sistem pentadbiran negara
TRANSCRIPT
SISTEM DAN STRUKTUR
PENTADBIRAN NEGARA
NORAZLIN BINTI A.BAKAR
KEMENTERIAN PENGAJIAN TINGGIMALAYSIA
PROSES PEMBENTUKAN
KERAJAAN DI MALAYSIA
• Zaman pemerintahan Kesultanan Melayu
Melaka abad ke-15.
– Sultan mendapat khidmat daripada Bendahara,
Bendahari, Temenggung dan Laksamana.
• Penjajah British datang pada abad ke-17
dan memperkenalkan pentadbiran Inggeris.
• Kemerdekaan – pentadbiran secara Barat
masih dipakai tetapi banyak perubahan.
FUNGSI UTAMA KERAJAAN
JABATAN
KEMENTERIAN
PERDANA MENTERI
JEMAAH MENTERI
EKSEKUTIF
RAKYAT
DEWAN NEGARA
DEWAN RAKYAT
PARLIMEN
PERUNDANGAN
MAHKAMAH
KETUA HAKIM NEGARA
PENGADILAN
YANG DIPERTUAN AGONG
TEORI
PENGASINGAN KUASA
• Montesqeu:
– dalam sesebuah negara, pembahagian kuasa perlu dilakukan untuk mengelakkan daripada berlakunya dominasi kuasa oleh pihak-pihak tertentu.
• 3 bentuk pemerintahan utama:
– Badan Eksekutif (Pentadbiran)
– Badan Legislatif (Perundangan)
– Badan Judisiari (Kehakiman)
KOMPONEN UTAMA
DEWAN
DEWAN NEGARA
PARLIMEN
BADAN PERUNDANGAN
SURUHANJAYA
KEMENTERIAN
KABINET
PERDANA MENTERI
BADAN PENTADBIRAN
MAHKAMAH RENDAH
MAHKAMAH TINGGI
MAHKAMAH PERSEKUTUAN
KETUA HAKIM NEGARA
BADAN KEHAKIMAN
YANG DIPERTUAN AGONG
BADAN EKSEKUTIF
• YANG DIPERTUAN AGONG
• JEMAAH MENTERI/KABINET
• KEMENTERIAN
• PERKHIDMATAN AWAM
• SURUHANJAYA-SURUHANJAYA
YANG DIPERTUAN AGONG
• Ketua Negara atau Ketua Persekutuan.
• Peranan utama: – Segala urusan kerajaan dijalankan atas nama
baginda tetapi mesti bertindak atas nasihat Jemaah Menter atau PM.
– Mempunyai kuasa budi bicara tetap dikehendaki mengikut kebiasaan peraturan Demokrasi Berparlimen.
– Melantik Jemaah Menteri atas nasihat PM.
– Mempersetujui atau tidak membubarkan Parlimen.
JEMAAH MENTERI /
KABINET • Dimulakan oleh sistem Ahli (1951-1955).
• Kabinet moden pra-merdeka ditubuhkan selepas Pilihanraya 1955 oleh TAR.
• Jemaah Menteri – badan tertinggi.
• PM menjadi Ketua Jemaah Menteri.
• Ahli-ahli Jemaah Menteri mesti bertanggungjawab di atas keputusanJM.PM lantik Setiausahauntuk membantu PM.
• PM - Pengerusi Mesyuarat Jemaah Menteri.
• PM –Ketua Pentadbir Utama Negara.
• PM - Perkenalkan dan menjalankan dasar.
• PM – Pegawai Diplomat Utama Negara.
CONTOH ORGANISASI
KEMENTERIAN
JABATAN
PERTANIAN
JABATAN
PERIKANAN
JABATAN
PERKHIDMATAN
HAIWAN
JABATAN
PARIT
TALI AIR
KETUA SETIAUSAHA
TIMBALAN MENTERIBADAN-
BADAN
BERKANUN
MENTERI
KEMENTERIAN
• Agensi tertinggi dalam jentera pentadbiran Persekutuan.
• Terdapat 26 kementerian – boleh ditambah atau dikurangkan.
• Ketua Setiausaha (KSU) – ketua pentadbir
• Ketua Setiausaha Negara – ketua perkhidmatan awam Persekutuan
PERKHIDMATAN AWAM
• Angkatan Bersenjata
• Perkhidmatan Perundangan dan Kehakiman
• Angkatan Polis
• Perkhidmatan Kereta api
• Perkhidmatan Awam Bersama
• Perkhidmatan Awam Negeri
• Perkhidmtan Pendidikan
SURUHANJAYA
SURUHANJAYA TETAP
Suruhanjaya Pilihanraya
Suruhanjaya Perkhidmatan
SURUHANJAYA SEMENTARA
untuk menyiasat dan
menyelesaikan masalah
dan perkara sebenar
SURUHANJAYA
BADAN PENTADBIRAN
PERINGKAT NEGERI
DEWAN UNDANGAN NEGERI
MAJLIS MESYUARAT KERAJAAN NEGERI
RAJA/SULTAN/YANG DIPERTUA
MAJLIS MESYUARAT
KERAJAAN NEGERI (EXCO) • Raja/Sultan melantik Majlis Mesyuarat
Kerajaan, Ketua Menteri/Menteri Besar
• Raja/Sultan melantik antara 4-8 ADUN sebagai EXCO.
• EXCO sama seperti Kabinet Persekutuan.
• EXCO memberi nasihat kepada Sultan.
• Ex-officio dilantik dari: – Setiausaha Kerajaan Negeri
– Penasihat Kewangan Negeri
– Pegawai Kewangan Negeri
MAJLIS MESYUARAT
KERAJAAN NEGERI (EXCO) • Raja boleh melantik bukan bumiputera
menjadi Menteri Besar/Ketua Menteri.
• Majlis bertanggungjawab secara kolektif kepada DUN.
• KM/MB letak jawatan jika: – tidak mendapat kepercayaan sebilangan besar
ADUN.
– Raja/Sultan membubarkan Dewan.
– Ahli MMK tidak boleh mengambil bahagian dalam perdagangan, perniagaan atau profesion uang ada kaitan dengan jabatan-jabatan tertentu.
DEWAN UNDANGAN
NEGERI
• Satu dewan sahaja.
• Mendengar, membahas dan menggubal
rang undang-undang negeri (ADUN shj) .
• Undang-undang negeri dikenali sebagai
enakmen.
• Anggota terdiri daripada Sultan, ADUN
dan Setiausaha Kerajaan Negeri,
Penasihat Undang-undang Negeri dan
Pegawai Kewangan Negeri.
PENTADBIRAN PERINGKAT
NEGERI
• DI SARAWAK
– Bahagian – ditadbir oleh Residen.
– Daerah – Pegawai Daerah.
– Daerah Kecil – Pegawai Anak Negeri.
– Kampung- Penghulu.
• DI SABAH:
– Daerah – Pegawai Daerah (dibantu Ketua Anak
Negeri).
– Kampung – Ketua Kampung (dibantu orang tua).
BADAN LEGISLATIF
PARLIMEN
MAJLIS RAJA-RAJA
YANG DIPERTUAN AGONG
HILANG KELAYAKAN
ADUN APABILA: • Diisytiharkan tidak sempurna akal.
• Seorang bankrap.
• Memegang jawatan berpendapatan.
• Tidak menghantar penyata perbelanjaan p/r.
• Dihukum penjara 1 tahun / denda RM2000.
• Kehilangan kelayakan di bawah mana-mana undang-undang.
• Memperolehi kewarganegaraan negeri asing.
PUNCA UNDANG-UNDANG
• Undang-undang bertulis:
– perlembagaan
– perundangan Persekutuan dan Negeri.
• Keputusan2 Mahkamah.
• Undang-undang Inggeris.
• Undang-undang Islam.
• Undang-undang Adat.
KUASA 2 MAHKAMAH
• Mentafsir perlembagaan negeri.
• Mentafsir sesuatu undang-undang.
• Mengisytihar sesuatu undang-undang
bertulis Persekutuan atau Negeri.
• Mengisytihar sesuatu tindakan
kerajaan sebagai tidak sah dari segi
undang-undang.
KEBEBASAN MAHKAMAH
• Tidak boleh dipecat sebelum 65 tahun kecuali:
– kelakuannya tidak baik.
– Tidak berupaya (uzur).
• Tribunal terdiri 5 org atau lebih dari Malaysia atau
negara Komanwel.
• Saraan diperuntukkan dibayar kepada Kumpulan
Wang Yang Disatukan.
• Saraat Hakim dan syarat2 lain tidak boleh diubah.
• Kelakuan Hakim tidak boleh dibincangkan dalam
Dewan kecuali 1/4 ahli Dewan.
MAHKAMAH
PERSEKUTUAN
Mahkamah
Atasan
Mahkamah PersekutuanMahkamah RayuanMahkamah Tinggi Malayadan Borneo.
Mahkamah
Rendah
Mahkamah SeksyenMahkamah JuvanaMahkamah MajistretMahkamah Tuntutan KecilMahkamah Penghulu.
Mahkamah
Khas
Mahkamah TenteraMahkamah PerusahaanMahkamah Khas Raja-rajaMahkamah Negeri.
MAHKAMAH NEGERI
Mahkamah Syariah Mahkamah SyariahRayuanMahkamah TinggiSyariahMahkamah RendahSyariah
Mahkamah Adat(Sabah danSarawak)
Mahkamah AdatDaerahMahkamahPegawai/Ketua adatMahkamah Penghulu
MAHKAMAH
PERSEKUTUAN
• Selesikan pertikaian antara kerajaan
Negeri dan kerajaan Persekutuan.
• Sahkan undang2 oleh Parlimen dan DUN.
• Mendengar kes2 rayuan dari Mahkamah
Rayuan dan Mahkamah Tinggi.
• Meliputi kes sivil dan kes jenayah.
• Kes sivil yang nilai tuntutannya RM
250000 ke atas
MAHKAMAH RAYUAN
• Membincangkan kes rayuan jenayah.
• Bicarakan kes sivil nilainya RM250,000
ke atas.
• Bicarakan kes jenayah dari Mahkamah
Tinggi.
MAHKAMAH TINGGI
• Bicarakan apa sahaja kesalahan warganegara
dan pelancong asing.
• Bicarakan kes2 sivil dan jenayah.
• Kes sivil melibatkan hal penjagaan kanak2 serta
orang tidak siuman, wasiat, perkahwinan dan
perceraian agi bukan muslim serta kemuflisan.
• Dengar kes rayuan sivil dari Mahkamah Rendah
bernilai RM25000 ke atas.
• Beri nasihat kepada mahkamah2 rendah tentang
tatacara dan proseding di mahkamah dan soal2
perlembagaan.
MAHKAMAH SESYEN
• Bicarakan kes jenayah dan sivil.
• Kes sivil bernilai RM25000 ke atas.
• Bicarakan apa juga kesalahan jenayah
kecuali menjatuhkan hukuman mati.
• Jalankan siasatan awal sebeum seseorang
itu dibicarakan di Mahkamah Tinggi.
• Kenakan hukuman maksima 5 tahun
penjara, denda RM1000,12 kali sebatan
atau kedua2nya sekali.
MAHKAMAH JUVANA
• Bincangkan kes2 jenayah bagi umur
10-18 tahun.
• Kanak2 bersalah dihantar ke sekolah
pemulihan akhlak sehingga umur 21
tahun.
• Perbicaraan dijalankan secara tertutup.
MAHKAMAH MAJISTRET
KELAS 1
• Bincangkan kes2 jenayah dan sivil.
• Kes jenayah libatkan hukuman penjara
dan hukuman denda.
• Hukuman maksimum - 5 tahun
penjara, denda RM10000, sebatan 12
kali atau ketiga2nya.
• Kes sivil libatkan RM12000 ke atas
setahun.
MAHKAMAH MAJISTRET
KELAS II
• Kes jenayah - hukuman maksimum
dijatuhkan tidak melebihi 3 bulan
penjara dan denda RM250 atau
kedua2nya sekali.
• Ks sivil - nilai kes tuntutan RM3000 ke
atas.
MAHKAMAH TUNTUTAN
KECIL
• Bicarakan kes tuntutuan sivil bernilai
RM3000 ke atas.
MAHKAMAH PENGHULU
• Bicarakan kes2 sivil dan jenayah.
• Dikendalikan oleh Penghulu sesuatu
Mukim.
• Kes sivil - tuntutan nilai RM50 ke bawah.
• Kes jenayah - denda sebanyak RM25
ke bawah.
• Rayuan terhadap mahkamah penghulu
boleh dibuat di Mahkamah Majistret.
MAHKAMAH TENTERA
• Kendalikan kes tingkah laku tentera.
• Tidak bicarakan kes sivil dan jenayah.
• Kesalahan yang dibicarakan:
– tidak patuh pada arahan pihak berkuasa,
– tidak menjalankan tugas,
– mengabaikan tugas.
• Jatuhkan sebarang hukuman kecuali hukuman
mati.
• Pesalah boleh membuat rayuan kepada
Mahkamah Tinggi.
MAHKAMAH KHAS RAJA2
• Bicarakan kesalahan Dipertuan Agung
dan Sultan dalam kes sivil dan kes
jenayah yang dilakukan dalam
persekutuan.
• Tindakan akan dikenakan terhadap
Agung atau Sultan setelah mendapat
keizinan Peguam Negara.
MAHKAMAH SYARIAH
• Untuk mengadili umat Islam.
• Bicarakan kes2 sivil dan jenayah.
• Kes sivil - nafkah dan tanggungan,
perkahwinan, perceraian, wasiat, wakaf,
pembahaagian harta.
• Kes jenayah - berjudi, zina, tidak berpuasa,
ajaran sesat, berkhalwat, penderaan, minum
minuman keras, tidak zakat dan fitrah.
• Kesalahan besar dibicarakan di Mahkamah
Tinggi Syariah, kesalahan kecil dibicarakan di
Mahkamah Rendah Syariah.
MAHKAMAH ADAT
• Bicarakan kes2 pelanggaran adat oleh
suku2 kaum di Sabah dan Sarawak.
• Contoh:
– adat perkahwinan,
– undang-undang adat,
– adat-adat keagamaan dll.
KESIMPULAN
• Dalam konteks negara Malaysia mengamalkan
konsep Pengasingan Kuasa, pada dasarnya tidak
dipraktikkan sepenuhnya.
• Ini kerana di antara tiga badan tersebut adalah
berkaitan di antara satu sama lain.
• Undang-undang dibuat oleh badan pemerintah
seperti Yang di Pertuan Agong dan Menteri-
menteri.
• Ahli Parlimen yang berfungsi sebagai penggubal
undang2 juga dilantik mengetuai kementerian2
tertentu untuk menjalankan kuasa pemerintahan.