kuliah 17 : penjagan kaki - jknj.moh.gov.myjknj.moh.gov.my/ncd/latihanpengurusan/kuliah/kuliah...

PENGENDALIAN PERKHIDMATAN PENYAKIT TIDAK BERJANGKIT (NCD) UNTUK PARAMEDIK

KEMENTERIAN KESIHATAN MALAYSIA

KULIAH 17

PENJAGAAN KAKI

ANJURAN : BAHAGIAN PEMBANGUNAN KESIHATAN KELUARGA DAN BAHAGIAN KAWALAN PENYAKIT

Modul Latihan Pengendalian Perkhidmatan NCD Untuk Paramedik KKM

KANDUNGAN o Pengenalano Masalah kaki yang biasa berlaku kepada pesakit diabeteso Tujuan pemeriksaan kakio Peralatan untuk pemeriksaan kakio Kaedah pemeriksaan kakio Prinsip pemilihan kasut yang sesuai untuk pesakit

diabeteso Prinsip pemilihan stoking untuk pesakit diabeteso Penjagaan kukuo Senaman kakio Pencegahan kecederaan kaki


PENGENALAN

• Luka, gangren dan amputasi kaki adalahkomplikasi utama diabetes dan penyebabutama kemasukan ke hospital

• Sepanjang hayat, pesakit diabetes mempunyairisiko 15% untuk mendapat luka di kaki dan 15– 40 kali berisiko menjalani amputasi kakiberbanding dengan orang yang tiada diabetes


MASALAH KAKI YANG BIASA BERLAKU KEPADA PESAKIT DIABETES

Kaki Athlete's

Jangkitan kulat – kulit merekah,

gatal dan kemerahan

Jangkitan kulat di kuku Kuku menjadi tebal, mudah pecah

dan coklat kekuningan



CallusesKulit menjadi kasar dan tebal

terutama di telapak kaki

CornsKulit menjadi tebal dan berbentuk

butang . Tekanan dan geseran

menyebakan pembentukan corns



Blisters

Bunions

Dry skin

Foot ulcersModul Latihan Pengendalian Perkhidmatan NCD Untuk Paramedik KKM


Hammertoes

Ingrown toenail


Jari Claw

Kecacatan kaki Charcot

Keabnormalankuku



TUJUAN PEMERIKSAAN KAKI

Mengenalpasti faktor risiko kaki diabetes

Mengenalpasti risiko komplikasi neuropati/vaskular

Pembelajaran penjagaan kaki

Mengenalpasti rawatan


PERALATAN UNTUK PEMERIKSAAN KAKI

Tuning fork

Cotton

Pin

microfilamen


KAEDAH PEMERIKSAAN KAKI


PEMERIKSAAN KAKI• Sejarah penyakit

• Pemeriksaan fizikal

– Tanda vital – suhu, denyutan nadi, tekanan darah, kadar pernafasan

– Pemerhatian struktur: warna, suhu, bentuk, pertumbuhan rambut, kelembapan, lokasi luka, saiz serta jenis luka, keadaan kuku kaki

– Pemeriksaaan peredaran darah / vaskular : capillary refill time (CRT), edema, nadi (dorsalis pedis, posterior tibialis)

– Pemeriksaan neurologi : sentuhan ringan, ketajaman diskriminasi, vibrasi, propriosepsi dan refleks tendon


PEMERIKSAAN KAKI

Pemerhatian struktur:

-Warna-Suhu-Bentuk-Pertumbuhan rambut-Kelembapan-Lokasi luka-Saiz serta jenis luka-Keadaan kuku kaki


PEMERIKSAAN KAKI

Pemeriksaaanperedaran darah / vaskular

- capillary refill time (CRT)- edema- nadi (dorsalis pedis, posterior tibialis)


Pemeriksaan neurologi

Ujian monofilamen (10 g)

PEMERIKSAAN KAKI

• Ketidakupayaan menerima 10gtekanan yang dihasilkan oehmonofilamen berkait secaralangsung dengan neuropatidan meningkatkan risiko luka(sensitiviti 66 hingga 91%)

• 4 bahagian plantar yangdiperiksa menggunakanmonofilamen termasuklah ibujari, bahagian bawahmetatarsal 1, 3 dan 5


PEMERIKSAAN NEUROLOGI

PLANTARDORSAL


PEMERIKSAAN NEUROLOGI

Tuning fork 128 hz(vibrasi)


‘PROPRIOCEPTION / POSITION SENSE’

Kaedah

o Pesakit menutup matao Pegang ibu jari kaki (hallux)o Gerakkan ibu jari kaki ke atas

dan ke bawaho Tanya pesakit kedudukan ibu

jari


PEMERIKSAAN KAKI

• Ujian makmal (sekiranya perlu): FBC, RBS,Renal profil

• X-ray: mengenalpasti tanda-tanda kerosakantulang dan sendi akibat jangkitan

• Ultrasound Doppler: mengenalpastipengaliran darah di bahagian kaki


SENSATION (Patient Questionnaire)

Yes No

Numbness

Burning Sensation

Pricking Feeling

Able to sense feet while walking

Nama : K/P :

PENILAIAN KAKI PESAKIT DIABETES



INSPECTIONRight Foot Left Foot

Yes No Yes No

Dry skin

Callus/Corn

Fissure

Skin changes (shiny skin / pigmentation / hair loss)

Nail deformities

Abnormal shape (hammer toes / claw toes)

Past / Present Ulcer

Previous amputationsModul Latihan Pengendalian Perkhidmatan

NCD Untuk Paramedik KKM

PENILAIAN KAKI PESAKIT DIABETESVASCULAR ASSESSMENT Right Foot Left Foot

Dorsalis Pedis Pulse

Anterior Tibial Pulse

Posterior Tibial Pulse

Colour

Temperature Gradient

Capillary Refill

Oedema

Intermittent Claudication

Varicosities

Ankle Brachial Systolic Index (ABI)Modul Latihan Pengendalian Perkhidmatan

NCD Untuk Paramedik KKM


NEUROLOGICAL ASSESSMENT Right Foot Left Foot

Light touch

Neurotip (Pin Prick)

Monofilament test

Vibration : Hallux

Tibial tubercle

Medial malleolus

Lateral malleolus

Proprioception


PRINSIP PEMILIHAN KASUT SESUAI UNTUK PESAKIT DIABETES


KASUT YANG SESUAI


CONTOH-CONTOH KASUT YANG TIDAK SESUAI


Pemilihan stoking untuk pesakit diabetes

• Pemakaian stoking yang sesuai membantu mencegahkecederaan kaki

• Pilih stoking dengan saiz yang bersesuaian, lembut seperticotton dan kain bulu

• Pakai stoking semasa tidur sekiranya kaki berasa sejuk


PENJAGAAN KUKU


PENJAGAAN KUKUPOTONG KUKU LURUS DAN GESEK TEPI YANG TAJAM

Potong kuku lurus dan gesek tepi yang tajam

Cara betul memotong kuku

Kuku mencengkam

Cara betul memotong kuku


PENJAGAAN KAKI PESAKIT DIABETES

• Basuh kaki setiap hari

• Keringkan semua bahagian kaki dengansempurna terutamanya antara celah-celah jarikaki

• Periksa kaki setiap hari untuk luka calar, melecuratau apa-apa perubahan warna kulit

• Potong kuku jari kaki secara lurus

• Tukar stokin setiap hari

• Jangan berjalan tanpa kasut. Pakai kasut yanglembut dan sesuai diguna di luar rumah


Senaman kaki


PENCEGAHAN KECEDERAAN KAKI

o Kawalan paras glukos yang baik

o Pemeriksaan sendiri kaki secara berkala

o Mempunyai pengetahuan untuk mengenalpastimasalah kaki

o Pemilihan kasut yang sesuai

o Melakukan fizikal aktiviti yang bersesuaian

o Elakkan kecederaan dengan menjaga kebersihanpersekitaran dan laluan perjalanan

o Pemeriksaan doktor sekurang-kurangnya setahunsekali


TAKE HOME MESSAGE• Anggota kesihatan mesti mahir mengenalpasti kaki

pesakit yang berisiko

• Anggota kesihatan mesti tahu cara –cara pemeriksaan kaki dan mengendalikan masalah kaki diabetik dengan betul

• Anggota kesihatan mesti boleh memberi Pendidikan kesihatan dan nasihat penjagaan kaki

• Anggota kesihatan mesti peka penggunaan peralatan atau senaman yang boleh mencederakan kaki pesakit

Modul Latihan Perkhidmatan NCD Untuk Paramedik KKM

SELAMATKAN KAKI PESAKIT ANDADENGAN MEMBERIKAN NASIHAT

PENJAGAAN KAKI YANG BETUL

Modul Latihan Perkhidmatan NCD Untuk Paramedik KKM

kuliah 17 : penjagan kaki - jknj.moh.gov.myjknj.moh.gov.my/ncd/latihanpengurusan/kuliah/kuliah...

Documents