KULIAH 2

PERJUANGAN MENCAPAI KEMERDEKAAN

DATIN DR. SARVINDER KAURsarvinks@yahoo.com

1

Latar belakang

Barat – Protugis, Belanda, InggerisTimur – Siam & Jepun

Sentiasa dapat tentangan – melalui perjuangan berdarah (senjata/ fizikal) atau nasionalisme

Perjuangan Berdarah

Terhadap Portugis Hanya di Melaka

Terhadap BelandaTelah ditentang oleh orang-orang

tempatan – pertolongan dari

Bugis

Terhadap Inggeris2

Terhadap Inggeris – telah menawan T.M tanpa peperangan– Tentangan

• Naning – ditentang Datuk Dol Said

• Perak – J.W.W Birch telah campurtangan dalam hal ehwal istiadat

orang-orang Melayu– Sekat Sultan mengutip cukai dari peniaga-peniaga Singapura– Paksa Sultan menandatangani surat penyerahan kuasa kepada

Inggeris– Larang pembesar-pembesar memungut cukai– Hapuskan sistem hamba abdi

» Ditentang oleh Maharaja Lela

3

• Pahang– Ditentang Tok Gajah, Mat Kilau, Datuk Bahman

• Sarawak– James Brooke ceroboh kawasan orang Iban– Ditentang oleh Rentap

• Kelantan– Tok Janggut enggan membayar cukai– Telah membunuh pegawai polis Inggeris

4

Terhadap Jepun

Pentadbiran ketenteraan

Masalah perkauman

Kesengsaraan

5

Terhadap Jepun

– Tentangan dari:

• Malayan People Anti Japanese Army Party (MPAJA)

• Sekolah Latihan Khas 101 – bekas pegawai British• Force 136 – bekas tentera British, gerakan bawah

tanah

6

Perjuangan Kemerdekaan Melalui Semangat Nasionalisme

• Sebab-sebab:– Rasa tidak puas hati penduduk tempatan

• Sistem pentadbiran – cth. Sultan kehilangan kuasa pentadbiran• Tidak dapat menikmati pembangunan ekonomi• Ramai berpendidikan barat

– Pengaruh luar• Jepun – kuasa Asia telah dapat menggalahkan kuasa Barat – British di

T.M, Rusia (Perang Rusia – Jepun 1904 – 1945)• Indonesia – gerakan nasionalis di Indonesia – menentang Belanda

meminta kemerdekaan

7

Jenis-jenis– Melalui Karya

• Sebarkan berita – dapatkan pendapat – akbar: Al-Iman, Saudara, Majlis, Warta Malaya, Utusan Melayu

– Melalui persatuan• Kesatuan Melayu Singapura• Kesatuan Melayu Selangor• Kesatuan Melayu Perak• Kelab Putera Kelantan• Persatuan Melayu Pahang• Persatuan Melayu Negeri Sembilan• Persatuan Kelantan• Persaudara Sahabat Pena Malaya• Kesatuan Melayu Muda

8

Perjuangan Kemerdekaan selepas Perang Dunia II

– Inggeris kembali dan cuba menggubal perlembagaan baru – Kesatuan Malaya (Malayan Union)

– Sebab-sebab:• Memelihara kepentingan Inggeris• Membentuk pentadbiran sistematik• Menjimat kos pentadbiran• Menyediakan T.M kearah berkerajaan sendiri

9

Syarat-syarat:

– Satu pemerintahan pusat– Singapura tidak termasuk– Gabenor British mempunyai kuasa mutlak– Sultan menjadi penasihat (agama & adat istiadat

melayu)– Pesuruhjaya Negeri sebagai ketua pentadbir – Kerakyatan mengikut jus soli– masyarakat melayu hilang taraf bumiputera

10

Sebab-sebab bantahan masyarakat Melayu:

– Kedaulatan raja-raja Melayu terjejas– Masa depan politik orang-orang melayu terjejas– Keistimewaan bumiputera orang-orang melayu

terhapus– Kerakyatan longgar – takut masyarakat bukan

melayu melebihi masyarakat melayu– Cara Inggeris mendapatkan persetujuan dari

sultan-sultan – peras ugut

11

• Persidangan Khas oleh Kongress Melayu Se-Malaya telah diadakah di Kuala Lumpur, dipengerusikan oleh Datuk Onn Bin Jaafar. Keputusan:

– Memulaukan Malayan Union– Memulaukan istiadat perlantikan Gabenor– Berkabung untuk 7 hari– Mengadakan tunjuk perasaan– Penububan UMNO– Mengesa pembatalan Malayan Union

12

Pelancaran Malayan Union pada 1 April 1946 – Gabenor General : Sir Edward Gent– Tiada Raja-Raja yang hadir

– Rundingan diadakan antara Gabenor dengan Raja-Raja & Datuk Onn.• bersetuju Malayan Union diganti dengan satu sistem

yang lain• Jawatankuasa Kerja dibentuk untuk menggubal

Perlembagaan baru (4 wakil Raja, 2 wakil UMNO & 6 pegawai Kanan British)

• Jawatankuasa perundingan ditubuhkan untuk mendapat pandangan masyarakat bukan Melayu.

– Malayan Union dibubarkan pada bulan Julai 1946– Diganti dengan Persekutuan Tanah Melayu

13

• Butir-butir perjanjian Persekutuan Tanah Melayu:

– Penubuhan Persekutuan T.M – 11 negeri di Semenanjung– Ketua – Pesuruhjaya Tinggi British– Majlis Raja-Raja Melayu menasihati PTB– Majlis Mesyuarat Undangan Negeri ditubuhkan– Menteri Besar menggantikan Residen – eksekutif utama

negeri– Kuasa Kerajaan Negeri lebih luas– Kerakyatan diketatkan– Majlis Mesyuarat Kerajaan ditubuhkan

14

Perkembangan Parti-Parti Politik

• Parti Komunis Malaya– Tujuan – membentuk Republik Komunis– Taktik – mempengaruhi sekolah-sekolah cina,

persatuan, kekerasan dll.– Semasa Jepun di T.M telah menubuhkan

Malayan People’s Anti Japanese Army (MPAJA)– Telah memerintah T.M selama 14 hari – Bintang

Tiga

15

– Inggeris kembali – telah mengambil langkah-langkah menentang PKM:

• Mengisthiarkan Darurat pada 1948• Penggunaan tentera & polis• Sistem kad pengenalan• Tentera commonwealth dibawa masuk• Penempatan semula (Rancangan Briggs)• Gunakan perang saraf (Rancangan Templer) –

longgarkan syarat kenegaraan, ampun bekas PKM dan asingkan kawasan hitam & putih

• Penubuhan ‘home guard’ di kampung-kampung• Penyatuan kaum

16

– Pengaruh PKM lemah selepas pilihanraya umum 1955

– Tunku Abdul Rahman telah menawarkan pengampunan secara beramai-ramai

– Rundingan Baling 1955 – gagal– Langkah menentang PKM semakin aggresif– Darurat ditamatkan pada Julai 1960

17

• Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu (UMNO)– Mei 1946– Ketua – Datuk Onn Jaafar– Menyatukan masyarakat Melayu– Mencapai kemerdekaan

• Malayan Indian Congress (MIC) – Ogos 1946– Ketua – John Tivy– Menjaga kepentingan masyarakat India – politik, ekonomi & sosial

• Malayan Chinese Association (MCA)– Februari 1946– Ketua – Tan Cheng Lock– Menjaga kepentingan masyarakat Cina – politik, ekonomi, sosial dan

ancaman komunis– Bukti kesetiaan orang-orang cina terhadap T.M

18

• Parti Malaya Merdeka (IMP)– Diasakan oleh Datuk Onn – keluar dari UMON kerana hendak

membuka keahlian kepada masyarakat bukan melayu– Gagal mendapat sokongan

• Parti-parti berhaluan sosialis (parti-parti radikal)– PKMM, Angkatan Pemuda Insaf dsb.

• Parti-parti Islam– PAS, Hizbul-Muslimin

19

• Parti Perikatan – Sistem Ahli telah diperkenalkan pada tahun 1951 –

pemimpin tempatan dilantik menjadi Majlis Undangan Persekutuan

– Pilihanraya ahli Majlis Bandaran diadakan – UMNO & MCA telah bergabung dan mendapat kemenangan yang besar – menubuhkan parti perikatan.

– Kemudian MIC juga telah bergabung– Pilihanraya umum pertama (1955) – parti perikatan

menang 51 dari 52 kerusi yang dipertandingkan – membentuk majoriti Majlis Mesyuarat Undangan Persekutuan

20

Kearah Kemerdekaan

• Rombongan Kemerdekaan bertolak ke London pada 1 Januari 1956

• Berjaya mencapai persetujuan:– T.M diberi kemerdekaan pada 31 Ogos 1957– Kekal dalam lingkungan Komanwel– Sistem pemerintahan demokrasi – Rakyat tempatan mengambil alih jawatan penting– British dibenar menempatkan tenteranya di T.M– Sebuah badan bebas dibentuk bagi menggubal Perlembagaan

baharu T.M

21

• Suruhanjaya Reid ditubuhkan untuk menggubal perlembagaan bagi T.M– Meminta semua pihak mengemukakan pandangan– Memorandum Perikatan telah mempamerkan

‘tolereansi’ antara kaum• MCA & MIC – setuju mengenai hak keistimewaan

masyarakat melayu dan bahasa melayu sebagai bahasa kebangsaan

• UMNO – setuju memberi taraf kerakyataan melalui prinsip ‘jus soli’

– Perlembagaan T.M berasaskan kepada Raja Berperlembagaan & Demokrasi berparlimen.

22

Pengisytiharan Kemerdekaan• Perjanjian Persekutuan ditandatangani oleh

raja-raja Melayu dan Pesuruhjaya Tinggi British di Kuala Lumpur pada 5 Ogos 1957

• Pada 31 Ogos 1957 di Stadium Merdeka, wakil Ratu Elizabeth II menyerahkan dokumen pengisytiharan kemerdekaan kepada Tunku Abdul Rahman selaku Perdan Menteri pertama.

23