Siyasah Syar‟iyyah di dalam Kerangka Demokrasi Berparlimen Malaysia Dr Maszlee Malik UIAM

Mukadimah

Antara Moral / Etika dan Pemikiran Legalistik

Mekah = Kota orang kaya?

Nikah Mis yar = Nikah dan moral perkahwinan?

Makan babi dan ambil rasuah?

Undang-undang jalanraya dan pergi masjid?

Hudud = tatakelola baik atau perlaksanaan?

Kedudukan Politik dalam Islam

1. Bagaimana kita melihatnya.

- “Sistem Politik”?

- Model Politik?

- Hakimiyatullah vs hakimiyatul insan.

- Etika dan falsafah?

Kedudukan Politik dalam Islam

2. Metod melihat hubungkait antara Islam dan politik.

- Aqidah.

- Fiqh.

- Institusi.

- Falsafah.

- Adab dan akhlak.

- Nasihatul Muluk.

- Pasca-penjajahan.

Kedudukan Politik dalam Islam

3. Sudut nilai, falsafah dan epistemologi.

- Worldview Tawhid.

- Epistemologi pemikiran dan falsafah politik.

- Peranan akhlak dan adab.

- Pemahaman terhadap induksi universal Shari‟ah dan bukan semata-mata fiqh.

- Maqasid al-Shari‟ah sebagai kerangka polisi.

Kedudukan Politik dalam Islam

4. Wahyu sebagai sumber epistemologi.

- Al-Quran sebagai KITAB HIDAYAH dan bukan manual teknikal.

- Pengalaman Rasul (Wahyu atau ijtihad)

- Diniyy dan Siyaasi.

Kedudukan Politik dalam Islam

5. Akal dan pengalaman sebagai sumber epistemologi.

- Pengalaman Rasul – Dar Nadwah, Hilf Fudhul, Sudanah, sistem Nuqaba („Urafa).

- Khubab, Salman, Ghillah, Hilf fudhul, manjanik.

- Pengalaman Omar, Uthman, Muawiyah.

- Poperian third world.

Kedudukan Politik dalam Islam

6. Maqasid al-Shari‟ah sebagai kerangka politik di dalam Islam.

Penjagaan dan promosi kepada:

- Agama.

- Nyawa dan Kualiti Kehidupan.

- Akal dan Intelektual.

- Harta dan pemilikan.

- Maruah, kehormatan dan nilai kekeluargaan.

Kedudukan Politik dalam Islam

7. Kepentingan isu moral di dalam politik Islam berdasarkan pertimbangan „consequelism‟ dan „social realization‟.

- End result.

- Kantian moral.

- Nichomachean ethics.

Kedudukan Politik dalam Islam

8. „al-Nazar ila al-Maal‟ sebagai basis „consequelism‟ dan „social realization‟.

- Jangan cela tuhan non-Muslim.

- Kaabah.

- Tidak bunuh Munafiq.

- Tidak jihad di Mekah.

- Hudaibiyah.

Siyasah Syar‟iyyah

9. Nilai-nilai teras kepada politik berteraskan „Siyasah al-Syar‟iyyah‟.

- Tawhid.

- Amanah.

- „Adl wa Ihsan.

- Ukhuwwah.

- Islah.

- Maqasid al-Shari‟ah.

Siyasah Syar‟iyyah

10. Apa yang tetap dan apa yang berubah di dalam politik berteraskan „Siyasah al-Syar‟iyyah‟.

- Tawhid.

- Falsafah keadilan dan ihsan.

- Islam agama Rahmat.

- Akhlak dan moral.

- Sistem dan mekanisme.

Sistem Demokrasi Berparlimen Malaysia

11. Ciri Politik Negara Malaysia

Mengamalkan demokrasi berparlimen (bicameral (dwidewan) dan bercorak Westminster)

Raja Berpelembagaan.

Amalkan Sistem Kerajaan Persekutuan dengan semangat federalisme (Kerajaan Negeri dan Pusat)

Doktrin Pengasingan kuasa.

Sistem Demokrasi Berparlimen Malaysia

Ciri Politik Negara Malaysia

Konsep ketinggian perlembagaan.

Parlimen dan Dewan Undangan Negeri menggubal undang-undang.

Wakil parlimen dan ahli Dewan Undangan Negeri dipilih rakyat dalam pilihanraya umum.

Parti politik yang menang akan membentuk kerajaan di peringkat persekutuan dan negeri.

Sistem Demokrasi Berparlimen Malaysia

12. Prinsip Utama Sistem Demokrasi Berparlimen:

Perlembagaan sebagai asas

Pilihanraya

Sistem Parlimen

Kebebasan Asasi

Pemerintahan berwakil

Persamaan

Corak pemerintahan

Iktiraf kebebasan minoriti

Sistem Demokrasi Berparlimen Malaysia

13. Kedudukan perlembagaan.

a) Ibu kepada segala undang-undang di Malaysia.

b) Perlembagaan bertulis

b) Pembahagian kuasa antara kerajaan negeri dengan Persekutuan

c) Setiap warganegara perlu patuh kpd undang-undang kerajaan negeri dan peruntukan kerajaan Persekutuan

Sistem Demokrasi Berparlimen Malaysia

13. Kedudukan perlembagaan.

d) Pembahagian kuasa tiga badan persekutuan

e) Penegasan perlembagaan

f) Badan kehakiman yg bebas

Jadual Kesembilan mengandungi pembahagian kuasa

di bawah Senarai Persekutuan, Senarai Negeri dan Senarai Bersama.

Jadual Kesembilan

a) Senarai Persekutuan :

Hal-Ehwal Luar Negara, Keselamatan Dalam Negeri, Pertahanan, Kewangan, Kewarnegaraan, Pelajaran, Pengangkutan dan Perkapalan, Undang-undang Jenayah dan Sivil, Pilihanraya Persekutuan

b) Senarai Negeri

Hal-ehwal Agama Islam dan Adat Istiadat Org Melayu, Pertanian dan Perhutanan, Tanah, Kerajaan Tempatan, Pentadbiran Kerajaan Negeri

c) Senarai Bersama

Biasiswa, Kebajikan Masyarakat, Perancangan Bandar dan Kampung, Perparitan dan Pengairan, Kebudayaan dan Sukan, Kutu rayau dan Penjaja.

Sistem Demokrasi Berparlimen Malaysia

14. Konsep demokrasi berparlimen:

Malaysia mengamalkan pemerintahan bercorak demokrasi sejak merdeka.

Pemilihan pemimpin dibuat melalui pilihanraya setiap lima tahun dikendalikan oleh SPR (Suruhanjaya Pilihanraya)

Sistem Demokrasi Berparlimen Malaysia

15. Kedudukan Raja-raja: Raja Berperlembagaan

Kuasa Yang Dipertuan Agong (YDPA)

Raja Berperlembagaan bermaksud pemerintahan raja yang tidak mempunyai kuasa mutlak, tetapi hanya bertindak berlandaskan Perlembagaan Persekutuan.

Berkuasa memanggil, menangguh dan membubarkan parlimen.

Memperkenankan rang undang2 yang dibuat dalam Dewan Parlimen.

Kuasa melantik hakim, menangguh, memberi keampunan dan meringankan hukuman kpd pesalah

YDPA – pemerintah tertinggi angkatan tentera.

Ketua Agama Islam Persekutuan Malaysia

Ketua Negeri

Sebagai negara persekutuan yg mengamalkan pengagihan kuasa kpd negeri.

Kuasa pentadbiran negeri dipegang oleh Sultan/Raja

Bagi Sabah,Sarawak, Pulau Pinang dan Melaka – Yang Dipertua Negeri

Baginda mendapat nasihat Ketua Menteri atau Menteri Besar serta Majlis Mesyuarat Negeri (Exco) di Semenanjung, Kabinet Menteri (Sabah) dan Majlis Tertinggi (Sarawak).

Tugas sultan/raja memanggil, menangguh dan membubarkan DUN

Berkuasa menanguh, meringan dan memberi keampunan kpd pesalah negerinya.

Ketua Agama Islam dan Adat Istiadat Melayu dinegeri masing2.

Sistem Demokrasi Berparlimen Malaysia

16. Konsep pengasingan kuasa di dalam demokrasi berparlimen

Malaysia.

Badan Perundangan (Legaslatif) Gubal pindaa, luluskan undang-undang.

Badan Eksekutif Laksanakan undang-undang dan pentadbiran mengikut perlembagaan serta undang-undnag.

Badan Kehakiman Mentafsirkan undang-undang.

Sistem Demokrasi Berparlimen Malaysia

Konsep pengasingan kuasa di dalam demokrasi berparlimen Malaysia.

Doktrin pengasingan kuasa di Malaysia mempunyai perbezaan dengan konsep asal teori pengasingan kuasa berdasarkan kerangka federalisme dan juga konsep Raja berperlembagaan.

Malaysia mengamalkan doktrin yang mengutamakan kuasa relatif antara badan perundangan, badan eksekutif dan badan kehakiman.

Yang Dipertuan Agong (YDPA) sebagai ketua negara, mempunyai kuasa tertinggi dalam badan perundangan, badan eksekutif dan badan kehakiman.

Begitu juga dengan Sultan-sultan di negeri-negeri mempunyai kuasa terhad di dalam badan perundangan, tetapi menjadi ketua agama bagi negeri-negeri di bawah jajahan masing-masing.

PENGASINGAN KUASA DI MALAYSIA

KEHAKIMAN

PERUNDANGAN EKSEKUTIF

YDPA

Sistem Demokrasi Berparlimen Malaysia

17. Kuasa eksekutif di Malaysia (Persekutuan)

Perdana Menteri dan anggota kabinet menjalankan fungsi eksekutif di peringkat pusat.

Ahli-ahli parlimen menjali ahli badan perundangan (legaslatif) untuk menggubal undang-undang (undang-undang, akta)

Menteri Besar, atau Ketua Menteri dan Ahli Majlis Mesyuarat kerajaan negeri menjalankan tugas eksekutif.

Ahli-ahli Dewan Undangan Negeri (ADUN) menjadi ahli legaslatif di peringkat negeri (enakmen).

Sudut pandang Islam

18. Menilai dari sudut Siyasah Syar‟iyyah.

- Islam menggariskan panduan umum berkaitan politik dan tatakelola kerajaan (cth. Tawhid, Amanah, Adl wa Ihsan, Ukhuwwah, Islah, Maqasid al-Shari‟ah).

- Keharusan sebagai hukum asal kepada sesuatu sistem selagi mana ianya tidak bertentangan dengan dalil nyata.

- Kepentingan akhlak dan moral di dalam perlaksanaan dan pengamalan politik dan tatakelola kerajaan.

Sudut pandang Islam

19. Di manakah Islam di dalam kerangka demokrasi berparlimen di Malaysia?

- Konsep pengasingan kuasa untuk mengelakkan monopoli kuasa satu pihak.

- Konsep perwakilan menepati ruh Shura.

- Konsep Demokrasi untuk mengelakkan diktator dan tiranisme.

- Konsep Demokrasi untuk menegakkan keadilan dan ihsan.

Sudut pandang Islam

- Konsep pilihanraya dan penggiliran kuasa untuk konsep islah, persamaan hak dan amanah.

- Konsep jamak-parti (pluralisme politik) menepati sunnah tadaffu‟ dan konsep muhasabah dan hisbah.

- Konsep perlembagaan sebagai asas kedaulatan undang-undang selari dengan semangat Sahifah Madinah.

Ruang politik masyarakat Sivil

20. Ruang politik non-Partisan:

NGO berdasarkan niche/isu: isu luar bandar, wanita, kanak-kanak, OKU, kebersihan, alam sekitar, good governance, anti-rasuah, anti korupsi, dll.

Whistle-blowing (hisbah).

Badan-badan kebajikan.

Persatuan komuniti.

Ulama dan institusi agama.

Masjid, surau, badan kebajikan setempat.