kertas kerja

| 0

MANUAL PENGURUSAN PENCEGAHAN DAN INTERVENSI MURID CICIR : SUDI 2.0

Kandungan Bab 1

Pengenalan 2

Definisi dan kategori cicir 3

Rasional 4

Matlmat 4

Objektif 4

Bab 2 6

Pengurusan Murid Berisiko Cicir 7

Proses kerja 11

Program Kaunseling Berfokus 15

Bab 3

Pendekatan pencegahan, pengembangan, intervensi dan krisis murid

berisiko cicir dan cicir

21

Manual pembangunan dan pengembangan sahsiah diri murid sekolah

rendah

23

Manual peningkatan disiplin diri murid sekolah rendah 28

Manual pendidikan kerjaya murid sekolah rendah 32

Manual psikososial dan kesejahteraan mental sekolah rendah 34

Manual pembangunan dan pengembangan sahsiah diri murid sekolah

menengah

39

Manual peningkatan disiplin diri murid sekolah menengah 41

Manual pendidikan kerjaya murid sekolah menengah 45

Manual psikososial dan kesejahteraan mental sekolah menengah 49

Bab 4

Penilaian impak dan pelaporan 54

Instrumen Penilaian keberkesanan 55

Penilaian pra dan pasca 57

Soal selidik ketidakhadiran 58

Senarai semak 59

Format pelaporan 60

Bab 5

Pengenalan Kajian tindakan 63

Konsep asas kajian tindakan 63

Prosedur pelaksanaan kajian tindakan 65

Panduan penulisan kertas cadangan 70

Panduan pelaporan kajian tindakan 73

Contoh kajian tindakan 74

| 1


BAB 1

Pengenalan

| 2


1. Pengenalan

Pendidikan merupakan asas penting dalam membentuk generasi masa

hadapan yang bertanggungjawab, berakhlak mulia, berpengetahuan dan

berkemahiran tinggi. Oleh itu, usaha berterusan dilaksanakan dalam

meningkatkan enrolmen pada setiap peringkat supaya mereka kekal bersekolah

sehingga tamat tempoh persekolahan. Teras Strategik 3 dalam Rancangan

Malaysia Kesebelas telah menyatakan supaya Kementerian Pendidikan

Malaysia (KPM) melaksanakan inisiatif bagi mengurangkan kadar keciciran

dan memastikan enrolmen sejagat menjelang tahun 2020. Pelan

Pembangunan Pendidikan Malaysia (PPPM) 2013-2025 juga meletakkan salah

satu daripada aspirasi sistem ialah menyediakan akses kepada pendidikan

berkualiti untuk semua kanak-kanak. Dalam pelan tersebut, satu inisiatif iaitu

Peningkatan Akses dari prasekolah hingga menengah atas merupakan inisiatif

utama yang memfokuskan kepada strategi peningkatan termasuk usaha

menangani keciciran murid di sekolah untuk kekal dalam sistem pendidikan.

Pihak KPM berhasrat memastikan pihak sekolah bertindak secara

proaktif, profesional dan efektif dalam mengesan lebih awal murid yang

menghadapi faktor yang menyumbang kepada keciciran murid dalam sistem

persekolahan. Sehubungan itu, manual ini disediakan sebagai panduan kepada

pihak sekolah bagi mengendalikan isu murid-murid berisiko cicir dan cicir

di sekolah rendah dan menengah seluruh Malaysia

Manual ini merangkumi pendekatan pencegahan, pengembangan,

intervensi dan krisis selaras dengan empat fokus utama perkhidmatan

bimbingan dan kaunseling. Fokus ini terdiri daripada pembangunan dan

pengembangan sahsiah diri murid, peningkatan disiplin diri murid, pendidikan

kerjaya murid serta psikososial dan kesejahteraan mental murid.

Adalah diharapkan agar manual ini dapat membantu warga pendidik

khususnya dan masyarakat amnya dalam mencapai matlamat sifar keciciran.

| 3


2. Definisi dan kategori cicir

Berikut merupakan definisi dan kategori cicir berdasarkan Mesyuarat

Profesional Kementerian Pendidikan Malaysia Bil.16/2016 pada 19 Mei 2016:

2.1 Kanak-kanak yang tidak pernah bersekolah

Kanak-kanak warganegara Malaysia berumur 6 tahun hingga 16 tahun

yang tidak berdaftar di sekolah atau mana-mana institusi pendidikan.

2.2 Kanak-kanak yang keluar daripada sistem pendidikan

Kanak-kanak warganegara Malaysia yang berada dalam sistem

pendidikan (bersekolah) tetapi keluar daripada sistem sebelum tamat

atau menghabiskan tempoh pendidikan namun tidak termasuk murid

yang meninggal dunia, sakit kritikal hingga tidak berupaya untuk

mengikuti persekolahan berdasarkan pengesahan doktor pakar,

diluluskan untuk menjalani terapi rehabilitasi atau intervensi yang

memerlukan tempoh masa tertentu di pusat intervensi atau pusat

rehabilitasi (khusus untuk murid berkeperluan khas), berpindah ke luar

negara dan dikecualikan oleh Menteri di bawah subseksyen 29A(3) Akta

Pendidikan 1996.

2.3 Murid berisiko cicir

Kanak-kanak warganegara Malaysia yang bersekolah namun

menunjukkan kebarangkalian keluar dari sistem persekolahan

disebabkan oleh kehadiran sekolah rendah, salah laku disiplin murid,

pencapaian akademik kurang memuaskan dan latar belakang murid.

| 4


3. Rasional

Manual Pengurusan Pencegahan dan Intervensi Murid Cicir : Serlahkan

Keunggulan Diri (SUDI 2.0) dapat menjadi rujukan Jabatan Pendidikan Negeri

(JPN), Pejabat Pendidikan Daerah (PPD) dan panduan kepada sekolah dalam

mengendalikan isu murid cicir dengan sistematik, terancang dan berkesan.

4. Matlamat

Manual ini menjadi panduan kepada warga pendidik dalam mencapai matlamat

sifar keciciran melalui peningkatan enrolmen murid prasekolah hingga

menengah atas dan mencapai enrolmen sejagat.

5. Objektif

Objektif Manual Pengurusan Pencegahan dan Intervensi Murid Cicir : Serlahkan

Keunggulan Diri (SUDI 2.0) adalah:

5.1 menyediakan panduan yang jelas dalam mengendalikan setiap isu

berkaitan murid cicir.

5.2 mengendalikan kes keciciran dengan sistematik melalui pendekatan

kaunseling.

5.3 memastikan aktiviti sokongan yang sistematik dapat dilaksanakan

secara berterusan bagi memastikan murid kekal kekal bersekolah

sehingga tamat tempoh persekolahan.

| 5


BAB 2

Pengurusan Murid Berisiko Cicir

| 6


2. PENGURUSAN MURID BERISIKO CICIR Pengurusan murid berisiko cicir di sekolah adalah menjadi peranan dan

tanggungjawab bersama-sama semua pihak di KPM, JPN, PPD, sekolah,

agensi awam dan juga swasta. Kerjasama yang erat dan berterusan dapat

memastikan isu keciciran murid di sekolah dapat ditangani secara sistematik,

terancang dan berkesan. Pemantauan dan kunjung bantu secara berkala perlu

dilaksanakan bagi memastikan pelaksanaan program pencegahan dan

intervensi berjalan lancar. Berikut adalah punca kuasa berkaitan pengurusan

murid cicir yang perlu dijadikan rujukan dan panduan:

2.1.1 Surat Pekeliling Ikhtisas KPM Bil.4/2018 – Garis Panduan Mengurus

Murid Berisiko Cicir di Sekolah

2.1.2 Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013-2025

2.1.3 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.14/2002 Pelaksanaan Pendidikan Wajib di

Peringkat Rendah 2003

2.1.4 Peraturan-peraturan (Pendidikan Wajib) 2002

Terdapat 4 carta alir dalam pengurusan murid berisiko cicir di peringkat

KPM, JPN, PPD dan sekolah.

Lampiran 1a: Carta Alir Pelaksanaan Mengurus Murid Berisiko Cicir di KPM

Lampiran 1b: Carta Alir Pelaksanaan Mengurus Murid Berisiko Cicir di JPN

Lampiran 1c: Carta Alir Pelaksanaan Mengurus Murid Berisiko Cicir di PPD

Lampiran 1d: Carta Alir Pelaksanaan Mengurus Murid Berisiko Cicir di Sekolah

| 7


LAMPIRAN 1a

CARTA ALIR PELAKSANAAN MENGURUS MURID BERISIKO CICIR DI KPM

Pengesana n dan Pengumpulan Maklumat Murid Berisiko Cicir

Analisis Senarai Murid Berisiko Cicir

BPPDP

BPPDP

Tindakan Mula

Pemantauan Pelaksanaan Program Intervensi Peringkat JPN

Analisis Data M urid Berisiko Cicir Peringkat

Nasional BPPDP

Isu

BPSH

Tiada

Ada

Tamat

Terima Laporan Program Intervensi Daripada

JPN BPPDP dan BPSH

| 8


LAMPIRAN 1b

CARTA ALIR PELAKSANAAN MENGURUS MURID BERISIKO CICIR DI JPN

Pemantauan Program Intervensi


Negeri

Penataran Senarai dan Maklumat Murid Berisiko Cicir kepada PPD (UPS dan UPK)


PPD dan serahkan kepada KPM

SPK

Isu

Tiada

Ada

SPK

Tamat

Tindakan Mula

SPS

SPS dan SPK

| 9


LAMPIRAN 1c CARTA ALIR PELAKSANAAN MENGURUS MURID BERISIKO CICIR DI PPD

Tindakan

Pemantauan Pelaksanaan Program Intervensi di Sekolah


Daerah

Penataran Maklumat Murid Berisiko Cicir kepada Pengetua/ Guru Besar


Sekolah dan serahkan kepada JPN

Maklumat Murid Berisiko Cicir dikeluarkan

daripada Dashboard KPM

UPK

Isu

Tiada

Ada

U PS dan UPK

UPK

Tamat

Mula

UPS

ICT

| 10


LAMPIRAN 1d

CARTA ALIR PELAKSANAAN MENGURUS MURID BERISIKO CICIR DI SEKOLAH

Intervensi

Pemantauan

Menerima Senarai dan Maklumat Murid Berisiko Cicir daripada PPD

Penataran kepada semua guru semasa

mesyuarat guru

. Lengkapkan data 1

dalam APDM/ SAPS

. Lengkapkan skor 2 semua item seperti rubrik yang disediakan dalam MS EXCEL

Semak Maklumat Mu rid Berisiko Cicir

Guru Bimbingan dan Kaunseling dan PK HEM

Pengetua/Guru Besar/PPD/JPN

Isu

Skor Semua Item Murid Berisiko Cicir Lengkap?

Penyelaras Tahun/Tingkatan Dan Guru Tahun/Tingkatan

Tiada

Ada Pelaporan

Pengetua/ Guru Besar

PK HEM

Tamat

Tindakan

Penilaian Selepas Program Intervensi Guru Kelas /Guru Bimbingan

dan Kaunseling

Mula

Lengkap

Guru Bimbingan dan Kaunseling

Tidak Lengkap

Guru Tahun/Tingkatan

| 11


PROSES KERJA 1. Peringkat KPM 1.1 Pengesanan dan Pengumpulan Maklumat Murid Berisiko Cicir

1.1.1 Pengesanan tahap risiko murid melalui dashboard KPM berdasarkan data APDM, SAPS dan SSDM.

1.1.2 Penataran Garis Panduan Murid Berisiko Cicir (GPMC) dan kaedah memuat turun senarai dan maklumat murid berisiko cicir daripada dashboard KPM dengan JPN dan PPD.

1.2 Pemantauan Pelaksanaan Program Intervensi Peringkat JPN

1.2.1 Pemantauan pelaksanaan program intervensi di negeri yang melibatkan sekolah-sekolah yang mempunyai bilangan murid berisiko cicir yang tinggi.

1.3 Penyediaan Laporan Murid Berisiko Cicir

1.3.1 Penyediaan analisis data murid berisiko cicir peringkat nasional.

1.3.2 Perancangan penambahbaikan modul bagi program intervensi murid berisiko cicir.

2. Peringkat JPN 2.1 Penataran Senarai dan Maklumat Murid Berisiko Cicir

2.1.1 Mengedarkan GPMBC kepada semua PPD di bawah pentadbiran JPN.

2.2 Pemantauan Program Intervensi

2.2.1 Memantau dan menyediakan laporan pemantauan intervensi murid berisiko cicir di PPD yang mempunyai peratus murid berisiko cicir yang tinggi.

2.2.2 Menganalisis data murid berisiko cicir di peringkat negeri. 2.2.3 Mengumpul borang Penilaian Impak Program Intervensi Murid

Berisiko Cicir (borang PIMBCa) daripada semua PPD dan menghantar laporan tersebut kepada Bahagian Perancangan dan Penyelidikan Dasar Pendidikan dan salinan kepada semua Bahagian Operasi Pendidikan yang terlibat di KPM sebelum atau pada 15 Oktober setiap tahun.

2.2.4 Merancang latihan bagi meningkatkan kemahiran GBK dalam pelaksanaan program intervensi murid berisiko cicir.

3. Peringkat PPD 3.1 Pengesanan dan Pengumpulan Maklumat Murid Berisiko Cicir

3.1.1 Senarai dan maklumat murid berisiko cicir perlu dimuat turun daripada dashboard KPM oleh pegawai ICT di PPD.

| 12


3.1.2 Senarai dan maklumat murid berisiko cicir perlu diemel oleh PPD kepada semua sekolah dibawah pentadbiran PPD berkenaan oleh pegawai UPS di PPD.

3.2 Penataran Senarai dan Maklumat Murid Berisiko Cicir

3.2.1 Mengedarkan GPMBC kepada semua sekolah di bawah pentadbiran PPD.

3.2.2 Mengadakan taklimat mengenai GPMBC kepada semua guru besar/pengetua sekolah di bawah pentadbiran PPD.

3.2.3 Pelaksanaan pengurusan murid berisiko cicir bermula pada bulan April setiap tahun. Senarai dan maklumat murid berisiko cicir perlu dimuat turun dan diedarkan pada setiap akhir bulan sehingga bulan Julai setiap tahun.

3.3 Pemantauan Program Intervensi

3.3.1 Memantau dan menyediakan laporan pemantauan intervensi murid berisiko cicir di sekolah yang mempunyai peratus murid berisiko cicir yang tinggi.

3.3.2 Menganalisis data murid berisiko cicir di peringkat daerah. 3.3.3 Mengumpul borang Penilaian Impak Program Intervensi Murid

Berisiko Cicir (borang PIMBCa) daripada semua sekolah dan membuat rumusan dalam borang Penilaian Impak Program Intervensi Murid Berisiko (borang PIMBCb) serta borang PIMBCb tersebut kepada JPN pada 1 Oktober setiap tahun.

4. Peringkat Sekolah 4.1 Penataran Senarai dan Maklumat Murid Berisiko Cicir

4.1.1 Penataran GPMBC kepada semua guru di sekolah melalui mesyuarat oleh PK HEM.

4.1.2 Pihak sekolah perlu bekerjasama dengan PIBG dan komuniti bagi mengatasi isu murid berisiko cicir.

4.2 Semakan Senarai dan Maklumat Murid Berisiko Cicir

4.2.1 Menyemak senarai dan mengisi maklumat murid berisiko cicir yang tidak lengkap.

4.2.2 Pengiraan tahap risiko murid secara menggunakan MS Excel perlu dibuat bagi data murid yang tidak lengkap seperti skor dalam Rubrik Instrumen Kriteria Murid Berisiko Cicir (rujuk lampiran 2b).

4.2.3 Pelaksanaan pengurusan murid berisiko cicir bermula pada bulan April setiap tahun. Pihak sekolah perlu memastikan senarai dan maklumat murid berisiko cicir diterima daripada PPD sebelum 5 haribulan mulai April hingga Julai setiap tahun.

| 13


4.3 Intervensi 4.3.1 GBK akan menjalankan intervensi yang bersesuaian

(individu/berkumpulan) bagi memastikan murid berisiko cicir tidak akan tercicir dalam sistem persekolahan KPM. Modul Intervensi Murid Berisiko Cicir Sekolah Rendah Dan Menengah: Kaunseling Berfokus Serlahkan Keunggulan Diri (SUDI) boleh dirujuk melalui Sistem Profil Kerjaya Murid (SePKM).

4.3.2 Bagi memastikan intervensi yang dijalankan berkesan, penyimpanan rekod setiap murid adalah penting. GBK perlu merekod kehadiran murid dalam program intervensi yang dijalankan (Borang Kehadiran Murid).

4.3.3 Guru tahun/tingkatan perlu bekerjasama dengan GBK bagi menilai kemajuan murid semasa dan selepas pelaksanaan program intervensi.

4.3.4 GBK perlu mengisi borang Penilaian Impak Program Intervensi Murid Berisiko Cicir (Borang PIMBCa) dan hantar kepada PK HEM untuk semakan. GPK HEM menghantar borang PIMBCa kepada PPD sebelum atau pada 15 September setiap tahun.

4.4 Pemantauan

4.4.1 Pengetua/Guru Besar/PK HEM sentiasa memantau kemajuan program intervensi murid berisiko cicir supaya tiada masalah keciciran di sekolah.

5 Pengesahan

5.1 PK HEM mendapatkan pengesahan pengetua bagi senarai murid berisiko cicir yang telah disediakan oleh guru penyelaras tingkatan/tahun.

5.2 Senarai nama yang telah disahkan akan diserahkan kepada GBK untuk pelaksanaan intervensi.

5.3 Satu analisis murid berisiko cicir mengikut tingkatan/tahun, jantina dan kaum diserahkan kepada PPD (Sektor Pembangunan Kemanusiaan – Unit HEM).

6. Intervensi

6.1 GBK akan menjalankan intervensi yang bersesuaian (individu/berkumpulan) bagi memastikan murid berisiko cicir tidak akan tercicir dalam sistem persekolahan KPM.

6.2 Bagi memastikan intervensi yang dijalankan berkesan, penyimpanan rekod setiap murid adalah penting. GBK perlu merekod kehadiran murid dalam program intervensi yang dijalankan (Borang Kehadiran Murid).

| 14


6.3 GBK perlu mengisi borang Penilaian Impak Program Intervensi Murid Berisiko Cicir (Borang PIMBC) dan hantar kepada GPK HEM untuk semakan.

7 Pemantauan

7.1 Pengetua/Guru Besar/PK HEM sentiasa memantau kemajuan program intervensi murid berisiko cicir supaya tiada masalah keciciran di sekolah.

7.2 PPD akan memantau perkembangan program intervensi murid berisiko cicir

| 15


Program Kaunseling Berfokus

Intervensi murid cicir dan murid berisiko cicir dilaksanakan dalam program kaunseling berfokus. GBK berperanan mengumpul maklumat berkaitan murid ini dan merancang program intervensi yang bersesuaian. Seterusnya GBK dengan kerjasama warga sekolah dan agensi berkaitan bagi membantu murid secara berfokus melalui sesi kaunseling serta program khas bagi memastikan murid kekal bersekolah sehingga tamat tempoh persekolahan.

Fokus Pelan Tindakan

i. Mengenal pasti Kumpulan Murid Cicir dan Berisiko Cicir ii. Senarai nama murid perlu disahkan oleh pengetua/guru besar. iii. Kumpul maklumat murid yang tersenarai dan difailkan (rujuk lampiran). iv. Murid berkenaan hendaklah menjalani kaunseling individu dan kelompok

secara berterusan (ada laporan dan catatan). Modul Serlahkan Keunggulan Diri (SUDI) atau modul-modul lain yang bersesuaian boleh dijadikan panduan dalam proses intervensi.

v. Murid berkenaan dilibatkan sama ada dalam program khas bimbingan dan kaunseling yang sesuai (ada laporan dan catatan).

vi. Bincang/bentang laporan dan catatan kepada pengetua setiap bulan. vii. Hantar laporan kepada PPD pada bulan September mengikut format yang

ditetapkan dalam SPI Bil.4/2018 Garis Panduan Mengurus Murid Berisiko Cicir di Sekolah.

Penilaian dan Pemantauan Proses pemantauan dan penilaian dilaksanakan secara berkala dan berterusan oleh:

i. Pengetua, Guru Besar dan Penolong Kanan ii. PPD

| 16


CARTA ALIRAN KERJA

KAUNSELING BERFOKUS

Mengesan murid berdasarkan maklumat daripada pelbagai sumber

Kumpulkan murid dan berikan penerangan serta rasionalkan mereka

Kategorikan murid mengikut bidang dan kumpulan sasaran

Berbincang antara Guru Bimbingan dan Kaunseling yang ada di sekolah

Berbincang dengan Pengetua dan Guru Disiplin (Jika perlu)

Edarkan Borang Profil murid

Murid menjalani proses kaunseling dan program khas

Sediakan laporan dan catatan

Sediakan laporan dan catatan


BORANG A PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS

PERKHIDMATAN BIMBINGAN DAN KAUNSELING

SENARAI NAMA MURID SASARAN

1. NAMA SEKOLAH : 2. DAERAH : 3. NAMA PENGETUA: 4. NAMA GURU BIMBINGAN DAN KAUNSELING:

5. BIDANG : CICIR

BIL NAMA MURID TINGKATAN/

TAHUN JANTINA NO. K/P ALAMAT TELEFON

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

DISAHKAN OLEH: TARIKH:

PENGETUA/GURU BESAR


BORANG PROFIL MURID

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS

BDK 1 MURID

KATEGORI

NAMA GURU KELAS

TINGKATAN

1. PERIBADI 1.1 NAMA …………………………………………………

1.2 UMUR ……………… 1.3 Jantina …………………..

1.4 NO. K.P …………………………………………………

1.5 TARIKH LAHIR …………………………………………………

1.6 ALAMAT RUMAH …………………………………………………

1.7 NO. TEL. RUMAH …………………………………………………

2. BUTIRAN BAPA

2.1 NAMA ………………………………………………… .

2.2 UMUR ………………………………………………… ..

2.3 PENDAPATAN ……………………………………..SEBULAN

2.4 ALAMAT PEJABAT ………………………………………………… ..

2.5 NO. TEL. PEJABAT ………………………………………………… ..

2.6 NO. TEL. BIMBIT ………………………………………………… ..

3. BUTIRAN IBU

3.1 NAMA ………………………………………………… .

3.2 UMUR ………………………………………………… ..

3.4 PENDAPATAN ……………………………………..SEBULAN

3.5 ALAMAT PEJABAT …………………………………………………

3.6 NO. TEL. PEJABAT …………………………………………………

3.7

BUTIRAN WARIS

NO. TEL. BIMBIT …………………………………………………

4.1 NAMA ………………………………………………….

4.2 UMUR …………………………………………………..

4.3 ALAMAT PEJABAT …………………………………………………

4.4 NO. TEL. PEJABAT …………………………………………………

4.5 NO. TEL. BIMBIT …………………………………………………

DISEDIAKAN OLEH; DISAHKAN OLEH;

……………………………………… …………………………………..

TARIKH :


PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS

PERKHIDMATAN BIMBINGAN DAN

KAUNSELING SENARAI NAMA MURID

SASARAN

1. NAMA SEKOLAH : 2. DAERAH :

3. NAMA PENGETUA : 4. NAMA GBK :

5. BIDANG : MURID BERISIKO CICIR

Borang Rumusan B

BIL

NAMA

PERKARA

TOV

OTI 1

OTI 2

ETR

ATR

Kehadiran Program / Bantuan

Catatan

1. P1

P2

P3

KI

KK

CATATAN

TOV - Take Off Value (Markah peperiksaan bulanan 1)

P1 - Program 1 P2 - Program 2

P3 - Program 3

KI - Kaunseling Individu

KK - Kaunseling Kelompok

Rumusan:


RUMUSAN PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS

TAHUN :

SEKOLAH

BIL

PROGRAM

JUMLAH

MURID

JUMLAH

BERUBAH

POSITIF

PERATUS

JUMLAH

BERUBAH

NEGATIF

PERATUS

KESIMPULAN

PROGRAM

GAGAL/BERJAYA

1. Kehadiran ke sekolah

2. Salah Laku Disiplin

3. Pendidikan kerjaya

4. Psikososial dan Kesejahteraan Mental

5. Pencapaian Akademik

ULASAN PENGETUA :

Tandatangan: Cop Sekolah

| 21


BAB 3 PENDEKATAN PENCEGAHAN,

PENGEMBANGAN, INTERVENSI DAN KRISIS

MURID BERISIKO CICIR DAN CICIR

| 22


3.1 Manual Pembangunan dan

Pengembangan Sahsiah Diri Murid

Sekolah Rendah

| 23


| 24


| 25


| 26


| 27


3.2 Manual Peningkatan Disiplin

Diri Murid

(Sekolah Rendah)

| 28


| 29


| 30


| 31


3.3 Manual Pendidikan Kerjaya

(Sekolah Rendah)

| 32


| 33


3.3 Manual Psikososial dan Kesejahteraan

Mental

(Sekolah Rendah)

| 34


| 35


| 36


| 37


| 38


3.5 Manual Pembangunan dan

Pengembangan Sahsiah Diri Murid

(Sekolah Menengah)

| 39


| 40


3.6 Manual Peningkatan Disiplin

Diri Murid

(Sekolah Menengah)

| 41


| 42


| 43


| 44


3.7 Manual Pendidikan Kerjaya Murid

(Sekolah Menengah)

| 45


| 46


| 47


| 48


3.7 Manual Psikososial dan Kesejahteraan

Mental

(Sekolah Menengah)

| 49


| 50


| 51


| 52


| 53


BAB 4

PENILAIAN IMPAK DAN

PELAPORAN

| 54


A. Instrumen Penilaian Keberkesanan

Borang Penilaian Impak Program Intervensi Murid Berisiko Cicir

Bahagian A : Maklumat Demografi Nama Sekolah : Kod Sekolah : Lokasi : Negeri : No Telefon Sekolah : Bahagian B : Maklumat Program Nama Program : …………………………………………………………………………… Kumpulan Fokus : …………………………………………………………………………. Tempoh Pelaksanaan : …………………………………………………………………… Jumlah Murid Berisiko Cicir Terlibat : …………………………………………………… a) Isikan pada ruangan yang disediakan di bawah : Strategi

Komponen

Aktiviti

Faktor Risiko yang diatasi

Keberkesanan

| 55


b) Sila berikan pandangan berdasarkan soalan di bawah : Berikan cadangan penambahbaikan yang boleh dilaksanakan untuk mengatasi isu keciciran murid di sekolah. Disemak oleh : Disahkan oleh : ........................................... ............................................ ( ) ( )

| 56


PENILAIAN

Manual Pengurusan Pencegahan dan Intervensi Murid Cicir :

Serlahkan Keunggulan Diri (SUDI 2.0)

Ujian Pra / Pasca Sekolah Rendah dan Menengah

Nama : ______________________________________

Tingkatan : ______________________________________

BIL. ITEM YA TIDAK

1 Saya mudah mesra dengan orang lain

2 Rakan sekelas membantu saya dalam pembelajaran.

3 Saya sedar akan kekuatan dan kelemahan diri saya.

4 Saya dapat mengurus masa saya dengan baik dan

berkesan.

5 Saya tahu cara belajar yang betul.

6 Saya jelas dengan hala tuju kerjaya saya pada masa

hadapan.

7 Saya tahu tentang kepentingan sijil akademik untuk

bekerja suatu hari nanti.

8 Saya mempunyai cita-cita.

9 Saya suka berkongsi maklumat kerjaya dengan rakan.

10 Saya tahu maklumat untuk menyambung pelajaran.

11 Saya bersemangat untuk datang ke sekolah.

12 Saya tidak terpengaruh dengan tingkah laku negatif.

13 Saya mudah mematuhi peraturan sekolah.

14 Saya berminat mengikuti aktiviti kokurikulum

15 Saya suka menyiapkan kerja sekolah.

16 Saya yakin lulus dalam peperiksaan.

17 Saya sedar harapan ibu bapa terhadap saya.

18 Saya boleh mengurus tekanan yang saya alami.

19 Saya sedar saya seorang yang berguna

20 Saya pasti saya akan berjaya dengan cemerlang.

| 57


Soal Selidik Ketidakhadiran

Bil. Soalan Ya Tidak

1 Saya kurang berminat dengan subjek tertentu

2 Saya sering tidak menyiapkan kerja sekolah

3 Saya kurang selesa dengan guru tertentu

4 Saya mempunyai masalah dengan kawan saya

5 Saya sering tidur lewat dan susah bangun pagi

6 Saya sering letih kerana bekerja

7 Saya sering ponteng sebab ibu bapa tiada di rumah

8 Saya sering lewat kerana ditinggalkan bas

9 Saya kurang berminat ke sekolah apabila ada aktiviti kokurikulum

10 Saya kurang bersemangat untuk ke sekolah

11 Nyatakan sebab lain sekiranya tiada tersenarai di atas:

1)

2)

| 58


SENARAI SEMAK

Manual Pengurusan Pencegahan dan Intervensi Murid Cicir :

Serlahkan Keunggulan Diri (SUDI 2.0)

Arahan : Sila tandakan (X) pada ruangan yang berkenaan

Bil. Item Ya Tidak 1. Jawatankuasa Peningkatan Enrolmen Menengah atas (JPEM) -

Sekolah Menengah / Jawatankuasa Pengurusan Murid Cicir (JPMC) - Sekolah Rendah

2. Surat Pelantikan Jawatankuasa

3. Minit Mesyuarat Jawatankuasa Pelaksana

4. Data dan Rekod Murid Cicir dan Berisiko Cicir

5. Sistem Fail diwujudkan

5.1 Borang Rujukan Guru 5.2 Surat Pemberitahuan kepada ibu bapa/penjaga 5.3 Surat perjanjian ibu bapa/penjaga dan murid

6. Modul SUDI 1.0

7. Buku Panduan / Pekeliling Ikhtisas

7.1 Panduan tatacara disiplin sekolah untuk Guru Besar/ Pengetua dan guru

7.2 Buku Manual Pengurusan Intervensi Murid Cicir: Serlahkan Keunggulan Diri (SUDI 2.0)

7.3 Surat Pekeliling Ikhtisas

8. Tindakan Unit Bimbingan dan Kaunseling

8.1 Borang Penilaian Impak Program Intervensi Murid Berisiko Cicir

8.2 Penilaian Manual SUDI 2.0 (Ujian Pra dan Pasca)

8.3 Penilaian Keberkesanan Program oleh Pentadbir dan Guru

| 59


FORMAT PELAPORAN

BORANG PENILAIAN IMPAK PROGRAM INTERVENSI MURID BERISIKO CICIR

BAHAGIAN A : MAKLUMAT DEMOGRAFI

NAMA SEKOLAH :

KOD SEKOLAH :

LOKASI :

NEGERI :

NO. TEL SEKOLAH :

BAHAGIAN B: MAKLUMAT PROGRAM NAMA PROGRAM :

KUMPULAN FOKUS : MURID BERISIKO KECICIRAN SEKOLAH

TEMPOH PERLAKSANAAN : 3 BULAN

*atau anda boleh menulis tarikh contoh 1 Ogos hingga 20 September

JUMLAH MURID BERISIKO CICIR TERLIBAT: 12 ORANG

*atau jumlah yg telah diintervensi iaitu 40/65 org

a) Isikan pada ruangan yang disediakan di bawah: Strategi Menurunkan kadar ponteng sekolah melalui

intervensi kaunseling

Komponen *ada 4 fokus iaitu sahsiah, disiplin, kerjaya dan psikososial Jika murid sederhana ramai tetapi jatuh sederhana sebab skor akademik yang teruk tetapi kehadiran baik, maka boleh guna komponen kerjaya sebagai contoh

Fokus Peningkatan Disiplin

Aktiviti 1) LDK melalui modul Hati Ke Hati dan Minda Sihat 2) Kawalan kad SPOT 3)Talian Kasih

| 60


Faktor Risiko yang diatasi Ponteng kelas, ponteng sekolah, salah laku

Keberkesanan Contoh: % kehadiran murid ke sekolah meningkat Peningkatan 15% kehadiran murid ke sekolah berbanding sebelum program. % salah laku menurun Penurunan 1% salah laku di sekolah oleh murid sasaran Pencapaian akademik yang meningkat 5 murid sasaran telah lulus semua subjek atau 3 murid sasaran telah meningkat bilangan subjek lulus

b) Sila berikan pandangan berdasarkan soalan di bawah: Berikan cadangan penambahbaikan yang boleh dilaksanakan untuk mengatasi isu keciciran murid di sekolah. 1. Konsultasi ibu bapa dua kali seminggu sekali melalui Talian Kasih 2. 3.

Disemak oleh, Disahkan oleh, ....................................... ..................................... Penolong Kanan HEM Pengetua

| 61


BAB 5 PANDUAN KAJIAN TINDAKAN

| 62


PANDUAN KAJIAN TINDAKAN

5.1 BAHAGIAN 1

5.1.1 PENGENALAN

Modul ini disediakan untuk membantu guru bimbingan dan kaunseling sepenuh masa

(GBKSM) dalam usaha menjalankan kajian tindakan bagi menangani keciciran murid

di sekolah. Tujuan utama modul ini ialah untuk menyediakan panduan sebelum sesuatu

tindakan dapat dirancang atau diambil tindakan. Fokus modul adalah untuk memudahkan

pengkaji membuat perancangan tindakan dan melaksanakan kajian tindakan.

5.1.2 OBJEKTIF MODUL

Selepas menggunakan modul ini diharapkan GBKSM dapat;

a) Memahami konsep asas kajian tindakan

b) Mengetahui ciri-ciri utama kajian tindakan

c) Mengetahui kepentingan kajian tindakan

d) Membezakan antara ciri-ciri kajian tindakan dengan ciri-ciri kajian lain (kajian

kes, kajian strategi, konvensional dll)

e) Mengetahui kaedah merancang dan melaksanakan kajian tindakan di sekolah

f) Mengetahui kaedah merancang dan melaksanakan kajian tindakan di sekolah

g) Merancang dan menulis kertas cadangan kajian tindakan

h) Melaksanakan strategi tindakan

i) Menulis pelaporan kajian tindakan. 5.2 BAHAGIAN 2 KONSEP ASAS KAJIAN TINDAKAN 5.2.1 DEFINISI

Mc. Niff (1988), “….Pendekatan untuk membaiki atau meningkatkan kualiti pendidikan melalui perubahan yang menggalakkan guru-guru menjadi lebih sedar tentang amalan

mereka sendiri, menjadi kritis terhadap amalan-amalan tersebut dan bersedia untuk

mengubah amalan-amalan. Melibatkan guru melaksanakan inkuirinya sendiri serta

melibatkan guru-guru lain secara kolaboratif sewaktu mengadakan kajian”. Elliott Adelman (1976) yang mempelopori kajian tindakan bilik darjah di United Kingdom,

menegaskan bahawa kajian tindakan adalah suatu pendekatan yang berusaha

mempertingkatkan mutu professional guru. Kajian tindakan merupakan penyelidikan

terhadap situasi sosial di sekolah yang bertujuan memperbaiki kualiti amalan guru.

| 63


5.2.2 KEPENTINGAN KAJIAN TINDAKAN

a) Suatu pendekatan untuk memperbaiki mutu amalan perkhidmatan bimbingan dan kaunseling melalui perubahan amalan GBKSM.

b) Melibatkan proses perkembangan amalan GBKSM yang sistematik melalui refleksi

yang membina dan analisis yang kritikal.

c) Melibatkan pembinaan teori daripada amalan sebenar. Penekanannya kepada praktik.

d) Membudayakan penyelidikan.

e) Kolaboratif dengan guru-guru lain. 5.2.3 CIRI-CIRI UTAMA KAJIAN TINDAKAN

GBKSM dapat :

a) Memperbaiki kualiti melalui perubahan perlaksanaan perkhidmatan bimbingan dan

kaunseling.

b) Melibatkan proses perkembangan amalan bimbingan dan kaunseling yang

sistematik melalui refleksi yang membina.

c) Merancang strategi tindakan melalui proses analitikal kritikal.

d) Membina teori serta amalan sebenar dan penekanan kepada praktik.

e) Keutamaan dalam memahami dan memperbaiki amalan GBKSM.

5.2.4 PERBANDINGAN PENDEKATAN KAJIAN TINDAKAN DENGAN KAJIAN LAIN

YANG BERSIFAT KUANTITATIF

KAJIAN TINDAKAN LAIN-LAIN KAJIAN

TUJUAN Memperbaiki amalan GBKSM dan membentuk teori peribadi yang praktis dan kritis.

Membuat generalisasi dan menguji teori serta menjelaskan prinsip.

REKABENTUK KAJIAN

Boleh diubah suai berdasarkan situasi sebenar.

Ditetapkan terlebih dahulu sebelum kajian dijalankan

SUBJEK KAJIAN

Penyelidikan adalah sebahagian daripada subjek.

Penyelidikan bukan subjek kajian. Subjek kajian adalah contoh yang dipilih.

PENGKAEDAHAN Dilakukan dalam situasi sebenar dan analisis hasil kajian menggunakan teknik dan kaedah deskripsi dan naratif.

Nilai penyelidikan bergantung kepada teknik dan analisis statistik yang canggih.

LAPORAN HASIL KAJIAN

Laporan menggunakan bahasa yang mudah dan difahami.

Laporan bersifat teknikal

| 64


5.2.5 ETIKA DALAM KAJIAN TINDAKAN

a) Bukti atau data yang diperolehi tidak boleh melibatkan pengenalan identiti kecuali

dengan kebenaran. b) Hak-hak kerahsiaan terpelihara.

c) Penerbitan laporan hendaklah mendapatkan kebenaran daripada ahli

jawatankuasa kajian.

5.3 BAHAGIAN 3 PROSEDUR PELAKSANAAN KAJIAN TINDAKAN 5.3.1 MENGENAL PASTI ISU / MASALAH / SITUASI Untuk mengenal pasti perkara di atas, GBKSM perlu memusatkan perhatian terhadap perkara-perkara berikut:

a) Apakah yang sedang berlaku? b) Bagaimanakah sesuatu isu / masalah / situasi itu wujud? c) Apakah yang boleh dilakukan sebagai tindakan GBKSM? d) Menghadkan kajian kepada isu yang spesifik, tidak rencam. e) Memberi keutamaan berdasarkan persoalan yang mana perlu didahului

seiringan dengan kehendak pentadbiran sekolah dalam bidang perkhidmatan bimbingan dan kaunseling.

f) Sebaik-baiknya kajian dilakukan secara kolaboratif (kerjasama dengan rakan sekerja)

g) Menentukan bidang tindakan kajian dalam bimbingan dan kaunseling. h) Pemilihan isu kajian

i. Subjek dalam kawalan penyelidikan

ii. Perlukan tindakan segera

iii. Belum ditemui jalan penyelesaian dan memerlukan pengkajian

iv. Melibatkan penyelidikan dan rakan sejawat

v. Diyakini akan mendatangkan kesan yang baik ekoran kajian tindakan.

5.3.2 MERANCANG TINDAKAN

a) Menyediakan matlamat tindakan b) Menyediakan rasional / sebab-sebab cadangan tindakan c) Contoh senarai tindakan-tindakan yang dicadangkan:

i. Tugas dan tanggungjawab baru ii. Aktiviti baru iii. Bahan-bahan baru iv. Struktur organisasi baru v. Falsafah dan konsep perubahan vi. Penyataan cara-cara pemantauan yang ada

| 65


vii. Penilaian viii. Penyataan keperluan yang lain seperti sumber rujukan,

kewangan, tenaga, kelengkapan, masa dan sebagainya. ix. Bersesuaian dengan teori-teori praktik yang dibina daripada amalan

sebenar. 5.3.3 MENINJAU DAN MENGUTIP DATA KAJIAN TINDAKAN

Contoh tinjauan dan kutipan data awal;

a) Bahan-bahan dokumentasi seperti buku lawatan bilik bimbingan dan

kaunseling, jadual kedatangan, keputusan peperiksaan, latar belakang

murid, buku demerit murid dan sebagainya.

b) Transkripsi hasil temubual dengan murid dan guru. 5.3.4 INSTRUMEN/ALAT UNTUK MENGENAL PASTI MASALAH/ISU

a) Pemerhatian

i. Secara langsung tanpa bantuan alatan teknikal.

ii. Pemerhatian menggunakan borang dan alat elektronik.

b) Temu bual i. Kaedah ini membantu mengkaji mendapatkan maklumat secara mendalam yang

boleh dilakukan secara berstruktur.

c) Ujian Kertas Pensil / Bertulis

i. Kaedah ini dirujuk sebagai salah satu kaedah untuk mengena pasti masalah melalui

a. Ujian bulanan

b. Ujian percubaan

c. Ujian tahunan

d. Ujian semester

d) Soal selidik

Soal selidik digunakan untuk mengutip data secara formal. Soal selidik yang dibentuk perlulah memenuhi objektif atau soalan kajian yang telah dikenal pasti.

5.3.5 MELAKSANAKAN TINDAKAN

Pada peringkat ini, GBKSM atau pengkaji melaksanakan aktiviti mengikut perancangan dan

jangka masa ditentukan.

Contoh : Meningkatkan peratus kehadiran murid di sekolah a) Taklimat

i. Ceramah kesedaran ii. Bimbingan dan kaunseling kelompok iii. Pemantauan kehadiran berterusan iv. Kolaboratif dengan unit disiplin v. “Sentuhan Kasih Pengetua / Guru Besar” – touching pentadbiran vi. Penghargaan (siji) kerana perubahan positif murid

| 66


Pada ketika ini, GBKSM perlu membuat pemerhatian, refleksi dan penilaian terhadap setiap

aktiviti yang dilaksanakan.

PROSES KERJA KAJIAN TINDAKAN

4. PENILAIAN

3. MELAKSANAKAN

1. KENAL PASTI MASALAH

2. PERANCANGAN

| 67


5.4 BAHAGIAN 4

PANDUAN PENULISAN KERTAS CADANGAN Bagi menjalankan sesuatu kajian tindakan, GBKSM perlu memahami peringkat dan proses

penulisan dalam kajian tindakan seperti dalam carta aliran berikut :

PERINGKAT PERMULAAN KAJIAN

Penulisan dan Pembentangan Kertas Cadangan

Peringkat Pelaksanaan

Penulisan dan Pembentangan Kemajuan

Kajian

Peringkat Terakhir Kajian

Penulisan Laporan Kajian

Peringkat Penelitian Kajian

Peringkat Penerbitan Kajian

| 68


5.5 FORMAT KERTAS CADANGAN KAJIAN TINDAKAN 5.5.1 Tajuk kajian 5.5.2 Nama sekolah 5.5.3 Kumpulan penyelidikan 5.5.4 Tujuan / Objektif kajian 5.5.5 Isu / keperihatinan yang dikaji 5.5.6 Refleksi masalah 5.5.7 Sasaran kajian 5.5.8 Cadangan tindakan 5.5.9 Cadangan bahan yang diperlukan 5.5.10 Jadual pelaksanaan kajian 5.5.11 Anggaran perbelanjaan kajian 5.5.1 Tajuk Kajian Tajuk kajian haruslah berkaitan dengan aspek-aspek yang boleh diselidiki dan diambil tindakan. 5.5.2 Nama sekolah Nyatakan nama sekolah tempat kajian dijalankan 5.5.3 Kumpulan Penyelidik Catatkan nama GBKSM dan penyelidik yang terlibat 5.5.4 Tujuan/Objektif Kajian Tujuan utama kajian tindakan adalah untuk

i. Mengubah amalan GBKSM ke arah pendekatan yang lebih baik ii. Membantu pihak lain mengetahui dan mengenal pasti amalan dalam proses

kaunseling iii. Memahami situasi bimbingan dan kaunseling

Nyatakan secara spesifik tujuan/objektif kajian yang ingin dicapai. 5.5.5 Isu/Keprihatinan yang dikaji

Kenyataan atau keterangan yang menjelaskan keadaan sebenar masalah yang dikaji.

Penyataan boleh dijelaskan dalam pelbagai bentuk misalnya

i. Penyataan masalah : contoh – GBKSM mengalami kesulitan dalam usaha

meningkatkan motivasi murid tingkatan 3.

ii. Bentuk keprihatinan : contoh – GBKSM memberi perhatian tentang isu murid

cicir di kawasan program perumahan rakyat.

iii. Bentuk soalan : contoh – apakah yang dilakukan oleh GBKSM untuk

mengatasi masalah ponteng sekolah.

5.5.6 Refleksi masalah Huraian tentang maklum balas kepada masalah yang dikaji.

| 69


5.5.7 Sasaran kajian Menentukan subjek yang dikaji secara berfokus. 5.5.8 Tindakan yang dicadangkan Huraikan bagaimana melaksanakan perancangan serta kekangan yang dihadapi. 5.5.9 Bahan yang dicadangkan Nyatakan segala bahan, instrument dan rujukan yang digunakan

i. Contoh peralatan : laptop, LCD, pencetak, kertas A4 dan lain-lain. ii. Contoh instrumen : soal selidik, soalan ujian dan lain-lain. iii. Contoh rujukan : buku-buku atau sumber rujukan lain.

5.5.10 Jadual perlaksanaan kajian Jadual pelaksanaan kajian perlu dapat dijalankan secara sistematik dan menepati jangkamasa yang ditetapkan. Contoh jadual pelaksanaan kajian : Perkara Tarikh Catatan Mesyuarat Jawatankuasa Penulisan Kertas Cadangan Mesyuarat Pembentukan Ujian Pra/Pasca Pelaksanaan Ujian Pra Memproses Data Ujian Pra Mesyuarat perancangan untuk temubual dan pemerhatian

Ikut keperluan

Analisis data ujian pra, temubual dan pemerhatian Kaedah penyelesaian Pelaksanaan Pelaksanaan ujian pasca Memproses data ujian pasca Refleksi Penulisan laporan kajian Pemurnian laporan

5.5.11 Anggaran Perbelanjaan Kajian Bil Bahan / Perkara Jumlah (RM)

1 Percetakan Soal Selidik – 50 Set 20.00

2 Percetakan Modul / Bahan Kajian – 50 Set 20.00

3 Kertas A4 – 2 Rim 18.00

4 Buku Catatan – 50 Buah 25.00

5 Fail Poket – 50 Buah 25.00

6 Marker Pen – 1 Kotak 12.00

Jumlah 120.00

| 70


5.6 BAHAGIAN 5 5.6.1 PANDUAN PELAPORAN KAJIAN TINDAKAN

GBKSM dapat mengemukakan pengetahuan atau maklumat yang diperoleh daripada

kajian melalui penulisan laporan. Maklum balas tentang dapatan kajian membolehkan

refleksi kendiri dilaksanakan. Walau bagaimanapun, terdapat berbagai cara atau gaya

penulisan laporan kajian tindakan. Contoh berkenaan.

5.6.2 FORMAT MENULIS LAPORAN KAJIAN TINDAKAN

1 Tajuk

2 Penghargaan

3 Abstrak

4 Isi kandungan

5 Latar belakang kajian

6 Pernyataan masalah

7 Metodologi kajian

8 Tinjauan alat / instrumen kajian

9 Perancangan tindakan

10 Pelaksanaan perancangan tindakan

11 Refleksi

12 Kesimpulan

13 Bahan-bahan atau buku rujukan

14 Lampiran

1 TAJUK

Pada muka surat pertama laporan tulis tajuk kajian, nama atau nama-nama

penyelidikan dan tarikh selesai ditulis. Tajuk mesti tepat, ringkas dan menepati kajian

yang dilaksanakan seperti contoh berikut:

i. Meningkatkan jumlah kehadiran murid ke sekolah (di satu kelas pilihan) –“Jom, ke sekolah…”

ii. Meningkatkan motivasi murid belajar dalam kalangan murid tingkatan 4

iii. Meningkatkan keyakinan diri dalam kalangan murid tahun 3. 2 PENGHARGAAN

Penghargaan hendaklah diberikan kepada semua pihak yang membantu

melaksanakan kajian atau menyiapkan laporan.

| 71


3 ABSTRAK

Dalam abstrak, terangkan tujuan kajian, kaedah dan dapatan kajian. 4 ISI KANDUNGAN

Senarai isi kandungan dan muka surat bagi pecahan tajuk. 5 LATAR BELAKANG KAJIAN

Terangkan latar belakang kajian seperti sejarah, isu, perkembangan dan sebagainya. 6 PERNYATAAN MASALAH

Huraikan masalah sebenar yang ingin dikaji berserta dengan sokongan daripada

kenyataan- kenyataan, penulisan, data dan sebagainya.

7 METODOLOGI KAJIAN

Huraikan reka bentuk kajian, sasaran kajian, batasan kajian, alat kajian serta jenis

penganalisisan kajian. Etika kajian juga boleh dimuatkan.

8 TINJAUAN ALAT / INSTRUMEN KAJIAN

Huraikan bagaimana anda melakukan tinjauan. Huraian ini mengandungi aspek-aspek

berikut:

i. Jenis instrumen untuk proses tinjauan

ii. Huraian dapatan daripada tinjauan

iii. Analisis dapatan daripada tinjauan

iv. Teori yang dibentuk daripada tinjauan yang dilakukan

v. Nyatakan persoalan yang diberi keutamaan fokus untuk diperbaiki. 9 PERANCANGAN TINDAKAN

Huraikan perancangan yang ingin dilaksanakan. Perancangan anda mungkin dalam

bentuk kaedah pengajaran baru, modul, aktiviti dan sebagainya. Perancangan anda

perlu bersesuaian dengan dapatan dari tinjauan dan teori yang anda bentuk.

10 PERLAKSANAAN PERANCANGAN TINDAKAN

Huraikan bagaimana anda melaksanakan perancangan serta kekangan yang dihadapi. 11 REFLEKSI

Huraikan bagaimana anda melakukan refleksi dan apakah maklumbalas yang diterima

daripada proses refleksi ini.

12 KESIMPULAN

Buat kesimpulan ringkas dan rancangan untuk proses gelungan berikutnya.

| 72


13 BAHAN –BAHAN ATAU BUKU RUJUKAN

Nyatakan segala bahan rujukan yang telah digunakan. 14 LAMPIRAN

Sertakan pada penghujung laporan segala bahan yang digunakan dalam kajian

sebagai lampiran kajian

| 73


MENGURANGKAN BILANGAN MURID BERISIKO KECICIRAN SEKOLAH

MELALUI INTERVENSI MODUL PENDEKATAN PSIKOLOGI KAUNSELING

Nurhaiza Bt Che Mat

SMK Cheras, Kuala Lumpur,56000, WPKL

[email protected]

ABSTRAK

Artikel ini bertujuan mengenalpasti keberhasilan impak meningkatkan kehadiran murid ke sekolah dan menangani masalah murid berisiko keciciran dari sekolah melalui perlaksanaan modul menangani masalah murid berisiko keciciran sekolah. Modul ini mula dijalankan pada tahun 2015 untuk meningkatkan kehadiran murid ke sekolah dan menurunkan kadar murid berisiko keciciran sekolah melalui intervensi Zoom In. Modul bersepadu melibatkan guru tingkatan dan guru mentor melalui Zoom In Guru Tingkatan Dan Mentor, intervensi ibu bapa melalui Zoom In Ibu Bapa dan intervensi murid sendiri melalui satu sistem pengawalan iaitu Zoom In Murid. Manakala intervensi SPOT Sistem Pemantauan Orang Tertentu telah dijalankan pada tahun 2016 untuk menurunkan kadar murid berisiko tinggi iaitu murid murid yang pernah dibuang sekolah dan keciciran dari sistem persekolahan. Kajian ini mengaplikasikan analisis data kuantitatif secara deskriptif. Statistik deskriptif digunakan untuk mentafsirkan data. Objektif kajian diuji menggunakan teknik peratusan. Teknik peratusan digunakan untuk melihat peningkatan kehadiran murid ke sekolah. Statistik deskriptif min iaitu bilangan jumlah digunakan untuk menunjukkan pengurangan atau peningkatan. Berdasarkan modul yang telah dijalankan, modul ini berjaya menurunkan kadar murid dibuang sekolah atau menurunkan kadar murid berisiko tinggi keciciran sekolah dan meningkatkan kehadiran murid ke sekolah. Dapatan kajian ini menunjukkan perlunya ada satu modul yang sistematik dalam menguruskan murid berisiko keciciran sekolah terutama di bandar yang mempunyai peratus murid keciciran yang tertinggi. Modul ini sebagai alternatif untuk guru bimbingan dan kaunseling menjalankan intervensi menguruskan murid berisiko keciciran di sekolah.

Kata kunci: keciciran sekolah; intervensi guru kaunseling; modul kehadiran murid, ponteng sekolah, buang sekolah

| 74


PENGENALAN

Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013 - 2025 telah berada di gelombang kedua memacu peningkatan sistem (2016 – 2020). Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia berhasrat untuk mencapai lima keberhasilan teras pendidikan bagi menentukan kejayaan sistem pendidikan Malaysia secara keseluruhan iaitu akses, kualiti, ekuiti, perpaduan dan kecekapan. Aspirasi akses memerlukan 100% enrolmen merentas semua peringkat pendidikan daripada prasekolah hingga menengah atas menjelang tahun 2020. Oleh itu antara inisiatif oleh Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM) dalam menangani keciciran murid ialah melaksanakan inisiatif peningkatan akses daripada prasekolah hingga menengah atas, meneruskan sokongan pendidikan sedia ada termasuk bantuan asrama, pengangkutan, Rancangan Makanan Tambahan, Program Susu, dan bantuan persekolahan, menubuhkan jawatankuasa pemandu dan jawatankuasa teknikal bagi menangani dan memantau isu keciciran murid, pengumpulan data murid berisiko cicir di sekolah rendah dan menengah. Berdasarkan surat siaran Kementerian Pendidikan Malaysia Bilangan 12, tahun 2012 mengenai perekayasaan perkhidmatan bimbingan dan kaunseling di sekolah, KPM telah menggariskan 4 fokus untuk penekanan guru bimbingan dan kaunseling. Antaranya ialah peningkatan disiplin murid dengan fokus adalah untuk memupuk disiplin diri murid termasuk intervensi yang perlu dilakukan bagi mencegah mereka terlibat dengan gejala-gejala disiplin dan antisosial yang lain. Hasilnya agar dapat membentuk perwatakan murid yang berketrampilan dan terpuji.

Tujuan Kajian

Kajian ini bertujuan untuk mengurangkan bilangan murid ponteng sekolah dan seterusnya mengurangkan bilangan murid dibuang sekolah menggunakan modul pendekatan psikologi kaunseling yang sistematik.

Objektif Kajian

Sehubungan dengan itu, penyelidik menyediakan satu model menguruskan murid berisiko keciciran ke sekolah bagi diaplikasikan pengurusan menangani murid yang pernah mendapat surat amaran tidak hadir ke sekolah dengan objektif:

1. meningkatkan peratus kehadiran murid ke sekolah melalui pendekatan psikologi dan kaunseling.

2. mengurangkan tingkah laku ponteng bagi murid berisiko tinggi keciciran iaitu murid yang pernah dibuang sekolah dan penerima surat amaran ketidakhadiran sebelum dibuang sekolah dengan penggunaan kad SPOT (Sistem Pemantauan Orang Tertentu).

3. memberikan ganjaran kepada murid yang telah menunjukkan perubahan yang baik dalam sahsiah mereka dan seterusnya mempengaruhi rakan sebaya lain agar meningkatkan kadar kehadiran murid ke sekolah.

| 75


Persoalan Kajian

Berdasarkan daripada objektif kajian yang dinyatakan di atas, maka tiga persoalan dibina seperti berikut:

1. Apakah modul Zoom In dan SPOT dapat meningkatkan peratus kehadiran murid ke sekolah?

2. Apakah modul Zoom In dan SPOT dapat mengurangkan bilangan murid ponteng sekolah?

3. Apakah modul Zoom In Murid dapat meningkatkan kehadiran penuh murid ke

sekolah?

Kepentingan Kajian

Pada 10 Januari 2016, [FS1] artikel Berita Harian menyiarkan mengenai Menteri Pendidikan memaklumkan bahawa faktor yang menyebabkan kadar kehadiran murid yang rendah, di sekolah kawasan yang mempunyai ramai penduduk golongan berpendapatan rendah seperti berdekatan dengan Projek Perumahan Rakyat (PPR). Kebanyakan sekolah yang mempunyai kadar ponteng tinggi terletak di kawasan sedemikian dengan kadar kehadiran murid ke sekolah sekitar 87 % sahaja. Pengkaji berada di sekolah yang majoriti murid datang dari kawasan PPR, malahan sekolah yang berada di ranking bawah peratus kehadiran murid dan kadar keciciran yang tinggi di Kuala Lumpur ialah sekolah yang berhampiran dengan PPR yang menyebabkan pengkaji berminat untuk menjalankan kajian yang dapat membantu menangani murid cicir berisiko tinggi dan sederhana melalui pendekatan dari guru bimbingan dan kaunseling. Sekolah Menengah Kebangsaan (SMK) Cheras merupakan sebuah sekolah di tengah bandaraya Kuala Lumpur yang berhampiran dengan Projek Perumahan Rakyat.

Berdasarkan Bengkel Intervensi Menangani Masalah Kehadiran Murid Di Sekolah Bagi Guru Kaunseling Dan Guru Disiplin Sekolah Sekolah di Kuala Lumpur untuk sekolah yang mempunyai kehadiran murid yang rendah di Kuala Lumpur yang dijalankan pada awal tahun 2017, pengkaji mendapati majoriti sekolah yang terlibat dalam kategori kehadiran murid ke sekolah di bawah 87[FS2] %, sekolah tersebut tidak mempunyai model yang sistematik dalam menguruskan masalah ketidakhadiran murid di sekolah. Guru kaunseling juga tidak mempunyai proses kaunseling dan intervensi yang sistematik. Intervensi yang dijalankan hanyalah merangkumi intervensi dalam jangka masa pendek iaitu sesi kaunseling sama ada individu dan kelompok, dan bukannya proses jangka masa panjang dalam tahun semasa yang melibatkan pemulihan dan pemantauan secara bersepadu. Oleh sebab Kuala Lumpur mempunyai kadar kehadiran dan keciciran yang tinggi berbanding negeri lain, maka isu keciciran adalah isu yang serius di Kuala Lumpur. Malahan Pejabat Pendidikan Daerah (PPD) meletakkan indeks petunjuk prestasi (KPI) kehadiran murid ke sekolah sebagai fokus utama dalam Transformasi Pendidikan Daerah. Oleh itu, penyelidik menjalankan kajian dengan berfokuskan kepada bulan Januari hingga September pada tahun 2015 – 2016 iaitu bulan pengajaran dan pembelajaran aktif dijalankan.

https://www.blogger.com/null

https://www.blogger.com/null

| 76


Teori Berkaitan

Pendekatan teori berdasarkan Teori Pelaziman Skinner. Menurut Sapora Sipon dan Ruhaya Hussin (2008), teori ini merupakan satu proses pembelajaran yang melihat satu tingkah laku itu dapat mengubah konsekuan secara sistematik. Teori ini digunakan untuk pengukuhan positif berdasarkan prinsip meningkatkan tingkah laku yang positif kerana adanya rangsangan. Bentuk bentuk pengukuhan positif ialah hadiah, dengan pujian dan kata-kata positif untuk mengukuhkan tingkah laku yang positif seperti memberi ganjaran setelah perlakuan berulang/diperkuatkan atau memberi ucapan tahniah dan kata-kata jika tingkah laku adalah positif. Pengukuhan negatif ialah meransang serta merta perasaan yang tidak selesa. Murid rasa tidak selesa, segan dan sedaya upaya tidak mengulangi tingkah laku yang negatif.

METADOLOGI KAJIAN

Persampelan

Kajian ini merupakan kajian populasi yang melibatkan keseluruhan murid di SMK Cheras manakala kajian SPOT melibatkan populasi murid tingkatan 5 yang mempunyai lebih dari dua masalah iaitu masalah ponteng sekolah tegar dan juga masalah disiplin lain yang berat.

Tatacara Kajian

Modul ini dibina dan direalisasikan dalam bentuk intervensi Zoom In dan intervensi SPOT (Sistem Pemantauan Orang Tertentu).

1. Model Intervensi Zoom In Kelas

Nama program : Zoom In Kelas Berdasarkan Peningkatan Kehadiran

Matlamat : Mengenal pasti kategori kelas cemerlang, harapan

dan lonjakan melalui kadar peratus kehadiran murid

pada setiap bulan.

Strategi : Ganjaran dan Motivasi

Objektif :

1. mengenal pasti kelas yang menyumbang kepada peratus kehadiran pelajar yang rendah untuk diambil tindakan segera manakala kelas yang menyumbang peningkatan kehadiran murid yang tinggi untuk disampaikan ganjaran

2. memberikan ganjaran kepada guru tingkatan dan mentor guru tingkatan yang dapat membantu meningkatkan kehadiran murid di dalam kelas mereka.

3. membantu guru tingkatan yang mempunyai peratus kehadiran yang rendah untuk merancang strategi Zoom In Murid

| 77


Bil Proses Kerja Tanggungjawab Sasaran Catatan

1 Mesyuarat Jawatankuasa

PK HEM

Semua guru kaunseling

AJK UBK

AJK Disiplin

Semua guru

2 Mengenal pasti kelas yang terlibat melalui buku kehadiran murid atau data

Semua kelas

Kehadiran kelas sebanyak 95% sebanyak 7 kali akan di bawa ke lawatan

3

Merekodkan kelas yang terlibat untuk dijalankan sesi motivasi dan ganjaran

Guru kaunseling

Guru kelas dan guru mentor

Kelas yang berada dibawah 87% kehadiran ke sekolah

4 Menyampaikan anugerah galakan bagi kelas yang terlibat

-Zoom In Cemerlang

95% kehadiran setiap bulan

-Zoom In Lonjakan

5% meningkat kehadiran berbanding bulan lepas

Zoom In Harapan:iaitu kelas yang sentiasa meningkat kehadiran berturut-turut selama 3 bulan

PK HEM

Guru kelas

Guru kaunseling

Kelas mencapai 95% kehadiran

Kelas yang dapat meningkat 5% kehadiran berbanding bulan lepas

Kelas yang dapat meningkat kehadiran selama 3 bulan berturut-turut

Guru kelas dan mentor kedua juga akan memperolehi sijil anugerah untuk diri sendiri berdasarkan anugerah yang diperolehi oleh kelas masing-masing

2. Modul Zoom In Murid

2.1 Nama Intervensi: Zoom In Murid : Hati Ke Hati

Matlamat : Mengenal pasti punca pelajar tidak hadir ke sekolah

| 78


untuk diberikan bimbingan.

Objektif : Agar dapat mengenal pasti pelajar yang

menyumbang kepada peratus kehadiran ke sekolah yang

rendah untuk diambil tindakan segera.

Strategi : Sesi kaunseling individu dan kelompok

Modul Intervensi Zoom In Murid

Bil Proses Kerja Tanggungjawab Sasaran

1 Mesyuarat Jawatankuasa PK HEM

Guru Kelas


AJK

2 Mengenalpasti pelajar yang terlibat melalui buku kehadiran pelajar atau data

Murid yang menerima surat amaran

3

Menjalankan sesi kaunseling kelompok dan Ujian DASS

Guru kaunseling

Murid menerima surat amaran

4 Menjalankan sesi kaunseling individu

PK HEM

Guru kelas

Guru kaunseling

Murid menerima surat amaran

5 Merekodkan status DASS dan sebab tidak hadir untuk diambil tindakan intervensi yang bersesuaian

Guru Kaunseling Murid yang menerima intervensi “Hati Ke Hati”

2.2 Nama Intervensi: Zoom In Murid : Murid SPOT

(Sistem Pemantauan Orang Tertentu)

| 79


Matlamat : Mengenal pasti punca pelajar berisiko tinggi

keciciran tidak hadir ke sekolah untuk mengenal pasti

intervensi.

Objektif : Agar dapat menurunkan kadar murid berisiko keciciran

dari sekolah.

Strategi : Sesi kaunseling individu dan kelompok dan pemantauan

total.

Sasaran : Murid berisiko tinggi keciciran iaitu murid yang

dikenalpasti kerana ponteng sekolah dan mendapat surat

amaran ponteng berterusan dan surat amaran ketiga

malahan murid yang pernah dibuang sekolah kerana tidak

hadir ke sekolah.

Modul Intervensi Murid Berisiko Tinggi Keciciran

BIL AKTIVITI TINDAKAN

1 Murid mendaftar masuk Penyelaras tingkatan

2 Sesi kaunseling murid Guru kaunseling

3 Sesi konsultasi ibu bapa Guru kaunseling

4 Menyerahkan surat aku janji murid SPOT kepada murid Guru kaunseling

5 Menyerahkan surat makluman kepada ibu bapa mengenai SPOT

Guru kaunseling

6 Guru kaunseling menyerahkan nama murid kepada guru disiplin dan guru tingkatan

Guru kaunseling

7 Guru kaunseling menyerahkan kad SPOT berwarna merah

Guru kaunseling

8 Murid perlu mendapatkan tandatangan daripada ketua guru disiplin/ guru kaunseling pada masa 1 selama sebulan

Guru disiplin

9 Murid perlu mendapatkan tandatangan pada setiap guru subjek selama sebulan

Guru mata pelajaran

| 80


10 Guru subjek bebas mencatat apa sahaja dalam buku catatan sama ada lewat masuk kelas, tidak menyiapkan latihan, atau tidur dalam kelas, atau memuji murid kerana menyiapkan buku latihan.

Guru subjek

11 Guru kaunseling akan meletakkan nama murid sebagai murid SPOT dalam buku kawalan kelas untuk pemantauan bersama guru mata pelajaran

Guru kaunseling

12 Perjumpaan sebulan sekali bersama pentadbir dan kemajuan sahsiah dan disiplin murid bersama maklum balas dari kad SPOT

Pengetua/PK HEM/ PK Petang

13 Murid yang dipantau selama sebulan akan diberikan status berikut untuk bulan berikutnya:

Kad merah:Jika tidak berpuas hati dengan kehadiran, lewat atau masalah salah laku murid

Kad kuning: Jika terdapat perubahan yang lebih baik dari aspek kehadiran, lewat atau masalah salah laku

Kad hijau:Kehadiran ke sekolah yang cemerlang dan lewat ke sekolah kurang 3 kali sebulan dan tiada masalah salah laku.

Guru kaunseling

14 Tindakan susulan dengan ibu bapa murid SPOT bagi kes kad merah yang berterusan

Guru kaunseling

15 Ganjaran berbentuk sijil dan hadiah iringan setiap 3 bulan akan diberikan kepada murid yang menerima kad kuning atau kad hijau sahaja

Setiausaha Hal Ehwal Murid

3.0 Modul Intervensi Ibu Bapa Murid Berisiko Keciciran

Zoom In Ibu Bapa

Matlamat : Mendapatkan maklumat dari ibu bapa mengenai punca murid tidak hadir ke sekolah dan seterusnya menjalinkan kerjasama dengan ibu bapa untuk membantu menangani permasalahan murid.

Strategi : Konsultasi keibu bapaan bersemuka, telefon dan lawatan ke rumah

Objektif :

| 81


Agar dapat mengenal pasti kerjasama bersama ibu bapa bagi murid yang menyumbang kepada peratus kehadiran ke sekolah yang rendah untuk diambil tindakan segera.

Intervensi Konsultasi Keibubapaan

Bil Proses Kerja Tanggungjawab Sasaran

1 Mesyuarat Jawatankuasa PK HEM

Guru Kelas


AJK

2 Mengenalpasti ibu bapa murid yang terlibat melalui buku kehadiran murid atau data

Guru Kelas

Guru Mentor

Ibu bapa murid berisiko

3

Konsultasi ibu bapa bersemuka

di sekolah

Guru Kaunseling Ibu bapa yang dapat dihubungi

4 Talian Kasih bagi ibu bapa

iaitu menghubungi ibu bapa melalui telefon

Cakna Kasih iaitu projek lawatan ke rumah

Guru Kaunseling Ibu bapa dihubungi dengan telefon dan lawatan ke rumah

Analisis Data

Kajian ini mengaplikasikan analisis data kuantitatif secara deskriptif. Statistik deskriptif digunakan untuk mentafsirkan data. Objektif kajian diuji menggunakan

| 82


teknik peratusan. Teknik peratusan digunakan untuk melihat peningkatan kehadiran murid ke sekolah. Statistik deskriptif min iaitu bilangan jumlah digunakan untuk menunjukkan pengurangan atau peningkatan.

DAPATAN KAJIAN

Berdasarkan perlaksanaan modul menangani murid berisiko keciciran sekolah, maka dapatan kajian telah diperolehi:

Jadual 1

Peratus Kehadiran Murid Ke Sekolah Bagi

Januari – September 2014 hingga Januari- September 2016

Tahun Penggunaan modul Peratus kehadiran

2014 (tiada modul sistematik) 82 %

2015 (modul diuji) 86 %

2016 (perlaksanaan modul) 87%

Jadual 2

Bilangan surat amaran ponteng sekolah dikeluarkan bagi

Januari– September 2014 hingga Januari – September 2016

Tahun Penggunaan modul Bilangan surat amaran

2014 (tiada modul sistematik) 741 surat amaran

2015 (modul diuji) 409 surat amaran

2016 (perlaksanaan modul) 250 surat amaran

Jadual 3

Bilangan murid tidak hadir ke sekolah hanya sehari dan hadir penuh bagi

| 83


Januari – September 2014 hingga Januari – September 2016

Tahun Penggunaan modul Bilangan murid

2014 (tiada modul sistematik) 75 orang

2015 (modul diuji) 114 orang

2016 (perlaksanaan modul) 160 orang

PERBINCANGAN

Model intervensi mengurus murid berisiko keciciran ini telah diuji pada tahun 2015 melalui pendekatan Zoom In manakala model SPOT mengurus murid berisiko tinggi keciciran telah diuji pada tahun 2016 dan menunjukkan impak yang tinggi terhadap peningkatan peratus kehadiran murid ke sekolah berdasarkan Jadual 1, mengurangkan bilangan surat amaran ponteng dikeluarkan kepada murid berdasarkan Jadual 2, dan peningkatan murid kehadiran penuh ke sekolah berdasarkan Jadual 3. Berdasarkan Transformasi Pendidikan Daerah 2.0, Pejabat Pendidikan Daerah (PPD) Bangsar Pudu telah meletakkan sekolah pengkaji sebagai sekolah yang bermasalah kehadiran murid sejak tahun 2015. Berdasarkan Dialog Prestasi sekolah-sekolah yang bermasalah kehadiran dengan PPD pada awal tahun 2017, pendekatan modul pengkaji telah menarik minat pegawai PPD untuk dijenamakan dengan program REKRUT iaitu Rekod Kehadiran Untuk Tindakan. REKRUT menggunakan pendekatan Zoom In yang diperkenalkan oleh pengkaji. Maka modul ini disebarluaskan kepada sekolah – sekolah di daerah Bangsar dan Pudu terutamanya kepada 42 sekolah rendah dan 17 buah sekolah menengah yang bermasalah kehadiran murid ke sekolah.

Sumbangan kajian ini penting untuk menunjukkan kepada guru bimbingan dan kaunseling dalam menjalankan aktiviti dan intervensi klien menggunakan modul dan intervensi yang betul untuk kes murid yang berisiko keciciran. Ini kerana Kementerian Pendidikan Malaysia akan mengeluarkan garis panduan bagi menangani masalah murid yang keciciran dan menerangkan intervensi yang akan dilakukan oleh pihak yang berkepentingan di sekolah bagi menangani masalah murid keciciran. Walau bagaimanapun intervensi modul untuk pihak guru bimbingan dan kaunseling menjalankan sesi bimbingan dan kaunseling harus juga dibekalkan untuk panduan guru bimbingan kaunseling menjalankan aktiviti sesi kaunseling kelompok atau individu dengan modul kaunseling menangani masalah keciciran murid. Kebanyakan kajian tindakan dan aktiviti sekolah memfokuskan model mengenai meningkatkan kehadiran murid ke sekolah namun modul untuk meningkatkan kehadiran murid dan intervensi murid berisiko cicir sederhana dan tinggi belum lagi diterbitkan oleh Kementerian Pendidikan Malaysia. Setakat ini modul kaunseling berfokus ponteng

| 84


ada dibekalkan kepada guru kaunseling yang umum untuk segala kes berkaitan murid ponteng seperti ponteng sekolah, ponteng kelas, ponteng perhimpunan. Oleh itu, modul khas untuk murid penerima surat amaran dua, tiga dan kes rayuan bersekolah semula adalah perlu sebagai rujukan dan alternatif dalam menangani masalah murid berisiko cicir terutama yang berisiko tinggi keciciran sekolah. Ini kerana apabila kehadiran murid ke sekolah meningkat mendadak pada tahun 2014 ke 2015 tetapi menunjukkan peningkatan yang perlahan pada tahun 2016, maka intervensi SPOT dijalankan secara sampel kajian kepada murid berisiko tinggi keciciran tahun 2016 yang mengundang kepada kehadiran yang rendah dalam sesebuah kelas. Intervensi SPOT ini memberikan impak yang tinggi terhadap kehadiran murid berisiko tinggi di sekolah dan diaplikasikan sepenuhnya pada tahun 2017.

Melalui intervensi Zoom In Kelas, murid di dalam kelas akan sentiasa bekerjasama bagi membantu kelas mencapai KPI yang disasarkan. Murid juga akan lebih mengambil berat murid lain di dalam kelasnya yang tidak hadir ke sekolah untuk memaklumkan kepada guru. Melalui intervensi Zoom In Guru Tingkatan Dan Mentor, maka pelantikan mentor kedua akan dilantik. Dua orang guru yang akan bekerjasama untuk mencari strategi membantu kehadiran murid kelas masing–masing terutama yang berisiko keciciran. Melalui anugerah sijil penghargaan guru, memotivasikan guru tersebut bagi membantu menguruskan kelasnya dengan lebih berkesan dengan pemantauan kepada murid-murid tegar di dalam kelas tersebut. Ganjaran kelas terbaik kehadiran pula, dapat meningkatkan tahap motivasi intrinsik dan ekstrinsik murid untuk mengekalkan tahap kehadiran murid di dalam kelas dengan cemerlang manakala slot ceramah motivasi kepada murid bagi kelas yang berada di bawah peratus kehadiran yang tidak memuaskan diharapkan agar dapat menyuntik motivasi mereka agar hadir ke sekolah.

Melalui Zoom In Ibu Bapa , ibu bapa dapat bekerjasama untuk memaklumkan mengenai pergerakan anak dan tingkah laku anak yang boleh dibantu oleh guru kaunseling. Ibu bapa juga perlu dilibatkan dalam kontrak agar dapat bertanggungjawab terhadap pergerakan anak jika tidak ke sekolah. Melalui aktiviti Talian Kasih dan Cakna, ia menunjukkan bahawa pihak sekolah akan bertindak sehingga ke rumah murid bagi mengesan murid berpotensi keciciran sekolah. Ini kerana ada kes surat amaran yang dihantar tidak diterima ibu bapa kerana murid sendiri yang mengambil surat dari peti surat dan menyembunyikannya atau bertukar alamat tanpa memaklumkan kepada guru, dan ada nombor telefon yang tidak dikemaskini dan menyulitkan menghubungi ibu bapa. Aktiviti ini menyedarkan murid betapa serius pihak sekolah mengambil tindakan dan dengan sendirinya murid yang tidak mahu melibatkan ibu bapa, akan cuba hadir ke sekolah dan mengurangkan tingkah laku ponteng berterusan atau tidak ponteng ke sekolah lagi. Melalui pengetahuan guru kaunseling mengenai agensi yang perlu dirujuk, maka guru kaunseling dapat membantu isu kekeluargaan untuk ditangani oleh pihak lain yang lebih profesional.

| 85


Melalui Zoom In Murid, model ini sesuai digunakan bersama modul kesihatan mental untuk menjalankan intervensi kepada murid. Guru kaunseling akan menyentuh rumusan mengenai latar belakang keluarga, akujanji yang perlu dipatuhi murid dan meneroka masalah sebenar untuk strategi yang akan datang. Guru kaunseling akan membantu murid mengenalpasti sumber yang boleh didekatinya untuk membantu merealisasikannya matlamat hidup dan bertindak terhadap masalah sebenar yang menyebabkannya tidak hadir ke sekolah. Melalui bimbingan kerjaya, murid dapat dibimbing untuk mengetahui bahawa terdapat pelbagai bidang akademik dan kemahiran untuk melanjutkan pelajaran walau apa sahaja kelulusan akademik murid tersebut. Yang penting, murid masih berada dalam sistem persekolahan dalam usia yang sepatutnya mereka berada dalam sistem persekolahan. Dengan inovasi penggunan Kad SPOT iaitu kaedah yang digunakan untuk mengawal tingkah laku negatif murid di sekolah, maka murid sedar bahawa pergerakan deviannya akan terbatas kerana pemantauan total. Melalui ulasan guru mengenai tingkah laku yg positif pada kad, ia akan memberikan motivasi untuk mengukuhkan tingkah laku positif dan akan memperlahankan tingkah laku negatif hingga terhapus terus.

KESIMPULAN

Rujukan berdasarkan kepada laporan data keciciran murid di sekolah menengah tahun 2016 oleh Bahagian Perancangan Dan Penyelidikan Dasar Pendidikan Kementerian Pendidikan Malaysia mendapati peratus murid berisiko cicir di Malaysia pada tahun 2016 ialah 9386 yang mana, peratus murid sederhana risiko ialah 4264 murid dari 9386 murid yang meliputi 45.4 % murid cicir manakala murid yang tinggi risiko keciciran di sekolah menengah adalah 402 murid yang meliputi 4.3%. Selain itu, laporan pengumpulan murid berisiko cicir di sekolah KPM pada tahun 2016 juga mendapati 4.3% murid sekolah menengah berisiko tinggi untuk tercicir daripada sistem persekolahan. Faktor–faktor yang dikenalpasti sebagai penyumbang kepada murid berisiko tinggi untuk tercicir ialah berpunca daripada faktor murid dan faktor keluarga. Diharapkan dengan adanya modul menangani murid berisiko keciciran di sekolah, keciciran murid dapat dikurangkan dengan menjalankan intervensi ini di sekolah.

Cadangan penambahbaikan bagi program ini ialah mempelbagaikan kategori ganjaran untuk sahsiah dan disiplin murid, penyampaian anugerah sahsiah murid dijalankan sebanyak dua kali setahun, memaparkan wajah murid –murid dan data di papan kenyataan khas program bagi yang menerima anugerah, dan ganjaran khas juga untuk guru yang memberikan komitmen terhadap peningkatan sahsiah murid. Sekolah juga boleh mewujudkan konsep mentor- mantee kepada murid –murid katergori SPOTiaitu murid – murid berisiko tinggi di bawah jagaan barisan pentadbir

| 86


BIBLIOGRAFI

Bahagian Perancangan Dan Penyelidikan Dasar Pendidikan (2016),

Perangkaan Pendidikan Malaysia 2016 .Penerbitan Kementerian Pendidikan Malaysia.

Gaitirie a/p Dewa Dasan. Perkongsian Amalan Dan Pengurusan Terbaik

Perkhidmatan Kaunseling. Program Psikologikal PRIME (ms57-75)

Majlis Guru Kaunseling Kebangsaan.

Mizan Adiliah Ahmad Ibrahim dan Halimatun Halaliah Mokhtar.2005, Kaunseling

Individu Apa Dan Bagaimana. Penerbit Fajar Bakti Sdn. Bhd

Modul Kemahiran Kesihatan Mental (Remaja). Bahagian Pendidikan Kesihatan,

Kementerian Kesihatan Malaysia (2011)

Mohd Fadzil Che Din (2012). Pengenalan Kaunseling.Penerbitan Excellent Mind

Resources,Kelantan.

Sapora Sipon dan Ruhaya Hussin ( 2008). Teori Kaunseling Dan

Psikoterapi.Penerbit USIM

Ziauddin Sharuddin. Langkah Atasi Ponteng Sekolah Di Ibu Kota. Berita Harian,10

Januari: 1

kertas kerja

Documents