Kod Kursus : EED 3200

Nama Kursus : Sejarah Bahasa, Kesusasteraan dan Kebudayaan

Melayu

Tajuk Kursus : Bahasa Melayu sedang berhadapan dengan

gelombang kebangkitan Bahasa Inggeris dalam

semua bidang kehidupan. Berdasarkan

Perlembagaan Negara, sejauh manakah Bahasa

Melayu mampu berhadapan dengan cabaran ini

Nama Calon : Pn. Fazila Bt Mohamad Latiff

Nombor Matrik : 160941

Nombor Kad Pengenalan : 730805-10-5024

Nombor Telefon : 016-6675213

Nama Pensyarah : Tuan Haji Shamsuddin B. Othman

Jabatan : Jabatan Pendidikan Bahasa dan Kemanusiaan

Fakulti Pengajian Pendidikan

Universiti Putra Malaysia

Serdang,

Selangor Darul Ehsan

ISI KANDUNGAN

1.0 Pengenalan

2.0 Fungsi Bahasa

3.0 Sejarah Perlembagaan Persekutuan

4.0 Perkara 152 Perlembagaan Persekutuan

4.1 Tafsiran dan huraian

5.0 Cabaran penggunaan bahasa dalam bidang :-

5.1 Pentadbiran

5.2 Perundangan dan Kehakiman

5.3 Ekonomi

5.4 Pendidikan

6.0 Langkah-langkah Memertabatkan Bahasa Melayu

7.0 Kesimpulan

8.0 Bibliografi

9.0 Lampiran

1.0 PENGENALAN

Bahasa merupakan satu alat untuk menyampaikan maklumat. Pada

umumnya bahasa boleh merujuk kepada bahasa lisan dan bahasa tubuh.

Sementara dalam konteks bahasa, bahasa merujuk kepada bahasa yang

dipertuturkan seharian oleh orang Melayu atau masyarakat Malaysia yang terdiri

daripada pelbagai kaum dan latar belakang.

Istilah ” Melayu” timbul buat pertama kali dalam tulisan Cina pada tahun

644 dan 645 Masehi. Tulisan ini mengenai orang ” Mo-Lo-Yue” iaitu utusan yang

dihantar ke negeri China untuk mempersembahkan hasil-hasil bumi negaranya

kepada Raja China. Namun, letaknya kerajaan ”Mo-Lo-Yue” ini tidak dapat

dipastikan dengan tegas.

Menurut Amat Juhari Moain ( 2006:27 ), terdapat 5 zaman perkembangan

bahasa Melayu. Lima zaman tersebut ialah zaman bahasa Melayu Purba,

Melayu Kuno, Melayu Klasik, Melayu Pramoden dan Melayu Moden.

Kesimpulannya, berdasarkan pengklasifikasi zaman-zaman perkembangan itu

telah membuktikan bahawa bahasa Melayu berkembang dan mempunyai

sejarah penyebarannya.

1

2.0 FUNGSI BAHASA

Bahasa umumnya berfungsi sebagai bahasa kebangsaan yang

melambangkan identiti sesuatu bangsa atau negara secara unik. Dalam konteks

ini, bahasa Melayu berfungsi sebagai bahasa kebangsaan dan juga merupakan

bahasa utama yang lazimnya digunakan sebagai bahasa rasmi negara .

Bahasa Melayu juga digunakan untuk wacana politik dan undang-undang di

Malaysia.

Bahasa merupakan alat terpenting dalam pengucapan dan dapat difahami

semua bangsa yang terdapat dalam sesebuah negara. Bahasa juga berfungsi

sebagai bahasa pengantar dan bahasa ilmu. Bahasa Melayu telah menjadi

bahasa komunikasi di antara rakyat jelata kerana bahasa itu dapat dipelajari

dengan senang dan mudah.

Pembinaan jati diri bangsa dapat dipupuk melalui bahasa kerana

mempunyai ikatan emosi yang erat. Menurut Joseph Butler ( 1692-1752 )

seorang ahli falsafah Inggeris, telah menghasilkan idea tentang prinsip

pengindividuan. Menurut beliau, idea kesedaran dan proses mengakui sesuatu

tidak boleh dipaksa-paksa kehadirannya dalam memori, jiwa dan perasaan.

Kesimpulannya, bahasa berfungsi sebagai cerminan jati diri rakyatnya,

masyarakatnya dan pembentukan negaranya.

2

3.0 SEJARAH PERLEMBAGAAN NEGARA

Perlembagaan ini telah dirangka berdasarkan nasihat

daripada Suruhanjaya Reid yang telah melakukan kajian dalam tahun 1956.

Perlembagaan berkenaan berkuatkuasa sejurus selepas kemerdekaan

pada 31 Ogos, 1957.Ianya bermula dari satu persidangan perlembagaan telah

diadakan di London 18 Januari hingga 6 Februari 1956 yang telah dihadiri oleh

satu rombongan delegasi daripada Persekutuan Malaya, yang mengandungi

empat wakil pemerintah, iaitu ketua Menteri Persekutuan (Tunku Abdul Rahman)

dan tiga menteri-menteri lain, dan juga Pesuruhjaya Tinggi British di Malaya dan

penasihat-penasihatnya.

Merujuk kepada pakar perlembagaan Shad Saleem Faruqi, perlembagaan

ini telah dipinda 42 kali semenjak 48 tahun selepas kemerdekaan

sehingga 2005.

Bagaimanapun, seperti mana beberapa pindaan telah dibuat setiap kali,

beliau menganggarkan bilangan sebenar pindaan individu adalah pada sekitar

650. Beliau menjelaskan bahawa "semangat dokumen sebenar telah dicairkan".

3

4.0 PERKARA 152 PERLEMBAGAAN MALAYSIA

Perkara 152, Perlembagaan Malaysia memperuntukkan bahasa

kebangsaan di Malaysia ialah bahasa Melayu. Kedudukan bahasa Melayu

sebagai bahasa kebangsaan bagaimanapun tidak menafikan kedudukan dan hak

bahasa lain untuk digunakan, dipelajari dan dikembangkan sekalipun dengan

menggunakan dana awam.

Kewujudan Perkara 152 tidak boleh dipadam kerana Perkara

159(5) menetapkan bahawa perkenan Majlis Raja-Raja diperlukan sekiranya ia

hendak dipinda.

4.1 TAFSIRAN dan HURAIAN

(1) Bahasa kebangsaan ialah bahasa Melayu dan hendaklah dalam

tulisan yang diperuntukkan melalui undang-undang oleh Parlimen: Dengan

syarat bahawa—

(a) tiada seorang pun boleh dilarang atau dihalang daripada menggunakan

(selain bagi maksud rasmi), atau daripada mengajarkan atau belajar, apa-apa

bahasa lain; dan

4

(b) tiada apa-apa jua dalam Fasal ini boleh menjejaskan hak Kerajaan

Persekutuan atau hak mana-mana Kerajaan Negeri untuk memelihara dan

meneruskan penggunaan dan pengajian bahasa mana-mana kaum lain di dalam

persekutuan.

(2) Walau apa pun peruntukan Fasal (1), selama tempoh sepuluh tahun

selepas Hari Merdeka, dan selepas itu sehingga diperuntukkan selainnya oleh

Parlimen, bahasa Inggeris boleh digunakan di dalam kedua-dua Majlis Parlimen,

di dalam Dewan Undangan tiap-tiap Negeri, dan bagi segala maksud rasmi yang

lain.

(3) Walau apa pun peruntukan Fasal (1), selama tempoh sepuluh tahun

selepas Hari Merdeka, dan selepas itu sehingga diperuntukkan selainnya oleh

Parlimen, teks sahih—

(a) segala Rang Undang-Undang yang hendak dibawa atau pindaan kepadanya

yang hendak dicadangkan di dalam mana-mana satu Majlis Parlimen; dan

(b) segala Akta Parlimen dan segala perundangan subsidiari yang

dikeluarkanoleh Kerajaan Persekutuan, hendaklah dalam bahasa Inggeris.

5

(4) Walau apa pun peruntukan Fasal (1), selama tempoh sepuluh tahun

selepas Hari Merdeka, dan selepas itu sehingga diperuntukkan selainnya oleh

Parlimen, segala prosiding di dalam Mahkamah Persekutuan, Mahkamah

Rayuan atau Mahkamah Tinggi hendaklah dalam bahasa Inggeris:Dengan syarat

bahawa, jika Mahkamah dan peguam bagi kedua-dua pihak bersetuju,

keterangan yang diambil dalam bahasa yang digunakan oleh saksi tidak perlu

diterjemahkan ke dalam atau direkodkan dalam bahasa Inggeris.

(5) Walau apa pun peruntukan Fasal (1), sehingga diperuntukkan

selainnya oleh Parlimen, segala prosiding di dalam mahkamah rendah, selain

pengambilan keterangan, hendaklah dalam bahasa Inggeris.

(6) Dalam Perkara ini, "maksud rasmi" ertinya apa-apa maksud Kerajaan,

sama ada Kerajaan Persekutuan atau Kerajaan Negeri, dan termasuklah apa-

apa maksud sesuatu pihak berkuasa awam.

6

5.0 CABARAN PENGGUNAAN BAHASA MELAYU

5.1 DALAM BIDANG PENTADBIRAN

Tugas mendaulatkan bahasa melayu sebagai bahasa kebangsaan tidak

berakhir dengan kejayaan memertabatkannya di dalam Perlembagaan

Persekutuan. Perkara yang lebih penting selepas itu ialah merealisasikan apa

yang telah dipersetujui bersama itu benar-benar menjadikan bahasa Melayu

sebagai bahasa rasmi dalam semua lapangan kehidupan.

Dalam bidang pentadbiran, bahasa melayu telah digunakan secara

meluas dalam urusan rasmi seperti yang termaktub dalam Perlembagaan. Ini

dapat dilihat melalui surat-surat rasmi yang digunakan untuk panggilan

mesyuarat , surat pemberitahuan, surat pekeliling dan sebagainya.

Namun begitu, apa yang menyedihkan ialah sikap pihak berkuasa dalam

mengendalikan mesyuarat . Kemunculan penggunaan bahasa Melayu yang

dicampuradukkan dengan bahasa Inggeris yang dikenali sebagai bahasa

slanga.. Menteri Kebudayaan, Kesenian dan Warisan ,Dato Seri Utama Rais

Yatim memanggil bahasa ini umpama sekerat ular sekerat belut amat berleluasa

dalam perbualan seharian masyarakat sama ada ketika rasmi mahupun tidak.

7

Perkara ini tidak dapat dielakkan kerana dalam Fasal 1 ( b ),

Perlembagaan Persekutuan menyatakan bahawa Kerajaan Persekutuan atau

Kerajaan Negeri boleh meneruskan penggunaan bahasa lain dan tidak boleh

dihalang. Ini mengakibatkan bahasa Melayu tidak dapat digunakan secara

optimum.

5.2 DALAM BIDANG PERUNDANGAN DAN KEHAKIMAN

Kedudukan Bahasa Melayu sebagai Bahasa Kebangsaan termaktub

dalam Perkara 152 Perlembagaan Persekutuan Malaysia. Namun begitu,

sesetengah pejuang bahasa menganggap kedudukan itu tidak mutlak.

Perkara 152 (4) memperuntukan bahawa ” selepas tempoh 10 tahun Hari

Merdeka dan selepas daripada itu diperuntukkan oleh Parlimen, segala

perbicaraan dalam Mahkamah Persekutuan, Mahkamah Rayuan atau

Mahkamah Tinggi hendaklah dijalankan dalam Bahasa Inggeris dengan syarat

bahawa mahkamah dan peguam bagi kedua-dua pihak bersetuju , keterangan

yang diambil oleh saksi tidak payah diterjemah atau direkodkan dalam Bahasa

Inggeris.

8

Berdasarkan apa yang dinyatakan dalam Perlembagaan Persekutuan itu,

kedudukan Bahasa Melayu sebagai Bahasa Kebangsaan adalah terhad. Dalam

bidang legislatif dan kehakiman penggunaan bahasa Inggeris diizinkan dalam

tempoh 10 tahun selepas kemerdekaan dicapai atau untuk tempoh yang lebih

lagi dengan kebenaran Parlimen.

Ini memberi kesan terhadap hasrat untuk menjadikan bahasa Melayu

sebagai bahasa Kebangsaan dalam segala lapangan kehidupan masyarakat

moden Malaysia. Selepas 53 tahun merdeka, para pejuang bahasa Melayu

masih berpendapat kedudukan bahasa Melayu itu sebagai bahasa kebangsaan

masih belum mantap sepenuhnya.

Menurut Dr. Firdaus Abdullah, realiti masih ramai warga yang tidak tahu

berbahasa Melayu. Masih ada ahli Dewan Undangan Negeri dan ahli Parlimen

yang tidak fasih berbahasa kebangsaan itu.

5.3 DALAM BIDANG EKONOMI

Penekanan terhadap ketabsuban pertumbuhan ekonomi yang tidak begitu

mementingkan pembangunan bahasa kebangsaan atas alasan untuk

menghadapi globalisasi juga membuatkan bahasa Melayu terkesot sebagai

bahasa kebangsaan.

Ada tanggapan bahawa kedudukan bahasa Melayu akan bertambah

kukuh sekiranya bangsa Melayu mencapai kemajuan ekonomi. Tanggapan ini

9

tidak berasas berdasarkan senario yang ada. Kecenderungan orang Melayu

yang telah berjaya dalam bidang ekonomi mengagungkan bahasa Inggeris

menurut Rustam tidak boleh diharap untuk mendaulatkan bahasa Melayu dalam

bidang ekonomi.

Dalam sektor swasta pula, bahasa Inggeris memang menjadi bahasa

rasmi sejak merdeka lagi. Sebarang usaha untuk memaksa mereka

menggunakan bahasa Melayu nampaknya tidak berkesan. Mereka menganggap

bahawa mereka kebal daripada kuatkuasa undang-undang bahasa Melayu.

Fenomena ini berlaku akibat penguatkuasaan yang lemah. Dikalangan para

pemimpin negara sendiri terdapat juga kecenderungan untuk mengutamakan

bahasa Inggeris.

Mereka seolah-olah lupa bahawa di dalam Perlembagaan Negara, bahasa

Melayu adalah bahasa rasmi yang harus dimartabat dan diperkukuhkan

penggunaannya.

5.4 DALAM BIDANG PENDIDIKAN

Seperti yang telah semua sedia maklum, berdasarkan Perkara 152

Perlembagaan Persekutuan, bahasa Melayu merupakan bahasa kebangsaan

dan bahasa rasmi negara yang turut berperanan sebagai bahasa ilmu.

10

Walau bagaimanapun, secara tiba-tiba fungsi bahasa Melayu sebagai

bahasa ilmu telah dinafikan. Hal tersebut terjadi lantaran pelaksanaan dasar

Pengajaran dan Pembelajaran Sains dan Matematik dalam bahasa Inggeris

( PPSMI ) pada tahun 2003. Kedudukan bahasa Melayu yang termaktub dalam

Perlembagaan Persekutuan akhirnya digegar, dipertikai dan diperlekehkan oleh

penutur bahasa itu sendiri.

Sejak itu, pelbagai pihak telah menyuarakan kebimbingan masing-masing

terutamanya di kalangan tokoh dan pejuang bahasa Melayu. Mereka khuatir,

bukan sahaja fungsi bahasa Melayu sebagai bahasa ilmu akan terjejas malahan

pencapaian pelajar terutamanya pelajar di luar bandar turut terjejas dalam

kedua-dua mata pelajaran itu.

Antara alasan yang dikemukakan termasuklah kanak-kanak lebih cepat

belajar dalam bahasa ibundanya. Kanak-kanak yang bahasa ibundanya bukan

bahasa Inggeris akan ketinggalan dengan kanak-kanak yang bahasa ibundanya

bahasa Inggeris. Lebih-lebih lagi pada peringkat awal kanak-kanak mengenali

konsep asas subjek itu. Kanak-kanak ini tidak akan dapat mengikuti peringkat

pembelajaran seterusnya dengan baik. Akibatnya, murid ini akan tercicir dan

jauh ketinggalan.

11

Dengan mengambil kira pandangan daripada pelbagai pihak dan untuk

memartabatkan bahasa kebangsaan, Kerajaan telah memutuskan untuk

menggantikan dasar PPSMI dengan dasar baharu iaitu Memartabatkan Bahasa

Malaysia dan Memperkukuh Bahasa Inggeris ( MBMMBI ).Menurut Timbalan

Perdana Menteri, merangkap Menteri Pelajaran Malaysia, Tan Sri Muhyiddin

Mohd Yasin , MBMMBI berfungsi sebagai serampang dua mata kerana selain

memertabatkan bahasa kebangsaan, kerajaan turut menekankan aspek

penguasaan dan pengukuhan Bahasa Inggeris yang menjadi bahasa

antarabangsa,

Langkah tersebut sememangnya dinanti-nantikan oleh pelbagai pihak

demi masa depan anak bangsa yang tentunya lebih mudah menimba ilmu

menggunakan bahasa pengantarnya sendiri, Dengan terlaksananya dasar

MBMMBI, dapatlah dianggap sebagai kembalinya ” kuasa” Perkara 152

Perlembagaan Persekutuan.

12

6.0 LANGKAH-LANGKAH MEMARTABATKAN BAHASA MELAYU

Perjuangan kita dalam memartabatkan bahasa Melayu belum tamat.

Perjalanan kita masih masih panjang kerana banyak perkara harus dilakukan.

Jika sekadar bahasa Melayu termaktub dalam perlembagaan, itu tidak cukup

untuk kita menarik nafas lega. Kita perlu bersedia untuk mempertahankan

kedudukan bahasa Melayu.

Antara perkara penting yang harus diberikan penekanan termasuklah

mengubah sikap rakyat Malaysia terhadap kemampuan bahasa Melayu.

Menurut Fasold, penilaian tentang sesuatu bahasa mengikut pendapat dan

perasaan penggunanya dibuat sama ada mereka merasakan bahasa itu

mempunyai ciri kaya, miskin, indah, hodoh ataupun lemah lembut.

Dalam hal ini pandangan negatif tentang keupayaan bahasa Melayu perlu

diperbetul. Keyakinan rakyat Malaysia tentang kemampuan dan keupayaan

bahasa Melayu sebagai bahasa ilmu perlu dikembalikan dan diperkukuh. Kita

perlu memantapkan jati diri dan membugarkan semangat kasih dan cinta akan

bahasa sendiri supaya tidak timbul rasa sangsi terhadap keupayaan bahasa

sendiri. Untuk itu, kita harus sentiasa menyemai semangat cinta akan bahasa

sendiri sejak di bangku sekolah lagi seperti kata pepatah, ” Melentur buluh

biarlah dari rebungnya ”.

13

Kita harus mengangkat martabat bahasa Melayu dengan memberikan

nilai kepada bahasa itu sendiri, Semboyan bahasa jiwa bangsa harus

dibunyikan selalu supaya menyelinap masuk ke dalam sanubari rakyat Malaysia

agar mereka menyedari peranan dan tanggungjawab mereka dengan baik dan

berkesan.

Usaha yang giat dan berterusan perlu dilakukan untuk melengkapkan

bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan, bahasa rasmi, bahasa ilmu,

bahasa komunikasi, bahasa perpaduan dan bahasa perdagangan supaya

bahasa Melayu bersedia mengharungi apa jua badai yang bakal melanda.

Menurut Teo Kok Seong, bahasa melayu sememangnya telah kuat dan

berwibawa. Bahasa Melayu berpotensi untuk diperkembangkan sebagai bahasa

ilmu. Bahasa Melayu juga telah mengalami proses intelektualisme sejak

berabad yang lalu dan usaha itu tidak harus terhenti.

Pembinaan korpus Bahasa Melayu perlu dimantapkan supaya bahasa

Melayu dapat mengungkap konsep ilmu yang tinggi dan teknikal dengan baik

dan berkesan, Usaha yang dijalankan oleh Dewan Bahasa dan Pustaka sebagai

badan perancangan bahasa bagi membina dan mengembangkan persuratan

Melayu perlu disokong oleh semua pihak bagi menjamin kedaulatan bahasa

Melayu. Penyelidikan dan perkembangan bahasa Melayu perlu digiatkan bagi

14

memantapkan bahasa Melayu sebagai ilmu yang dipandang tinggi.

Menurut Ketua Pengarah Perpustakaan Negara Malaysia,negara pada

masa ini hanya mampu menerbitkan sekitar 15 ribu judul bahan bacaan setahun.

Menurut UNESCO,untuk memenuhi syarat penstatusan negara maju, penerbitan

buku sesebuah negara ialah satu peratus daripada jumlah populasi

penduduknya. Ini bermakna negara kita perlu menghasilkan sejumlah 28 ribu

judul setahun.

Dalam menyemarakkan industri penerbitan buku negara,sudah tentu kita

tidak boleh mengabaikan kepentingan untuk menghasilkan lebih banyak buku

dalam bahasa Melayu. Bahasa Melayu bukan sahaja perlu mampu

mengungkapkan ilmu dalam bidang sains dan matematatik tetapi juga bidang

ilmu yang lain seperti aeroangkasa, nanoteknologi,fiologi, farmasi dan

sebagainya bagi mengembangkan kepustakaan ilmu dalam bahasa Melayu.

Disinilah peranan yang perlu dimainkan oleh ahli akademik, penyelidik

danahli profesional untuk memanfaatkan korpus bahasa Melayu yang dibina oleh

DBP, berganding bahu bersama-sama menyumbangkan kepakaran dan ilmu

dalam bentuk penulisan artikel atau buku dalam bahasa Melayu. Segala kajian

dan penemuan baharu perlulah ditulis dalam bahasa Melayu dan maklumatnya

disebarkan untuk kegunaan masyarakat.

15

Untuk menjadikan bahasa Melayu bahasa yang maju,negara perlu

bertukar menjadi negara pencipta ilmu dan bukannya negara pengguna ilmu.

Malaysia mempunyai banyak bidang ilmu tempatan yang seharusnya diteroka

dan digali demi manfaat pengguna sejagat. Bidang ilmu jati seperti herba dan

budaya seperti keris, perahu,tenun, songket dan wau perlu diteroka dan

disampaikan dalam bahasa Melayu supaya dapat membuktikan bahawa bahasa

Melayu juga mampu menjadi pencipta dan sumber ilmu,

Usaha penterjemahan juga penting bagi memastikan pemindahan ilmu

dapat dilakukan. Menurut Noresah Baharom (2008), istilah merupakan

prasarana penting bagi mengungkapkan ilmu tinggi secara ekspresif dalam

bahasa Melayu. Ini kerana bidang penterjemahan dapat mencemerlangkan

pelbagai domain keilmuan. Melalui perterjemahan juga,banyak bidang ilmu yang

dapat diteroka oleh penutur bahasa selain dapat memperkasakan bahasa

Melayu itu sendiri.

16

7.0 KESIMPULAN

Bahasa Melayu kini mendukung pelbagai fungsi yang penting.

Kedudukannya sebagai bahasa utama negara Malaysia sudah terjamin dari segi

penggunaan yang luas dan perakuan oleh rakyat Malaysia. Selain dinobatkan

bahasa kebangsaan negara, bahasa Melayu juga berperanan sebagai bahasa

rasmi negara yang digunakan dalam segenap urusan pentadbiran, bahasa

pengantar di sekolah, bahasa perpaduan untuk menyatukan rakyat yang

berbilang kaum dan bahasa ilmu di peringkat pengajian tinggi.

Peranan tersebut jelas menunjukkan kewibawaan bahasa Melayu sebagai

suatu bahasa unggul yang bukan sahaja berperanan dalam pentadbiran malah

turut bertindak sebagai bahasa pemersatu bangsa.

Pengiktirafan itu adalah berdasarkan kewibawaan bahasa Melayu

sebelum ini. Kedudukan tersebut telah memberikan gambaran yang jelas tentang

kepentingan, kedudukan dan peranan bahasa itu sendiri.

Namun begitu, jika kita ingin bahasa Melayu menjadi bahasa dunia,

bahasa itu mestilah terlebih dahulu diperkasa dan dihargai di negara Malaysia

sendiri yang telah mengiktirafnya sebagai bahasa rasmi dan bahasa

kebangsaan,

17

8.0 BIBLIOGRAFI

1. Chamil Wariya, ( 2007 ). Malaysia 50 fakta asas kenegaraan. Kuala Lumpur :

Medium Global Matrix Sendirian Berhad.

2. Nik Safiah Karim .( 2009 ), Tatabahasa dewan edisi baharu. Kuala Lumpur :

Dewan Bahasa dan Pustaka.

3. ___________.(1991 ). Malaysia kita. Kuala Lumpur : Institut Tadbiran Awam

Malaysia.

4. Mohd Ridhuan Tee Abdullah. ” Bertegas Perkara 152 ”. Mingguan Malaysia.

21 Februari 2010. ms.10

5, Fauzilayatun Mustafa. ” Mentari bersinar kembali ”. Dewan Bahasa dan

Pustaka. April 2011. ms.6

6. Yusfarina Mohd Yussof. ” Bahasa Melayu kini ”. Dewan Bahasa dan

Pustaka. April 2011. ms.14

7. Firdaus Abdullah. ” Perbaharui iltizam terhadap bahasa Melayu ”. Utusan

Malaysia. 09.10.2009. ms.11