1ELM 3103AISHAHBT ASHAARI -PPG MTE-5NPentaksiran Pendidikan Moral di Sekolah Rendah Mata pelajaran pendidikan Moral diajar di sekolah rendah merupakan satuusaha untuk membentuk insan yang berakhlak mulia, bertanggungjawab dan bolehmenyumbangkearahkeharmonian. Untukmerealisasikanhasrat ini, guru-gurumelaksanakan pelbagai langkah dalampengajaran dan pembelajaran. Antaralangkah yang diambil ialah dengan melaksanakan pentaksiran semasapembelajaran Pendidikan Moral di sekolah.DefinisiMenurut Salvia dan Yseldyke !"#$%, pentaksiran boleh dide&inisikan sebagaiproses pengumpulan data dengan tujuan untuk mengenalpasti dan mengesanmasalah pelajar serta untuk membuat keputusan. 'avid (ambert dan 'avid (ines)***% mentakri&kan pentaksiran sebagaisatu proses pengumpulan, menterjemah,merekoddanmenggunakanmaklumat mengenai responmuridterhadaptugasanmereka. Mokhtar +smail )**"% menyatakanbahawapentaksiranadalahsatuproses yang dapat mengesan keberkesanan pengajaran dan pembelajaran. (embaga Peperiksaan Malaysia )***% mende&inisikan pentaksiran sebagaisuatu proses pembelajaran yang merangkumi aktiviti menghurai, mengumpul,merekod, memberi skor dan menterjermah maklumat tentang pembelajaranseseorang murid bagi sesuatu ujian tertentu. 'alamPendidikanMoral di sekolahrendah, pentaksirandijalankanbagimengukur pembelajaranmuriddari segi penaakulanmoral, perasaanmoral danperlakuan moral.Proses pentaksiran memberi peluang kepada muriduntuk menilaisejauhmana mereka telah menguasaiapa yang dipelajaridan mengetahuiperkarayangperludiperbaiki seterusnyamelalui prosespembelajarandenganberjaya.Pentaksiran pendidikan moral juga bertujuan mendapatkan maklumat tentangprestasi murid bagi memperkembangkan sepenuhnya potensi setiap individusebagai modal insan yang harmonis dan seimbang selaras dengan hasrat ,alsa&ahPendidikan -ebangsaan.Proses pentaksiran Pendidikan Moral di sekolah rendah melibatkan aktiviti-aktviti seperti mengumpul maklumat , merekod, memberi skor danmenterjemah2ELM 3103AISHAHBT ASHAARI -PPG MTE-5Nmaklumat tentangpembelajaranseseorangmurid. .asil pentaksirandinyatakandalam bentuk skor untuk memudahkan murid mengesan kekuatan dan kelemahanmerekasepanjangpembelajaran. Murid-muriddinilai se/araadil dansaksamasebagai individudalammasyarakat berdasarkankeupayaan,kebolehan, bakat ,kemahiran dan potensi diri tanpa dibandingkan dengan orang lain.Pentaksiran yangberkualiti akanmenghasilkan maklumat yang tepat dan dapat menggambarkankeadaan sebenar tentang tahap pembelajaran murid. Sejajar dengan trans&ormasi pendidikan, -urikulum 0ersepadu Sekolah1endah -0S1% telah diberi penambahbaikan dan kini -urikulum Standard Sekolah1endah -SS1 %diperkenalkan bermula tahun )*!!.Perbandingan antara Pentaksiran MoralKBSR dan KSSR. 2erdapat beberapa perbe3aan diantara pentaksiran Pendidikan Moral-0S1 dan -SS1.Perbe3aan yang jelas dapat dilihat antara -0S1 dan -SS1 ialahdari aspek pentaksiran.'i dalam -0S1, pentaksiran yang dikendalikan oleh guru diperingkat sekolahadalahse/ara&ormati& dansumati&. 'alampendidikanmoral,penilaian yang bersi&at &ormati& adalah untuk tujuan perkembangan prosespembelajaran murid. Pentaksiran &ormati& membabitkan proses sepanjangpembelajaranmuriddangurutidakmembandingkankebolehanmurid. Penilaianyang bersi&at sumati& ialah seperti peperiksaan pertengahan dan akhir tahun.Pentaksiran sumati& dilakukan pada hujung pembelajaran dengan membuatpertimbangan danpenilaianprestasi murid. Pen/apaian muriddalambentukkualitati& atau kuantitati& mengikut standard ditetapkan sekolah. Manakalapentaksiran yang digunakan dalam-SS1dijalankan se/ara berterusan untukmengesan perkembangan dan pen/apaian murid dalam pembelajaran,menggunakan pelbagai kaedah pentaksiran yang bersi&at autentik dan holistik.PentaksiranPendidikanMoral -0S1adalahberasaskantigabidangutamaiaitukomunikasi, manusiadanalamdanperkembangandiri individu. Manakalapentaksiran -SS1 adalah berasaskan enam tunjang utama iaitu komunikasi, sainsdan teknologi,perkembangan &i3ikal dan estetika, kerohanian, sikap dan nilai,kemanusiaan dan komunikasi elekti&. Perubahan inidapat melahirkan masyarakatyang seimbang selaras dengan kehendak ,alsa&ah Pendidikan 4egara . 3ELM 3103AISHAHBT ASHAARI -PPG MTE-5N'alam Pendidikan Moral -0S1,pentaksiran berorientasikan peperiksaan dan tidakmenyumbang kepada aspek pembangunan modal insan. Murid dalamsistempentaksiran -0S1 hanya belajar untuk semata-mata lulus peperiksaan dan kurangmengaplikasikan pengetahuan mereka dalam kehidupan seharian. Merujuk UtusanMalaysia, )" September )**5 ,bekas -etua Pengarah Pelajaran Malaysia, 2an SriMurad Mohd 4oor menyatakan bahawasikap yang terlalu obsess kepadapeperiksaanberpusat dalamsistempeperiksaanmenyebabkanmuridtidakdapatmencapai inovasi dan kreativiti maksimum.Terlalu banyak peperiksaan di peringkatrendahdanmenengahsebagai faktorkepadamuridtidakdapat membinabakat,kebolehandanpotensi merekadalamjurusanyangdiminati.6ikadibandingkandenganpentaksiranberasaskansekolahP0S% yangdigunakandalam-SS1,pentaksiran dijalankan se/ara berterusan untuk mengesan perkembangan danpen/apaian murid dalam pembelajaran tidak berorientasikan peperiksaan. 0ekas Menteri Pelajaran Malaysia , 'atuk Seri .ishamudin 2un .usseinmenyatakanbahawasistempendidikantidaksepatutnyaterlaluberorientasikanpeperiksaan dan beliau men/adangkan (PM untuk mengambil tindakanmengatasinyamelalui sistemP0SUtusanMalaysia, ))Ma/)**7%. P0Smemberikanautonomi kepadaguru-guruPendidikanMoral untukmelaksanakanpentaksiranberdasarkankesediaanmurid. Pentaksiranini membantugurudanmurid mengenalpasti kekuatan dan kelemahan murid semasa pengajaran danpembelajaran .Seterusnya guru boleh menyesuaikan aktiviti pengayaan ataupemulihan mengikut keperluan murid.'alam pentaksiran -SS1 tidak membandingkan pen/apaian seseorang muriddenganmuridlainsebagaimanayangberlakudalampentaksiran-0S1. Murid-murid dinilai se/ara adil dan saksama sebagai individu dalam masyarakatberdasarkan keupayaan , kebolehan, bakat, kemahiran dan potensi diri tanpadibandingkan dengan orang lain.'engan /ara ini, tekanan ke atas guru dan muriddapat dikurangkan .'ari segi bahan kurikulum, pentaksiran Pendidikan Moral dalam -0S1 adalahberpandukansukatanpelajaranyangsentiasadiubahmengikut kesesuaiandankeadaan.Manakala -SS1 menggunakan pendekatan baru iaitu 'okumen Standard-urikulum, modul pengajaran dan modul pembelajaran. 4ELM 3103AISHAHBT ASHAARI -PPG MTE-5N 'alam -SS1, pentaksiran dibuat berdasarkan Standard Prestasiuntukmelihat kemajuan dan pen/apaian prestasiseseorang murid. Standard Prestasimerupakansatupernyataanyangmenerangkantentangtahap-tahappenguasaanseseorangmurid. 'alamsatutempohpembelajaran, muridditaksir berdasarkanpenanda aras yang terdapat dalamstandard prestasi. 0erdasarkan StandardPrestasi, guru Pendidikan Moral, dapat melaksanakan pentaksiran se/ara adildanber&okus.Pelaporan pentaksiran dalam -0S1adalah berbentuk gred iaitu berdasarkanperatus markah yang diperolehi dalampeperiksaan. 8ontohnya murid yangmemperolehi markah "* peratus memperolehi gred A. -ini dalam-SS1 ,pen/apaian murid dilabelkan dengan menggunakan band iaitu tanda aras tertentuyang disusun se/ara hierarki bermula 0and ! hingga 0and 7. Setiap bandmenggambarkan sejauhmana murid-murid telah menguasai sesuatu standardseperti yang dijelaskan dalam deskriptor.Antara matlamat pentaksiran dalam Pendidikan Moral ialahmemperkembangkan potensi setiap murid ke tahap maksimum. Sehubungandengan iniadalah penting bagiguru-guru Pendidikan Moralkhususnya disekolahrendahuntukmenilai tahappen/apaianmuridmereka. 'alampendidikanMoral-0S1, murid juga diuji dengan soalan kemahiran ber&ikir se/ara kreati& dan kritis.Manakala -SS1 memberi penekanan kepada -emahiran 0er&ikir Aras 2inggi-0A2%. -emahiran ini menguji keupayaan murid dalam mengaplikasikanpengetahuan,kemahirandannilai dalammembuat penaakulandanre&leksi bagimenyelesaikan masalah , membuat keputusan, berinovasidan berupaya men/iptasesuatu.4amun terdapat beberapa aspek dalam -SS1 masih lagi mengekalkan aspekyang digunakandalam-0S1. Antara persamaan-0S1dan -SS1dapatdilihatdari aspek pedagogi. Pedagogi yang ditekankan di dalamPendidikan Moralkemahiran ber&ikir dalam pembelajaran, aplikasi ke/erdasan pelbagai, penggunaan2M-, pengajian berasaskan kajian masa depan, dan pembelajaran se/arakontruktivisme, pembelajaran se/ara kontekstual, pembelajaran akses kendiri,pembelajaran masteri dan belajar /ara belajar.5ELM 3103AISHAHBT ASHAARI -PPG MTE-5NJenis-jenis Pentaksiran : Penilaian Formal dan Tidak Formal Pentaksiran bagi Pendidikan Moral sekolah rendah boleh dibahagikan kepadadua jenis penilaian iaitupenilaian &ormal dan penilaian tidak &ormal. .anna 9erald sdan'ettmerPeggy A )**:%menyatakanpenilaianse/ara&ormal ialahpenilaianyang dilaksanakan se/ar &ormal atau rasmi.Penilaian ini melibatkan suatu proseduryangtelahditetapkandanperludipatuhi olehsemua/alon. Menurut 9ronlund!"$5%mengatakanterdapat empat jenispenilaian &ormaliaitupenilaian&ormati& ,sumati&,penempatan dan diagnostik. Antara penilaian yang sering digunakan dalam Pendidikan Moralsekolahrendahialahenilaianformatifdanenilaians!matif. ;a AhMeng!""$%,menjelaskan bahawa penilaian &ormati& ialah penilaian yang melibatkanpenggunaan ujian untuk mengukur kemajuan murid-murid setelah merekamen/apai hasil pembelajaran tentang sesuatu unit pembelajaran. Penilaiandijalankan se/ara berterusan dalam proses pengajaran dan pembelajaran.-eputusan yang diperolehi digunakan untuk memperbaiki pembelajaran dan bukanuntukmenetapkangredataukedudukandalambilikdarjah.Programpengayaanakandiadakanuntukmurid-muridyangmendapat pen/apaianyang/emerlang,manakalaprogrampemulihanakandiadakanuntukmurid-muridyangtidakdapatmenguasai pembelajaran tersebut.Penilaian sumati& ialah penilaian yang dijalankan pada akhir suatu kursus.8ontohnya peperiksaan pertengahan tahun dan peperiksaan akhir tahun.2ujuannyaadalah untuk menentukan gred atau tara& sijil.Skop ujian sumati& adalah luas dan iala3imnya mengukur satu /ontoh semua tugasan pembelajaran yang ditetapkandalam pengajaran.9ronlund !"$5% menegaskan bahawa penilaian sumati& dibuatpada akhir pengajaran.Penilaian &ormal kerap melibatkan ujian pensel kertas yangmerangkumi ujian objekti& dan subjekti&.Penilaiantidak&ormal puladapat memberi gambaranyangmenyeluruhmengenai pro&il murid dari segi nilai dan sikap. Pelaporan penghayatan inihendaklah membayangkan /iri-/iri perkembangan murid. +a tidak seharusnyamemberi gambarangagal ataululustetapi menghuraikantahapkemajuansetiapmurid.6ELM 3103AISHAHBT ASHAARI -PPG MTE-5N 'alam pentaksiran Pendidikan Moral, terdapat pelbagai /ara digunakan untukmenjalankanpenilaiantidak&ormal . 8ontohnyapemerhatian, lisan, kui3, soaljawab, perbin/angan, hasil kerja murid dan temubual.Pemerhatian merupakan satu penilaian yang dijalankan se/ara sistematikdan tepat untuk mengumpul maklumat dan merekodnya dengan tepat.Pemerhatianakandibuat berdasarkantingkahlaku, perbualan, interaksi sosial danhasil kerjamurid. Maklumat daripada pemerhatian boleh membantu guru mengesansejauhmana penguasaan murid terhadap kemahiran yang diajar.Perbandingan "nstr!men entaksiran Formal dan Tidak FormalSetiappentaksiransamadase/ara&ormal dantidak&ormal adalahmenggunakan instrumen yang sesuai dengan kemahiran yang hendak diuji.+nstrumen-instrumen ini dapat memudahkan guru-guru pendidikan moral untukmengesan perkembangan dan sejauhmana penguasaan murid terhadap apa yangtelah dipelajari. 2erdapat beberapa perbe3aan dan persamaan diantara instrumenpentaksiran &ormal dan tidak &ormal.Pentaksirandalambentuk&ormal dijalankanmelalui penilaianyangberbentuk ujianpensel dan kertas. Penyediaanitem-itemadalah berdasarkan6adual Spesi&ikasi Ujian 6SU% yang berdasarkan aras kemahiran 2aksonomi 0loompengetahuan, ke&ahaman, aplikasi, analisis,sintesis dan penilaian%. 'enganberdasarkan 6SU, setiap instrumen mempunyaikeesahan dan kebolehper/ayaan .,ormat ujian yang digunakan sama ada item jenis soalan objekti& dan subjekti&. Pentaksiran tidak &ormal juga menggunakan pelbagai instrumen untukmenilaitahap pen/apaian murid.8ontoh instrumen yang digunakan semasa penilaian tidak&ormal ialahsenarai semak, skalapemeringkatan, 1ekodAnekdot, hasil kerjapelajar dan temu bual murid.Senarai semakadalahsatusenarai itemyangdisediakanolehguruPendidikan Moral untuk mengenalpasti perkembangan dari segi pengetahuan ,kemahiran, sikap, sahsiahdankebolehanmurid. 9uruakanmenyemakprestasipelajar berasaskan kriteria tingkah laku yang ditentukan untuk satu tempoh tertentu.6ika murid memperolehi markah yang tinggi, ini bermakna murid tersebut7ELM 3103AISHAHBT ASHAARI -PPG MTE-5Nmempunyai sikapmoral yangbaik. 'alaminstrumenini, gurumenyenaraikantingkah laku murid dan pemerhatian sama ada ya% atau tidak%. Skala Pemeringkatan adalah salah satu instrumen yang digunakan untukmenilaitingkah laku murid khususnya dalam Pendidikan Moral. -aedah inidapatmembantugurumembuat pentaksiranse/aratidak&ormal berasaskansatuskalapemeringkatan. +nstrumenyangdigunapakai adalahborangPenilaian2ingkah(aku.0orang tersebut mengandungi maklumat murid, senarai tingkah laku, tempohpenilaian dan skala pemeringkatan. Skala menunjukkan tahap tingkah laku moralyang dinilai bagi setiap murid. 9uru Pendidikan Moralmenggunakan rekod anekdot sebagaiinstrumenuntukmerekodkanperistiwayangberlakudalamjangkamasatertentu. 1ekodanekdot mengandungi maklumatmurid, tarikh, jenis perlakuan dan ruangan komenguru. 9uru memerhatitingkah laku murid untuk direkodkan dengan jelas, ringkasdan tepat.0erdasarkan instrumen ini, guru dapat membuat intepretasi tingkah lakuyang diperhatikan. Seterusnya hasil kerja murid juga dapat dijadikan instrumen bagi membantuguru-gurumembuat pentaksiranmoral. 8ontohnyahasil reka/iptamurid, bukuskrap, dan &olio.Prestasi murid boleh dinilai berdasarkan hasil kerja yang dijalankandidalam dan diluar bilik darjah. Murid menjalankan aktivitimengikut prosedur