modul teknologi hijau asas kelestarian - …cetree.usm.my/.../modul_guru_dan_murid/modul_asas... ·...
TRANSCRIPT
MODUL TEKNOLOGI HIJAU
AKTIVITI MURID
ASAS KELESTARIAN
EDISI PERTAMADibiayai oleh:
Akaun Amanah Industri Bekalan Elektrik (AAIBE)
Program di bawah kerjasama:
Kementerian Tenaga, Teknologi Hijau dan Air (KeTTHA)Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM)Yayasan Hijau Malaysia (YaHijau)Pusat Pendidikan dan Latihan Tenaga Boleh Baharu, Kecekapan Tenaga dan Teknologi Hijau (CETREE)
YAYASAN HIJAUMALAYSIA
Pengkatalogan Perpustakaan Negara Malaysia dalam Data Penerbitan
Modul Teknologi Hijau : Asas Kelestarian (Aktiviti Murid)
Ketua Editor:Hashimah Mohd Yunus
Editor:Mohd Wira Mohd ShafieiMohd Sukri ShafieNurul Syazwani MansorSazwani AnsianNurul Husna Baharuddin
Teknikal Penerbitan:Badrol Hisham Mohd NowaniMaznah Mohamed SaiponSyafiq Saifullah AzmiShahrul Fadli Abd Rahman
Ilustrator/Grafik:Sherrilaida AidarusMohd Raffi Rosmi
ISBN978-967-394-301-2
Penerbit: CETREE, Bangunan TORAY-USM, Aras Bawah (G), Universiti Sains Malaysia, 11800 Pulau PinangTel: 604-653 3888Fax: 604-653 6701
Teks dan Paparan:CETREE
Dicetak oleh:CETREE
Edisi PertamaBil. Cetakan: 01
CETAKAN PERTAMASEPTEMBER 2017
Hakcipta © 2017 oleh CETREE – Pusat Pendidikan dan Latihan Tenaga Boleh Baharu, Kecekapan Tenaga dan Teknologi Hijau ©. Semua hakcipta terpelihara. Melainkan sebagaimana yang diizinkan di bawah Akta Hakcipta Malaysia, tidak ada mana-mana bahagian daripada penerbitan ini yang boleh dihasilkan semula atau diedarkan dalam sebarang bentuk atau menerusi sebarang cara, atau disimpan dalam pangkalan data atau sistem dapatan semula, tanpa keizinan bertulis daripada penerbit.
Teknologi Hijau i. Pengenalan ii. Definisi Teknologi Hijau iii. Dasar Teknologi Hijau Kebangsaan iv. Sektor Teknologi Hijau
Sektor Bekalan Tenaga
Kecekapan Tenaga
Sektor Pengurusan Sisa dan Air Sisa
Sektor Bangunan
Sektor Pengangkutan
Panduan Menggunakan Modul Aktiviti Murid
Jadual IPCC (2014)
Rubrik Penilaian Produk dan Folio Lestari Berasaskan Teknologi Hijau
Kereta Eko
Kipas Angin Eko
Pendingin Hawa Lestari
Baja Kompos Lestari
Hidroelektrik TH
Kincir Angin TH
Sistem Pengangkat Hijau
Panel Penulis
ISI KANDUNGAN
1
7
9
11
13
15
18
21
28
32
43
54
65
75
86
97
108
ASAS KELESTARIAN 1
Populasi masyarakat dunia kini semakin meningkat secara eksponen berikutan peningkatan taraf hidup, kemudahan kesihatan, keperluan harian serta prasarana kehidupan yang semakin selesa. Bagi sesebuah negara yang membangun, pola peningkatan populasi penduduk kini memerlukan penyediaan tenaga kerja dalam bidang industri, pendidikan, perubatan, pentadbiran dan sebagainya. Oleh itu, semakin bertambah penduduk dunia maka kadar permintaan terhadap sesuatu keperluan dan sumber semula jadi turut meningkat secara mendadak.
Namun, pengurusan sumber semula jadi yang tidak terancang boleh menyumbang kepada pencemaran alam sekitar dan ketidakseimbangan ekosistem bio. Penebangan hutan tidak terkawal, pelepasan asap berbahaya dari kilang dan kenderaan bermotor, pembakaran terbuka, pembuangan sisa-sisa pepejal dan air sisa ke dalam sungai, penerokaan tanah yang berleluasa menjadi antara faktor utama terjejasnya kualiti hidup manusia dan alam sekitar. Sekiranya hal ini berterusan sehingga beberapa tahun lagi tanpa pengawasan dan tidak diatasi, nescaya bumi yang kita diami ini akan musnah.
Masalah utama yang sedang dihadapi oleh masyarakat dunia sekarang ialah isu perubahan iklim dan keselamatan tenaga. Kedua-dua cabaran ini harus ditangani dengan bijak dan secara kolektif demi memastikan kelangsungan hidup penghuni bumi baik manusia, haiwan dan tumbuhan pada masa akan datang. Di Malaysia khususnya, Kementerian Tenaga, Teknologi Hijau dan Air (KeTTHA) telah diamanahkan untuk memegang satu portfolio berkaitan Teknologi Hijau. Teknologi Hijau telah dikenal pasti sebagai salah satu cara dan penyelesaian dalam melestarikan alam sekitar.
Teknologi Hijau (TH) didefinisikan sebagai pembangunan dan aplikasi produk, peralatan serta sistem untuk memelihara alam sekitar dan alam semula jadi serta meminimumkan atau mengurangkan kesan negatif daripada aktiviti manusia (KeTTHA, 2016). Segala alat, produk serta sistem yang dapat mengurangkan degradasi kualiti persekitaran, rendah atau sifar pembebasan gas rumah hijau, jimat tenaga dan sumber asli, menggunakan sumber Tenaga Boleh Baharu serta selamat pada alam sekitar adalah merupakan TH (Iskandar, 2015). Jika dibandingkan dengan teknologi sedia ada, TH merupakan teknologi yang mesra alam dan lebih rendah kadar pembebasan karbon ke udara.
Definisi Teknologi Hijau
TEKNOLOGI HIJAU
Pengenalan1
7
9
11
13
15
18
21
28
32
43
54
65
75
86
97
108
ASAS KELESTARIAN 2
Pada Julai 2009, Perdana Menteri Malaysia Datuk Seri Najib Tun Abdul Razak telah melancarkan Dasar Teknologi Hijau Kebangsaan (DTHK) yang menekankan kepada aspek pemacuan pertumbuhan ekonomi negara dan pembangunan lestari. DTHK mempunyai empat (4) tonggak utama iaitu:
i. Tenaga – Mempromosikan kecekapan tenaga dan mencari ketidakbergantungan tenagaii. Alam sekitar – Meminimumkan kesan dan memulihara alam sekitariii. Ekonomi – Menambah ekonomi negara melalui penggunaan teknologi iv. Sosial – Meningkatkan kualiti hidup untuk semua
Teknologi Hijau didapati dapat menjana tenaga dengan kos yang lebih murah selain selamat dan mesra pengguna justeru menjadikan Teknologi Hijau berpotensi besar sebagai alternatif dalam memacu pembangunan negara. DTHK memberi fokus kepada empat (4) sektor utama iaitu:
i. Sektor Bekalan Tenagaii. Sektor Pengurusan Sisa dan Air Sisaiii. Sektor Bangunaniv. Sektor Pengangkutan
Namun begitu menurut Laporan Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC, 2014), terdapat tambahan tiga (3) sektor lagi yang boleh difokuskan dalam Teknologi Hijau iaitu:
i. Sektor Industriii. Sektor Pertanian dan Perhutananiii. Sektor ICT
Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) yang ditubuhkan pada 1988 ialah badan antarabangsa yang terlibat dalam bidang sains berkaitan perubahan iklim. Badan ini telahditubuhkan oleh World Meteorological Organization (WMO) dan United Nations Environment Programme (UNEP). Badan ini bertanggungjawab dalam menyediakan penilaian tetap kepada penggubal dasar mengenai dasar saintifik perubahan iklim, kesan dan risikonya pada masa hadapan serta langkah untuk menyesuaikan dan mengurangkannya. Salah satu daripada kaedahnya ialah melalui Teknologi Hijau.
Dasar Teknologi Hijau Kebangsaan
ASAS KELESTARIAN 3
Definisi sisa ialah apa sahaja lebihan, keluaran yang tidak dikehendaki ataupun apa-apa bahan yang perlu dilupuskan kerana sudah rosak, pecah dan lusuh. Sisa boleh dijana melalui beberapa medium antaranya sisa isi rumah, sisa industri, sisa pembinaan, sisa komersial serta sisa khas. Sisa khas merujuk kepada sisa terkawal yang perlu dilupuskan menggunakan kaedah yang tertentu kerana sifatnya yang bahaya ataupun memudaratkan kesihatan. Contoh sisa khas adalah seperti bahan toksik yang dihasilkan dari premis perindustrian yang tidak boleh dihapuskan di tapak pelupusan biasa. Bahan sisa ini jika tidak dibuang dan dilupuskan secara terkawal akan menyebabkan pencemaran alam.
Manakala, air sisa ialah air yang telah digunakan termasuklah bahan-bahan seperti sisa manusia, sisa makanan, minyak, sabun dan bahan kimia. Air sisa terbahagi kepada beberapa jenis. Sebagai contoh, air sisa domestik, air sisa daripada perindustrian dan air larian stormwater. Pengurusan air sisa secara efisien memainkan peranan penting dalam isu kecekapan penggunaan sumber dan kesihatan awam.
Justeru, TH bagi Sektor Pengurusan Sisa dan Air Sisa adalah sangat penting bagi meminimumkan kesan pembuangan sisa terhadap alam. Sisa yang dibuang boleh diolah menjadi suatu benda yang baharu contohnya seperti baja kompos. Salah satu pendekatan yang diketahui umum ialah konsep 3R (Reduce, Reuse and Recycle).
Sektor Pengurusan Sisa dan Air SisaB
Pasaran industri dunia hingga ke hari ini didominasi oleh keperluan dan penggunaan bahan api secara berterusan. Contoh bahan api fosil adalah seperti arang batu, petroleum dan gas asli. Bahan api fosil ini terhasil daripada pereputan hidupan mati yang tertanam di dasar lautan. Proses ini mengambil masa selama jutaan tahun sebelum terbentuknya bahan api fosil yang digunakan sekarang. Namun begitu, permintaan yang sangat tinggi terhadap bahan api fosil ini menjadikan stok bekalannya hampir berkurang selain pembakaran bahan ini yang menyumbang kepada pencemaran alam. Justeru, satu pendekatan yang proaktif dan berkesan harus diambil bagi mencari alternatif untuk menggantikan bahan api fosil ini. Salah satu cara adalah melalui Sektor Bekalan Tenaga yang banyak memfokus kepada Tenaga Boleh Baharu.
Tenaga Boleh Baharu merujuk kepada tenaga yang boleh dijana di sepanjang hayat manusia. Tenaga Boleh Baharu juga dikenali sebagai ‘Tenaga Bersih’ atau ‘Tenaga Hijau’ kerana tidak mencemarkan udara dan air. Antara contoh Tenaga Boleh Baharu yang semakin meluas penggunaannya ialah tenaga hidroelektrik, tenaga angin, tenaga biojisim, tenaga geoterma, tenaga solar, tenaga ombak dan bahan api bio.
Sektor Bekalan TenagaA
Secara umumnya, terdapat tujuh (7) sektor Teknologi Hijau yang utama iaitu Sektor Bekalan Tenaga, Pengurusan Sisa dan Air Sisa, Bangunan, Pengangkutan, Industri, Pertanian dan Perhutanan serta ICT. Berikut adalah penerangan ringkas bagi sektor-sektor tersebut:
Sektor Teknologi Hijau
ASAS KELESTARIAN 4
Pembebasan gas rumah hijau (Green House Gases, GHG) yang berterusan menyumbang kepada faktor utama pemanasan global. Banyak pendekatan yang boleh diambil bagi mengurangkan kadar pembebasan gas rumah hijau ke udara melalui Sektor Bangunan. Menurut United States Green Building Council (2006), Bangunan Hijau merujuk kepada aplikasi pembangunan lestari dalam Sektor Bangunan yang mengarah kepada sifat tanggungjawab kepada alam, keuntungan ekonomi serta tempat yang sihat untuk manusia bekerja dan tinggal.
Bangunan Hijau boleh dibina dengan menitikberatkan kepada orientasi optimal bangunan di atas tapak bina, penggunaan bahan binaan hijau, penggunaan tenaga dan air yang cekap, penelitian terhadap kualiti persekitaran dalam bangunan, dan penghasilan sisa pepejal yang minima.
Sektor BangunanC
Kebanyakan kenderaan bermotor menggunakan bahan api fosil (petroleum) sebagai bahan bakar. Pembakaran bahan api fosil ini akan membebaskan gas karbon dioksida ke udara sekaligus meningkatkan jejak karbon negara. TH dalam Sektor Pengangkutan lebih menekankan kepada aspek prasarana pengangkutan, bahan bakar dan juga pengangkutan awam.
Pengangkutan hijau (lestari) merujuk pada sebarang bentuk pengangkutan yang memberi impak minimum kepada persekitaran ataupun kenderaan yang membebaskan kadar gas rumah hijau yang rendah, contoh seperti kenderaan yang menggunakan Tenaga Boleh Baharu. Antara bentuk pengangkutan hijau ialah berjalan kaki, berbasikal dan kenderaan hijau (menggunakan tenaga elektrik dan tenaga solar). Kereta hibrid merupakan salah satu contoh kenderaan hijau.
Sektor PengangkutanD
Bidang industri menggunakan satu per tiga daripada penggunaan tenaga keseluruhan. Perkembangan industri pembuatan dan industri pemprosesan yang agak pesat telah menyebabkan kesan negatif terhadap alam sekitar dan kesihatan manusia. Hal ini disebabkan oleh pembebasan gas rumah hijau dalam kadar yang agak tinggi ke udara dan menyebabkan jerebu dan seterusnya fenomena hujan berasid. Program kecekapan tenaga dan pengurusan tenaga merupakan contoh inisiatif TH yang sesuai bagi Sektor Industri. Inisiatif tersebut perlu dilaksanakan bagi mengurangkan impak negatif daripada sektor ini.
Sektor IndustriE
ASAS KELESTARIAN 5
Gas karbon dioksida banyak terhasil daripada pembakaran bahan api fosil bagi menghasilkan tenaga. Kandungan gas karbon dioksida di dalam udara ini boleh dikurangkan dengan adanya tumbuh-tumbuhan. Tumbuh-tumbuhan menyerap gas karbon dioksida untuk membuat makanan dan membebaskan gas oksigen ke udara melalui proses fotosintesis.
Peratus gas karbon dioksida dalam udara dapat dikurangkan dengan menanam lebih banyak pokok serta mengawal aktiviti pembalakan. Selain itu, penggunaan baja kompos untuk meningkatkan nutrien tanah, pengurusan pengairan tanaman (menggunakan air hujan untuk menyiram tumbuhan) serta menambah baik amalan penanaman juga merupakan salah satu pendekatan TH bagi Sektor Pertanian dan Perhutanan.
Sektor Pertanian dan PerhutananF
TH dalam Sektor ICT merangkumi amalan dan kajian dalam penggunaan komputer dan alat komunikasi. Amalan dan kajian ini memfokuskan kepada pembuatan, reka bentuk, penggunaan dan pelupusan alat komputer. Contoh tindakan dan pendekatan yang boleh diambil dalam mengamalkan ICT hijau ialah mengurangkan penggunaan bahan berbahaya, menjimatkan tenaga elektrik, memanjangkan jangka hayat sesuatu peralatan secara efektif serta mempromosikan produk ICT yang boleh dikitar semula ataupun terbiodegradasi.
Sektor ICTG
Walau bagaimanapun hanya 6 sektor sahaja yang sesuai diterapkan dalam modul ini iaitu Sektor Bekalan Tenaga, Pengurusan Sisa dan Air Sisa, Bangunan, Pengangkutan, Pertanian dan Perhutanan serta Industri kecuali Sektor ICT. Sektor-sektor tersebut diterapkan mengikut kesesuaian dengan konsep dan tajuk dalam Dokumen Standard Kurikulum dan Pentaksiran Asas Kelestarian.
Seterusnya, infografik disediakan sebagai ringkasan keseluruhan maklumat berkenaan TH diikuti dengan penerangan secara ringkas mengenai sebahagian daripada sektor-sektor tersebut disertakan dalam modul ini. Penerangan Sektor Bekalan Tenaga, Kecekapan Tenaga, Sektor Pengurusan Sisa dan Air Sisa, Sektor Bangunan dan Sektor Pengangkutan dijelaskan oleh pakar-pakar TH dari Universiti Sains Malaysia.
ASAS KELESTARIAN 6
INFO
GR
AFI
K T
ENTA
NG
TEK
NO
LOG
I HIJ
AU
ASAS KELESTARIAN 7
SEKTOR BEKALAN TENAGAOleh:Profesor Haslan Bin Abu HassanPengarah Pusat Pemindahan Ilmu (KTP)Universiti Sains Malaysia
Pengenalan
Sektor Bekalan Tenaga merupakan sektor dalam TH yang paling utama dibandingkan dengan sektor-sektor TH yang lain. Ini kerana tenaga memainkan peranan penting dalam Sektor Bangunan, Pengangkutan, Pengurusan Sisa dan Air Sisa, Pertanian dan Perhutanan, Industri dan ICT.
Terdapat dua perkara yang perlu dipertimbangkan dalam Sektor Bekalan Tenaga. Pertama, cara tenaga tersebut dijana atau dibekalkan, dan kedua, cara tenaga yang telah dihasilkan itu diagih atau diguna dengan cekap tanpa pembaziran.
Tenaga yang dijana oleh sumber fosil seperti arang batu, petroleum dan gas asli diklasifikasikan sebagai tenaga tidak hijau atau tidak boleh baharu. Ini kerana sumber fosil yang diperoleh dari bawah permukaan bumi dibentuk beratus juta tahun yang lalu dan tidak dapat diganti dengan cepat selepas habis digunakan. Sejak terciptanya kereta bermotor berkuasa petroleum pada tahun 1865, petroleum telah digunakan dengan meluas bagi memacu kenderaan tersebut. Ketika ini, lebih kurang 70% penghasilan petroleum dunia diguna dalam bidang pengangkutan. Selain petroleum, arang batu dan gas asli dapat juga diguna bagi menjana elektrik. Kebergantungan kepada sumber fosil ini telah meningkatkan kandungan gas rumah hijau iaitu karbon dioksida (CO2 ) di atmosferaseterusnya menyebabkan pemanasan global dan perubahan iklim.
Perdana Menteri Malaysia telah membuat aku janji pada tahun 2009 semasa menghadiri Persidangan Perubahan Iklim (COP 15) di Copenhagen bahawa Malaysia akan mengurangkan pengeluaran keamatan karbon sebanyak 40% pada tahun 2020 dibandingkan dengan angka keamatan karbon pada tahun 2005. Bagi mencapai hasrat ini kerajaan telah mengenal pasti sektor-sektor yang boleh diimplementasikan dengan TH. Bagi Sektor Bekalan Tenaga, penggunaan tenaga boleh baharu dan amalan kecekapan tenaga telah dikenal pasti dapat membantu pengurangan keamatan karbon.
Seperti yang diketahui sumber tenaga boleh dibahagikan kepada dua iaitu sumber tenaga boleh baharu (boleh dijana semula) dan sumber tenaga tidak boleh baharu (tidak boleh dijana semula). Sumber tenaga hijau atau boleh baharu ditakrifkan sebagai tenaga yang dapat diganti atau dihasilkan semula dalam tempoh hayat manusia. Tenaga juga boleh dikategorikan kepada tenaga primer dan tenaga sekunder. Tenaga primer ialah tenaga mentah yang terkandung dalam sumber-sumber semula jadi seperti arang batu, minyak, cahaya matahari dan biojisim yang tidak menjalani sebarang penukaran. Manakala tenaga sekunder ialah tenaga yang ditukarkan daripada bahan api lain atau sumber tenaga utama. Sebagai contohnya, bagi menjana atau menghasilkan tenaga elektrik kita boleh memilih sama ada untuk membakar bahan api fosil ataupun menggunakan sumber tenaga boleh baharu seperti solar, angin, biojisim, hidro, geoterma dan ombak. Namun di Malaysia, tumpuan tenaga boleh baharu adalah kepada solar, hidro dan biojisim, masing-masing kerana wujud sinaran matahari yang berterusan, taburan hujan yang banyak dan sumber organik yang mencukupi. Malaysia mensasarkan lebih daripada 10% daripada jumlah keseluruhan bekalan tenaga negara dijana oleh sumber tenaga boleh baharu menjelang 2020.
ASAS KELESTARIAN 8
Contoh
Terdapat dua jenis sistem solar. Jenis pertama dipanggil solar terma yang menghasilkan tenaga haba bagi pemanasan dan pengeringan. Sebenarnya solar terma ini telah lama diamalkan bagi pengeringan baju dan makanan. Apabila reka bentuk peralatannya ditambah baik dengan teknologi, pemanasan yang dihasilkan menjadi lebih cekap sehingga dapat memanas air bagi penggunaan domestik dan industri. Sistem solar jenis kedua dipanggil solar Photo Voltoic (PV) yang menghasilkan elektrik secara terus oleh panel solar apabila disinari oleh matahari. Bahan panel solar kebiasaannya terdiri daripada bahan semikonduktor dengan kecekapan tertinggi menghampiri 21% menukar sinaran matahari ke elektrik.
Sistem hidro menukar tenaga keupayaan dan kinetik air yang mengalir dari tanah tinggi ke tanah rendah kepada tenaga mekanik dan kinetik turbin dan seterusnya ditukar menjadi tenaga elektrik oleh penjana. Antara semua sumber Tenaga Boleh Baharu, tenaga hidro paling meluas diguna bagi menjana elektrik di Malaysia.
Biojisim ialah sebarang bahan organik termasuk tumbuhan, sisa perbandaran, rumpai laut dan sisa haiwan yang dapat diguna sebagai sumber tenaga. Sumber asal tenaga biojisim adalah daripada matahari. Biojisim bertindak sebagai stor tenaga kimia. Tenaga kimia ini dapat ditukar kepada tenaga dalam bentuk haba, bahan api cecair dan gas dengan menggunakan teknologi canggih. Contohnya, cecair etanol iaitu bahan api alkohol hasil daripada penapaian selulosa biojisim seperti jagung, tebu, ubi kayu, gandum, beras, kentang dan sisa perladangan. Najis binatang, sisa makanan yang telah diproses dan sisa perbandaran ialah contoh-contoh biojisim yang dicerna oleh bakteria bagi menghasilkan biogas metana.
Kesimpulan
Kerajaan berhasrat mengurangkan kebergantungan kepada sumber fosil sebagai bekalan tenaga negara. Tenaga Boleh Baharu ditetapkan sebagai komponen kelima sumber tenaga negara selepas petroleum, gas asli, arang batu dan hidro. Justeru, pemindahan ilmu berkaitan dengan Tenaga Boleh Baharu perlu dilaksanakan bagi mewujudkan kesedaran, penerimaan dan penggunaan Tenaga Boleh Baharu dalam kalangan masyarakat. Salah satu kaedah yang paling berkesan ialah dengan mendidik murid sekolah bermula daripada peringkat rendah seterusnya menengah. Isi kandungan subjek sekolah yang dapat dikaitkan dengan Tenaga Boleh Baharu mesti diperluaskan supaya merangkumi teknologi terkini tentang Tenaga Boleh Baharu yang berkaitan. Bidang pekerjaan pada masa depan dijangka lebih berunsurkan TH. Justeru itu, pakar tenaga hijau yang terdiri daripada saintis dan jurutera mesti dilahirkan bagi menjamin keselamatan tenaga dan kelestarian negara.
ASAS KELESTARIAN 9
KECEKAPAN TENAGAOleh:Dr Mardiana Idayu AhmadPusat Pengajian Teknologi IndustriUniversiti Sains Malaysia
Pengenalan
Setelah kita memahami tentang tenaga, maka lebih mudah bagi kita untuk memahami maksud kecekapan tenaga. Kecekapan tenaga bermaksud penggunaan tenaga yang kurang untuk menjalankan kerja-kerja yang sama atau lebih tanpa menjejaskan keselesaan atau hasil yang diingini. Kecekapan tenaga juga ditafsirkan sebagai nisbah tenaga yang digunakan oleh sesuatu sistem terhadap input tenaganya. Ini merangkumi tenaga yang dibekalkan pada bangunan, pencahayaan, sistem pemanasan, sistem pendingin hawa, kelengkapan elektrik, proses industri, pengangkutan atau kenderaan dan sebagainya. Daripada definisi ini, kita dapat lihat bahawa kecekapan tenaga boleh merujuk kepada penggunaan teknologi untuk mengurangkan tenaga yang diperlukan untuk sesuatu tujuan atau perkhidmatan. Selain itu, ia juga boleh merujuk kepada sikap dan kesedaran kita sebagai pengguna melalui penggunaan tenaga yang cermat, berhemat dan bijaksana. Amalan kecekapan tenaga boleh mengurangkan perbelanjaan, menjimatkan kos sara hidup dan mengelakkan pembaziran.
Contoh
Kajian saintifik telah membuktikan bahawa Sektor Bangunan menyumbang kepada hampir 40% daripada jumlah tenaga yang digunakan di kebanyakan negara di seluruh dunia. Berikutan peratusan ini di samping turun naik harga tenaga dan cabaran perubahan iklim telah menyebabkan peningkatan permintaan untuk penjimatan tenaga bangunan yang seterusnya membawa kepada keperluan kecekapan tenaga dalam bangunan. Kecekapan tenaga dalam bangunan boleh ditakrifkan sebagai menggunakan jumlah minimum tenaga untuk pemanasan, pendinginan, pencahayaan dan kelengkapan yang diperlukan untuk mengekalkan keadaan kondusif di dalam sesebuah bangunan.
Selain itu, Sektor Pengangkutan menyumbang kepada 30% daripada peratusan penggunaan tenaga keseluruhan. Paradigma tenaga dalam sektor ini merangkumi tiga parameter utama iaitu bahan api kenderaan, perjalanan kenderaan dan populasi kenderaan. Oleh itu, langkah kecekapan tenaga bagi Sektor Pengangkutan perlu mengambil kira tiga parameter tersebut. Ini termasuk meningkatkan teknologi kenderaan (meningkatkan kecekapan tenaga kenderaan), sikap dan pemanduan (menggunakan kurang bahan api per jarak yang dipandu), mengurangkan jarak perjalanan per kenderaan dan menggunakan pengangkutan yang lebih lestari.
Manakala bagi Sektor Industri pula, penggunaan tenaga memberi pecahan satu per tiga daripada penggunaan tenaga keseluruhan. Oleh itu, kecekapan tenaga dalam Sektor Industri amat diperlukan yang menumpu kepada penjimatan tenaga, pengurangan pengeluaran gas karbon dioksida dan seterusnya membawa kepada pengurangan kos. Antara inisiatif kecekapan tenaga Sektor Industri ialah program kecekapan tenaga, pengurusan tenaga, insentif tenaga dan penilaian prestasi tenaga.
Penunjuk kecekapan tenaga adalah penting untuk menganalisis interaksi antara ekonomi dan aktiviti manusia iaitu penggunaan tenaga dan pengeluaran gas karbon dioksida. Selain itu, ia dapat mengukur prestasi sebenar tenaga dan mengenal pasti amalan pengurusan tenaga yang terbaik dan sesuai.
ASAS KELESTARIAN 10
Kesimpulan
Bagi memastikan matlamat kecekapan tenaga ini tercapai, semua pihak harus memainkan peranan sama ada di peringkat individu, peringkat sektor (ekonomi, industri, pengangkutan, komersil), peringkat nasional dan juga antarabangsa. Justeru, amalan kecekapan tenaga dan penyampaian maklumat berkaitan perkara ini wajar dimulakan di peringkat individu sama ada secara formal (di sekolah) ataupun secara tidak formal.
Komitmen Malaysia dalam kecekapan tenaga dapat dilihat melalui pelaksanaan polisi tenaga iaitu Pelan Induk Kecekapan Tenaga Nasional oleh Kementerian Tenaga, Teknologi Hijau dan Air (KeTTHA). Pelan ini merupakan satu pelan induk untuk menjimatkan penggunaan tenaga negara dalam tempoh 10 tahun yang menumpukan kepada tiga sektor utama iaitu industri, bangunan dan kelengkapan elektrik. Bagi merealisasikan objektif pelan ini, antara inisiatif dan usaha yang dijalankan ke arah pelaksanaan kecekapan tenaga ialah menerusi label kecekapan tenaga bagi kelengkapan elektrik, Indeks Bangunan Hijau (Green Building Index), kempen teknologi cekap tenaga, kempen penggunaan tenaga elektrik berasaskan sumber solar dan kempen kesedaran terhadap pengguna melalui amalan penjimatan tenaga.
ASAS KELESTARIAN 11
SEKTOR PENGURUSAN SISA DAN AIR SISAOleh:Prof Madya Dr Mohd Suffian YusoffTimbalan KetuaKluster Pengurusan Sisa Pepejal (SWAM@USM)Universiti Sains Malaysia
Pengenalan
Pertambahan kadar penjanaan sisa pepejal dari tahun ke tahun dipengaruhi oleh pertambahan penduduk dunia, peredaran zaman, perubahan gaya hidup dan sosio budaya, pertambahan prasarana dan peningkatan ekonomi. Secara tidak langsung, penjanaan, pelupusan dan penguraian sisa menyumbang kepada penjanaan gas rumah hijau (Green House Gases, GHG) serta perubahan iklim dunia. Amalan pengurusan sisa yang lestari berupaya mengurangkan pelepasan GHG. Inisiatif industri dan negara di seluruh dunia untuk menangani kesan karbon daripada aktiviti sektor sisa membuka peluang untuk pengurangan karbon yang masih belum diterokai sepenuhnya.
Pendekatan TH oleh sektor sisa menawarkan satu portfolio yang mantap, teknologi yang praktikal dan kos yang efektif serta boleh menyumbang kepada pengurangan GHG. TH yang disesuaikan dan digunakan selari dengan tradisi dan keperluan tempatan boleh membantu ke arah pengurangan pelepasan GHG global secara signifikan. Amalan TH dalam pencegahan penjanaan, pengurangan, penggunaan semula dan kitar semula sisa semakin meningkat di seluruh dunia. Malah, amalan tersebut telah menunjukkan potensi yang semakin memberangsangkan dalam usaha mencegah pelepasan GHG melalui pemuliharaan bahan-bahan mentah dan bahan api fosil.
Contoh
Menerusi teknologi rawatan biologi aerobik dan anaerobik, sisa organik boleh diperoleh semula dan diubah menjadi penstabil tanah dan baja organik. Proses-proses ini mengurangkan pelepasan GHG melalui pencegahan karbon biogenik dalam tanah, meningkatkan sifat-sifat fizikal tanah, dan menambah nutrien tanah. Sisa juga berpotensi menjadi sumber penting kepada Tenaga Boleh Baharu. Teknologi pembakaran, penunuan serta pelbagai rawatan haba yang lain untuk penukaran sisa kepada tenaga, perolehan dan penggunaan gas tapak pelupusan, serta penggunaan pencerna biogas anaerobik memainkan peranan yang penting dalam pengurangan penggunaan bahan api fosil dan pelepasan GHG.
Pengkomposan merupakan proses penguraian sisa organik seperti sisa pertanian, sisa makanan, sisa dapur dan sisa taman kepada baja kompos secara semula jadi. Lambakan sisa makanan yang terjana sehingga melebihi 40% daripada jumlah sisa pepejal negara boleh ditukar kepada barangan berharga yang tidak mencemarkan alam sekitar. Kompos ialah bahan organik yang telah terurai dan dikitar semula sebagai baja dan pinda tanah. Kompos adalah bahan utama dalam pertanian organik. Asasnya, pengkomposan memerlukan hanya timbunan buangan organik di kawasan luar dan menunggu bahan-bahan tersebut terurai dari enam minggu atau lebih. Teknologi pengkomposan seperti sistem windrow (windrow system), timbunan statik berudara dan dalam bejana merupakan kaedah konvensional yang dilaksanakan pada skala kecil dan komersial.
ASAS KELESTARIAN 12
Pencernaan anaerobik untuk penjanaan biogas khususnya metana daripada sisa organik melalui proses penguraian tanpa oksigen adalah salah satu TH bagi menukarkan sisa kepada tenaga. Bahan yang sesuai untuk dijadikan suapan kepada loji reaktor anaerobik termasuklah enapcemar kumbahan, sisa pertanian, tinja haiwan dan sisa makanan. Gas metana yang terhasil boleh digunakan untuk kegunaan dapur dan menghidupkan jana kuasa elektrik. Penjanaan biogas boleh dijalankan pada skala kecil di rumah manakala penjanaan komersial memerlukan teknologi yang tinggi.
Penunuan atau insinerasi ialah satu teknologi olahan sisa yang melibatkan pembakaran bahan dan/atau benda organik. Penunuan dijalankan menggunakan jentera yang dipanggil penunu atau insinerator. Penunuan atau insinerator adalah satu kaedah yang sangat berkesan untuk menghindarkan sisa daripada memenuhi ruang tapak pelupusan. Keberkesanan teknologi moden yang lestari sehingga 90% mampu meningkatkan jangka hayat tapak pelupusan dan mengurangkan kesan pencemaran terhadap alam sekitar kerana penghasilan gas metana dan larut lesap (leachate) dari tapak pelupusan dapat dihindarkan. Terdapat pelbagai teknologi penunuan seperti rotary kiln, stocker grate, pirolisis, plasma dan lain-lain. Hasil sampingan proses penunuan ini adalah haba yang panas boleh menghasilkan stim serta menjana tenaga elektrik.
Air sisa merupakan air yang telah digunakan termasuklah bahan-bahan seperti sisa manusia, sisa makanan, minyak, sabun dan bahan kimia. Air sisa terbahagi kepada beberapa jenis. Sebagai contoh, air sisa domestik, air sisa daripada perindustrian dan air larian stormwater. Pengurusan air sisa secara efisien memainkan peranan penting dalam isu kecekapan penggunaan sumber dan kesihatan awam. Hal ini kerana pengurusan air sisa dan penggunaannya semula merupakan langkah yang tepat dalam menangani masalah kekurangan bekalan air dan mampu meningkatkan kecekapan penggunaan sumber. Selain itu, ianya mampu mengatasi masalah eutrofikasi akibat daripada pelepasan air sisa ke kawasan persekitaran seperti sungai atau perairan pantai.
Loji rawatan efluen yang diwujudkan untuk merawat air kumbahan yang terhasil daripada sumber perbandaran merupakan contoh pengurusan air sisa yang efisien. Loji rawatan air seperti ini mampu mengurangkan kos rawatan air mentah untuk menukar air buangan yang terpilih dengan penggunaan pelbagai teknologi rawatan air. Loji rawatan air sisa kebiasaannya direka untuk mengurangkan beban pepejal organik dan pepejal terampai. Proses rawatan air sisa kebanyakannya terdiri daripada pelbagai kombinasi operasi fizikal, kimia dan biologi untuk menyingkirkan bahan cemar seperti bahan organik dan nutrien daripada air.
Kesimpulan
Kaedah pengurusan sisa yang lestari bermula daripada penjanaan sehinggalah pelupusan boleh membantu dalam mengurangkan pengeluaran GHG serta menghindarkan pencemaran alam sekitar. Penjanaan sisa yang kian meningkat dari hari ke hari memerlukan komitmen daripada segenap lapisan masyarakat. Pendekatan TH boleh diamalkan pada setiap peringkat hierarki pengurusan sisa. Oleh itu pemindahan ilmu berkaitan dengan amalan pengurusan sisa lestari perlu dilaksanakan bagi mewujudkan kesedaran dalam kalangan masyarakat. Salah satu kaedah yang paling berkesan ialah dengan mendidik murid sekolah bermula daripada peringkat pra sekolah, rendah, menengah dan seterusnya. Kandungan mata pelajaran kurikulum dan aktiviti kokurikulum sekolah perlu diterapkan dengan kesedaran pengurusan sisa dan air sisa yang lestari disertai aplikasi TH.
ASAS KELESTARIAN 13
SEKTOR BANGUNANOleh:Profesor Madya Dr Mohd Wira Bin Mohd ShafieiPengarahPusat Pendidikan dan Latihan Tenaga Boleh Baharu, Kecekapan Tenaga & Teknologi Hijau (CETREE)
Pengenalan
Mengikut laporan terkini yang dikeluarkan oleh Intergovernmental Panel for Climate Change (IPCC, 2014), bangunan menggunakan 32% daripada jumlah penggunaan tenaga dunia dan mengeluarkan 19% daripada pengeluaran gas rumah hijau (Green House Gases, GHG) yang berkaitan dengan tenaga. Adalah dijangkakan jumlah guna tenaga dan pengeluaran GHG ini akan bertambah sebanyak dua kali ganda malah hal ini berkemungkinan mencecah sehingga tiga kali ganda pada tahun 2050 sekiranya pola penggunaan tenaga sekarang tidak berubah. Pertambahan populasi dunia, migrasi ke bandar-bandar besar, peningkatan tahap kekayaan dan perubahan gaya hidup selesa adalah faktor-faktor utama yang meningkatkan penggunaan tenaga di dalam bangunan. Bagi menghadapi perubahan ini, masyarakat dunia umumnya, dan Malaysia khasnya, perlu mempunyai rancangan dan tindakan yang menyeluruh supaya guna tenaga bangunan berada pada tahap yang selamat.
Contoh
Antara ciri-ciri utama reka bentuk bangunan hijau adalah: (1) tapak, orientasi dan bentuk bangunan;(2) spesifikasi sampul bangunan yang berprestasi tinggi; (3) memaksimumkan ciri-ciri pasif tenaga bangunan seperti pencahayaan siang, penyejukan bangunan dan ventilasi; (4) sistem mekanikal bangunan yang cekap tenaga; (5) penggunaan alatan dan peranti individu yang cekap tenaga; dan (6) sistem berpiawai di dalam pentauliahan (commissioning) bangunan, sistem dan alatan di dalam bangunan. Dalam tempoh sedekad yang lalu, banyak perubahan positif dan penting telah berjaya dicapai bagi menambahkan kecekapan tenaga di dalam bangunan. Antaranya ialah pencahayaan semula jadi dan pencahayaan berelektrik, alatan elektrik di rumah, bahan penebat (insulator) bangunan, pam haba, penggunaan sistem kawalan automasi bangunan yang berdigital, penggunaan meter pintar (smart meter) dan grid sebagai cara untuk mengurangkan penggunaan elektrik semasa waktu puncak, dan kemajuan di dalam penghasilan tenaga boleh baharu.
Pengalaman pengurusan tenaga bangunan yang cekap menunjukkan penjimatan guna tenaga boleh dicapai secara lebih efektif dengan membuat usaha penjimatan pada tahap sistem, bukannya sekadar pada alatan dan peranti individu seperti pam, motor, kipas, dan sistem penyejukan. Penggunaan kaedah Proses Reka Bentuk Bersepadu (Integrated Design Process) membolehkan penjimatan pada tahap sistem dibuat dengan jayanya. Lebih penjimatan boleh diperoleh sekiranya kesemua pasukan projek pereka seperti arkitek dan jurutera berbincang bersama-sama untuk mereka bentuk bangunan daripada peringkat awal projek.
ASAS KELESTARIAN 14
Mutakhir ini, kemajuan yang telah dicapai dalam sektor ini ialah amalan reka bentuk dalam pembinaan bangunan dan perubahan sikap pengguna tenaga di dalam bangunan menunjukkan penjimatan penggunaan tenaga elektrik sebanyak dua sehingga sepuluh kali ganda bagi bangunan baru. Bagi bangunan sedia ada pula, penjimatan tersebut adalah di antara dua sehingga empat kali ganda pengurangannya. Kemajuan TH juga membolehkan bangunan cekap tenaga dan bangunan sifar-tenaga dibina dengan keupayaan untuk memberikan pulangan positif kepada pelaburan yang dibuat semasa tempoh hayat bangunan tersebut. Bagi stok bangunan yang sedia ada, bukti yang menunjukkan kaedah penyesuaian semula (retrofit) bangunan mampu memberikan penjimatan tenaga sebanyak 50 sehingga 90 peratus. Selain daripada itu, alatan elektrik cekap tenaga, pencahayaan rendah tenaga, dan teknologi informasi komunikasi mampu menambahkan lagi kadar penjimatan tenaga bagi menghadapi cabaran guna tenaga masa hadapan.
Kesimpulan
Bangunan adalah elemen yang cukup kritikal dalam usaha untuk mengurangkan pelepasan GHG yang berkaitan dengan tenaga. Oleh yang demikian, pihak kerajaan perlu mengambil langkah dalam menggalakkan perkembangan bangunan yang lebih cekap tenaga. Usaha yang boleh diambil ialah dengan merangka instrumen polisi tenaga yang efektif dan menyeluruh. Seterusnya pihak kerajaan boleh membuat pembaharuan terhadap undang-undang kecil berkaitan bangunan. Contohnya, dengan memudahkan proses pembiayaan kewangan dan memberikan insentif kepada industri binaan yang bercirikan TH. Selain itu, pihak berkepentingan dalam industri binaan perlu membuat perubahan dengan melaksana amalan terbaik bangunan cekap tenaga. Salah satu kaedah ialah menjalankan program kecekapan tenaga, menggalakkan penggunaan penjimatan guna tenaga dan penggunaan TH secara menyeluruh di dalam bangunan. Oleh yang demikian, usaha untuk mewujudkan kesedaran pada peringkat sekolah boleh dilaksanakan melalui aktiviti kurikulum dan kokurikulum. Sebagai contoh, menggalakkan penggunaan alatan elektrik yang cekap tenaga dan penggunaan pencahayaan yang rendah tenaga di dalam bangunan sekolah. Maka dengan aktiviti ini hasrat kerajaan untuk mengurangkan pengeluaran gas rumah hijau daripada bangunan dapat dicapai.
ASAS KELESTARIAN 15
SEKTOR PENGANGKUTANOleh:Prof Madya Dr Soib bin TaibPusat Pengajian Kejuruteraan Elektrik dan ElektronikUniversiti Sains Malaysia
Pengenalan
Pencemaran daripada pengangkutan merupakan penyumbang terbesar kepada perubahan iklim dunia iaitu menghampiri 25% pengeluaran CO2. Kajian juga menunjukkan bahawa sebanyak 75% daripada jumlah pengeluaran CO2 adalah berpunca daripada pengangkutan jalan dan jumlah ini semakin bertambah dari semasa ke semasa. Didapati hampir 95% daripada Sektor Pengangkutan ini menggunakan bahan api minyak dan ini merupakan 60% daripada penggunaan minyak dunia.Usaha yang sistematik perlu dirancang dan dilaksanakan dalam sektor ini bagi mengurangkan pencemaran udara dan juga untuk mencapai persekitaran yang lestari. Oleh sebab itu, penjenamaan Pengangkutan Hijau adalah berteraskan aktiviti pengangkutan yang mesra alam dan memberi kesan positif terhadap persekitaran sedia ada. Dalam hal ini Pengangkutan Hijau akan melibatkan kecekapan penggunaan sumber dan penstrukturan semula sistem pengangkutan supaya lebih selamat dan selesa.
Contoh
Rajah 1 menunjukkan huraian bagi Hierarki Mod Pengangkutan Hijau:
i. Pejalan kaki. Setiap orang digalakkan berjalan kaki dalam setiap aktiviti. Kaedah berjalan kaki tidak akan melibatkan pencemaran sebarang gas rumah hijau (Green House Gases, GHG) serta percuma di samping menyihatkan badan.
ii. Basikal. Merupakan mod pengangkutan lebih cepat daripada berjalan kaki dan juga kos yang lebih murah serta aktiviti yang menyihatkan badan. Pembelian dan penyelenggaraannya juga murah dan mudah berbanding kereta.
iii. Pengangkutan awam. Merupakan pengangkutan terbesar dalam bandar yang menyediakan infrastruktur yang baik. Pengangkutan yang baik dan murah terutamanya bagi kumpulan warga emas dan pelajar.
iv. Kenderaan perkhidmatan atau pengangkutan barang. Kenderaan mod ini menyumbang hampir 9% pengeluaran gas rumah hijau. Kebanyakan kenderaan mod ini menggunakan diesel dan elektrik atau bateri.
v. Teksi. Penggunaan teksi yang lebih mesra alam iaitu kenderaan hibrid atau kenderaan elektrik merupakan mod pengangkutan terbaik dan menjadi pilihan utama.
vi. Kenderaan penumpang berkumpulan. Juga dikenali sebagai ‘carpool’. Merupakan salah satu mod Pengangkutan Hijau. Sekumpulan rakan-rakan, pekerja atau sebagainya menggunakan pengangkutan yang sama ke tempat yang sama secara berterusan. Berbanding 5 orang berlainan menggunakan 5 jenis kereta menuju tempat yang sama, maka mod ini adalah lebih ekonomik dan mengurangkan pencemaran.
ASAS KELESTARIAN 16
vii. Kenderaan individu. Mod terakhir dalam Pengangkutan Hijau yang menggunakan teknologi pembakaran terkini.
Rajah 1 : Mod Pengangkutan Hijau
Kelebihan Pengangkutan Hijau
Pengangkutan Hijau mempunyai pelbagai kebaikan dari segi persekitaran, kesihatan ekonomik dan perbelanjaan. Berikut adalah beberapa faedah yang diperoleh menerusi penggunaan Pengangkutan Hijau:
i. Persekitaran yang bersih. Pengeluaran CO2 daripada pembakaran bahan fosil daripada kenderaan merupakan penyumbang utama GHG. Oleh itu penggunaan kenderaan hijau adalah aktiviti penting bagi mengurangkan pencemaran udara.ii. Kesihatan lebih terkawal. Didapati banyak aktiviti berkaitan Pengangkutan Hijau dapat meningkatkan kualiti kesihatan dan cara hidup manusia. Berjalan kaki atau mengayuh basikal menyumbang kepada latihan fizikal badan manakala kurangnya pencemaran udara mampu mengurangkan kesan negatif pada sistem pernafasan. Selain itu, kurangnya kesesakan jalan raya mengurangkan masa dan tenaga serta menjadikan jalan raya lebih selamat.iii. Pembangunan kelestarian lebih ekonomik. Penghasilan dan pembuatan produk kenderaan hijau atau pembaharuan sistem pengangkutan menyediakan lebih banyak peluang pekerjaan, sekaligus memperbaiki ketidakseimbangan sosio-ekonomik.iv. Jimat wang. Aktiviti mod Pengangkutan Hijau dapat mengurangkan penggunaan minyak dan secara tidak langsung menjimatkan perbelanjaan.
ASAS KELESTARIAN 17
Kesimpulan
Kerajaan berhasrat mengurangkan pencemaran daripada aktiviti pengangkutan kerana aktiviti ini telah menghasilkan sebanyak 25% pengeluaran CO2. Malah, aktiviti ini turut menjadi penyumbang kepada perubahan iklim dunia. Pelepasan Gas Rumah Hijau (Green House Gases, GHG) melalui aktiviti pengangkutan boleh meningkat pada kadar yang lebih cepat berbanding aktiviti yang lain, contohnya, aktiviti perindustrian. Melalui pengurangan pembebasan GHG secara agresif dan berterusan adalah perlu untuk memastikan pembebasan GHG yang rendah atau sifar. Hal ini kerana kesan positif dihasilkan dapat mengurangkan perubahan iklim dan boleh membantu mengekalkan keadaan alam sekitar yang lebih lestari. Oleh yang demikian, kesedaran mengenai penggunaan Pengangkutan Hijau perlu ditingkatkan dalam masyarakat Malaysia.
ASAS KELESTARIAN 18
PANDUAN MENGGUNAKANMODUL AKTIVITI MURID
ASAS KELESTARIAN 19
PANDUAN MENGGUNAKAN MODUL AKTIVITI MURID
Pengenalan
Modul Aktiviti Murid ini mengandungi beberapa aktiviti berkaitan Teknologi Hijau dalam mata pelajaran Asas Kelestarian. Bahagian pengenalan modul telah memberikan maklumat tentang Teknologi Hijau. Para murid perlu memahami tentang Teknologi Hijau dahulu sebelum dapat menggunakan modul ini dengan berkesan. Definisi Teknologi Hijau serta Dasar Teknologi Hijau juga diterangkan untuk membantu murid memahami dengan jelas kepentingan Teknologi Hijau. Di samping itu, terdapat sedikit penerangan daripada pakar tentang Sektor Teknologi Hijau (TH) yang sesuai dengan konsep yang diajar dalam mata pelajaran Asas Kelestarian. Infografik juga disediakan sebagai ringkasan keseluruhan maklumat berkenaan TH. Perkara ini dapat menyediakan mereka untuk memahami dan mempunyai kesedaran tentang fenomena perubahan iklim. Konsep Teknologi Hijau dalam modul ini mengguna pakai sektor Teknologi Hijau bagi setiap aktiviti yang dijalankan. Penerangan secara ringkas kaitan Teknologi Hijau dengan aktiviti tersebut juga dinyatakan di bahagian latar belakang. Maklumat lanjut mengenai sektor Teknologi Hijau boleh didapati daripada Jadual IPCC (2014). Jadual tersebut telah menyenaraikan sektor Teknologi Hijau dan kategori yang terletak di bawah sektor berkenaan. Contoh: bagi Sektor Bekalan Tenaga, kategori yang terletak di bawah sektor ini ialah Tenaga Fosil, Tenaga Nuklear dan Tenaga Boleh Baharu. Tenaga Boleh Baharu terdiri daripada Hidroelektrik, Angin, Biojisim dan Biotenaga, Geoterma dan Solar Photo Voltoic (PV) sebagai kaedah menyelesaikan masalah perubahan iklim dengan menggunakan TH.
Modul Aktiviti Murid juga ditulis dalam format yang tertentu. Berikut merupakan penerangan tentang format bagi setiap aktiviti:
• Tajuk Menyatakan tajuk, fokus atau isu utama keseluruhan aktiviti yang menarik.
• Objektif Menyatakan objektif aktiviti yang akan dijalankan serta menunjukkan perkaitan dengan sektor TH yang bersesuaian.
• Latar Belakang Menyatakan konsep mata pelajaran yang terlibat dalam aktiviti serta menerangkan perkaitan konsep tersebut dengan sektor TH yang dinyatakan dalam Jadual IPCC (2014).
• Glosari Senarai glosari diberikan bagi setiap aktiviti. Perkataan atau istilah yang baru bertujuan memberikan penjelasan ringkas untuk kefahaman murid bagi TH yang berkaitan.
• Bahan dan Peralatan Senarai bahan dan peralatan (per kumpulan) yang diperlukan bagi menjalankan aktiviti disertakan. Walau bagaimanapun murid boleh/bebas menggunakan bahan atau peralatan lain mengikut kreativiti mereka.
ASAS KELESTARIAN 20
• Kaedah Penggunaan kaedah adalah mengikut strategi yang dicadangkan dalam Modul Panduan Guru tetapi diubah suai dalam bentuk langkah yang perlu dilakukan oleh murid secara berkumpulan dengan mengikuti proses yang disenaraikan dalam setiap aktiviti.
• Pemerhatian Bahagian ini menyenaraikan arahan atau soalan yang mengarah murid melakukan pemerhatian bagi setiap aktiviti yang mereka lakukan. Arahan atau soalan tersebut bertujuan untuk menggalakkan murid berbincang supaya berlaku komunikasi dan kolaborasi semasa aktiviti dijalankan.
• Soalan Perbincangan Senarai soalan perbincangan diberikan supaya murid dapat berbincang dalam kumpulan semasa aktiviti dijalankan. Soalan-soalan tersebut bertujuan menguji kefahaman murid tentang konsep dalam mata pelajaran Asas Kelestarian dan konsep TH yang diintegrasikan dalam aktiviti berkenaan.
• Kesimpulan Murid perlu berbincang dan membuat kesimpulan daripada aktiviti tersebut dan perlu mengaitkan konsep Asas Kelestarian dengan konsep TH yang telah diaplikasikan.
• Kerjaya Dalam Teknologi Hijau Beberapa pekerjaan yang sesuai diberikan mengikut aktiviti yang dijalankan supaya murid mempunyai pengetahuan tentang pekerjaan yang bersesuaian dengan TH yang tertentu. Maklumat tersebut dapat membuka minda murid serta menarik minat mereka ke arah TH dan Asas Kelestarian.
• Sumber Rujukan Modul Aktiviti Murid juga diberikan senarai rujukan untuk makluman murid. Rujukan diasingkan mengikut aktiviti untuk memudahkan murid mencari maklumat dan membuat rujukan lanjut di laman sesawang.
• Lampiran Modul Aktiviti Murid juga dibekalkan Jadual Rubrik Penilaian Produk dan Folio Lestari Berasaskan Teknologi Hijau. Rubrik penilaian ini perlu digunakan sebagai panduan untuk menghasilkan produk lestari yang terbaik.
ASAS KELESTARIAN 21
REPORT OF THE INTERGOVERNMENTAL PANEL ON CLIMATE CHANGE (IPCC, 2014)
Cambridge University Press32 Avenue of the AmericasNew YorkUnited States of Americawww.cambridge.org
ASAS KELESTARIAN 22
RE
PO
RT
OF
TH
E I
NT
ER
GO
VE
RN
ME
NTA
L PA
NE
L O
N C
LIM
AT
E
CH
AN
GE
(IP
CC
, 201
4)
(*Ex
cerp
t fro
m re
port
)
ENER
GY
SUPP
LY
SEC
TOR
ENER
GY
SUPP
LYC
ATEG
ORY
FOSS
IL E
NER
GY
NU
CLE
AR
EN
ERG
YR
ENEW
AB
LE
Coa
l and
Pea
t
Gas
eous
Fue
l
Petr
oleu
m F
uels
Unc
onve
ntio
nal O
il
Nuc
lear
Was
te M
anag
emen
t - F
uel r
epos
itory
- Im
prov
ing
prol
ifera
tion
res
ista
nce
Ura
nium
Exp
lora
tion,
Ext
ract
ion
and
Refi
ning
- r
epro
cess
ing
the
spen
t fue
l
and
ext
ract
ing
the
unus
ed
ura
nium
Nuc
lear
Fus
ion
- fus
ion
of h
eavy
hyd
roge
n fu
el- f
usio
n-po
wer
pro
duct
ion
Hyd
roel
ectr
icity
Win
d
Bio
mas
s an
d B
ioen
ergy
Geo
ther
mal
Sola
r The
rmal
Ele
ctric
Sola
r Pho
tovo
ltaic
Sola
r Hea
ting
and
Coo
ling
Oce
an E
nerg
y
Bio
fuel
s
Hyd
roge
n an
d Fu
el C
ells
Ther
moe
lect
ric G
ener
ator
s
ASAS KELESTARIAN 23
WA
STE
AN
D W
AST
EWAT
ER M
AN
AG
EMEN
T
SEC
TOR
WA
STE
AN
D W
AST
EWAT
ER M
AN
AG
EMEN
T
CAT
EGO
RYPR
EVEN
TIO
N A
ND
M
INIM
IZAT
ION
SEPA
RAT
ION
AN
D
REC
YCLI
NG
CO
LLEC
TIO
N A
ND
TR
AN
SFER
TREA
TMEN
T A
ND
PR
OC
ESSI
NG
ULT
IMAT
E D
ISPO
SAL
AN
D
LAN
DFI
LLW
AST
EWAT
ER
TREA
TMEN
T
-
Food
was
te
p
reve
ntio
n -
H
otel
was
te
pre
vent
ion
-
Pape
r was
te
min
imiz
atio
n-
C
lean
er
pro
duct
ion
-
Alte
rnat
ives
p
ract
ices
for
pla
stic
film
/
S
tyro
foam
c
onta
iner
-
W
aste
se
greg
atio
n
-
W
aste
re
cycl
ing
-
E
-was
te
Col
lect
ion
met
hod
-
M
echa
nica
l
an
d se
mi-
mec
hani
cal.
Sche
dulin
g an
d R
outin
g
-
M
inim
izat
ion
of c
olle
ctio
n
an
d tra
nsfe
r
tim
e -
Min
imiz
atio
n
of fu
el
cons
umpt
ion
-
U
tiliz
atio
n of
bi
ofue
l.
Phys
ical
trea
tmen
t-
M
inim
izat
ion
of v
olum
e an
d
w
eigh
t.-
Al
tera
tion
o
f was
te fo
rm
and
sha
pe-
W
aste
to a
nim
al fo
od
Ther
mal
Pro
cess
-
Was
te to
ene
rgy
Bio
logi
cal P
roce
ss-
W
aste
to e
nerg
y-
W
aste
to fe
rtiliz
er-
Bi
ogas
pro
duct
ion
-
Bioe
than
ol
pro
duct
ion
-
Bio-
hydr
ogen
p
rodu
ctio
n
-
Lan
dfill
min
ing
-
Met
hane
gas
b
iore
acto
r-
V
olat
ile fa
tty
aci
ds e
xtra
ctio
n
fro
m la
ndfil
l
l
each
ate
-
Lan
dfill
leac
hate
tr
eatm
ent
met
hods
.
-
U
tiliz
atio
n of
slu
dge
in
in
dust
rial a
nd
a
gric
ultu
ral.
-
Bi
ogas
pro
duct
ion
from
slu
dge
CAT
EGO
RY
WA
STE
MA
NA
GEM
ENT
AN
D
GH
G-
MIT
IGAT
ION
TE
CH
NO
LOG
IES
CH
4 M
AN
AG
EMEN
T AT
LA
ND
FILL
S
INC
INER
ATIO
N A
ND
O
THER
TH
ERM
AL
PRO
CES
SES
BIO
LOG
ICA
L TR
EATM
ENT
WA
STE
RED
UC
TIO
N,
RE-
USE
AN
D
REC
YCLI
NG
WA
STEW
ATER
AN
D
SLU
DG
E TR
EATM
ENT
-Con
trolle
d la
ndfil
ling
a) la
ndfil
l gas
rec
over
yb)
with
out l
andfi
ll
gas
reco
very
- Opt
imiz
atio
n m
icro
bial
m
etha
ne
oxi
datio
n in
l
andfi
lls c
over
soi
l (
bioc
over
s)
- ind
ustri
al c
o-co
mbu
stio
n- fl
uidi
zed
bed
tech
nolo
gy- C
ompo
stin
g- A
naer
obic
Dig
estio
n- M
BT
(Mec
hani
cal
Bio
logi
cal T
reat
men
t)
-Was
te m
inim
izat
ion
ASAS KELESTARIAN 24
TRA
NSP
OR
T
SEC
TOR
TRA
NSP
OR
TC
ATEG
ORY
RO
AD
TR
AN
SPO
RT
RA
ILAV
IATI
ON
SHIP
PIN
G
Red
ucin
g Ve
hicl
es L
oad
-Use
ligh
twei
ght m
ater
ials
-App
ly a
erod
ynam
ic
impr
ovem
ent
-Mob
ile a
ir co
nditi
onin
g (M
AC) s
yste
m
Impr
ovin
g D
rive
Trai
n Effi
cien
cy-A
dvan
ced
dire
ct in
ject
ion
- Gas
olin
e / D
iese
l eng
ines
and
tra
nsm
issi
on-H
ybrid
driv
e tra
ins
Alte
rnat
ive
Fuel
s-B
iofu
els
-Nat
ural
Gas
(CN
G /
LNG
/ G
TL)
-Hyd
roge
n / f
uel c
ells
-Ele
ctric
veh
icle
s
Wel
l-to-
Whe
els
Ana
lysi
s of
Te
chni
cal M
itiga
tion
Opt
ions
a)
Roa
d tra
nspo
rt: m
ode
shift
s
-P
ublic
tran
spor
t
-N
on-m
otor
ized
tran
spor
t (N
MT)
Eco-
Driv
ing
Prac
tices
Red
ucin
g A
erod
ynam
ic
Res
ista
nce
Red
ucin
g Tr
ain
Wei
ght
Reg
ener
ativ
e B
raki
ng
Hig
her E
ffici
ency
Pr
opul
sion
Sys
tem
Tech
nolo
gy D
evel
opm
ents
Engi
ne D
evel
opm
ents
Airc
raft
Dev
elop
men
ts
Alte
rnat
ive
Fuel
s fo
r Avi
atio
n
Avia
tion
Pote
ntia
l Pra
ctic
es
Low
er F
light
Spe
eds
App
lyin
g C
urre
nt E
nerg
y-Sa
ving
St
rate
gies
Load
Opt
imiz
atio
n
Mai
nten
ance
ASAS KELESTARIAN 25
BU
ILD
ING
S
SEC
TOR
BU
ILD
ING
S
CAT
EGO
RYTH
ERM
AL
ENVE
LOPE
IND
OO
R
ENVI
RO
NM
ENTA
LQ
UA
LITY
(IE
Q)
CO
OLI
NG
A
ND
C
OO
LIN
G
LOA
DS
HEA
TIN
G,
VEN
TILA
TIO
N
AN
D A
IR
CO
ND
ITIO
NIN
G(H
VAC
) SY
STEM
S
BU
ILD
ING
EN
ERG
Y M
AN
AG
EMEN
T SY
STEM
S
AC
TIVE
C
OLL
ECTI
ON
A
ND
TR
AN
SFO
RM
ATIO
N
OF
REN
EWA
BLE
EN
ERG
Y
DO
MES
TIC
W
ATER
LIG
HTI
NG
SY
STEM
SD
AYLI
GH
TIN
G
HO
USE
HO
LD
APP
LIA
NC
ES,
CO
NSU
MER
EL
ECTR
ON
ICS
AN
D O
FFIC
E EQ
UIP
MEN
T
Insu
latio
n
Win
dow
s
Air L
eaka
ge
Air Q
ualit
y
Com
forta
ble
Hum
idity
Tem
pera
ture
Red
ucin
g th
e C
oolin
g Lo
ad
Pass
ive
and
Low
-Ene
rgy
Coo
ling
Tech
niqu
es-N
atur
al
and
n
ight
-tim
e
ven
tilat
ion
-Eva
pora
tive
c
oolin
g-P
assi
ve
coo
ling
te
chni
ques
Air
Con
ditio
ners
an
d Va
por
Com
pres
sion
C
hille
rs
Alte
rnat
ive
HVA
C
Syst
ems
in
Com
mer
cial
B
uild
ings
-Rad
iant
chi
lled
c
eilin
g co
olin
g-D
ispl
acem
ent
ven
tilat
ion
Com
mis
sion
ing
Ope
ratio
n,
Mai
nten
ance
and
Pe
rfor
man
ce-C
ogen
erat
ion
a
nd D
istri
ct
Hea
ting/
Coo
ling
Bui
ldin
g-In
tegr
ated
PV
(BiP
V)
Sola
r The
rmal
En
ergy
for H
eatin
g an
d H
ot W
ater
Land
scap
e -s
olar
gar
den
Win
d En
ergy
Wat
er
Savi
ng
Fixt
ures
Wat
er
Effici
ent
Was
hing
M
achi
ne
Insu
late
d W
ater
H
eate
rs
Air-
sour
ce
or
Exha
ust-a
irH
eat P
umps
Sola
r Th
erm
alW
ater
H
eate
rs
Wat
er
Rec
yclin
g
Rai
nwat
erH
arve
stin
g
Hig
h Effi
cien
cy
Elec
tric
Ligh
ting
Use
of N
atur
al
Ligh
ting
Stan
dby
and
Low
Po
wer
Mod
e
Effici
ency
of
Biom
ass
Stov
es
Impr
oved
Ac
cess
to C
lean
C
ooki
ng F
uels
Sola
r Coo
kers
Smal
l Ele
ctric
C
ooki
ng
Equi
pmen
t
CAT
EGO
RYM
ATER
IALS
Use
of G
reen
Mat
eria
ls
Vola
tile
Org
anic
Com
poun
d (V
OC
) Pai
nts
Ren
ewab
le R
aw M
ater
ials
ASAS KELESTARIAN 26
AG
RIC
ULT
UR
E A
ND
FO
RES
TRY
SEC
TOR
AG
RIC
ULT
UR
E A
ND
FO
RES
TRY
CAT
EGO
RYC
RO
PLA
ND
MA
NA
GEM
ENT
GR
AZI
NG
LA
ND
MA
NA
GEM
ENT
AN
D
PAST
UR
E IM
PRO
VEM
ENT
MA
NA
GEM
ENT
OF
OR
GA
NIC
/PEA
TY
SOIL
SFO
RES
TRY
Impr
oved
Agr
onom
ic P
ract
ices
Nut
rient
Man
agem
ent
Tilla
ge/R
esid
ue M
anag
emen
t
Wat
er M
anag
emen
t
Ric
e M
anag
emen
t
Agr
o-Fo
rest
ry
Land
Cov
er (u
se) c
hang
e
Gra
zing
Inte
nsity
Incr
ease
d Pr
oduc
tivity
Nut
rient
Man
agem
ent
Fire
Man
agem
ent
Spec
ies
Intr
oduc
tion
Res
tora
tion
of D
egra
ded
Land
s
Live
stoc
k M
anag
emen
t
- Im
prov
ed fe
edin
g pr
actic
es- S
peci
fic a
gent
s an
d di
etar
y ad
ditiv
es- L
onge
r-ter
m m
anag
emen
t ch
ange
s an
d an
imal
bre
edin
g
Man
ure
Man
agem
ent
Bio
ener
gy
- Res
idue
s fro
m a
gric
ultu
re- D
edic
ated
ene
rgy
crop
s
Red
ucin
g D
efor
esta
tion
and
Deg
rada
tion
Affo
rest
atio
n/R
efor
esta
tion
Fore
st M
anag
emen
t to
Incr
ease
Sta
nd a
nd
Land
scap
e-Le
vel C
arbo
n D
ensi
ty
Incr
easi
ng O
ff-Si
te C
arbo
n St
ocks
in W
ood
Prod
ucts
and
En
hanc
ing
Prod
uct a
nd
Fuel
Sub
stitu
tion
ASAS KELESTARIAN 27
IND
UST
RY
SEC
TOR
IND
UST
RY
CAT
EGO
RYEN
ERG
Y EF
FIC
IEN
CY
FUEL
SW
ITC
HIN
GPO
WER
R
ECO
VERY
REN
EWA
BLE
SM
ATER
IAL
EFFI
CIE
NC
YC
AR
BO
N
SEQ
UES
TRAT
ION
Ener
gy M
anag
emen
t Sy
stem
s
Effici
ent M
otor
Sy
stem
s
Ligh
ting
and
HVA
C
Shoe
Pre
ss
Effici
ent D
ryin
g
Refi
nery
Gas
Coa
l to
Nat
ural
G
as a
nd O
il
Was
te F
uels
Bio
gas
Bio
mas
s
Land
fill G
as
Cog
ener
atio
n
Pre-
Cou
pled
Gas
Tu
rbin
e
Pres
sure
Rec
over
y Tu
rbin
e
Hyd
roge
n R
ecov
ery
Ana
erob
ic D
iges
tion
Gas
ifica
tion
Was
te E
nerg
y R
ecov
ery
Bio
mas
s
Bio
gas
Win
d Tu
rbin
es
Hyd
ropo
wer
Cha
rcoa
l
Bio
fuel
s
Sola
r Dry
ing
Sola
r Coo
ling
Sola
r Pr
oces
s H
eat
Hea
t pum
ps
Rec
yclin
g
Hig
h St
reng
th
Stee
l
Red
uctio
n Pr
oces
s Lo
sses
Thin
ner F
ilm a
nd
Coa
ting
Incr
ease
d Effi
cien
cy
Tran
spor
t Sec
tor
Re-
usab
le C
onta
iner
s
Clo
sed
Wat
er U
se
Oxy
-Fue
l C
ombu
stio
n
CO
2 Sep
arat
ion
from
Flu
e G
as
Hyd
roge
n R
educ
tion
Oxy
gen
Use
in
Bla
st F
urna
ces
App
licat
ion
to
Am
mon
ia,
Ethy
lene
Oxi
de
Proc
esse
s
O2 C
ombu
stio
n in
Kiln
O2 C
ombu
stio
n
ASAS KELESTARIAN 28
RU
BR
IK P
ENIL
AIA
N P
RO
DU
K D
AN
FO
LIO
LES
TAR
I BER
ASA
SKA
N T
EKN
OLO
GI H
IJA
U
TAJU
K P
RO
JEK
:
NA
MA
MU
RID
KEL
AS
TAR
IKH
SIA
P PR
OJE
K
1. 2. 3. 4. BR
IF P
RO
JEK
:
Taha
p Pe
mik
iran
(KB
AT)
Krit
eria
Taha
p 1
Taha
p 2
Taha
p 3
Taha
p 4
Mar
kah
Peng
etah
uan
Men
gkon
seps
i Pro
duk
Lest
ari
Ber
asas
kan
Tekn
olog
i Hija
u
1. M
embe
ri ko
nsep
asa
s
mas
alah
ber
dasa
rkan
kep
ada
Sekt
or T
H s
eper
ti
B
ekal
an T
enag
a,
P
erta
nian
dan
Per
huta
nan,
Pen
gang
kuta
n,
B
angu
nan,
Pen
guru
san
Sis
a da
n Ai
r Sis
a da
n
Indu
stri.
2. P
enja
naan
Idea
Aw
alan
.
1 –
2M
urid
tida
k da
pat m
embe
ri ko
nsep
asa
s m
asal
ah
berd
asar
kan
TH. M
urid
ju
ga ti
dak
bole
h m
embe
ri ca
dang
an la
ngka
h ya
ng
bers
esua
ian
untu
k m
enye
lesa
ikan
m
asal
ah te
rseb
ut d
an ti
dak
dapa
t men
ghas
ilkan
idea
aw
alan
.
3 –
4M
urid
dap
at m
embe
ri ko
nsep
asa
s m
asal
ah
berd
asar
kan
TH te
tapi
m
asih
tida
k da
pat
men
cada
ngka
n la
ngka
h ya
ng b
erse
suai
an u
ntuk
m
enye
lesa
ikan
mas
alah
te
rseb
ut d
an id
ea a
wal
an
yang
dic
adan
gkan
kur
ang
krea
tif.
5 –
6M
urid
dap
at m
embe
ri ko
nsep
asa
s m
asal
ah
berd
asar
kan
TH d
an b
oleh
m
enca
dang
kan
lang
kah
yang
ber
sesu
aian
unt
uk
men
yele
saik
an m
asal
ah
ters
ebut
teta
pi
penj
anaa
n id
ea a
wal
an
yang
dic
adan
gkan
ad
alah
kre
atif.
7 –
8M
urid
dap
at m
embe
ri ko
nsep
asa
s m
asal
ah
berd
asar
kan
TH d
an b
oleh
m
enca
dang
kan
lang
kah
yang
ber
sesu
aian
unt
uk
men
yele
saik
an m
asal
ah
ters
ebut
ser
ta b
oleh
m
enca
dang
kan
idea
aw
alan
yan
g sa
ngat
kre
atif.
8
Skor
:Sk
or:
Skor
:Sk
or:
ASAS KELESTARIAN 29
Taha
p Pe
mik
iran
(KB
AT)
Krit
eria
Taha
p 1
Taha
p 2
Taha
p 3
Taha
p 4
Mar
kah
Men
gapl
ikas
i
Mer
eka
bent
uk P
rodu
k Te
knol
ogi H
ijau
1. M
urid
aka
n di
bim
bing
unt
uk m
erek
a
ben
tuk
prod
uk le
star
i ber
kons
epka
n
TH
den
gan
mem
buat
laka
ran
awal
.
M
elal
ui p
rose
s pe
ngem
bang
an id
ea
l
akar
an in
i, ak
tiviti
per
binc
anga
n
dan
pem
bent
anga
n ak
an d
ilaku
kan
d
alam
kum
pula
n.2.
Mur
id a
kan
men
gapl
ikas
ikan
pen
geta
huan
TH
dal
am
m
emba
ngun
kan
luki
san
isom
etri
u
ntuk
men
ghas
ilkan
laka
ran
prod
uk
l
esta
ri de
ngan
lebi
h te
rper
inci
.
1 –
2M
urid
tida
k da
pat
men
gapl
ikas
i pe
nget
ahua
n se
dia
ada
TH d
enga
n te
pat u
ntuk
m
erek
a be
ntuk
pro
duk
lest
ari b
erko
nsep
kan
TH d
an ti
dak
dapa
t m
engh
asilk
an lu
kisa
n is
omet
ri ya
ng b
aik.
3 –
4M
urid
dap
at m
enga
itkan
pe
nget
ahua
n se
dia
TH
deng
an k
uran
g te
pat
untu
k di
aplik
asik
an
dala
m m
erek
a be
ntuk
pr
oduk
lest
ari
berk
onse
pkan
TH
dan
da
pat m
engh
asilk
an
luki
san
isom
etri
yang
ku
rang
bai
k.
5 –
6M
urid
dap
at m
enga
itkan
pe
nget
ahua
n se
dia
TH
deng
an te
pat u
ntuk
di
aplik
asik
an d
alam
m
erek
a be
ntuk
pro
duk
lest
ari b
erko
nsep
kan
TH
dan
dapa
t men
ghas
ilkan
lu
kisa
n is
omet
ri ya
ng
baik
.
7 –
8M
urid
dap
at m
enga
itkan
pe
nget
ahua
n se
dia
ada
TH d
enga
n sa
ngat
tepa
t unt
uk
diap
likas
ikan
dal
am
mer
eka
bent
uk
prod
uk le
star
i be
rkon
sepk
an T
H d
an
dapa
t men
ghas
ilkan
lu
kisa
n is
omet
ri ya
ng
sang
at b
aik
8
Skor
:Sk
or:
Skor
:Sk
or:
Men
gapl
ikas
i (K
emah
iran)
Pem
bang
unan
Pro
duk
Tekn
olog
i Hija
u
Bang
unka
n m
odel
pro
tota
ip p
rodu
k le
star
i be
rkon
sepk
an T
H b
erda
sark
an k
epad
a lu
kisa
n is
omet
ri ya
ng te
lah
diba
ngun
kan.
1 –
2M
urid
mem
puny
ai
taha
p ke
mah
iran
psik
omot
or y
ang
rend
ah d
alam
pe
ngha
sila
n pr
oduk
le
star
i ber
kons
epka
n TH
.
3 –
4M
urid
mem
puny
ai ta
hap
kem
ahira
n ps
ikom
otor
ya
ng s
eder
hana
den
gan
men
guas
ai k
emah
iran
asas
dal
am p
engg
unaa
n al
atan
per
tuka
ngan
un
tuk
men
ghas
ilkan
pr
oduk
lest
ari
berk
onse
pkan
TH
teta
pi
tidak
cek
ap u
ntuk
m
eman
ipul
asik
an d
an
men
ggun
akan
pe
lbag
ai s
umbe
r dal
am
mem
bang
unka
n pr
otot
aip
prod
uk
lest
ari b
erko
nsep
kan
TH.
5 –
6M
urid
mem
puny
ai ta
hap
kem
ahira
n ps
ikom
otor
ya
ng ti
nggi
dan
cek
ap
mem
anip
ulas
i dan
m
engg
unak
an
pelb
agai
sum
ber d
alam
m
emba
ngun
kan
prot
otai
p pr
oduk
le
star
i ber
kons
epka
n TH
.
7 –
8M
urid
mem
puny
ai ta
hap
kem
ahira
n ps
ikom
otor
ya
ng s
anga
t tin
ggi u
ntuk
m
enga
plik
asik
an te
knik
-te
knik
bar
u ya
ng ti
dak
dipe
rken
alka
n da
lam
mem
bang
unka
n pr
otot
aip
prod
uk
lest
ari b
erko
nsep
kan
TH.
8
Skor
:Sk
or:
Skor
:Sk
or:
ASAS KELESTARIAN 30
Taha
p Pe
mik
iran
(KB
AT)
Krit
eria
Taha
p 1
Taha
p 2
Taha
p 3
Taha
p 4
Mar
kah
Men
gana
lisis
Pend
okum
enta
sian
Men
yedi
akan
dan
men
ghas
ilkan
folio
reka
be
ntuk
pro
duk
bera
sask
an k
onse
p.
1 –
2Pe
nyed
iaan
dan
pe
ngha
sila
n fo
lio ti
dak
leng
kap
dan
tidak
di
kem
as k
ini.
3 - 4
Peny
edia
an d
an
peng
hasi
lan
folio
di
sedi
akan
den
gan
leng
kap
teta
pi te
rdap
at
reko
d ya
ng ti
dak
dike
mas
kin
i.
5 –
6Pe
nyed
iaan
dan
pe
ngha
sila
n fo
lio
dise
diak
an d
enga
n le
ngka
p. S
emua
reko
d di
kem
as k
ini d
enga
n ba
ik.
7 –
8Pe
nyed
iaan
dan
pe
ngha
sila
n fo
lio
dise
diak
an d
enga
n le
ngka
p. S
emua
reko
d di
kem
as k
ini d
enga
n ba
ik
dan
bers
iste
mat
ik.
8
Skor
:Sk
or:
Skor
:Sk
or:
Men
ilai
Pem
bent
anga
n
Pem
bent
anga
n ya
ng m
enga
mbi
l kira
taha
p pe
ngua
saan
bah
asa,
kem
ahira
n pe
nguc
apan
, kem
ahira
n ko
mun
ikas
i, kr
eativ
iti d
alam
mem
buat
rum
usan
pe
mbe
ntan
gan,
org
anis
asi p
embe
ntan
gan
dan
mem
pers
emba
hkan
gay
a pe
mik
iran
yang
kre
atif
dan
kriti
s.
1 –
2Pe
nyam
paia
n ya
ng
tidak
tera
tur d
an ti
dak
jela
s, o
bjek
tif
penc
apai
an a
ktiv
iti
yang
tida
k di
capa
i dan
pe
ngur
usan
mas
a ya
ng
lem
ah.
3 - 4
Peny
ampa
ian
yang
ku
rang
tera
tur d
an
kura
ng je
las,
se
baha
gian
obj
ektif
pe
ncap
aian
akt
iviti
sa
haja
yan
g te
rcap
ai
dan
peng
urus
an m
asa
yang
kur
ang
mem
uask
an.
5 –
6Pe
nyam
paia
n ya
ng
tera
tur,
jela
s da
n be
rsep
adu.
Obj
ektif
pe
ncap
aian
akt
iviti
te
rcap
ai d
an
kepe
lbag
aian
kae
dah
peny
ampa
ian,
pe
ngur
usan
mas
a ya
ng
optim
um.
7 –
8Pe
nyam
paia
n ya
ng
sang
at te
ratu
r, sa
ngat
je
las
dan
bers
epad
u.
Obj
ektif
pen
capa
ian
aktiv
iti te
rcap
ai d
an
kepe
lbag
aian
kae
dah
peny
ampa
ian,
pe
ngur
usan
mas
a ya
ng
optim
um s
erta
terd
apat
un
sur k
reat
iviti
dan
in
ovas
i yan
g da
pat
men
amba
h ni
lai d
alam
pe
nyam
paia
n.
8
Skor
:Sk
or:
Skor
:Sk
or:
ASAS KELESTARIAN 31
Taha
p Pe
mik
iran
(KB
AT)
Krit
eria
Taha
p 1
Taha
p 2
Taha
p 3
Taha
p 4
Mar
kah
Men
cipt
a
Prod
uk
Prod
uk y
ang
diba
ngun
kan
perlu
m
emen
uhi c
iri-c
iri b
erko
nsep
kan
TH
serta
ciri
-ciri
reka
ben
tuk
yang
be
rses
uaia
n se
perti
kes
elam
atan
, bol
eh
digu
naka
n de
ngan
bai
k, s
iste
m
mek
anik
al y
ang
berfu
ngsi
den
gan
baik
, m
esra
ala
m, e
rgon
omik
, nila
i est
etik
a ya
ng
baik
ser
ta p
emilih
an b
ahan
yan
g be
rses
uaia
n da
lam
mem
bang
unka
n pr
oduk
.
1 –
2Pr
oduk
yan
g di
bang
unka
n tid
ak
mem
puny
ai c
iri-c
iri
berk
onse
pkan
TH
dan
tid
ak m
emen
uhi k
riter
ia
reka
ben
tuk
yang
be
rses
uaia
n.
3 –
4Pr
oduk
yan
g di
bang
unka
n m
empu
nyai
ciri
-ci
ri be
rkon
sepk
an T
H
teta
pi ti
dak
mem
enuh
i kr
iteria
reka
ben
tuk
yang
ber
sesu
aian
. Pr
oduk
yan
g di
bang
unka
n ju
ga
tidak
dih
asilk
an
deng
an b
aik
dan
dibu
at s
ecar
a tid
ak
kem
as.
5 –
6Pr
oduk
yan
g di
bang
unka
n m
empu
nyai
ciri
-ciri
be
rkon
sepk
an T
H d
an
mem
enuh
i krit
eria
re
ka b
entu
k ya
ng
bers
esua
ian
teta
pi
diha
silk
an d
enga
n ku
aliti
yan
g re
ndah
da
n di
buat
sec
ara
kem
as.
7 –
8Pr
oduk
yan
g di
bang
unka
n ad
alah
sa
ngat
bai
k, s
anga
t kem
as
dan
mem
enuh
i krit
eria
reka
be
ntuk
pr
oduk
yan
g di
teta
pkan
.
8
Skor
:Sk
or:
Skor
:Sk
or:
ASAS KELESTARIAN 32
AKTIVITI 1
KERETA EKO
ASAS KELESTARIAN 33
KERETA EKO
Objektif
Mengaplikasikan konsep TH dalam kategori Pengangkutan Jalan berserta kategori Tenaga Boleh Baharu iaitu Tenaga Solar dan kategori Pengasingan dan Kitar Semula bagi mereka bentuk model Kereta Eko.a
r belakJam Pertemuan
Dicadangkan 15 jam pertemuan untuk keseluruhan aktiviti mereka bentuk model Kereta Eko.
ang
Latar Belakang
Aktiviti Sektor ModelKereta Eko Bekalan Tenaga
(Energy Supply)
• Tenaga Boleh Baharu (Renewable Energy)• Tenaga Solar (Solar Photo Voltoic)
Pengangkutan (Transport)
• Pengangkutan Jalan (Road Transport)• Amalan Pemanduan Eko (Eco-Driving Practices)
Pengurusan Sisa dan Air Sisa (Waste and Wastewater Management)
• Pengasingan dan Kitar Semula (Separation and Recycling)
Contoh : Reka bentuk Kereta Eko
AKTIVITI 1
ASAS KELESTARIAN 34
Glosari
Kitar semula - Kitar semula bermaksud memungut dan mengasingkan sisa pepejal bagi maksud menghasilkan keluaran. Kitar semula berlaku apabila bahan-bahan diproses dan menghasilkan produk yang sama. Kitar semula mengubah bahan-bahan yang sepatutnya menjadi sisa kepada sumber-sumber yang bernilai. Sebagai tambahan, ia menjadi sumber kepada alam sekitar, kewangan dan faedah sosial. Bahan-bahan seperti kaca, besi, plastik dan kertas dikumpul, diasingkan dan dihantar ke pusat pemprosesan untuk ditukarkan kepada produk atau bahan baru.
Lestari - Tidak berubah-ubah, kekal, tetap; melestarikan, menetapkan, mengekalkan. Contoh: kelestarian hutan, kelestarian keadaan (hutan, persekitaran, dan lain-lain) yang tidak berubah atau yang terpelihara seperti asal.
Pengurusan Sisa dan Air Sisa - Apa sahaja lebihan, keluaran yang tidak dikehendaki ataupun apa-apa bahan yang perlu dilupuskan kerana sudah rosak, pecah atau lusuh. Sisa boleh dijana melalui beberapa medium antaranya sisa isi rumah, sisa industri, sisa pembinaan, sisa komersial serta sisa khas yang perlu dilupuskan menggunakan kaedah-kaedah tertentu kerana berbahaya dan memudaratkan kesihatan. Pengurusan sisa dan air sisa ialah satu kaedah untuk mengurus pelbagai jenis medium sisa bagi meminimumkan kesan pembuangan sisa terhadap alam.
Teknologi Hijau - Pembangunan dan aplikasi produk, peralatan serta sistem untuk memelihara alam sekitar dan alam semula jadi serta meminimumkan atau mengurangkan kesan negatif daripada aktiviti manusia.
Tenaga Boleh Baharu - Merujuk kepada tenaga yang boleh diganti sepanjang hayat manusia. Terdapat banyak sumber tenaga yang dikenali sebagai tenaga boleh baharu antaranya tenagasolar, tenaga angin, tenaga hidro dan tenaga biojisim.
Tenaga Solar - Tenaga solar lebih dikenali sebagai tenaga suria menggunakan pancaran cahaya matahari sebagai sumber tenaga untuk menjana tenaga elektrik.
Bahan dan Peralatan
i. Panel Solar PVii. Bahan kitar semula iii. Wayariv. Rodav. Pelekat (Double Sided Tape)vi. Getah gelangvii. Tali / Benangviii. Motor AT 2 V 145 mAix. Multimeter
ASAS KELESTARIAN 35
Kaedah
Kaedah untuk membangunkan model Kereta Eko ialah :
Langkah 1: Buat sesi penjanaan minda (brainstorming) dalam kumpulan kecil yang terdiri daripada tiga (3) hingga empat (4) orang untuk membincangkan brif reka bentuk model Kereta Eko dalam Jadual 1.
Langkah 2: Melalui sesi penjanaan minda, bincangkan tentang cara untuk mereka bentuk model Kereta Eko menggunakan Tenaga Boleh Baharu, Amalan Pemanduan Eko dan Pengasingan dan Kitar Semula.
Jadual 1: Jadual Brif Reka Kereta Eko
Situasi dan Masalah Brif Reka Bentuk
Situasi:Kini hampir keseluruhan penduduk Malaysia memiliki dan menggunakan kenderaan persendirian yang memerlukan bahan api fosil sebagai sumber tenaga utama untuk menggerakkan kenderaan tersebut.
Masalah:Kenderaan persendirian seperti kereta dan motor menggunakan enjin yang memerlukan bahan api fosil. Penggunaan bahan api fosil menghasilkan gas rumah hijau (Green House Gases, GHG) seperti karbon dioksida, metana, jelaga dan abu. Ini akan menyumbang kepada peningkatan pemanasan global. Masalah ini boleh diselesaikan dengan mengaplikasikan konsep TH.
Menghasilkan reka bentuk model kereta Eko yang digerakkan dengan menggunakan sumber Tenaga Solar. Model Kereta Eko boleh direka bentuk dan dibangunkan berasaskan kepada kategori Pengangkutan Jalan dan kategori Pengasingan dan Kitar Semula dengan menggunakan bahan-bahan kitar semula. Pembangunan model Kereta Eko ini menggunakan Sektor Bekalan Tenaga dalam kategori Tenaga Boleh Baharu, Sektor Pengangkutan dan Sektor Pengurusan Sisa dan Air Sisa.
• Daripada brif di atas jalankan kajian dan penyelidikan lanjut untuk mendapatkan maklumat.• Isikan sektor TH yang akan diaplikasikan serta tempoh masa siap dan peralatan yang digunakan dalam jadual di bawah:
Sektor TH yang Diaplikasikan
Anggaran Tempoh Masa Projek Siap Peralatan yang Digunakan
ASAS KELESTARIAN 36
Langkah 3: Buat lakaran idea awalan produk dengan menggunakan Jadual 2. Melalui lakaran idea awalan, gabungkan komponen yang digunakan agar boleh menggambarkan dengan lebih jelas sebelum model Kereta Eko dibangunkan.
Jadual 2: Lakaran Idea Awalan
Lakaran Idea Awalan
ASAS KELESTARIAN 37
Langkah 4: Selepas pemilihan satu idea awalan yang terbaik, lakarkan sekurang-kurangnya tiga lakaran pengembangan idea dalam Jadual 3. Melalui lakaran pengembangan idea, gambarkan model Kereta Eko yang ingin dibangunkan dengan lebih jelas.
Jadual 3: Lakaran Pengembangan Idea
Lakaran Pengembangan Idea
Lakaran 1
Lakaran 2
Lakaran 3
ASAS KELESTARIAN 38
Langkah 5: Selepas memilih idea yang hendak dibina, buat beberapa lukisan kerja sebelum model produk Kereta Eko dibangunkan dengan menggunakan Jadual 4. Lukisan kerja ini akan menjadi panduan asas untuk membangunkan produk tersebut.
Jadual 4: Lukisan Isometri Model Produk Kereta Eko
Lukisan Isometri
ASAS KELESTARIAN 39
Langkah 6: Untuk memulakan kerja-kerja pembangunan, isi Jadual 5 bagi menentukan pemilihan bahan yang hendak digunakan dan anggaran kos pembangunan yang diperlukan. Rancang pembangunan tersebut dengan lebih berkesan agar dapat menghasilkan model Kereta Eko yang lebih baik.
Jadual 5: Pemilihan Bahan Untuk Membangunkan Produk
Langkah 7: Pilih Sektor TH yang terlibat dalam penghasilan produk Kereta Eko dengan menggunakan Jadual 6.
Jadual 6: Kriteria TH dalam Penghasilan Produk Kereta Eko
BilCadangan Bahan
Anggaran KosKomponen Kategori Bahan Bahan
Jumlah Keseluruhan
Bil Sektor TH Tandakan ( ) pada Sektor yang Terlibat
1 Sektor Bekalan Tenaga (Energy Supply)
2 Sektor Pengurusan Sisa dan Air Sisa (Waste and Wastewater Management)
3 Sektor Pengangkutan (Transport)
4 Sektor Bangunan (Building)
5 Sektor Industri (Industry)
6 Sektor Pertanian dan Perhutanan (Agriculture and Forestry)
ASAS KELESTARIAN 40
Langkah 8: Uji reka bentuk dengan menggunakan Jadual 7 bagi memastikan reka bentuk Kereta Eko mengikut kriteria pengujian reka bentuk.
Jadual 7: Kriteria Pengujian Reka Bentuk Produk Kereta Eko
Sila pilih skala 1 (Sangat Lemah) hingga 5 (Sangat Baik) bagi menilai model produk Kereta Eko yang telah anda bangunkan.
Bil Kriteria Pengujian Reka BentukSkala Penilaian
1 2 3 4 51 Keselamatan2 Kefahaman3 Fungsi4 Andaian saintifik5 Bentuk keseluruhan6 Sistem mekanikal7 Mesra alam8 Sambungan9 Kesesuaian bahan10 Ergonomik11 Jenis Pengujian
Jenis pengujian untuk semua produk adalah Ujian Parameter. Sila isikan ruangan penerangan untuk setiap kriteria untuk menguji produk anda.
Kriteria Penerangan
i. Manusia
ii. Fungsi
iii. Kekuatan
iv. Estetika
v. Bahan
ASAS KELESTARIAN 41
Langkah 9: Akhirnya, buat pendokumentasian dengan menghasilkan folio reka bentuk yang mengandungi perkara berikut:
a) Penerangan situasi dan masalahb) Brif reka bentukc) Penerangan tentang maklumat yang telah dikumpuld) Cadangan idea awalane) Pemilihan ideaf) Pengembangan ideag) Penerangan idea penyelesaian dan perincianh) Penyediaan lukisan isometrii) Pembinaan modelj) Pengujian dan laporan pengujian
Langkah 10: Bentangkan hasil produk Kereta Eko berdasarkan rubrik yang disertakan.
Pemerhatian
i. Apakah bacaan voltan yang minimum diperlukan untuk menggerakkan Kereta Eko?ii. Apakah akan berlaku apabila saiz panel solar PV yang berbeza digunakan dalam reka bentuk model Kereta Eko?
Soalan Perbincangan n
i. Apakah yang dimaksudkan dengan solar? Jelaskan kefahaman anda tentang solar Photo Voltaic (PV).ii. Jelaskan kaedah penjimatan tenaga boleh dilakukan oleh seorang murid ketika hendak bergerak dari satu tempat ke tempat yang lain.iii. Pada pendapat anda, apakah perbezaan yang boleh diukur sekiranya panel solar PV disambungkan secara selari dan secara bersiri?iv. Bagaimana faktor keamatan cahaya matahari memberi kesan kepada penghasilan tenaga elektrik dalam panel solar PV?
Kesimpulan
Berdasarkan aktiviti ini, apakah kesimpulan yang boleh dinyatakan oleh kumpulan anda berkaitan dengan reka cipta Kereta Eko? Kaitkan aktiviti ini dengan konsep TH yang anda gunakan dalam mereka bentuk Kereta Eko.
ASAS KELESTARIAN 42
Kerjaya Dalam Teknologi Hijau
• Pemasang Panel Solar• Juruteknik Elektrik•. Juruteknik Automotif•. Juruteknik Sel Solar• Juruteknik Reka Bentuk Hijau• Juruteknik Tenaga
Sumber Rujukan
i. Awesome DIY Mini Solar Power Car https://www.youtube.com/watch?v=zYxteR6dTLQii. DIY Mini Solar Car! https://www.youtube.com/watch?v=K1HmBGA35Ds iii. How to Make a Solar Car https://www.youtube.com/watch?v=tCQ8Jk3Kp5Qiv. How to Make a Mini Solar Car! https://www.youtube.com/watch?v=RLzwFQyLil8v. Jobs in Advanced Vehicle Technologies https://www1.eere.energy.gov/library/pdfs/vehicles_green_jobs_fs_7-7.pdfvi. Let’s Assemble a Simple Solar Car Kit https://www.youtube.com/watch?v=lBo9DXHJ3-wvii. The Career Guide to Green Jobs http://www.mykelly.us/uploadedFiles/United_States_-_Kelly_Services/New_Smart_Content/ Candidate_Resource_Center/Managing_Your_Career/CareerGuideGreenJobs.pdf
ASAS KELESTARIAN 43
AKTIVITI 2
KIPAS ANGIN EKO
ASAS KELESTARIAN 44
KIPAS ANGIN EKO
Objektif
Mengaplikasikan konsep TH dalam kategori Tenaga Boleh Baharu iaitu Tenaga Solar dan kategori Pengasingan dan Kitar Semula bagi mereka bentuk model Kipas Angin Eko.
Latar belakang
Jam Pertemuan
Dicadangkan 15 jam pertemuan untuk keseluruhan aktiviti mereka bentuk model Kipas Angin Eko.
Latar Belakang
AKTIVITI 2
Aktiviti Sektor ModelKipas Angin Eko Sumber Tenaga
(Energy Supply)
• Tenaga Boleh Baharu (Renewable Energy)• Solar PV (Solar Photo Voltoic)
Pengurusan Sisa dan Air Sisa (Waste and Wastewater Management)
• Pengasingan dan Kitar Semula (Separation and Recycling)
Contoh : Reka bentuk Kipas Angin Eko
ASAS KELESTARIAN 45
Glosari
Bahan kitar semula - Bahan buangan seperti tin, botol, kertas yang telah digunakan yang diproses semula supaya dapat digunakan semula.
Kitar semula - Kitar semula bermaksud memungut dan mengasingkan sisa pepejal. Kitar semula berlaku apabila bahan-bahan diproses dan menghasilkan produk yang sama. Kitar semula mengubah bahan-bahan yang sepatutnya menjadi sisa kepada sumber-sumber yang bernilai. Contoh, bahan-bahan seperti kaca, besi, plastik dan kertas dikumpul, diasingkan dan dihantar ke pusat pemprosesan untuk ditukarkan kepada produk atau bahan baru.
Lestari - Tidak berubah-ubah, kekal, tetap; melestarikan, menetapkan, mengekalkan. Contoh: kelestarian hutan, kelestarian keadaan (hutan, persekitaran, dan lain-lain) yang tidak berubah atau yang terpelihara seperti asal.
Pengurusan Sisa - Pemungutan, pengangkutan, pemprosesan, pengitaran semula atau pembuangan dan pengawasan sisa pepejal.
Teknologi Hijau - Teknologi Hijau merujuk pembangunan dan aplikasi produk, peralatan serta sistem untuk memelihara alam sekitar dan alam semula jadi dan meminimumkan atau mengurangkan kesan negatif daripada aktiviti manusia.
Tenaga Boleh Baharu - Merujuk kepada tenaga yang boleh diganti sepanjang hayat manusia. Terdapat banyak sumber tenaga yang dikenali sebagai tenaga boleh baharu antaranya tenaga solar, tenaga angin, tenaga ombak dan tenaga biojisim.
Tenaga Solar - Tenaga yang dihasilkan oleh cahaya matahari menggunakan medium yang dipanggil sebagai sel solar.
Bahan dan Peralatan
i. Panel solar 4.5V AT 300mWii. Bahan kitar semula (digunakan untuk membuat bilah kipas)iii. Wayar klip buaya secukupnya untuk kerja penyambunganiv. Multimeter v. Pistol perekat panas (Hot glue gun) vi. Batang perekat (Glue stick)
ASAS KELESTARIAN 46
Kaedah
Kaedah untuk membangunkan model Kipas Angin Eko ialah :
Langkah 1: Lakukan sesi penjanaan minda (brainstorming) dalam kumpulan kecil yang terdiri daripada tiga (3) hingga empat (4) orang untuk membincangkan brif reka bentuk model Kipas Angin Eko dalam Jadual 1.
Langkah 2: Melalui sesi penjanaan minda, bincangkan tentang cara mereka bentuk model Kipas Angin Eko dengan menggunakan Tenaga Boleh Baharu dan Pengasingan dan Kitar Semula.
Jadual 1: Jadual Brif Reka Bentuk Kipas Angin Eko
• Daripada brif di atas lakukan kajian dan penyelidikan lanjut untuk mendapatkan maklumat. • Isikan sektor TH yang akan diaplikasikan serta tempoh masa siap dan peralatan yang digunakan dalam jadual di bawah.
Situasi dan Masalah Brif Reka BentukSituasi: Setiap rumah menggunakan kipas angin dan setiap kipas angin yang rosak dilupus tanpa dikitar semula.
Masalah:Kipas angin sedia ada menggunakan tenaga elektrik. Tenaga elektrik yang dihasilkan sekarang kebanyakan menggunakan tenaga fosil. Penggunaan tenaga fosil membawa kepada pembebasan gas rumah hijau (Green House Gases, GHG) yang memberi kesan yang besar kepada perubahan iklim dan peningkatan suhu. Pembuangan sisa yang tidak terkawal juga menyebabkan peningkatan pembebasan GHG. Masalah ini adalah masalah global, maka penyelesaian boleh dilakukan berasaskan konsep TH.
Mereka bentuk model Kipas Angin Eko menggunakan Tenaga Boleh Baharu dan bahan kitar semula.
Sektor TH yang Diaplikasikan
Anggaran Tempoh Masa Projek Siap Peralatan yang Digunakan
ASAS KELESTARIAN 47
Langkah 3: Buat lakaran idea awalan produk dengan menggunakan Jadual 2. Melalui lakaran idea awalan, gabungkan komponen yang digunakan agar boleh menggambarkan dengan lebih jelas sebelum model Kipas Angin Eko dibangunkan.
Jadual 2: Lakaran Idea Awalan
Lakaran Idea Awalan
ASAS KELESTARIAN 48
Langkah 4: Selepas pemilihan satu idea awalan yang terbaik, lakarkan sekurang-kurangnya tiga lakaran pengembangan idea dalam Jadual 3. Melalui lakaran pengembangan idea, gambarkan model Kipas Angin Eko yang ingin dibangunkan dengan lebih jelas.
Jadual 3: Lakaran Pengembangan Idea
Lakaran Pengembangan Idea
Lakaran 1
Lakaran 2
Lakaran 3
ASAS KELESTARIAN 49
Langkah 5: Selepas memilih idea yang hendak dibina, buat beberapa lukisan kerja sebelum model produk Kipas Angin Eko dibangunkan dengan menggunakan Jadual 4. Lukisan kerja ini akan menjadi panduan asas untuk membangunkan produk tersebut.
Jadual 4: Lukisan Isometri Model Produk Kipas Angin Eko
Lukisan Isometri
ASAS KELESTARIAN 50
Langkah 6: Untuk memulakan kerja-kerja pembangunan, isi Jadual 5 bagi menentukan pemilihan bahan yang hendak digunakan dan anggaran kos pembangunan yang diperlukan. Rancang pembangunan tersebut dengan lebih berkesan agar dapat menghasilkan model Kipas Angin Eko yang lebih baik.
Jadual 5: Pemilihan Bahan Untuk Membangunkan Produk
Langkah 7: Pilih Sektor TH yang terlibat dalam penghasilan produk Kipas Angin Eko dengan menggunakan Jadual 6.
Jadual 6: Kriteria TH dalam Penghasilan Produk Kipas Angin Eko
BilCadangan Bahan
Anggaran KosKomponen Kategori Bahan Bahan
1 Bilah kipas Bahan kepingan Botol plastik yang diguna semula RM 0
Jumlah Keseluruhan
Bil Sektor TH Tandakan ( ) pada Sektor yang Terlibat
1 Sektor Bekalan Tenaga (Energy Supply)
2 Sektor Pengurusan Sisa dan Air Sisa (Waste and Wastewater Management)
3 Sektor Pengangkutan (Transport)
4 Sektor Bangunan (Building)
5 Sektor Industri (Industry)
6 Sektor Pertanian dan Perhutanan (Agriculture and Forestry)
ASAS KELESTARIAN 51
Langkah 8: Uji reka bentuk dengan menggunakan Jadual 7 bagi memastikan reka bentuk Kipas Angin Eko mengikut kriteria pengujian reka bentuk.
Jadual 7: Kriteria Pengujian Reka Bentuk Produk Kipas Angin Eko
Sila pilih skala 1 (Sangat Lemah) hingga 5 (Sangat Baik) bagi menilai model produk Kipas Angin Eko yang telah anda bangunkan.
Bil Kriteria Pengujian Reka BentukSkala Penilaian
1 2 3 4 51 Keselamatan2 Kefahaman3 Fungsi4 Andaian saintifik5 Bentuk keseluruhan6 Sistem mekanikal7 Mesra alam8 Sambungan9 Kesesuaian bahan10 Ergonomik11 Jenis Pengujian
Jenis pengujian untuk semua produk adalah Ujian Parameter. Sila isikan ruangan penerangan untuk setiap kriteria untuk menguji produk anda.
Kriteria Penerangan
i. Manusia
ii. Fungsi
iii. Kekuatan
iv. Estetika
v. Bahan
ASAS KELESTARIAN 52
Langkah 9: Akhirnya, buat pendokumentasian dengan menghasilkan folio reka bentuk yang mengandungi perkara berikut:
a) Penerangan situasi dan masalahb) Brif reka bentukc) Penerangan tentang maklumat yang telah dikumpuld) Cadangan idea awalane) Pemilihan idea f) Pengembangan ideag) Penerangan idea penyelesaian dan perincianh) Penyediaan lukisan isometri i) Pembinaan model j) Pengujian dan laporan pengujian
Langkah 10: Bentangkan hasil produk Kipas Angin Eko berdasarkan rubrik yang disertakan.
Pemerhatian
i. Apakah yang berlaku apabila motor AT pada Kipas Angin Eko disambungkan kepada panel solar PV?ii. Apakah yang akan berlaku terhadap arah aliran angin apabila kedudukan kekutuban diubah?
Soalan Perbincangan n
i. Apakah faktor yang boleh dipertimbangkan untuk meningkatkan kelajuan pusingan bilah kipas?ii. Bincangkan cara terbaik dalam menguruskan sisa kipas angin konvensional.
Berdasarkan aktiviti ini, apakah kesimpulan yang boleh dinyatakan oleh kumpulan anda berkaitan dengan reka cipta Kipas Angin Eko? Kaitkan aktiviti ini dengan konsep TH yang anda gunakan dalam mereka bentuk Kipas Angin Eko.
Kesimpulan
ASAS KELESTARIAN 53
Kerjaya Dalam Teknologi Hijau
• Pegawai Tenaga•. Pembantu Audit Tenaga • Juruteknik Tenaga • Pembantu Jurutera Tenaga • Penyelia Jurutera Elektrik • Penasihat Perkhidmatan Kejuruteraan Elektrik • Pembantu Jurutera•. Juruteknik Elektrik
Sumber Rujukan
i. How To Make a Solar Powered Desk Fan - Simple DIY Project https://youtu.be/zZF7mUG8PVUii. Solar Powered USB Cooling Fan - DIY Green Energy Projects https://youtu.be/ptJx4zlx2nQiii. How to Make a Solar Powered Electric Fan - Science Project https://youtu.be/E0lkEL72ztkiv. Homemade DIY SOLAR Fan for less than $5 https://youtu.be/3kHvZWLtuogv. DIY a Cheap Easy Solar Fan for the Greenhouse https://youtu.be/UThQbJgqCwwvi. Diploma Kejuruteraan Elektrik (Tenaga Hijau)-Portal Pengambilan Pelajar Politeknik http://www.politeknik.edu.my/portalbpp2/index.asp?pg=program&kat=d&id=DE009vii. Sustainability Engineer Jobs https://www.indeed.com/q-Sustainability-Engineer-jobs.htmlviii. Kerjaya ‘Hijau’ http://career2zoom.com/ezine/2014/01/23/kerjaya-hijau/
ASAS KELESTARIAN 54
AKTIVITI 3PENDINGIN HAWA LESTARI
ASAS KELESTARIAN 55
PENDINGIN HAWA LESTARI
Objektif
Mengaplikasikan konsep TH dalam kategori Tenaga Boleh Baharu iaitu Tenaga Solar dan kategori Pengasingan dan Kitar Semula bagi mereka bentuk model Pendingin Hawa Lestari.l akang
Jam Pertemuan
Dicadangkan 15 jam pertemuan untuk keseluruhan aktiviti mereka bentuk model Pendingin Hawa Lestari.
Latar Belakang
AKTIVITI 3
Aktiviti Sektor Model
Pendingin Hawa Lestari Bekalan Tenaga(Energy Supply)
• Tenaga Boleh Baharu (Renewable Energy)• Tenaga Solar (Solar Photo Voltoic)
Pengurusan Sisa dan Air Sisa (Waste and Wastewater Management)
• Pengasingan dan Kitar Semula (Separation and Recycling)
Contoh : Reka bentuk Pendingin Hawa Lestari
ASAS KELESTARIAN 56
Glosari
Kitar semula - Kitar semula bermaksud memungut dan mengasingkan sisa pepejal. Kitar semula berlaku apabila bahan-bahan diproses dan menghasilkan produk yang sama. Kitar semula mengubah bahan-bahan yang sepatutnya menjadi sisa kepada sumber-sumber yang bernilai. Contoh, bahan-bahan seperti kaca, besi, plastik dan kertas dikumpul, diasingkan dan dihantar ke pusat pemprosesan untuk ditukarkan kepada produk atau bahan baru.
Lestari - Tidak berubah-ubah, kekal, tetap; melestarikan, menetapkan, mengekalkan. Contoh: kelestarian hutan, kelestarian keadaan (hutan, persekitaran, dan lain-lain) yang tidak berubah atau yang terpelihara seperti asal.
Pengurusan Sisa dan Air Sisa - Apa sahaja lebihan, keluaran yang tidak dikehendaki ataupun apa-apa bahan yang perlu dilupuskan kerana sudah rosak, pecah atau lusuh. Sisa boleh dijana melalui beberapa medium antaranya sisa isi rumah, sisa industri, sisa pembinaan, sisa komersial serta sisa khas yang perlu dilupuskan menggunakan kaedah-kaedah tertentu kerana berbahaya dan memudaratkan kesihatan. Pengurusan sisa dan air sisa ialah satu kaedah untuk mengurus pelbagai jenis medium sisa bagi meminimumkan kesan pembuangan sisa terhadap alam.
Teknologi Hijau - Pembangunan dan aplikasi produk, peralatan serta sistem untuk memelihara alam sekitar dan alam semula jadi serta meminimumkan atau mengurangkan kesan negatif daripada aktiviti manusia.
Tenaga Boleh Baharu - Merujuk kepada tenaga yang boleh diganti sepanjang hayat manusia. Terdapat banyak sumber tenaga yang dikenali sebagai tenaga boleh baharu antaranya tenaga solar, tenaga angin, tenaga hidro dan tenaga biojisim.
Tenaga Solar - Tenaga solar lebih dikenali sebagai tenaga suria yang menggunakan pancaran cahaya matahari sebagai sumber tenaga untuk menjana tenaga elektrik.
Bahan dan Peralatan
i. Ketulan ais (mengikut kesesuaian saiz bekas plastik)ii. Bekas plastikiii. Corong plastikiv. Kipas penyejuk daripada sisa komputerv. Panel solar 12 V 5 wattvi. Termometervii. Penselviii. Pisauix. Batang perekat (Glue stick)x. Pistol perekat panas (Hot glue gun)
ASAS KELESTARIAN 57
Kaedah
Kaedah untuk membangunkan model Pendingin Hawa Lestari ialah : Langkah 1: Buat sesi penjanaan minda (brainstorming) dalam kumpulan kecil yang terdiri daripada tiga (3) hingga empat (4) orang untuk membincangkan brif reka bentuk model Pendingin Hawa Lestari dalam Jadual 1.
Langkah 2: Melalui sesi penjanaan minda, bincangkan tentang cara untuk mereka bentuk model Pendingin Hawa Lestari menggunakan Tenaga Boleh Baharu dan Pengasingan dan Kitar Semula.
Jadual 1: Jadual Brif Reka Bentuk Pendingin Hawa Lestari
• Daripada brif di atas jalankan kajian dan penyelidikan lanjut untuk mendapatkan maklumat.• Isikan sektor TH yang akan diaplikasikan serta tempoh masa siap dan peralatan yang digunakan dalam jadual di bawah:
Situasi dan Masalah Brif Reka BentukSituasi :Majoriti penduduk menggunakan pendingin hawa untuk keselesaan dan pendingin hawa sedia ada tidak mempunyai ciri-ciri yang boleh kitar semula.
Masalah:Pendingin hawa sedia ada menggunakan tenaga elektrik. Tenaga elektrik yang dihasilkan sekarang kebanyakannya menggunakan tenaga fosil. Penggunaan tenaga fosil membawa kepada pembebasan gas rumah hijau (Green House Gases, GHG) yang memberi kesan yang besar kepada perubahan iklim dan peningkatan suhu. Pembuangan sisa yang tidak terkawal juga menyebabkan peningkatan pembebasan GHG. Masalah ini adalah masalah global, maka penyelesaian boleh dilakukan berasaskan konsep TH.
Mereka bentuk model Pendingin Hawa Lestari menggunakan Tenaga Boleh Baharu dan bahan kitar semula.
Sektor TH yang Diaplikasikan
Anggaran Tempoh Masa Projek Siap Peralatan yang Digunakan
ASAS KELESTARIAN 58
Langkah 3: Buat lakaran idea awalan produk dengan menggunakan Jadual 2. Melalui lakaran idea awalan, gabungkan komponen yang digunakan agar boleh menggambarkan dengan lebih jelas sebelum model Pendingin Hawa Lestari dibangunkan.
Jadual 2: Lakaran Idea Awalan
Lakaran Idea Awalan
ASAS KELESTARIAN 59
Langkah 4: Selepas pemilihan satu idea awalan yang terbaik, lakarkan sekurang-kurangnya tiga lakaran pengembangan idea dalam Jadual 3. Melalui lakaran pengembangan idea, gambarkan model Pendingin Hawa Lestari yang ingin dibangunkan dengan lebih jelas.
Jadual 3: Lakaran Pengembangan Idea
Lakaran Pengembangan Idea
Lakaran 1
Lakaran 2
Lakaran 3
ASAS KELESTARIAN 60
Langkah 5: Selepas memilih idea yang hendak dibina, buat beberapa lukisan kerja sebelum model produk Pendingin Hawa Lestari dibangunkan dengan menggunakan Jadual 4. Lukisan kerja ini akan menjadi panduan asas untuk membangunkan produk tersebut.
Jadual 4: Lukisan Isometri Model Produk Pendingin Hawa Lestari
Lukisan Isometri
ASAS KELESTARIAN 61
Langkah 6: Untuk memulakan kerja-kerja pembangunan, isi Jadual 5 bagi menentukan pemilihan bahan yang hendak digunakan dan anggaran kos pembangunan yang diperlukan. Rancang pembangunan tersebut dengan lebih berkesan agar dapat menghasilkan model Pendingin Hawa Lestari yang lebih baik.
Jadual 5: Pemilihan Bahan Untuk Membangunkan Produk
Langkah 7: Pilih Sektor TH yang terlibat dalam penghasilan produk Penghawa Dingin Lestari dengan menggunakan Jadual 6.
Jadual 6: Kriteria TH dalam Penghasilan Produk Pendingin Hawa Lestari
BilCadangan Bahan
Anggaran KosKomponen Kategori Bahan Bahan
Jumlah Keseluruhan
Bil Sektor TH Tandakan ( ) pada Sektor yang Terlibat
1 Sektor Bekalan Tenaga (Energy Supply)
2 Sektor Pengurusan Sisa dan Air Sisa (Waste and Wastewater Management)
3 Sektor Pengangkutan (Transport)
4 Sektor Bangunan (Building)
5 Sektor Industri (Industry)
6 Sektor Pertanian dan Perhutanan (Agriculture and Forestry)
ASAS KELESTARIAN 62
Langkah 8: Uji reka bentuk dengan menggunakan Jadual 7 bagi memastikan reka bentuk Pendingin Hawa Lestari mengikut kriteria pengujian reka bentuk.
Jadual 7: Kriteria Pengujian Reka Bentuk Produk Pendingin Hawa Lestari
Sila pilih skala 1 (Sangat Lemah) hingga 5 (Sangat Baik) bagi menilai model produk Pendingin Hawa Lestari yang telah anda bangunkan.
Bil Kriteria Pengujian Reka BentukSkala Penilaian
1 2 3 4 51 Keselamatan2 Kefahaman3 Fungsi4 Andaian saintifik5 Bentuk keseluruhan6 Sistem mekanikal7 Mesra alam8 Sambungan9 Kesesuaian bahan10 Ergonomik11 Jenis Pengujian
Jenis pengujian untuk semua produk adalah Ujian Parameter. Sila isikan ruangan penerangan untuk setiap kriteria untuk menguji produk anda.
Kriteria Penerangan
i. Manusia
ii. Fungsi
iii. Kekuatan
iv. Estetika
v. Bahan
ASAS KELESTARIAN 63
Langkah 9: Akhirnya, buat pendokumentasian dengan menghasilkan folio reka bentuk yang mengandungi perkara berikut:
a) Penerangan situasi dan masalahb) Brif reka bentukc) Penerangan tentang maklumat yang telah dikumpuld) Cadangan idea awalane) Pemilihan ideaf) Pengembangan ideag) Penerangan idea penyelesaian dan perincianh) Penyediaan lukisan isometrii) Pembinaan modelj) Pengujian dan laporan pengujian
Langkah 10: Bentangkan hasil produk Pendingin Hawa Lestari berdasarkan rubrik yang disertakan.
Contoh gambar produk model Pendingin Hawa Lestari
Pemerhatian
i. Perhatikan keadaan pada kipas setelah disambungkan kepada solar PV.ii. Apakah jenis tenaga dihasilkan apabila sel solar disambungkan kepada Pendingin Hawa Lestari?iii. Apakah perubahan suhu yang diperoleh apabila kipas angin berputar?
Soalan Perbincangan
i. Jelaskan cara Pendingin Hawa Lestari berfungsi.ii. Bagaimanakah arah aliran kipas Pendingin Hawa Lestari diubah?iii. Bagaimanakah tahap kelajuan kipas dalam Pendingin Hawa Lestari boleh dipertingkatkan?
ASAS KELESTARIAN 64
Berdasarkan aktiviti ini, apakah kesimpulan yang boleh dinyatakan oleh kumpulan anda berkaitan dengan reka bentuk model Penghawa Dingin Lestari? Kaitkan aktiviti ini dengan konsep TH yang anda gunakan dalam mereka bentuk Pendingin Hawa Lestari.
Kerjaya Dalam Teknologi Hijau
• Juruteknik Pendingin Hawa• Pemasang Sistem Solar• Juruteknik Penyelenggaraan• Pereka Bentuk Sistem Panel Solar• Juruteknik HVAC (Heating, Ventilation and Air Conditioning)
Sumber Rujukan
i. Homemade Air Conditioner (Use Ice from Water for Better Effect) https://www.youtube.com/watch?v=I9Td5uMB_vQii. How to make air conditioner at home - Easy Tutorials https://www.youtube.com/watch?v=4iTrI-itEpc&t=295siii. How to Make Air Conditioner at Home https://www.youtube.com/watch?v=OfpUdvcYnrgiv. Homemade air conditioner DIY - Awesome Air Cooler! - EASY Instructions - Can be Solar Powered! https://www.youtube.com/watch?v=ITtlxjvLQisv. Homemade AC - The “2 Gallon Bucket” Space Cooler! - Can be Solar Powered! - Easy DIY https://www.youtube.com/watch?v=-NcUDMpk6msvi. Careeronestop –Renewable Energy Generation https://www.careeronestop.org/GreenCareers/ExploreGreenCareers/renewable-energy. aspx
Kesimpulan
ASAS KELESTARIAN 65
AKTIVITI 4BAJA KOMPOS LESTARI
ASAS KELESTARIAN 66
BAJA KOMPOS LESTARI
Objektif
Mengaplikasikan konsep TH dalam kategori Rawatan Biologi Pengkomposan. akang
Jam Pertemuan
Dicadangkan 15 jam pertemuan untuk keseluruhan aktiviti dalam menghasilkan Baja Kompos Lestari.
Latar Belakang
Glosari
Bahan Kitar Semula - Bahan buangan seperti tin, botol, kertas yang telah digunakan yang diproses semula supaya dapat digunakan semula.
Kompos - Bahan organik yang telah diuraikan oleh mikrob. Mikrob - Sebarang organisma seni yang merangkumi kedua-dua organisma mikroskopik dan ultramikroskopik (seperti spirochetes, bakteria, rickettsiae dan virus). Mikrob seperti bakteria aerob (contohnya Bacillus pumilus dan Pseudomonas aeruginosa) terlibat dalam penguraian bahan organik untuk menghasilkan baja kompos.
Pengurusan Sisa - Pemungutan, pengangkutan, pemprosesan, pengitaran semula atau pembuangan, dan pengawasan bahan sisa.
AKTIVITI 4
Aktiviti Sektor ModelBaja Kompos Lestari Pengurusan Sisa dan Air
Sisa (Waste and Wastewater Management)
• Rawatan Biologi Pengkomposan (Biological Treatment - Composting)
Contoh : Penghasilan Baja Kompos Lestari
ASAS KELESTARIAN 67
Bahan dan Peralatan
i. Sisa tumbuhan (contoh : batang jagung, jerami padi)ii. Kapuriii. Tinja haiwaniv. Airv. Bekas penyiram pokokvi. Serampang tanganvii. Parang/Pisauviii. Sarung tanganix. Kayu penguji berukuran 2-3 kaki
Kaedah
Kaedah untuk menghasilkan Baja Kompos Lestari ialah : Langkah 1: Buat sesi penjanaan minda (brainstorming) dalam kumpulan kecil yang terdiri daripada tiga (3) hingga empat (4) orang untuk membincangkan brif penghasilan Baja Kompos Lestari dalam Jadual 1.
Langkah 2: Melalui sesi penjanaan minda, bincangkan cara menghasilkan Baja Kompos Lestari menggunakan sisa pertanian dalam Rawatan Biologi Pengkomposan.
Jadual 1: Jadual Brif Penghasilan Baja Kompos Lestari
• Daripada brif di atas jalankan kajian dan penyelidikan lanjut untuk mendapatkan maklumat.
Situasi dan Masalah Brif Reka BentukSituasi:Pada masa kini, baja kimia digunakan secara meluas dalam bidang pertanian.
Masalah:Penggunaan baja kimia secara berlebihan boleh meningkatkan keasidan tanah dan mengurangkan kesuburan tanah. Pengurusan sisa pertanian yang tidak terancang melalui pembakaran terbuka mengakibatkan pelepasan gas rumah hijau (Green House Gases, GHG) seperti karbon dioksida, jelaga dan abu. Ini akan mengakibatkan pemanasan global. Masalah ini boleh diselesaikan dengan mengaplikasikan konsep TH.
Menghasilkan Baja Kompos Lestari dengan menggunakan Rawatan Biologi Pengkomposan.
ASAS KELESTARIAN 68
• Isikan sektor TH yang akan diaplikasikan serta tempoh masa siap dan peralatan yang digunakan dalam jadual di bawah:
Langkah 3: Buat lakaran idea awalan penyusunan lapisan komposisi bahan sisa pertanian untuk membuat Baja Kompos Lestari dalam Jadual 2.
Jadual 2: Lakaran Idea Awalan
Lakaran Idea Awalan
Sektor TH yang Diaplikasikan
Anggaran Tempoh Masa Projek Siap Peralatan yang Digunakan
ASAS KELESTARIAN 69
Langkah 4: Selepas pemilihan satu idea awalan yang terbaik, lakarkan sekurang-kurangnya tiga lakaran pengembangan idea dalam Jadual 3. Melalui lakaran pengembangan idea, gambarkan lapisan susunan komposisi sisa pertanian untuk menghasilkan Baja Kompos Lestari dengan lebih jelas.
Jadual 3: Lakaran Pengembangan Idea
Lakaran Pengembangan Idea
Lakaran 1
Lakaran 2
Lakaran 3
ASAS KELESTARIAN 70
Langkah 5: Selepas memilih idea yang hendak dibina, buat beberapa lukisan kerja sebelum Baja Kompos Lestari dihasilkan dengan menggunakan Jadual 4. Lukisan kerja ini akan menjadi panduan asas untuk menghasilkan Bekas Penyimpanan Perawatan Biologi Pengkomposan.
Jadual 4: Lukisan Isometri Bekas Penyimpanan Perawatan Biologi Pengkomposan
Lukisan Isometri
ASAS KELESTARIAN 71
Langkah 6: Untuk memulakan kerja-kerja penghasilan Bekas Penyimpanan Perawatan Biologi Pengkomposan, isi Jadual 5 bagi menentukan pemilihan bahan yang hendak digunakan dan anggaran kos yang diperlukan. Rancang pembangunan tersebut dengan lebih berkesan dalam menghasilkan Bekas Penyimpanan Perawatan Biologi Pengkomposan.
Jadual 5: Pemilihan Bahan Untuk Penghasilan Bekas Penyimpanan Perawatan Biologi Pengkomposan
Langkah 7: Pilih Sektor TH yang terlibat dalam penghasilan produk Baja Kompos Lestari dengan menggunakan Jadual 6.
Jadual 6: Kriteria TH dalam Penghasilan Produk Baja Kompos Lestari
BilCadangan Bahan
Anggaran KosKomponen Kategori Bahan Bahan
Jumlah Keseluruhan
Bil Sektor TH Tandakan ( ) pada Sektor yang Terlibat
1 Sektor Bekalan Tenaga (Energy Supply)
2 Sektor Pengurusan Sisa dan Air Sisa (Waste and Wastewater Management)
3 Sektor Pengangkutan (Transport)
4 Sektor Bangunan (Building)
5 Sektor Industri (Industry)
6 Sektor Pertanian dan Perhutanan (Agriculture and Forestry)
ASAS KELESTARIAN 72
Langkah 8: Uji reka bentuk dengan menggunakan Jadual 7 bagi memastikan reka bentuk Baja Kompos Lestari mengikut kriteria pengujian reka bentuk.
Jadual 7: Kriteria Pengujian Reka Bentuk Produk Baja Kompos Lestari
Sila pilih skala 1 (Sangat Lemah) hingga 5 (Sangat Baik) bagi menilai model produk Baja Kompos Lestari yang telah anda bangunkan.
Bil Kriteria Pengujian Reka Bentuk
1 Keselamatan2 Kefahaman3 Fungsi4 Andaian saintifik5 Bentuk keseluruhan6 Sistem mekanikal7 Mesra alam8 Sambungan9 Kesesuaian bahan10 Ergonomik11 Jenis Pengujian
Terdapat dua jenis pengujian bagi aktiviti ini : (a) Ujian Parameter (b) Ujian Makmal.(a) Ujian Parameter digunakan untuk menguji Bekas Penyimpanan Perawatan Biologi Pengkomposan. Sila isikan ruangan penerangan untuk setiap kriteria untuk menguji produk anda.
Kriteria Penerangan
i. Manusia
ii. Fungsi
iii. Kekuatan
iv. Estetika
v. Bahan
b) Ujian Makmal digunakan untuk menguji penghasilan Baja Kompos Lestari.
Keadaan Batang Kayu Penguji
Tandakan (X) pada ruangan yang bersesuaian
Ujian 1(Minggu 1)
Ujian 2(Minggu 2)
Ujian 3(Minggu 3)
Ujian 4(Minggu 4)
Panas dan lembap (K1, T1)
Kering dan sejuk(K2, T2)
Panas dan kering(K3, T3)
Skala Penilaian1 2 3 4 5
ASAS KELESTARIAN 73
Langkah 9: Akhirnya, buat pendokumentasian dengan menghasilkan folio reka bentuk yang mengandungi perkara berikut:
a) Penerangan situasi dan masalahb) Brif reka bentukc) Penerangan tentang maklumat yang telah dikumpuld) Cadangan idea awalane) Pemilihan ideaf) Pengembangan ideag) Penerangan idea penyelesaian dan perincianh) Penyediaan lukisan isometrii) Pembinaan Bekas Penyimpanan Perawatan Biologi Pengkomposanj) Pengujian dan laporan pengujian
Langkah 10: Bentangkan hasil produk Baja Kompos Lestari dan reka bentuk Bekas Penyimpanan Perawatan Biologi Pengkomposan berdasarkan rubrik yang disertakan.
Pemerhatian
i. Apakah yang berlaku pada Baja Kompos Lestari selepas empat minggu?ii. Apakah tujuan membalik-balikkan timbunan Baja Kompos Lestari?iii. Apakah tujuan menaburkan kapur kepada timbunan Baja Kompos Lestari?iv. Adakah perbezaan reka bentuk Bekas Penyimpanan Perawatan Biologi Pengkomposan mempengaruhi hasil baja kompos?
Soalan Perbincangan
i. Apakah faktor yang perlu dipertimbangkan untuk mempercepatkan pereputan Baja Kompos Lestari? ii. Bincangkan kebaikan penguraian sisa pertanian kepada persekitaran dalam mengurangkan pemanasan global.iii. Bagaimanakah untuk mendapatkan Baja Kompos Lestari yang berkualiti?
Gunakan petunjuk di bawah untuk penjelasan keterangan dan tindakan bagi keadaan batang kayu penguji untuk ujian makmal.
Keterangan 1 (K1) : Menunjukkan bahan kompos sedang menguraiKeterangan 2 (K2) : Menunjukkan bahan kompos tidak teruraiKeterangan 3 (K3) : Timbunan kompos memerlukan siraman air
Tindakan 1 (T1) : Biarkan proses pereputan berlakuTindakan 2 (T2) : Bina semula komposTindakan 3 (T3) : Siram kompos dengan air
Bil Kriteria Pengujian Reka Bentuk
1 Keselamatan2 Kefahaman3 Fungsi4 Andaian saintifik5 Bentuk keseluruhan6 Sistem mekanikal7 Mesra alam8 Sambungan9 Kesesuaian bahan10 Ergonomik11 Jenis Pengujian
Terdapat dua jenis pengujian bagi aktiviti ini : (a) Ujian Parameter (b) Ujian Makmal.(a) Ujian Parameter digunakan untuk menguji Bekas Penyimpanan Perawatan Biologi Pengkomposan. Sila isikan ruangan penerangan untuk setiap kriteria untuk menguji produk anda.
Kriteria Penerangan
i. Manusia
ii. Fungsi
iii. Kekuatan
iv. Estetika
v. Bahan
b) Ujian Makmal digunakan untuk menguji penghasilan Baja Kompos Lestari.
Keadaan Batang Kayu Penguji
Tandakan (X) pada ruangan yang bersesuaian
Ujian 1(Minggu 1)
Ujian 2(Minggu 2)
Ujian 3(Minggu 3)
Ujian 4(Minggu 4)
Panas dan lembap (K1, T1)
Kering dan sejuk(K2, T2)
Panas dan kering(K3, T3)
ASAS KELESTARIAN 74
Berdasarkan aktiviti ini, apakah kesimpulan yang boleh dinyatakan oleh kumpulan anda berkaitan dengan penghasilan Baja Kompos Lestari? Kaitkan aktiviti ini dengan konsep TH yang anda gunakan dalam penghasilan Baja Kompos Lestari.
Kerjaya Dalam Teknologi Hijau
• Juruteknik Pertanian• Juruteknik Landskap• Juruteknik Perhutanan• Juruteknik Pembuatan Baja Kompos• Pembantu Pemasaran Produk Pertanian•. Operator Jentera Pertanian•. Usahawan Tani
Sumber Rujukan
i. Baja Kompos – Kitar Semula Bahan Sisa Makanan http://blog.townplan.gov.my/?p=4056ii. Composting Vocabulary https://www.learningtogive.org/sites/default/files/handouts/Composting_ Vocabulary.pdfiii. Guna Produk Biodegradasi Mulai 2017 – Selangor & KL SinarHarianOnline http://www.sinarharian.com.my/edisi/kl-selangor/guna-produk-biodegradasi- mulai-2017-1.528807iv. How to Make Organic Compost at Home https://www.youtube.com/watch?v=wOQZuUHYlnkv. How to Make Your Own High-Quality Compost http://www.groworganic.com/organic-gardening/articles/how-to-make-your-own-high- quality-compost-for-compost-teavi. Memanfaat Baja Kompos untuk Pertanian – Utusan Malaysia Online http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2009&dt=0626&pub=Utusan_ Malaysia&sec=Agrobiz&pg=ag_02.htmvii. Microbe http://medical-dictionary.thefreedictionary.com/microbeviii. Template Keterangan Kerja Juruteknik Pertanian http://www.jobdescriptionsample.org/ms/2016/06/18agricultural-technicians-job- description-template/ix. The Science of Composting http://web-extension.illinois.edu/homecompost/science.cfm
Kesimpulan
ASAS KELESTARIAN 75
AKTIVITI 5HIDROELEKTRIK TH
ASAS KELESTARIAN 76
HIDROELEKTRIK TH
Objektif
Mengaplikasikan konsep TH dalam kategori Tenaga Boleh Baharu iaitu Tenaga Hidroelektrik dan kategori Pengasingan dan Kitar Semula bagi mereka bentuk model Hidroelektrik TH.
Jam Pertemuan
Dicadangkan 15 jam pertemuan untuk keseluruhan aktiviti mereka bentuk model Hidroelektrik TH.
Latar Belakang
AKTIVITI 5
Aktiviti Sektor ModelHidroelektrik TH Bekalan Tenaga
(Energy Supply)
• Tenaga Boleh Baharu (Renewable Energy)• Tenaga Hidroelektrik (Hidroelectricity)
Pengurusan Sisa dan Air Sisa(Waste and Wastewater Management)
• Pengasingan dan Kitar Semula (Separation and Recycling)
Contoh : Reka bentuk Hidroelektrik TH
ASAS KELESTARIAN 77
Glosari
Kitar semula - Kitar semula bermaksud memungut dan mengasingkan sisa pepejal. Kitar semula berlaku apabila bahan-bahan diproses dan menghasilkan produk yang sama. Kitar semula mengubah bahan-bahan yang sepatutnya menjadi sisa kepada sumber-sumber yang bernilai. Contoh, bahan-bahan seperti kaca, besi, plastik dan kertas dikumpul, diasingkan dan dihantar ke pusat pemprosesan untuk ditukarkan kepada produk atau bahan baru.
Lestari - Tidak berubah-ubah, kekal, tetap; melestarikan, menetapkan, mengekalkan. Contoh: kelestarian hutan, kelestarian keadaan (hutan, persekitaran, dan lain-lain) yang tidak berubah atau yang terpelihara seperti asal.
Pengurusan Sisa dan Air Sisa - Apa sahaja lebihan, keluaran yang tidak dikehendaki ataupun apa-apa bahan yang perlu dilupuskan kerana sudah rosak, pecah atau lusuh. Sisa boleh dijana melalui beberapa medium antaranya sisa isi rumah, sisa industri, sisa pembinaan, sisa komersial serta sisa khas yang perlu dilupuskan menggunakan kaedah-kaedah tertentu kerana berbahaya dan memudaratkan kesihatan. Pengurusan sisa dan air sisa ialah satu kaedah untuk mengurus pelbagai jenis medium sisa bagi meminimumkan kesan pembuangan sisa terhadap alam.
Teknologi Hijau - Pembangunan dan aplikasi produk, peralatan serta sistem untuk memelihara alam sekitar dan alam semula jadi serta meminimumkan atau mengurangkan kesan negatif daripada aktiviti manusia.
Tenaga Boleh Baharu - Merujuk kepada tenaga yang boleh diganti sepanjang hayat manusia. Terdapat banyak sumber tenaga yang dikenali sebagai tenaga boleh baharu antaranya tenagasolar, tenaga angin, tenaga hidro dan tenaga biojisim.
Tenaga Hidroelektrik - Salah satu daripada sumber tenaga boleh baharu yang bergantung padaaliran air daripada simpanan atau empangan.
Bahan dan Peralatan
i. Bahan kitar semula untuk membina turbin ii. Papan litar 5cm X 5cmiii. Motor AT 12 V iv. Wayar kembar tunggalv. Wayar klip buayavi. Diod pemancar cahaya (LED)vii. Perintang tetap 100 Ωviii. Alat pemateri dan timahix. Penyambung paip PVC siku 90˚ yang berdiameter sama 13 mmx. Tiub PVC (sebagai penyambung antara motor AT dan kincir air) (Nota : Tiub PVC boleh diganti dengan bahan lain mengikut kesesuaian model)xi. Pistol perekat panas (hot glue gun) dan batang perekat (glue stick)
ASAS KELESTARIAN 78
Kaedah
Kaedah untuk membangunkan model Hidroelektrik TH ialah :
Langkah 1: Lakukan sesi penjanaan minda (brainstorming) dalam kumpulan kecil yang terdiri daripada tiga (3) hingga empat (4) orang untuk membincangkan brif reka bentuk model Hidroelektrik TH dalam Jadual 1.
Langkah 2: Melalui sesi penjanaan minda, bincangkan tentang cara mereka bentuk model Hidroelektrik TH dengan menggunakan Tenaga Boleh Baharu dan Pengasingan dan Kitar Semula.
Jadual 1: Jadual Brif Reka Bentuk Hidroelektrik TH
• Daripada brif di atas lakukan kajian dan penyelidikan lanjut untuk mendapatkan maklumat. • Isikan sektor TH yang akan diaplikasikan serta tempoh masa siap dan peralatan yang digunakan dalam jadual di bawah:
Situasi dan Masalah Brif Reka BentukSituasi : Pada masa kini, penggunaan arang batu merupakan sumber penjanaan elektrik tertinggi di Malaysia iaitu sebanyak 44.7%. Sumber ini semakin berkurangan dan tidak boleh baharu.
Masalah:Pembakaran arang batu membebaskan karbon dioksida dan juga jelaga-jelaga ke udara, malah kegiatan ini dianggap sebagai penyumbang utama terhadap pembebasan gas rumah hijau (Green House Gases, GHG), selain pencemaran udara. Masalah pembuangan sisa secara tidak terkawal juga telah menyumbang kepada pencemaran udara, air dan tanah. Masalah ini adalah masalah global, maka penyelesaian boleh dilakukan berasaskan konsep TH.
Mereka bentuk model Hidroelektrik TH menggunakan Tenaga Boleh Baharu dan bahan kitar semula.
Sektor TH yang Diaplikasikan
Anggaran Tempoh Masa Projek Siap Peralatan yang Digunakan
ASAS KELESTARIAN 79
Langkah 3: Buat lakaran idea awalan produk dengan menggunakan Jadual 2. Melalui lakaran idea awalan, gabungkan komponen yang digunakan agar boleh menggambarkan dengan lebih jelas sebelum model Hidroelektrik TH dibangunkan.
Jadual 2: Lakaran Idea Awalan
Lakaran Idea Awalan
ASAS KELESTARIAN 80
Langkah 4: Selepas pemilihan satu idea awalan yang terbaik, lakarkan sekurang-kurangnya tiga lakaran pengembangan idea dalam Jadual 3. Melalui lakaran pengembangan idea, gambarkan model Hidroelektrik TH yang ingin dibangunkan dengan lebih jelas.
Jadual 3: Lakaran Pengembangan Idea
Lakaran Pengembangan Idea
Lakaran 1
Lakaran 2
Lakaran 3
ASAS KELESTARIAN 81
Langkah 5: Selepas memilih idea yang hendak dibina, buat beberapa lukisan kerja sebelum model produk Hidroelektrik TH dibangunkan dengan menggunakan Jadual 4. Lukisan kerja ini akan menjadi panduan asas untuk membangunkan produk tersebut.
Jadual 4: Lukisan Isometri Model Produk Hidroelektrik TH
Lukisan Isometri
ASAS KELESTARIAN 82
Langkah 6: Untuk memulakan kerja-kerja pembangunan, isi Jadual 5 bagi menentukan pemilihan bahan yang hendak digunakan dan anggaran kos pembangunan yang diperlukan. Rancang pembangunan tersebut dengan lebih berkesan agar dapat menghasilkan model Hidroelektrik TH yang lebih baik.
Jadual 5: Pemilihan Bahan Untuk Membangunkan Produk
Langkah 7: Pilih Sektor TH yang terlibat dalam penghasilan produk Hidroelektrik TH dengan menggunakan Jadual 6.
Jadual 6: Kriteria TH dalam Penghasilan Produk Hidroelektrik TH
BilCadangan Bahan
Anggaran KosKomponen Kategori Bahan Bahan
Jumlah Keseluruhan
Bil Sektor TH Tandakan ( ) pada Sektor yang Terlibat
1 Sektor Bekalan Tenaga (Energy Supply)
2 Sektor Pengurusan Sisa dan Air Sisa (Waste and Wastewater Management)
3 Sektor Pengangkutan (Transport)
4 Sektor Bangunan (Building)
5 Sektor Industri (Industry)
6 Sektor Pertanian dan Perhutanan (Agriculture and Forestry)
ASAS KELESTARIAN 83
Langkah 8: Uji reka bentuk dengan menggunakan Jadual 7 bagi memastikan reka bentuk Hidroelektrik TH mengikut kriteria pengujian reka bentuk.
Jadual 7: Kriteria Pengujian Reka Bentuk Produk Hidroelektrik TH
Sila pilih skala 1 (Sangat Lemah) hingga 5 (Sangat Baik) bagi menilai model produk Hidroelektrik TH yang telah anda bangunkan.
Bil Kriteria Pengujian Reka BentukSkala Penilaian
1 2 3 4 51 Keselamatan2 Kefahaman3 Fungsi4 Andaian saintifik5 Bentuk keseluruhan6 Sistem mekanikal7 Mesra alam8 Sambungan9 Kesesuaian bahan10 Ergonomik11 Jenis Pengujian
Jenis pengujian untuk semua produk adalah Ujian Parameter. Sila isikan ruangan penerangan untuk setiap kriteria untuk menguji produk anda.
Kriteria Penerangan
i. Manusia
ii. Fungsi
iii. Kekuatan
iv. Estetika
v. Bahan
ASAS KELESTARIAN 84
Langkah 9: Akhirnya, buat pendokumentasian dengan menghasilkan folio reka bentuk yang mengandungi perkara berikut:
a) Penerangan situasi dan masalahb) Brif reka bentukc) Penerangan tentang maklumat yang telah dikumpuld) Cadangan idea awalane) Pemilihan idea f) Pengembangan ideag) Penerangan idea penyelesaian dan perincianh) Penyediaan lukisan isometri i) Pembinaan model j) Pengujian dan laporan pengujian
Langkah 10: Bentangkan hasil produk Hidroelektrik TH berdasarkan rubrik yang disertakan.
Pemerhatian
i. Apakah yang berlaku kepada keamatan cahaya lampu LED dengan kadar aliran air yang berbeza?ii. Bagaimanakah tenaga elektrik dihasilkan dalam model Hidroelektrik TH?
Soalan Perbincangan
i. Apakah kaedah yang boleh dipertimbangkan untuk meningkatkan kelajuan turbin air?ii. Adakah kelajuan aliran air yang berbeza memainkan peranan dalam menghasilkan keamatan lampu LED? Jelaskan.iii. Bincangkan potensi tenaga hidroelektrik untuk menggantikan sumber arang batu dalam menghasilkan tenaga elektrik.
Berdasarkan aktiviti ini, apakah kesimpulan yang boleh dinyatakan oleh kumpulan anda berkaitan dengan reka bentuk model Hidroelektrik TH? Kaitkan aktiviti ini dengan konsep TH yang digunakan dalam mereka bentuk Hidroelektrik TH.
Kesimpulan
ASAS KELESTARIAN 85
Kerjaya Dalam Teknologi Hijau
• Juruteknik Kejuruteraan Elektrik• Juruteknik Kejuruteraan Mekanikal• Juruteknik Reka Bentuk Sistem Hidroelektrik• Juruteknik Rawatan Air
Sumber Rujukan
i. Working Science Model of Hydro Power Plant https://www.youtube.com/watch?v=YQbloWfFLsAii. How To Make A Water Turbine https://www.youtube.com/watch?v=x8xow_R0YRIiii. Hydro Electric Science Fair Project - Part of the 2015 Google Science Fair promo https://www.youtube.com/watch?v=TXfwZ5_kyr4&t=32siv. Hydroelectric Power Project https://www.youtube.com/watch?v=4qdXg0R8XUs&t=7sv. School Science Fair Electricity Generating Waterwheel https://www.youtube.com/watch?v=Fb40HYa7tikvi. Pusat Maklumat Kerjaya – Career Info Centre (CIC) http://cic.jobsmalaysia.gov.my/html/soalan-lazim.htmlvii. Kumpulan Utama 3 : Juruteknik dan Profesional Bersekutu http://static.jobsmalaysia.gov.my/html/jobsm/masco/ms/Kumpulan-utama_3.pdf
ASAS KELESTARIAN 86
AKTIVITI 6KINCIR ANGIN TH
ASAS KELESTARIAN 87
KINCIR ANGIN TH
Objektif
Mengaplikasikan konsep TH dalam kategori Tenaga Boleh Baharu iaitu Tenaga Angin dan kategori Pengasingan dan Kitar Semula bagi mereka bentuk model Kincir Angin TH. ang
Jam Pertemuan
Dicadangkan 15 jam pertemuan untuk keseluruhan aktiviti mereka bentuk model Kincir Angin TH.
Latar Belakang
AKTIVITI 6
Aktiviti Sektor ModelKincir Angin TH Bekalan Tenaga
(Energy Supply)
• Tenaga Boleh Baharu (Renewable Energy)• Tenaga Angin (Wind Energy)
Pengurusan Sisa dan Air Sisa (Waste and Wastewater Management)
• Pengasingan dan Kitar Semula (Separation and Recycling)
Contoh : Reka bentuk Kincir Angin TH
Kipas turbin
Motor AT (Belakang kipas)
Wayar Klip buaya
Paip PVC
ASAS KELESTARIAN 88
Glosari
Kitar semula - Kitar semula bermaksud memungut dan mengasingkan sisa pepejal bagi maksud menghasilkan keluaran. Kitar semula berlaku apabila bahan-bahan diproses dan menghasilkan produk yang sama. Kitar semula mengubah bahan-bahan yang sepatutnya menjadi sisa kepada sumber-sumber yang bernilai. Sebagai tambahan, ia menjadi sumber kepada alam sekitar, kewangan dan faedah sosial. Bahan-bahan seperti kaca, besi, plastik dan kertas dikumpul, diasingkan dan dihantar ke pusat pemprosesan untuk ditukarkan kepada produk atau bahan baru. Lestari - Tidak berubah-ubah, kekal, tetap; melestarikan, menetapkan, mengekalkan. Contoh: kelestarian hutan, kelestarian keadaan (hutan, persekitaran, dan lain-lain) yang tidak berubah atau yang terpelihara seperti asal.
Pengurusan Sisa dan Air Sisa - Apa sahaja lebihan, keluaran yang tidak dikehendaki ataupun apa-apa bahan yang perlu dilupuskan kerana sudah rosak, pecah atau lusuh. Sisa boleh dijana melalui beberapa medium antaranya sisa isi rumah, sisa industri, sisa pembinaan, sisa komersial serta sisa khas yang perlu dilupuskan mengikut kaedah-kaedah tertentu kerana berbahaya dan memudaratkan kesihatan. Pengurusan sisa dan air sisa ialah satu kaedah untuk mengurus pelbagai jenis medium sisa bagi meminimumkan kesan pembuangan sisa terhadap alam.
Teknologi Hijau - Pembangunan dan aplikasi produk, peralatan serta sistem untuk memelihara alam sekitar dan alam semula jadi serta meminimumkan atau mengurangkan kesan negatif daripada aktiviti manusia.
Tenaga Angin - Tenaga angin boleh diperolehi daripada kawasan yang mempunyai tiupan angin yang kuat. Secara asasnya, kelajuan angin bertambah apabila altitud (ketinggian) kawasan bertambah dan di kawasan terbuka yang tidak berlaku gangguan angin.
Tenaga Boleh Baharu - Merujuk kepada tenaga yang boleh diganti sepanjang hayat manusia. Terdapat banyak sumber tenaga yang dikenali sebagai tenaga boleh baharu antaranyatenaga solar, tenaga angin, tenaga hidro dan tenaga biojisim.
Bahan dan Peralatan
i. Bahan kitar semula ii. Paip PVC berdiameter 13 mm (sebagai rangka kincir angin)iii. Penyambung paip siku 90˚ sama (PVC)iv. Penyambung paip T sama (PVC)v. Motor AT 12 Vvi. Wayar kembar tunggalvii. Wayar klip buayaviii. Pistol perekat panas (hot glue gun) dan batang perekat (glue stick)ix. Buzerx. Alat pemateri dan timahxi. Tiub PVC (sebagai penyambung antara motor AT dan kincir angin) (Nota: Tiub PVC boleh diganti dengan bahan lain mengikut kesesuaian model)xii. Kipas angin elektrik (sebagai sumber tenaga angin)
ASAS KELESTARIAN 89
Kaedah
Kaedah untuk membangunkan model Kincir Angin TH ialah : Langkah 1: Buat sesi penjanaan minda (brainstorming) dalam kumpulan kecil yang terdiri daripada tiga (3) hingga empat (4) orang untuk membincangkan brif reka bentuk model Kincir Angin TH dalam Jadual 1.
Langkah 2: Melalui sesi penjanaan minda, bincangkan tentang cara untuk mereka bentuk model Kincir Angin TH menggunakan Tenaga Boleh Baharu dan Pengasingan dan Kitar Semula.
Jadual 1: Jadual Brif Reka Bentuk Kincir Angin TH
• Daripada brif di atas jalankan kajian dan penyelidikan lanjut untuk mendapatkan maklumat.• Isikan sektor TH yang akan diaplikasikan serta tempoh masa siap dan peralatan yang digunakan dalam jadual di bawah:
Situasi dan Masalah Brif Reka BentukSituasi: Pada masa kini, penggunaan sumber bahan-bahan api fosil seperti sumber arang batu, gas asli dan minyak digunakan sebagai sumber tenaga elektrik di Malaysia. Sumber tenaga fosil ini semakin berkurangan dan tidak boleh baharu.
Masalah:Pembakaran arang batu membebaskan karbon dioksida dan juga jelaga-jelaga ke udara. Penggunaan bahan api fosil sangat berisiko tinggi dan kegiatan ini dianggap sebagai penyumbang utama terhadap pembebasan gas rumah hijau (Green House Gases, GHG) selain pencemaran udara. Masalah pembuangan sisa secara tidak terkawal juga telah menyumbang kepada pencemaran udara, air dan tanah. Masalah ini adalah masalah global, maka penyelesaian boleh dilakukan berdasarkan konsep TH.
Mereka bentuk Kincir Angin TH sebagai penjana elektrik yang menggunakan sumber Tenaga Angin dalam kategori Tenaga Boleh Baharu dan Pengasingan dan Kitar Semula.
Sektor TH yang Diaplikasikan
Anggaran Tempoh Masa Projek Siap Peralatan yang Digunakan
ASAS KELESTARIAN 90
Langkah 3: Buat lakaran idea awalan produk dengan menggunakan Jadual 2. Melalui lakaran idea awalan, gabungkan komponen yang digunakan agar boleh menggambarkan dengan lebih jelas sebelum model Kincir Angin TH dibangunkan.
Jadual 2: Lakaran Idea Awalan
Lakaran Idea Awalan
ASAS KELESTARIAN 91
Langkah 4: Selepas pemilihan satu idea awalan yang terbaik, lakarkan sekurang-kurangnya tiga lakaran pengembangan idea dalam Jadual 3. Melalui lakaran pengembangan idea, gambarkan model Kincir Angin TH yang ingin dibangunkan dengan lebih jelas.
Jadual 3: Lakaran Pengembangan Idea
Lakaran Pengembangan Idea
Lakaran 1
Lakaran 2
Lakaran 3
ASAS KELESTARIAN 92
Langkah 5: Selepas memilih idea yang hendak dibina, buat beberapa lukisan kerja sebelum model produk Kincir Angin TH dibangunkan dengan menggunakan Jadual 4. Lukisan kerja ini akan menjadi panduan asas untuk membangunkan produk tersebut.
Jadual 4: Lukisan Isometri Model Produk Kincir Angin TH
Lukisan Isometri
ASAS KELESTARIAN 93
Langkah 6: Untuk memulakan kerja-kerja pembangunan, isi Jadual 5 bagi menentukan pemilihan bahan yang hendak digunakan dan anggaran kos pembangunan yang diperlukan. Rancang pembangunan tersebut dengan lebih berkesan agar dapat menghasilkan model Kincir Angin TH yang lebih baik.
Jadual 5: Pemilihan Bahan Untuk Membangunkan Produk
Langkah 7: Pilih Sektor TH yang terlibat dalam penghasilan produk Kincir Angin TH dengan menggunakan Jadual 6.
Jadual 6: Kriteria TH dalam Penghasilan Produk Kincir Angin TH
BilCadangan Bahan
Anggaran KosKomponen Kategori Bahan Bahan
Jumlah Keseluruhan
Bil Sektor TH Tandakan ( ) pada Sektor yang Terlibat
1 Sektor Bekalan Tenaga (Energy Supply)
2 Sektor Pengurusan Sisa dan Air Sisa (Waste and Wastewater Management)
3 Sektor Pengangkutan (Transport)
4 Sektor Bangunan (Building)
5 Sektor Industri (Industry)
6 Sektor Pertanian dan Perhutanan (Agriculture and Forestry)
ASAS KELESTARIAN 94
Langkah 8: Uji reka bentuk dengan menggunakan Jadual 7 bagi memastikan reka bentuk Kincir Angin TH mengikut kriteria pengujian reka bentuk.
Jadual 7: Kriteria Pengujian Reka Bentuk Kincir Angin TH
Sila pilih skala 1 (Sangat Lemah) hingga 5 (Sangat Baik) bagi menilai model produk Kincir Angin TH yang telah anda bangunkan.
Bil Kriteria Pengujian Reka BentukSkala Penilaian
1 2 3 4 51 Keselamatan2 Kefahaman3 Fungsi4 Andaian saintifik5 Bentuk keseluruhan6 Sistem mekanikal7 Mesra alam8 Sambungan9 Kesesuaian bahan10 Ergonomik11 Jenis Pengujian
Jenis pengujian untuk semua produk adalah Ujian Parameter. Sila isikan ruangan penerangan untuk setiap kriteria untuk menguji produk anda.
Kriteria Penerangan
i. Manusia
ii. Fungsi
iii. Kekuatan
iv. Estetika
v. Bahan
ASAS KELESTARIAN 95
Langkah 9: Akhirnya, buat pendokumentasian dengan menghasilkan folio reka bentuk yang mengandungi perkara berikut:
a) Penerangan situasi dan masalahb) Brif reka bentukc) Penerangan tentang maklumat yang telah dikumpuld) Cadangan idea awalane) Pemilihan idea f) Pengembangan ideag) Penerangan idea penyelesaian dan perincianh) Penyediaan lukisan isometri i) Pembinaan model j) Pengujian dan laporan pengujian
Langkah 10: Bentangkan hasil produk Kincir Angin TH berdasarkan rubrik yang disertakan.
Pemerhatian
i. Apakah yang berlaku kepada buzer dengan kadar tiupan angin yang berbeza?ii. Bagaimanakah tenaga elektrik dihasilkan dalam model Kincir Angin TH?
Soalan Perbincangan
i. Apakah kaedah yang boleh dipertimbangkan untuk meningkatkan kelajuan turbin angin model Kincir Angin TH anda?ii. Adakah kelajuan tiupan angin yang berbeza memainkan peranan dalam penghasilan bunyi pada buzer? Jelaskan.iii. Bincangkan potensi tenaga angin untuk menggantikan sumber bahan api fosil dalam menjana tenaga elektrik.
Berdasarkan aktiviti ini, apakah kesimpulan yang boleh dinyatakan oleh kumpulan anda berkaitan dengan reka bentuk model Kincir Angin TH? Kaitkan aktiviti ini dengan konsep TH yang digunakan dalam mereka bentuk Kincir Angin TH.
Kesimpulan
ASAS KELESTARIAN 96
Kerjaya Dalam Teknologi Hijau
• Juruteknik Elektrik• Juruteknik Mekanikal • Juruteknik Reka Bentuk Sistem Angin• Juruteknik Penyelenggaraan
Sumber Rujukan
i. How To Make Wind Turbine Easy Way https://www.youtube.com/watch?v=jAxsXs4it0Iii. Mini Wind Turbine Vertical Axis https://www.youtube.com/watch?v=d7ujZv-j_2U iii. How To Make A Mini Windmill At Home - Free Energy Generator https://www.youtube.com/watch?v=EoLv4rhFsMkiv. How To Make Windmill Classroom Hands-On Activity Project https://www.youtube.com/watch?v=jEhW6xFv49kv. How To Make Windmill At Home Very Easy - Free Energy https://www.youtube.com/watch?v=mLpZheot4_Avi. Soalan Lazim - Pusat Maklumat Kerjaya (Career Info Centre) http://cic.jobsmalaysia.gov.my/html/soalan-lazim.htmlvii. Kumpulan Utama 3: Juruteknik dan Profesional Bersekutu http://static.jobsmalaysia.gov.my/html/jobsm/masco/ms/Kumpulan-utama_3.pdf
ASAS KELESTARIAN 97
AKTIVITI 7SISTEM PENGANGKAT HIJAU
ASAS KELESTARIAN 98
SISTEM PENGANGKAT HIJAU
Objektif
Mengaplikasikan konsep TH dalam kategori Kecekapan Tenaga iaitu Sistem Pengurusan Tenaga dan kategori Pengasingan dan Kitar Semula bagi mereka bentuk model Sistem Pengangkat Hijau.
Jam Pertemuan akang
Dicadangkan 15 jam pertemuan untuk keseluruhan aktiviti mereka bentuk model Sistem Pengangkat Hijau.
Latar Belakang
AKTIVITI 7
Aktiviti Sektor ModelSistem
Pengangkat Hijau
Industri (Industry)
• Kecekapan Tenaga (Energy Efficiency)• Sistem Pengurusan Tenaga (Energy Management System)
Pengurusan Sisa dan Air Sisa (Waste and Wastewater Management)
• Pengasingan dan Kitar Semula (Separation and Recycling)
Contoh : Reka Bentuk Sistem Pengangkat Hijau
ASAS KELESTARIAN 99
Glosari
Bahan kitar semula - Bahan buangan seperti tin, botol, kertas yang telah digunakan yang diproses semula supaya dapat digunakan semula.
Hidraulik - Digerakkan atau dijalankan oleh bendalir.
Kecekapan Tenaga - Bermaksud penggunaan tenaga yang kurang untuk menjalankan kerja-kerja yang sama atau lebih tanpa menjejaskan keselesaan atau hasil yang diingini.
Kitar Semula - Kitar semula bermaksud memungut dan mengasingkan sisa pepejal bagi maksud menghasilkan keluaran. Kitar semula berlaku apabila bahan-bahan diproses dan menghasilkan produk yang sama. Kitar semula mengubah bahan-bahan yang sepatutnya menjadi sisa kepada sumber-sumber yang bernilai. Sebagai tambahan, ia menjadi sumber kepada alam sekitar, kewangan dan faedah sosial. Bahan-bahan seperti kaca, besi, plastik dan kertas dikumpul, diasingkan dan dihantar ke pusat pemprosesan untuk ditukarkan kepada produk atau bahan baru.
Lestari - Tidak berubah-ubah, kekal, tetap; melestarikan, menetapkan, mengekalkan. Contoh: kelestarian hutan, kelestarian keadaan (hutan, persekitaran, dan lain-lain) yang tidak berubah atau yang terpelihara seperti asal.
Pengurusan Sisa dan Air Sisa - Apa sahaja lebihan, keluaran yang tidak dikehendaki ataupun apa-apa bahan yang perlu dilupuskan kerana sudah rosak, pecah atau lusuh. Sisa boleh dijana melalui beberapa medium antaranya sisa isi rumah, sisa industri, sisa pembinaan, sisa komersial serta sisa khas yang perlu dilupuskan menggunakan kaedah-kaedah tertentu kerana berbahaya dan memudaratkan kesihatan. Pengurusan sisa dan air sisa ialah satu kaedah untuk mengurus pelbagai jenis medium sisa bagi meminimumkan kesan pembuangan sisa terhadap alam.
Teknologi Hijau - Pembangunan dan aplikasi produk, peralatan serta sistem untuk memelihara alam sekitar dan alam semula jadi serta meminimumkan atau mengurangkan kesan negatif daripada aktiviti manusia.
Bahan dan Peralatan
i. 2 batang picagariii. Bahan kitar semula (digunakan untuk Sistem Pengangkat Hijau)iii. Saluran getah yang panjang dan pendekiv. Saluran getah yang berdiameter besar dan kecilv. Batang besi vi. Airvii. Pistol perekat panas (hot glue gun) dan batang perekat (glue stick)
ASAS KELESTARIAN 100
Kaedah
Kaedah untuk membangunkan model Sistem Pengangkat Hijau ialah : Langkah 1: Buat sesi penjanaan minda (brainstorming) dalam kumpulan kecil yang terdiri daripada tiga (3) hingga empat (4) orang untuk membincangkan brif reka bentuk model Sistem Pengangkat Hijau dalam Jadual 1.
Langkah 2: Melalui sesi penjanaan minda, bincangkan tentang cara untuk mereka bentuk model Sistem Pengangkat Hijau menggunakan Kecekapan Tenaga dan Pengasingan dan Kitar Semula.
Jadual 1: Jadual Brif Reka Bentuk Sistem Pengangkat Hijau
• Daripada brif di atas jalankan kajian dan penyelidikan lanjut untuk mendapatkan maklumat.
Situasi dan Masalah Brif Reka BentukSituasi :Pada masa kini, kebanyakan sistem pengangkat banyak digunakan bagi memudahkan kerja-kerja manusia dalam mengangkat dan mengangkut benda-benda berat.
Masalah:Sistem pengangkat sedia ada menggunakan tenaga elektrik. Tenaga elektrik yang dihasilkan sekarang kebanyakannya menggunakan tenaga fosil. Penggunaan tenaga fosil membawa kepada pembebasan gas rumah hijau (Green House Gases, GHG) yang memberi kesan yang besar kepada perubahan iklim dan peningkatan suhu. Pembuangan sisa yang tidak terkawal juga menyebabkan peningkatan pembebasan GHG. Masalah ini adalah masalah global, maka penyelesaian boleh dilakukan berasaskan konsep TH.
Mereka bentuk Sistem Pengangkat Hijau dalam Sektor Industri di bawah kategori Kecekapan Tenaga dengan mengaplikasikan Sistem Pengurusan Tenaga.
ASAS KELESTARIAN 101
• Isikan sektor TH yang akan diaplikasikan serta tempoh masa siap dan peralatan yang digunakan dalam jadual di bawah:
Langkah 3: Buat lakaran idea awalan produk dengan menggunakan Jadual 2. Melalui lakaran idea awalan, gabungkan komponen yang digunakan agar boleh menggambarkan dengan lebih jelas sebelum model Sistem Pengangkat Hijau dibangunkan.
Jadual 2: Lakaran Idea Awalan
Sektor TH yang Diaplikasikan
Anggaran Tempoh Masa Projek Siap Peralatan yang Digunakan
Lakaran Idea Awalan
ASAS KELESTARIAN 102
Langkah 4: Selepas pemilihan satu idea awalan yang terbaik, lakarkan sekurang-kurangnya tiga lakaran pengembangan idea dalam Jadual 3. Melalui lakaran pengembangan idea, gambarkan model Sistem Pengangkat Hijau yang ingin dibangunkan dengan lebih jelas.
Jadual 3: Lakaran Pengembangan Idea
Lakaran Pengembangan Idea
Lakaran 1
Lakaran 2
Lakaran 3
ASAS KELESTARIAN 103
Langkah 5: Selepas memilih idea yang hendak dibina, buat beberapa lukisan kerja sebelum model produk Sistem Pengangkat Hijau dibangunkan dengan menggunakan Jadual 4. Lukisan kerja ini akan menjadi panduan asas untuk membangunkan produk tersebut
Jadual 4: Lukisan Isometri Model Produk Sistem Pengangkat Hijau
Lukisan Isometri
ASAS KELESTARIAN 104
Langkah 6: Untuk memulakan kerja-kerja pembangunan, isi Jadual 5 bagi menentukan pemilihan bahan yang hendak digunakan dan anggaran kos pembangunan yang diperlukan. Rancang pembangunan tersebut dengan lebih berkesan agar dapat menghasilkan model Sistem Pengangkat Hijau yang lebih baik.
Jadual 5: Pemilihan Bahan Untuk Membangunkan Produk
Langkah 7: Pilih Sektor TH yang terlibat dalam penghasilan produk Sistem Pengangkat Hijau dengan menggunakan Jadual 6.
Jadual 6: Kriteria TH dalam Penghasilan Produk Sistem Pengangkat Hijau
BilCadangan Bahan
Anggaran KosKomponen Kategori Bahan Bahan
1 Rangka Model Bahan Kepingan Batang aiskrim yang diguna semula RM 0
Jumlah Keseluruhan
Bil Sektor TH Tandakan ( ) pada Sektor yang Terlibat
1 Sektor Bekalan Tenaga (Energy Supply)
2 Sektor Pengurusan Sisa dan Air Sisa (Waste and Wastewater Management)
3 Sektor Pengangkutan (Transport)
4 Sektor Bangunan (Building)
5 Sektor Industri (Industry)
6 Sektor Pertanian dan Perhutanan (Agriculture and Forestry)
ASAS KELESTARIAN 105
Langkah 8: Uji reka bentuk dengan menggunakan Jadual 7 bagi memastikan reka bentuk Sistem Pengangkat Hijau mengikut kriteria pengujian reka bentuk.
Jadual 7: Kriteria Pengujian Reka Bentuk Produk Sistem Pengangkat Hijau
Sila pilih skala 1 (Sangat Lemah) hingga 5 (Sangat Baik) bagi menilai model produk Sistem Pengangkat Hijau yang telah anda bangunkan.
Bil Kriteria Pengujian Reka BentukSkala Penilaian
1 2 3 4 51 Keselamatan2 Kefahaman3 Fungsi4 Andaian saintifik5 Bentuk keseluruhan6 Sistem mekanikal7 Mesra alam8 Sambungan9 Kesesuaian bahan10 Ergonomik11 Jenis Pengujian
Jenis pengujian untuk semua produk adalah Ujian Parameter. Sila isikan ruangan penerangan untuk setiap kriteria untuk menguji produk anda.
Kriteria Penerangan
i. Manusia
ii. Fungsi
iii. Kekuatan
iv. Estetika
v. Bahan
ASAS KELESTARIAN 106
Langkah 9: Akhirnya, buat pendokumentasian dengan menghasilkan folio reka bentuk yang mengandungi perkara berikut:
a) Penerangan situasi dan masalahb) Brif reka bentukc) Penerangan tentang maklumat yang telah dikumpuld) Cadangan idea awalane) Pemilihan ideaf) Pengembangan ideag) Penerangan idea penyelesaian dan perincianh) Penyediaan lukisan isometrii) Pembinaan modelj) Pengujian dan laporan pengujian
Langkah 10: Bentangkan hasil produk Sistem Pengangkat Hijau berdasarkan rubrik yang disertakan.
Pemerhatian Pem
i. Bagaimanakah kendalian model Sistem Pengangkat Hijau?ii. Apakah yang berlaku kepada Sistem Pengangkat Hijau apabila panjang dan diameter salur getah berbeza?
Soalan Perbincangan
i. Apakah fungsi cecair hidraulik?ii. Apakah kelebihan dan kekurangan sistem hidraulik?iii. Apa pendapat anda tentang kelebihan menggunakan sistem hidraulik dalam kehidupan lestari?iv. Berikan contoh-contoh teknologi yang mengaplikasikan prinsip sistem hidraulik.
Berdasarkan aktiviti ini, apakah kesimpulan yang boleh dinyatakan oleh kumpulan anda berkaitan dengan reka bentuk model Sistem Pengangkat Hijau? Kaitkan aktiviti ini dengan konsep TH yang digunakan dalam mereka bentuk Sistem Pengangkat Hijau.
Kesimpulan
ASAS KELESTARIAN 107
Kerjaya Dalam Teknologi Hijau
• Juruteknik Mekanikal•. Penyelia Sistem Hidraulik• Penolong Jurutera Mekanikal• Mekanik Sistem Hidraulik
Sumber Rujukan
i. How To Make A Popsicle Stick Bridge https://youtu.be/b9niG8ii. LIFTING JACK - ENGLISH - Hydraulic Jack! From Ice Cream Sticks https://youtu.be/Eh0ka8iii. Hydraulic Bridge https://youtu.be/LY_jSUCb7eEiv. Hydraulic Bridge https://youtu.be/B2_aghZepiEv. Hydraulic Bridge By Danu https://youtu.be/APfZZEW1i6wvi. Hydraulic System - ECTC http://www.ectc.entercoridor.com/index.php/kursus-1-malaysia/hydraulic-system
ASAS KELESTARIAN 108
PANEL PENULIS
1. Dr. Khairul Azhar Mat Daud Fakulti Teknologi Kreatif dan Warisan, Universiti Malaysia Kelantan (UMK)
2. Dr. Segar a/l Raja Manickam Politeknik Seberang Perai, Pulau Pinang
3. Latifah Abdul Aziz Politeknik Seberang Perai, Pulau Pinang
4. Paunggin @ Justin Ransoi SM St John Tuaran, Sabah
5. Yasmin Azmi SMK Sultanah Bahiyah, Kedah
TURUT MENYUMBANG
1. Prof. Haslan Abu Hassan Pengarah Pusat Pemindahan Ilmu (KTP) Universiti Sains Malaysia (USM)
2. Dr. Mardiana Idayu Ahmad Pusat Pengajian Teknologi Industri, USM
3. Prof. Madya Dr. Mohd Suffian Yusoff
Timbalan Ketua Kluster Pengurusan Sisa Pepejal (SWAM@USM), USM
4. Prof. Madya Dr. Mohd Wira Mohd Shafiei
Pengarah Pusat Pendidikan dan Latihan Tenaga Boleh Baharu, Kecekapan Tenaga dan Teknologi Hijau (CETREE), USM
5. Prof. Madya Dr. Soib Taib Pusat Pengajian Kejuruteraan Elektrik dan Elektronik, USM
ASAS KELESTARIAN 109
PENGHARGAAN
1. Puan Rozainum Ahmad Pengarah Bahagian Kokurikulum dan Kesenian (BKK)
2. YBhg. Datin Dr. Ng Soo Boon Timbalan Pengarah Sains, Teknologi, Kejuruteraan dan Matematik, Bahagian Pembangunan Kurikulum(BPK)
3. YBrs. Dr. Rusilawati Othman Ketua Sektor Sains dan Matematik, BPK
4. Tuan Hj. Naza Idris Saadon Ketua Sektor Pendidikan Teknik dan Vokasional, BPK
5. Puan Zalina Kamis Penolong Pengarah Sub Unit Sains, Matematik dan Teknologi, BKK
6. Puan Norhashimah Ismail Penolong Pengarah Unit Kejuruteraan Awam, BPK
7. Puan Suriani Ngatiman Penolong Pengarah Unit Kejuruteraan Awam, BPK
8. Encik Kasdi Kamin Penolong Pengarah Unit Sains Menengah, BPK
9. Puan Norfadhillah Yusof Penolong Pengarah Unit Sains Tulen, BPK
10. Encik Anandan a/l Kanniapan Penolong Pengarah Unit Sains Tulen, BPK
11. Puan Nor’Aidah Nordin Penolong Pengarah Unit Sains Tulen, BPK
ASAS KELESTARIAN 110
ASAS KELESTARIAN 111