soalan 1

FACULTY OF EDUCATION AND LANGUAGE

SMP PPG MAC 2012

HBEF3103 PRINSIP TEKNOLOGI PENGAJARAN

SOALAN 1

PRINSISP REKA BENTUK VISUAL DALAM BAHAN PEMBELAJARAN DAN

PENGAJARAN BERBANTUKAN KOMPUTER

NO. MATRIKULASI : 740617125393001

NO. KAD PENGNEALAN : 740617125393

NO. TELEFON : 0135574406

E-MEL : [email protected]

PUSAT PEMBELAJARAN : SABAH LEARNING CENTRE

HBEF3103

2

SENARAI KANDUNGAN HALAMAN

1.0 PENDAHULUAN 3

2.0 PEMBELAJARAN DAN PENGAJARAN BERBANTUKAN KOMPUTER 3

3.0 PRINSIP REKA BENTUK VISUAL DALAM PPBK 4

4.0 PRINSIP REKA BENTUK VISUAL DALAM PPBK TERPILIH 5

4.1 Prinsip Reka Bentuk Simplisiti 6

4.2 Prinsip Reka Bentuk Dominan 8

4.3 Prinsip Reka Bentuk Pola 10

4.4 Prinsip Reka Bentuk Seimbang 11

4.5 Prinsip Reka Bentuk Variasi 12

4.6 Prinsip Reka Bentuk Harmoni 14

5.0 PENUTUP 16

4.0 RUJUKAN 17

HBEF3103

3

1.0 PENDAHULUAN

Perkembangan pesat dalam teknologi maklumat dan komunikasi (ICT) telah mempengaruhi

pelbagai aspek dalam gaya hidup masyarakat khususnya perkembangan bidang pendidikan

negara. Konsep dunia tanpa sempada melalui kewujudan aplikasi pelbagai dalam penggunaan

komputer dan talian internet telah mencetuskan revolusi dalam aspek cara guru dan pelajar

menjalakan proses pembelajaran dan pengajaran (P&P) khususnya dalam konteks bilik darjah.

Penggunaan bahan P&P berbantukan komputer dari internet menjadi satu elemen penting yang

memerlukan kemahiran guru untuk memilih aspek-aspek yang berguna untuk menjayakan

objektif P&P mereka. Bahan-bahan yang berkaitan banyak dimuat naik ke pelbagai laman dan

kadangkala ada di antara bahan yang betul-betul memenuhi kriteria yang dikehendaki oleh

sistem pendidikan negara. Antara aspek penting yang akan difokuskan dalam perbincangan ini

ialah bagaimana visual diolah dan disesuaikan dengan bahan P&P berbantukan komputer dan

boleh dikongsikan oleh warga pendidik di Malaysia.

2.0 PEMBELAJARAN DAN PENGAJARAN BERBANTUKAN KOMPUTER

Proses pembelajaran dan pengajaran berbantukan komputer (PPBK) sering dirujuk sebagai

perisian yang dibangunkan dengan bahasa pengaturcaraan, pengarangan dan pengaturcaraan

multimedia untuk mengajar dan belajar. Oleh yang demikian, dalam era teknologi masa kini,

proses pengajaran dan pembelajaran bukan sahaja tertumpu kepada penggunaan buku teks.

Malahan kaedah pengajaran guru melalui penggunaan kapur tulis dan papan hijau sahaja tidak

lagi menjadi elemen yang mampu mencetuskan minat dan motivasi pelajar. Penggunaan

teknologi yang menyediakan pembelajaran secara interaktif bagi memupuk minat pelajar adalah

amat penting khususnya penggunaan PPBK ini.

Fungsi utama BPPBK adalah bagi memudahkan para pelajar memahami isi pengajaran dan dapat

membantu proses P&P. Guru-guru yang mempunyai daya kreativiti, bijak memilih bahan yang

sesuai dan kaedah pengajaran yang terbaik agar ianya berkesan. Walaupun pada masa-masa

tertentu pelajar-pelajar memahami pengajaran guru, namun keperluan kepada BPPBK adalah

penting selaras dengan konsep pendedahan pelajar kepada teknologi ICT. Antara perkara penting

yang perlu diperhatikan ialah sejauh manakah BPPBK dapat memberi manfaat kepada guru dan

pelajar-pelajar melalui konsep reka bentuk visual yang penting.

HBEF3103

4

3.0 PRINSIP REKA BENTUK VISUAL DALAM PPBK

Prinsip-prinsip reka bentuk visual perlu difahami oleh guru secara khusus bagi menghasilkan

bahan PPBK yang boleh meransang motivasi dan minat pelajar. Ini kerana visual merupakan alat

komunikasi yang mampu menyampaikan mesej yang lebih berkesan daripada penggunaan lisan

atau pernyataan bertulis. Malahan keberkesanan penggunaan visual sering dikaitkan dengan

kualiti yang ada pada PPBK yang digunakan oleh guru dan prinsip reka bentuk visual yang

difahami dengan baik boleh diaplikasikan dalam proses penghasilan PPBK. Ini kerana dengan

adanya komputer, proses pembelajaran dan pengajaran akan berjalan dengan lebih sistematik dan

berkesan dalam ruang lingkup bilik darjah dan selepas waktu persekolahan.

Penggunaan alatan dan bahan seperti komputer dan alat pembesar suara di bilik komputer dapat

membantu seseorang guru menerangkan sesuatu hukum, konsep dan hujah dengan lebih

berkesan. Ini dapat memperkaya pengalaman murid-murid dan juga guru di samping penggunaan

prinsip reka bentuk visual yang menarik. Malahan PPBK melalui reka bentuk visual mampu

menterjemahkan isi pembelajaran kepada pelajar. Hal ini menggambarkan para pelajar

mengalami persekitaran seperti di dunia sebenar setelah mendapat gambaran yang jelas,

penerangan yang baik dan spontan. Antara prinsip reka bentuk visual yang akan dikaitkan

dengan PPBK yang telah dipilih adalah seperti jadual berikut:

PRINSIP PENERANGAN RINGKAS

Simplisiti Kejelasan atau kesederhanaan dalam reka bentuk visual

Dominan Objek utama yang ingin ditonjolkan

Pola Menentukan fokus pandangan terhadap PPBK

Seimbang Pembahagian yang sama antara item atau objek dalam PPBK

Variasi Penggunaan elemen grafik dalam PPBK

Harmoni Ulangan elemen grafik atau objek yang tersusun

Jadual 3.1: Prinsip-prinsip Reka Bentuk Visual

HBEF3103

5

4.0 PRINSIP REKA BENTUK VISUAL DALAM PPBK TERPILIH

Perkembangan web 2.0 telah mencetuskan pelbagai idea melalui konsep perkongsian dan antara

laman web yang boleh digunakan oleh guru dan ialah Slideshare dengan capaian asas di

http://www.slideshare.net/. Laman web media untuk berkongsi persembahan, dokumen, dan

pelbagai fail berbentuk pengarangan ini adalah mudah untuk digunakan apabila pengguna

mewujudkan akaun berdaftar dengan hanya menggunakan email. Laman ini banyak digunakan

oleh komuniti profesional untuk berkongsi bahan dan tersebar melalui laman perkongsian seperti

facebook dan blog. Guru boleh membuka akaun di laman terbabit dan boleh berkongsi dengan

kenalan guru dari seluruh dunia untuk berkongsi PPBK yang menarik dan boleh menjimatkan

masa dan kos bagi menghasikan proses P&P di kelas. Ini kerana fail-fail PPBK yang menarik

boleh dikongsi dan dimuat turun serta dikemaskini untuk kegunaan semasa.

Bahan PPBK yang telah dimuat turun sebagai tugasan analisis ialah sebuah fail perkongsian

yang boleh digunakan oleh guru-guru sejarah tingkatan 2 sekolah-sekolah menengah di

Malaysia. Tajuk PPBK ialah Bab 4 Kekayaan Ekonomi Sarawak Mendorong Penjajahan

Keluarga Brooke dan mengandungi hampir keseluruhan skop bab terbabit. Bahan dalam bentuk

Microsoft Office PowerPoint 97-2003 Slide Show (.pps) ini mengandungi 18 slide yang boleh

diakses atau dimuat turun di http://www.slideshare.net/smkmnpk/bab-4-9769757. Sejauh

manakah PPBK yang dipilih direka bentuk berdasarkan prinsip-prinsip reka bentuk visual adalah

seperti berikut:

HBEF3103

6

4.1 Prinsip Reka Bentuk Simplisiti

Simplisiti atau kesederhanaan merupakan prinsip seni reka visual yang bersifat sederhana dan

tidak terlalu berat komposisinya. Prinsip kesederhanaan ini dapat memberikan para pelajar ilusi

yang menarik dan mendorong mereka untuk terus menghayati proses pembelajaran dan

pengajaran yang dilakukan oleh guru. Prinsip kesederhanaan ini akan mampu memberi motivasi

kepada pelajar dan mereka mampu untuk menggunakan PPBK yang dihasilkan sekiranya

mempunyai komputer di rumah. Malahan ibu bapa yang berkemahiran turut mampu memahami

kandungan bahan PPBK yang anak-anak mereka gunakan di rumah. Kekangan dalam aspek

kemahiran teknikal guru menjadikan konsep simplisiti ini mudah untuk diterjemahkan oleh

para guru dalam aspek asas menggunakan perisiaan pengarangan multimedia seperti PPBK yang

telah dipilih seperti berikut:

Gambar 4.1 : Muka hadapan PPBK yang sederhana

Berdasarkan gambar 4.1 di atas, konsep kesederhanaan diaplikasi dengan baik apabila ruangan

slide hanya melibatkan 2 aspek penting sahaja iaitu tajuk utama isi pembelajaran dan

perkembangan proses P&P melalui peringkat-peringkat yang perlu dicapai atau dilalui semasa

menggunakan PPBK ini. Dalam slaid asas ini, konsep kesederhanaan mewujudkan tarikan

kepada pelajar untuk mengetahui isi pembelajaran dan peringkat seterusnya. Walau

bagaimanapun, penggunaan grafik yang bercorak abstrak dalam bahagian ini mungkin boleh

digantikan dengan gambar yang lebih bermakna untuk mengaitkan dengan tajuk isi pembelajaran

seperti peta negeri Sarawak atau ilustrasi tokoh iaitu Keluarga Brooke

Warna yang

tidak begitu

terang

Tajuk (Isi

Pembelajaran)

Peringkat yang

terdapat dalam

PPBK

(Langkah dalam

penggunaan)

Butang yang

diwujudkan untuk

kawalan ke atas

semua slide (tidak

berfungsi selepas

muat turun

HBEF3103

7

Selain itu, konsep simplisiti turut menekankan lukisan atau grafik yang jelas dan mudah dibaca.

Tulisan yang digunakan dalam PPBK ini mudah dilihat dan senang untuk dibaca oleh para

pelajar dalam jarak normal sebuah bilik darjah. Malahan sesuatu bahan visual PPBK perlu

nampak mudah (simple) bagi mengelakkan penerima daripada merasa tertekan untuk mengetahui

apakan maklumat sebenarnya yang hendak disampaikan. Seterusnya prinsip reka bentuk visual

dari aspek simplisiti ini dapat diterjemahkan melalui PPBK ini dengan beberapa gambarajah

berikut:

Gambar 4.2 : Pecahan tajuk 4.2

Gambar 4.3 : Objektif Pembelajaran dalam PPBK

Grafik Animasi

yang boleh

menarik minat

pelajar

Grafik menjadi

asas untuk

menunjukkan

kronologi

Butang Navigasi

untuk kembali ke

halaman utama

berfungsi dengan

baik

Penggunaan

Gambar yang

ringkas

Objektif yang

perlu dicapai :

Saiz tulisan

boleh

dibesarkan lagi Butang Navigasi

untuk kembali ke

halaman utama

berfungsi dengan

baik

Tajuk

Pembelajaran

Objektif

Pembelajaran

HBEF3103

8

4.2 Prinsip Reka Bentuk Dominan

Dominan merupakan salah satu prinsip yang selalu digunakan dalam penghasilan reka bentuk

visual. Antara aspek mudah ialah penggunaan warna yang dominan dalam reka bentuk kad

jemputan dan juga papan iklan. Dominan berasal dari perkataan Dominance yang bermaksud

keunggulan. Sifat unggul dan istimewa ini menjadikan sesuatu unsur seni tersebut sebagai

penarik dan menjadi pusat perhatian dalam satu-satu PPBK. Prinsip dominan ini boleh dirujuk

kepada warna dan grafik asas dalam PPBK dipilih seperti berikut:

Gambar 4.4 : Muka hadapan PPBK Penggunaan warna, grafik, dan teks

Gambar 4.5 : Prinsip Dominan (Warna, Grafik, dan Carta)

Grafik yang

terdapat pada

sebahagian

besar slaid

Bentuk carta

yang dominan

Warna yang

dominan

-

Menjejaskan

bentuk tulisan

yang perlu

ditonjolkan

sebagai isi

pembelajaran

Prinsip dominan

grafik yang

terdapat pada

sebahagian besar

slaid diambil alih

oleh carta

Warna biru laut

dominan dalam

setiap slaid

Tajuk

Pembelajaran

Tulisan dan

butang grafik

sebagai unsur

dominan

HBEF3103

9

Prinsip dominan dalam reka bentuk visual mempunyai beberapa tujuan iaitu menarik perhatian,

menghilangkan kebosanan dan memberi titik fokus pada sesuatu PPBK yang dihasilkan. Oleh

yang demikian objek atau item utama yang ingin disampaikan perlu ditonjolkan dalam slaid

tersebut. Selain itu prinsip dominan ini boleh dibangunkan menggunakan panduan berikut dan

gambarajah PPBK berikut:

i. Menggunakan peraturan Satu Per Tiga (Rule of Third)

ii. Warna dan bentuk yang kontras

iii. Saiz yang lebih besar

iv. Menggunakan anak panah yang menunjuk ke arah item utama

v. Mewujudkan gerakan dalam rekaan visual

vi. Menggunakan lampu atau cahaya yang memancar

Gambar 4.6 : Panduan Prinsip Dominan PPBK

Grafik

memenuhi

peraturan 1/3

Prinsip dominan

tidak diterapkan

kepada tulisan

sebagai isi

utama

pembelajaran

Grafik Visual

yang bergerak

Tajuk

Pembelajaran

Warna yang

kontras

HBEF3103

10

4.3 Prinsip Reka Bentuk Pola

Prinsip visual ini amat penting dalam proses menghasilkan PPBK kerana susunan item-item

dalam sesuatu rekaan visual akan mampu menarik minat pelajar. Ini kerana prinsip ini mampu

menarik menarik penglihatan ke arah isi yang utama, mengerakkan penglihatan mata kepada

keseluruhan visual dalam arah yang betul dan mengekalkan penglihatan mata dan mengikut

aliran persembahan. Unsur-unsur seperti ruang, garisan dan ilustrasi boleh digabungkan dalam

satu slaid PPBK bagi menghasilkan pola yang menarik. Prinsip ini juga boleh dibahagikan

mengikut bentuk rekaan iaitu pola mengikut geometri dan pola mengikut huruf. Gambar

berikut menjelaskan bagaimana prinsip rekaan visual ini dalam PPBK yang terpilih.

Gambar 4.7 : Pola Mengikut Geometri

Gambar 4.8 : Pola Mengikut Huruf

Isi dipecahkan

mengikut

kategori

Tulisan menjadi

asas dalam

menjelaskan isi

pembelajaran

Kotak dan anak

panah sebagai

panduan

Tajuk

Pembelajaran

Tajuk

Pembelajaran

Anak panah

sebagai panduan

pembaca Bahan geometri

berwarna

digunakan

Aspek tidak sesuai

kerana grafik

dibahagian

belakang

menjejaskan

penglihatan

HBEF3103

11

4.4 Prinsip Reka Bentuk Seimbang

Imbangan ditakrifkan sebagai suatu keadaan kesamaan dan berpadanan dari segi berat, tarikan

dan tumpuan perhatian yang terdapat dalam suatu susunan unsur-unsur seni visual. Imbangan

merujuk kepada pembahagian yang bersebelahan atau berpadanan sama ada di sebelah kiri dan

kanan atau atas dan bawah. Ia terbahagi kepada dua iaitu imbangan simetri dan juga imbangan

tak simetri. Melaui imbangan, susunan tidak akan kelihatan berat sebelah dan akan mewujudkan

kesan kesatuan dalam PPBK yang dihasilkan. Prinsip ini boleh dijelaskan melalui gambar

berikut:

Gambar 4.9 : Prinsip Imbangan Simetri

Gambar 4.10 : Prinsip Imbangan Tak Simetri

Isi dipecahkan

mengikut

kategori

-

Imbangan

dibahagian kiri

dan kanan slaid

diterapkan

Imbangan

dengan Grafik

yang berlainan

bentuk dan

warna

Isi Pembelajaran

Tajuk

Pembelajaran

Tajuk

Pembelajaran

Isi pembelajaran

disusun dengan

prinsip

imbangan

Kelemahan dari

aspek jarak

boleh diperbaiki

HBEF3103

12

Prinsip imbangan simetri kadangkala dinyatakan sebagai Seimbang formal iaitu pembahagian

yang sama bahagi antara dua bahagian visual, sama ada bahagian kiri dengan kanan atau

bahagian atas dengan bawah. Manakala imbangan tak simetri pula disebut sebagai Seimbang

tidak formal apabila pembahagian tidak sama rata antara item kiri dan kanan atau atas dengan

bawah sesuatu rekaan. Panduan yang boleh digunakan untuk menerapkan prinsip reka bentuk

visual ini adalah seperti berikut:

i. Penggunaan mata adalah cara terbaik menentukan keseimbangan

ii. Elakkan meletakkan objek yang gelap di atas objek yang cerah @ Objek

yang besar di atas objek yang kecil

iii. Objek yang gelap lebih berat daripada objek yang cerah & Objek yang

lebih besar lebih berat daripada objek yang kecil

iv. Hukum graviti perlu diaplikasi

Keseimbangan merupakan prinsip yang membolehkan sesuatu paparan kelihatan seimbang

samada secara vertikal atau horizontal dan mampu menarik minat pelajar. PPBK yang dipilih

menunjukkan konsep keseimbangan dalam penghasilannya. Malahan elemen-elemen seperti

butang, garisan, teks, grafik, dan warna disusun secara seimbang hingga keseluruhan paparan

dapat dilihat dengan jelas dan selesa.

4.5 Prinsip Reka Bentuk Variasi

Dalam satu-satu PPBK reka bentuk variasi ini merupakan satu elemen yang sukar untuk dibuat

tanpa melibatkan perisian yang berbentuk komersil. Penggunaan perisian Microsoft Power Point

hanya mampu menghasilkan variasi yang ringkas dan guru perlu memahami konsep penggunaan

elemen ini supaya bahan yang dihasilkan tidak memasukan variasi yang kurang berkaitan dengan

isi pembelajaran. Elemen ini menjadikan PPBK sebagai bahan rangsangan yang boleh

menimbulkan perasaan hidup atau seolah-olah visual yang dipaparkan itu hidup dan bergerak.

Elemen variasi ini boleh diwujudkan dengan menggunakan pelbagai elemen grafik dalam

penghasilan visual agar kelihatan hidup, meningkatkan tarikan dan minat terhadap persembahan.

Prinsip ini dapat dijelaskan dalam PPBK terpilih melalui gambar disebelah:

HBEF3103

13

Gambar 4.11 : Prinsip Reka Bentuk Variasi 1

Gambar 4.12 : Prinsip Reka Bentuk Variasi 2

Prinsip reka bentuk variasi ini boleh digerakkan dengan ringkas apabila pergerakan antara slaid

PPBK berlaku. Ia adalah secara manual dan perisian pengarangan Microsoft Power Point boleh

melakukan variasi mudah jika melibatkan pergerakan eleman multimedia seperti teks, grafik,

gambar, dan animasi. Walau bagaimanapun, reka bentuk variasi ini perlu disesuaikan dengan isi

pembelajaran dan pergerakan asas berlaku dalam setiap slaid PPBK yang dipilih walaupun

penggunaan gambar tidak diaplikasi. PPBK ini masih lagi menarik dengan pergerakan atau

variasi asas yang mudah.

Kumpulan

elemen grafik

yang bergerak

Kumpulan

elemen grafik

yang bergerak

Tajuk

Pembelajaran

Tajuk

Pembelajaran

Kumpulan Elemen

grafik yang

bergerak sekali

Elemen grafik

yang bergerak

(kurang berkaitan

dengan isi

pembelajaran)

HBEF3103

14

4.6 Prinsip Reka Bentuk Harmoni

Harmoni wujud pada benda-benda alam dan benda buatan manusia. Harmoni adalah sesuatu

prinsip reka bentuk visual yang melibatkan susunan atau ulangan unsur-unsur seni visual

mengikut cara dan prinsip yang tersusun dan menimbulkan kesan yang menarik. Dalam konteks

seni, ulangan garisan, rupa, bentuk, jalinan dan ruang dalam gaya dan arah yang tertentu atau

berpandukan garisan grid akan menghasilkan gubahan yang harmoni. Aplikasi prinsip rekaan

harmoni dapat menimbulkan gambaran yang sempurna, teratur, seragam dan selesa pandangan

mata dalam PPBK. Ini supaya pelajar dapat dirangsang dengan isi pelmbelajaran yang ingin

disampaikan. Antara prinsip reka bentuk harmoni dalam PPBK ini ialah seperti berikut:

Gambar 4.13 : Prinsip Reka Harmoni 1


Elemen grafik

yang pelbagai

warna

mewujudkan

kesan harmoni

Elemen grafik

disusun dalam

satu pola yang

sama dan

menghasilkan

prinsip harmoni

Tajuk

Pembelajaran

Tajuk

Pembelajaran

Susunan elemen

grafik yang

bergerak sekali

dan bentuk yang

harmoni

HBEF3103

15

Dalam prinsip reka bentuk harmoni ini juga, penggunaan elemen grafik yang berkesinambungan

antara satu dengan lain membolehkan mata dan fikiran penonton mengikuti perkembangan

keseluruhan visual. Secara langsung hubungan antara elemen-elemen, arah aliran persembahan,

perspektif dan kesatuan mesej dapat dihasilkan. Malahan susunan atau ulangan unsur-unsur seni

yang seimbang dan mempunyai perhubungan dalam PPBK ini menonjolkan prinsip reka bentuk

harmoni seperti yang boleh dijelaskan dalam gambar berikut:



Elemen grafik

disusun dalam

satu pola yang

sama dan

menghasilkan

prinsip harmoni

-

Elemen ini

muncul secara

manual dan

memenuhi

prinsip variasi

Tajuk

Pembelajaran

Tajuk

Pembelajaran

Susunan elemen

grafik yang

yang harmoni

Penyusunan

soalan selaras dari

aspek kedudukan

memenuhi prinsip

harmoni

Grafik asas untuk

setiap slaid

memenuhi prinsip

harmoni

Elemen grafik

yang pelbagai

warna

mewujudkan

kesan harmoni

HBEF3103

16

5.0 PENUTUP

Kesimpulannya, bahan pembelajaran dan pengajaran berbantukan komputer atau PPBK

mempunyai perisian yang bercirikan pendidikan dan mempunyai unsur-unsur multimedia

interaktif. Unsur-unsur tersebut seperti teks, bunyi dan gambar bertujuan untuk membolehkan

pengguna berinteraksi dengan komputer serta menerima maklumbalas darinya. Apabila cara

pendidikan yang konvensional diganti dengan cara yang lebih moden, semestinya ia haruslah

dapat memberikan suasana pengajaran dan pembelajaran yang lebih menggalakkan dan

produktif. Secara langsung golongan pelajar yang memang terdedah dengan teknologi ICT dapat

mengikuti proses P&P yang dekat dengan zaman mereka. Malahan PPBK yang menekankan

prinsip utama dalam proses P&P adalah berbeza dari fungsi perisian bersifat komersial. Oleh itu,

mana-mana perisian yang dibangunkan mestilah melibatkan proses pembelajaran dan PPBK

yang telah dipilih memenuhi kriteria utama prinsip reka bentuk visual yang telah dijelaskan dan

sedikit pengubahsuaian boleh dilakukan terhadap bahan PPBK tersebut.

[2178 patah perkataan]

HBEF3103

17

4.0 RUJUKAN

Bushro binti Ali. (2006). Memadankan Rekabentuk Pengajaran dengan Kecenderungan

Kecerdasan Pelbagai Pelajar: Mi-Maths. Muat turun atas talian pada 5 April 2012 di

http://www.ipislam.edu.my/uploaded/Memadankan%20Reka%20Bentuk%20Pengajaran

%20....pdf

Fatimah H., Zuriani Z., dan Khairiah Salwa H.M. (2007). Elemen Reka Bentuk dan Kandungan

Bahan Sebagai Faktor Kritikal Kejayaan E-Pembelajaran. Dalam Siti Rahayah Ariffin

dan Norazah Mohd. Nordin. Pedagogi dan Pembangunan E-Pembelajaran di Institut

Pengajian Tinggi. Pusat Pembangunan Akademik: Universiti Kebangsaan Malaysia.

Muat turun atas talian di

http://eprints.usm.my/20550/1/PEDAGOGI_DAN_PEMBANGUNAN_E-

PEMBELAJARAN_DI_INSTITUSI_PENGAJIAN_TINGGI.pdf

Hasmawati Hassan, Fatimah Hassan, dan Zuraini Zakaria (2007). Pembangunan E-Kuliah

Menggunakan Perisian Articulate. Dalam Siti Rahayah Ariffin dan Norazah Mohd.

Nordin. Pedagogi dan Pembangunan E-Pembelajaran di Institut Pengajian Tinggi. Pusat

Pembangunan Akademik: Universiti Kebangsaan Malaysia. Muat turun atas talian di

http://eprints.usm.my/20550/1/PEDAGOGI_DAN_PEMBANGUNAN_E-

PEMBELAJARAN_DI_INSTITUSI_PENGAJIAN_TINGGI.pdf

Jamalludin Harun dan Nor Elina Bt Tukiman. (2011). Pembangunan Sistem Pembelajaran

Menerusi Web Menggunakan Pendekatan Inkuiri Berpandukan Model Webquest Bagi

Topik Asas Rekabentuk Laman Web. Muat turun atas talian pada 5 April 2012 di

http://eprints.utm.my/11969/1/Pembangunan_Sistem_Pembelajaran_Menerusi_Web_Me

nggunakan_Pendekatan_Inkuiri_Berpandukan_Model_Webquest_Bagi_Topik_Asas_Rek

abentuk_Laman_Web.pdf

Jamalludin Hj. Harun dan Nur Izzah binti Abdul Kadir. (2010). Pembangunan Sistem

Pembelajaran Menerusi Web Berasaskan Pendekatan Pembelajaran Berasaskan Situasi

Bagi Topik Reka Bentuk Visual. Muat turun atas talian pada 3 April 2012 di

http://eprints.utm.my/11559/1/Pembangunan_Sistem_Pembelajaran_Menerusi_Web_Ber

asaskan_Pendekatan_Pembelajaran_Berasaskan_Situasi_Bagi_Topik_Reka_Bentuk_Vis

ual.pdf

Sharifah Alwiah Alsagoff. (1994). Teknologi pengajaran. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan

Pustaka.

soalan 1

Documents