.

7


8/41

ΙΙ. ετοχές

Επι!ετικές μετοχέςΕίναι μετοχ/ς όλ(ν τ(ν χρόν(ν- συνήθ(ς Gαν #αι όχι π'ντοτεH /ναρθρες- &"λ με

'ρθρο στ"ν ί&ια πτώσ"- #αι μεταφρ',ονται με αναφορι#ή πρότασ" ή με μίααντίστοιχ" /ναρθρ" μετοχή Yταν υπ'ρχει 'ρν"σ" πριν από επιθετι#ή μετοχή- είναι

είτε οὐ/οὐκ/οὐχ, είτε μή +πανιότερα απαντούν #αι &υν"τι#/ς επιθετι#/ς μετοχ/ςόλ(ν τ(ν χρόν(ν ε#τός του μ/λλοντα με το μόριο Wν πριν ή μετ'- που &"λώνουν είτεμία &υνατότ"τα- είτε 'ρν"σ" μιας &υνατότ"τας- είτε το μ" πραγματι#ό- #αιμεταφρ',ονται με τ" φρ'σ" που θα ήταν &υνατόν ναXρήμα

f συντα#τι#ός ρόλος τ(ν επιθετι#ών ή αναφορι#ών μετοχών είναι να σχολι',ουντο υπο#είμενό τους- με τον ί&ιο τρόπο που οι συν"θισμ/νοι επιθετι#οί ή#ατ"γορ"ματι#οί προσ&ιορισμοί- #αθώς #αι οι αναφορι#/ς προτ'σεις- σχολι',ουν ταουσιαστι#' στα οποία συντα#τι#' αναφ/ρονται ]τσι οι επιθετι#/ς λ/γονται #αιαναφορι#/ς μετοχ/ς- γιατί συντα#τι#' φαίνεται να υπο#αθιστούν αναφορι#/ςπροτ'σεις- όπ(ς &είχνει #αι " μετ'φρασή τους στα ν/α ελλ"νι#' με αναφορι#ήπρότασ"

5ουκυί+ς ".',.1: οbτε iντα οbτε Wν εν"μενα !οοποιο4σιν.6σοκράτ+ς Vανα#ηνακ8ς 12.'9-4: ‚ο4μαι $% χρIναι το3ς βου!ομ1νους ἐκHμι*σαι τιν)

τ0ν π"!εHν ?κριβ0ς καὶ $ικα'Hς [&! παριστ*ναι [&! τ)ς παραπ!ησ'αν καὶ τὴν $6ναμινἐχο6σας ƒ„… καὶ τα.ς ἐOουσ'αις Fμο'αις κεχρημ1νας.

6σοκράτ+ς Αρεοπαιτικ8ς %.12: Vο!ιτε'αν )ρ τὴν Mρ#0ς Wν το.ς πρ*μασι χρησαμ1νηνοbτ5 +χομεν οbτε κα!0ς \ητο4μεν.

Yπ(ς όλα τα συντα#τι#' εί&" μετοχών- οι επιθετι#/ς μετοχ/ς Fρίσ#ονται π'ντοτεστ"ν ί&ια πτώσ" με το υπο#είμενό τους #αι μπορούν να συμπλ"ρώνονται απόαντι#είμενα #αι 'λλους συντα#τι#ούς όρους gπο#είμενο επιθετι#ής μετοχής είναι#ανονι#' /να ουσιαστι#ό ή αντ(νυμία5 αν &εν υπ'ρχει- τότε (ς υπο#είμενο τ"ςεπιθετι#ής μετοχής ε#λαμF'νεται το 'ρθρο τ"ς- ή εναλλα#τι#' " αόριστ" αντ(νυμίατις, τις, τι στο ί&ιο με τ" μετοχή γ/νος #αι πτώσ" 4 επιθετι#ή μετοχή μα,ί με το

υπο#είμενό τ"ς λειτουργούν συντα#τι#' σαν ουσιαστι#ό5 &"λ (ς υπο#είμενο-αντι#είμενο- #ατ"γορούμενο- επεξήγ"σ"- &εύτερος όρος σύγ#ρισ"ς- #αθώς #αι (ςεμπρόθετος προσ&ιορισμός

+ε όλες ανεξαιρ/τ(ς τις περιπτώσεις επιθετι#ών μετοχών- είτε τα ουσιαστι#' ήαντ(νυμίες που μπορεί να είναι υπο#είμεν' τους- είτε οι ί&ιες- αν &εν υπ'ρχει 'λλουπο#είμενο από το 'ρθρο τους- /χουν π'ντοτε συντα#τι#ή σύν&εσ" με το ρήμα τ"ςπρότασ"ς στ"ν οποία ανή#ουν5 γι. αυτό λ/γονται π'ντοτε μετοχ/ς [συν"μμ/νες. στορήμα- που σ"μαίνει συντα#τι#' συν&ε&εμ/νες με το ρήμα

5ουκυί+ς 2.44.': ἰ$'{ τε )ρ τ0ν οὐκ iντHν [ παί$Hν! !G#η ο ἐπιιν"μενο' τισιν+σονται.

+οσ0ν+ς Vερί τHν εν †ερρονήσH ,.%": 2ημὶ $ε.ν [&! πρ1σβεις ἐκπ1μπειν πανταχο. το3ς$ι$*Oοντας, νου#ετGσοντας, πρ*Oοντας.

Πλάτων 7ο2ιστής 219d

: uα'νεται ο4ν ἐκ τ0ν εἰρημ1νHν.Πλάτων 7ο2ιστής 2'%a: 9ετ"!μηκεν F !"ος οsτος _πο#1σ#αι τ- μὴ ‡ν εAναι.

!ντίστοιχους συντα#τι#ούς ρόλους ουσιαστι#ού μπορεί να επ/χει #αι μία επιθετι#ήμετοχή απρόσ(που ρήματος- " οποία απαντ' b #αι #λίνεται b στο ου&/τερο γ/νος #αι

3 !π. όσα προ"γήθ"#αν- &ιαφαίνεται (ς χαρα#τ"ριστι#ό #'θε επιθετι#ής μετοχής ότιλειτουργεί συντα#τι#' σαν να είναι συγχρόν(ς επιθετι#ός ή #ατ"γορ"ματι#ός προσ&ιορισμός#αι ρήμα

8


9/41

συχν' συμπλ"ρώνεται από /να απαρ/μφατο ή #αι &οτι#ή [του ενεργούντος. ή [του#ρίνοντος προσώπου.

Πλάτων Απο!οία 7Hκράτους 21 b: g!#ον ἐπ' τινα τ0ν $οκο6ντHν σο20ν εAναι. )ρ*στοτλ+ς Xετά τα 2υσικά Κ.".1"2 b.1'-1(: καὶ )ρ [F VρHτα"ρας! ἐκε.νος +2η

π*ντHν εAναι χρημ*τHν μ1τρον dν#ρHπον, οὐ$%ν wτερον !1Hν D τ- $οκο4ν €κ*στ( το4το καὶ εAναι πα'Hς.

+οσ0ν+ς Vερί του στε2άνου 1,.1',: ?!!) $ε$Pκατ5 +#ει τινὶ 2α6!( πο!!ὴν ἐOουσ'αντ^ βου!ομ1ν( τ-ν !1οντ* τι τ0ν _μ.ν συμ2ερ"ντHν _ποσκε!'\ειν καὶ συκο2αντε.ν, τIς ἐπὶτα.ς !οι$ορ'αις ;$ονIς καὶ χ*ριτος τ- τIς π"!εHς συμ21ρον ?ντα!!αττ"μενοι.

"ατη#ορηματικές μετοχέςΕίναι μετοχ/ς όλ(ν τ(ν χρόν(ν χ(ρίς 'ρθρο- #'ποτε με το μόριο yς να προ"γείται-

που μεταφρ',ονται είτε με τ" φρ'σ" ότι ή π(ς ή πουXρήμα- είτε με τ" φρ'σ"ναXρήμα- είτε με ρήμαXεπίρρ"μα που αντιστοιχεί στ" σ"μασία του ρήματοςεξ'ρτ"σ"ς- είτε με μία αντίστοιχ" μετοχή Yταν υπ'ρχει 'ρν"σ" πριν από#ατ"γορ"ματι#ή μετοχή G#αι πριν ή μετ' από το μόριο yς, αν υπ'ρχειH- είναι #ανονι#'οὐ/οὐκ/οὐχ #αι 'λλοτε μή 4 #ατ"γορ"ματι#ή μετοχή εν&/χεται #αι να παραλείπεται(ς εύ#ολα υπονοούμεν" από τα συμφρα,όμενα- ι&ί(ς αν προ/ρχεται από το ρήμα εἰμί

hε αν'λογο τρόπο- όπ(ς τα #ατ"γορούμενα σε συν&υασμό με τα ρήματα εξ'ρτ"σήςτους απο&ί&ουν /να χαρα#τ"ριστι#ό στο υπο#είμενό τους- #αι οι #ατ"γορ"ματι#/ςμετοχ/ς απο&ί&ουν /να χαρα#τ"ριστι#ό ή /να γεγονός στο υπο#είμενό τους σεσυντα#τι#ό συν&υασμό ανεξαιρ/τ(ς με /να ρήμα Gή απαρ/μφατο ή 'λλ" μετοχήHεξ'ρτ"σ"ς

5ουκυί+ς 4.2%.2: καὶ μετεμ1!οντο τ)ς σπον$)ς οὐ $εO*μενοι.Ξενοφών Κύρου Ανάβαση '.1.'": ο )ρ στρατι0ται οsτοι π*ντες πρ-ς _μhς β!1πουσι, κWν

μ%ν _μhς Fρ0σιν ?#6μους [εννοείτα* iντας!, π*ντες κακοὶ +σονται.Ξενοφών Κύρου Vαι$εία 1.2.%: καὶ ˆν Wν ν0σι $υν*μενον μ%ν χ*ριν ?πο$ι$"ναι, μὴ

?πο$ι$"ντα $1, κο!*\ουσι καὶ το4τον ἰσχυρ0ς.

Yπ(ς όλα τα συντα#τι#' εί&" μετοχών- οι #ατ"γορ"ματι#/ς μετοχ/ς Fρίσ#ονται

π'ντοτε στ"ν ί&ια πτώσ" με το υπο#είμενό τους #αι μπορούν να συμπλ"ρώνονται απόαντι#είμενα #αι 'λλους συντα#τι#ούς όρους Το υπο#είμενο #'θε #ατ"γορ"ματι#ήςμετοχής είναι #ανονι#' /να ουσιαστι#ό ή αντ(νυμία- που συγχρόν(ς είναι είτευπο#είμενο- είτε αντι#είμενο- είτε 'λλος ονοματι#ός προσ&ιορισμός του ρήματος Gήτου απαρεμφ'του ή τ"ς μετοχήςH εξ'ρτ"σ"ς ]τσι- αν " #ατ"γορ"ματι#ή μετοχήαναφ/ρεται στο υπο#είμενο του ρήματος εξ'ρτ"σ"ς- είναι #αι " ί&ια σε πτώσ"ονομαστι#ή !ν αναφ/ρεται σε αντι#είμενο του ρήματος εξ'ρτ"σ"ς- είναι #αι " ί&ιασε πτώσ" αιτιατι#ή ή γενι#ή ή &οτι#ή αντιστοίχ(ς

Είναι φανερό ότι σε όλες ανεξαιρ/τ(ς τις περιπτώσεις #ατ"γορ"ματι#ών μετοχών-το ουσιαστι#ό ή αντ(νυμία που είναι υπο#είμενό τους συν&/εται συντα#τι#' 'μεσα b#υρί(ς (ς υπο#είμενο ή αντι#είμενο b με το ρήμα τ"ς πρότασ"ς στ"ν οποία ανή#ουν5γι. αυτό λ/γονται π'ντοτε μετοχ/ς [συν"μμ/νες. στο ρήμα- που σ"μαίνει συντα#τι#'

συν&ε&εμ/νες με το ρήμα

i

ρ3οτος %.1(: ἐπι2οιτ0ν iνειρον 2αντ*\ετα' μοι, οὐ$αμ0ς συν1παινον ἐ-ν ποι1ειν μετα4ταo ν4ν $% καὶ $ιαπει!Iσαν ο:χεταιQ Kἰ `ν #ε"ς ἐστι F ἐπιπ1μπHν [&!, ἐπιπτGσεται καὶσοὶ τcυτ- το4το iνειρον, Fμο'Hς καὶ ἐμοὶ ἐντε!!"μενονQ K_ρ'σκH $% k$ε Wν ιν"μενα τα4τα,εἰ !*βοις τὴν ἐμὴν σκευὴν πhσαν καὶ ἐν$3ς μετ) το4το t\οιο ἐς τ-ν ἐμ-ν #ρ"νον καὶ +πειταἐν κο'τ τE ἐμE κατυπνPσειας.

4 !π. όσα προ"γήθ"#αν- &ιαφαίνεται (ς χαρα#τ"ριστι#ό #'θε #ατ"γορ"ματι#ής μετοχής ότι

λειτουργεί συντα#τι#' σαν να είναι συγχρόν(ς #ατ"γορούμενο #αι ρήμα

9


10/41

+πανιότερα απαντούν #αι &υν"τι#/ς #ατ"γορ"ματι#/ς μετοχ/ς όλ(ν τ(ν χρόν(νε#τός του μ/λλοντα με το μόριο Wν πριν ή μετ'- οι οποίες &"λώνουν είτε μία&υνατότ"τα- είτε 'ρν"σ" μιας &υνατότ"τας- είτε το μ" πραγματι#ό- #αιμεταφρ',ονται με τ" φρ'σ" ότι Gή π(ςH ή που θα ήταν &υνατόν ναXρήμα- ή&ιαφορετι#' με τ" φρ'σ" να είναι &υνατόν ναXρήμα

?υρ*@ί+ς Rππ8!υτος (19 [Dροφ3ς!: π*ντ5 Wν 2οβη#ε.σ5 :σ#ιQ6σοκράτ+ς uί!ιππος (E11: τ-ν !"ον ‰σ#"μην $ιπ!*σιον Wν εν"μενον το4 ν4ν

?ναινHσκομ1νου.

hε #ατ"γορ"ματι#ή μετοχή όλ(ν τ(ν χρόν(ν b που αναφ/ρεται #ανονι#' στουπο#είμενο του αντίστοιχου ρ"ματι#ού τύπου b συντ'σσονται συχν' ρήματα-απαρ/μφατα ή μετοχ/ς #αι ρ"ματι#/ς περιφρ'σεις που &"λώνουν5

ό-τι τα συν&ετι#' ρήματα εἰμί, πέ!H, πέ!ομαι, _πάρχH, κυρ0, 2αίνομαι, ίνομαι,&ιαρ#ή #ατ'στασ"- πχ $ιάH, $ια\0, $ιατε!0, $ιαίνομαι,αόριστ" συγ#υρία- πχ τυχάνH, συμπίπτH, 2#άνH, !αν#άνH, ο:χομαι,ευτυχή ή ευεργετι#ή ή αρν"τι#ή συγ#υρία- επιτυχία- υπερίσχυσ"- πχ χαρί\ομαι, εZ

ποι0, κα!0ς ποι0, κακ0ς ποι0, ?$ικ0, εὐτυχ0, εZ πράττH, κα!0ς πράττH, $υστυχ0, κακ0ς

πράττH, νικ0, ?νύŠτ‹H, κρατ0, περιίνομαι, jμαρτάνH, ;ττ0μαι,πλ"σμονή- πχ ἐμπίμπ!αμαι, κορέννυμαι, ?ρκ0, καν0ς έχH, B$ην έχH, ή τα αντίθεταόλ(ν αυτών

ρ3οτος 1.,2: 9ο.σι $% καὶ αὐτο.σι το.σι 7παρτιGτσι κατ5 αὐτ-ν το4τον τ-ν χρ"νονσυνεπεπτPκεε +ρις ἐο4σα πρ-ς &ρε'ους.

ρ3οτος 1.1(%: Vακτ6ης $% πυ#"μενος ?χο4 εAναι στρατ-ν ἐπ5 €Hυτ-ν ἰ"ντα, $ε'σαςο:χετο 2ε6Hν ἐς Κ6μην.

ρ3οτος (.24: εZ )ρ ἐπο'ησας ?πικ"μενος.5ουκυί+ς 1.('.2: ?$ικε.τε, ̀ dν$ρες ηνα.οι, πο!1μου dρχοντες καὶ σπον$)ς !6οντες.5ουκυί+ς (.9.1: Œν$ρες Vε!οποννGσιοι, [&! Nτι rHριIς μ1!!ετε Hσι μ*χεσ#αι, kν

εἰP#ατε κρε'σσους εAναι, ?ρκε'τH βραχ1Hς $ε$η!Hμ1νονQ5ουκυί+ς %.(.4: ; σε!Gνη ἐκ!ε'πειo ἐτ6χανε )ρ πασσ1!ηνος οZσα.5ουκυί+ς ,.92.1: ο $% Fπ!.ται [&! τ-ν Žηραμ1νη


11/41

γνώσ" Gγν(στι#'H ή τ'σ" του νου- πχ οA$α, ιν‘σκH, συιν‘σκH, σύνοι$α,

ἐπίσταμαι, νο0, $ιανοο4μαι, ?νο0, μαν#άνH, πυν#άνομαι,&είξ" G&ει#τι#'H- από&ειξ"- λε#τι#ή πρ'ξ" (ς από&ειξ", αν'&ειξ"- πχ $είκνυμι,

$η!0, $I!ον ποι0, $I!ος εἰμί, 2αίνH, !έH, παρέχH, κα#ίστημι, τί#ημι, τί#εμαι, ποι0,αναγγελία- πχ ?έ!!H,/ναρξ"- απόπειρα Gαποπειρατι#'H- &ια#οπή- λήξ"- πχ dρχομαι, πειρ0μαι,

?ποπειρ0μαι, $ια!είπH, ἐπι!είπH, $ιακH!ύH, παύH, παύομαι, !ήH, ?πα!!άττομαι, τε!ευτ0,jυχι#ό π'θος G&"λ συναίσθ"μαH- πχ χαίρH, x$ομαι, ?ά!!ομαι, αἰ$ο4μαι, αἰσχύνομαι,

μεταμέ!ομαι, !υπ0, !υπο4μαι, ?ανακτ0, dχ#ομαι, χα!επ0ς ή βαρέHς 2έρH,ανοχή- πχ ?νέχομαι, καρτερ0, το!μ0, _πομένH, κάμνH, ?παορεύH,περιφρόν"σ"- πχ προ’εμαι, περιορ0,/λεγχο- πχ ἐ!έχH, ἐOε!έχH, $οκιμά\H, ή τα αντίθετα όλ(ν αυτών

)*σB#λου ΑαμέμνHν 1"-1"2: εἰ τ"$5 αὐ/τ^ [ rιί ἐστι! 2'!ον κεκ!ημ1ν(, / το4τ" νιν προσενν1πH.

Σοφοκλής “!έκτρα 2'-24 [Hρστ+ς!: ~ 2'!τατ5 ?ν$ρ0ν προσπ"!Hν, Tς μοι σα2I / σημε.α2α'νεις ἐσ#!-ς εἰς ;μhς εPς.

Σοφοκλής “!έκτρα "%" [Πα*α$ω$3ς!: #αν"ντ5 ”ρ1στην ν4ν τε καὶ π*!αι !1H.Σοφοκλής uι!οκτήτης 41( [Iεο@τ3λεος!: ς μηκ1τ5 iντα κε.νον [ Α:αντα! ἐν 2*ει ν"ει.?υρ*@ί+ς Rππ8!υτος 4%" [Dροφ3ς!: τ"!μα $5 ἐρ0σαo #ε-ς ἐβου!G#η τ*$ε.?υρ*@ί+ς Kκάβη 244 [Hυσσας!: μεμνGμε#5 ἐς κ'ν$υνον ἐ!#"ντες μ1ανQ?υρ*@ί+ς Αν$ρομάχη "'4-"'( [Π+λας!: κ!α'οντ* σε / καὶ τὴν ἐν ο:κοις σὴν καταστGσει

κ"ρην. )ρ*στοφάν+ς V!ούτος "44-( [Καρίων!: 21ρ5 οAνον, ` $1σποιν5, tνα / καὐτὴ π'ς, 2ι!ε.ς $%

$ρ0σ5 αὐτ- σ2"$ραQρ3οτος (.91: Œν$ρες σ6μμαχοι, συινPσκομεν αὐτο.σι ;μ.ν οὐ ποιGσασι Mρ#0ς.ρ3οτος %.1'9: κατ) τὴν #*!ασσαν οὐ$αμοὶ Wν ἐπειρ0ντο ?ντιο6μενοι βασι!1 .5ουκυί+ς 1.'2.(: ;με.ς ?$6νατοι Fρ0μεν iντες τE οἰκε'{ μ"νον $υν*μει περιεν1σ#αι.5ουκυί+ς 2.%'.': οbτ5 ἐν τ^ πρ- το4 χρ"ν(, ` dν$ρες V!αταιIς, ?25 οs O6μμαχοι

ἐεν"με#α, ηνα.ο' 2ασιν ἐν οὐ$ενὶ _μhς προ1σ#αι ?$ικουμ1νους οbτε ν4ν περι"@εσ#αι.5ουκυί+ς 4.".1: q $5 ἐν τE &ττικE iντες Vε!οποννGσιοι yς ἐπ6#οντο τIς V6!ου

κατει!ημμ1νης, ?νεχPρουν κατ) τ*χος ἐπ5 ο:κου.Ξενοφών K!!ηνικά 2.'.12: +πειτα πρ0τον μ%ν ο–ς π*ντες —$εσαν ἐν τE $ημοκρατ'{ ?π-

συκο2αντ'ας \0ντας καὶ το.ς κα!ο.ς κ?α#ο.ς βαρε.ς iντας, συ!!αμβ*νοντες _πIον#αν*του.

Ξενοφών K!!ηνικά ".4.2' καὶ F #ε-ς $1, yς +οικε, πο!!*κις χα'ρει το3ς μ%ν μικρο3ςμε*!ους ποι0ν, το3ς $% με*!ους μικρο6ς.

Ξενοφών Κύρου Ανάβαση (.1.2: ?ν1στη $% πρ0τος L1Hν Žο6ριος καὶ +!εOεν k$εQ JS μ%ντο'νυν, +2η, ` dν$ρες, ?πε'ρηκα [$η Oυσκευα\"μενος καὶ βα$'\Hν καὶ τρ1χHν καὶ τ) Nπ!α21ρHν καὶ ἐν τ*Oει aν καὶ 2υ!ακ)ς 2υ!*ττHν καὶ μαχ"μενος.

Ξενοφών Απομνημονεύματα 1.2.4%: 7Hκρ*τει μ%ν οὐκ1τι προσEσανo [&! ε: τε προσ1!#οιεν,_π%ρ kν ;μ*ρτανον ἐ!εχ"μενοι [χ#οντοQ

6σοκράτ+ς V!ατακ8ς 14.44: V0ς $5 οὐ τ?ναντ'α 2ανGσεσ#ε πρ*ττοντες _μ.ν αὐτο.ς, εἰŽηβα'ους μ%ν μὴ $ιακH!6σετε παραβα'νοντας το3ς Nρκους καὶ τ)ς συν#Gκας, πρ-ς $%

Lακε$αιμον'ους _π%ρ τ0ν αὐτ0ν το6τHν προσποιGσεσ#ε πο!εμε.ν=+οσ0ν+ς q!υν#ιακ8ς |˜ '.4: ?πη1!#η u'!ιππος _μ.ν ἐν Žρ™κ τρ'τον D τ1ταρτον +τος

τουτὶ ‚ρα.ον τε.χος πο!ιορκ0ν.+οσ0ν+ς Vερί του στε2άνου 1,.1',: ?$ικο4ντα u'!ιππον ἐOG!εOα 2ανερ0ς.Πλάτων Απο!šία 7Hκράτους 21;: ἐS )ρ $ὴ οbτε μ1α οbτε σμικρ-ν σ6νοι$α ἐμαυτ^

σο2-ς ›ν.

5 Yπ(ς φαίνεται στα παρα&είγματα- τα ρήματα συιν‘σκH #αι σύνοι$α συντ'σσονταισυχν' με αντι#είμενο μία αυτοπαθή αντ(νυμία στ" &οτι#ή πτώσ" Gπου σ"μαίνει[συνει&"τοποιώ μ/σα μου ότι.H #αι συγχρόν(ς με #ατ"γορ"ματι#ή μετοχή- που είναι 'λλοτεστ"ν ονομαστι#ή πτώσ" του υπο#ειμ/νου του ρήματος- 'λλοτε στ" &οτι#ή πτώσ" τουαντι#ειμ/νου

11


12/41

Πλάτων Απο!šία 7Hκράτους 22=: ἐμαυτ^ )ρ συνC$η οὐ$%ν ἐπισταμ1ν( yς +πος εἰπε.ν.Πλάτων Απο!šία 7Hκράτους 29=.1: ἐ)ν $% j!^ς +τι το4το πρ*ττHν, ?πο#ανE.Πλάτων Απο!šία 7Hκράτους 29=.4-": καὶ wHσπερ Wν ἐμπν1H καὶ οn"ς τε `, οὐ μὴ

πα6σHμαι 2ι!οσο20ν καὶ _μ.ν παρακε!ευ"μεν"ς τε καὶ ἐν$εικν6μενος Nτ( Wν ?εὶἐντυχ*νH _μ0ν.

Πλάτων Απο!šία 7Hκράτους '4 b: τ'να d!!ον +χουσι !"ον βοη#ο4ντες ἐμοὶ ?!!5 D τ-ν

Mρ#"ν τε καὶ $'καιον, Nτι συν'σασι Xε!Gτ( μ%ν @ευ$ομ1ν(, ἐμοὶ $% ?!η#ε6οντι=Πλάτων |ορίας 4,1


13/41

#ατ'στασ" ή αποτ/λεσμα #αι ονομ',εται #ατ' τα προαναφερόμενα [σύστοιχο.υπο#είμενο- ενώ λειτουργεί συγχρόν(ς #αι (ς αντι#είμενο του ρήματος εξ'ρτ"σ"ςD

Ξενοφών Απομνημονεύματα 2.".29: Fρ0 $% καὶ σοὶ το6τHν $εIσον, Nταν ἐπι#υμGσς 2ι!'αν πρ"ς τινας ποιε.σ#αιQ

6σοκράτ+ς Vρος Κα!!ίμαχον 1,.21: Καὶ εἰ μ%ν [ Κα!!'μαχος! €Pρα μεταμ1!ον τE π"!ει τ0ν πεπραμ1νHν, οὐκ dOιον gν #αυμ*\ειν αὐτο4.

+οσ0ν+ς Vρος Kυβου!ί$ην (%.1: πειρ*σομαι [&!, ` dν$ρες $ικαστα', $ε.Oαι καὶ μετ-ντIς π"!εHς ;μ.ν καὶ πεπον#"τ5 ἐμαυτ-ν οὐχὶ προσGκον#5 _π- το6του .

Επιρρηματικές μετοχέςfι λεγόμενες συντα#τι#/ς επιρρ"ματι#/ς σχ/σεις χρόνος- τόπος- τρόπος- ποσό-

αιτία- σ#οπός- αναφορ' Gή #ατ' τιH #αι επιμ/ρους ε#&οχ/ς τους απο&ί&ονται συνήθ(ςαπό επιρρ"ματι#ούς προσ&ιορισμούς GεπιρρήματαH- ή πτ(τι#ούς προσ&ιορισμούςGουσιαστι#' σε γενι#ή ή &οτι#ή ή αιτιατι#ή πτώσ"H- ή εμπρόθετους προσ&ιορισμούςGουσιαστι#' ή μετοχ/ς ή /ναρθρα απαρ/μφατα σε γενι#ή ή &οτι#ή ή αιτιατι#ή πτώσ"μετ' από #ύρια ή #αταχρ"στι#ή πρόθεσ"H kστόσο- ο χρόνος- " αιτία- ο σ#οπός #αιεπιμ/ρους ε#&οχ/ς του τρόπου μπορούν επίσ"ς να απο&ί&ονται από &ευτερεύουσεςπροτ'σεις- #αθώς #αι από τις μετοχ/ς όλ(ν τ(ν χρόν(ν χ(ρίς 'ρθρο που λ/γονται

αντιστοίχ(ς χρονι#/ς- αιτιολογι#/ς- τελι#/ς- τροπι#/ς- υποθετι#/ς #αιεναντι(ματι#/ς Yπ(ς #αι τα 'λλα συντα#τι#' εί&" μετοχών- οι επιρρ"ματι#/ς μετοχ/ς Fρίσ#ονται

ανεξαιρ/τ(ς στ"ν ί&ια πτώσ" με το υπο#είμενό τους- που είναι #ανονι#' /ναουσιαστι#ό ή αντ(νυμία- μπορούν να συμπλ"ρώνονται από #ατ"γορούμενα ήαντι#είμενα ή 'λλους συντα#τι#ούς όρους #αι συντα#τι#' λειτουργούν σαν&ευτερεύουσες προτ'σειςd

!ναλόγ(ς τ"ς σχ/σ"ς του υπο#ειμ/νου τους με το ρήμα τ"ς πρότασ"ς στ"ν οποίαανή#ουν- οι επιρρ"ματι#/ς μετοχ/ς χ(ρί,ονται σε &ύο #ατ"γορίες Yταν τουπο#είμενό τους συντα#τι#' συν&/εται είτε 'μεσα- είτε /μμεσα με το ρήμα τ"ςπρότασ"ς- λ/γονται [συν"μμ/νες. επιρρ"ματι#/ς μετοχ/ς- που σ"μαίνει συντα#τι#'

συν&ε&εμ/νες με το ρήμα5ουκυί+ς ".'.': Žουκ!Iς $% καὶ ο †α!κι$Iς ἐκ ž*Oου Fρμη#1ντες +τει π1μπτ( μετ) 7υρακο6σας οἰκισ#ε'σας Lεοντ'νους τε πο!1μ( το3ς 7ικε!ο3ς ἐOε!*σαντες οἰκ'\ουσι καὶμετ5 αὐτο3ς Κατ*νην.

Yταν το υπο#είμενο τ(ν επιρρ"ματι#ών μετοχών &εν /χει συντα#τι#ή σύν&εσ" μετο ρήμα τ"ς πρότασ"ς στ"ν οποία ανή#ουν- εντ'σσονται στ" &εύτερ" #ατ"γορία- τις[απόλυτες. επιρρ"ματι#/ς μετοχ/ς- που σ"μαίνει συντα#τι#' αυτόνομες σε σχ/σ" μετο ρήμα fι απόλυτες μετοχ/ς που (ς ρ"ματι#οί τύποι προ/ρχονται από προσ(πι#'ρήματα- είναι #ανονι#' σε πτώσ" γενι#ή [απόλυτ".- όπ(ς είναι #αι το υπο#είμενότους- #αι σπανιότερα είναι μα,ί με το υπο#είμενό τους σε πτώσ" αιτιατι#ή [απόλυτ".-με το μόριο yς ή Tσπερ μερι#/ς φορ/ς να προ"γείται

7 +υνεπώς- στα παρα&είγματα που α#ολουθούν- οι #ατ"γορ"ματι#/ς μετοχ/ς τ(ν απρόσ(π(νρ"μ'τ(ν ε#λαμF'νονται (ς συντα#τι#' ισο&ύναμες τ(ν εξής αντίστοιχ(ν Gπροσ(πι#ώνHπεριφρ'σε(ν5 $εIσον αντί +ν$ειαν ἐσομένην, μεταμ1!ον αντί μεταμ1!ειαν οZσαν, μετ-ν αντίμετουσίαν οZσανQ8

!π. όσα προ"γήθ"#αν- &ιαφαίνεται (ς χαρα#τ"ριστι#ό #'θε επιρρ"ματι#ής μετοχής ότι

λειτουργεί συντα#τι#' σαν να είναι συγχρόν(ς επιρρ"ματι#ός προσ&ιορισμός #αι ρήμα

13


14/41

Ξενοφών Κύρου Ανάβαση '.2.11: ἐ!#"ντHν μ%ν )ρ Vερσ0ν καὶ τ0ν σ3ν αὐτο.ς παμπ!η#ε. στ"!( yς ?2ανιο6ντHν τ)ς Gνας, _ποστIναι αὐτοὶ ηνα.οι το!μGσαντες ἐν'κησαναὐτο6ς.

Ξενοφών K!!ηνικά '.2.19: $"Oαντα $% τα4τα καὶ περαν#1ντα, τ) μ%ν στρατε6ματα ?πI!#ε.

Επιπλ/ον- οι επιρρ"ματι#/ς μετοχ/ς που (ς ρ"ματι#οί τύποι προ/ρχονται από

απρόσ(πα ρήματα- /χουν (ς συνήθ(ς υπο#είμενο απαρ/μφατο #αι είναι ανεξαιρ/τ(ς[απόλυτες. σε πτώσ" αιτιατι#ή [απόλυτ".- με το μόριο yς ή Tσπερ μερι#/ς φορ/ς ναπρο"γείται

Λυσίας Κατά žικομάχου '.2: προσταχ#%ν )ρ αὐτ^ τεττ*ρHν μην0ν ?ναρ*@αι το3ςν"μους το3ς 7"!Hνος, ?ντὶ μ%ν 7"!Hνος α_τ-ν νομο#1την κατ1στησεν.

Ξενοφών Κύρου Ανάβαση '.1.14: NπHς $5 ?μυνο6με#α οὐ$εὶς παρασκευ*\εται οὐ$%ἐπιμε!ε.ται, ?!!) κατακε'με#α Tσπερ ἐO-ν ;συχ'αν dειν.

!πό 'ποj" σ"μασίας- οι επιρρ"ματι#/ς μετοχ/ς- όπ(ς προαναφ/ρθ"#ε- &ια#ρίνονται(ς εξής

fι χρονι#/ς μετοχ/ς όλ(ν τ(ν χρόν(ν μεταφρ',ονται με χρονι#ό σύν&εσμο Gόταν-αφότου- όποτε- οπόταν- μόλις- ενόσ(- #αθώς- αφούHXρήμα Yταν προ"γείται 'ρν"σ"-

είναι #ανονι#'

οὐ/οὐκ/οὐχ, 'λλοτε

μή.

Πλάτων Απο!οία 7Hκράτους 41d: οὐκ +στιν ?ν$ρὶ ?α#^ κακ-ν οὐ$%ν οbτε \0ντι οbτετε!ευτGσαντι.

Ξενοφών Κύρου Ανάβαση 2.2.': [F $% Κ!1αρχος! μετ) τα4τα [$η ;!'ου $6νοντοςσυκα!1σας στρατηο3ς καὶ !οχαο3ς +!εOε τοι*$ε.

fι αιτιολογι#/ς μετοχ/ς όλ(ν τ(ν χρόν(ν μεταφρ',ονται με αιτιολογι#ό σύν&εσμοGεπει&ή- γιατί- &ιότι- #αθώς- αφού- εφόσονHXρήμα Gστ"ν οριστι#ήH- ή με μία αντίστοιχ"μετοχή +υχν' σε αιτιολογι#/ς μετοχ/ς συνυπ'ρχει " σ"μασία του χρόνου Gι&ί(ς ότανμεταφρ',ονται με τους συν&/σμους #αθώς- αφού- εφόσονXρήμαH- οπότε λ/γονταιχρονι#οαιτιολογι#/ς

!ν προ"γείται /να από τα μόρια Bτε, Tστε, οnα, οnον, #'ποτε σε συν&υασμό μεεμφατι#ό $ή, " αιτιολογι#ή μετοχή μεταφρ',εται είτε [με τ"ν ι&/α Gή με τ"ν /ννοιαHότι Gή π(ςH.- είτε [επει&ή α#ριFώς.- είτε [&ε&ομ/νου ότι.Xρήμα !ν προ"γείται /να απότα μόρια yς ή Tσπερ, " μετοχή τείνει να ε#φρ',ει υπο#ειμενι#ή αιτιολογία #αιμεταφρ',εται [υποτίθεται επει&ή.- ή [επει&ή τ'χα Gή &ήθενH.- ή [με τ"ν ι&/α Gή με τ"ν/ννοιαH &ήθεν Gή τ'χα ή ίσ(ςH ότι Gή π(ςH.Xρήμα Yταν υπ'ρχει 'ρν"σ" πριν απόαιτιολογι#ή μετοχή G#αι πριν ή μετ' από μόρια- εφόσον υπ'ρχουνH- είναι #ανονι#'οὐ/οὐκ/οὐχ, 'λλοτε μή, σπανιότερα μὴ οὐ/οὐκ/οὐχ /οὐχίQ

5ουκυί+ς 2.2.4: καὶ zŸον +!α#ον ἐσε!#"ντες, 2υ!ακIς οὐ προκα#εστηκυ'ας. )ρ*στοφάν+ς Lυσιστράτη (99 [Λυσ*στράτ+!: 73 $% $ὴ τ' μα#Sν οὐκ ?πο#νCσκεις= Λυσίας Κατά Α!κιβιά$ου Α˜ 14.'1: τ)ς μ%ν $Hρει)ς αὐτο4 ?2ε'!εσ#ε yς οὐ $ικα'Hς

$ε$Hκ"τες.6σοκράτ+ς Αρχί$αμος ".,": JS το6τους ε:ρηκα το3ς !"ους, οὐχ yς $1ον ;μhς [$η τα4τα

πρ*ττειν, οὐ$5 yς οὐ$εμιhς d!!ης ἐνο6σης ἐν το.ς πρ*μασιν σHτηρ'ας, ?!!) βου!"μενος

_μ0ν προτρ1@ασ#αι τ)ς νPμας.Πλάτων 7υμπ8σιον 2'c-d: Bτε οZν V"ρου καὶ Vεν'ας _-ς aν F ρHς ἐν τοια6τ τ6χ κα#1στηκενQ πρ0τον μ%ν π1νης ?ε' ἐστι, [&! καὶ 2ρονGσεHς ἐπι#υμητὴς καὶ π"ριμος,2ι!οσο20ν $ι) παντ-ς το4 β'ουQ

fρισμ/νες φορ/ς απαντούν &υν"τι#/ς αιτιολογι#/ς μετοχ/ς όλ(ν τ(ν χρόν(ν ε#τόςτου μ/λλοντα με το μόριο Wν πριν ή μετ' %"λώνουν είτε μία &υνατότ"τα- είτε'ρν"σ" μιας &υνατότ"τας- είτε το μ" πραγματι#ό- #αι μεταφρ',ονται με αιτιολογι#όσύν&εσμο #αι τ" φρ'σ" θα ήταν &υνατόν ναXρήμα

14


15/41

?υρ*@ί+ς R2ιένεια εν Αυ!ί$ι 94-9" [)$ανων!: κ!υSν $5 ἐS τα4τ5, Mρ#'Hι κηρ6ματι / 9α!#6βιον εAπον π*ντ5 ?2ι1ναι στρατ"ν, / yς οbποτ5 Wν τ!)ς #υατ1ρα κτανε.ν ἐμGν.

Πλάτων Απο!οία 7Hκράτους ' b: ` dν$ρες ηνα.οι, D πε'#εσ#ε &ν6τ( D μG, καὶ D ?2'ετ1με D μG, yς ἐμο4 οὐκ Wν ποιGσαντος d!!α, οὐ$5 εἰ μ1!!H πο!!*κις τε#ν*ναι.

fι τελι#/ς μετοχ/ς- με το μόριο yς μερι#/ς φορ/ς να προ"γείται- είναι ανεξαιρ/τ(ς

σε μ/λλοντα χρόνο hεταφρ',ονται με τον τελι#ό σύν&εσμο για να- ή με τις φρ'σεις[με σ#οπό να.- [με τ"ν πρόθεσ" να.- [προ#ειμ/νου να.Xρήμα- #αι συνυπ'ρχουν συχν' μερήματα Gή απαρ/μφατα ή μετοχ/ςH που &"λώνουν #ίν"σ" ή σχε&ιασμό 4 'ρν"σ" πριναπό τελι#ή μετοχή G#αι πριν ή μετ' από το μόριο yς, αν υπ'ρχειH είναι #ανονι#'οὐ/οὐκ/οὐχ, 'λλοτε μή

6σοκράτ+ς Vανα#ηνακ8ς 12.112: JS )ρ _πε#1μην οὐχ yς περὶ τ0ν πο!ιτει0ν$ια!εO"μενος, ?!!5 yς ἐπι$ε'OHν τὴν π"!ιν ;μ0ν πο!3 π!ε'ονος ?O'αν Lακε$αιμον'Hν περὶτο3ς Y!!ηνας εενημ1νην.

5ουκυί+ς 1.%2.1: +$οOεν αὐτο.ς [το.ς ηναίοις! παριτητ1α ἐς το3ς Lακε$αιμον'ουςεAναι, τ0ν μ%ν ἐκ!ημ*τHν π1ρι μη$%ν ?πο!οησομ1νους kν α π"!εις ἐνεκ*!ουν, $η!0σαι$% περὶ το4 παντ-ς.

Ξενοφών Κύρου Ανάβαση 1.,.1: ; $% νPμη gν yς [τ) $ρεπανη2"ρα Bρματα! εἰς τ)ς τ*Oειςτ0ν p!!GνHν ἐ!0ντα καὶ $ιακ"@οντα.

Ξενοφών Κύρου Ανάβαση 4.(.22: ἐν $% το6τ( †ειρ'σο2ος π1μπει τ0ν ἐκ τIς κPμηςσκε@ομ1νους π0ς +χοιεν ο τε!ευτα.οι.

Πλάτων VρHτα8ρας ''(c: Καὶ Bμα τα4τ5 εἰπSν ?νιστ*μην yς ?πιPν.

fι τροπι#/ς μετοχ/ς όλ(ν τ(ν χρόν(ν μεταφραστι#' αντιστοιχούν είτε σεενεργ"τι#ή μετοχή με #ατ'λ"ξ" Zοντας ή Zώντας- είτε σε παθ"τι#ή μετοχή με#ατ'λ"ξ" ZμενοςZ"Zο- ή &ιαφορετι#' απο&ί&ονται με τ" φρ'σ" με το ναXρήμα #αι- ανυπ'ρχει 'ρν"σ"- με τ" φρ'σ" χ(ρίς ναXρήμα Yταν προ"γείται 'ρν"σ"- είναισυν"θ/στερα οὐ/οὐκ/οὐχ, 'λλοτε μή, σπανιότερα μὴ οὐ/οὐκ/οὐχ /οὐχί .

6σοκράτ+ς Vρος rημ8νικον 1.9: qὐ )ρ M!ιHρ0ν τIς ?ρετIς οὐ$% z{#υμ0ν [F πατήρ!$ιετ1!εσε τ-ν β'ον.

5ουκυί+ς 1.124.2: ?!!) νομ'σαντες ἐς ?ν*κην ?2.χ#αι, ` dν$ρες O6μμαχοι, καὶ Bμα

τ*$ε dριστα !1εσ#αι, @η2'σασ#ε τ-ν π"!εμον μὴ 2οβη#1ντες τ- αὐτ'κα $ειν"ν, τIς $5 ?π5αὐτο4 $ι) π!ε'ονος εἰρGνης ἐπι#υμGσαντες.Ξενοφών Κύρου Vαι$εία '.2.2(: εἰσὶ $1 τινες τ0ν †α!$α'Hν οv !\"μενοι \0σι καὶ οbτ5

ἐπ'στανται ἐρ*\εσ#αι οbτ5 Wν $6ναιντο, εἰ#ισμ1νοι ?π- πο!1μου βιοτε6ειν.

fι υποθετι#/ς μετοχ/ς όλ(ν τ(ν χρόν(ν μεταφρ',ονται με τον υποθετι#όσύν&εσμο αν ή ε'νXρήμα #αι- αν υπ'ρχει 'ρν"σ"- με τ" φρ'σ" GεHαν &ενXρήμα- ήε#τός GεHανXρήμα +υχν' σε υποθετι#/ς μετοχ/ς συνυπ'ρχει " σ"μασία του χρόνουGι&ί(ς όταν μεταφρ',ονται με τους συν&/σμους οπόταν ή εφόσονXρήμαH- οπότελ/γονται χρονι#οlποθετι#/ς 4 'ρν"σ" πριν από υποθετι#ή μετοχή είναι #ανονι#' μή,σπανιότερα μὴ οὐ/οὐκ/οὐχ /οὐχί

Σοφοκλής qι$ίπους τύραννος 1'-14 [H*ί@ους!: $υσ*!ητος )ρ Wν / ε:ην τοι*ν$ε μὴ οὐ

κατοικτ'ρHν w$ραν.Ξενοφών Κύρου Ανάβαση (.".'2-'': Fμο4 μ%ν iντες πο!!οὶ Tσπερ νυνὶ $οκε.τε dν μοι καὶ+ντιμοι εAναι καὶ +χειν τ) ἐπιτG$ειαo [&! $ιασπασ#1ντες $5 Wν καὶ κατ) μικρ) ενομ1νης τIς$υν*μεHς οbτ5 Wν τρο2ὴν $6ναισ#ε !αμβ*νειν οbτε χα'ροντες Wν ?πα!!*Oαιτε.

Πλάτων ΚρίτHν (4a: αὐτο4 $% [ο πα.$ες! τρε2"μενοι σο4 \0ντος β1!τιον #ρ1@ονται καὶ παι$ε6σονται μὴ συν"ντος σο4 αὐτο.ς=

Πλάτων 7υμπ8σιο 2,d: ἐπεὶ ο:ει σ6, +2η, Œ!κηστιν _π%ρ &$μGτου ?πο#ανε.ν dν, D &χι!!1α Vατρ"κ!( ἐπαπο#ανε.ν, D προαπο#ανε.ν τ-ν _μ1τερον Κ"$ρον _π%ρ τIς βασι!ε'ας

15


16/41

τ0ν πα'$Hν, μὴ οἰομ1νους ?#*νατον μνGμην ?ρετIς π1ρι €αυτ0ν +σεσ#αι, ¡ν ν4ν ;με.ς+χομεν=

fι εναντι(ματι#/ς ή εν&οτι#/ς ή παραχ(ρ"τι#/ς μετοχ/ς όλ(ν τ(ν χρόν(ν b μεμία από τις λ/ξεις καίτοι, κα'περ, καί, περ, καὶ τα4τα, καὶ μά!α να προ"γείταιμερι#/ς φορ/ς b μεταφρ',ονται με εναντι(ματι#ό σύν&εσμο Gαν #αι- μολονότι-

παρότι- παρόλο που- ενώ- #ι αν- α#όμ" #αι ανHXρήμα Yταν υπ'ρχει 'ρν"σ" πριν απόεναντι(ματι#ή μετοχή G#αι μετ' από μόρια- αν υπ'ρχουνH- είναι #ανονι#' οὐ/οὐκ/οὐχ,'λλοτε μή.

Λυσίας Κατά uί!Hνος $οκιμασίας '1.'4: ¢καν* μοι νομ'\H εἰρIσ#αι, κα'τοι πο!!* ε παρα!ιπPν.

5ουκυί+ς 4.41.': ?!!) κα'περ οὐ βου!"μενοι [ο Lακε$αιμ"νιοι! +ν$η!οι εAναι το.ς ηνα'οις, ἐπρεσβε6οντο παρ5 αὐτο3ς καὶ ἐπειρ0ντο τGν τε V6!ον καὶ το3ς dν$ρας κομ'\εσ#αι.

Πλάτων ΚρίτHν 4(c-d: πρ-ς $% το6τοις καὶ το3ς _ε.ς το3ς σαυτο4 +μοιε $οκε.ς προ$ι$"ναι, οeς σοι ἐO-ν καὶ ἐκ#ρ1@αι καὶ ἐκπαι$ε4σαι οἰχGσ κατα!ιπPν.

fρισμ/νες φορ/ς απαντούν &υν"τι#/ς εναντι(ματι#/ς μετοχ/ς όλ(ν τ(ν χρόν(ν

ε#τός του μ/λλοντα με το μόριο Wν πριν ή μετ' %"λώνουν είτε μία &υνατότ"τα- είτε'ρν"σ" μιας &υνατότ"τας- είτε το μ" πραγματι#ό- #αι μεταφρ',ονται μεεναντι(ματι#ό σύν&εσμο #αι τ" φρ'σ" θα ήταν &υνατόν ναXρήμα

Ξενοφών Απομνημονεύματα 4.4.4: [ 7Hκρ*της! οὐ$%ν


17/41

ΙΙΙ. Ε#κλ$σεις ρημάτ%ν& χρ'νοι ρημάτ%ν& απαρεμφάτ%ν και μετοχών στιςκύριες προτάσεις

+τις #ύριες προτ'σεις Z στις οποίες συμπεριλαμF'νονται οι ευθείες ερ(τήσεις- που#αταλήγουν σε ερ(τ"ματι#ό σ"μείο στίξ"ς Z " σ"μασία του ρήματος #αθορί,εται απότ"ν /γ#λισ"- που ε#φρ',ει τ"ν οπτι#ή από τ"ν οποία το υπο#είμενο του ρήματοςπαρουσι',ει το γεγονός Gή εν/ργεια ή #ατ'στασ"H που &"λώνει το ρήμαm " σ"μασία

του ρήματος #αθορί,εται εξίσου #αι από τον ρ"ματι#ό χρόνο- από τον οποίο#αθορί,εται- εξ'λλου- #αι " σ"μασία τ(ν απαρεμφ'τ(ν #αι τ(ν μετοχών fισ"μασίες τ(ν ρ"ματι#ών χρόν(ν #αι εγ#λίσε(ν που ε#τίθενται στ" συν/χεια για τις#ύριες προτ'σεις- ισχύουν σε μεγ'λο Fαθμό #αι για τις &ευτερεύουσες- αλλ' οιεγ#λίσεις τ(ν ρ"μ'τ(ν στις &ευτερεύουσες προτ'σεις θα εξεταστούν &ιεξο&ι#ότερααμ/σ(ς μετ'

(ρ'νοι της οριστικής& τ%ν απαρεμφάτ%ν και τ%ν μετοχών Yταν μία πρότασ" ε#φ/ρεται με ρήμα σε οριστι#ή /γ#λισ" b με 'ρν"σ" #ανονι#'

οὐ/οὐκ/οὐχ #αι 'λλοτε μή b &"λώνει πραγματι#ό γεγονός Επιπλ/ον- στ"ν περίπτ(σ"τ"ς οριστι#ής /γ#λισ"ς- όπ(ς #αι τ(ν ει&ι#ών #αι τελι#ών απαρεμφ'τ(ν #αι τ(νμετοχών- ο ρ"ματι#ός χρόνος- αφ. ενός- ε#φρ',ει το χρονι#ό σ"μείο του γεγονότος Z

που &"λώνει το ρήμα ή ο ρ"ματι#ός τύπος- &"λ το απαρ/μφατο ή " μετοχή Z στοπαρόν ή στο παρελθόν ή στο μ/λλονm αφ. ετ/ρου- ε#φρ',ει είτε τ" στιγμιαία &ι'ρ#εια-που ονομ',εται [στιγμιαίο ποιόν.- είτε τ"ν ε#τεταμ/ν" &ι'ρ#εια- που ονομ',εται[εξα#ολουθ"τι#ό ποιόν.- του γεγονότος που &"λώνει το ρήμα ή ο ρ"ματι#ός τύπος nιχρόνοι στ"ν περίπτ(σ" τ"ς οριστι#ής /γ#λισ"ς- τ(ν απαρεμφ'τ(ν #αι τ(ν μετοχών/χουν τις εξής σ"μασίες5

f ενεστώτας ε#φρ',ει /να γεγονός στιγμιαίας ή ε#τεταμ/ν"ς &ι'ρ#ειας στο παρόν+οσ0ν+ς q!υν#ιακ8ς Α˜ 1.2: f μ%ν οZν παρSν καιρ"ς, ` dν$ρες ηνα.οι, μ"νον οὐχὶ

!1ει 2Hνὴν ?2ιεὶς Nτι τ0ν πραμ*τHν _μ.ν ἐκε'νHν αὐτο.ς ?ντι!ηπτ1ον ἐστ'ν.Ξενοφών Απομνημονεύματα 4.4.4: [ 7Hκρ*της! προε'!ετο μh!!ον το.ς ν"μοις ἐμμ1νHν

?πο#ανε.ν D παρανομ0ν \Iν.

!#όμ"- ο [Fουλ"τι#ός ή αποπειρατι#ός ενεστώτας. απο&ί&ει μιαν επι&ί(ξ" ήαπόπειρα του παρόντος- ο [γν(μι#ός ενεστώτας. ε#φρ',ει μία γν(στή από τοπαρελθόν επαν'λ"j" γεγονότος- ο [ιστορι#ός ενεστώτας. απο&ί&ει αφ"γ"ματι#' /ναγεγονός του παρελθόντος- ο [μελλοντι#ός ενεστώτας. ε#φρ',ει (ς F/Fαιο /ναμελλοντι#ό γεγονός

Ξενοφών Κύρου Ανάβαση %.%.%: ν4ν $ὴ ἐOε!α6νετε ;μhς ἐκ τIσ$ε τIς χPρας ¡ν παρ5 ;μ0ν,ἐχ"ντHν κατ) κρ*τος, παρε!*βετεQ

)*σB#λου Kπτά επί Žήβας (99-" [?τεοκλής:! ἐν παντὶ πρ*ει $5 +σ#5 Fμι!'ας κακIς/κ*κιον οὐ$1ν [&!.

5ουκυί+ς %.(.4: καὶ με!!"ντHν αὐτ0ν, ἐπει$ὴ €το.μα gν, ?ποπ!ε.ν ; σε!Gνη ἐκ!ε'πει.5ουκυί+ς ".91.': καὶ εἰ αeτη ; π"!ις !η2#Gσεται, +χεται καὶ ; πhσα 7ικε!'α καὶ εὐ#3ς

καὶ £τα!'α.

f παρατατι#ός Gστ"ν οριστι#ή- όπ(ς #αι τα απαρ/μφατα #αι οι μετοχ/ς ενεστώταμε σ"μασία παρατατι#ούH ε#φρ',ει /να γεγονός ε#τεταμ/ν"ς &ι'ρ#ειας ήεπανειλ"μμ/νο στο παρελθόν

Πλάτων ΚρίτHν 44a[Κρίτων:! ¤ν $% $ὴ τ' τ- ἐν6πνιον=Πλάτων VρHτα8ρας ''(c: Καὶ Bμα τα4τ5 εἰπSν ?νιστ*μην yς ?πιPν.Ξενοφών Κύρου Ανάβαση 1.'.1: [ο στρατι0ται! _πPπτευον )ρ [$η ἐπὶ βασι!1α ἰ1ναιQ

17


18/41

!#όμ"- ο [Fουλ"τι#ός ή αποπειρατι#ός παρατατι#ός. απο&ί&ει μιαν επι&ί(ξ" ήαπόπειρα του παρελθόντος

Πλάτων ΚρίτHν 4' b[Κρίτων:! καὶ ἐπ'τη$1ς σε οὐκ [ειρον tνα yς x$ιστα $ι*ς.

f αόριστος ε#φρ',ει /να γεγονός στιγμιαίας ή α&ιευ#ρίνιστ"ς &ι'ρ#ειας στοπαρελθόν

Ξενοφών K!!ηνικά 1.%.(: Xετ) τα4τα $% ο στρατηοὶ βραχ1Hς wκαστος ?πε!οGσατο Šοὐ)ρ προυτ1#η σ2'σι !"ος κατ) τ-ν ν"μον‹.

Πλάτων uαί$Hν %"d: ?!!) +!α#ον ἐμαυτ-ν οὐ$%ν εἰπPν.

!#όμ"- ο [γν(μι#ός αόριστος. ε#φρ',ει μία γν(στή από το παρελθόν επαν'λ"j"γεγονότος- ο [εναρ#τι#ός αόριστος. αφορ' /να γεγονός που 'ρχισε στο παρελθόν #αιισχύει α#όμ" στο παρόν- ο [μελλοντι#ός αόριστος. ε#φρ',ει (ς F/Fαιο /να μελλοντι#όγεγονός

6σοκράτ+ς Vρος rημ8νικον 1.": zPμη $% μετ) μ%ν 2ρονGσεHς c21!ησεν, dνευ $% τα6της π!ε'H το3ς +χοντας +β!α@εν.

+οσ0ν+ς q!υν#ιακ8ς ¥˜ 2.24: ?!!5 ἐκε.νο #αυμ*\H, εἰ Lακε$αιμον'οις μ1ν ποτ5, `dν$ρες ηνα.οι, _π%ρ τ0ν p!!ηνικ0ν $ικα'Hν ?ντGρατε, καὶ π"!!5 ἰ$'{ π!εονεκτIσαι

πο!!*κις _μ.ν ἐO-ν οὐκ


19/41

!#όμ"- ο [Fουλ"τι#ός μ/λλοντας. ε#φρ',ει προτροπή ή πρόθεσ"- σε θ/σ"προστα#τι#ής- ο [γν(μι#ός μ/λλοντας. ε#φρ',ει μία γν(στή από το παρελθόνεπαν'λ"j" γεγονότος στο μ/λλον

Σοφοκλής Αντι8νη ,,( [Κρων:! qὐκ dOε#5 yς τ*χιστα= )ρ*στοφάν+ς žε2έ!ες '"% [Σωκράτ+ς:! πο.ος ¨ε6ς= οὐ μὴ !ηρGσειςQ οὐ$5 ἐστὶ ¨ε6ς.

ρ3οτος (.(": K[&! οὐ$εὶς ?ν#ρPπHν ?$ικ0ν τ'σιν οὐκ ?ποτ'σει.L

f τετελεσμ/νος μ/λλοντας ε#φρ',ει /να γεγονός στιγμιαίας ή ε#τεταμ/ν"ς&ι'ρ#ειας που θα /χει ολο#λ"ρ(θεί στο μ/λλον πριν από /να 'λλο

Σοφοκλής Αντι8νη 91 [)ντ*$3ν+:! qὐκο4ν, Nταν $ὴ μὴ σ#1νH, πεπα6σομαι.

oόνο #ατ. εξαίρεσ" #ύρια πρότασ" με ρήμα σε οριστι#ή ιστορι#ού χρόνου- &"λαορίστου ή παρατατι#ού ή υπερσυντ/λι#ου b με 'ρν"σ" μή b μπορεί να &"λώνει μ"πραγματι#ό γεγονός #αι- συγ#ε#ριμ/να- /να εν&εχόμενο απραγματοποί"το στοπαρελθόν #αι στο παρόν5 αυτό ισχύει- αν " πρότασ" εισ'γεται από τα μόρια ε:#ε ή εἰάρ, που /χουν τ" σ"μασία ευχής 8_μα#'ρι ναXρήμα9- ή αν το ρήμα τ"ς πρότασ"ςείναι ο αόριστος ›2ε!ον ή ο παρατατι#ός ›2ε!!ον, συχν' μετ' από τα μόρια MςE

ε:#ε ή εἰ άρ, #αι με αντι#είμενο τελι#ό απαρ/μφατο 8_μα#'ρι ναXρήμα9Σοφοκλής qι$ίπους τύραννος 121, [Cορ3ς:! ε:#ε σ5 ε:#5 ἐNSO μGποτ5 εἰ$"μαν.?υρ*@ί+ς Xή$εια 1-2 [Dροφ3ς:! K:#5 ›2ε!5 &ρο4ς μὴ $ιαπτ*σ#αι σκ*2ος / Κ"!χHν ἐς αAαν

κυαν1ας 7υμπ!η*$ας [&!.Ξενοφών Κύρου Ανάβαση 2.1.4: Κ!1αρχος $% τ*$ε εAπενo &!!5 ›2ε!ε μ%ν Κ4ρος \Iν.

)*νητική οριστική Yταν μία #ύρια πρότασ" ε#φ/ρεται με ρήμα σε &υν"τι#ή οριστι#ή /γ#λισ" b όπ(ς

ονομ',εται " οριστι#ή GμόνοH ιστορι#ών χρόν(ν με το &υν"τι#ό μόριο dν πριν ή μετ'8_θα ήταν &υνατό ή θα μπορούσε να είχε γίνει9 #αι με 'ρν"σ" #ανονι#' οὐ/οὐκ/οὐχ b#ατ' #ανόνα &"λώνει- όπ(ς #αι /να αντίστοιχ"ς σ"μασίας &υν"τι#ό απαρ/μφατο ήμετοχή- /να υποτιθ/μενο μ" πραγματι#ό γεγονός- είτε απραγματοποί"το στοπαρελθόν #αι στο παρόν- είτε ε# τ(ν πραγμ'τ(ν α&ύνατο σε οποιο&ήποτε χρονι#όσ"μείο kς προς τους ρ"ματι#ούς χρόνους- " &υν"τι#ή οριστι#ή παρατατι#ού Gήαντίστοιχο &υν"τι#ό απαρ/μφατο ή μετοχή ενεστώταH αναφ/ρεται συνήθ(ς σεγεγονός ε#τεταμ/ν"ς &ι'ρ#ειας ή επαναλαμFανόμενο- " &υν"τι#ή οριστι#ή Gή&υν"τι#ό απαρ/μφατο ή μετοχήH αορίστου σε γεγονός στιγμιαίας ή α&ιευ#ρίνιστ"ς&ι'ρ#ειας ή επαναλαμFανόμενο- " σπανιότερ" &υν"τι#ή οριστι#ή υπερσυντ/λι#ου Gήαντίστοιχο &υν"τι#ό απαρ/μφατο ή μετοχή παρα#ειμ/νουH σε γεγονός α&ιευ#ρίνιστ"ς&ι'ρ#ειας που θα προ"γούνταν από /να 'λλο

Πλάτων Απο!οία 7Hκράτους '"a: εἰ τρι*κοντα μ"ναι μετ1πεσον τ0ν @G2Hν, ?πεπε2ε6ηdνQ

6σοκράτ+ς uί!ιππος (.41: πειτα τ0ν μ%ν d!!Hν Fμο!ο0 μη$1ν5 Wν $υνη#Iναι $ια!!*Oαιτ)ς π"!εις τα6τας, σοὶ $5 οὐ$%ν τ0ν τοιο6τHν ἐστὶν χα!επ"ν.

+πανιότερα " &υν"τι#ή οριστι#ή με το &υν"τι#ό μόριο dν 8_θα ήταν &υνατό ή θαμπορούσε να γίνει9 &"λώνει /να επανειλ"μμ/νο εν&εχόμενο ή γεγονός στο παρελθόν

Πλάτων Απο!οία 7Hκράτους 22 b: ?να!αμβ*νHν οZν αὐτ0ν τ) ποιGματα B μοι ἐ$"κειμ*!ιστα πεπραματε4σ#αι αὐτο.ς, $ιηρPτHν Wν αὐτο3ς τ' !1οιεν.

+ποτακτική Yταν μία #ύρια πρότασ" ε#φ/ρεται με ρήμα σε υποτα#τι#ή /γ#λισ" b #αι 'ρν"σ" μή

b &"λώνει απορία ή αμφιFολία ή επιθυμία ή &ιαφ(νία του υπο#ειμ/νου του ρήματος

19


20/41

σχετι#' με /να γεγονός το οποίο τοποθετεί στο μ/λλον5 " υποτα#τι#ή λ/γεταιαντιστοίχ(ς απορ"ματι#ή ή Fουλ"τι#ή b #αι " Fουλ"τι#ή υποτα#τι#ή με 'ρν"σ"ισο&υναμεί με αρν"τι#ή προστα#τι#ή kς προς τους ρ"ματι#ούς χρόνους- "υποτα#τι#ή ενεστώτα αναφ/ρεται συνήθ(ς σε γεγονός ε#τεταμ/ν"ς &ι'ρ#ειας- "υποτα#τι#ή αορίστου σε γεγονός στιγμιαίας ή α&ιευ#ρίνιστ"ς &ι'ρ#ειας- "υποτα#τι#ή παρα#ειμ/νου σε γεγονός α&ιευ#ρίνιστ"ς &ι'ρ#ειας που προ"γείται από

/να 'λλοΞενοφών Απομνημονεύματα 2.1.1: Bο6!ει οZν καὶ το4το σκε@Pμε#α, π"τερον x$ιον \0σιν

ο dρχοντες D ο ?ρχ"μενοι=Πλάτων VρHτα8ρας ''' b: #ι $G, gν $5 ἐP, ` VρHτα"ρα, μὴ ?ποκ*μHμεν ?!!) καὶ τ)

!οιπ) $ιασκε@Pμε#α.6σοκράτ+ς Vρος rημ8νικον 1.29: Xη$ενὶ συμ2ορ)ν Mνει$'σςo κοινὴ )ρ ; τ6χη καὶ τ-

μ1!!ον ?"ρατον.

,ροστακτική Yταν μία #ύρια πρότασ" ε#φ/ρεται με ρήμα σε προστα#τι#ή /γ#λισ" b #αι 'ρν"σ"

μή b &"λώνει προτροπή ή αποτροπή του υπο#ειμ/νου του ρήματος σχετι#' με /ναγεγονός το οποίο τοποθετεί στο μ/λλον kς προς τους ρ"ματι#ούς χρόνους- "

προστα#τι#ή ενεστώτα αναφ/ρεται συνήθ(ς σε γεγονός ε#τεταμ/ν"ς &ι'ρ#ειας- "προστα#τι#ή αορίστου σε γεγονός στιγμιαίας ή α&ιευ#ρίνιστ"ς &ι'ρ#ειας- "προστα#τι#ή παρα#ειμ/νου σε γεγονός α&ιευ#ρίνιστ"ς &ι'ρ#ειας που προ"γείται από/να 'λλο

Πλάτων ΚρίτHν ('a: ©7κ"πει )ρ $G, τα4τα παραβ)ς καὶ ἐOαμαρτ*νHν τι το6τHν τ' ?α#-νἐρ*σ σαυτ-ν D το3ς ἐπιτη$ε'ους το3ς σαυτο4Q [&!©

Ξενοφών Κύρου Vαι$εία 4.(.22: σ3 $5 [&! _π"μεινον προστ*Oας το.ς ;εμ"σι τ0ν σ0νστρατιHτ0ν ἐOοπ!'\ειν αὐτο6ςQ

Ε*κτική Yταν μία #ύρια πρότασ" ε#φ/ρεται με ρήμα σε ευ#τι#ή /γ#λισ" b #αι 'ρν"σ" μή b

&"λώνει ότι το υπο#είμενο του ρήματος εύχεται ή απο&/χεται ή απεύχεται /να

μελλοντι#ό γεγονός #αι ενίοτε εισ'γεται με τα μόρια εἰ, ε:#ε ή εἰ άρ, που /χουν τ"σ"μασία ευχής 8_μα#'ρι ναXρήμα9 kς προς τους ρ"ματι#ούς χρόνους- " ευ#τι#ήενεστώτα αναφ/ρεται συνήθ(ς σε γεγονός ε#τεταμ/ν"ς &ι'ρ#ειας- " ευ#τι#ήαορίστου σε γεγονός στιγμιαίας ή α&ιευ#ρίνιστ"ς &ι'ρ#ειας- " ευ#τι#ή παρα#ειμ/νουσε γεγονός α&ιευ#ρίνιστ"ς &ι'ρ#ειας που προ"γείται από /να 'λλο

q$ύσσεια α 81 4%: Tς ?π"!οιτο καὶ d!!ος Nτις τοια4τ* ε z1\οι. )ρBίλοBος α@3σ@. 11,West: εἰ )ρ ªς ἐμοὶ 1νοιτο χε.ρα žεοβο6!ης #ιε.ν. )ρ*στοφάν+ς Rππείς ,'2-,'4 [)λλαντο@ώλ+ς:! Κα' σ5 ἐπι$ε'OH / νὴ τὴν rGμητρ5, D μὴ

\lην, / $Hρο$οκGσαντ5 ἐκ Xυτι!Gνης / π!ε.ν D μνhς τετταρ*κοντα.

+τον πλ'γιο λόγο- όταν οι προτ'σεις εξ'ρτ"σ"ς ε#φ/ρονται με ρήμα σε ιστορι#όχρόνο #αι αναφ/ρονται στο παρελθόν- οποιου&ήποτε εί&ους &ευτερεύουσα πρότασ"

μπορεί να ε#φ/ρεται με ρήμα σε ευ#τι#ή /γ#λισ" που λ/γεται ευ#τι#ή του πλ'γιουλόγου- με 'ρν"σ" 'λλοτε οὐ/οὐκ/οὐχ #αι 'λλοτε μή +. αυτή τ"ν περίπτ(σ" " ευ#τι#ή/χει αντι#αταστήσει τ"ν οριστι#ή ή τ"ν υποτα#τι#ή #αι προσλαμF'νει σ"μασίες που/χουν αυτ/ς οι εγ#λίσεις τόσο στις #ύριες προτ'σεις- σύμφ(να με όσαπροαναφ/ρθ"#αν- όσο #αι στις &ευτερεύουσες

5ουκυί+ς 1."%.1: παρεκ*!ουν τε εὐ#3ς ἐς τὴν Lακε$α'μονα το3ς Oυμμ*χους καὶ κατεβ"Hν ἐ!#"ντες τ0ν ηνα'Hν Nτι σπον$*ς τε !ε!υκ"τες εAεν καὶ ?$ικο.εν τὴν Vε!οπ"ννησον.

20


21/41

Ξενοφών Κύρου Ανάβαση 1.2.%: ἐντα4#α Κ6ρ( βασ'!εια gν καὶ παρ*$εισος μ1ας ?ρ'Hν#ηρ'Hν π!Gρης, } ἐκε.νος ἐ#Gρευεν ?π- tππου, Fπ"τε υμν*σαι βο6!οιτο €αυτ"ν τε καὶ το3ςtππους.

)*νητική ε*κτική Yταν μία #ύρια πρότασ" ε#φ/ρεται με ρήμα σε &υν"τι#ή ευ#τι#ή /γ#λισ" b όπ(ς

ονομ',εται " ευ#τι#ή οποιου&ήποτε χρόνου ε#τός από μ/λλοντα με το &υν"τι#ό μόριοdν πριν ή μετ' 8_θα ήταν &υνατό ή θα μπορούσε να γίνει9 #αι με 'ρν"σ" #ανονι#'οὐ/οὐκ/οὐχ b &"λώνει- όπ(ς #αι το αντίστοιχ"ς σ"μασίας &υν"τι#ό απαρ/μφατο ήμετοχή- /να υποτιθ/μενο πιθανό ή εν&εχόμενο γεγονός σε οποιο&ήποτε χρονι#όσ"μείο kς προς τους ρ"ματι#ούς χρόνους- " &υν"τι#ή ευ#τι#ή Gή &υν"τι#όαπαρ/μφατο ή μετοχήH ενεστώτα αναφ/ρεται συνήθ(ς σε γεγονός ε#τεταμ/ν"ς&ι'ρ#ειας- " &υν"τι#ή ευ#τι#ή Gή &υν"τι#ό απαρ/μφατο ή μετοχήH αορίστου σεγεγονός στιγμιαίας ή α&ιευ#ρίνιστ"ς &ι'ρ#ειας- " &υν"τι#ή ευ#τι#ή Gή &υν"τι#όαπαρ/μφατο ή μετοχήH παρα#ειμ/νου σε γεγονός α&ιευ#ρίνιστ"ς &ι'ρ#ειας που θαπρο"γούνταν από /να 'λλο

Ξενοφών Απομνημονεύματα '.11.11: καὶ )ρ $ὴ β'{ μ%ν οbτ5 Wν w!οις οbτε κατ*σχοις2'!ονQ

Ξενοφών Κύρου Vαι$εία 1.2.%: [ Vέρσαι! ο:ονται )ρ το3ς ?χαρ'στους καὶ περὶ #εο3ς Wνμ*!ιστα ?με!0ς +χειν καὶ περὶ ον1ας καὶ πατρ'$α καὶ 2'!ους. Λυσίας Κατά Kρατοσ#ένους 12.,4: Vhν $5 dν μοι $οκε. το!μIσαι [Jρατοσ#ένης!.

21


22/41

I-. )ε*τερεύο*σες επιρρηματικές προτάσεις το* κα! *π'ταξη λ'#ο*/ 'σεςεπέχο*ν σ*ντακτικ' ρ'λο κ*ρ$%ς προσδιορισμού ο οπο$ος δηλώνειεπιρρηματική σχέση

(ρονικές προτάσειςfι χρονι#/ς &ευτερεύουσες προτ'σεις ορί,ουν τον χρόνο ενός γεγονότος ή

#ατ'στασ"ς που &"λώνει " πρότασ" G#ύρια ή &ευτερεύουσα ή #αι 'λλος ρ"ματι#όςτύποςH εξ'ρτ"σής τους fι αρχαιοελλ"νι#/ς χρονι#/ς προτ'σεις b με 'ρν"σ"οὐ/οὐκ/οὐχ #αι 'λλοτε μή b ε#φ/ρονται #αι μεταφρ',ονται σαν τις αντίστοιχεςνεοελλ"νι#/ς- &"λ με χρονι#ό σύν&εσμοXρήμα

Τρόποι εισαγ(γής5 3ρονι#/ς προτ'σεις που &"λώνουν #'τι προγεν/στερο σε σχ/σ"με τ"ν πρότασ" Gή ρ"ματι#ό τύποH εξ'ρτ"σ"ς b το [προτερόχρονο.- όπ(ς λ/γεται bεισ'γονται από τους συν&/σμους ἐπεί, ἐπει$ή, yς, gμος, εZτε, Nτε 8#αι οι _όταν-μόλις9- Fπ8τε, Fσάκις, Fποσάκις 8#αι οι _όποτε- #'θε φορ' που9- πρίν, πρὶν D #αι

πρ8τερον [

8#αι οι _πριν να9- ή από τις εμπρόθετες αναφορι#/ς αντ(νυμίες σε θ/σ"χρονι#ών συν&/σμ(ν ?2« οs, ?2« Nτου, ἐO οs #αι ἐO Nτου 8#αι οι i_αφού- αφότου- απότότε που9

Πλάτων VρHτα8ρας '1d: ἐπει$ὴ $% τ*χιστ* με ἐκ το4 κ"που

ws15 semeiwseis aesyntaxhs 22 9 15

Documents