m makroekonomika
DESCRIPTION
M makroekonomika. leqcia 13 makroekonomikuri politika Ria ekonomikaSi. leqcia 13 – makroekonomikuri politika Ria ekonomikaSi. sagadamxdelo balansi. sagadamxdelo balansi. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
1
leqcia 13 makroekonomikuri politika Ria
ekonomikaSi
M
makroekonomika
sagadamxdelo balansi – gviCvenebs drois garkveul SualedSi (Cveulebriv erTi wlis manZilze) mocemul qveyanasa da danarCen msoflios Soris ganxorcielebul operaciebs.
sagadamxdelo balansis kreditSi aRniSnulia operaciabi, romelic ukavSirdeba ucxouri valuris Semodinebas.
sagadamxdelo balansi debetSi aRniSnulia operaciebi, romelic ukavSirdeba ucxouri valutis gadinebas.
igi Sedgeba Semdegi angariSebisagan:
2
sagadamxdelo balansi
leqcia 13 – makroekonomikuri politika Ria ekonomikaSi
sagadamxdelo balansi
3
sagadamxdelo balansis cxrili:
angar i Si kr edi t i (+) debet i (-)
saqonel i da momsaxur ebasaqonl i sa da
momsaxur ebi s eqspor t isaqonl i sa da
momsaxur ebi s i mpor t i
Semosavl ebisxva qveyni s
moqal aqeebi sagan mi Rebul i Semosavl ebi
sxva qveyni s moqal aqeebz e gacemul i
Semosavl ebi
mi mdi nar e t r ansf er t ebi mi Rebul i t r ansf er ebi gacemul i t r ansf er ebi
mi mdi nar e oper ac i aTa angar i Si (Nx) eqspor t i (Ex) i mpor t i (Im)
kapi t al i s moZr aobi s angar i Si (I-S)
kapi t al i s
Semodi neba(KIm)kapi t al i s gadi neba(KEx)
sagadamxdelo balansi = kapitalis moZraobis angariSs + mimdinare operaciaTa angariSi ( (I-S)+Nx=0 )
leqcia 13 – makroekonomikuri politika Ria ekonomikaSi
sagadamxdelo balansi
roca Nx > (I-S), maSin qveynis sagadamxdelo balansi aqtiuria. es niSnavs rom mocemui qveyana kreditoria. imisaTvis rom balansi aRdges danarCeni msoflios centralurma bankebma TavianTi savaluto rezervebi unda Seamciron – Sedegad erovnuli bankis savaluto rezervebi izrdeba.
roca Nx < (I-S), maSin qveynis sagadamxdelo balansi pasiuria. es niSnavs rom mocemuli wlis ganmavlobaSi qveyanam ufro meti ucxouri valuta gasca vidre miiRo. imisaTvis rom balansi aRdges erovnul banks uwevs rezervebis xarjva danarCeni msoflios winaSe valdebulebebis dasafaravad.
qveynis savaluto rezervebis cvlileba kapitali moZraobis angariSis Semadganali nawilia.
4
sagadamxdelo balansi da savaluto rezervebi
leqcia 13 – makroekonomikuri politika Ria ekonomikaSi
sagadamxdelo balansi
5
saqarTvelos sagadamxdelo balansi (aTasi aSS dolari)
kr edi t i (+) debet i (-) kr edi t i (+) debet i (-)
saqonel i da momsaxur eba 1 288 509 _ 1 865 310 3 182 354 _ 5 916 873
Semosavl ebi 177 374 _ 163 902 481 784 _ 442 390
mi mdi nar e t r ansf er t ebi 216 3.6 _ 36 307 769 283 _ 80 032mi mdi nar e oper ac i aTa angar i Si (Nx)
pi r dapi r i i nvest i c i ebi 334 649 _ 3 762 1 750 242 _ 74 494
por T f el ur i i nvest i c i ebi 0 _ 9 33 634 _ 12 525
sxva i nvest i c i ebi da kapi t al i s nakadebi
63 153 _ 29 204 910 174 _ 224 130
sar ez er vo aqt i vebi 18 503 X _ 377 027 X
kapi t al i s moZr aobi s angar i Si (I-S)
_ 2 005 873
2 005 873
angar i Sebi 2003 2007
_ 383 329
383 329
leqcia 13 – makroekonomikuri politika Ria ekonomikaSi
sagadamxdelo balansi
savaluto kursis sistemebi
6
ganasxvaveben ori tipis savaluto sistemas:1. fiqsirebuli savaluto kursis sistema – romelic gulisxmobs
saxelmwifoebis mxridan valdebulebis aRebas erTmaneTis mimarT valutis kursis fiqsirebis Sesaxeb (koleqtiuri mibma) an erTi saxelmwifis mxridan Tavis valutis kursis dafiqsirebas sxva valutis mimarT (calmxrivi mibma). pirvelis magaliTia evropis savaluto sistema 1979-1999 wlebSi da ekius SemoReba. meoris magaliTia breton-vudis savaluto sistema 1944-1971 wlebSi da aSS dolaris mimarT sxva qveunebis mier erovnuli valutis kursebis dafiqsireba. dResac zogierTi qveyana iyenabs fiqsirebuli savaluto kursis sistemas.
2. mcuravi savaluto kursis sistema – gacvliTi kursebi oficialurad ar fiqsirdeba da ganisazRvreba savaluto bazarze moTxovna miwodebis mixedviT. dRe msoflios umetes qveyanaSi swored aseTi sistema funqcionirebs.
savaluto kursis sistemebi
leqcia 13 – makroekonomikuri politika Ria ekonomikaSi
valutis kursis cvlilebasTan dakavSirebuli terminebi
7
saval ut o kur si s si st emebi
nomi nal ur i gacvl i T i kur si s z r da
(val ut i s gaZl i er eba)
nomi nal ur i gacvl i T i kur si s Semc i r eba
(val ut i s dasust eba)
mcur avi val ut i s kur si
gaZvi r eba gauf asur eba
fi qsi r ebul i val ut i s kur si
r eval vaci a deval vaci a
realuri kursis zrda – realuri gaZvireba; raluri kursis Semcireba – realuri gaufasureba;
leqcia 13 – makroekonomikuri politika Ria ekonomikaSi
savaluto kursis sistemebi
mandel-flemingis modelis algebra
8
*
*
*
),(
)()()(
i
ii
iYLP
M
eNXGiItYYMPCCAP
Pe
a
daSveba kapitalis mobilurobis Sesaxeb;
msoflio saprocento ganakveTi;
leqcia 13 – makroekonomikuri politika Ria ekonomikaSi
mandel-flemingis modeli
E
Y
E,A
Ai
A
i
Y
LM
E=Y
ANXGiICa )(
YMPCAE
Ca+G
A1
A1
Y1
i*)()(
)(
eNXiICGA
eNXIS
a
A2Y2
A2
IS
9
IS(e)
S
i*=i
e
NXY
e
0
NX(e)
S-I
i1
LM(e)
Y1 Y2
e1
e0 *P
Pe
leqcia 13 – makroekonomikuri politika Ria ekonomikaSi mandel-flemingis modeli
Tu saxelmwifo zrdis xarjebs es erTis mxriv gamoiwvevs Sida saprocento ganakveTis zrdas, Sida danazogebisa da maSasadame investiciebis Semcirebas da ucxouri investiciebis zrdas. Sedegad IS(i) da IS(e) mrudebi gadaadgildeba marjvniv. meores mxriv ucxouri kapitalis Semodineba iwvevs erovnuli valutis gaZvirebas. valutis kursis zrda iwvevs, qveynis Sida fasebis donis zrdas danarCen msofliosTan SedarebiT da amitom
10
fiskaluri politika mcuravi savaluto kursis pirobebSi
e
Y
e0
Y
IS(e)
LM(e)
IS(e)
e1
mimdinare operaciaTa angariSi(NX) uaryofiTi xdeba. rac amcirebs mSp-s. maSasadame mimdinare operaciaTa anga-riSis uaryofiTi saldo da saxelmwi-fo xarjebis zrda erTmaneTs akompen-sirebs da IS(i) mrudi ubrundeba Tavis sawyis mdgomareobas. IS(e) ar icvleba. ekonomika gadadis ufro maRali kursis da warmoebis da fasebis igive donis pirobebSi.
leqcia 13 – makroekonomikuri politika Ria ekonomikaSi
mandel-flemingis modeli
E
Y
E,A
Ai
A
i
Y
LM
E=Y
Ca+G
A1
i*
)()( eNXiICGA a
A1Y1
A1
IS
11
IS(e)
S
i*=i
e
NXY
e
0
S-I
i1
Y1
e1
e0
fiskalu
ri p
oliti
ka
m
cu
ravi
gacvliTi ku
rsis
pir
ob
eb
Si
Y2
Y2
A2
0
NX(e)
LM(e)
- NX
leqcia 13 – makroekonomikuri politika Ria ekonomikaSi mandel-flemingis modeli
Tu saxelmwifo zrdis xarjebs es gamoiwvevs Sida saprocento ganakveTis zrdas da IS(i) da IS(e) mrudebi gadaadgildeba marjvniv. radgan valutis kursi fiqsirebulia da Tuki erovnuli banki ar zrdis fulis miwodebas, maSin aRmoCndeba, rom erovnuli banki ufro maRali kursiT yidis ucxour valutas vidre igi savaluto bazarze Rirs. amasTan, radgan Sida saprocento ganakveTi ufro maRalia msoflio saprocento ganakveTze adamianebi
12
fiskaluri politika fiqsirebuli savaluto kursis pirobebSi
e
Y
e*
Y0
IS(e)
LM(e)
IS(e)
LM(e)
Y1
gadawyveten erovnul aqtivebSi fulis dabandebas. amitom spekulaciuri moti-viT gaizrdeba moTxovna erovnul valu-taze da adamianebi ucxour valutas gacvlian erovnul valutaSi. Sedegad erovnuli bankis savaluto rezervebi gaizrdeba iseve rogorc erovnuli valu-tis miwodeba. LM(i) da LM(e) mrudebi gada-adgildeba marjvniv. ekonomika gadadis warmoebis da fasebis ufro maRali donis, pirobebSi.
leqcia 13 – makroekonomikuri politika Ria ekonomikaSi
mandel-flemingis modeli
E
Y
E,A
Ai
A
i
Y
LM
E=Y
Ca+G
A1
i*
)()( eNXiICGA a
A1Y1
A1
IS
13
IS(e)
S
i*=i
e
NXY
e
0
S-I
Y1
e0
fiskalu
ri p
oliti
ka
fiq
sir
eb
uli
gacvliTi ku
rsis
pir
ob
eb
Si
Y2
Y2
A2
0
NX(e)
LM(e)
leqcia 13 – makroekonomikuri politika Ria ekonomikaSi mandel-flemingis modeli
erovnuli bankis mier fulis miwodebis zrda iwvevs LM(i) da LM(e) mru-debis marjvniv gadaadgilebas da saprocento ganakveTis Semcirebas. saprocento ganakveTis Semcireba ganapirobebs qveynidan kapitalis gadinebas, rac iwvevs vlutis gaufasurebas. valutis kursis Semcireba amcirebs qveynis Sida fasebis dones danarCen msofliosTan SedarebiT da amitom mimdinare operaciaTa angariSi(NX) dadebiTi xdeba. rac
14
monetaruli politika mcuravi savaluto kursis pirobebSi
e
Y
e0
Y0
IS(e)
LM(e)LM(e)
Y1
e1
zrdis mSp-s da maSasadame IS(i) mrudi gadaadgildeba marjvniv. ekonomika
gadadis warmoebis da fasebis ufro maRali donis, pirobebSi.
leqcia 13 – makroekonomikuri politika Ria ekonomikaSi
mandel-flemingis modeli
E
Y
E,A
Ai
A
i
Y
LM
E=Y
Ca+G
A1
i*
)()( eNXiICGA a
A1Y1
A1
IS
15
IS(e)
S
i*=i
e
NXY
e
0
S-I
Y1
e0
mon
eta
ruli p
oliti
ka
m
cu
ravi g
acvliTi ku
rsis
pir
ob
eb
Si
Y2
Y2
A2
NX(e)
LM(e)
i1
+ NX
e1
leqcia 13 – makroekonomikuri politika Ria ekonomikaSi mandel-flemingis modeli
erovnuli bankis mier fulis miwodebis zrda iwvevs LM(i) da LM(e) mru-debis marjvniv gadaadgildebas da saprocento ganakveTis Semcirebas. saprocento ganakveTis Semcireba ganapirobebs qveynidan kapitalis gadinebas, rac iwvevs vlutis gaufasurebas. magram, radgan erovnuli bankis mier oficialuri gacvliT kursi dafiqsirebulia, aRmoCndeba, rom ervnuli banki ucxour valutas ufro iafad yidis vidre is savaluto bazarze Rirs. amasTan radgan
16
monetaruli politika fiqsirebuli savaluto kursis pirobebSi
e
Y
e*
Y0
IS(e)
LM(e)LM(e)
e1
Sida saprocento ganakveTi dabalia msof-lio saprocento ganakveTze adamianebi gadawyveten ucxour aqtivebSi fulis daban-debas. amitom gaizrdeba moTxovna ucxour valutaze. adamianebi manamde SeiZenen ucxour valutas vidre saprocento gana-kveTi ar daubrundeba msoflio saprocen-to ganakveTis dones, da ar aRdgeba fulis miwidebis sawyisi done. aseTi politikis erTaderTi Sedegi aris erovnuli banki mier savaluto rezervebis kargva.
leqcia 13 – makroekonomikuri politika Ria ekonomikaSi
mandel-flemingis modeli
E
Y
E,A
Ai
A
i
Y
LM
E=Y
Ca+G
A1
i*
)()( eNXiICGA a
A1Y1
A1
IS
17
IS(e)
S
i*=i
e
NXY
e
0
S-I
Y1
e0
mon
eta
ruli p
oliti
ka
fi
qsir
eb
uli g
acvliTi ku
rsis
pir
ob
eb
Si
NX(e)
LM(e)
e1
leqcia 13 – makroekonomikuri politika Ria ekonomikaSi mandel-flemingis modeli
dauSvaT saxelmwifo awesebs importze kvotebsa da tarifebs, rac zRudavs imports. es gamoiwvevs mocemuli kursis pirobebSi wminda eqsportis zedas da NX(e) mrudi marjvniv gadaadgildeba. Sedegad gaizrdeba moTxovna erovnul valutaze(radgan erovnuli produqti konkurentul upiratesobas moipovebs) da erovnuli valutis kursi gaizrdeba. IS(e) mrudi marjvniv gadaad-
gildeba. Sedegad warmoebis moculoba ar Seicvleba.
18
savaWro politika mcuravi savaluto kursis pirobebSi
leqcia 13 – makroekonomikuri politika Ria ekonomikaSi
mandel-flemingis modeli
e
Y
IS(e)
LM(e)
IS(e)
e0
Y
e1
E
Y
E,A
Ai
A
i
Y
LM
E=Y
Ca+G
A1
i*
)()( eNXiICGA a
A1Y1
A1
IS
19
IS(e)
S
i*=i
e
NXY
e
0
S-I
Y1
e0
sag
are
o s
avaW
ro p
oliti
ka
m
cu
ravi g
acvliTi ku
rsis
pir
ob
eb
Si
NX(e)
LM(e)
e1
leqcia 13 – makroekonomikuri politika Ria ekonomikaSi mandel-flemingis modeli
dauSvaT saxelmwifo awesebs importze kvotebsa da tarifebs, rac zRudavs imports. es gamoiwvevs mocemuli kursis pirobebSi wminda eqsportis zedas da NX(e) mrudi marjvniv gadaadgildeba, rac iwvevs valutis kursis amaRlebas. kursis SenarCunebisaTvis erovnuli banki zrdis erovnuli valutis miwodebas. LM(i) da LM(e) mrudebi gadaadgil-deba marjvniv. Semcirdeba Sida saprocento ganakveTi. Sida
20
savaWro politika fiqsirebuli savaluto kursis pirobebSi
e
Y
e*
Y0
IS(e)
LM(e)LM(e)
Y1
e1
saprocento ganakveTis Semcireba gamoiw-vevs kapitalis gadinebas. ucxoeTSi erov-nuli valutis miwodeba amcirebs erovnu-li valutis kurss, rac iwvevs samamulo produqtis gaiafebas ucxour produqt-Tan SedarebiT, Sedegad izrdeba wminda eqsporti. wminda eqsportis zrda zrdis mSp-s da IS(i) mrudi marjvniv gadaadgil-deba. Sida da gare bazari wonasworobaSi modis.
leqcia 13 – makroekonomikuri politika Ria ekonomikaSi
mandel-flemingis modeli
IS(e)
E
Y
E,A
Ai
A
i
Y
LM
E=Y
Ca+G
A1
i*
)()( eNXiICGA a
A1Y1
A1
IS
21
IS(e)
S
i*=i
e
NXY
e
0
S-I
Y1
e0
sag
are
o s
avaW
ro p
oliti
ka
fi
qsir
eb
uli g
acvliTi ku
rsis
pir
ob
eb
Si
Y2
Y2
A2
NX(e)
LM(e)
i1
+ NX
e1
leqcia 13 – makroekonomikuri politika Ria ekonomikaSi mandel-flemingis modeli
makroekonomikuri politikis Sedegebi mcire Ria ekonomikisaTvis kapitalis mobilurobis pirobebSi:
mc ur avi val ut i s kur si 0 0 0 ↓ ↑
fi qsi r ebul i val ut i s kur si ↑ ↑ ↑ 0 0
mc ur avi val ut i s kur si ↑ ↑ 0 ↑ ↓
fi qsi r ebul i val ut i s kur si 0 0 ↓ 0 0
mc ur avi val ut i s kur si 0 0 0 0 ↑
fi qsi r ebul i val ut i s kur si ↑ ↑ ↑ ↑ 0
pol
itik
afi
skal
ur
i eq
span
sia
mone
tar
ul
i eq
span
sia
impo
rt
is
Sez
Ru
dva
saval ut o si st ema
gamoSveba (Y)
f asebi s done (P)
uc xour i val ut i s
r ez er vebi(R)
wmi nda eqspor t i
(NX)
val ut i s kur si
(e)
leqcia 13 – makroekonomikuri politika Ria ekonomikaSi
mandel-flemingis modeli
23
politikis arCevnis problema mcire Ria ekonomikaSi
Yπ
e=0
0 Yπ 0
Yπ
e≠0
0 Yπ 0
leqcia 13 – makroekonomikuri politika Ria ekonomikaSi
mandel-flemingis modeli
24
savaluto gaerTianeba da savaluto sabWo
savaluto gaerTianeba – es aris fiqsirebuli savaluto sistemis erTerTi saxesxvaoba. savaluto gaerTianebis wevrebi Tanxmdebian erTiani valutis da erTiani centraluri bankis Seqmnis Sesaxeb. amis magaliTia aSS-Si XIX saukuneSi, roca moxda aSS 13 Statis sakuTari valutebis gacvlis da erTiani valutis SemoRebis Sesaxeb SeTanxmeba; evrokavSiri, rodesac 1999 wels evrokavSiris qveynebma SemoiRes erTiani valuta – evro.
savaluto kavSirSi gaerTianebas ori efeqti axlavs: 1. monetaruli efeqtis sargebeli; 2. ekonomikuri stabilurobis danakargebi;
leqcia 13 – makroekonomikuri politika Ria ekonomikaSi
savaluto gaerTianeba
savaluto sabWo – gulisxmobs ucxouri valutis mimarT kursis calmxrivad dafiqsirebas. aseT qveynebSi fulis miwodeba ucxouri savaluto rezervebit ganisazRvreba. Misi magaliTia argentina, romelis valutac aSS dolarzea mibmuli.
25
monetaruli efeqtis sargebeli
monetarili efeqtis sargebeli – magaliTad laris evrosTan mibmisas izrdeba monetaruli sargebeli:
1. radgan gacvliTi kursis fiqsireba xels uwyobs qveynebs Soris investiciebis da saqonlisa da momsaxurebis moZraobas (fiqsirebuli kursis dros advili xdeba Semosavlis prognozireba);
2. qveyanas SesaZlebloba eZleva evrozonidan antiinflaciuri Ronisziebebis importis;
Tu evrozonis fasebis donis stabiluroba da winaswari ganWvretadoba ar axasiaTebs, maSin qveyana ver iRebs monetarul sargebelsa evrozonasTan mierTebiT;
leqcia 13 – makroekonomikuri politika Ria ekonomikaSi
savaluto gaerTianeba
26
ekonomikuri stabilurobis danakargi
ekonomikuri stabilurobis danakargi– magaliTad laris evrosTan mibmisas qveyana kargavs monetaruli instrumentis gamoyenebis SesaZleblobas warmoebis da dasaqmebis stabilizaciisaTvis:
1. Tu lari ar iqneboda mibmuli evroze da evrokavSiri Seamcirebda moTxovnas qarTul produqtze maSin gacvliTi kursis Semcirebis xarjze avtomaturad moxdeboda ekonomikis stabilizacia;
2. Tu evrokavSirTan savaWro integracia maRalia es uzrunvelyofs qarTul produqciis importis zrdas da dasaqmebis zrdas; agreTve kepitalis Tavisufal gadadinebas da Tu evrokavSirSi maRali saprocento ganakveTia, maSin Sida kapitals saSualeba aqvs maRalprocentiani datvirTva SeiZinos; aiolebs SromiT migracias;
leqcia 13 – makroekonomikuri politika Ria ekonomikaSi
savaluto gaerTianeba
ZiriTadi cnebebi
• sagadamxdelo balansi• mimdinare operaciebis angariSi• kapitalis moZraobis angariSi• savaluto rezervebi
• fiqsirebuli savaluto kursis sistema
• mcuravi savaluto kursis sistema
• mandel-flemingis modeli
• valutis gaZvireba• valutis gaufasureba• devalvacia• revalvacia • realuri gaZvireba• realuri gaufasureba
leqcia 13 – makroekonomikuri politika Ria ekonomikaSi
• savaluto gaerTianeba• monetaruli efeqtis sargebeli• ekonomikuri stabilurobis
danakargi