PERCUBAAN STPM 2008JAWAPAN SOALAN PENGAJIAN AM (KERTAS 1)

NO JAWAPAN NO JAWAPAN1 D 31 A2 B 32 B3 C 33 D4 A 34 B5 D 35 C6 B 36 B7 A 37 C8 A 38 A9 C 39 C

10 A 40 C11 A 41 A12 D 42 A13 A 43 A14 C 44 C15 B 45 C16 D 46 A17 D 47 C18 B 48 C19 D 49 D20 D 50 A21 C 51 A22 C 52 C23 C 53 D24 B 54 C25 C 55 C26 B 56 B27 A 57 D28 C 58 C29 B 59 C30 D 60 B

SKEMA JAWAPAN NO 1

1.“Golongan orang kurang upaya (OKU) juga mampu membuktikan kebolehan dalam apa jua bidang. Walau bagaimanapun masih terdapat pelbagai faktor yang menghalang golongan ini daripada mendapat pekerjaan. Oleh itu, pelbagai langkah perlu dilaksanakan agar OKU ini juga mampu mendapat pekerjaan yang sesuai dengan kebolehan dan kelulusan yang dimiliki oleh mereka“.Bincangkan faktor-faktor yang menyukarkan golongan OKU mendapat pekerjaan dan langkah-langkah menanganinya.

BIL IDEA HURAIAN

1 A: Faktor sukar dapatkerja Sikap majikan, masyarakat dan OKU sendiri

- tanggapan negatif terhadap OKU (tidak boleh berdikari)-kekurangan sifat dan ciri-ciri pekerja produktif - pergerakan terbatas- mengurangkan produktiviti danmelambatkan urusan kerja

2 Perlindungan ahli keluargaOKU

- keluarga terlalu mengongkong, terlalu prihatin dan tidak yakin dapat berdikari- urus OKU tanpa didikan untuk berdikari- keluarga kurang yakin majikan dapat terima OKU

3 Kekurangan maklumat,sokongan dan khidmat nasihat

- OKU sukar dapat maklumat secara langsung tentanglatihan kemahiran, pekerjaan dan peluang ekonomi- Kurang disediakan khidmat nasihat daripada kaunseloruntuk dapat pandangan, motivasi dan sokongan untuk berjaya

4 Sokongan dasar dan perundangan

- pihak berkuasa kurang menetapkan status OKU dalamaspek kewajipan majikan untuk ambil OKU sebagai pekerja produktif 

5 Jenis pekerjaan - penglibatan dalam pekerjaan terhad- kecacatan menentukan jenis pekerjaan yang diceburi

6 B: Langkah MenanganiDasar dan perundangan

- Gubal dan kuat kuasa dasar dan perundangan yang dapat menjaga kebajikan dan kepentingan OKU dalam pembangunan negara- Pekeliling Perkhidmatan Bil. 3 2008- Dasar Pengambilan OKU Dalam Perkhidmatan Awam

7 Anjakan paradigma dan perubahan sikap

- maklum kepada JKM dan PBM mengenai kekosongan jawatan di agensi masing-masing yang sesuai

untuk diisioleh OKU- Laksanakan program orientasi tempat kerja bagi membantuOKU menyesuaikan diri dengan persekitaran di tempat kerja- pastikan OKU mendapat keselesaan dalam menjalankan tugas.- majikan dan masyarakat juga harus menanam keyakinanbahawa OKU juga mempunyai keistimewaan tersendiridalam sesuatu bidang

8 Peranan agensi kerajaan -menjalankan usaha pendaftaran pencari kerja OKU- menyalurkan maklumat pendaftaran kepada Pihak Berkuasa Melantik (PBM) dan agensi berkenaan bagimembantu urusan permohonan jawatan- mengadakan program berkala dengan OKU bagimendengar dan membincang isu dan cabaran yang dihadapi oleh mereka terutama dalam bidang pekerjaan- wujudkan pendekatan (job coaching) bagi membantu OKUdan agensi dalam membuat penyesuaian kepada persekitaran.

9 Peranan syarikat swasta/NGO - menerima OKU seadanya serta memberi peluang Kepada mereka untuk membuktikan kebolehan mereka Dalam sesuatu bidang pekerjaan- membantu pihak kerajaan mewujudkan pusat-pusat latihankhas bagi melatih golongan ini dalam bidang pekerjaan

10 Latihan-latihan kemahiran - Peranan Jabatan Tenaga Rakyat- Peranan pihak swasta

SKEMA JAWAPAN NO 22. Kedaulatan dan kepentingan strategik Malaysia bukan sahaja bergantung kepada kekuatan ketenteraan semata-mata. Namun, terdapat faktor-faktor lain yang berperanan dalam pengekalan kedaulatan dan kepentingan strategik Malaysia.

Skema Pemarkahan

Bil Idea Huraian1. Kekuatan Ketenteraan -Ramainya anggota tentera

- Kecanggihan polisi kerajaan- Moboliti dan fleksibiliti- Moral yang tinggi- Sanggup berkorban untuk Negara-Sumbangan dalam pelbagai operasi

2. Kemantapan ekonomi - Kekuatan ekonomi dapat meningkatkan imej Negara- Kekuatan ekonomi dan pengagihan kekayaan yang saksama meningkatkan perpaduan- Keupayaan ekonomi membolehkan pembangunan berjalan lancar

3. Taraf Pendidikan - Pendidikan tinggi membolehkan rakyat menguasaiilmu dan berwawasan- Kreatif dan inovatif - penyelesaian masalah melalui rundingan- Mewujudkan masyarakat berilmu( K komuniti)

4. Kepimpinan - Berwibawa dan berkarisma mampu membawa negarake arah yang cemerlang,gemilang dan terbilang- Kepimpinan yang berwibawa akan disegani olehnegara lain- Krisis/konflik dapat ditangani dengan baik

5. Kestabilan politik  -Perpaduan yang ada akan menyebabkan masyarakat hidup dalam keadaan aman dan harmoni- Kestabilan politik boleh mengelakkan campur tangan kuasa besar dan negara lain

6. Dasat Kerajaan -Dasar-dasar kerajaan amat penting dalam menangani segala pemasalahan- Menangani masalah sosial agar masyarakat Penyayang dapat diwujudkan- Kerjasama serantau- ARF

Jawapan 1+3Isi 1 adalah wajib 2k

SKEMA JAWAPAN NO 3

3. Sejak akhir-akhir ini, laporan pelajar mengalami muntah dan cirit-birit akibat keracunanmakanan

semakin kerap disiarkan media. Namun, kebanyakan kes yang dilaporkan itu masih di tahapterkawal

dan tidak serius.Nyatakan punca-punca dan langkah-langkah untuk mengatasi masalah tersebut.

Pengenalan

Keracunan makanan sering berlaku di negara panas seperti Malaysia kerana cuaca yangpanas

dan lembap menggalakkan mikroorganisma membiak. Terdapat pelbagai jenis mikroorganismayang

menyebabkan keracunan makanan seperti Salmonella, Shingella, Vibro Cholera, GiardiaLamblia

Entamoeba Histolytica dan Balantadium Coli. Keracunan makanan juga disebabkan bahankimia

yang terdiri daripada arsenik, timah hitam, plumbum, kadmium atau tembaga.

Isi

Punca keracunan makanan

1. Pengendalian makananyang kotor

2. Makanan tidak dimasak sempurna

Huraian

- Bakteria mudah merebak dalam makanan yang mentah, basah atau berair.- Makanan tidak dicuci dengan bersih dan terdedah kepada sinaran matahari.

- Ketika menyediakan makanan segalanya mahu disiapkan dengan cepat.- Makanan disediakan terlalu awal dan disimpan

3. Makanan yang lama / tamat tempohpenggunaannya

4. Makanan yang terdedah

5. Pengguna makan dengan tangan yang kotor

6. Pengendali makanan yang kotor

pada suhu bilik- Menyejukkan makanan panas terlalu lama sebelum disimpan dalam peti sejuk.

- Mikroorganisma mencemari susu atau hasil tenusuyang disimpan lama.- Makanan berlemak dan makanan yang manis seperti roti dan kuih-muih mudah dicemari oleh mikroorganisma.

- Kebersihan persekitaran tidak dijaga.- Makanan dibiarkan terdedah dihurungi lalat, malah ada gerai yang “mengitar semula” makanan yang tidak terjual sebelumnya kepada orang ramai.

- Tangan yang tidak dibersihkan dengan sempurnaakan menyebabkan kuman berpindah kepada makanan yang dimakan.

-Tidak mengamalkan kebersihan diri ketikamenyedia, menghidang dan menjual makanan.-Tidak memakai apron dan penutup kepala- Merokok, berbual-bual, bersin ke arah makanan dan meludah merata-rata.

Isi Huraian

Cara-cara Mengatasi

7. Kesihatan penyedia makanan

8. Proses penyediaan makanan

9. Kaedah pengendalian sempurna

- Mendapatkan suntikan sebelum memulakan perniagaan berasaskan makanan dan secara berkala.

- Menggunakan sudu/senduk dan memakai sarung tangan ketika mengambil makanan.- Mencuci tangan dengan sabun setiap kali hendak/selepas memegang makanan sama ada mentah atau telah dimasak.

- Memasak makanan pada suhu yang tinggi untuk membunuh kuman.- Menyimpan makanan pada suhu yang sesuai.

10. Makanan dalam keadaan baik 

11. Kebersihan persekitaran- Penyedia makanan mesti berada dalam keadaan sihat

- Bahan mentah terutama daging / hasilnya mesti disimpan pada suhu serendah 40o.C

- Tin makanan tidak kemek atau berkarat.- Tiada paket bocor, gelembong, rosak dalam apa juga bentuk .- Tidak tamat tempoh penggunaannya

- Kebersihan gerai-Tiada vektor pembawa penyakit seperti lalat, tikus,lipas dan sebagainya.

Jawapan : 2 + 2

SKEMA JAWAPAN NO 4

Dalam tempoh Rancangan Malaysia Kesembilan, sejumlah 19.52 juta hektar atau 59.56

peratusdaripada keluasan tanah di Malaysia kekal di bawah litupan hutan dengan 14.39 juta

hektardaripadanya kawasan rizab hutan kekal dan 3.1 juta hektar kawasan dilindungi

sepenuhnya.Kerajaan telah merancang pelbagai langkah untuk mempergiat pemuliharaan dan

pemulihan hutan diseluruh Negara.

Huraikan kepentingan hutan terhadap kehidupan manusia dan alam sekitar.

Skema jawapanPengenalan :

Iklim panas dan lembab sepanjang tahun telah membentuk hutan belantara yang luas di Malaysia.Oleh

itu, kerajaan telah merangka pelbagai program penghutanan semula demi manfaat manusia

dankeseimbangan alam sekitar.

Bil Idea Huraian

1 Sumber makanan Buah-buahan, seperti durian Sayur-sayur, seperti paku-pakis, rebung dan buah

petai. Binatang, seperti rusa dan babi hutan. merupakan

sumber protein.

2 Sumber Perubatan Akar-akar kayu, buah-buahan dan daun tumbuh-

tumbuhan dijadikan ramuan perubatan

tradisional. Ubat-ubatan moden juga diperbuat daripada

pelbagaispesies flora di kawasan hutan.

3 Habitat flora dan fauna Ekosistem yang kaya dengan pelbagai spesies

flora,seperti bunga Rafflesia

Habitat hidupan liar kerana hutan membekalkan

sumbermakanan serta tempat perlindungan dan kawasanpembiakan semula jadi.

4 Kawasan tadahan Air Litupan tumbuh-tumbuhan yang tebal mengurangkanpreses sejatan dan kehilangan air

bawah tanah. Akar tumbuh-tumbuhan dapat menyerap

danmemerangkap air hujan . Membekalkan air untuk keperluan manusia.

5 Keseimbangan udara Proses fotosistesis, tumbuh-tumbuhan menyerap

karbondioksida dan membebaskan oksigen.

Peningkatan gas oksigen di atmosfera menambahkan

kesegaran udara.

Pengurangan kandungan karbon dioksida mengelakkankesan rumah hijau dan pemanasan global.

6 Mengelakkan bencana alam Hutan mengurangkan pengaliran air di permukaantanah.

Keadaan itu dapat mengelakkan hakisan tanahdan banjir.

Cengkaman akar tumbuh-tumbuhan menguatkan struktur tanah dan mengelakkan tanah runtuh.

7 Penyelidikan & Pembangunan Pelbagai spesies tumbuh-tumbuhan dijadikan bahanpenyelidikan untuk menghasilkan ubat dan vaksin barubagi merawat penyakit tertentu.

Hidupan liar digunakan untuk menguji keberkesananubat dan kaedah rawatan baru yang dihasilkan..

  Kesimpulan :

Hutan penting dalam kehidupan manusia dan keseimbangan ekosistem. Oleh itu, kawasan hutanperlu dipelihara dan dikekalkan demi generasi akan datang. 

  SKEMA JAWAPAN NO 5

Bahagian C

5. a) “Nafsu amarah yang tidak dapat dikawal menyebabkan seseorang itu bertindak di luarbatasan.tindakan penjenayah yang menjadikan kanak-kanak di bawah umur sebagai mangsaserangan seksual dan bunuh berlaku ketika penjenayah tersebut berada dalam keadaan dibawah paras sedar” …..

(Dipetik dan diubahsuaikan daripada Suria Janib “Anak kita anak orang; anak orang anak kita” Dewan Masyarakat Mac 2008)

i) Apakah yang menyebabkan terjadinya jenayah?Nafsu amarah yang tidak dapat dikawal

ii) Dengan menggunakan tidak lebih daripada 50 patah perkataan huraikan faktor-faktor yang menyebabkan berlakunya jenayah dalam kalangan remaja.

1.pengaruh media massa

2.pengaruh rakan sebaya

3.sifat ingin mencuba

4.masalah keluarga

5.kurang didikan agama

5 b) Perpaduan rakyat menjadi tulang belakang untuk memacu pembangunan negara dalam semua aspek. Namun sebenarnya masih banyak pihak yang tidak mengetahui makna perpaduan. Terdapat dua konsep perpaduan iaitu perpaduan mekanikal dan perpaduan organik.

(Dipetik dan diubahsuaikan daripada Paul Porodong“Mengikut Acuan Sendiri” Dewan Masyarakat, Mac 2008)

i) Apakah yang anda faham tentang perpaduan?Perpaduan merupakan tunggak kepada pembangunan Negara

ii) Dengan menggunakan tidak lebih daripada 50 patah perkataan huraikan cara-cara untuk mewujudkan perpaduan dalam kalangan rakyat.

1.Rukunegara2.peranan sekolah3.peranan kerajaan4.peranan bukan kerajaan5.PLKN6.perlaksanaan Dasar Kerajaan7.Penggunaan bahasa Kebangsaan8.peranan media massa

 SKEMA JAWAPAN NO 6

6.a) Lupa dibahagikan kepada dua iaitu anterogred amnesia dan retrogred amnesia. Masalahlupa berlaku apabila tiada ingatan baru yang dapat diingat dan juga tidak dapat mengingatpengalaman yang lepas. Lupa juga dikaitkan dengan kegagalan otak untuk menyimpanmemori bagi digunakan pada kemudian hari.

(Dipetik dan diubahsuai daripada Khairol Anuar Masuan,“ Masalah Memori”,  Dewan Kosmik , Jun 2007)

i Apakah yang dimaksudkan dengan lupa?

ii Dengan menggunakan tidak lebih daripada 50 patah perkataan, jelaskanbagaimana cara untuk meningkatkan keupayaan memori?

Jawapan:

i - ketidakupayaan mengingat kembali memori ( 2 markah ) - kegagalan otak menyimpan memori bagi digunakan pada kemudian hari( 1 markah )

ii Cara untuk meningkatkan keupayaan memori

- meransang pertumbuhan minda seperti belajar kemahiran baru- penggambilan vitamin dan makanan yang merangsang meningkatkan daya ingatan- dapatkan tidur yang cukup- minum air secukupnya- dihidrasi boleh menganggu memori

- jauhkan penggambilan bahan kimia seperti amalan merokok, dadah dan alcohol- mencatat perkara penting yang perlu diingat.

6(b) Robot berasal daripada perkataan “robota” yang bermaksud pekerja bawahan atauhamba makanikal. Robot boleh digunakan dalam industri pembuatan kereta, mengantikanmanusia dalam situasi berisiko tinggi dan juga menggantikan manusia dalam melakukankerja-kerja rumah. Bukan itu saja, robot juga boleh berperanan sebagai penghibur dandigunakan dalam pembelajaran di sekolah.

(Dipetik dan diubahsuai daripada Nurul Fiza Selamat, “SatuRumah Satu Robot”,  Dewan Kosmik ,Februari 2007)

i Bagaimanakah teknologi robot dapat membantu manusia?

ii Dengan menggunakan tidak lebih daripada 50 patah perkataan, jelaskanmengapa robot tidak berupaya menggantikan manusia sebagai tenaga kerjasepenuhnya.

Jawapan:

i menjadi penganti dalam menjalankan tugas/kerja manusia. ( 2 markah)

ii Robot tidak dapat mengantikan manusia sebagai tenaga kerja sepenuhnyakerana

- mempunyai had memori yang rendah kerana bergantung kepada arahan yang diprogramkan.-boleh mengalami kerosakan semasa beroperasi-tidak mempunyai keupayaan memahami persekitaran-tetap perlu dikawal dan diprogramkan oleh manusiaSKEMA JAWAPAN NO 7 Jawapan

Malaysia : Jumlah Perubahan Perbelanjaan Sektor Perkhidmatan bagi Tahun 2003 hingga Tahun 2006

Tahun 2003 2004 2005 2006

Sektor Perkhidmatan

RM juta Tokokan RM juta Tokokan RM juta Tokokan RM juta Tokokan

Elektrik, gas & air 6810 6810

4521 4521 4332 4332

5132 5132

Pengangkutan 2627 9437 8431 12952 6213 10545 7241 12373

P. Kerajaan 1121 10558 2213 15165 2110 12655 2241 14614

Perdagangan borong

321 10879

255 15420

362 13017

375 14989

JUMLAH 10879 15420 13017 14989

 Sumber : (Sumber: Dipetik dan disesuaikan daripada Laporan Ekonomi2005/2006, Kementerian Kewangan Malaysia

JAWAPAN SOALAN NO 7

Malaysia: Jumlah Perubahan Perbelanjaan Sektor Perkhidmatan Bagi Tahun 2003 Hingga 2006

JumlahPerbelanjaan(RM Juta)

Skala: 1cm = RM1000juta

MARKAH 15/15

Sumber: Dipetik dan diubahsuai daripada Laporan Ekonomi 2005/2006, Kementerian Kewangan Malaysia

Malaysia: Jumlah PerubahanPerbelanjaan Sektor Perkhidmatan

bagi Tahun 2003 hingga Tahun 2006 18000

15000

12000

9000

6000

3000

0 2003 2004 2005 2006

Tahun

Skala : 1 cm = RM 1500 juta

Markah : PA – 4 KT – 3 KI - 4

Jumlah 13/15 Sumber: Dipetik dan diubahsuaiKJ - 2 daripada Laporan Ekonomi 2005/2006  Kementerian Kewangan MalaysiaJAWAPAN SOALAN NO 8

Malaysia: Import Pelbagai Barangan dan Keperluan daripada Pelbagai Haluan pada Tahun 2005

Perkara Tahun 2005

RM Juta Peratus SudutJ e n t e r a d a n k e l e n g k a p a n p e n g a n g k u t a n

2 2 9 , 2 4 4 . 1 2 5 7 . 3 2 0 6 . 2 8

B a r a n g - b a r a n g k e l u a r a n k i l a n g

4 4 , 4 0 8 . 5 5 1 1 . 1 3 9 . 9 6

B a h a n k i m i a 3 1 , 6 0 6 . 0 8 7 . 9 2 8 . 4 4B a h a n a p i g a l i a n , p e l i n c i r d a n l a i n - l a i n

3 2 , 4 0 6 . 2 4 8 . 1 2 9 . 1 6

B a h a n - b a h a n m e n t a h t i d a k b o l e h d i m a k a n

9 , 6 0 1 . 8 5 2 . 4 8 . 6 4

M a k a n a n 1 6 , 4 0 3 . 1 6 4 . 1 1 4 . 7 6L a i n - l a i n 3 6 , 4 0 7 . 0 0 9 . 1 3 2 . 7 6J U M L A H 4 0 0 , 0 7 7 . 0 0 1 0 0 3 6 0

Haluan Dagangan (Negara) Peratus Tinggi cm(1cm = 10%)Jepun 14.5 1.45Amerika Syarikat 12.9 1.29Negara ASEAN lain 13.8 1.38Negara-negara E.U 11.6 1.16Singapura 11.7 1.17China 11.5 1.15Republik Korea 5.0 0.5Negara-negara lain 19.0 1.9

Sumber: Dipetik dan diubahsuaidaripada  Laporan Ekonomi 2006 , Kementerian Kewangan Malaysia, Kuala Lumpur.

SKEMA JAWAPAN NO. 9

BAH PERKARA HURAIAN DATAA i. JumlahKeseluruhan Jumlah eksport melebihi

importEksport – RM533,788 jutaImport – RM 434,010 juta

ii. Paling tinggi Eksport ke negara ASEAN Eksport- RM 139,208 juta(26.07%)daripada RM533,788juta

Import paling tinggi ialah dari negara ASEAN

Import-RM106,976 juta(24.64%)daripadaRM434,010 juta

iii Paling rendah Eksport ke negara India Eksport-RM14,972 juta(2.80%)daripadaRM533,788 juta

Import dari negara India Import-RM4,164 juta(0.95%)daripadaRM434,010 juta

iv Perbezaan import dan eksport paling ketara

Negara Amerika Syarikat Eksport-RM105,033 jutaImport-RM55,918 jutaPerbezaan sebanyak RM49,155 juta.

B i. Eksport Paling tinggi-ASEAN Tertinggi:ASEAN-RM139,208 juta(26.07%)daripada RM533,788 juta

Paling rendah- India Terendah:India- RM14,972 juta (2.80%)daripadaRM533,788 juta

ii Import Paling tinggi – ASEAN Tertinggi:ASEAN-RM106,976 juta(24.64%)daripada RM434,010 juta.

Paling rendah - India Terendah:India – RM4,164 juta (0.95%) daripadaRM434,010 juta

SEBABC Eksport ke negaraAmerika

Syarikat melebihi import1. permintaan terhadap barangan semi konduktor

permintaan yang tinggi didorong olehkitaran penggantian kepada komputertanpa wayar, barangan

berkaitankomputer dan barangan elektrik

 2. permintaan terhadap bahan mentah tempatan

Malaysia mengeluarkan barangankeluaran kayu, getah dan bahan nimia

3. Perbezaan nilai matawang (devaluasi)

Nilai mata wang Malaysia yang rendah mendorong lebih banyak permintaan barangan keluaran tempatan

4. Menjana industri AmerikaSyarikat yang lebih besar

Industri di AS bersekala besar danmemerlukan bahan mentah yang lebihbanyak, cth getah

1A + 1B + 1C + 1 daripada mana-mana bahagianSKEMA JAWAPAN NO 10

Pengenalan

Aktiviti manusia sememangnya banyak memberikan ancaman terhadap alam sekitar lantaran sikap manusia yang sering lebih mementingkan keuntungan dan berfikiran jangka pendek.

Bil Idea Huraian Huraian1 Negara Maju Negara Miskin

Ancaman terhadap sumber air

Penyaluran sisa industri dan domestik dalam skala besar ke sumber air

Pembuangan sampah sarap dan sisa kumbahan ke dalam sumber air. Tiada sistem saliran dari sanitari yang baik

 2 Menjejaskan kualiti udara Pelepasan CFC dan gas beracun melalui kenderaan, penggunaan isi rumah

Pembakaran terbuka untuk aktivitipertanian atau pelupusan sampah

3 Ancaman kepada kualiti tanah

Penggunaan racun serangga dalam pertanian dan penyaluran sisa industri menyebabkan resapan bahan kimia ke dalam tanah lalu menjejaskan nilai PH tanah.

Aktiviti pertanian pindah menyebabkan tanah kehilangan nutrien. Pembakaran terbuka menyebabkan pengeringan tanah dan seterusnya kehilangan nutrien

4 Ancaman kepada struktur muka bumi

Proses pembangunan secara besar-besaran seperti penarahan bukit untuk tujuan penempatan,pembinaan sistem perhubungandarat seperti lebuh raya dan terowong menjejaskan struktur tanah menyebabkan berlakunya tanah runtuh

Aktiviti pengondolan hutan untuk aktiviti pertanian/pembalakan menyebabkan tanah kehilangan agen tutup bumi lalu mendedahkan kepada risiko hakisan tanah

5 Ancaman kepada hidupan liar

Pemusnahan habitat untuk tujuan pembangunan menyebabkan hidupan kehilangan tempat pembiakan yang sesuai

Hidupan liar diburu untuk sumber makanan harian yang mengancam hidupan liar. Aktiviti penyeludupan untuk tujuan perdagangan bagi penghasilan

barangan berasaskan kulit,hiasan dan makanan eksotik menyebabkan banyak hidupan liar semakin diancam kepupusan

Pemarkahan: Isi/Idea- Mana-mana 4 - 4 markahHuraian – 8markahBahasa – 1markahRumusan – 2markahJumlah - 15 markah

Nota: Harus ada unsur perbandingan antara negara maju dan miskin bagi setiap idea.