manual kejururawatan awam.indd 1 4/18/08 3:15:53 am

Manual Kejururawatan Awam.indd 1 4/18/08 3:15:53 AM

muka surat perkara

1 Pengenalan&Tujuan

1-2 Latarbelakang

3 B a h a g i a n 1

4-5 Definasi,MatlamatdanFalsafahKomponenPengamalan

5 SiapakahJururawatKesihatanAwam

7 B a h a g i a n 2

8 Misi&Visi

9 B a h a g i a n 3

10-11 PolisiKejururawatanKesihatanAwam

13 B a h a g i a n 4

14-15 PiawaianPerawatanKejururawatanKesihatanAwam


18-21 ProtokolKejururawatanKesihatanAwam


24-31 Fungsi-fungsiKejururawatanKesihatanAwam


34-54 Aktiviti-AktivitiKejururawatanKesihatanAwam

54 R u j u k a n

55 P e n g h a R g a a n

KANDUNGAN


1

Pengenalan Perkhidmatankejururawatankesihatanawamadalahtertumpukhususkepadapenjagaanperawatankejururawatanyangkomprehensifkepada individu,keluargadan komuniti melalui pendidikan, kaunseling dan bimbingan kepada promosikesihatan, pencegahan penyakit dan kecacatan, penjagaan kuratif dan rehabilitasidalamProgramPembangunanKesihatanKeluargaKementerianKesihatanMalaysia.

Kejururawatan Kesihatan Awam menjalankan tanggungjawab dan berfungsi sebagai ahli pasukan kesihatan.Beliaujugabekerjasamadenganahli-ahliperkhidmatanyanglainberkaitandenganpenjagaankesihatanindividu,keluargadankomuniti.

PasukanKejururawatanKesihatanAwamterdiridaripadaPenyeliaJururawatKesihatan,KetuaJururawatKesihatan,JururawatKesihatanAwam,JururawatKesihatandanJururawatMasyarakat.

1. TUJUAN ManualinimenyediakaninformasimengenaiKejururawatanKesihatanAwam:

1.1. SebagaipanduankepadaprofesionJururawatKesihatanAwamdananggotaoksilariuntukmenjalankantanggungjawab yang komprehensif dalam memberi perkhidmatan kesihatan dan sentiasa menjagaPIAWAIANpenjagaandikomuniti.

1.2. MewujudkankeseragamanpengamalanpenjagaanKejururawatanKesihatanAwamdiseluruhnegara.

1.3. Digunakansebagaipanduankepadaaktivitikejururawatandalampemberianperkhidmatan.

2. LATARBELAKANG-KEMAJUANKEJURURAWATANKESIHATANAWAM KejururawatanKesihatanAwamadalahberkaitrapatdenganperkhidmatanKesihatanKeluargadiMalaysia.

PerkhidmatanKesihatanKeluargapadaasalnyabermuladiluarbandaryangmenyediakanperkhidmatanasaskesihatanibudananak.PerkhidmatanKesihatantelahberubahhinggasekarangmenjadisebuahprogramPembangunanKesihatanKeluargayangkomprehensifmenyediakanpenjagaankesihatankepada individu,keluarga dan kumpulan tertentu dalam komuniti. Sejak itu fokus Kejururawatan Kesihatan Awam telahberkembangdarimasakesemasadenganaktiviti-aktivitibaru.

PerkhidmatankebajikankesihatanibudananakdiSemenanjungMalaysiabermuladaritahun1923denganpengenalanperundanganmengawalpengamalankebidanandanlatihankepadabidankampung.

PusatKebajikanKesihatanIbudanAnaktelahbermuladiKualaLumpur,Selangor,Perak,JohordanKedah.Daritahun1940pusatkebajikaninihanyaterdapatdibandar-bandarbesaryangdijalankanolehPegawaiPerubatan wanita dengan dibantu oleh Ketua Jururawat Kesihatan, Jururawat dan Bidan, manakala di


2

MANUALKEJURURAWATANKESIHATANAWAM

bandarkecilpusatberkenaanhanyadijalankanolehseorangjururawatataubidan.Aktivitiyangdijalankanhanyamerawatpenyakitringankanak-kanak,pemeriksaanibuhamildanpendidikanmengenaipenjagaankebersihandanpemakanankanak-kanak.

Dalamtahun1948WHOtelahmengenalpasti4kawasanyangprioritiuntukdiambiltindakanyangmanapenjagaanKesihatan IbudanAnakadalah salah satudaripadanya. Selama2dekad selepas kemerdekaan(1957–1977)denganbeberapasiriPembangunanMalaysiake5,PerkhidmatanKesihatanIbudanAnaktelahmenjadisalahsatuprogramkebangsaanpembangunankesihatanluarbandar.Infrastrukturfasilitikesihatantelahdibangunkandenganpesatdikawasanluarbandardanlatihananggotakesihatanyangmenjaditulangbelakang perkhidmatan terutamanya Jururawat Kesihatan Awam, Bidan dan Jururawat Desa telah diberikeutamaan.

Dalam Rancangan Malaysia Ke 4 (1980-1985) strategik baru di mana perkhidmatan Kesihatan Ibu danAnakyanglebihkomprehensifadalahmenumpukankepadakeluargadankomunitiyangdipanggilprogramPembangunan Kesihatan Keluarga. Aktiviti-aktiviti yang dijalankan oleh Jururawat Kesihatan Awambertambahbukan sahajapenjagaan ibudananak tetapi juga kepadaahli-ahli keluarga yang lain.DalamRancanganMalaysiaKe-7program ini telahdiperkukuhkan lagiuntukmenangani isu-isubarudi bawahprogramPembangunanKesihatanKeluarga.

SkopperawatanKejururawatanKesihatanAwamtelahberkembangsejajardenganprogram-programbaruyangdiperkenalkanuntukmenyahutcabaranyangsentiasaberubahdalammemberiperkhidmatankesihatandi mana Penjagaan Kesihatan Primer adalah tunjang kepada perkhidmatan penjagaan kesihatan dalamkomuniti.

SelaindaripadaKementerianKesihatanMalaysiaperkhidmatankesihatanibudananakjugadiberikanolehPihakBerkuasaTempatan,KementerianPertahanan,JabatanHalEhwalOrangAslidanLembagaPembangunanPendudukdanKeluargaNegara(LPPKN).Jururawatdalamagensi-agensitersebutmenyediakansebahagiandaripadaperkhidmataninibergantungkepadapolisiagensiberkenaan.

Penyeragaman dalam perkhidmatan Kejururawatan Kesihatan Awam adalah sangat diperlukan bagi me-mastikanPIAWAIANpenjagaanyangtinggidalammemberiperkhidmatandikomuniti.

Dalam tempoh Rancangan Malaysia kelapan (RM Ke-8), keutamaan yang tinggi telah diberikan untukmelindungidanmenambahbaikkesihatanindividu,keluargadanmasyarakat,sehubunganiniusahatelahdiambilbagimeningkatkansistempenyampaiandanmenambahbaikskopdankualitipenjagaankesihatanmelaluikerjasamayanglebihbaikantarasektorawamdenganswastasertabadanbukankerajaan(NGO)

DalamRancanganMalaysiaKe9TerasPelanKesihatantelahdiadakandimanasasaranutamaialahpencegahandan penurunan beban penyakit serta peningkatan penyampaian perkhidmatan kesihatan. Penyampaianpenjagaan kesihatan akan terus ditambah baik melalui intergrasi yang lebih kukuh, peningkatan kualitiperkhidmatandanmengoptimumkanpenggunaansumber.

SasaransokonganamatdiutamakandimanajururawatmemainkanperananyangpentingdalambersamamelaksanakanprogramdanaktivitidiJagaanKesihatanPrimer.Penggunaansumbersecaraoptimumdenganmemperbagaikankemahiran,perkongsiansumberdanpengkhususan.SalahsatustrategimengintragasikansemuaperkhidmatandiKlinikKesihatan.


Bahagian1 DEFINISIJURURAWAT KESIHATANAWAM

FALSAFAHKEJURURAWATAN KESIHATANAWAM

MATLAMATKEJURURAWATAN KESIHATANAWAM

KOMPONENPENGAMALAN KEJURURAWATANKESIHATAN AWAM

SIAPAKAHJURURAWAT KESIHATANAWAM


4

Bahagian

1

2. FALSAFAHKEJURURAWATANKESIHATANAWAM FalsafahKejururawatanKesihatanAwamberdasarkankepada“nilaidiriindividu“selarasdengantujuanasas

perawatanpenyayang,memberi keselesaandanmembantu individuyangmempunyaimasalah kesihatansecarafizikal,mental,sosialdankerohaniansupayamerekadapatmencapaitahapkesihatanyangoptima.Kamipercayabahawa:

1.1. SetiapIndividuakanmengalamigangguankesihatandanakanpulihpadamasatertentu.

1.2. KejururawatanKesihatanAwamberfungsisebagaipengamalkesihatandidalamsemuabidangtermasukpromosikesihatan,pencegahanpenyakitdankecacatan,pemulihanindividu,keluargadankomuniti.Anggota Kejururawatan Kesihatan Awam memberi perkhidmatan yang menyeluruh tanpa mengirabangsa,budaya,agama,kedudukandanmenghormatiadatresamsetiapkaumdiMalaysia.

1.3. Pelanggan berhak menentukan perancangan perawatan dan membuat keputusan bagi mencapaikepuasan diri. Setiap pelanggan dipercayai mempunyai kebolehan untuk mengubah tingkah lakudenganbantuananggotaKejururawatanKesihatanAwam.

1.4. Perancangan dan matlamat adalah proses perawatan berterusan di antara jururawat dan individu,keluargasertasemuayangterlibat.

1.5. Semuaperancanganperludiberipertimbanganbagisemuaaktivitiperkhidmatanpengurusansumber-sumberyangsesuaiuntukmengelakkanpertindihantenaga.

1.6. AnggotaKejururawatanKesihatanAwamdapatmengenalpasti pembelajaran ituadalahmerupakanproses yang berterusan di mana individu mempunyai sikap kendiri dan sentiasa berusaha denganperubahansemasayangmencabarbagimencapaikecemerlangan.

1. DEFINISIKEJURURAWATANKESIHATANAWAM Laporan Teknikal WHO Siri No 167 (1959) mendefinisikan Kejururawatan

Kesihatan Awam adalah satu bidang khas perawatan yang merangkumikemahiran perawatan kesihatan awam dan berfungsi bagi mempromosikesihatandanmemberibantuansosialsertapenambahbaikanpersekitaranfizikaldansosial,pemulihan,pencegahanpenyakitdankecacatan.Keutamaanadalahpenjagaankesihatankeluargasihatdanpelangganyangtidakme-merlukankemasukankehospitaldankumpulantertentudimanamasalahkesihatan memberi kesan kepada masyarakat keseluruhannya. Hubunganyang baik di antara jururawat dengan masyarakat akan memudahkanperkhidmatandisalurkankepadamereka.


5


3. MATLAMATKEJURURAWATANKESIHATANAWAM Matlamat Pengamalan Kejururawatan Kesihatan Awam adalah membantu pelanggan mencapai tahap

kesihatanfizikal,mental,sosialdankerohanianyangoptimum.

Bagi merealisasikan matlamat ini Anggota Kejururawatan Kesihatan Awam bertugas di tiga peringkatpencegahaniaituPrimer,SekunderdanTertiari.PencegahanPrimermengutamakanpromosikesihatandanmemberiperlindungankhaskepadasebarangmasalahkesihatan.PencegahanSekunderadalahpengekalankesihatan yang memberi fokus kepada pengesanan awal diagnosa penyakit serta mengambil tindakansegerauntukmengurangkankecacatan.PencegahanTertiarimerujukkepadaaktivitimembantupemulihanpelangganyangmembolehkanmerekaberfungsiketahapmaksima.

4. KOMPONENPENGAMALANANGGOTAKEJURURAWATANKESIHATANAWAM

TigaKomponenPengamalanKejururawatanKesihatanAwamadalah:

1.1. Bertanggungjawab terhadap keperluan perkhidmatan kesihatan kepada komuniti. Perkhidmatanini tidak semestinyadilakukanolehAnggotaKejururawatanKesihatanAwam, tetapi sikap rasaber-tanggungjawabmestidikekalkansepanjangmasa.

1.2. Keutamaanpenjagaankesihatandiberikepadakumpulanyangberisikotinggi.Penglibatanasasdalampenjagaankesihatankepadakumpulaniniadalahberdasarkankepadamerekayangmudahterdedahkepadapenyakitfizikal,mentaldansosial.Penglibatandalampenjagaankesihatanibudananakadalahberdasarkankepadakumpulanini.

1.3. Pelangganiaituindividu,keluarga,kumpulandankomunitimerupakanrakankongsididalammerancang,melaksanadanmenilaisemulakeberkesananpenjagaankesihatanyangdiberi.

5. SIAPAKAHJURURAWATKESIHATANAWAM Jururawat Kesihatan Awam adalah Jururawat Terlatih yang telah mengikuti kursus Pos Basik Kebidanan

Bahagian I dan Jururawat Kesihatan Awam dengan jayanya dan berdaftar dengan Lembaga JururawatMalaysiasertaLembagaBidanMalaysia.MerekabolehditugaskandiKementerianKesihatanMalaysiadanagensiyangberkaitan.

Merekabolehberfungsisecarabersendirianselarasdengankeperluantugasansemasa.JururawatKesihatanAwamhendaklahsentiasamengekalkanperhubunganyangbaikdenganrakansekerjadanpasukankesihatanyanglain.

JururawatKesihatanAwamdiiktiraf sebagai seorangyangmempraktikkanpengetahuan, kemahiran sertasikapdantingkahlakuberpandukankepadakodetikaprofesionkejururawatandanmenerimapengamalankejururawatansebagaisatutanggungjawab.

Jururawat Kesihatan Awam mampu mengenali setiap pelanggan secara individu di mana mereka berhakmendapatprivasi,penghormatandanmaklumatmengenaistatuskesihatandirinya.


Bahagian2 VISIKEJURAWATANKESIHATANAWAM

MISIKEJURURAWATANKESIHATANAWAM


�

Bahagian

2VISIKEJURURAWATANKESIHATANAWAMPerkhidmatanKejururawatanKesihatanAwamadalahsatuprofesionyangdinamikdan responsif kepada cabaran dalam memenuhi kepuasan pelanggan melaluipengamalankejururawatanyangprofessionaldanberkualitikearahpembangunankesihatankeluargadankomunitiyangkianmaju,membangundanprogresif.

MISIKEJURURAWATANKESIHATANAWAM

MemastikanpiawaiandanpengamalankejururawatandilaksanakanmengikutAktaJururawat(1950)Peraturan(1986)danAktaBidan(1966)dankodTatakelakuan.

Melaksanakanprogramperkhidmatankesihatanyangefektifdanberkualiti.

Memastikanperkhidmatanpenjagaandirumahdijalankansecaraberterusan.

Menjalankankhidmatpendidikandanlatihankepadapelanggandananggotakesihatan.

Mengadakanaktiviti-aktivitipromosikesihatandalamkomunitisebagailangkahpencegahanprimer,sekunderdantetiari.

Memantaudanmenilaiperkembangankesihatankomunitisertamengemukakancadanganpenambahbaikan.


9

Bahagian3 POLISIKEJURURAWATANKESIHATANAWAM


10

Bahagian

3POLISIKEJURURAWATANKESIHATANAWAM

1.JururawatyangbertugasdiKesihatanAwambertanggungjawabdanberfungsisebagaiahlipasukankesihatanyangbekerjasamadengananggotakesihatanyanglain,agensikerajaandanbukankerajaandalammemberiperkhidmatanyang ada hubungkait dengan kesihatan kepada individu, keluarga dankomuniti.

2. JururawatKesihatanAwammestimempunyaiSijilKebidananBahagianIdanSijilKejururawatanKesihatanAwam.MerekaperluberdaftardenganLembagaJururawatMalaysiadanLembagaBidanMalaysia.

3. JururawatKesihatandengankebidananmestimempunyaiSijilKebidananBahagian1.MerekaperluberdaftardenganLembagaJururawatMalaysiadanLembagaBidanMalaysia.

4. JururawatKesihatantanpakebidananperluberdaftardenganLembagaJururawatMalaysia.

5. Jururawat Masyarakat mestilah mempunyai Sijil Kebidanan Bahagian 2. Mereka perlu berdaftar denganLembagaBidanMalaysiadanLembagaJururawatMalaysia.

6. SemuaAnggotaKejururawatanKesihatanAwammestimempunyaiSijilAmalantahunan.

7. SemuaanggotaJururawatyangbertugasdiKesihatanAwammestimematuhietikakejururawatan.

�. SemuaJururawatyangbertugasdiKesihatanAwamperlumeningkatkankualitijagaandanperkhidmatandenganmelaksanakanamalanpenjagaankesihatanterbaik,menyediakansistemkerjayangjelasdanmudahuntukdiikutiolehsemuapelanggan.

9. SemuaJururawatyangbertugasdiKesihatanAwamperlumenjalankanaktivitipendidikankesihatanyangdiintergasikandalamsemuaprogramdiKesihatanAwamyangmeliputipromosi,prevensi&rehebilitasi.


11


10. Jururawat Kesihatan Awam dan Jururawat Kesihatan dengan Kebidanan mesti sentiasa bersedia untukmengendalikantugas-tugasataspanggilanbagikes-keskecemasanobstetrikdanbayibarulahiryangtidakbolehdikendalikanolehJururawatMasyarakat.

11. SemuajururawatyangbertugasdiKesihatanAwammestiberpakaianseragamsemasamengendalikankesataspanggilan.

12. SemuaJururawatyangbertugasdiKesihatanAwamhendaklahmelengkapkandiridenganilmupengetahuandankemahiranterkinisecaraberterusanmelaluiContinous Nursing Education,seminar,kursus,persidangandanprogramattachmentdarimasakesemasabagipeningkatan career pathway.

13. Penyelia Jururawat Kesihatan dan Ketua Jururawat Kesihatan yang bertugas di Kesihatan Awam mestimempunyaiSijilKejururawatanKesihatanAwam.

14. BagitujuankenaikanpangkatdiKesihatanAwamJururawatmestimempunyaiSijilKejururawatanKesihatanAwam.

15. Jururawat Kesihatan perlu mengendalikan kes ibu dan anak berisiko. Bagi kes biasa, ibu dan anak akandikendalikanolehJururawatMasyarakat.

16. JururawatKesihatanbertanggungjawabmengendalikanpengurusansumberdibawahjagaannya.


Bahagian4 PIAWAIANPERAWATAN KEJURURAWATANAWAM


14

Bahagian

4PIAWAIANPERAWATANKEJURURAWATANKESIHATANAWAMPiawaianPerawatanKejururawatanKesihatanAwammestilahmudahdiperolehiuntukdisebarkankepadasemuaanggotaKejururawatanKesihatanAwam.Iamerupakansatukaedahpengukuranbagimengekalkanpenjagaanyangberkualitijugasatudayausahakearahkecemerlangandenganmemberipenekanankepadaperawatanyangselamatdanberkualitikepadasemuapelanggan.Inimencerminkannilai-nilaimurniprofesionkejururawatandalamkomuniti.

PiaWaian1POLISI,PROSEDURDANPROTOKOLPolisi, prosedur dan protokol bertulis menjelaskan skop Perawatan Kejururawatan Kesihatan Awam bagi AnggotaKejururawatanyangberkelayakandiberikuasauntukmemberipenjagaanperawatankepadaindividu,keluargadankomuniti.

PiaWaian2PENGGUNAANSUMBERKEJURURAWATANKESIHATANAWAMPenjagaanPerawatankepadaindividu,keluargadankomunitidiamalkanolehjururawatyangdiiktirafdalamjumlahyangmencukupiuntukmemenuhikehendakpelanggan.

PiaWaian3TANGGUNGJAWABDANAKAUNTABILITIPenjagaanperawatanyangkomprehensifkepadaindividu,keluargadankomunitidiberiolehjururawatyangkompitendarisegiklinikaldanakauntabelterhadaptindakanprofesionkejururawatandariaspekundang-undangdalamfungsiperawatan.

PiaWaian4ETIKAKEJURURAWATANPrinsipetikaadalahsatupanduanuntukjururawatmembuatkeputusanterhadappenjagaankejururawatankepadaindividu,keluargadankomunitipadasetiapmasa.Prinsip-prinsipiniadalahpentingterutamanyaapabilaberlakunyakonflik di antara personel atau profesion kejururawatan dengan pelanggan, keluarga, rakan sekerja di dalamperkhidmatankesihatan.


15


PiaWaian5AMALANKEJURURAWATANKESIHATANAWAMPenjagaanperawatanyangkomprehensifberfokuskepadaindividu,keluargadankomunitidalammembantumerekamencapai tahap kesihatan yang optimum. Ini boleh dicapai dengan baik melalui rangka kerja proses perawatankejururawatan.

PiaWaian5.1:

Data mengenai status kesihatan pelanggan dikumpul secara sistematik dan berterusan. Data-data bolehdiperolehi,ditaksirkandandirekod.

PiaWaian5.2:

Diagnosakejururawatanbolehdidapatidaridataanalisisstatuskesihatanpelanggan.

PiaWaian5.3:

Perancangan untuk mencapai matlamat perkhidmatan kejururawatan boleh didapati dari diagnosa ke-jururawatan.

PiaWaian5.4:

Pelan perawatan kejururawatan mengambilkira keutamaan dan pendekatan perawatan bagi mencapaimatlamatdaripadadiagnosakejururawatan.

PiaWaian5.5:

Tindakanperawatanmelibatkanpelanggandalammempromosi,menjagadanmengekalkankesihatan. PiaWaian5.6:

Tindakanperawatanmembantupelangganmeningkatkanpotensikesihatanketahapyangoptimum. PiaWaian5.7:

Kemajuanpelangganbagimencapaimatlamatkesihatanyangditetapkanadalahditentukanolehpelanggan,keluargadanAnggotaKejururawatanKesihatanAwam.

PiaWaian5.�:

Tindakan perawatan kejururawatan melibatkan penilaian semula yang berterusan mengikut keutamaan,mewujudkanmatlamatbarudanmengkajisemulapelantindakanperawatandarisemasakesemasa.

PiaWaian6PENDIDIKANKESIHATANDANKAUNSELING Pendidikankesihatanyangkomprehensifkepada individu,keluargadankomunitiadalahsalahsatutugas

yangpentingdalampenjagaanperawatankejururawatan.Iajugamenggalakanpenglibatanpelanggandanberkongsitanggungjawabuntukmempromosi,menjagadanmengekalkankesihatan.

Kaunselingdariaspekkejururawatankepada individu,keluargadankomunitiadalahsebahagiandaripadatugasJururawatKesihatanAwam.


Bahagian5 PROTOKOLKEJURURAWATANKESIHATAN AWAM


1�

Bahagian

5

Digunakankepadasemuapelangganyangdianggapadajangkitandari:

·darah ·cecairbadan ·kulityangmerekah ·selaputmukosa

1.1 MenCuCiTanganDanPenjagaanTangan

1.1.1 Adalahpentingmemberiperhatianterhadapmencucitangansebelumdanselepasmelaksanakanprosedurkejururawatan(Rujuktatacaramencucitangan)

1.1.2 Penggunaan glove bukanlah satu alternatif bagi menggantikan prosidur mencuci tangan.Sapuanantiseptikbolehdigunakanjikatiadakemudahanuntukmencucitangan.

1.2 PenggunaanalaTPelinDungDiRi(PPe)

Alatpelindungdiriperludigunakandalamkeadaandimanaterdapatpotensipencemarandarahdancecairbadan.Alatpelindungdiriyangakandigunakanbergantungpadakeadaanberikut:

i. Kemungkinanterdedahkepadadarahdancecairbadan. ii Denganmengambilkirajumlahdarahdancecairbadan iii Caratransmisi iv Jeniscecairbadanyangdisentuh.

1.2.1 glOVe i. Keadaandimana terdapat risiko sentuhan tangandengandarahatau cecair badan contohnya

semasapemeriksaanvaginadanmengendalikankelahiran. ii. Gloveyangsterildigunakanjikamenyentuhtisu(contoh:menjahitluka)

PROTOKOLKEJURURAWATANKESIHATANAWAM

1. “STANDARDPRECAUTION” “Standard Precaution” adalah merupakan strategi penting untuk kejayaan

kawalaninfeksididalamPenjagaanKesihatanAwam.Ianyadigunakandalampenjagaan semua pelanggan tanpa mengambilkira diagnosa dan tahapjangkitan.


19


iii. Gloveyangtidaksterildigunakansemasapengendalianperalatandanlinenyangtercemaratauapabilaterdapatluka.

iv. Jururawatyangmengalamilukaataumelecetditanganperludibuatdressingsebelummemakaiglove.

v. Tanganmestidicuciselepasmenggunakanglove. 1.2.2 gaun Gunakangaunpakaibuangsemasapengendalianprosiduryangmungkinberlakupercikandarah

dancecairbadan.Gaun/apronperludibekalkansetiapprosiduryangberisikoataudiklasifikasikotor.

1.2.3 MaSk,gOggleS/FaCeShielDS Maskdangogglesmestidigunakanbilaterdapatrisikopercikanataupancutandarahdancecair

badan(contoh:“Respiratorysuction”)

1.2.4 PeRalaTanTajaM Rujukkepadapolisipencegahan“tertusukjarumdanlukadariperalatanyangtajam(sharp):

rujuk1.6

1.3 PenCeMaRanSiSaBuanganklinikal

Sisabuanganklinikalmestidimasukankedalambegbuangansisaklinkal.Pelupusansisaklinikaldanpencucianlinenyangtercemarperlumengikutgarispanduan(pengurusan sisa klinikal,KKM)

1.4 linen

Linenyangdigunakansemasamenyambutkelahiranhendaklahdibasuhdandirendamdalamsodiumhypochloride5%indilution1:10sebelumdicuci.

1.5 PeRalaTanPelanggan

Glovetidaksterildigunakansemasamembersihkanperalatanpelanggan. 1.6 PenCegahankeCeDeRaanalaTTajaM(TeRTuSukjaRuM/PeRCikan)

Penjagaanrapimestidiamalkanuntukmengelakkankemalangantertusukjarumdanalat-alattajam.

1.6.1. Jarumtidakbolehditutupsemula(recap)

1.6.2. Jarumdanpicagaridilupuskankedalam“sharpbin”.

1.6.3. Adalahtanggungjawabjururawatuntukmemastikanbekalansharpbinmencukupi.Sharpbinyang telah penuh perlu disita dan dihantar untuk dilupuskan mengikut garispanduan KKM(rujuk:Buku panduan PIAWAIAN PrecautionolehUnitKesihatanPekerjaanKKKedisikedua-2005)

1.6.4. Jarumdanpicagarihanyabolehdigunakansekalisahaja

1.6.5 Guntingyangkotorperludibersihkan.

1.6.6 SemuakestertusukjarumperludilaporkanmengikutbukugarispanduanNeedle Stick InjuryKKM

1.6.7 JururawatyangdijangkitiHIVatauHepatitisBmempunyaitanggungjawabyangtertentudalammenjalankantugasnya. (Rujukbuku garispanduan “HIV and Hepatitis B Infected Health Care Workers”KKM)


20


1.7 TinDakanSegeRaaPaBilaBeRlakukeCeDeRaanPekeRjaan

Tindakan segera perlu di ambil sebaik sahaja terdedah kepada cecair badan atau tisu mengikut prinsip segera mengeluarkan bahan untuk menggalakkan darah mengalir.

Berikutadalahpolisiyangperludipatuhiapabilaberlakuinsidentertusukjarumataupercikancecairbadan:

1.7.1 Bahagiankulityangterlukaatautertusukjarumperludibasuhsegeradibawahairyangmengalir.Menggalakkanperdarahandaritempatyangterlukaatautertusukjarum.Cucidenganairdansabun.Sapukanbahagiantersebutdenganantiseptik.Balutjikaperlu.

1.7.2 Jikadarahterpercikdibahagiankulit,cucidengansabundanairataumandisehinggabersih.

1.7.3 Sekiranyaterpercikdibahagianmatabilasdenganairbiasaataunormalsaline.

1.7.4 Sekiranyatermasukkedalammulut,ludahkandanberkumurbeberapakali.

1.7.5 Insideniniperludilaporkansegerakepadapenyeliajururawatuntuk:

•Penyeliamembuatpenilaiantahapkecederaan • RujukkepadaPakar,PegawaiPerubatanyangmenjaga/PegawaiPerubatanyangmenjaga

unitkecemasanmengikutprotokolyangdisediakanolehKKM.

1.7.6 Borang Notifikasi Kemalangan Dan Kecederaan Di kalangan Anggota KKM A1 & A2 (JKKP6)dilengkapkan dan dihantar kepada Penyelia Jururawat / Ketua Jururawat untuk dimajukankepadaPegawaiKesihatanDaerah.

1.�. PROTOkOluBaT-uBaTan

PanDuanDanPeRaTuRanDalaMPeMBeRianuBaT-uBaTan

Tujuanialahuntukmemastikanpotensipenggunaandanpenyimpananyangselamatdanmencukupi.

1.8.1. Anggota Kejururawatan Kesihatan Awam tidak dibenarkan memberi ubat-ubatan / suntikansecaraintravenous,intramuskulardansubcutanous(restricted drugs)tanpapreskripsiPegawaiPerubatan.

1.8.2. JikaberlakukecemasanAnggotaKejururawatanKesihatanAwambolehmemberiubat/suntikansetelahmendapatarahansecarabertulisdariPegawaiPerubatan.

1.8.3. PreskripsiubatperlumengikutgarispanduanyangtelahditetapkanolehKKM.

1.8.4. Penyimpanan dan penyelenggaraan ubat-ubatan perlu mengikut garis panduan yang telahditetapkanolehKKM.

1.8.5. AnggotaKejururawatanKesihatanAwambolehmelaksanakanpreskripsidanmemberiimunisasimengikutgarispanduanKKM.

1.8.6. Vaksin yang disimpan di Klinik Kesihatan dan Klinik Desa mestilah mengikut garispanduanpengendalianrangkaiansejukyangditetapkanolehKKM.(BukurujukanImunisasi)

1.8.7. Semuaubat-ubatanyangdiberikepadapelangganhendaklahdirekoddengansertamerta.

1.8.8. Troli kecemasanmestilah lengkapdanbolehdigunakanbila-bilamasa sahaja (senarai semaktrolikecemasanperludilampirkan)

18.9. AnggotaKejururawatanKesihatantidakbolehmelabelubat-ubatan.Perlabelanperludijalankanolehanggotayangditauliahkan.


21


1.9. keSelaMaTanDankeSihaTanPekeRjaan

Keselamatan dan kesihatan pekerjaan ditubuhkan atas selaras kehendak AKTA KESELAMATAN danKESIHATANPEKERJAAN1994/OSHA1994–Syeksen30.

Semua Anggota Kejururawatan Kesihatan Awam perlu mematuhi akta tersebut sepanjang masabertugas.

1.10.PenYaTaanMeDiCOlegal

PerundanganKejururawatanbukansahajamenekankantanggungjawabperundangankejururawatantetapijugamenjuruskepadaskopamalankejururawatanyangtercatitdalamAktaJururawat1950(Akta14)danPeraturan-peraturan(1985),AktaBidan1966(Akta436)danPeraturan-peraturan(1990)

1.10.1.AnggotaKejururawatKesihatanAwamperlumengikutCodeofProfessionalConductpadasetiapmasamenjalankantugasataupunselepaswaktubekerja.

1.10.2.Anggota Kejururawatan Kesihatan Awam perlu memperbaharui sijil amalan kejururawatansetiaptahundaripadaLembagaKejururawatanMalaysia

1.10.3.AnggotaKejururawatanKesihatanAwamperlumengetahuihakperlindungandiri sepanjangmenjalankantugasan.

1.10.4.AnggotaKejururawatanKesihatanAwamtidakdibenarkanmemberiapa-apakenyataankepadapemberita danwartawanmengenaimaklumatorganisasinya kecuali di berikuasaoleh ketuajabatan.

1.10.5.AnggotaKejururawatanKesihatanAwamperlumendapatkankenyataanbertulisjikapelangganengganmenerimaperkhidmatandalammasakritikal.


23

Bahagian6 FUNGSI-FUNGSIKEJURURAWATAN KESIHATANAWAM


24

Dalamapajugafungsitugasyangdipertanggungjawabkan,JururawatKesihatanAwamsentiasabekerjasamadenganlain-lainanggotapasukankesihataniaituberkongsimaklumat,berbincang,merancangdanmelaporkanperkarayangberkaitankepadaPakarPerubatan,JururawatdiHospital,UnitInspektorat,PegawaiZatMakanan,PegawaiKebajikanMasyarakat,guru,kakitangankerajaan,Organisasibukankerajaan(NGO)danlain-lainyangberkaitandengankesihatankomuniti.

1. MEMBERIPENJAGAANPERAWATANKEJURURAWATANYANGKOMPREHENSIFKEPADAINDIVIDU,KELUARGADANKOMUNITI

Penjagaanperawatankejururawatanyangkomprehensifmerangkumisemuaaspekpenjagaan,pendidikankesihatan,kaunseling,bimbingan,penjagaankuratifdanpreventifsertarehabilitatifsecaraindividu,keluargadankomunitidalampengendalianmasalahkesihatan.

1.1. Tunjukajar,bimbingandankaunselingadalahbertujuanmembantuindividu,keluargaataukumpulanmemahamiprinsipasaskearahmengekalkankesihatandanmengambillangkahtertentuuntukpromosikesihatan,penjagaanpenyakitataukecacatandanrehabilitasi.

1.2. JururawatKesihatanAwambolehmemberiperawatandirumahkepadapelangganataumenugaskankepada anggota oksiliari, anggota keluarga atau penjaga di mana beliau bertanggungjawab dalammemberilatihandanpenyeliaanuntukmenentukanpenjagaanperawatanyangsempurna.Dalamkes-kestertentupenjagaanperawatanbolehdijalankandiklinik-klinikKesihatan.

1.3. Mengenalpasti keperluan dan membuat rujukan yang perlu kepada agensi-agensi terlibat adalahsalah satu daripada penjagaan perawatan kejururawatan yang komprehensif. Jururawat KesihatanAwambolehmembuatrujukanjikaperlukepadaJabatanKebajikanMasyarakatbagipelangganyangmenghadapimasalahkewangan.Unitkaunselingbagipelangganyangmenghadapimasalahperibadidanmasalahkeluarga.

Pengetahuan dari segi perundangan sosial adalah perlu untuk menginterpretasi dan menanganimasalah-masalahyangdihadapipelangganataukeluarga.

Bahagian

6a. FungSi-FungSikejuRuRaWaTankeSihaTan

aWaM Fungsi Kejururawatan Kesihatan Awam boleh dilaksanakan oleh Jururawat

Kesihatan Awam secara individu, berpasukan dan bersama anggota ke-jururawatanyanglaindalammemberiperkhidmatansecaraberterusan.


25


2. MEMBANTUMENGIMPLEMENTASIPROGRAMKESIHATANAWAMSECARAMENYELURUH

2.1. Jururawat Kesihatan Awam bertanggungjawab mengumpul, membuat kompilasi, menganalisa,membuat laporan dan pembentangan data-data yang diperlukan dalam HIMS (Sistem MaklumatPengurusanKesihatan)mengikutjadualyangditetapkandengandibantuolehanggotaKejururawatanKesihatanAwamyanglain.

2.2. Jururawat Kesihatan Awam bersama dengan anggota Kejururawatan Kesihatan Awam yang lainmembantu program Kawalan Penyakit Berjangkit dan Tidak Berjangkit, Vektor, BAKAS, TIBI, KPAS,KMAM.

2.3. Anggota Kejururawatan Kesihatan Awam boleh membantu keluarga dalam mengenalpasti masalahsosial yangdihadapioleh remajamasa kini seperti ponteng sekolah,merokok, lepak, samseng, buli,penglibatanpenagihandadah,danlain-lain.

2.4. Pendidikankesihatanyangberkesansemasaperkhidmatanlawatankerumahyangberterusanbolehmembantu meningkatkan kesihatan keluarga dari aspek pemakanan serta memperbaiki keadaankehidupandirumah.

3. PENGLIBATANDALAMPERANCANGANDANPENILAIANPROGRAMKESIHATANAWAMSECARAKESELURUHANDIPERINGKATKEBANGSAAN

3.1. Memberi cadangan dan input kepada penggubal dasar dan pengurus program kesihatan dalampenyediaanpolisisecarakeseluruhan.Sebagaicontoh,PengarahKesihatanperlumengetahuisejauhmana peranan anggota kejururawatan diperlukan untuk memulakan sesuatu program promosi,pencegahandanrehabilitasidiklinikuntukmengurangkanmorbiditidanmortaliti.

3.2. Mengambilbahagiandalammerancangaktiviti-aktivitidenganmengumpuldata-datayangdiperlukan,membericadanganatauanggaranperkhidmatanmengikuttrensemasa.

3.3. Mengambil bahagian dalam menilai program secara menyeluruh dengan mengumpul dan meng-interpretasidata-datayangrelevansertamenghadirimesyuaratpenilaianpencapaianperkhidmatan.

3.4. Mengambilbahagiansebagaiahlikumpulan-kumpulankomunitiyangberkaitandengankesihatan.

4. MERANCANGDANMELAKSANAKANPROGRAM-PROGRAMKEJURURAWATAN

4.1. Merancangbersamadenganpengurusprogramkesihatanyangberkaitan,bagimemilihaktiviti-aktivitikejururawatandanmengenalpastikepentingannyauntukkeperluan individu,keluargadankomunitisertamencapaiobjektifperkhidmatan.

4.2. Mengumpul dan menterjemah informasi berkaitan keperluan kesihatan dan fasiliti dalam komunitisebagaiasasuntukmerancangaktivitikejururawatan.

4.3. Memikul tanggungjawab yang besar dengan memberi bantuan dalam pengendalian anggota danperkhidmatankejururawatan.

4.4. Membuat penilaian secara berkala dalam berbagai aspek perkhidmatan mengikut piawaian yangditetapkanataupenilaianpenyeliakejururawatan.

4.5. Merangka dan menetapkan aktiviti-aktiviti kejururawatan untuk dirinya dan anggota di bawahjagaannyadanmenerangkankepadamerekatentangtugasanmereka.


26


4.6. Merancang, mengelola dan melaksanakan aktiviti di pertubuhan komuniti dalam program promosikesihatan,pencegahandanperawatan.

5. MERANCANGDANMENGAMBILBAHAGIANDALAMPROGRAMLATIHANDANPERKEMBANGANUNTUKANGGOTAKEJURURAWATAN

5.1. Setiap jururawat bertanggungjawab terhadap perkembangan profesion diri sendiri dan mengatur,merancangprogramlatihanuntuksetiapanggotakejururawatansecarakeseluruhannya.

5.2. Memberilatihan,penyeliaandankhidmatnasihatkepadaanggotakejururawatandanoksiliari.

5.3. Menjalankanpenyeliaandanmemberikhidmatnasihatkepadapetugasdariagensi-agensiluarsepertiBidanSwastadanPekerjadiPusatRawatansertaBidanKampong

5.4. Memberilatihantermasukpengalamandilapanganuntukkumpulankejururawatan,pelajarperubatandanbadan-badansukareladalamkomuniti.

6. MERANCANG,MELAKSANAKANDANMENGAMBILBAHAGIANDALAMPENYELIDIKANDANKAJIANANALISISUNTUKMEMPERBAIKIPROGRAMKEJURURAWATAN

6.1. Merancangdanmengendalipenyelidikankejururawatan.

6.2. Penglibatandalampenyelidikanepidemiologi.

6.3. Penglibatandalamkajiankesihatankomuniti.

6.4. Penglibatan dalam kajian kejururawatan yang di kendalikan oleh universiti-universiti atau lain-lainpusatpenyelidikan.

7. LAIN-LAINFUNGSIYANGBERKAITAN 7.1. Anggota Kejururawatan Kesihatan Awam yang menjalankan tanggungjawab di luar bidang ke-

jururawatan,perlumemahamidengan jelasbahawatugasantersebutadalahtugasperubatanyangdiarahkan.

7.2. PolisidanperaturanberkaitandenganfungsiperubatanyangdilaksanakanolehAnggotaKejururawatanKesihatan Awam perlu diterangkan dengan jelas, difahami serta diterima oleh pihak berkuasaperubatan.

7.3. Polisimestilahkonsistendenganperundanganyangsediaadadanjururawatmestidilindungidaripadaancaman“malpraktis”denganarahanbertulisbagimelakukanprosedur-proseduryangtelahdiluluskan(credentialing and Privileging)

7.4. Peruntukankhasperludiberiuntukmelatihjururawat-jururawatyangmelakukanprosedur-prosedurdi luar bidang tugas kejururawatan. Selain daripada kursus asas adalah penting bagi Anggota Ke-jururawatanKesihatanAwamdilengkapidenganlatihanyangsistematikdarisemasakesemasa.


27


�. TUGASDANTANGGUNGJAWABANGGOTAKEJURURAWATANKESIHATANAWAM

AnggotaKejururawatanKesihatanAwammenjalankantugasdantanggungjawabmelaluiaktivitiperkhidmatankesihatankepadaindividu,keluarga,komuniti.

8.1. Mengambillangkahkomprehensifdalammembuatpenilaianuntukmengenalpastikeperluanpelangganyangdiperlukan:-

RujukbukuPanduanTugasdanTanggungjawabKejururawatanKesihatanAwam.

8.2. Mewujudkansuasanayangkondusifkearahkomunikasiberkesan:-

RujukGarispanduanKemahiranInsaniah(SoftSkill)

8.3. PengumpulanData:-

RujukbukuPanduanTugasdanTanggungjawabKejururawatanKesihatanAwam

8.3.1 Mendapatkaninformasidanmaklumatyangrelevandarilain-lainanggotakesihatandanrekodkesihatan.

8.3.2 Berhubungdenganagensi-agensilainuntukmenilaistatuspelanggandenganterperinci.

8.4. Mengenalpastimasalahyangmemerlukanintervensikejururawatan(diagnosakejururawatan)

8.4.1. Menggunakandata-datayangdikumpuluntukmenentukanperawatanyangdiperlukan.

8.4.2. Merekodkanmasalahpelangganyangdikenalpastimengikutkeperluanbagisetiappelanggan.

8.4.3. Menganalisa informasi yang diterima hasil dari penilaian untuk memberi jagaan perawatanyangspesifik.

8.4.4. Mencatitkandiagnosakejururawatandenganringkasdantepat.

8.4.5. Mengambiltindakanterhadapinformasiyangditerimadanmembuatpilihanyangkreatif.

8.5. Merancangpenjagaanperawatanhasildaripadapenilaiandanperundinganbersamapelanggandankeluarga

8.5.1. Melibatkanpelanggandankeluargadalammerancangpelanperawatan.

8.5.2. Penjagaan yang diberi adalah bersesuaian dengan espektasi pelanggan, keluarga danjururawat.

8.5.3. Memasukkanperancangankhususuntukpendidikanpelanggandankeluargajikadiperlukan.

8.5.4. Menentukanpelanggandankeluargamengetahuitarikhtemujanjidanpenjagaansusulan.

8.5.5. Berkomunikasidenganpelanggan/penjagadanmengenalpastihasilyangdiharapkanyangdi-persetujuibersama.

8.5.6. Menulisperancanganyangsesuaidanmunasabahuntukmencapaihasilyangdiharapkandandapatdilaksanakanolehpelanggan/penjaga.

8.5.7. Penilaiansecara”verbal”untukmengetahuistatuskefahamanpelanggantentangperancanganyangtelahdipersetujui.

8.5.8. Memberipeluangdanmenghormatihakpelanggandanpenjagadalammembuatkeputusantentangpenjagaankesihatan.


2�


8.6. Melaksanakanjagaanperawatanyangtelahdipersetujuibersamapelanggan/keluargamengikutkemampuanmereka.

8.6.1. Menggunakan sumber-sumber yang bersesuaian untuk melaksanakan perawatan kesihatanyangselamat.

8.6.2. Mengambillangkah-langkahkeselamatanuntukmelindungidirisendiridanpelanggan

8.6.3. Menerangkanprosedurdanmenyemakkefahamanpelanggan.

8.6.4. Memberipeluangkepadapelangganuntukmengambilbahagiandalamperawatan.

8.6.5. Memberikefahamanlangkah-langkahpencegahanstandard

(StandardPrecaution)untukmengelakkanjangkitansilang.

8.6.6. Pemberianubat-ubatanyangselamatmengikutdosyangdipreskripsikan.

8.6.7. Mengenalpastipotensidanmemberipenekananyangpositifkearahkekuatanpelanggan.

8.6.8. Memberi bimbingan yang dijangka perlu untuk pengurusan kesihatan sebagaimana yangdirancang.

8.6.9. Menggunakanpeluangyangadauntukmempromosikanpembelajarandanpendidikankesihatankepadapelanggan.

8.6.10.Memberipenjagaanyangbolehmenggalakkankebebasanpelangganuntukmenjagakesihatandanrasatanggungjawabterhadapkesihatandirisendiri.

8.7. Menilaikeberkesananjagaanyangdiberimelaluikajisemulapenilaiansecaraberkala

8.7.1. Memerhatiperubahanyangketaradalamkemajuankesihatanpelanggan.

8.7.2. Menetapkanjangkamasayangsesuaiuntukpenyemakandanpenilaiansemuladalamjagaanperawatan.

8.7.3. Mengkajisemulamasalahdalammasayangditentukanbersamapelanggandankeluarga.

8.7.4. Menilaikemajuanhasilyangdiharapkan.

8.7.5. Mendokumentasikaninformasidanmembuatperbandinganhasil jagaankejururawatanyangsebenardenganhasilyangdiharapkan.

8.7.6. Mengkajimasalah,hasilyangdiharapkandanmerancangsemulamengikutkesesuaiansituasiyangdinilai.

8.7.7. Tetapkanjangkamasauntukpenilaiansemuladenganmasalahyangdikenalpasti,perubahanyangmungkinberlakudanjenisintervensikejururawatanyangdiperlukan.

8.8. Mengemaskini dokumen pelanggan, rekod penilaian perancangan penjagaan perawatandengantepat.

8.8.1. Mendokumentasikanrekodpelanggandenganringkas,jelasdanlengkap,memenuhikeperluanperundanganyangcukupterperinciuntukmembolehkanpenjagaankejururawatanberterusan.

8.9. Menyediakaninformasiberkaitandengansumberdanperkhidmatansokonganyangterdapatdikomunitidanmembantupelangganmendapatkanperkhidmatanyangsesuai.

8.9.1. Berpengetahuantentangsumber-sumberyangadadikomuniti.

8.9.2. Berbincangdenganpelanggandankeluargatentangperanandanperkhidmatansokongansertasumber-sumber lain yang terdapat di komuniti jika kebaikan daripada penglibatan tersebutdikenalpasti.


29


8.9.3. Mendapatkan kemudahan perkhidmatan yang lain bagi pihak pelanggan seperti yang di-kehendakinya.

8.9.4. Mendapatkannombortelefondanmaklumatbertulismengenaiperkhidmatansokonganyangrelevanuntukpelanggan.

8.9.5. Mempunyai kefahaman jelas tentang peranan dan skop utama perkhidmatan sokongankomuniti.

8.9.6. Menyelidik peranan dan kemudahan lain-lain sumber komuniti dan perkhidmatan sokonganserta berbincang dengan pelanggan dan keluarga mengenai faedah yang dikenalpasti daripenglibatantersebut.

8.9.7. Bertindaksebagaiperunding-carakepadapelanggandankeluarga.

8.10. Berbincang dengan Penyelia jururawat berkenaan penjagaan kesihatan yang rumit yangbolehmemberimenafaatdarisumber-sumberkepakaransertamemberimaklumbalaskepadaPenyeliajururawatsekiranyapelangganmenghadapisebarangrisiko.

8.10.1.MengenalpastiperananPenyeliaJururawatsebagaiPenasihatklinikal.

8.10.2.Mengenalpastilimitasidiriapabilamenerimatugasan.

8.10.3.MengenalpastipelangganyangberisikodanberbincangdenganPenyeliaJururawatmengenaipenjagaanperawatan.

8.10.4.Mengenalpasti pelanggan yang memerlukan penjagaan yang kompleks untuk di bincangkanbersamadenganPenyeliaJururawatmengenaipengendaliaankestersebut.

8.11. Berbincang dengan jururawat klinikal yang mempunyai kepakaran tertentu atau lain lainprofesion yang menguruskan perawatan kejururawatan terhadap pelanggan di bawahpenjagaannya.

8.11.1.Mengetahui kewujudan perkhidmatan kepakaran dan pakar jururawat klinikal atau lain-lainkepakaran.

8.11.2.Menggunakanperkhidmatankepakaranjururawatklinikaldanlain-lainperundingsecaraaktifdanefektif.

8.12.Berhubungrapatdenganlain-lainanggotaprofesionuntukmemudahkanpenjagaanpelanggansecaraberterusandarihospitalkekomunitidandarikomunitikehospital.

8.12.1.Memberimaklumbalaskepadaanggotadihospitalmengenaipenjagaanpelanggandirumahmengikutkeperluanselepaskeluardarihospital.

8.12.2.Memberimaklumatmengenaimasalahkesihatanpelanggansemasadimasukkankehospital.

8.12.3.Menjalinkandanmengekalkanhubunganyangbaikdengananggotahospital.

8.13.Mengambil bahagian dalam aktiviti yang dirancang bagi memperbaiki dan meningkatkankualitiperawatan.

8.13.1.MengamalkangarispanduanpolisiKementerianKesihatanMalaysia.

8.13.2.Mengetahui serta memahami fungsi dan peranan setiap anggota dalam pasukan kesihatanawam.

8.13.3.Menilaikemajuanprofesionsebagaisatuprosespenghargaandanalatpengukurperkembanganprofesiondenganmenggunakanborangpenilaianprestasi.(Appendix1).

8.13.4.Mengambiltindakanyangtepatterhadapkesalahanyangdilakukan.


30


8.13.5.Menyediakansoalselidikdarimasakesemasamengenaiperkhidmatankesihatanyangdisediakanolehpasukankesihatanawambagikepuasanpelanggandankeluarga.(Appendix2).

8.13.6.Mengambil tindakan yang membina dan menyokong PIAWAIAN profesion yang diamalkansekiranyaperkhidmatanyangtidakbolehditerimadanmemberikesankepadapelanggan.

8.14. jururawat kesihatan awam berfungsi sebagai fasilitator yang berkesan dalam membentukpengurusankejururawatan.

8.14.1.Berbincangsecaraberkaladenganahlikejururawatanberkenaanpengurusanklinikkesihatan.

8.14.2.Mengambilbahagiandalammesyuaratbulanan.

8.14.3.Menyediakanmaklumatdanstatistikkepadapihakpengurusansepertiyangdiperlukan.

8.14.4.Memaksimakanpengurusansumberdanmengurangkanpembaziran.

•Memastikaninventoridanstokubatdikemaskini.

•Memastikanpengurusanmasayangberkesan.

8.14.5.BersediamemikultanggungjawabapabiladiarahkanolehPenyeliaJururawatKesihatan.

8.15.Menjalinkanhubunganbaikdenganjabatan lain,agensi-agensibukankerajaan (ngO)danlain-lainperkhidmatanuntukmemberipenjagaankesihatanyangoptimakepadapelanggan.

8.15.1.Memastikandokumentasiyanglengkapberkaitandenganpenjagaankepadapelanggan

8.15.2.Memastikaninformasikerahsiaanpelangganyangdikongsibersamaagensilain,adalahsulit.

8.15.3.Mempromosiperhubunganyangpositifdenganlain-lainagensiyangterlibatdenganpenjagaanpelanggan.

8.15.4.Menerang dan mempromosikan peranan Anggota Kejururawatan Kesihatan Awam kepadaagensiperkhidmatanyanglain.

8.15.5.Menghadiri mesyuarat bersama Jabatan Kebajikan Masyarakat dan lain-lain agensi sertamemberimaklumbalasyangtepatdankomprehensif.

8.16.Membinadanmengekalkankepakarananggotakejururawatankesihatanawam

8.16.1.Menyedarikepentinganpengetahuandankemajuanhalatujukerjaya.

8.16.2.Mempamirkandanmempromosikansikapdantingkahlakusebagaiseorangprofesion.

8.16.3.Membantudidalamorientasianggotabaru.

8.16.4.Menghadiriprogrampendidikansecaraberterusan.

8.16.5.Mengambilpeluanguntukmeningkatpotensikebolehandiri.

8.16.6.Mempamirkandirisebagai”rolemodel”yangpositif.

8.16.7.Menerimatanggungjawabsecarakendiridansikapinginbelajar.

8.16.8.Mempromosikankemajuandalambidangkepakarankesihatanawamdenganmemberigalakandanbimbingan.

8.17.Memberipengalamanpembelajaranuntukpelatihyangditempatkandifasilitikesihatan

8.17.1.Mempamirkansikapprofesionalyangpositifkepadasemuapelatih.

8.17.2.MemberikefahamankepadapelatihdanpelawatmengenaiperananAnggotaKejururawatanKesihatan Awam dan kepentingan perhubungan yang baik dengan komuniti dan pihakhospital.


31


8.18.Menunjukan kesedaran serta komitmen terdapat polisi berkaitan dengan kesihatan dankeselamatanpekerja.

8.18.1.Bertindakmengikutaktakeselamatanpekerjaanberkaitandenganpenjagaankesihatan.

8.18.2.Mengenalpasti keadaan persekitaran pelanggan yang merbahaya dan merancang penjagaanbagimengurangkanrisiko.

8.18.3.Demonstrasiamalanyangselamatdalampenggunaanperalatanyangtajam.

8.18.4.Maklumkan kepada Penyelia Jururawat Kesihatan dan dokumentasikan setiap kejadian yangberlakusepertiugutandaripadapelanggandankeluarga.

8.18.5.LaporkansebarangkecederaandankeadaanmerbahayakepadaPenyeliaJururawatKesihatandenganmelengkapkanborangWEHUJKKP7(Appendix3).


33

Bahagian7 AKTIVITIKEJURURAWANKESIHATAN


34

Komponenpenjagaanibutermasukpra-kehamilan,semasahamil,bersalin,selepasbersalinsertakesihatanwanitadanreproduktif. 1.1. PenjagaanPRa–kehaMilan

Kehamilanyangterancangmemainkanperananpentingdalammenurunkanmorbiditidanmortalitiibudanjugabayidiperingkatperinatal.Perkhidmatanpenjagaanprakehamilanadalahsangatpentinguntukmemastikantahapkesihatanibuyangoptimasebelummemasukialamkehamilan.

Penjagaan iniditujukanuntukwanitayangberumurdalam lingkungan15–49tahun.Faktoryangmempengaruhikesihatanindividu,keluargadanmasyarakattermasuk:

•Gayahidup •Genetik(Thalasaemia) • Faktorkeluarga

1.1.1. AnggotaKejururawatanKesihatanAwamperlumemastikansetiappasanganmerancanguntukkehamilan.Merekaperlumembuatpersediaandarisegifizikal,mental,sosialdanekonomiyangstabiluntukmemastikanibudanbayiyangsihat.(planned parenthood)

1.1.2. Setiap wanita dalam lingkungan umur reproduktif (15 – 49 tahun) yang merancang untukkehamilan perlu dinilai dari segi status kesihatan dengan mengunakan format saringanpenjagaanprakehamilan(Rujukgarispanduan Perinatal Care Manual Section 1 Pre pregnancy CareDivisionoffamilyHealthDevelopmentMOH2002)

1.1.3. AnggotaKejururawatanKesihatanAwamperlumerancangaktiviti-aktivitipromosikesihatanwanitadalamlingkunganumurreproduktif.

1.1.4. Setiap wanita yang mempunyai keadaan luar biasa atau faktor risiko perlu dirujuk kepadaPegawaiPerubatanatauHospitalmengikutkeperluan

Bahagian

7AKTIVITIKEJURURAWATANKESIHATAN

1. KESIHATANIBU Kesihatan individu sewaktu dilahirkan dan peringkat awal kehidupannya

memberi kesan terhadap kualiti hidup seterusnya. Oleh itu adalah pentinguntuk memastikan pembesaran dan perkembangan janin diperingkat awaldiberipengawasanyangterbaik.(Rujuk:GarispanduanPerinatalCareManualDivisionofFamilyHealthDevelopmentMOH2002)


35


1.1.5. Anggota Kejururawatan Kesihatan Awam perlu memberi Pendidikan Kesihatan/Kaunselingkepadawanitadanpasanganyangmerangkumi:

•Kebaikanpengambilanfolicacidsebelummengandung •Datangawalkekliniksebaiksahajatidakdatanghaid. •MenjarakkanKelahiran •Penyakitkelamin. •SaringanpenyakitsepertipenyakitjantungdanThalasaemia 1.2. PenjagaananTenaTal

1.2.1. Anggota Kejururawatan Kesihatan Awam perlu memastikan setiap ibu mengandung sebaikmungkinmeneruskankandungansehinggacukupbulan,bersalindalamkeadaanyangnormal,melahirkananakyanghidupdansihatsertamenjalanimasapantangyangnormal. Lawatanpertamaibukekliniksebelum12minggu.

1.2.2. Setiap ibu mengandung perlu diberi penjagaan dan pengawasan kesihatan pada setiap kalilawatanuntukmemantauprogreskandungandanmengesankeadaanluarbiasa.

1.2.3. Setiap ibu mengandung perlu diperiksa mengikut jadual untuk penjagaan yang berterusan.Jaduallawatankeklinikuntukkandunganyangnormaladalahsepertiberikut:

<12minggu-lawatanpertama <28minggu-setiapbulan 28–36minggu-2minggusekali 36minggukeatas-setiapminggu

1.2.4. Pemeriksaankesihatanbagiibumengandungadalahsapertiberikut:

•Pengambilansejarah •Pengukurantinggidanberat •Pemeriksaantekanandarah •Pemeriksaanfizikal •Pemeriksaanabdomen(palpasi) •Auskaltasidenyutanjantungjanin •MendapatkanpemeriksaanUltrasoundsemasakandungan18–22mingguuntukmemastikan

jangkamasakandungandanmengesankeluarbiasaan.(Rujuk:Garispanduan Perinatal Care Manual Section 2AntenatalCareDivisionofFamilyhealthdevelopmentMOH2002)

Rutinpemeriksaanmakmalyangperludijalankanadalah:

•Ujianairkencinguntukkandunganguladanalbumin •Ujiandarahuntuk:

Tahaphemoglobin VDRL Rhfactordangrouping BF/MP SaringanHIV

1.2.5. RujukanuntukpemeriksaanrutinolehPegawaiPerubatan:

•Lawatanpertama •Kandungan34-36minggu

1.2.6. Setiapibumengandungyangdikesanmempunyaikeadaanluarbiasaataufaktorrisikoperludirujuk kepada Pegawai Perubatan atau Hospital serta merta. (Garispanduan Perinatal Care Manual Section 1 Pre pregnancy CareDivisionoffamilyHealthDevelopmentMOH2002)


36


1.2.7. ImunisasiTetanusToxoidperludiberikepadasemuaibumengandungyanghadirkeklinikibumengandungdiKemudahanKesihatan.

i) Bagi kandungan semasa setiap ibu mengandung dan yang tidak pasti tentang statusimunisasiperlumenerima2dossuntikanTetanustoxoid.Dospertamadiberiselepasgerakanjanindirasaioleh ibudandoskeduadiberi selepas4–6mingguberikutnyaatausemasakandungan36minggu.

ii) Bagi kandungan seterusnya, ibu-ibu yang telah mendapat imunisasi yang lengkap, dostambahandiberikansetiapkalimengandung.

iii)SekiranyasuntikanATTtidaklengkapperludiberikansemasapostnatal.

1.2.8. Setiapibumengandungdiberirutinvitamindanzatbesi(Iron supplement)

1.2.9. TambahanSusuPenuhKrimdiberikankepadaibumengandungyang

•Anemia(Hemoglobin<11gm%) •Kenaikanberatyangtidakmemuaskan •Masalahsosial(kemiskinan)

1.2.10 PendidikanPemakananperludiberikankepadasemuaibumengandungsebagaipersediaanmasabersalindanpenyusuan.

1.2.11.Semuaibumengandungyangbermasalahdanberisikoperludiberijagaantindaksusulmengikutkeperluan.

1.2.12.Setiapibumengandungyangberisikodanmengalamimasalahkesihatanperludisediakanpelanpenjagaankejururawatanuntukintervensidiklinikdanrumah.

1.3 PenjagaaninTRaPaRTuM

IbumengandungyangtiadamasalahpadakandungansemasaatausejarahkomplikasikelahiranyanglaludiberipilihanuntukbersalindirumahataudiPusatBersalinAlternatif(ABC).

1.3.1. SemuaibumengandungperludisaringuntukkesesuaianbersalindirumahberdasarkankepadaGarispanduan Perinatal Care Manual Section 3 Inrtapartum & Postpartum Care Division ofFamilyHealthDevelopmentMOH2002

1.3.2. AnggotaKejururawatanKesihatanAwamperlumenghadirkandiribagisetiappanggilanuntukbersalindirumahdengansertamertatanpamengiramasadanharikelepasanataucuti.PerludipastikanpemanggilmembawakadKIK/1(a)/96dankadpengenalan.

(RujukBukuGarispanduanTinggalAtasPanggilanKejururawatan)

1.3.3. Maklumat pemanggil perlu direkod dan ditandatangani oleh pemanggil di dalam bukupanggilan

1.3.4. Penilaiandanpemerhatianterhadapibuyanghendakbersalinperludilakukansebaik-baiksahajaJururawattibadirumahibu.

1.3.5. Pengendalian bersalin hendaklah berdasarkan peringkat bersalin (stages of labour – rujukmanualprosedur)

1.3.6. Cartapatogramperludigunakanuntukmemantauprogreskelahirandenganrapi.

1.3.7. Apabilakeadaanluarbiasadankomplikasidikesan,rujukanperludilakukandengansegera

1.3.8. Teknikaseptikperludipraktikkandisepanjangpengendaliankesbersalin.

1.3.9. Keselamatanibudanbayiperludiberiperhatiansepanjangmasa.


37


1.3.10.Suntikansyntometrineperludiberikankepadaibusebaik-baiksahajabayidilahirkan.

1.3.11. SuntikanvitaminKdanHepatitisBperludiberikankepadabayisejurusselepasbayidilahirkan.

1.3.12.Teknik“ControlCordTraction“mestidigunakansemasamengeluarkanuri(placenta).

1.3.13.UridanSelaputperludiperiksabagimemastikanianyalengkap.

1.3.14.Mengambil contoh darah (cord blood) untuk saringan G6PD (Guideline on screening and management of NNJ with special emphasis on G6PD Deficiency–MOHpublicationrevisedandamendedAug2000)danHypothyroidism.–(Protocol National Screening Program For Congenital HypothyroidismFamilyHealthDevelopmentMOH1998)

1.3.15.Pemeriksaanfizikaluntukbayibarulahirperludijalankanbagimengesankeadaanluarbiasa

1.3.16.Picagari yang telah digunakan dilupuskan mengikut garispanduan (Rujuk Garispanduan Standard PrecautionKementerianKesihatanMalaysia2005)

1.3.17.Keadaankeseluruhandan“vitalsign”untukibudanbayihendaklahdiperiksasebelumJururawatmeninggalkanrumahibu.

1.3.18.Semuaperalatanyangdigunakanhendaklahdibersihkansebelummeninggalkanrumahibu.

1.3.19.Semuamaklumatkelahiranperludidokumentasikandalambukurekodyangdisediakan. 1.4 jagaanPOSTnaTal

Jagaanpostnatalmerujuk kepadapenjagaankesihatanuntuk ibudanbayi baru lahir. Ini bertujuanuntukmemastikanibulepasbersalinberadadalamkeadaansihatdanuntukmengenalpastikeadaanluarbiasa,kesandaripadamengandungdanbersalin.

1.4.1. Penjagaanpostnataldiberikepadasemuakelahirandirumah/klinikyangdisambutolehanggotaKesihatandanjugakelahiranyangdinotifikasikankeKlinikKesihatanatauKlinikDesa(RujukGarispanduan Perinatal Care Manual Section 3 Inrtapartum & Postpartum Care Division offamilyHealthDevelopmentMOH2002)

1.4.2. PenjagaanpostnatalperlumengikutgarispanduanyangditetapkanolehKementerianKesihatanMalaysia:

•Bagikes-kesnormal •Lawatanharian-1,2,3,4,6,8,10dan20haripostnatal •Bagikes-kesluarbiasalawatanpostnataldijalankanmengikutkeperluan

1.4.3 PengesananJaundiskepadabayibarulahirdankeadaanluarbiasadilakukansemasalawatanpostnatal.(Integrated Plan Of Action For The Detection And Management Of Neonatal Jaundice-MOHNov1999)

1.4.4. Kes yang mempunyai komplikasi dan memerlukan penjagaan khas perlu dirujuk untukmendapatkanpengendalianyangsewajarnya.

1.4.5. Ibupostnatalperludiberimaklumatberkenaanpenjagaanbayibarulahirdanpromosipenyusuansusuibu.(silarujukBukuPengurusanLaktasi)

1.4.6. Ibupostnataldiberitemujanjiuntukpenjagaanberterusan

1.4..7. Menguruskanrekoddanreten.


3�


2. KESIHATANKANAK-KANAK PerkhidmatanKesihatanKanak-kanakyangtelahbermulasejaktahun1950an.Sejakituprograminitelah

diperkenalkandikawasanbandardan luarbandar. Sehingga kini ianya telahdiperluaskandi semuaklinikkesihatandanklinikdesa.Perkhidmataninitelahdikemaskinidarimasakesemasauntukmenepatikeperluanmasadanpelanggan.

Kesihatankanak-kanakamatlahperludiberiperhatianyangseriussejaklahirhinggalahdewasa.Penjagaanyangberterusanadalahpentingsupayakanak-kanakterussihat,dapatmencapaitahapperkembanganyangoptimadanmenjadiorangdewasayangproduktifpadadiri,keluarga,komunitidannegara.

Antara aktiviti yang dijalankan adalah pemeriksaan secara am di klinik, penilaian tumbesaran danperkembangankanak-kanak,penilaiantarafpemakanandantermasukukuranberatdantinggi.Pengesananawalmasalahkanak-kanakadalahpentingsupayarawatandanpenjagaanyangbersesuaiandapatdiberikanuntukmengurangkankadarmorbiditidanmortaliti.

Dalamusahauntukmemenuhikeperluandankeadaansemasadisampingperkhidmatanteknologimodenyangada,skopperkhidmatantelahdiperluaskandenganpenambahanbeberapaprogramsepertipemulihankanak-kanakdengankeperluankhas,kanak-kanakkurangberatbadandisampingperkhidmatanyangsediaada.

2.1 PenjagaanBaYiBaRulahiRSehinggaPRaSekOlah

Tujuanpenjagaanadalahuntukmemastikansetiapkanak-kanakmencapaitahapkesihatanyangoptimadengan mencegah penyakit berjangkit yang boleh dikawal melalui pemberian imunisasi, membuatpengesananawaluntukmengesankeadaanluarbiasamelalui:

2.1.1. Pemeriksaan saringan untuk G6PD dan Hypothyroidism perlu dijalankan kepada semua bayibarulahir:

· PengendaliankesG6PDdeficient(rujukbukupanduanpengendaliankesG6PDDeficiency). · Pengesanan Jaundis Neonatal rujukkan awal boleh mencegahkan komplikasi (Rujuk Buku

PengendalianJaundisNeonatal) · Bayiyangmengalamihypothyroidism/hyperthyroidismdikendalikanolehPakarPediatrik

2.1.2. Menilaitahappemakanandenganmenjalankanaktiviti:

· Mengambilsejarahpemakanandanstatuspenyusuansusuibu · Mengambilukuranantropometri · Menilaitumbesaran

2.1.3. Pemerikasaan fizikal dan penilaian perkembangan untuk mengesan kelewatan dalam per-kembangan.

2.1.4. Memberipanduandanbimbingan.

· Penjagaankebersihandiri · Pendidikanpemakanan ·Mencegahkemalangandirumah ·Merawatpenyakitringan ·Memberi tunjukajarkepada ibucara-caramengesankelewatanperkembangan (Delayed

Milestone)danmembuatstimulasiawal

2.1.5. Merujukkeskepadadoktor:

· Semuabayibarulahir · Pembesaranterbantut


39


· Penyakitkronik · Kelewatanperkembangan · Kes-kesbermasalah · Keskecacatankongenitaldankeluarbiasaan(Rujuk Garispanduan Pengendalian Kanak-kanak (ber)keperluan khas) untuk merancang aktiviti

intervensiawaldandiagnosakejururawatan

2.1.6. Memberirawatanpenyakitringankepadakanak-kanak · RujukprotocolPengurusanIntegratedManagementChildhood IllnessatauProtokolUbat-Ubat

2.1.7. Membekalkanvitamin/susupenuhkrim/garamberiodinkepadakanak-kanakyangmengalamikurangberatbadan.Bagikanak-kanakdarigolongantermiskinbakulmakanandibekalkan(RujukProtokolPengendalianKesKurangBeratBadan,November2005).

2.1.8. Semuakanak-kanakhendaklahdiberi imunisasimengikut jadualyangtelahditetapkanolehKementerianKesihatanMalaysia

2.1.9. Menggalakkan ibu menyusukan bayi mereka secara ekskusif sehingga berumur 6 bulan danmeneruskanpenyusuansehingga2tahun.

2.1.10.Semuakanak-kanakperlumendapatjagaanyangberterusansamadadiklinik.Berikutadalahjaduallawatankeklinikkanak-kanakolehKementerianKesihatanMalaysia.

umur kekerapan0–6bulan setiapbulan

6–12bulan setiap2bulansekali

1–2tahun setiap3bulansekali

2–3tahun setiap6bulansekali

4–6tahun setahunsekali 2.1.11.Merekodsemuapenemuan,tindakandannasihatkedalamkadkesihatankanak-kanak.

2.1.12.MembuatsiasatankematianPerinatal,neonataldankanak-kanak.(1-4dan5-6tahunkematiandirumah)

2.1.13.Pengawasanrangkaiansejuk.(RujukPanduanImunisasiterkini)

2.1.14.Membuatpesanankeperluanvaksindanperalatanuntuksuntikan.

2.1.15.MenganalisadanmengemaskinigrafUniversalChildImunization(UCI)

2.1.16.Menguruskanrekoddanreten:

2.2. kanak-kanakkuRangBeRaTBaDan

Tujuanpenjagaanadalahuntukmemulihkantarafpemakanankanak-kanakyangmengalamikurangberatbadan.

PROSeSPenjagaan

2.2.1 Menilaitarafpemakananuntuksemuakanak-kanakkurangberatbadanyanghadirdiklinikkesihatanmelalui:

·Ukurananthropometri ·Sejarahpemakanan(dietaryhistory) ·Pemeriksaanklinikal ·Pemeriksaanmakmal


40


2.2.2 Kadkanak-kanakyangmengalami kurangberatbadanperludi tagdengankodwarnayangditetapkan(RujukPengendalianKanak-KanakKekuranganBeratBadanPindaan2005).

2.2.4. AnggotaKejururawatanKesihatanAwamperlumerancangpelanpenjagaanperawatan(NursingProcess)yangberterusanuntukmemulihkankanak-kanakkurangberatbadan.

2.2.5 Melakukanlawatantindaksusulsecaraberkaladirumah.

2.2.6. Merujukkeskanak-kanakkurangberatbadankepadaPegawaiPerubatan.

2.2.7.Menguruskanrekoddanreten.

2.3.Penjagaankanak-kanakYangBeRiSikODanBeRMaSalah

Tujuanpenjagaanadalahuntukmemberikanpenjagaankhaskepadakanak-kanakyangberisikodanmempunyaimasalahkesihatan.

3. KESIHATANSEKOLAH Anggota Kejururawatan Kesihatan Awan bertanggungjawab memberi penjagaan dan mempertingkatkan

tarafkesihatanmurid-muridsekolahdikawasanoperasinyabersama-samadengananggota-anggota lainsamadapasukankesihatansekolahatauanggotadariklinikkesihatan.

Objektifutamaadalahuntukmemberipenjagaankesihatanyangoptimakepadamurid-muridprasekolah,sekolahrendahdansekolahmenengahbagimenggalakkanpenjagaankesihatan.

Objektifkhususadalahuntuk:

• Membinakesedarandankefahamanpadamurid-muridsekolahmengenaitarafkesihatandirisendiri.

• Mengesan tanda-tanda awal masalah kesihatan dan merawat atau merujuk kepada pehak berkenaanuntuktindakanselanjutnya.

• Mencegahdanmengawalpenyakit-penyakitberjangkit.

• Menjalankanjagaantindaksusulkepadamurid-muridyangmempunyaimasalahkesihatandanmemerlukanrawatanlanjutan.

3.1. Aktiviti-aktivitiperkhidmatankesihatansekolahadalah:

3.1.1. Melakukanpenilaiandanpemeriksaanfizikal termasuk taraf pemakanan,ujianpenglihatan,ujianrabunwarna(pelajarlelaki),pendengarandanpertuturan,penilaianperkembangansosialdantingkahlakusertamasalahpembelajaranmurid-murid.

3.1.2. Memberi immunisasi kepada murid-murid tahun 1 dan tingkatan 3 mengikut jadual yangditetapkanolehKementerianKesihatanMalaysia.

3.1.3. Mempromosikankesihatanmelaluiaktiviti-aktiviticeramahkesihatan,kuiz,pameran,kempenkesihatan,dialog,demonstrasidanlain-lain.

3.1.4. Memberirawatandankhidmatnasihatkepadapelajar-pelajaryangmemerlukan.

3.1.5. Merujukpelajarkepadaagensi-agensiyangtertentusertamenjalankanjagaantindaksusul.

3.1.6. Menjalankanlawatanrumahbagikes-kesberisiko.

3.1.7. Menguruskanrekodkesihatanmurid.

3.1.8. MenguruskanretenProgramKesihatanSekolah.


41


4. KANAK-KANAKBERKEPERLUANKHAS KomponenpengendaliandanpengurusanKanak-Kanak BerkeperluanKhas termasuklahaktiviti promosi,

pencegahan,pendaftarandancadanganuntukpenempatansekolahdanrehabilitasi.

Tujuanpenjagaanrehabilitasiialahuntukmemastikankanak-kanakberkeperluankhasmencapaikeupayaanfizikaldanmentalyangoptimamelaluiperkhidmatanyangtetapdanmendapatsokonganpadudidalamkomuniti.AnggotaKejururawatanKesihatanAwamberperanan:

4.1. Merujuksemuakanak-kanakBerkeperluanKhaskepadapegawaiperubatanuntukpengesahandiagnosa.

4.2. Menerimamaklumatrekodlapuranpendaftarandaripadahospital(klinikpediatrik)melaluiKKK107a

4.3. Mendaftar dan menyimpan rekod pendaftaran Kanak-Kanak Berkeperluan khas didalam kawasanoperasi(BukuRekodKKK107).

4.4.SemuaKanak-KanakBerkeperluanKhasperludidaftardengan:

• KementerianPendidikanKhasbagipeluangpendidikan •JabatanKebajikanMasyarakatuntukmendapatkadorangkurangupayadanlain-lainbantuan

4.5.MerujukKanak-KanakBerkeperluanKhasyangmemerlukanrawatankepakarandanlain-lainintervensikepadaagensiyangsesuaiuntukpengendalianselanjutnya.

4.6. MenjalankanprogramIntervensiAwal(EIP)Kanak-KanakBerkeperluanKhasbersamaanggotakesihatanyanglaintermasuk:

4.6.1. Menilai tahap perkembangan dengan menggunakan “Denver Developmental Screening Test(DDST)”iaitu:

·motorkasar ·motorhalus ·personal sosial ·pertuturan

4.6.2. Mengenalpasti kelewatanperkembangandi kalanganKanak-KanakBerkeperluanKhasuntukProgramIntervensiAwal(EIP)

4.6.3. Merancangaktivitirehabilitasibersamaibubapabagisetiapkanak-kanakdenganmerujukBukuManualCareofChildrenofSpecialNeeds–A seriesof sixmanualson themanagementofchildrenwithdisabalities:

•GrossMotorDelay •FineMotorDelay •SelfHelpSkills •ChildrenWithVisualImpairment •ChildrenWithCommunicationProblems •ChildrenWithPersonalSocialProblems

4.6.4. Memberikaunselingyangbersesuaiankepadaahlikeluarga/penjaga

4.7. Merancangpenjagaanberkaitanprogrampemulihanuntukmemberipenjagaanyangoptima.

4.8. ProgramPemulihanIntervensiAwal(EIP)dilaksanakankepadasemuaKanak-KanakBerkeperluanKhasdengankerjasamaibubapa/penjaga,samaadadirumahataudiklinik.

4.9. Menilaikemajuankanak-kanakyangterlibatdalamprogrampemulihanindividudarimasakesemasamengikutkeperluan.Mengubahsuaipemulihanintervensiawal(EIP)jikatidaksesuai

4.10. MerancangpelanuntukdiscajdariEIPuntukmembolehkankanak-kanaktersebutmengikutiprogrampendidikansecaraformaldengankolaborasiintraagensi.


42


4.11. Menjalankan aktiviti intervensi bersama dengan kepakaran semasa pengendalian Kanak-KanakBerkeperluanKhasseperti:

• JurupulihPerubatan(anggota) • JurupulihPerubatan(CaraKerja), • PegawaiPemulihanPerubatan(Pertuturan) • PegawaiPemulihanPerubatan(Pendengaran), • PegawaiDiatetik

4.12.MelibatkandiridalamMultidisciplinary Teamsemasapengendaliankes.SilarujukManualGarisPanduanKanak-KanakBerkeperluanKhas.

4.13.Memberinasihatberkaitan:

• Pencegahanjangkitanmelaluiimunisasi • Penjagaankebersihandiri • Pemakanan • Pencegahankemalangandirumah • Meneruskanaktivitipemulihandirumah • Lawatantindaksusul

4.14 Menilai tahap kemajuan kanak-kanak yang terlibat dalam program pemulihan sekurang-kurangnyasetahunsekali

4.15. Menguruskanrekoddanreten.

5. KESIHATANREMAJA KesihatanremajaditakrifdibawahDasarKesihatanRemajaNegarasebagaikesejahteraandarisegifizikal,

mental, sosial dan kerohanian yang membolehkan golongan remaja menjalankan kehidupan yang sihatdanharmonidalampersekitaranyangturutmenyokongsebagaipersediaankearahkesihatanoptimaketikadewasa.

Remajaditakrifkansebagaigolonganyangberusiadiantara10hingga19tahun(WHO,1993).

Peringkatremajabolehdikategorikansepertiberikut(Johnson,1989):

Peringkat umur

PeringkatAwal 10hingga14tahun

PeringkatPertengahan 15hingga17tahun

PeringkatAkhir 18hingga19tahun

5.1. Anggota Kejururawatan Kesihatan Awam mengambil bahagian dalam memberi perkhidmatan yangkomprehensifmerangkumipromosi,pencegahan,rawatanrundingcaradanrujukan.

5.1.1. Memberipendidikankesihatandiperingkatkomuniti,sekolahdanKlinikKesihatan.

5.1.2. Memberikaunselingsecaraindividu,berkumpulandankeluargasecaraberterusan.

5.1.3. Menjalankandemontrasimakanansihat,penjagaankulit,ICT,danlain-lain.Denganpengetahuandankemahiraninimerekabolehmengamalkancarahidupsihat.

5.1.4. Menerimarujukandarisekolahhospitaldanagensi-agensilain.

5.1.5. Mengesan awal keadaan luar biasa dan merujuk kepada pihak yang berkenaan mengikutkeperluan.


43


5.1.6. Merancang aktiviti dan mempromosi kesihatan remaja kepada individu / murid sekolah danmasyarakat.

5.2. KejururawatanKesihatanAwamperlumemberilatihantentangrisikomengadakanperhubungansexluarnikah.

5.3. Kejururawatan Kesihatan Awam perlu menggalakan remaja dan rakan sebaya, guru, ahli keluargamelibatkandiridalamprogramkesihatan

5.4. MenjalankanpengesananawalpenyaringankesihatandiKlinikKesihatan,institusidankomuniti.

5.5. Melakukanpemeriksaanamdanmenilaistatuskesihatankepadaremajaseperti:

• PemeriksaanFizikal • MenilaiTarafPertumbuhandanPerkembangan • MenilaiTarafPemakanan • MenilaiTahapKesihatanMental • MemberiKesihatanSeksualdanReproduktif • MenilaiTingkahLakuBerisiko •LumbaHaram •Merokokdanarak •Penyalahgunaandadahdanbahan(amphitaminetypestimulants(ATS)menghidugam •Vandalisma •Buli •PontengSekolah • Mengambilberatbadan,tinggidanIndekJisimBadan(IJB/BMI)

5.6. Memudah cara (facilitate) perjalanan aktiviti cara hidup sihat seperti pemakanan sihat, aktiviti ke-cergasan,taknakmerokokdanmindasihatmelaluiPROSTAR,DoktorMudadanKelabRemaja.

5.7. MenyelarasdanmemantaukemajuanprogramPROSTAR,DoktorMudadanKelabRemaja.

5.8. Menyelaras, mengemaskini serta menghantar laporan kepada pihak-pihak yang berkenaan secaraberkala.

6. KESIHATANWANITA AktivitiKesihatanWanitameliputiperkhidmatanperancangkeluarga,penyaringankanserserviks,kempen

kesedaran kesihatan payudara juga aktiviti kesihatan reproduktif yang lain merangkumi isu gender dankeganasanterhadapwanita.AktivitiutamaadalahProgramPerancangKeluarga,PenyaringanPapSmeardanKempenKesedaranKesihatanPayudara.

6.1. ProgramPerkhidmatanPerancangkeluarga

PerkhidmatanperancangkeluargatelahdiintergrasikankekemudahankesihatanKementerianKesihatanMalaysiasecaraberperingkatdaritahun1970dantelahmegalamiprosespenambahbaikandarimasakemasabagimerealisasikanhasratkerajaandanantarabangsakearahmempastikankualitihidupyangoptimadankesejahteraansesebuahkeluarga.

Tujuan amalan perancang keluarga adalah untuk menggalakkan keibuan yang selamat (safemotherhood),mengurangkanmortalitidanmorbiditidikalanganibudananaksertakeluargamelaluikaedahmenjarakkelahiranmelaluiamalanperancangkeluargayangselamatdanberkesan.

Peranananggotakejururawatankesihatanawam

Anggota Kejururawatan Kesihatan Awam perlu mengintergrasikan perkhidmatan perancang keluarga disemuaperingkatmasyarakat.


44


6.1.1. Anggota Kejururawatan Kesihatan Awam perlu mengambil perhatian terhadap adat resam,nilai-nilaiagamadanmoralmasyarakatsetempatdalammenjalankanperkhidmatanperancangkeluarga.

6.1.2. AnggotaKejururawatanKesihatanAwamperlumendidikdanmemberimotivasikepadawanitadanpasanganuntukmerancangkelahirandanperkembangankeluarga.(RujukGarisPanduanMenggunakanModulPengajarProgramPerancangKeluarga)

6.1.3. AnggotaKejururawatanKesihatanAwamperlumembekalkankaedahperancangkeluargayangbersesuaiankepadasemuapasangandenganmerujukkepadaBukuPanduanKriteriaKelayakanPerubatan&SoalJawabAmalanPenggunaanKaedahKontraseptif

6.1.4. AnggotaKejururawatanKesihatanAwamperlumemberikaunselingtentangkaedahperancangkeluargakepadapasangan. (RujukBukuPanduanKriteriaKelayakanPerubatan&SoalJawabAmalanPenggunaanKaedahKontraseptif)

6.1.5. AnggotaKejururawatanKesihatanAwamperlumerujukwanitaataupasanganyangmempunyaimasalahkesuburankeagensiyangberkaitanuntukpengendalianseterusnya.

6.1.6. AnggotaKejururawatanKesihatanAwamperlumenjalankantindaksusulsecaraberkalauntukpenjagaan berterusan kepada semua pengamal perancang keluarga (Rujuk Kad PerancangKeluargaPKW1(a)/06)

6.1.7. AnggotaKejururawatanKesihatanAwamperlumenjalankanpemeriksaanrutinuntukpengamalperancangkeluargayangmerangkumipemeriksaanamfizikaldanujianmakmal. (RujukKadPerancangKeluargaPKW1(a)/06)

6.1.8. Semuamaklumatperludidokumentasikandalambukurekodyangdisediakan. 6.2. ProgramSaringanPapSmearkebangsaan

Program saringan Pap Smear telah bermula di Malaysia pada tahun 60an. Penekanan tentang ke-pentinganpengesananawalkanserserviksmelaluipenyaringanPapSmeartelahdipertingkatkanlagimenerusiKempenCaraHidupSihattahun1995yangbertemakan”KANSER”.Perkhidmataninitelahdiperluaskankepadasemuawanitalayakberumur20–65tahundengankekerapansetiaptigatahun.


Anggota Kejururawatan Kesihatan Awam perlu mengintergrasikan perkhidmatan penyaringan PapSmeardisemuaperingkatmasyarakat.

6.2.1. AnggotaKejururawatanKesihatanAwamperlumengambilperhatianterhadapadatresam,nilai-nilaiagamadanmoralmasyarakatsetempatdalammenjalankanperkhidmatanPapSmear.

6.2.2. AnggotaKejururawatanKesihatanAwamperlumendidikwanitamengenaikanserserviks,carapengesanan,kaedahrawatandankesanpadadiridankeluarga.

6.2.3. AnggotaKejururawatanKesihatanAwamperlumemberimotivasikepadawanitauntukmenjalanisaringanPapSmear.

6.2.4. Anggota Kejururawatan Kesihatan Awam perlu mahir tentang cara mengambil Pap Smeardenganteknikyangbetul.(RujukGuidebook For Pap Smear Screening)

6.2.5. Anggota Kejururawatan Kesihatan Awam perlu memberi kaunseling selepas keputusan PapSmeardiketahuidanmerujukkepadaPegawaiPerubatanuntukrawatanjikaadakeabnomalan.(RujukGuidebook For Pap Smear Screening)


45


6.2.6. AnggotaKejururawatanKesihatanAwamperlumemaklumkankeputusanujiankepadapelanggansamada positif atau negatif dan melakukan tindak susul bagi pelanggan dengan keputusanpositifjikapelanggantidakhadirkeklinik.(RujukGuidebook For Pap Smear Screening)

6.2.7. Semuamaklumatperludidokumentasikandalambukurekodyangdisediakan. 6.3. kempenkesedarankesihatanPayudara

KementerianKesihatanMalaysiatelahmempromosikanPemeriksaanSendiriPayudaradanPemeriksaanPayudara setiap tahunolehpersonel kesihatan terlatih. Ianyaadalah sebahagiandaripadakempenkesedaran kanser payudara sempena Kempen Cara Hidup Sihat tahun 1995 yang betemakan”KANSER”

Tujuankempeniniadalahuntukmenggalakkanwanitamenjagakesihatanpayudaratermasukmengesanawalkanserpayudara.


Anggota Kejururawatan Kesihatan Awam perlu mengintergrasikan Kempen Kesedaran KesihatanPayudaradisemuaperingkatmasyarakat.

6.3.1. AnggotaKejururawatanKesihatanAwamperlumengambilperhatianterhadapadatresam,nilai-nilaiagamadanmoralmasyarakatsetempatdalammenjalankanKempenKesedaranKesihatanPayudara

6.3.2. Anggota Kejururawatan Kesihatan Awam perlu menjalankan promosi kesihatan mengenaikesihatanpayudara,kanserpayudara,kaedahrawatandankesanpadadiridankeluarga.

6.3.3. Anggota Kejururawatan Kesihatan Awam perlu mahir tentang cara melakukan PemeriksaanKlinikal Payudara (Clinical Breast Examination) dengan mengikuti latihan bagi teknik yangbetul.

6.3.4. Semuamaklumatperludidokumentasikandalambukurekodyangdisediakan.

7. KESIHATANWARGAEMAS Mempromosikan penuaan sihat, aktif dan produktif dengan memperkasakan warga emas, keluarga dan

komunitidenganpengetahuan,kemahirandanpersekitaranyangsewajarnyasertapenyediaanperkhidmatanpenjagaankesihatanyangoptimadisemuaperingkatolehpelbagaisektor.

Peranankejururawatankesihatanawam

7.1. Anggota Kejururawatan Kesihatan Awam mengambil bahagian dalam memberi perkhidmatan yangkomprehensifmerangkumipromosi,pencegahan,rawatan,rehabilitasidanpaliatif.

7.2. Memperkembangkanperkhidmatankesihatanwargaemasdenganmengenalpastikeperluanpenduduksetempatberdasarkandatapenduduk(demografi)Malaysiamengikuttahun.

7.3. MenjalankanpengesananawalpenyaringankesihatandiKlinikKesihatan,institusidankomuniti.

7.4. Membantupembentukankumpulansokonganwargaemasbagimengadakanaktivitipromosikesihatan(pemakanan,penjagaanpergigian,aktivitifizikal,kesihatanmentaldanlain-lain.

7.5. Menjalankanperawatandirumah,memberirawatan,rawatansusulansertamengesankeciciran.

7.6. Merujukwargaemaskepadapakar-pakardanagensi-agensilain.

7.7. Memberiperkhidmatannasihdanrundingcara.


46


7.8. MemberiperkhidmatanrehabilitasidiKlinikKesihatan,komunitidandirumah.

7.9. KejururawatanKesihatanAwamperlumelibatkanmasyarakatdalamaktiviti-aktivitipenjagaanwargaemas.

7.9.1. Mewujudkandanmengukuhkankelab-kelabwargaemas.

7.9.2. Mengadakanaktivitioutreachdikawasankomunitiyangtelahdikenalpasti

7.9.3. Mengendalikanperkhidmatanpenjagaanwargaemas

7.10. KejururawatanKesihatanAwammenyediakanMesraWargaEmasdiklinik.

7.11. Bersamadalampengubahsuaianfasilitimengikutciri-ciriklinikwargaemas.

7.12.Kejururawatan Kesihatan Awam memberi latihan dan sokongan kepada penjaga formal dan tidakformal(termasukpenjagaanpaliatifdanisu-isuberkaitandengankehidupanakhirhayat).

7.13. Anggota Kejururawatan Kesihatan Awam membantu warga emas menyesuaikan diri dalam aktivitiharian

7.14. AnggotaKejururawatanKesihatanAwamperlumembantukeluarga /penjagadalammengendalikanperlakuan/tabiatluarbiasadanketidakupayaanwargaemas.

7.15. KeupayaandanlimitasidalampenjagaanwargaemasperludinilaidarimasakesemasaolehAnggotaKejururawatanKesihatanAwam.

7.16. Menguruskanrekoddanreten.

�. KESIHATANMENTAL ProgramKesihatanMentaldalamkomunitimerupakansalahsatupeluasanskopProgramKawalanpenyakit.

IatelahdiperkenalkandibawahRancanganMalaysiakeTujuh.

Perkhidmatan-perkhidmatan yang disediakan di Klinik-klinik Kesihatan akan memastikan kesinambunganrawatandanpemulihanpesakitmentalagarmerekadapatberfungsidanberintergrasididalamkomuniti.

PengendalianPiawaianRawatanSusulanbagipesakitmentaldiKlinikKesihatanadalahamatpentingbagimemastikankepatuhanterhadapubat-ubatandanmencegahkeciciranpesakit.

PeRanananggOTakejuRuRaWaTankeSihaTanaWaM

8.1.1.Mengambilbahagiandalammemberiperkhidmatanyangkomprehensifmerangkumiaspekpromosi,penyaringankesihatan,pengesananawalrawatan,lawatantindaksusuldanrehabilitasi

8.1.2.Mengambilbahagiandalammemberinasihatrundingcarakepadaindividudankeluarga

8.1.3.Mengendalikanlatihankepadaanggotakesihatandankeluarga.

8.1.4.Menyelarasprogramyangmelibatkanmasyrakat,NGOdanlain-lain.

8.1.5.Mengumpul,menganalisasertamenyediakanlaporandanreten.

9. KAWALANPENYAKIT 9.1. PenYakiTTiDakBeRjangkiT

PenYakiTkROnik

KejururawatanKesihatanAwam juga terlibat secara langsungdalampengesanandanpengendalianpenyakit-penyakitkroniksepertiDiabetis,Kardiovaskulardanlain-lain.


47


9.1.1. Mengambilbahagiandalammemberiperkhidmatanyangkomprehensifmerangkumipromosi,penyaringankesihatan,pengesananawalrawatan,lawatantindaksusuldanrihabilitasi

9.1.3. Mengambilbahagiandalammemberinasihatrundingcarakepadaindividudankeluarga

9.1.4. Mengendalikanlatihankapadaanggotakesihatandankeluarga.

9.1.5. Menjalankanperawatandirumahkepadakesyangmemerlukan.

9.1.6. Mengumpul,menganalisasertamenyediakanlaporandanreten.

9.2. PenYakiTBeRjangkiT

KejururawatanKesihatanAwam juga terlibat secara langsungdalampengesanandanpengendalianpenyakitberjangkitsepertiTIBI,HIVdanlain-lainpenyakitberjangkitbilaberlakuwabak.

9.2.1. Mengambilbahagiandalammemberiperkhidmatanyangkomprehensifmerangkumipromosi,penyaringankesihatan,pengesanan,awal,rawatan,penyiasatandanlawatantindaksusul.

9.2.2. Mengambilbahagiandalammemberinasihatrundingcarakepadaindividudankeluarga

9.2.3. Mengendalikanlatihankapadaanggotakesihatandankeluarga.

9.2.4. Menjalankanlawatanpengesanankontekdanpenyiasatanbagikeswabak.

9.2.5. Mengenalpasti,mencadangdanmelaksanakanlangkah-langkahpencegahan.

9.2.6.Mengumpul,menganalisasertamenyediakanlaporandanreten.

9.3. keSelaMaTanDankeSihaTanPekeRjaan

KejururawatanKesihatanAwamjugaterlibatsecaralangsungdalampelaksanaanprogramKeselamatanDanKesihatanPekerjaandiKlinikKesihatan.

Peranankejururawatankesihatanawam

9.3.1. Mengambilbahagiandalammemberiperkhidmatanyangkomprehensifmerangkumipromosi,penyaringankesihatan,pengesananawal.

9.3.2. MemastikanpersekitaranpekerjaandiKlinikKesihatanyangsihatdanselamat.

9.3.3. MengendalikanKlinikKesihatanPekerjaandiKlinikKesihatan

9.3.4. BersamamenjalankanauditkeselamatandiPejabatKesihatan,KlinikKesihatandanKlinikDesasecaraberkala.

9.3.5. Mengambilbahagiandalammemberinasihat,perbincangandanrundingcarakepadaindividudankomuniti.

9.3.6. Bersamamengendalikanlatihankapadaanggotakesihatan

9.3.7. Mengumpul,menganalisasertamenyediakanlaporandanretenKlinikKesihatan.

9.3.8. MemastikanPolisiKesihatanPekerjaanadadandipatuhi

10. PERKHIDMATANLAWATANKERUMAH Lawatan ke rumah merupakan tulang belakang bagi Kejururawatan Kesihatan Awam. Ia membolehkan

anggota Kejururawatan Kesihatan Awam mendalami status sosio-ekonomi keluarga, amalan-amalankesihatan,persekitaranfizikalsertamenjalinkanhubunganpositifantaraJururawatdanahlikeluarga.

Perkhidmatan lawatanke rumah memberi jagaanberterusandi rumah,dimanakesihatanahli keluargadapatdiawasiolehAnggotaKejururawatanKesihatanAwam.


4�


10.1Prinsip-Prinsiplawatankerumah

10.1.1.Pemilihanpelangganuntuklawatankerumahadalahmengikutkriteria-kriteriatertentu:

·Ibu/anak/keluargayangberisiko ·Kes-kesdiscajdarihospitalatauinstitusilain. ·WargaEmasyangmemerlukanpengawasankesihatandanrehabilitasi. ·Bayidanibu-ibuselepasbersalin. ·RehabilitasiKanak-kanakBerkeperluanKhas.

10.1.2.Memastikanperalatanyangdiperlukanlengkapdanberfungsisebelummenjalankanlawatankerumah.

10.1.3 AnggotaKejururawatanKesihatanAwamtidakbolehmembuatlawatankerumahbersendiriandalamkeadaanberikut:

· Jika keganasan rumahtangga telah dikenalpasti dan individu yang melakukan keganasanberadadirumahatauberkemungkinanakankembalikerumahtersebut.

· Terdapat risiko akan berlaku kecederaan kepada pelanggan atau jururawat, atau apabilajururawatmerasakanmerekadalamkeadaanberisikosemasalawatan.

10.1.4 Dalam keadaan situasi berisiko di mana Anggota Kejururawatan Kesihatan Awam terpaksamembuat lawatan bersendirian, bantuan dari pihak polis atau Jawatankuasa Kemajuan danKeselamatanKampung(JKKK)perludiambilkirasewajarnya.

10.1.5 Untuk tujuan pemantauan dan keselamatan, anggota Kejururawatan Kesihatan Awam perlumencatitkanpergerakanaktivitihariandipapankenyataansepertiberikut:

·Nama,alamatdannombortelefonpelangganyangakandilawati ·Masameninggalkanklinikdanjangkamasakembalisemulakeklinik.

10.1.6 Sekiranyaanggotakejururawatanperlubertugaspadaharikelepasanatauluarwaktupejabat,satusistemperludibentukuntukmembolehkanmerekamendapatkanbantuanapabilaberlakukecemasan.

10.1.7 Semasadalamkeadaankrisis,perkhidmatansokonganataualternatifperludiaturkansebelumanggotaKejururawatanKesihatanAwammeninggalkanrumah.

10.1.8 Ketua JururawatKesihatan/Penyelia JururawatKesihatanperludiberitahu sekiranyaAnggotaKejururawatanAwammenghadapiancaman.

10.1.9 Telefonpelangganbolehdigunakanuntukmenghubungiklinikkesihatandengankeizinannya.Panggilandibuatuntukmendapatkantemujanji dan perkara-perkara yang berkaitan denganpenjagaanpesakitsepertimemerlukanambulan,doktorataurujukankehospital.

10.1.10Bagilokasiyangsukardicari,pelanatautandalokasiperludicatitkandalamkad(diklinik)untukmemudahkanlawatankerumahsemasakecemasan.

10.1.11.PelangganhendaklahmelindungianggotaKejururawatandariancamanhaiwanbelaanyangmerbahaya.

10.1.12.AnggotaKejururawatanKesihatanAwamtidakdibenarkanmembawawangyangbanyakdanmemakaibarang-barangberhargasemasalawatankerumah

10.1.13.AnggotaKejururawatanKesihatanAwamperlumengetahuiperananPegawaiKeselamatandikawasanoperasidanpihakpolisperludiberitahumengenaiperkhidmatanyangdisediakandiKlinikKesihatan.

10.1.14.Anggota Kejururawatan Kesihatan Awam perlu mendapatkan maklumat setiap kali ada kespanggilan/kecemasandandirekoddalambukupanggilanseperti:


49


·Namasipemanggildanno.Kadpengenalansertatandatangan. ·Namapelanggandanalamat/tandalokasi. ·Tarikhdanmasadipanggil.

10.1.15.AnggotaKejururawatanKesihatanAwamperlumengambiltindakanberikutapabiladiancamatauterdapatkeadaanyangmeragukansemasatibadi rumahpelangganuntukmemastikankeselamatandiri:

·Jangankeluardarikeretasehinggakeadaandirasakanselamat.

·Jikaberadadidalamkeretapastikantingkapbertutupdanpintuberkunci.

·Bunyikanhondengankuatjikakeadaantidakselamatuntukmemandu.

·TerusmemandukeBalaiPolis.jikakeadaandirasakanselamat

10.1.16.JikaberlakukerosakankenderaanAnggotaKejururawatanKesihatanAwamperlumengambiltindakansepertiberikut:

·Jikaberdekatan,kuncikenderaandanmintabantuanpelanggan.

·Jikaterlalujauh,kuncikenderaandanmintabantuanditempatyangpalingberhampiran.

·Dapatkanbantuansegeramelaluitelefondengannomborkecemasan.

·PastikanAnggotaKejururawatanKesihatanAwamsentiasamembawasenarainombor-nombortelefonyangpenting.

10.2.StrategikejayaanlawatankeRumah

10.2.1.Memahamilatarbelakangkeluarga.

• Mengenalpasti budaya, agama, kepercayaan dan pantang larang keluarga tersebut agarlawatan Anggota Kejururawatan Kesihatan Awam ke rumah tidak melanggar tata susilasertaadatresamkeluarga,bagimembolehkankeluargamenerimatunjukajaryangdiberikanolehanggotakejururawatan

10.2.2.Menetapkanobjektiflawatan.

• Objektif lawatanperluditetapkanselepasmengenalpastimasalahdankeperluankeluargabagimenjimatkanmasa.

• Objektif lawatan mestilah realistik dan boleh dilaksanakan oleh Anggota KejururawatanKesihatanAwamsertamemberikepuasankepadaindividudankeluarga.

10.2.3.Menjalankantindakandenganwajarnya.

•Mengelakkandarimelakukantindakanyangtidakperlu

•MerancangtindakanyangakandiambilberdasarkanobjektifyangtelahditetapkandenganmenggunakanPelanPerawatanKejururawatan

10.2.4.Mengutamakanperhubunganyangerat.

•Menjalinkanhubunganyangeratdengansemuaahlikeluargaterutamaketuakeluargauntukmendapatkerjasamasepenuhnya.

10.2.5.Menghormatiahlikeluarga

Anggota Kejururawatan Kesihatan Awam perlu menghormati semua ahli keluarga supayamerekadapatmemberiperhatiansepenuhnyaterhadappenjagaankesihatan.

• Menghormati cadangan yang diberikan oleh ahli keluarga dan melibatkan mereka dalammembuatkeputusan.


50


10.2.6.SentiasaMengamalkanSifat-SifatPositifSepertiBerikut:

•Bersopansantun •Bertimbangrasa •Sediamembantu •Sentiasamembimbing •Sabar •Asertif

11. PERAWATANDIRUMAH PerkhidmatanPerawatandiRumah(PDR)ialahpenyampaiankhidmatperawatanterhadappelbagaikumpulan

umurpesakitakutataukronikyangmemerlukanrawatandirumahmereka.

11.1.OBjekTiF

Untukmembantupenjagaankendiri (self-care)olehpesakitdan/ataupenjagabagipesakitakutdankronikdirumahmerekasendiri.

11.2.SkOPDanTanggungjaWaBanggOTaPDR

“Standed Operating Procedure” ini akan digunapakai oleh anggota kesihatan yang terlibat dalampasukanPDRuntukmelaksanakanPerkhidmatanPerawatandiRumah.(RujukGarispanduanPerawatanDiRumah)

12. PENYELIAAN 12.1.DeFiniSi

Penyeliaanadalahsatuaktivitiyangdijalankanuntukmemantaukemajuandanproduktivitianggotayangdibawahseliaan.(CarterMcNamara,2007)

12.2.OBjekTiFPenYeliaan

Objektifam Untukmenghasilkansesuatutugas/pekerjaandiKlinikKesihatandanKlinikDesayangberkualiti,sesuai

denganekspektasipelanggandanmengekalkanyadisepanjangmasa. Objektifkhusus (RujukbukuAuditTeknikalKejururawatan) 12.3.akTiViTiPenYeliaan

12.3.1.Menyediakanjaduallawatanpenyeliaan. 12.3.2.Menjalankanpenyeliaanmengikutsenaraisemak. 12.3.3.Penemuanaspekyangdiseliadanrekod 12.3.4.Menyediakanlaporanpenyeliaandanhantarkepadaketua. 12.3.5.Tindakanpembetulan 12.3.6.Mengadakanmesyuaratbulananbersamaanggotasecaraberkaladanberterusan. 12.3.7.Membuatpenilaianprestasitahunankeatasanggotadibawahjagaan.


51


13. PENYIASATANKEMATIAN Setiapkematianibu,perinatal,bayidankanak-kanakyangberumurdibawah6tahunperludibuatpenyiasatan

danlaporandiperingkatdaerah.

13.1. Menyemakdanmembuatlaporankematianibubersalindanperinataldalammasayangditetapkan.

13.2. MenghadirimesyuaratJawatankuasaPenyiasatankematianIbu/Perinataldiperingkatdaerah.

13.3. Mengambiltindakanremedialbagimengurangkankadarkematian.

14. REKODDANRETEN 14.1. Mengemaskinisemuarekoddandata-databagisemuaaktivitiperkhidmatanyangdijalankan.

14.2. Mengumpul,menyedia,menyatukandanmembuat laporanbulanansukutahunan,setengahtahun,tahunan.

14.3. Menganalisa rekod dan prestasi perkhidmatan serta mengambil langkah-langkah penambahbaikkanuntukmeningkatkankualitiperkhidmatan.

14.4. Mengemaskinidanmembuatpenyimpananrekoddengansempurnauntukkemudahanpemantauandanperancangan.

14.5. Menyediakanlaporanpencapaiantahunandisemuaperingkat.

15. PENGURUSAN Satuprosesmerancang,mengelola,melaksanadanmenyelarasaktiviti-aktiviti,untukmencapaimatlamat

organisasidenganmenggunakansumber-sumberyangsediaada.

15.1.PenguRuSankejuRuRaWaTan.

-Menyediakanjadualtugasanggotakejururawatan.

-Menjagakebajikananggotakejururawatan.

-MemastikanAnggotaKejururawatanKesihatanAwammenerimapakaianseragam

-Menilaisecaraberkalaprestasidanmemberibimbinganmengikutkeperluansebelummenyediakan laporanprestasitahunan.

-Membuatanggaranperjawatanmengikutbebankerjayangada.

-Pengagihananggotamengikutkeperluandankemahiran

15.2. Membuatanggarankeperluanbekalan: - peralatanperubatandanbukanperubatan, - ubat-ubatandanvaksin

15.3. Mengesahkandanmenyelenggarakankerosakanperalatandanmembuatpelupusan.

15.4. Menyiasatsegalaaduandanmengambiltindakansewajarnya.

15.5. Mengadakanmesyuaratbersamaanggotakejururawatansecaraberkaladanberterusan.

16. PEMBANGUNANMODALINSAN PembelajaranberterusanuntukAnggotaKejururawatanKesihatanAwamadalahpentingbagimemantapkan

kualitiperkhidmatankejururawatan


52


16.1. Membantuorganisasibagimerancangdanmelaksanakankursusyangdianjurkanolehjabatankepadasemuaanggotadibawahseliaan

16.2. Meningkatkanpengetahuandankemahirandenganmenghadirikursusijazah,kursusposbasik,kursuspendekseminar,bengkel,ceramahdankursusdalamperkhidmatan.

17. PROMOSIKESIHATAN PromosikesihatanmerupakansalahsatuaktivitipentingdidalamprogramKesihatanAwam.

17.1. Merancangdanmemantauaktiviti-aktivitipendidikankesihatandiklinikdankomuniti.

17.2. Memberibimbingandalamaktiviti-aktivitiseperticeramahdandemonstrasiindividudankumpulan.

17.3. Mengambilbahagiandalamprogrampromosikesihatan.

1�. KEJADIANYANGTIDAKDIJANGKA Kejadianyangtidakdi jangkaadalahkejadianyangberlakudisepanjangpemberianpenjagaankesihatan

kepadapelanggandidalamkomuniti.Semuakejadianyangtidakdijangkaperludilaporkansebagaiperkaradidalam laporankejadian.DalamkeadaankejadianyangseriusAnggotaKejururawatanKesihatanAwamperlumelaporkandengansegerakepadapegawaiatasan.

LaporankejadianperludilengkapkansegeraolehPegawaiKesihatanDaerah.TindakanyangtelahdiambilolehAnggotaKejururawatanKesihatanAwamperludimasukkandidalamlaporantersebut:

18.1 Anggota Kejururawatan Kesihatan Awam perlu mengikut garispanduan yang sedia ada dalammengendalikankes-kestertentukejadianluarjangkaan.

18.2. Kematianyangtidakdijangkaberlakukepadapelangganyangtinggalbersendiriansemasalawatankerumahdilakukan:

18.2.1.AnggotaKejururawatanKesihatanAwamtidakbolehmenyentuhmayatkeranakemungkinanpenyiasatan‘coroner’diperlukan.

18.2.2.PJK/PKDdanpihakpolismestidiberitahusegera.

18.2.3.MaklumatterperinciperludidokumentasikandalamcatatanKejururawatanselepaskejadian

18.3. Kemalanganberlakusemasalawatandirumah:-

18.3.1 AnggotaKejururawatanKesihatanAwamperlumenilaitahapkecederaan.

18.3.2Memberirawatankecemasandanmemanggilambulansegera

18.3.3Waris/jiranterdekatperludihubungidandiberitahumengenaikemalangantersebut.

18.4. Bantuansemasakemalanganjalanraya(MVA).

18.4.1 Mintabantuanoranglainuntukmendapatkanambulandanpolisdengansegera.

18.4.2.Menilaitahapkecederaanpesakittanpamenggerakkanpesakitjikatidakperlu.

18.4.3 Beribantuankecemasansehinggabantuanambulantiba.

Sentiasamengamalkan‘StandardPercaution’

19. PENGENDALIANADUAN Aduanpelangganperludikendalikansepertiberikut:

19.1. Semuaaduanperludiambiltindakansegerasecaraadildansulit


53


19.2. Semuaaduanperludilaporkepadapegawaiatasanuntuktindakanselanjutnya.

19.3. AnggotaKejururawatanKesihatanAwamperlumembuatpenyiasatanuntukmendapatkanmaklumatterperincimengenaiaduantersebut.

19.4. Tindakanperludiambilterhadapaduanuntukpenambahbaikan.

20.PENYELIDIKANKEJURURAWATANKESIHATANAWAM Penyelidikanadalahsatukaedahuntukmeningkatkanpengetahuandenganmemperolehifakta-faktaterkini

melalui kajian-kajian yang sistematik.Kaedah ini dapatmenyokongdidalammembuat sesuatu keputusanbagimemastikankeputusanyangdibuatadalahtepatdanberkesan.

AnggotaKejururawatanKesihatanAwamperlumenjalankanpenyelidikanseiringdengankeperluanperawatankejururawatanmasakini.

21. PEMAKANAN Dasar Pemakanan Kebangsaan Malaysia berusaha memeastikan kesejahteraan penduduk dicapai dan di-

kekalkan melalui pemakanan. Dasar ini bertujuan untuk memastikan agar segenap lapisan masyarakatmendapatbekalanmakananyangmencukupi,berzat,selamatdanberkualiti.Iamenggalakandanmenyokongstrategibagiamalanpemakananyangsihat.Dasarinijugaakanmenyepadukandanmengemblengkanusahapihakyangberkepentingandalamperancangan,pelaksanaansertapenilaianprogrammakanandanpemakanyangberkesandanmampan.

Dietyangdisyorkanmesti sesuaisertaselarasdengankeadaansosioekonomi, jenismakananyangbolehdiperolehi,carahidupdankebudayaansesuatugolonganmasyarakat.

PeranananggotakejururawatankesihatanawamDalamProgramPemakanan

1. Memberipendidikanpemakanankepada individu, keluargadankomunitiuntukmengekalkan tahapkesihatanyangoptima

2. AnggotaKejururawatanKesihatanAwamhendaklahmempromosikanpenyusuansusuibu

3. PolisiPenyusuanSusuIbuMalaysiaperludiikuti: Semuaibudigalakandengansusuibusahajadarilahirsehinggaberumurenambulandanmeneruskan

sehinggaumur2tahun.Makananpelengkapperludiberikanmulaiumur6bulan.

4. Anggota Kejururawatan Kesihatan awam akan menyaring pelanggan untuk mengesan masalahpemakananmelaluisejarahpemakanan,antropometridanBMImengikutpanduanKKMdanmembuatrujukanjikaperlu.

5. AnggotaKejururawatanKesihatanAwamhendaklahmerujukkankes-kesKZMdanibuanaemiakepadaPegawaiPerubatan.

6. MemberibantuanSusuPenuhKrimdanVitaminskepadaibudankanak-kanakyanglayak.

7. Mengemaskinireten.

22. PENGLIBATANKEJURURAWATANKESIHATANAWAMDALAMAKTIVITIKOMUNITI

Anggota Kejururawatan Kesihatan Awam perlu melibatkan diri dalam aktiviti komuniti. Ianya bertujuanuntuk mengeratkan perhubungan, berkongsi idea dan pengalaman untuk mendapat sokongan komuniti.Penerimaan Anggota Kejururawatan Kesihatan Awam dalam komuniti membantu meningkatkan promosiaktivitikesihatandalamkomuniti.


54


Anggota Kejururawatan Kesihatan Awam perlu tahu organisasi komuniti secara formal dan tidak formalcontohKetuaKampung,JKKK,NGO’s,KEMASdanlain-lain.

Anggota Kejururawatan Kesihatan Awam perlu sentiasa menunjukkan professionlisma mengikut EtikaKejururawatan.

Anggota Kejururawatan Kesihatan Awam perlu mengambil langkah-langkah promosi dan mengekalkanperhubunganyangbaikdengankomuniti.

Buku-bukurujukan: 1. PublicHealthNursingManual(2ndEdition1997)

2. PIAWAIANOperatingProcedure–PerkhidmatanKes.Kanak-kanak2004

3. PIAWAIANOperatingProcedure–PerkhidmatanKesihatanSekolah2005

4. GarispanduanPelaksanaanPerkhidmatanKesihatanRemajaDiperingkatKesihatanPrimer(2005)

5. TugasdanTanggungjawabanggotakejururawatan2004

6. Buku Panduan Imunisasi, Edisi Ketiga, May 2002, Bahagian Pembangunan Kesihatan Keluarga,KementerianKesihatanMalaysia

7. Buku Panduan Pengendalian Jaundis Neonatal, Bahagian Pembangunan Kesihatan Keluarga,KementerianKesihatanMalaysia.Tahun

8. BukuPanduanPengendalianG6PDBahagianPembangunanKesihatanKeluarga,KementerianKesihatanMalaysia,Tahun1997

9. Garispanduan&ManualPengendalianKanak-KanakBerkeperluanKhas,BahagianPembangunanKesihatanKeluarga,KementerianKesihatanMalaysia,Tahun2004

10. Garispanduanpengendaliankeskurangberatbadan.CawanganPemakanan,BahagianPembangunanKesihatanKeluarga,KKM2005

11. Garispanduanpengurusan sisa klinikal,KKM

12. BukupanduanPIAWAIAN PrecautionolehUnitKesihatanPekerjaanKKKedisikedua-2005

13. Garispanduan Perinatal Care Manual Section 1 Pre pregnancy Care Division of family HealthDevelopmentMOH2002

14. GarispanduanPerinatal Care Manual Section 2 Antenatal CareDivisionoffamilyHealthDevelopmentMOH2002

15. Garispanduan Perinatal Care Manual Section 3 Inrtapartum & Postpartum Care Division of familyHealthDevelopmentMOH2002

16. GarispanduanPerinatal Care Manual Section 4 Neonatal CareDivisionoffamilyHealthDevelopmentMOH2002

17. Garispanduan“HIV and Hepatitis B Infected Health Care Workers”KKM

18. Garispanduan senarai semak mengikut sistem kod warna penjagaan kesihatan ibu dan bayi KKM2003

19. Garispanduanmanual penjagaan perinataltahun2003.

20. Integrated Plan Of Action For The Detection And Management Of Neonatal Jaundice-MOHNov1999

21. Training Module Breast Feeding Management And Promotion In A Baby Friendly Hospital -Unicef/WHO1993

22. Integrated Plan Of Action For The Detection And Management Of Neonatal Jaundice-MOHNov1999

23. Guideline on screening and management of NNJ with special emphasis on G6PD Deficiency–MOHpublicationrevisedandamendedAug2000

24. Protocol National Screening Program For Congenital HypothyroidismFamilyHealthDevelopmentMOH1998


55


25. Training Module Breast Feeding Management And Promotion In A Baby Friendly Hospital -Unicef/WHO1993

26. KertasCadanganHalatujudanPembangunanKerjayaAnggotaKesihatanAwam,ms42,2002

27. GarispanduanPerkhidmatanRawatanSusulanPesakitMentalDiKlinikKesihatan,2003

28. ProsedurPiawaiOperasiPerkhidmatanRawatanSusulanPesakitMentalDiKlinikKesihatan,2003

29. PublicHealthNursingManual,2ndEdition,KKM,1997.

30. PemakananUntukKanak-kanak(1-6tahun),Kanak-kanakSekolahdanRemaja,KKM,Unit21995.

31. PemakananUntukKanak-kanak(1-6tahun),Kanak-kanakSekolahdanRemaja,KKM,Unit4&51998

32. GarispanduandanModulPerawatanDiRumah(Home Care Nursing)

33. Polisi Operasi Klinik Desa, KKM, Januari 2004 Buku Panduan Tugas dan Tanggung Jawab AnggotaKejururawatan,2004.

PENGHARGAANSekalungPenghargaandansetinggi-tinggiterimakasihdiucapkankepadamerekayangtelahmemberikankerjasamadalampenyediaanModulKejururawatanKesihatanAwam.

Penasihat : DrHjhSafurahHjJaafar PengarahBahagianPembangunanKesihatanKeluarga

Pengerusi : DrOthmanWarijo KetuaPenolongPengarahKesihatan(Primer)

ahli : LijahAbdullah PenyeliaJururawatKesihatan

: RokiahbintiTukiman PengajarInstitutKesihatanUmum

: ZaidahbintiAbuBakar PenyeliaJururawatKesihatan

: NoorakidahbintiShamaan PenyeliaJururawatKesihatan

: Hjh.SalinahWelinBion KetuaJururawatKesihatan

: RusnahLongPenyeliaJururawatKesihatan

: NikFaridahMohamad PenyeliaJururawatKesihatan

: GohBeeHan PenyeliaJururawatKesihatan

: HapsahShahrin PenyeliaJururawatKesihatan

: NorainibintiHamid KetuaJururawatKesihatan

: Hjh.SalamiahbintiAbdullah KetuaJururawatKesihatan

: AdelineWeeSweeWah JururawatKesihatanAwam

: RamlahbintiYahya KetuaJururawatKesihatan

: TijahbintiIsa KetuaJururawatKesihatan

: AzirahbintiIsmail KetuaJururawatKesihatan

: SuryatiBee KetuaJururawatKesihatan

: MariahbintiYahaya KetuaJururawatKesihatan

: KhatijahAbuHussinKetuaJururawatKesihatan

: RodzibahShamsuddin KetuaJururawatKesihatan

: NurFaeezahTanAbdullah KetuaJururawatKesihatan

: AzizahRamli KetuaJururawatKesihatan

: ShamsidahAhmad KetuaJururawatKesihatan


56


PeMuRnian

: PnBibahBulat : DrNoridahSalleh KetuaPenyeliaJururawatKesihatan KPPCawanganKesihatan Primer

: PnRosnahMohdYusof : DrNikRubiahN.A.Rashid PengajarBahagianLatihan KPPKesihatanKeluarga

: PnNoriahMohdNor : DrRohanaIsmail PengajarInst.Kes.Umum KPPKesihatanKeluarga

: PnUmiKalsomAbdRahman : DrMajdahMohamad PenyeliaJururawatKesihatan KPPKesihatanKeluarga

: PnHabibahbt.Talib : DrSafiahBahrin PenyeliaJururawatKesihatan, KPPKesihatanKeluarga

: PnAsmahOthman : DrZakiahMohdSaid PenyeliaJururawatKesihatan PPCawanganKesihatanPrimer

: PnLimSooiImm : PnLeelaChellamuthu PenyeliaJururawatKesihatan PenyeliaJururawatKesihatan

: PnAisyahHussin : SitiAishahIdris PenyeliaJururawatKesihatan KetuaJururawatKesihatan

: PnYangBeeYong : IyaRatu PenyeliaJururawatKesihatan KetuaJururawatKesihatan

: PnZainatulAminAbdullah : JamilahWslie PenyeliaJururawatKesihatan KetuaJururawatKesihatan

: PnNormahMd.Rais : SclolasticaLeeMuiYung KetuaJururawatKesihatan KetuaJururawatKesihatan

: PnMaznahBusu KetuaJururawatKesihatan

: RadziahIdris KetuaJururawatKesihatan

: SitiFaridahHjMokhtar KetuaJururawatKesihatan

: DaisyStanislas KetuaJururawatKesihatan

: MarhainiShamsuddin KetuaJururawatKesihatan

: KasmahMohamadShah KetuaJururawatKesihatan

: NorinaIsmail PengajarKSKB

: YeohMuhTyng KetuaJururawatKesihatan

: KartiniAbdullah KetuaJururawatKesihatan

: RossniMohdlatif JururawatKesihatanAwam

: ZaharahOmar KetuaJururawatKesihatan

: GuenceSakaiApui KetuaJururawatKesihatan

: AdelineWee JururawatKesihataAwam

: RosiahRazak KetuaJururawatKesihatan

: AthiyahSheikOmar PenyeliaJururawatKesihatan


57


: PnNuraimyAbdullah PenyeliaJururawatKesihatan

: PnSitiFatimahShafiee PenyeliaJururawatKesihatan

: SarathaA/PSuppiah PenyeliaJurururawatKesihatan

: CheohSiewTin KetuaJururawatKesihatan

: PnNeefaBibiHj.Basir PenyeliaJururawatKesihatan

: NorizanMashttahMardan PenyeliaJururawatKesihatan


manual kejururawatan awam.indd 1 4/18/08 3:15:53 am

Documents