Azman H.1, Mohd Taufik A.1, Asnawi S.1, Zainun M.S1 dan Rosnani H.2

1Pusat Penyelidikan Kejuruteraan, Ibu Pejabat MARDI, 43400 Serdang, Selangor Darul Ehsan2Pusat Penyelidikan Sosio Ekonomi, Risikan Pasaran & Agribisnes, Ibu Pejabat MARDI,

43400 Serdang, Selangor Darul Ehsan

PENGURANGAN KEHILANGAN LEPAS TUAI PADI BAGI MENINGKATKAN

PENDAPATAN PESAWAH

PENDAHULUAN

1. Populasi penduduk dunia termasuk

Malaysia semakin meningkat setiap

tahun dan ini menyumbang kepada

peningkatan keperluan bekalan

makanan.

2. Laporan daripada Jabatan

Perangkaan Malaysia, 2019

• Penduduk Malaysia dianggarkan

32.6 juta orang

Padi ialah tanaman makanan utama Malaysia.

Beras makanan ruji rakyat negara ini.

Pada masa ini pengeluaran padi negara adalah kurang daripada

permintaan.

Malaysia mengimport beras daripadaThailand, Vietnam, Pakistan &

India bagi memenuhi keperluan negara.

1,049 tan metrik tan.

RM2 billion.

30-40% bekalan beras Malaysia diimport daripada luar negara.

LATARBELAKANG

BEKALAN MAKANAN NEGARA

Kecukupan bekalan makanan negara boleh dijamin dengan :

•Pertambahan pengeluaran makanan

•Pengurangan kehilangan lepas tuai

•Kecekapan pengedaran makanan

Pengurangan kehilangan lepas tuai (KLT) tanaman makanan

adalah faktor kritikal bagi memastikan :

• Bekalan makanan mencukupi

• Keselamatan makanan terjamin

• Pengurangan kadar import

1)

2)

• Memandangkan kehilangan lepas tuai padi negara adalah

tinggi : 28.5% (1985)

KEHILANGAN LEPAS TUAI

Perkara 1985

• Pengeluaran padi (Juta tan metrik) 1.95

• Harga padi (RM/tan metrik) 496.00

• Kehilangan padi (Ribu tan metrik) 555.75

• Nilai kehilangan (RM juta) 276.00

• Kementerian Pertanian dan Industri Asas Tani telah

memberi mandat kepada MARDI untuk menjalankan kajian

verifikasi kehilangan lepas tuai padi pada 2015-2016 dan

mengenal pasti kaedah-kaedah yang boleh mengurangkan

kehilangan ini.

• Kehilangan lepas tuai pertanian adalah kehilangan yang berlaku

terhadap hasil pertanian bermula dari proses penuaian

sehinggalah ia sampai dan dapat digunakan oleh pengguna.

• Kehilangan lepas tuai padi berlaku disebabkan oleh tumpahan,

hilang semasa pengangkutan, pemprosesan yang tidak sempurna,

beras rosak seperti hancur, patah, bau yang tidak enak, berubah

warna dan diserang serangga (bubuk) semasa penyimpanan.

• Pengurangan KLT padi adalah penting untuk meningkatkan aras

sara diri (SSL) Malaysia daripada nilai semasa sebanyak 72%

kepada nilai sasaran 80% (2020).

KEHILANGAN LEPAS TUAI

• Kuantitatif : kurang hasil (tan/ha), kurang berat, kurang

perolehan jumlah beras.

• Kualitatif: rosak, tidak sesuai untuk dimakan/dijual,

warna beras bertukar, bau dan rasa tidak menepati

kehendak pengguna, peratus beras patah tinggi,

kebersihan, sisa racun, kandungan logam berat dll.

KEHILANGAN LEPAS TUAI

BASELINE (1985)

28.5%

VERIFIKASI KEHILANGAN LEPAS TUAI PADI

PEMBANGUNAN PROSEDUR OPERASI STANDARD (SOP)

RUMUSAN

K A J I A N

K E H I L A N G A N L E P A S T U A I

• MARDI telah menjalankan kajian kehilangan lepas tuai padi bagi

menilai dan mengenalpasti faktor-faktor yang boleh menyebabkan

berlakunya kehilangan lepas tuai di Malaysia.

• Fokus kajian penuaian & pengangkutan ialah di kawasan jelapang

seperti :-

1. MADA - Kedah

2. IADA KETARA - Terengganu

3. KADA - Kelantan

• Kajian bagi rantaian pengeringan, pengilangan dan penyimpanan

dilaksanakan dikilang beras BERNAS (KBB) :

1. Yan - Kedah

2. Besut - Terengganu

3. Pasir Puteh - Kelantan

KAJIAN KEHILANGAN LEPAS TUAI

KEHILANGAN SEMASA

AKTIVITI PENUAIAN

1) Kehilangan lepas tuai semasa penuaian berlaku disebabkan

oleh prestasi dan keadaan jentuai yang digunakan semasa

proses penuaian dimana menyumbang kepada :

• Padi tumpah semasa proses penuaian

• Pemotongan padi yang tidak sempurna

2) Dua jenis jentuai yang biasa digunakan di MALAYSIA iaitu:-

• aliran tangen

• aliran paksi

(Membandingkan kehilangan lepas tuai disebabkan oleh

jentuai aliran tangen dengan jentuai aliran paksi)

KEHILANGAN LEPAS TUAI

(PENUAIAN)

KLT : 5%

KLT :2.4 %

POTENSI KEHILANGAN DI JENTUAI

Kehilangan di meja pemotong Kehilangan di bahagian pemprosesan jentuai

PELAKSANAAN KAJIAN

KEHILANGAN SEMASA

AKTIVITI PENGANGKUTAN

1) Kehilangan lepas tuai semasa pengangkutan :

• Jumlah padi tumpah/hilang bermula dari padi dipindah ke

dalam lori di sawah sehingga padi dibawa dan diterima di

kilang pemprosesan.

2) Punca berlakunya kehilangan lepas tuai semasa pengangkutan :

• Kaedah pengendalian yang tidak sempurna serta keadaan

lori yang tidak sesuai semasa membawa padi.

3) Kehilangan berlaku di setiap rantaian berikut:

a) Semasa pemindahan dari jentuai ke lori

b) Pengangkutan padi dari sawah ke PPK

c) Pengurusan dan pengendalian padi di PPK

d) Pengangkutan padi dari PPK ke kilang pemprosesan

KEHILANGAN LEPAS TUAI

(PENGANGKUTAN)

a) Keadaan lori yang biasa digunakan untuk membawa padi dari sawah ke PPK.

PELAKSANAAN KAJIAN

1) Verifikasi kehilangan lepas tuai padi bermula semasa pemindahan

padi dari jentuai ke lori sehingga padi dibawa dan diterima di kilang

pemprosesan.

b) Pembentangan kanvas di bawah lori bagi menilai kehilangan lepas

tuai padi semasa pemindahan padi dari Jentuai ke Lori

PELAKSANAAN KAJIAN

c) Pemindahan padi dari jentuai ke lori

PELAKSANAAN KAJIAN

d) Padi tumpah semasa pemindahan dari jentuai ke lori

PELAKSANAAN KAJIAN

e) Keadaan lori yang membawa muatan padi dari sawah ke PPK

PELAKSANAAN KAJIAN

f) Pengangkutan padi melalui jalan sawah ke pusat pengumpulan

PELAKSANAAN KAJIAN

PELAKSANAAN KAJIAN

g) Pemantauan dan pemerhatian terhadap faktor berlaku kehilangan padi di PPK

h) Penimbangan lori di jambatan timbang Kilang Pemprosesan

PELAKSANAAN KAJIAN

& TIDAK BERTUTUP

KAEDAH STANDARAD

PENGURANGAN

KEHILANGAN LEPAS TUAI

PEMBANGUNAN SOP

KEPUTUSAN

• Pengurangan kehilangan lepas tuai padi mampu

meningkatkan bekalan makanan negara.

• Kehilangan padi yang dapat diselamatkan pada tahun

2016 berbanding 2015 ialah 54,000 tan metrik (RM65 juta).

• Jumlah ini pada hakikatnya telah dapat membekalkan

makanan kepada 687,000 orang penduduk negara ini

dalam masa setahun, iaitu dengan mengambil kira

penggunaan 78.6 kg beras seorang untuk setahun.

KESIMPULAN

• Teknologi + Pengetahuan Teknikal mampu

mengurangkan kehilangan lepas tuai padi.

• Pengurangan kehilangan lepas tuai padi

memberi impak yang besar kepada peningkatan

bekalan beras negara & meningkatkan

pendapatan petani/pengusaha

PENGHARGAAN• Kerjasama baik agensi-agensi di bawah MoA dan Kilang Beras

BERNAS (KBB) sepanjang kajian ini dilaksanakan:

Kementerian Pertanian dan Industri Asas Tani (MoA)

Lembaga Kemajuan Pertanian Muda (MADA), Kedah

Kawasan Pembangunan Pertanian Bersepadu Terengganu

Utara (IADA KETARA), Terengganu

Lembaga Kemajuan Pertanian Kemubu (KADA), Kelantan

• Kilang beras BERNAS (KBB) :

KBB Yan, Kedah

KBB Bukit Kenak, Besut, Terengganu

KBB, Pasir Puteh, Kelantan

SEKIAN TERIMA KASIH