Kepimpinan Khulafa Al-Rasyidin• Khalifah berempat ini semuanya mendapat

didikan daripada Rasulullah.• Mereka menjadi sumber rujukan umat Islam

selepas kewafatan Rasulullah.• Mereka golongan terpilih dan memiliki sifat-

sifat berikut: Bijaksana/Berilmu/Amanah/Adil/berani/tawaduk/ikhlas dan berpendirian tegas

BIJAKSANA Tindakan Saidina Abu Bakar memerangi golongan murtad merupakan tindakan tepat dan berjaya mendaulatkan kerajaan Islam serta hidup aman damai

AMANAH Tidak guna harta negara untuk tujuan peribadi

ADIL Rakyat dilayan sama rata tanpa mengira status

BERANI Khalifah Uthman bersetuju menjadi wakil Rasulullah dalam perundingan dengan musyrikin Quraish dalam perjanjian Hudaibiyah

Khalifah Ali sanggup tidur di tempat Rasulullah semasa baginda keluar berhijrah ke Madinah

TAWADUK Mereka tidak mempunyai pengawal peribadi, kehidupan mereka sederhana dan lebih mengutamakan akhirat daripada dunia.

TOLERANSI Rakyat berpeluang menyuarakan pandangan, bersedia menerima pendapat rakyat yang bersumberkan Al-Quran dan Al-Sunnah

TEGAS Khalifah Abu Bakar yang memerangi golongan murtad, dan Khalifah Umar yang memecat pegawai kurang cekap, khalifah Uthman yang tidak tunduk kepada puak pemberontak yang mahu beliau meletak jawatan serta Ketegasan Ali yang tidak terpengaruh dengan golongan khawarij yang mendesak beliau membatalkan majlis tahkim

• Dasar pentadbiran Khulafa Al-Rasyidin

• Berpandukan dasar-dasar tersebut beberapa pembaharuan dalam sistem pentadbiran telah dilakukan bagi mengemaskini urusan pentadbiran negara antaranya :

1. Penubuhan Majlis Syura2. Memperkenalkan jawatan-jawatan baru

dalam urusan pentadbiran wilayah3. Penubuhan Jabatan yang dikenali sebagai

Al-Dewan.

Penubuhan Majlis Syura

• Sistem ini sememangnya sudah wujud pada zaman Rasulullah tetapi fungsinya sangat terhad. Mengapa?

• Ini kerana semua keputusan dibuat sendiri oleh Rasulullah SAW berdasarkan wahyu kecuali beberapa perkara yang memerlukan pandangan sahabatnya.

• Keadaan ini berubah pada zaman Khulafa’ Al-Rasyidin – beberapa perkara baru timbul dalam masyarakat Islam yang tidak dijelaskan secara terperinci dalam Al-Quran dan Al-Hadis .

• Keadaan ini memerlukan ijtihad daripada khalifah.

• Pada zaman Umar, satu Majlis Syura khas ditubuhkan bagi menentukan pelantikan khalifah. Siapakah yang menganggotai majlis syura ini?

• Mereka terdiri daripada sahabat-sahabat Rasulullah.

• Pandangan ahli Majlis Syura dirujuk untuk membuat pelantikan pegawai-pegawai kerajaan.

Memperkenalkan jawatan-jawatan baru dalam urusan pentadbiran wilayah

• Zaman Rasulullah dan Saidina Abu Bakar negara Islam tidak begitu luas.

• Keadaan berubah pada zaman Khalifah Umar.• Q = Apa yang berubah?• A = Negara Islam bertambah luas kerana

wujudnya pembukaan wilayah yang sebelumnya dikuasai oleh kerajaan Rom dan Parsi.

• Bagi memastikan wilayah tersebut ditadbir dengan berkesan khalifah telah mewujudkan jawatan baru iaitu GABENOR@WALI yang menjadi wakil khalifah di wilayah tersebut. Wakil khalifah bertanggungjawab menjalankan pentadbiran wilayah dengan adil.

• Selain daripada wali@gabenor beberapa jawatan baru juga diperkenalkan iaitu :

1. KETUA SETIAUSAHA (Katib Al-Dewan wal Insya’ @ atau Rais Al-Kitab)

2. SETIAUSAHA (Sohib Al-Katib)3. PEGAWAI PEMUNGUT CUKAI(Sohib Al-Kharaj)4. PEGAWAI POLIS(Sohib Al-Ahdas)5. PENGURUS PERBENDAHARAAN NEGARA

( Sohib Baitul Mal)6. KETUA HAKIM(Qodi Qudoh)

• Sebelum pegawai-pegawai baru ini dihantar ke wilayah-wilayah berkenaan mereka terlebih dahulu diberi SURAT PERINTAH daripada khalifah.

• Q = Apa isi kandungan surat tersebut?• A = Tugas-tugas pegawai dan kuasa mereka.

• Harta semua pegawai diperiksa terlebih dahulu bagi mencegah mereka melakukan penyalahgunaan kuasa.

• Setiap tahun pada musim haji, pegawai-pegawai kerajaan diminta hadir ke mekah untuk memberi laporan berhubung pentadbiran wilayah.

• Rakyat juga diberikan hak menyuarakan aduan kepada khalifah tentang pentadbiran wali dan pegawai kerajaan yang lain.

• Khalifah akan menyiasat aduan tersebut dan mengambil tindakan sewajarnya.

• Pegawai-pegawai kerajaan diberi gaji tetap mulai zaman Khalifah Umar sebagai pendorong mereka menjalankan tugasan dengan berkesan.

Penubuhan Jabatan yang dikenali sebagai Al-Dewan.

1. Dewan Al-Jund (Jabatan ketenteraan)• Mengendalikan urusan ketenteraan seperti

latihan ketenteraan, mengambil data bilangan tentera, membayar gaji anggota tetap dan menguruskan kebajikan mereka.

2. Dewan Al-Kharaj (Jabatan Hasil)• Bertanggungjawab memungut hasil negara

dengan lebih cekap dan teratur.• Pemungut cukai menemui mereka yang

berada di kawasan-kawasan jauh supaya mudah untuk mereka membayar cukai.

• Kecekapan pegawai dalam jabatan ini telah membawa peningkatan kepada pendapatan negara.

Sumbangan dan jasa Khulafa’ Al-Rasyidin1. Abu Bakar Al-Sidiq 1. Mendaulatkan kerajaan Islam dengan memerangi

golongan murtad, gerakan nabi palsu, dan golongan enggan bayar zakat

2. Membebaskan negeri-negeri di bawah Rom dan Parsi3. Mengumpul tulisan-tulisan Al-Quran

2. Umar Al-Khattab 1. Menyusun pentadbiran majlis syura2. Menubukan jabatan-jabatan baru bagi melicinkan

pentadbiran negara seperti Dewan Al-Jund dan Dewan Al-kharaj

3. Menyusun undang-undang tanah negara.4. Mengisytiharkan kalendar mengikut tahun hijrah5. Menubuhkan pasukan polis dan tentera laut

2. Uthman b. Affan 1. Menyumbang kekayaan untuk pertahanan negara2. Mengumpul dan membukukan Al-Quran dalam satu

naskah3. Membesarkan angkatan tentera darat dan laut yang

memberi kesan kepada peluasan wilayah Islam.

2. Ali bin Abi Tolib 1. Menerima jawatan khalifah ketika negara berada dalam keadaan tidak tenteram