MEMPERTAHANKANFEDERALISME

MOJID.NlZARSUDIN

TANGGAL,16 September2017 sambutan Hari Ma-laysia baru sahaja me-ninggalkan kita.' Tahunini adalah ulang tahun

ke-54 penubuhan Malaysia.Genaplah 54 tahun Malaysia di-tubuhkan melalui kemasukanSabah, Sarawak dan Singapura(yang kemudiannya keluar pada1965). Umum mengetahui Seme-nanjung terlebih dahulu menca-pai kemerdekaan iaitu awalenamtahun sebelum penubuhan Ma-laysia. ,

Namun, aspirasi pembentu-kan Malaysia telah dicanai sebe-lum 1963 lagi melalui PenubuhanSuruhanjaya Cobbold pada 17lanuari 1962. Melalui suruhan-jaya ini, satu referendum memba -bitkan rakyat Sabah dan Sarawakdijalankan untuk melihat per-setujuan mereka menyertai Per-sekutuan Malaysia ketika itu.Hasilnya, melahirkan sebuah ne-gara yang dinamakan sebagai Ma-laysia melalui konsep federalisme,- hasil gabungan 11 buah negeriTanah Melayu, Sabah, Sarawakdan Singapura.

Prinsip federalisme pemah di-kemukakan oleh P.l. Proudhonsekitar 1863 menerusi bukunyayang bertajuk Du Principe federa-tif et de la necessite de reconstituerle patti de la revolution. Dalambuku itu, beliau mengemukakanbeberapa prinsip penting bagisesebuah kerajaan yang bersifatfederalisme.

Harding & Chin (2014), dalam50 Years of Malaysia FederalismRevisited menyatakan model fe-deralisme yang pertama sekali di-guna pakai dalamsejarah politikdunia adalah diamalkan di NegeriSembilan sekitar 1774 di manapada waktu itu di negara-negaraBarat konsep berkenaan masihbelum diamalkan. Perkara ini tu-rut dikongsi Wu Min Aun pada1999 dalam Public Law in Contem-porary Malaysia.

Sementara itu, sekitar 1895,melalui pemerintahan British, Per-ak, Pahang, Selangor dan NegeriSembilan digabungkan pemerin-tahannya di bawah Negeri-negeriMelayu Bersekutu yang kemudi-annya menjadi asas kepada pem-

UT USA N rn A LA '-I f. I A

q!IOI~OI"'" r If)

AMAT menyedlhkan sambutan Harl Malaysia Ke-54 dlbayangl gerakanmemisahkan Sabah dan Sarawak darlpada SemenanJung oleh plhak tertentuyang mahu meruntuhkan slstem federalisme negara. - GAM BAR HIASANIUTUSAN ' ,

bentukan Persekutuan TanahMelayu pada 1948 dan seterusnyaPersekutuan Malaysia pada 1963.Sejarah pembentukan Malaysiatidaklah semudah sebagaimanaMalaysia yang kita lihat pada hariini. Ia melalui fasa-fasa genting.

Antaranya, tindakan konfron-tasi daripada tentera RepublikIndonesia pimpinan PresidenSukamo melaluikempen 'Gan-yang Malaysia', sikap tidak se-nang Kerajaan Filipina terhadappemgambilalihan Sabah yangdidakwa adalah sebahagian dari-pada wilayah negara itu, tuntutanBrunei yang mahu melangkauigiliran menjadi Yang di-PertuanAgong sebagai syarat kemasukanke dalam Persekutuan Malaysia,di samping ancaman anasir ko-munis yang sememangnya se-dang berleluasa padaketika itu.

Sifat kegigihan, kesabaran ser-ta toleransi pimpinan negara padamasa 'itu di samping sokonganpadu rakyat membolehkan agen-da pembentukan Malaysia dapat,direalisasikan biarpun dihalangpelbagai cabaran dalam dan luarnegara.

Namun, persoalan yang wujudadalah mengapa hampir kebanya-kan daripada rakyat tidak ambilkisah akan peri pentingnya tarikh16September itu? '

Perkara ini berlaku berkemu-ngkinan daripada kurangnya pe-nghayatan semangat patriotismedalam kalangan rakyat khusus-nya golongan muda masa kini.

Dalam konteks hubungan ma-syarakat antara kedua-dua wi-layah yang terpisah ini, masih ke-

dengaran konotasi dan perkataan'Orang Malaya', 'Orang Sabah'dan 'Orang Sarawak', sedangkanistilah yang lebih sesuai untukmenggambarkan kesemuanyaadalah 'Orang Malaysia'.

Dalam konteks politik, sifatsaling bergantungan antara Pu-sat dan negeri-negeri amatlah ti-nggi lebih-lebih lagi bagi Sabahdan Sarawak. Sebagai contoh da-lam konteks pertahanan dan ke-selamatan, negeri-negeri amatmemerlukan sokongan Pusat.Penubuhan Zon Eastern Sabah Se-curity Command (Esscom) susulandaripada kes pencerobohan LahadDatu pada 9 Februari 2013 adalahsatu contoh utama.

Dalam pada itu, negeri-negerikhususnya yang di bawah pimpi-nan pembangkang disaran agartidak mendahulukan kepentingandan ideologi politik lebih utamaberbanding kepentingan rakyat.Banyak agenda membantu rakyatterutama yang disalurkan daripa-

, da Pusat terbantut dek halangankerajaan negeri lantaran perbe-zaan ideologi politik antara negeridengan Pusat. Sikap konfronta-si yang ditunjukkan sebilangannegeri ini kelak akhimya merugi-kan rakyat keseluruhannya.

Sementara itu, pergantunganPusat kepada negeri 'dijelmakandalam bentuk penggumpulan(akumulatif) majoriti kerusi De-wan Rakyat bagi membentukKerajaan Persekutuan.

Dalam konteks ini, fix depositdibantu dari kerusi Sabah danSarawak dengan kelebihan ,54kerusi di PRU-2008 dan 47 kerusi

di PRU-2013.Pembentukan kuasa majoriti

ini jangan dilihat dari segi ke-untungan politik jangka singkattetapi harus dihayati sebagaihubungan jangka panjang Pusatdan negeri serta kepentingan ber-sarna win-win situation, yang wu-jud melaluinya. '

Dewasa ini, pembentukanMalaysia sekali lagi diuji dengansatu kumpulan yang menamakandiri mereka sebagai 'KumpulanSabah-Sarawak Keluar Malay-sia' (SSKM)yang mencabar kon-,sep federalisme. Situasi sebeginiboleh mengundang ketidaksta-bilan politik dan ekonomi, sekali,gus mengancam keselamatandalam negara jika gagal dari segipengurusan polemik ini.

Dalam memantapkan sisternfederalisme dan hubungan antaranegeri dan Pusat ini, disarankanbeberapa langkah sepertimanayangberikut: ,

• Memupuk kefahaman rakvatmengenai pentingnya konsep danfungsi federalisme dengan di-sulami penghayatan patriotismeyang dibentuk di peringkat paling'bawah iaitu individu dan keluarga.

• Mendidik rakyat mengenaiSenarai Persekutuan, Senarai Ne-geri dan Senarai Bersama terma-suk Perjanjian Perkara 18 dan 20 ~Sabah dan Sarawak.

• Menyelesaikan isu jurangpembangunan, pendidikan dan ta-'rafhidup rakyat antara setiap negeridi samping meningkatkan tahap ke-selamatan di setiap negeri. '_

• Melahirkan tadbir urus 10-kal yang lebih efisien khususnyaterhadap bajet negeri yang telahdiperuntukkan oleh Pusat.

• Menyediakan peluang yangsarna rata antara setiap negeri dan'menggalakkan bidang kelebihandanpenerokaan sektor baharu.' ,

Federalisme dalam konteks Per-~sekutuan Malaysia dapat diperta-'han bahkan diperteguhkan melaluikonsep federalisme itu yang disu-;larni dengan penghayatan patrio-tisme yang mendalam.

Hanya melalui kefahaman serta.penghayatan sejarah dapat mem-bentuk rasa selJ of belonging yang,akhimya menelurkan rasa patrio- ftisme kepada negara yang kita cin-taiini. ""

DATUK MOHD. NIZAR SUDIN ialah pe-nganalisis politik merangkap Pensyarah I<ananFakulti Ekologi Manusia, Universiti Putra Ma-laysia (UPM),