1

Kuliah 1

KONSEP ASAS DAN TEORI-TEORI HUBUNGAN ETNIK

2

Pengenalan

• Perubahan dalam masyarakat – dahulu di kampung-kampung,

lingkungan kaum keluarga daripada etnik yang sama. Cara pemikiran yg sama.

- Kini tinggal di bandar-bandar berhadapan dan berinteraksi dengan pelbagai etnik.

3

Memahami Hubungan Etnik

• Dari sudut pandangan bidang ekonomi, sejarah, sains politik, psikologi, sosiologi dan antropologi.

• Mengkaji tentang manusia dan cara kumpulan manusia berinteraksi dengan kumpulan manusia lain.

4

Konsep-Konsep Asas

5

Pengelasan kumpulan-kumpulanmanusia

• Dua kumpulan besar iaitu orang dalam sama kumpulan dan orang di luar kumpulan.

• Ini membawa kepada klasifikasi ras atau bangsa.

6

Ras/Bangsa

• Takrif – jenis manusia dari satu asal keturunan. • Linneaeus membahagi manusia kpd : Homo

europaeus (manusia Eropah), Homo Asiaticus (manusia Asia), Homo Afer (manusia Afrika) dan Homo Americanus (manusia Amerika).

• Pembahagian manusia yang lebih terkenal : Caucasoid, Negroid dan Mongoloid iaitu mengikut warna kulit putih, hitam dan kuning.

7

• Ahli sains menggolongkan manusia kpd Homo sapiens berdasarkan kpd kajian pemetaan gen yg terdpt dlm DNA bhw 99.8% adalah sama. Perbezaan fizikal manusia hanya fenomena luaran sahaja.

• Sistem pengelasan ras atau bangsa tidak tepat.

8

Kumpulan Biologi

• Membahagikan kumpulan manusia mengikut fizikal iaitu kaedah pengukuran rangka manusia.

• Ahli sains mendapati semua manusia mampu mengubah bentuk badan mengikut persekitaran dan pemakanan.

9

Kumpulan Bahasa

• Mengikut bahasa pertuturan.• Manusia mempunyai potensi untuk

menutur bahasa-bahasa lain.• Pembahagian kumpulan manusia

berdasarkan bahasa pertuturan juga ditolak.

10

Istilah-istilah

• Masyarakat – kumpulan manusia yang tinggal di satu tempat dan berinteraksi antara satu sama lain.

• Kumpulan etnik – kumpulan manusia yang mengamalkan kebudayaan yang sama. Membezakan kumpulan-kumpulan manusia yang mempunyai kebudayaan berlainan dalam sesuatu masyarakat.

11

• Kumpulan Majoriti – sesuatu kumpulan etnik dalam masyarakat yang mempunyai bilangan ahli paling banyak.

• Kumpulan Minoriti – sesuatu kumpulan etnik dalam sesebuah masyarakat yang mempunyai jumlah ahli yang kecil. Jumlah ini sangat kecil tidak mampu mempengaruhi kumpulan-kumpulan etnik lain.

12

Kebudayaan

• Kebudayaan kumpulan etnik dominan – kebudayaan yang berkuasa dan kumpulan-kumpulan etnik lain mengikut nilai-nilai kebudayaannya.

• Kebudayaan Pendatang – kebudayaan kumpulan etnik yang baru berhijrah ke kawasan baru.

13

Memahami Kebudayaan Lain

• Ciri-ciri pandangan dalam memahami kebudayaan :

1. Pandangan Holistik – kebudayaan mempunyai pelbagai komponen seperti ekonomi, politik, sosial dan agama.

2. Dipelajari – perubahan cara hidup manusia dengan menggunakan ilmu pengetahuan

3. Diwarisi – ilmu pengetahuan diwarisi bagi mengekalkan khazanah kumpulan etnik.

14

• 4. Relativisme – nilai-nilai adalah perkara yg tidak boleh disukat secara mutlak. Nilai-nilai dianggap bersifat relatif (berubah-ubah). Sistem nilai tersendiri yang difahami melalui pengetahuan yang diwarisi. Nilai mempunyai makna yang berbeza mengikut kebudayaan.

15

• 5. Etnosentrisme – perbuatan yang berteraskan kepada kumpulan etnik sendiri. Menggunakan nilai-nilai kebudayaan etnik sendiri untuk menilai perbuatan atau kelakuan orang lain yang bukan dari kebudayaan atau etnik yang sama.

• 6. Sudut pandangan emik – makna perbuatan manusia mengikut pemahaman (nilai-nilai) kebudayaan yang dikaji.

16

• 7. Sudut pandangan Etik – makna sesuatu perbuatan manusia seperta yang difahami oleh penyelidik. Pemerhati hanya membuat laporan berdasarkan apa yang dilihat dan pemahaman mengikut nilai-nilai beliau.

17

• 8. Kaedah Penelitian Turut-Serta – keperluan untuk mendapatkan makna-makna sebenar di sebalik kelakuan manusia.

18

Bentuk-bentuk Etnosentrisme

• Rasisme – ketaksamaan ras berdasarkan ciri-ciri fizikal. Mewarisi baka, kecerdikan.

• Diskriminasi – perbuatan memilih berdasarkan ras atau kumpulan etnik lebih baik daripada lain untuk mengenepikan kumpulan etnik tertentu.

19

• Pernyataan Umum – cara pemikiran yang menyenangkan bagaimana memahami sesuatu kumpulan etnik.

20

Interaksi Antara Kumpulan

• Hubungan etnik merujuk kepada interaksi yang berlaku antara kumpulan etnik yang berbeza.

• Pertembungan kebudayaan adalah cara bagaimana penyelidik melihat fenomena interaksi yang berlaku antara kebudayaan yang berbeza.

• Perubahan kebudayaan menjurus kepada pemahaman bagaimana kebudayaan boleh (mampu) berubah. Perubahan boleh disebabkan oleh pelbagai perkara antaranya ialah ciptaan sendiri, difusi dan akulturasi melalui pertembungan kebudayaan.