Kepentingan kemahiran saintifik dalam pembelajaran sains VVjanettha

< !--[if !supportLists]-->1.0 PengenalanKurikulum sains sekolah rendah dan sekolah menengah dibangunkan dengan hasrat untuk menghasilkan insan yang seimbang dari segi jasmani, emosi, rohani dan sosial seperti yang termaktub dalam Falsafah Pendidikan Negara. Sains bukan sahaja berkenaan dengan fakta tetapi ia juga mewakili proses cadangan dan memperbaiki penjelasan mengenai dunia kita. Pengetahuan saintifik merupakan hasilan daripada aktiviti saintis.

Dalam tugasan ini, saya akan membincangkan secara khusus kemahiran saintifik yang digunakan dalam Kurikulum Sains Sekolah Rendah Tahap 2 bagi mata pelajaran Sains Tahun 6. Kurikulum Sains Sekolah Rendah Tahap 2 direka bentuk untuk merangsang sikap ingin tahu dan mengembangkan minat bagi membolehkan mereka memahami diri dan alam sekeliling melalui aktiviti berpusatkan murid (Kementerian Pelajaran Malaysia, 2012). Ia dipersembahkan dalam dua dokumen iaitu Sukatan Pelajaran dan Huraian Sukatan Pelajaran yang mengandungi matlamat, objektif dan kerangka kandungan kurikulum untuk tempoh tiga tahun untuk Sains Sekolah Rendah Tahap Dua.

Dalam tugasan ini, saya akan membincangkan kemahiran saintifik yang terdiri daripada kemahiran proses sains dan kemahiran manipulatif. Proses kemahiran sains mengutamakan kaedah inkuiri penemuan dan penyelesaian masalah, kemahiran saintifik dan kemahiran berfikir digunakan (Kementerian Pelajaran Malaysia, 2012). Oleh yang demikian, pembelajaran sains bukan sahaja bahan bacaan saintifik. Membaca pelbagai buku sains dan menghafal setiap kandungannya tidak akan menjadikan seseorang menjadi saintis. Oleh yang demikian, guru sains perlulah merangka aktiviti hands-on yang bermakna untuk membantu murid untuk mengenali, mengaplikasi dan meningkatkan kemahiran saintifik mereka. Kemahiran kaedah saintifik merupakan sebarang aktiviti mengikut kaedah saintifik. Kemahiran proses sains ini membolehkan murid mempersoalkan tentang sesuatu perkara dan mencari jawapan secara bersistem (Kementerian Pelajaran Malaysia, 2012).

< !--[if !supportLists]-->1.1 Kemahiran Saintifik

Sains mengutamakan kaedah inkuiri dan penyelesaian masalah. Dalam proses inkuiri dan penyelesaian masalah, kemahiran saintifik dan kemahiran berfikir digunakan (Padilla, 1990). Kemahiran saintifik merupakan kemahiran yang penting untuk menjalankan sebarang aktiviti mengikut kaedah saintifik.

Kemahiran saintifik terdiri daripada kemahiran proses sains dan kemahiran manipulatif.

< !--[if !supportLists]-->2.0 Perbincangan mengenai kepentingan kemahiran saintifik dalam pembelajaran sains < !--[if !supportLists]-->2.1 Definisi Kemahiran Proses Sains Kemahiran Proses Sains bolehlah didefinisikan sebagai membuat jangkaan tentang sesuatu peristiwa berdasarkan pemerhatian yang lalu atau melalui pemerolehan data yang boleh dipercayai. Ini bermakna murid-murid diberikan peluang untuk mengeluarkan idea dan pendapat mengenai sesuatu perkara berdasarkan pemerhatian lalu dan juga data serta pengalaman yang boleh dipercayai kebenarannya.

Mengapa kita perlu menggalakkan penguasaan kemahiran proses sains?

Ada dua jawapan yang utama kepada persoalan ini. Pertama, nilai penguasaan kemahiran proses sains dari segi intelek adalah lebih tinggi daripada semata-mata penguasaan fakta dan prinsip sains. Kemahiran proses yang dipelajari dalam sains adalah sebenarnya boleh diaplikasikan dalam kehidupan harian kita. Apabila murid-murid telah menguasai kemahiran ini, mereka boleh mengemukakan soalan dan mencari jawapan tentang alam sekeliling serta membentuk idea dan konsep dengan sendiri .Kedua, menurut kajian yang telah dijalankan oleh beberapa universiti di luar negara, mendapati murid-murid membentuk idea masing-masing tentang fenomena alam semulajadi sejak kecil lagi. Oleh itu, mereka sebenarnya bukanlah semata-mata mempelajari sesuatu yang baru di sekolah tetapi membina atau mengubahsuai pengalaman yang sediada melalui pendekatan inkuiri yang digunakan oleh guru.

Kemahiran Proses Sains terbahagi kepada:

Memerhatikan

< !--[if !supportLists]-->

Kemahiran memerhatikan merupakan asas kepada proses asas sains. Kemahiran ini menggunakan deria penglihatan, sentuhan, rasa atau bau untuk mengumpulkan maklumat tentang objek dan fenomena. Untuk membuat pemerhatian, murid perlu menggabungkan maklumat dan meneliti semua sifat objek atau sesuatu fenomena (Azizah Ngah Tasir, Normah Abdul Aziz, 2012). Dalam pembelajaran sains, bukti atau data yang dikumpul mestilah tepat dan objektif. Oleh yang demikian pemerhatian mestilah menggunakan deria yang telah disebutkan diatas. Pemerhatian terdiri daripada dua jenis iaitu secara kualitatif dan kuantatif. Pemerhatian kualitatif merujuk kepada pemerhatian yang boleh dilihat, didengar, dihidu, disentuh dan dirasa. Pemerhatian ini memberi informasi kepada warna, bau, tekstur, bunyi, rasa dan apa yang akan berlaku. Pemerhatian secara kualitatif ini dilaksanakan tanpa menggunakan peralatan atau diskripsi tertentu dan tidak melibatkan nombor. Pemerhatian secara kuantitatif merupakan pemerhatian yang melibatkan pengiraan, mengukur dengan menggunakan benda.

< !--[if !supportLists]--> ii. Mengelaskan

Pengelasan merupakan proses yang menggunakan pemerhatian untuk mengasing dan mengumpulkan objek atau fenomena berdasarkan ciri yang sama. Proses ini melibatkan pemerhatian terhadap kesamaan, perbezaan dan perkaitan. Tiga jenis utama pengelasan iaitu, sistem pengelasan Binari, sistem pengelasan Binari pelbagai langkah dan susunan bersiri.

< !--[if !supportLists]--> iii. Mengukur menggunakan nombor

proses ini menggunakan nombor sebagai jawapan. Kemahiran ini merupakan proses membuat pemerhatian secara kuantatif dengan menggunakan nombor atau alat berunit piawai atau alat yang diseragamkan sebagai unit rujukan.

< !--[if !supportLists]--> iv. Membuat inferens

Membuat interferens merupakan proses membuat kesimpulan awal yang munasabah, yang mungkin benar atau tidak benar untuk menerangkan sesuatu peristiwa atau pemerhatian berdasarkan kepada bukti atau eviden yang telah diperolehi.

< !--[if !supportLists]--> v. Meramalkan

Meramal merupakan proses membuat jangkaan tentang sesuatu peristiwa berdasarkan pemerhatian dan pengalaman yang lalu atau berdasarkan data. Meramal merupakan prosesyang berterusan dan di lakukan sepanjang masa.

< !--[if !supportLists]--> vi. Berkomunikasi

Berkomunikasi bermaksud bertukar data atau informasi yang digabungkan dengan proses pemerhatian agar mudah difahami. Berkomunikasi melibatkan proses menerima, memilih, menyusun dan mempersembahkan maklumat atau idea dalambentuk tulisan, lisan, jadual, graf, rajah atau model.

< !--[if !supportLists]--> vii. Menggunakan perhubungan ruang dan masa

Kemahiran ini merangkumi keupayaan untuk mmemerihalkan parameter seperti lokasi, arah, bentuk, saiz, isipadu, berat dan jisim dengan masa.

< !--[if !supportLists]-->viii. Mentafsirkan data

Kemahiran ini merupakan proses memberi penerangan yang rasional tentang objek, peristiwa atau pola daripada data yang dikumpulkan.

< !--[if !supportLists]--> ix. Mendefinisikan secara operasi

Mendefinisikan operasi merupakan suatu proses memberi tafsiran tentang sesuatu konsep dengan menyatakan perkara yang dilakukan dan diperhatikan.

< !--[if !supportLists]--> x. Mengawal pembolehubah

Mengawal pembolehubah merupakan proses mengenal pasti pemboleh ubah dimanipulasikan, pemboleh ubah yang bergerak dan pembolehubah yang dimalarkan. Dalam sesuatu penyiasatan satu pembolehubah dimanipulasikan untuk memerhatikan hubungannya dengan pemboleh ubah bergerak balas. Pada masa yang sama pemboleh ubah yang lain dimalarkan.

< !--[if !supportLists]--> xi. Membuat hipotesis

Kemahiran ini merupakan proses membuat suatu pernyataan umum tentang hubungan antara pemboleh ubah yang difikirkan benar bagi menerangkan sesuatu peristiwa. Pernyataan ini boleh diuji untuk menentukan kesahihannya.

< !--[if !supportLists]--> xii. Mengeksperimen

Kemahiran ini merupakan proses merancang dan menjalankan penyiasatan untuk menguji sesuatu hipotesis, mengumpulkan data, mentafsirkan data sehingga mendapat rumusan daripada penyiasatan itu.

< !--[if !supportLists]-->2.2 Kemahiran Manipulatif

Kemahiran manipulatif merupakan kemahiran psikomotor dalam penyiasatan sains yang membolehkan murid melakukan perkara berikut:

< !--[if !supportLists]--> Menggunakan dan mengendalikan peralatan dan bahan sains dengan betul.

< !--[if !supportLists]--> Menyimpan peralatan dan bahan sains dengan betul dan selamat.

< !--[if !supportLists]--> Membersihkan peralatan sains dengan cara yang betul dan selamat.

< !--[if !supportLists]--> Melakar spesimen, peralatan dan bahan sains dengan tepat.

< !--[if !supportLists]-->3.0 Analisis saintifik dan kemahiran berfikir bagi kemahiran yang telah dipilih

Berdasarkan tajuk tugasan yang telah disediakan, saya telah memilih topik yang saya rasakan sesuai untuk menunjukkan perkaitan dalam proses sains.

Eksperimen 1

Aktif apabila ada air.

Pernyataan Masalah: Mengapa air susu lebih cepat rosak berbanding susu tepung?

Tujuan: Menyiasat hubungan antara kehadiran air dengan tempoh susu menjadi rosak.

Kamu memerlukan:

< !--[if !supportLists]--> Gelas

< !--[if !supportLists]--> Sudu

< !--[if !supportLists]--> Air suam

< !--[if !supportLists]--> Susu tepung

Langkah-langkah berikut:

< !--[if !supportLists]-->1. Sediakan dua biji gelas yang sama saiz dan bentuk. Labelkan A dan B.

< !--[if !supportLists]-->2. Masukkan lima sudu susu tepung ke dalam gelas A dan gelas B.

< !--[if !supportLists]-->3. Tuangkan air suam ke dalam gelas B. Kacau dengan sudu sehingga susu tepung larut.

< !--[if !supportLists]-->4. Biarkan kedua-dua gelas tersebut di atas meja selama dua hari.

< !--[if !supportLists]-->5. Perhatikan perubahan keadaan susu di dalam kedua-dua gelas setiap hari.

Bilangan hariKeadaan susu

Gelas AGelas B

1

2

Rajah 3.1

Analisis data:

< !--[if !supportLists]-->1. Susu dalam gelas manakah yang lebih cepat rosak?

< !--[if !supportLists]-->2. Bagaimanakah keadaan susu yang telah rosak?

< !--[if !supportLists]-->3. Bagaimanakah kamu mengetahui bakteria telah membiak dalam air susu tersebut?

Perbincangan

< !--[if !supportLists]-->1. Apakah yang menyebabkan susu rosak?

< !--[if !supportLists]-->2. Berdasarkan penyiasatan, apakah faktor yang menyebabkan bakteria membiak?

< !--[if !supportLists]-->3. Apakah kesimpulan daripada penyiasatan di atas?

< !--[if !supportLists]-->4. Apakah hubung kait antara kaedah pengawetan makanan dalam penyiasatan ini dengan keperluan pembiakan bakteria?

Eksperimen 2

Ada air atau tiada udara

Pernyataan masalah: Adakah kehadiran udara menyebabkan roti lebih cepat rosak?

Tujuan: menyiasat hubungan tentang kehadiran udara dengan tempoh kulat tumbuh pada roti.

Kamu memerlukan:

< !--[if !supportLists]--> Piring

< !--[if !supportLists]--> Karung plastik lut sinar yang sama jenis dan saiz.

< !--[if !supportLists]--> Gelang getah

< !--[if !supportLists]--> Penitis air

< !--[if !supportLists]--> 2 keping roti yang sama jenis dan saiz

< !--[if !supportLists]--> Air

< !--[if !supportLists]--> Pam vakum

Lakukan langkah berikut:

< !--[if !supportLists]-->1. Letakkan roti di dalam piring yang berasingan.

< !--[if !supportLists]-->2. Titiskan air yang sama banyak pada kedua-dua keping roti.

< !--[if !supportLists]-->3. Masukkan sekeping roti tersebut ke dalam plastik A dan sekeping roti pada plastik B. Ikat plastik A.

< !--[if !supportLists]-->4. Keluarkan udara pada plastik B dengan menggunakan pam vakum. Ikat plastik B dengan segera.

< !--[if !supportLists]-->5. Perhatikan perubahan pada roti setiap hari. Catat pemerhatian kamu dalam jadual seperti contoh di bawah.

Bilangan hariKeadaan roti

Plastik APlastik B

1

2

Rajah 3.2

Analisis data

< !--[if !supportLists]-->1. Roti manakah yang lebih cepat rosak?

< !--[if !supportLists]-->2. Pada hari ke berapakah roti di dalam plastik A dan plastik B mula rosak?

< !--[if !supportLists]-->3. Bagaimanakah keadaan roti yang telah rosak?

Perbincangan

< !--[if !supportLists]-->1. Apakah kesan tindakan kulat pada roti?

< !--[if !supportLists]-->2. Apakah faktor yang mempengaruhi pertumbuhan kulat pada roti?

< !--[if !supportLists]-->3. Nyatakan kesimpulan daripada penyiasatan di atas.

< !--[if !supportLists]-->4. Nyatakan hubung kait antara kaedah pengawetan makanan dalam penyiasatan ini dengan pertumbuhan kulat.

Kedua-dua eksperimen ini menggunakan proses sains yang sama iaitu melakukan pemerhatian dan analisis data. Pemerhatian dilakukan secara kualitatif di mana kedua-dua eksperimen menggunakan deria penglihatan dan bau semasa pemerhatian dijalankan. Selain itu, pemerhatian secara kuantitatif juga dijalankan dimana setiap pemerhatian akan direkodkan dalam jadual yang disediakan.

Selain itu, murid-murid juga melakukan inteferens dengan membuat kesimpulan awal berkenaan eksperimen yang dijalankan. Murid-murid juga meramal berdasarkan pemerhatian mereka terhadap kedua-dua eksperimen ini berdasarkan pemerhatian mereka. Eksperimen ini juga menggunakan proses sains berkomunikasi iaitu menyusun dan mempersembahkan maklumat dalam bentuk tulisan, lisan dan jadual.

Kedua-dua eksperimen ini juga menggunakan proses sains mengawal pemboleh ubah yang dimanipulasikan. Selain itu, proses membuat hipotesis iaitu membuat pernyataan umum tentang hubungan antara pemboleh ubah yang difikirkan benar bagi menerangkan sesuatu perkara atau peristiwa. Kemahiran mengksperimen adalah kemahiran utama dalam kedua-dua proses eksperimen ini di mana murid-murid merancang dan menjalankan penyiasatan untuk menguji sesuatu hipotesis, mengumpulkan data, mentafsir data sehingga mendapat rumusan daripada penyiasatan itu.

Kemahiran manipulatif banyak di diaplikasikan dalam eksperimen ini. Melalui kemahiran ini, murid-murid berupaya menggunakan dan mengendalikan peralatan dan bahan sains dengan betul. Murid juga tahu menyimpan peralatan dan bahan sains dengan cara yang betul disamping boleh membersihkan peralatan sains dengan cara yang betul.

Seorang guru juga boleh menggunakan beberapa kaedah mengajar sama ada secara berasingan atau gabungan pelbagai kaedah semasa mengajar. pemilihan kaedah atau gabungan kaedah yang dilaksanakan bergantung kepada pelajar yang diajar, bahan pembelajaran dan kemudahan media yang tersedia. Ia juga bergantung kepada kefahaman, kebolehan dan kemahiran pengajar mengenai kaedah yang akan digunakan.

Berikut diberikan penerangan ringkas di antara kaedah-kaedah mengajar yang boleh dipilih dan digunakan, iaitu:

a. Kaedah heuristik

Dalam kaedah ini, pelajar dibimbing untuk membuat penemuan sendiri bahan-bahan pembelajaran dan menggunakan konsep dalam latihan. peranan guru menjadi pembimbing, penasihat, pakar rujuk dan penilai.

b. Kaedah induktif.

Kaedah ini menggunakan pendekatan bermula daripada bahan pengajaran yang konkrit dan abstrak, khusus kepada umum dan daripada contoh kepada hukum am. kebenaran universal dibuktikan daripada ciri-ciri satu kes dan beberapa kes lain yang serupa.

c. kaedah deduktif.

Ia berlawanan dengan kaedah induktif iaitu pelajar bermula daripada aspek umum kepada khusus, abstrak kepada konkrit dan formula kepada contoh.

d. kaedah Dogmatik

Bahan pembelajaran dibentangkan mengikut hukum, prinsip dan formula. latihan diberi untuk pelajar menggunakan hukum, prinsip atau formula itu dalam situasi yang berperingkat.

e. Kaedah projek.

Pelajar dikehendaki menyiapkan projek khas yang dipilih mengikut bimbingan dan panduan pengajar. Peranan guru ditambah sebagai penasihat, pakar rujuk dan penilai.

f. Kaedah amali.

Pelajar menjalankan aktiviti pembelajaran atau eksperimen atau kajian mengikut arahan yang diberi dengan menggunakan bahan-bahan yang disediakan oleh guru. peranan guru sebagai pembimbing, penunjuk ajar, penasihat, pakar rujuk dan penilai.

< !--[if !supportLists]-->4.0 Cadangan penambahbaikan yang telah dipilih

Pengajaran berkesan ialah proses mengajar yang menghasilkan proses pembelajaran yang berkesan di kalangan pelajar yang menghasilkan proses pengajaran tersebut. Ia dapat mengubah tingkah laku, membina dan mengembangkan aspek rohani, minda serta jasad pelajar.

Dalam bahasa yang mudah, pelajar berasa seronok, bertambah minat, faham, menghayati bahan yang diajar, meningkat kemahiran dalam aspek kognitif dan manipulasi mereka serta dapat melakukan aktiviti yang berkaitan dengan proses pengajaran yang telah dijalani. Selanjutnya, pelajar lulus cemerlang dalam peperiksaan yang dijalani.

Pada asasnya, pengajaran berkesan bergantung kepada:

a. Kepakaran guru terhadap bahan pengajaran,

b. Keperluan bahan pengajaran

c. Pedagogi dan strategi atau kaedah pengajaran

d. Kemahiran berkomunikasi.

Di samping itu, terdapat pelbagai faktor lain yang boleh menyumbangkan ke arah pengajaran guru berkesan. Ini termasuklah:

1. Matlamat dan sasaran pengajaran guru setiap hari.

2. Matlamat dan sasaran pencapaian akademik sekolah

3. Sikap guru dan sikap pentadbir sekolah

4. Kemahiran guru dan kemahiran pentadbir sekolah.

5. Motivasi guru dan motivasi pentadbir sekolah.

6. Misi dan visi guru dan misi dan visi pentadbir sekolah.

7. Etika guru dan etika pentadbir sekolah.

8. Keadaan dan suasana persekitaran sekolah.

9. Kemahiran berkomunikasi guru dan pentadbir sekolah.

10. Pemikiran guru dan pemikiran pentadbir sekolah.

11. Keikhlasan guru dan pentadbir sekolah ketika melakukan pekerjaan juga turut

mempunyai saham yang penting ke arah keberkesanan pengajaran guru berkesan.

Di samping faktor yang disebutkan di atas tadi, faktor pelajar juga boleh mempengaruhi dan menyumbangkan ke arah pengajaran guru berkesan. Jika terdapat seorang guru yang mengajar dengan cara yang berkesan dalam sebuah kelas tetapi pelajar yang mengikuti pengajarannya tidak tahu peranan mereka sebagai pelajar yang berkesan, maka usaha tersebut akhirnya akan sia-sia sahaja.

Persoalannya sekarang, bagaimanakah dan apakah usaha yang perlu dilakukan dan dilaksanakan agar kita dapat mewujudkan pelajar yang mempunyai ciri-ciri seperti disebutkan di atas?.... Bincanglah secara kumpulan dengan rakan-rakan guru.

< !--[if !supportLists]-->4.1 Kriteria Utama Mengajar Sains Berkesan

Terdapat beberapa kriteria utama yang perlu diketahui oleh seorang guru untuk menghasilkan pengajaran sains berkesan,. Syarat tersebut ialah:`

< !--[if !supportLists]-->1. Mengetahui peranan, tanggungjawab dan tugas mereka sebagai seorang pengajar.

< !--[if !supportLists]-->2. Mempunyai rasa empati yang tinggi terhadap pelajarnya.

< !--[if !supportLists]-->3. Bersifat amanah, ikhlas dan jujur terhadap tugas yang diberikan.

< !--[if !supportLists]-->4. Mempunyai sikap ingin membantu dan menolong orang lain.

< !--[if !supportLists]-->5. Mempunyai sikap mengambil berat terhadap orang lain.

< !--[if !supportLists]-->6. Mempunyai sikap bertimbang rasa dan jujur.

< !--[if !supportLists]-->7. Menyedari dan mengetahui harapan para pelajar di bawah bimbingannya.

< !--[if !supportLists]-->8. Berusaha mendapat kepercayaan yang tinggi terhadap dirinya di kalangan para pelajarnya.

< !--[if !supportLists]-->9. Berusaha mewujudkan suasana yang menarik dan memberangsangkan dengan pelajar.

< !--[if !supportLists]-->10. Berusaha mewujudkan suasana dan hubungan yang akrab dengan pelajar.

< !--[if !supportLists]-->11. Berusaha mewujudkan suasana yang menarik di kalangan pelajar.

< !--[if !supportLists]-->12. Mewujudkan hubungan yang mesra dengan semua pelajar.

< !--[if !supportLists]-->13. Mempunyai hubungan yang rapor dan rapat dengan pelajar.

< !--[if !supportLists]-->14. Mempunyai sikap suka mendengar.

< !--[if !supportLists]-->15. Mempunyai sikap humor ketika bersama pelajar.

< !--[if !supportLists]-->16. Mempunyai daya penarik yang menakjubkan.

< !--[if !supportLists]-->17. Mempunyai fikiran yang terbuka dan positif.

< !--[if !supportLists]-->18. Mempunyai kemahiran dalam bidang yang diajar.

< !--[if !supportLists]-->19. Mempunyai kepakaran dam bidang teknik mengajar.

< !--[if !supportLists]-->20. Mempunyai kepakaran berkomunikasi.Mempunyai pengetahuan tentang kemanusiaan.

< !--[if !supportLists]-->21. Mempunyai pegangan hidup semua orang boleh berjaya jika diberi bimbingan yang mencukupi.

< !--[if !supportLists]-->22. Sentiasa berusaha meningkatkan kepakaran dan kemahiran yang berkaitan tugasannya.

< !--[if !supportLists]-->23. Mempunyai kepercayaan dan pegangan hidup bahawa kejayaan boleh dicapai setelah berusaha.

< !--[if !supportLists]-->24. Selalu berdoa untuk diri dan pelajarnya.

< !--[if !supportLists]-->25. Sentiasa bertawakal kepada Allah.

< !--[if !supportLists]-->5.0 Penutup Kelas sains menyediakan pelajar dengan kemahiran penting dan pengetahuan untuk kejayaan dalam kehidupan kemudian. Pelajar yang berbuat baik dalam sains boleh pergi kepada kerjaya yang produktif dalam bidang kejuruteraan, perubatan, dan lain-lain bidang yang inovatif. Sebuah pendidikan sains menyediakan pelajar-pelajar semua peringkat umur dengan kemahiran yang diguna pakai dalam bidang-bidang lain juga, dan membantu pelajar berjaya dalam semua aspek kehidupan. Tanpa sains, masyarakat moden tidak akan di mana ia adalah hari ini dalam segi teknologi, penerokaan, dan inovasi. Pembelajaran sains membolehkan pelajar untuk meneroka idea-idea baru untuk memberi manfaat kepada kita semua.

Pelbagai kaedah boleh dijalankan oleh guru untuk mengasuh dan membimbing murid memperoleh ilmu pengetahuan, menguasai kemahiran saintifik dan mengamalkan nilai-nilai murni dalam mempelajari sains supaya menjadi lebih kritis, analitis dan bertanggungjawab. Kaedah yang disarankan termasuk eksperimen, perbincangan, simulasi dan projek. Eksperimen menguji hipotesis melalui penyiasatan. Ini melibatkan murid mengawal pemboleh ubah dan juga melibatkan kemahiran proses dan kemahiran manipulatif. Perbincangan murid menyoal dan mengemukakan pendapat berlandaskan dalil atau ulasan yang sahih dan mempunyai fikiran terbuka untuk menerima pendapat orang lain.

Sebagai satu bidang ilmu pengetahuan, sains membekalkan satu rangka konsep yang membolehkan kanak-kanak memahami alam sekeliling mereka. Ilmu pengetahuan sains ini akan menjadi lebih bermakna kepada murid jika mereka dibantu menghubungkan fakta dan konsep, membuat pengitlakan dan mengaitkan pembelajaran baru dengan ilmu yang sedia ada. Ini membolehkan mereka memahami situasi dan maklumat baru.

KEPENTINGAN KEMAHIRAN SAINTIFIK

1.0 PengenalanKurikulum sains sekolah rendah dan sekolah menengah dibangunkan dengan hasrat untuk menghasilkan insan yang seimbang dari segi jasmani, emosi, rohani dan sosial seperti yang termaktub dalam Falsafah Pendidikan Negara. Sains bukan sahaja berkenaan dengan fakta tetapi ia juga mewakili proses cadangan dan memperbaiki penjelasan mengenai dunia kita. Pengetahuan saintifik merupakan hasilan daripada aktiviti saintis.

Dalam tugasan ini, saya akan membincangkan secara khusus kemahiran saintifik yang digunakan dalam Kurikulum Sains Sekolah Rendah Tahap 2 bagi mata pelajaran Sains Tahun 6. Kurikulum Sains Sekolah Rendah Tahap 2 direka bentuk untuk merangsang sikap ingin tahu dan mengembangkan minat bagi membolehkan mereka memahami diri dan alam sekeliling melalui aktiviti berpusatkan murid ( Kementerian Pelajaran Malaysia, 2012). Ia dipersembahkan dalam dua dokumen iaitu Sukatan Pelajaran dan Huraian Sukatan Pelajaran yang mengandungi matlamat, objektif dan kerangka kandungan kurikulum untuk tempoh tiga tahun untuk Sains Sekolah Rendah Tahap Dua.

Dalam tugasan ini, saya akan membincangkan kemahiran saintifik yang terdiri daripada kemahiran proses sains dan kemahiran manipulatif. Proses kemahiran sains mengutamakan kaedah inkuiri penemuan dan penyelesaian masalah, kemahiran saintifik dan kemahiran berfikir digunakan (Kementerian Pelajaran Malaysia, 2012). Oleh yang demikian, pembelajaran sains bukan sahaja bahan bacaan saintifik. Membaca pelbagai buku sains dan menghafal setiap kandungannya tidak akan menjadikan seseorang menjadi saintis. Oleh yang demikian, guru sains perlulah merangka aktiviti hands-on yang bermakna untuk membantu murid untuk mengenali, mengaplikasi dan meningkatkan kemahiran saintifik mereka. Kemahiran kaedah saintifik merupakan sebarang aktiviti mengikut kaedah saintifik. Kemahiran proses sains ini membolehkan murid mempersoalkan tentang sesuatu perkara dan mencari jawapan secara bersistem (Kementerian Pelajaran Malaysia, 2012).

1.1 Kemahiran Saintifik Sains mengutamakan kaedah inkuiri dan penyelesaian masalah. Dalam proses inkuiri dan penyelesaian masalah, kemahiran saintifik dan kemahiran berfikir digunakan (Padilla, 1990). Kemahiran saintifik merupakan kemahiran yang penting untuk menjalankan sebarang aktiviti mengikut kaedah saintifik. Kemahiran saintifik terdiri daripada kemahiran proses sains dan kemahiran manipulatif.

2.0 Perbincangan mengenai kepentingan kemahiran saintifik dalam pembelajaran sains 2.1 Definisi Kemahiran Proses SainsKemahiran Proses Sains bolehlah didefinisikan sebagai membuat jangkaan tentang sesuatu peristiwa

berdasarkan pemerhatian yang lalu atau melalui pemerolehan data yang boleh dipercayai. Ini bermakna murid

murid diberikan peluang untuk mengeluarkan idea dan pendapat mengenai sesuatu perkara berdasarkan

pemerhatian lalu dan juga data serta pengalaman yang boleh dipercayai kebenarannya.

Mengapa kita perlu menggalakkan penguasaan kemahiran proses sains?

Ada dua jawapan yang utama kepada persoalan ini. Pertama, nilai penguasaan kemahiran proses sains dari

segi intelek adalah lebih tinggi daripada semata-mata penguasaan fakta dan prinsip sains. Kemahiran proses

yang dipelajari dalam sains adalah sebenarnya boleh diaplikasikan dalam kehidupan harian kita. Apabila

murid-murid telah menguasai kemahiran ini, mereka boleh mengemukakan soalan dan mencari jawapan

tentang alam sekeliling serta membentuk idea dan konsep dengan sendiri .Kedua, menurut kajian yang telah

dijalankan oleh beberapa universiti di luar negara, mendapati murid-murid membentuk idea masing-masing

tentang fenomena alam semulajadi sejak kecil lagi. Oleh itu, mereka sebenarnya bukanlah semata-mata

mempelajari sesuatu yang baru di sekolah tetapi membina atau mengubahsuai pengalaman yang sediada

melalui pendekatan inkuiri yang digunakan oleh guru.

Kemahiran Proses Sains terbahagi kepada:

i. MemerhatikanKemahiran memerhatikan merupakan asas kepada proses asas sains. Kemahiran ini menggunakan deria penglihatan, sentuhan, rasa atau bau untuk mengumpulkan maklumat tentang objek dan fenomena. Untuk membuat pemerhatian, murid perlu menggabungkan maklumat dan meneliti semua sifat objek atau sesuatu fenomena (Azizah Ngah Tasir, Normah Abdul Aziz, 2012). Dalam pembelajaran sains, bukti atau data yang dikumpul mestilah tepat dan objektif. Oleh yang demikian pemerhatian mestilah menggunakan deria yang telah disebutkan diatas. Pemerhatian terdiri daripada dua jenis iaitu secara kualitatif dan kuantatif. Pemerhatian kualitatif merujuk kepada pemerhatian yang boleh dilihat, didengar, dihidu, disentuh dan dirasa. Pemerhatian ini memberi informasi kepada warna, bau, tekstur, bunyi, rasa dan apa yang akan berlaku. Pemerhatian secara kualitatif ini dilaksanakan tanpa menggunakan peralatan atau diskripsi tertentu dan tidak melibatkan nombor. Pemerhatian secara kuantitatif merupakan pemerhatian yang melibatkan pengiraan, mengukur dengan menggunakan benda. ii. Mengelaskan Pengelasan merupakan proses yang menggunakan pemerhatian untuk mengasing dan mengumpulkan objek atau fenomena berdasarkan ciri yang sama. Proses ini melibatkan pemerhatian terhadap kesamaan, perbezaan dan perkaitan. Tiga jenis utama pengelasan iaitu, sistem pengelasan Binari, sistem pengelasan Binari pelbagai langkah dan susunan bersiri. iii. Mengukur menggunakan nomborproses ini menggunakan nombor sebagai jawapan. Kemahiran ini merupakan proses membuat pemerhatian secara kuantatif dengan menggunakan nombor atau alat berunit piawai atau alat yang diseragamkan sebagai unit rujukan. iv. Membuat inferensMembuat interferens merupakan proses membuat kesimpulan awal yang munasabah, yang mungkin benar atau tidak benar untuk menerangkan sesuatu peristiwa atau pemerhatian berdasarkan kepada bukti atau eviden yang telah diperolehi. v. MeramalkanMeramal merupakan proses membuat jangkaan tentang sesuatu peristiwa berdasarkan pemerhatian dan pengalaman yang lalu atau berdasarkan data. Meramal merupakan prosesyang berterusan dan di lakukan sepanjang masa. vi. BerkomunikasiBerkomunikasi bermaksud bertukar data atau informasi yang digabungkan dengan proses pemerhatian agar mudah difahami. Berkomunikasi melibatkan proses menerima, memilih, menyusun dan mempersembahkan maklumat atau idea dalambentuk tulisan, lisan, jadual, graf, rajah atau model. vii. Menggunakan perhubungan ruang dan masaKemahiran ini merangkumi keupayaan untuk mmemerihalkan parameter seperti lokasi, arah, bentuk, saiz, isipadu, berat dan jisim dengan masa.viii. Mentafsirkan dataKemahiran ini merupakan proses memberi penerangan yang rasional tentang objek, peristiwa atau pola daripada data yang dikumpulkan. ix. Mendefinisikan secara operasiMendefinisikan operasi merupakan suatu proses memberi tafsiran tentang sesuatu konsep dengan menyatakan perkara yang dilakukan dan diperhatikan. x. Mengawal pembolehubahMengawal pembolehubah merupakan proses mengenal pasti pemboleh ubah dimanipulasikan, pemboleh ubah yang bergerak dan pembolehubah yang dimalarkan. Dalam sesuatu penyiasatan satu pembolehubah dimanipulasikan untuk memerhatikan hubungannya dengan pemboleh ubah bergerak balas. Pada masa yang sama pemboleh ubah yang lain dimalarkan. xi. Membuat hipotesisKemahiran ini merupakan proses membuat suatu pernyataan umum tentang hubungan antara pemboleh ubah yang difikirkan benar bagi menerangkan sesuatu peristiwa. Pernyataan ini boleh diuji untuk menentukan kesahihannya. xii. Mengeksperimen Kemahiran ini merupakan proses merancang dan menjalankan penyiasatan untuk menguji sesuatu hipotesis, mengumpulkan data, mentafsirkan data sehingga mendapat rumusan daripada penyiasatan itu.2.2 Kemahiran ManipulatifKemahiran manipulatif merupakan kemahiran psikomotor dalam penyiasatan sains yang membolehkan murid melakukan perkara berikut: Menggunakan dan mengendalikan peralatan dan bahan sains dengan betul. Menyimpan peralatan dan bahan sains dengan betul dan selamat. Membersihkan peralatan sains dengan cara yang betul dan selamat. Melakar spesimen, peralatan dan bahan sains dengan tepat.Kepada mereka yang sedang menyiapkan tugasan dalam subjek Sains, mungkin info dapat membantu dalam menyiapkan tugasan anda berkaitan dengan kemahiran proses sains terutamanya dalam konteks pendidikan sekolah rendah. sebenarnya ini adalah sebahagian sahaja, yang lain korang boleh google di tempat-tempat lain....