1.0 PENGENALAN

Malaysia merupakan sebuah negara yang unik. Rakyatnya terdiri daripada pelbagai etnik dan

kaum. Malahan, kepelbagaian ini adalah kekuatan yang mewarnai corak negara ini. Tidak

hairanlah Malaysia menjadi model sebuah masyarakat majmuk kepada masyarakat yang lain.

Oleh itu, perpaduan dan integrasi nasional adalah satu keperluan bagi menjamin rakyatnya

hidup dalam suasana aman damai. Perpaduan nasional umumnya merujuk kepada penyatuan

berbagai-bagai kelompok yang mempunyai latar belakang sosial dan kebudayaan yang

berbeza. Konsep integrasi adalah lebih luas, iaitu dikatakan satu proses yang abstrak, satu

penyatuan yang sebati dan berpanjangan. Integrasi merupakan satu proses yang

menyatupadukan pelbagai kelompok dalam masyarakat melalui satu identiti. Ekoran kejadian

13 Mei 1969, kerajaan mula menumpukan usaha-usaha dan strategi-strategi ke arah

mewujudkan integrasi nasional.

Selain peranan kerajaan dalam memperkasa integrasi dan perpaduan nasional dalam

kalangan masyarakat plural, badan bukan kerajaan (NGO) dan rakyat itu sendiri perlu

memainkan peranan masing-masing agar proses ke arah pemupukan nilai integrasi dan

perpaduan nasional itu berjaya diserapkan dalam sanubari semua warganegara di Malaysia

tidak kira agama, kaum, warna kulit, bahasa, budaya dan sebagainya. Pemupukan dan

pemerkasaan nilai integrasi dalam kalangan masyarakat plural amat penting bagi

mengelakkan perselisihan faham sehingga mencetuskan ketidaksefahaman antara kaum yang

berbeza. Ketidaksefahaman ini merupakan sebuah musibah kepada negara Malaysia kerana

sekiranya pengukuhan perpaduan yang goyah membolehkan Malaysia mudah terdedah

kepada ancaman luar atau musuh.

Menurut Prof. Madya Dr. Zainal Abidin Ahmad Mazlan Zulkifly (2006), Tanpa

perpaduan, negara itu akan terdedah kepada pelbagai kelemahan dan ancaman yang boleh

menjejaskan kedaulatan negara itu sendiri. Keadaan ini telah menunjukkan bertapa

pentingnya wujud perpaduan dan intergrasi nasional di dalam konteks Malaysia. Menurut

Prof. Madya Dr. Zainal Abidin Ahmad Mazlan Zulkifly (2006), masalah perpaduan bagi

negara-negara yang mempunyai satu keturunan bangsa tidaklah sebegitu serius berbanding

dengan negara-negara yang mempunyai penduduk yang terdiri daripada pelbagai suku kaum

dan etnik seperti Malaysia. Keadaan ini telah menunjukkan bahawa wujudnya halangan-

halangan dalam usaha dan strategi kerajaan Malaysia untuk memastikan usaha mencapai

perpaduan dan intergrasi nasional tercapai.

1

2.0 DEFINISI ISTILAH.

2.1 Integrasi Dan Perpaduan Nasional.

Menurut Prof. Madya Dr. Zainal Abidin Ahmad Mazlan Zulkifly (2006), Intergrasi

nasional adalah satu proses yang menyatupadukan pelbagai kelompok dalam

masyarakat melalui satu identiti bersama. Intergrasi ini merupakan harapan

kebanyakan masyarakat, terutama sekali masyarakat majmuk di Malaysia.

Sepertimana yang kita ketahui, sesebuah negara yang bebas, merdeka dan berdaulat

amat mementingkan perpaduan di kalangan rakyatnya.

Oleh itu, dapat dirumuskan bahawa integrasi dan perpaduan nasional

bermaksud proses menyatupadukan masyarakat pelbagai kumpulan kaum yang

mempunyai perbezaan kebudayaan dan sosial ke dalam satu sistem wilayah bagi

mewujudkan identiti nasional. Integrasi nasional Malaysia adalah untuk mewujudkan

kerjasama dan harmoni penduduk di antara Semenanjung Malaysia dengan Sabah dan

Sarawak. Ia bertujuan menyatupadukan seluruh negara dalam satu kesatuan yang

rapat dan harmoni.

2.2 Badan Bukan Kerajaan (NGO).

Non-Governmental Organization (NGO) didefinisikan sebagai organisasi yang

ditubuhkan oleh seorang atau sekumpulan manusia dan tiada sebarang kaitan atau

wakil dengan mana-mana pertubuhan kerajaan. Menurut definisi yang dikeluarkan

oleh World Bank, badan bukan kerajaan (NGO) ialah institusi sukarela yang bebas

daripada pengaruh politik atau kerajaan dan prinsip penubuhannya pula adalah untuk

kepentingan kemanusiaan tanpa melibatkan keuntungan. Terdapat NGO yang

ditubuhkan berasaskan pelbagai matlamat yang ingin diperjuangkan oleh sekumpulan

manusia yang mempunyai ideology yang sama seperti hak asasi manusia, alam sekitar

atau kesihatan. Mereka menyediakan analisis dan kepakaran, menyampaikan

mekanisme amaran awal dan bantuan memantau dan melaksanakan perjanjian

antarabangsa. Hubungan mereka dengan pejabat dan agensi-agensi dalam sistem

Pertubuhan Bangsa-Bangsa berlainan bergantung kepada matlamat mereka, tempat

mereka dan mandat institusi tertentu.

2

2.3 Masyarakat Plural.

Masyarakat Plural adalah wujudnya komuniti kepelbagaian bangsa dan agama di

sesuatu tempat. Komuniti ini mengamalkan cara hidup, budaya dan kepercayaan yang

berbeza mengikut agama anutan masing-masing. Masyarakat Plural memperkenalkan

masyarakat migran yang dipaksa datang dan bergaul dengan masyarakat tempatan

atau melayu dan sistem yang sedia ada dalam masyarakat peribumi. Masyarakat

migran itu pula datang dari pelbagai tamadun (China & India) yg dibawa masuk untuk

menjadi buruh ketika zaman penjajahan britis suatu ketika dahulu.

3.0 PROSES INTEGRASI DAN PERPADUAN NASIONAL.

3.1 Aspek Politik.

Malaysia telah mula mewujudkan perpaduan dan intergrasi nasional melalui sudut

politik semenjak Malaysia mencapai kemerdekaan. Menurut Wong Khek Seng,

Raminah Haji Sabran dan Kok Meng Kee (2002), Malaysia adalah sebuah kerajaan

yang mengamalkan demokrasi berparlimen. Perkara utama mengapa Malaysia

mengamalkan demokrasi berparlimen adalah galakan British semasa memberi

kemerdekaan, Malaysia terdiri daripada pelbagai kaum dan sistem ini memberi

peluang dalam penganutan agama oleh kaum-kaum tertentu. Dalam Kerajaan

Demokrasi Berparlimen Malaysia, rakyat akan memilih pemerintah negara melalui

pilihan raya yang diadakan lima tahun sekali dengan parti politik yang memenangi

majoriti kerusi dalam pilihan raya akan menjadi pemerintah negara.

Menurut Prof. Madya Dr. Zainal Abidin Ahmad Mazlan Zulkifly (2006) salah

satu cara untuk mewujudkan perpaduan politik negara adalah menerusi konsensus

atau persetujuan. Ini bermakna kerajaan yang memerintah diberi kuasa memerintah

atas pilihan dan persetujuan rakyat melalui pilihan raya. Di sini parti politik Barisan

Nasional (BN) menjadi pemerintah kerana memenangi majoriti kerusi yang

dipertandingkan. Keadaan ini berlaku kerana BN adalah satu parti politik yang terdiri

daripada gabungan UMNO wakil Melayu, MCA wakil Cina dan MIC wakil India

yang melambangkan perpaduan antara tiga parti-parti etnik di Malaysia. BN yang

mewakili pelbagai kaum ini telah melambangkan wujudnya perpaduan dan intergasi

nasional dikalangan pemimpin kerana mereka akan mendengar suara rakyat dari

pelbagai kaum dan bukannya satu kaum.

3

Pemimpin-pemimpin BN yang terdiri daripada pelbagai kaum ini telah

memberi peluang kepada semua kaum menjalankan pemerintahan. Keadaan ini telah

menunjukkan bahawa tidak wujud diskrimasi kaum dalam konteks politik Malaysia

kerana terdapat perwakilan daripada semua kaum dalam BN. Parti-parti kaum yang

mewakili kaum masing-masing dalam BN akan bekerjasama untuk membangunkan

negara secara langsung akan mewujudkan perpaduan politik diantara mereka. Pada

masa kini, BN bukan lagi hanya diwakili oleh UMNO, MCA dan MIC tetapi terdapat

banyak lagi parti politik kaum lain yang pada masa dahulu yang menjadi

pembangkang telah bergabung bersama untuk memerintah Malaysia. Penggabungan

parti-parti politik ini menimbulkan semangat perpaduan politik di bawah satu ideologi

yang sama walaupun terdiri daripada pelbagai kaum serta menggalakkan kerjasama,

interaksi dan saling tolak ansur sesama ahli.

3.2 Aspek Ekonomi.

Menurut Yani Yahaya dan Mary Tan Swee Ee (2004), proses ini telah dilaksanakan

oleh kerajaan menerusi Dasar Ekonomi Baru (DEB) yang mempunyai objektif untuk

membasmi kemiskinan dan untuk menyusun semula masyarakat. DEB mempunyai

dua matlamat yang utama iaitu pengambilan pekerja-pekerja di pelbagai sektor

ekonomi dan di semua peringkat pekerjaan serta hakmilik harta-harta produktif yang

terdapat di dalam negara ini disusun semula supaya pada tahun1990 orang Melayu

akan dapat memiliki sekurang-kurangnya 30 peratus daripada jumlah hak milik

tersebut.

Perkara ini menunjukkan bahawa kerajaan telah menggunakan DEB sebagai

satu dasar untuk menggerakkan rakyat untuk bersatupadu melalui penyusunan semula

masyarakat. Melalui DEB, peluang pekerjaan yang luas diwujudkan dan pendapatan

rakyat diseimbangkan untuk mengurangkan jurang perbezaan diantara etnik-etnik dan

kawasan bandar dengan luar bandar. Dengan terhapusnya perbezaan fungsi ekonomi

mengikut kaum akan dapat mewujudkan perpaduan dalam kegiatan-kegiatan ekonomi

di samping meninggikan lagi taraf pembangunan ekonomi negara.

3.3 Aspek Sosial.

Menurut Yani Yahaya dan Mary Tan Swee Ee (2004), pembangunan sosial adalah

penting ke arah pembangunan dan perpaduan negara. Pembangunan sosial dijalankan

4

dalam bentuk pendidikan dan penglibatan aktiviti sosial. Kerajaan perlulah

memastikan pembangunan sosial dijalankan dengan sempurna iaitu melalui aplikasi

Rukun Negara, pendidikan dan Pembangunan Kebudayaan Kebangsaan.

Menurut Yani Yahaya dan Mary Tan Swee Ee (2004) lagi, untuk

menyatupadukan rakyat, negara memerlukan satu ideologi iaitu Rukun Negara di

mana ia dapat didefinisikan sebagai Ideologi Negara Malaysia. Rukun Negara penting

kerana ia merupakan asas perpaduan rakyat. Ia juga merupakan landasan yang

menentukan hubungan rakyat sesama mereka selain menjadi satu lambang atau

pegangan yang merupakan bentuk rupa masyarakat dan bangsa yang dikehendaki oleh

rakyat. Penerimaan rakyat terhadap prinsip-prinsip Rukun Negara akan dapat

membantu melahirkan perpaduan sosial antara satu sama lain. Melalui amalan-amalan

kepada prinsip-prinsip Rukun Negara dalam kalangan rakyat ini akan dapat menjamin

kewujudan sistem kerajaan yang bersifat demokratik dan stabil. Ini telah

menunjukkan bahawa kerajaan mencipta Rukun Negara untuk mewujudkan

perpaduan dan intergrasi nasional dikalangan masyarakatnya yang berbagai kaum

dengan memberi mereka penghayatan dan menggunakan Rukun Negara sebagai satu

cara untuk memimpin mereka ke arah perpaduan intergrasi nasional.

Berlainan pula dengan pendapat Prof. Madya Dr. Zainal Abidin Ahmad

Mazlan Zulkifly (2006), menyatakan bahawa pendidikan adalah medium penting bagi

Malaysia untuk memupuk dan menanam semangat perpaduan di kalangan generasi

muda terutamanya bagi kanak-kanak dibangku sekolah. Maka kerajaan telah membuat

pelbagai dasar dalam pendidikan untuk memastikan generasi muda dapat memupuk

perpaduan didalam sistem pendidikan didalam sekolah. Kewujudan sistem sekolah

berbilang bahasa telah menyulitkan proses pencapaian perpaduan. Perpaduan

masyarakat melalui pendidikan hanya dapat dicapai melalui sistem persekolahan

dengan kurikulum yang sama untuk semua kaum.

Menurut Wong Khek Seng, Raminah Haji Sabran dan Kok Meng Kee (2002),

Dasar Pendidikan Kebangsaan adalah bertujuan untuk menyatu padu semua kaum dan

menyediakan tenaga kerja yang mencukupi untuk pembangunan negara. Kerajaan

melalui Dasar Pendidikan Kebangsaan telah menjadikan Bahasa Melayu sebagai

Bahasa Kebangsaan dan bahasa penghantar yang utama. Bahasa kebangsaan

5

merupakan alat perhubungan dan perpaduan yang penting bagi negara yang berbilang

bangsa seperti Malaysia.

Pada tahun 1957, Dewan Bahasa dan Pustaka (DBP) telah ditubuhkan bagi

memaju dan memperkayakan Bahasa Melayu. Kerajaan telah mewujudkan Kempen

Minggu Bahasa dan Bulan Bahasa bagi menggalakkan penggunaan Bahasa Melayu

oleh semua kaum. Cogan kata, “Bahasa Jiwa Bangsa” dilancarkan pada tahun 1960.

Akta Bahasa Kebangsaan 1967 telah memperuntukkan Bahasa Melayu sebagai bahasa

rasmi. Keadaan ini telah menunjukkan bahawa kerajaan Malaysia menggunakan

Bahasa Melayu sebagai medium untuk mewujudkan perpaduan integrasi nasional.

Kerajaan mengaplikasikannya di sekolah dimana pelajar akan belajar semua mata

pelajaran melalui Bahasa Melayu kecuali beberapa mata pelajaran dalam Bahasa

Inggeris. Penguasaan Bahasa Melayu akan membolehkan pelajar berkomunikasi

dengan rakan yang berlainan kaum supaya dapat menggalakkan perpaduan dikalangan

pelajar-pelajar di sekolah. Kerajaan telah menyediakan pembelajaran secara percuma

kepada semua pelajar-pelajar sekolah rendah dan menengah supaya semua orang

mendapat peluang pendidikan yang sama tanpa mengira asal-usul mereka. Ini akan

membolehkan pelajar miskin boleh mendapat peluang belajar yang sama dengan

pelajar lain. Semua ini telah menunjukkan pendidikan merupakan salah satu usaha

kerajaan untuk memastikan masyarakat Malaysia mencapai perpaduan dan integrasi

nasional.

4.0 SUMBANGAN DAN KERJASAMA WARGANEGARA SERTA BADAN

BUKAN KERAJAAN (NGO).

4.1 Rukun Tetangga.

Rukun tetangga merupakan sebuah badan bukan kerajaan yang amat berperanan

dalam mengeratkan hubungan antara pelbagai kaum melalui kerjasama NGO dan

rakyat. Rukun Tetangga diperkenalkan pada tahun 1975 bertujuan untuk

membolehkan rakyat mengawal keselamatan di kawasan kediaman masing-masing

dengan mewajibkan masyarakat setempat berumur 18 hingga 55 tahun menjalankan

tugas rondaan pada waktu malam. Jadual giliran bertugas juga disediakan bagi

mengelak kejadian ketidakadilan berlaku dalam menjalani tugas melakukan rondaan,

justeru semua masyarakat tidak kira kaum akan sepakat dan tidak timbul sikap

6

prejudis terhadap sesuatu kaum. Konsep kejiranan ditekankan dalam Rukun Tetangga

untuk memupuk serta mengukuhkan lagi semangat kejiranan dalam kalangan

masyarakat setempat.

Visi dan misi Rukun Tetangga adalah untuk membantu memupuk

persefahaman dan bertolak ansur ke arah pembangunan bangsa Malaysia yang bersatu

padu serta mempunyai identiti sendiri dengan motonya “Bersatu Terus Maju” dalam

konteks pencapaian Wawasan 2020. Objektifnya ialah memelihara, meningkat dan

mengukuhkan perpaduan rakyat dan integrasi nasional selaras dengan dasar

pembangunan negara berlandaskan Perlembagaan Persekutuan dan Rukun Negara.

Dengan kata lain, Skim Rukun Tetangga diperkenalkan sebagai langkah untuk

membolehkan rakyat sendiri mengawal dan menjaga keselamatan kawasan kediaman

mereka dengan penekanan terhadap konsep kejiranan serta falsafah bahawa

kesejahteraan kawasan kejiranan akan menjamin kesejahteraan negara.

Melalui Rukun Tetangga juga, program yang bersifat mengeratkan

perhubungan antara masyarakat plural di sesuatu kawasan seperti mengadakan

sukaneka atau sukan rakyat sebagai aktiviti wajib dalam kalendar tahunan mereka dan

diadakan pada setiap tahun. Program yang melibatkan seluruh ahli masyarakat boleh

diadakan. Pelbagai acara dijalankan melibatkan semua peserta. Selain dapat

menghilangkan perasaan tertekan dengan bebanan tugas, program ini dapat membina

persefahaman, keteguhan perpaduan dan perasaan kasih sayang dalam kalangan

seluruh warga masyarakat. Penyertaan pelbagai kaum dalam aktiviti sukan rakyat

yang dianjurkan seperti tarik tali, jalan dengan terompah, lecek buah kelapa dan

sebagainya dapat memupuk semangat kerjasama dalam memperoleh kemenangan

dalam setiap acara yang dianjurkan. Melalui aktiviti sukan ini, semangat muhibah

yang jitu dapat diwujudkan dan masyarakat plural dapat berkomunikasi dan

berinteraksi dengan berkesan sesama mereka tidak kira kaum, agama, warna kulit dan

bangsa. Persefahaman dalam kalangan masyarakat berbilang kaum juga dapat

dikukuhkan, justeru dapat mengelakkan berlakunya konflik antara kaum kerana semua

masalah dapat diselesaikan dengan perbincangan yang damai malahan semangat

kekitaan dapat dilunturkan dalam kalangan warganegara Malaysia.

Tambahan lagi, Rukun Tetangga juga amat penting dalam proses pemupukan

integrasi dan perpaduan nasional ini melalui aktiviti gotong-royong. Sebagai contoh,

7

aktiviti gotong royong dilakukan untuk membersihkan kawasan sekitar kampung atau

taman perumahan sekiranya terdapat kes jangkitan demam denggi dalam kalangan

warga penetap di kawasan itu. Komuniti pelbagai kaum ini akan sama-sama turun

padang membersihkan kawasan sekitar sama ada membersihkan longkang yang

tersumbat, mengutip sampah yang berpotensi menjadi tempat pembiakan nyamuk

aedes dan sebagainya. Ketua rukun tetangga yang dipilih juga perlu memainkan

peranan dalam memupuk semangat kerjasama dalam masyarakat plural dengan

mengadakan mesyuarat seminggu atau sebulan sekali dengan memanggil semua

warga tidak kira kaum sama-sama berbincang memikirkan penyelesaian sesuatu

permasalahan yang timbul secara bersama. Perlantikan jawatankuasa tertinggi juga

perlu melibatkan semua kaum untuk memegang jawatan agar mereka yang berlainan

kaum dapat bekerjasama dalam menjaga keamanan dan mewujudkan persefahaman

yang utuh.

Selain itu, Rukun Tetangga juga akan mengadakan rumah terbuka. Masyarakat

pelbagai etnik saling berkunjung ke rumah jiran tetangga mereka. Sebagai contoh,

semasa perayaan Hari Raya Aidilfitri, etnik Cina, India, Kadazan Dusun, Iban dan

pelbagai lagi akan berkunjung ke rumah etnik Melayu dan begitulah sebaliknya

apabila tiba perayaan etnik lain. Setiap kali menjelang hari perayaan, masyarakat

melalui pertubuhan atau organisasi seperti JKKK atau NGO mengatur program yang

melibatkan seluruh warga masyarakat. Beraneka jenis makanan yang dihidang untuk

dinikmati bersama. Sumbangan yang diperolehi daripada pelbagai pihak akan

disampaikan kepada mereka yang kurang berkemampuan supaya mereka juga dapat

merasai sambutan perayaan sama seperti mereka yang berkemampuan. Perkara ini

amat bertepatan dengan peribahasa yang berbunyi ‘berat sama dipikul, ringan sama

dijinjing’. Ucapan selamat yang diberikan, disambut dengan penuh kemesraan dan

dapat membentuk perasaan kasih sayang dan perpaduan rakyat berbilang kaum dalam

komuniti tempatan. Etnik Cina, misalnya, akan berusaha menyediakan makanan yang

halal kepada etnik Melayu apabila menjemput etnik Melayu datang ke rumah mereka

sewaktu perayaan Tahun Baru Cina. Demikian juga semasa perayaan Krismas atau

Deepavali.

Hal ini menunjukkan etnik Cina, India, Iban, dan Kadazan Dusun begitu

mengambil berat dan memahami budaya etnik Melayu dan etnik Melayu pula tidak

akan menyajikan daging lembu kepada etnik India apabila mereka datang ke rumah

8

semasa Hari Raya Aidilfitri. Pertimbangan ini memperlihatkan keharmonian

hubungan etnik sentiasa terjalin kukuh dalam kalangan rakyat dan memahami

keharmonian budaya masing-masing. Amalan ini membuktikan kesepaduan sosial

dalam masyarakat berada pada tahap yang tinggi walaupun mereka berlainan agama,

etnik dan budaya.

4.2 TV3 : Program 3R, ‘Respek, Relaks, Respon’.

3R adalah sebuah rancangan yang disiarkan dalam siaran TV3, iaitu merupakan

sebuah NGO yang aktif dalam media massa seperti di televisyen , Instagram,

Facebook dan sebagainya yang menjadi tontonan ramai tidak mengira kaum.

Rancangan ini dipengacarakan oleh pengacara yang berbilang kaum dalam golongan

wanita. Program 3R ini bertujuan untuk memberi kesedaran kepada kaum wanita

tidak mengira kaum untuk lebih menghargai diri mereka sendiri dengan tips-tips yang

amat berguna untuk diaplikasikan dalam kalangan wanita semasa berlakunya konflik

seperti diragut, dirogol dan sebagainya untuk lebih berani melawan dengan

mempelajari ilmu seni mempertahankan diri.

Program 3R ini juga dilihat mampu menyumbang kepada kerjasama

warganegara dan badan bukan kerajaan dalam memupuk proses integrasi dengan

melakukan kunjungan atau Road Tour Kampus pada tahun 2014. Program tersebut

dijalankan dengan mengunjungi atau mendekati golongan belia wanita pelbagai kaum

di kampus dengan melakukan pelbagai aktiviti seperti menyampaikan ceramah dan

diakhiri dengan tugasan berkumpulan seperti mereka “cheers” yang unik untuk

dirakam dan disiarkan kembali di siaran TV3. Tugasan berkumpulan tersebut

melibatkan perbagai kaum saling berbincang dan mewujudkan semangat kerjasama

yang tinggi bagi menyelesaikan tugasan berkumpulan tersebut. Kesan daripada

program ini dilihat kerjasama yang utuh antara warganegara dan NGO dilihat sangat

berkesan dan mampu memperkukuh proses integrasi yang sedang berlangsung bagi

mewujudkan sebuah negara bangsa yang ulung dan hebat pada masa akan datang.

4.3 UNICEF atau United Nations Children Fund.

UNICEF adalah sebuah badan bukan kerajaan yang bermatlamat untuk memupuk

kesedaran dalam kalangan masyarakat supaya menghargai kanak-kanak tidak mengira

9

kaum dan membanteras masalah penderaan dalam kalangan kanak-kanak di Malaysia.

Melalui matlamat yang dibuat, iaitu melindungi kanak-kanak daripada menjadi kes

penderaan, masyarakat plural akan saling berganding bahu dengan melaporkan kepada

pihak berkuasa atau melakukan pengaduan kepada pihak berkuasa sekiranya terdapat

kanak-kanak yang menerima nasib didera.

Melalui usaha ini, nasib kanak-kanak akan terbela dan seterusnya semangat

kejiranan dapat dipertingkatkan, khususnya dalam kalangan masyarakat bandar. Isu

penderaan kanak-kanak yang melibatkan pembantu rumah warga asing secara

khususnya dapat dibendung dengan adanya kejiranan yang sentiasa peka dengan

keadaan sekeliling dan akan segera melaporkan kepada ibu bapa kanak-kanak tersebut

atau kepada UNICEF sekiranya berlaku sebarang kes penderaan, justeru kes

penderaan kanak-kanak sehingga maut dapat dihindar. Situasi ini sering kita lihat

dalam kawasan kejiranan berbentuk taman perumahan yang melibatkan komuniti

majmuk, malahan menghakis elemen etnosentrisme atau prejudis. Pemupukan

masyarakat dapat diperkukuh dengan timbulnya kesedaran dalam kalangan

masyarakat majmuk bekerjasama membantu dan membendung masalah melibatkan

kanak-kanak yang teraniaya ini.

4.4 World Wide Fund For Nature (WWF).

Pertubuhan WWF sebagai badan bukan kerajaan yang bertujuan memperkasa usaha

dalam memelihara dan memulihara sumber alam flora dan fauna daripada pupus

kerana kegiatan pemburuan atau penebangan hutan secara haram. Pertubuhan ini

disertai oleh ahli yang mempunyai semangat cintakan alam semulajadi yang tinggi

yang terdiri daripada kaum cina, india, melayu dan etnik-etnik yang lain.

Kerjasama antara individu pelbagai kaum ini dengan mendukung semangat

cinta akan alam sekitar yang tinggi membuatkan mereka bekerjasama dalam usaha

membanteras keganasan atau penganiyaan manusia terhadap haiwan, seperti

pemburuan haram menangkap dan membunuh harimau yang semkin pupus bertujuan

menjual kulitnya yang bernilai tinggi di pasaran. Ahli-ahlinya yang berbilang etnik

akan sentiasa berbincang dan bertukar-tukar buah fikiran untuk melaksanakan

pelbagai program dalam memupuk masyarakat yang cintakan alam semulajadi.

Pertubuhan ini juga giat melakukan kempen yang melibatkan masyarakat

pelbagai kaum dalam usaha bersama mengembleng tenaga, masa dan wang untuk

10

memperkasa aktiviti pemeliharaan dan pemuliharaan flora dan fauna yang semakin

diancam kepupusan kerana kegiatan manusia yang giat menghapuskan habitat

semulajadi mereka, iaitu hutan. Ekosistem alam semulajadi akan terganggu sekiranya

habitat mereka diterokai tanpa batasan kerana mereka hilang tempat tinggal dan

sumber makanan, justeru mati dan pupus kerana bilangan mereka semakin berkurang.

Penglibatan komuniti multietnik atas dasar semangat cinta akan alam semulajadi

mampu mewujudkan kerjasama antara warganegara dan NGO seterusnya

menyumbang kepada proses integrasi nasional.

4.5 Institut Pengajian Tinggi Swasta (IPTS).

IPTS merupakan sebuah badan bukan kerajaan yang amat penting dalam mewujudkan

semangat perpaduan dalam kalangan belia pelbagai etnik. Di IPT bahagian hal ehwal

pelajar melalui persatuan dan kelab telah menggalakkan aktiviti dan program yang

menjurus kepada perpaduan etnik dalam kalangan mahasiswa. Sebagai contoh, aktiviti

Pesta Tanglung bukan sahaja melibatkan mahasiswa Cina dan India, tetapi turut

disertai mahasiswa Melayu. Dalam aspek kepemimpinan pelajar, ternyata tidak

didominasi oleh sesuatu etnik sahaja, malah dianggotai oleh pelbagai etnik seperti

dalam Majlis Perwakilan Pelajar (MPP).

Kandungan kursus di semua IPT menitikberatkan aspek pendidikan yang

harmoni dalam masyarakat pelbagai etnik. Nilai rohani dan budaya diberikan

keutamaan dalam subjek Kenegaraan, Tamadun Islam dan Asia khususnya menerusi

kursus Hubungan Etnik untuk menguatkan peribadi dan sahsiah pelajar. Kelab

Perpaduan atau Kelab Rukun Negara telah diwujudkan di IPT sebagai usaha

menyemai kesedaran terhadap kepentingan perpaduan etnik dengan menggalakkan

mahasiswa menganggotai kelab berkenaan. Pelajar juga digalakkan mempergiatkan

dan mempertingkatkan aktiviti kokurikulum seperti dalam program sukan, kelab,

persatuan, pameran dan ceramah. Aktiviti kokurikulum sedemikian merupakan bidang

pembelajaran yang menekankan pemupukan dan perkembangan diri individu melalui

psikomotor, kognitif dan afektif.

Di luar sistem akademik pula, para mahasiswa dilibatkan dalam aktiviti

pelbagai etnik seperti menyertai program keluarga angkat, persatuan dan badan

beruniform. Para pelajar juga perlu ditugaskan dalam projek perkhidmatan

masyarakat seperti operasi khidmat masyarakat dan mahasiswa balik kampung. Hal

11

ini akan memberi pengalaman yang sangat berharga dalam memahami kehidupan

rakyat Malaysia yang pelbagai sifatnya.

Aktiviti berpersatuan dan khidmat masyarakat mempunyai peranan penting

dalam menggalakkan penyertaan dan pengalaman bersama antara etnik. Para

pensyarah juga perlu diterapkan dan didedahkan dengan sikap perpaduan antara kaum

yang positif. Mereka perlu mendapat pendedahan tentang kursus seperti Hubungan

Etnik untuk menerapkan nilai-nilai yang penting dalam kalangan pelajar bagi

memupuk keharmonian etnik. Para pensyarah dan mahasiswa berperanan sebagai

agen penyebar perpaduan dan keharmonian. Mereka merupakan agen integrasi dan

perpaduan yang memainkan peranan penting dalam menggalakkan lebih banyak

interaksi melalui tugasan dan projek akademik.

4.6 Majlis Belia Malaysia.

Majlis Belia Malaysia disertai oleh semua golongan etnik. Walaupun terdapat

pembahagian pertubuhan mengikut etnik seperti Pergerakan Belia 4B, Persatuan Belia

Tamil, Dewan Perniagaan Melayu Malaysia, Dewan Perniagaan Cina dan Dewan

Perniagaan India Malaysia, namun persatuan berkenaan dapat digunakan oleh NGO

untuk mengadakan pelbagai dialog dan seminar dalam usaha memahami

permasalahan dan jalan penyelesaiannya. Melalui dialog dan seminar tersebut, secara

tidak langsung akan dapat memupuk hubungan antara etnik. Sebagai contoh, NGO

boleh menganjurkan program larian yang melibatkan majlis belia pelbagai kaum

dalam penyertaannya. Melalui program larian ini, disamping dapat memberi

kesedaran pentingnya senaman dalam mewujudkan gaya hidup yang sihat, objektif

lain yang dicapai ialah penyertaan belia pelbagai kaum dapat memupuk semangat

perpaduan dan mencairkan semangat perkauman yang tinggi dalam kalangan

komuniti berbilang kaum,agama dan kepercayaan. Melalui program larian ini,

masyarakat pelbagai kaum dapat beramah mesra dan saling bertukar pendapat dan

berkongsi idea, justeru proses interaksi dan komunikasi dalam kalangan masyarakat

plural berlangsung dengan berkesan.

4.7 Pelbagai NGO Semasa Berlaku Bencana.

Pelbagai jenis NGO turun padang menghulurkan bantuan semasa bencana berlaku di

Malaysia seperti kehilangan MH370 atau semasa banjir melanda. Sebagai contoh,

semasa berlakunya banjir yang teruk di kawasan sekitar negeri Kelantan, berbagai

12

pertubuhan bukan kerajaan seperti I Love Kelantan datang menghulurkan bantuan

dengan membawa barangan asas untuk kegunaan mangsa banjir seperti biskut, beras,

tuala wanita dan pampers kanak-kanak, susu, tilam, baju, air bersih dan sebagainya.

Selain bantuan berbentuk material, NGO juga menghulurkan bantuan berbentuk

tenaga seperti membantu membersihkan rumah yang kotor berlumpur disebabkan

banjir. kelab permotoran Vios Zero Seven (VZS) Malaysia pula membantu mangsa

banjir di Pahang dengan mangadakan kutipan derma dan menyalurkan bantuan

persekolahan kepada mangsa-mangsa banjir seperti beg, baju, kasut sekolah dan

sebagainya.

Tambahan lagi, dapat dilihat semasa berlakunya tragedi kehilangan pesawat

MH370 dan pesawat MH17 yang terhempas, banyak NGO yang turut sama membantu

memberikan bantuan daripada aspek khidmat kaunseling kepada keluarga mangsa

yang sedih dan trauma serta bantuan dari segi penginapan kepada keluarga mangsa

yang datang dari jauh untuk mengetahui perkembangan keluarga mereka yang terlibat

dalam nahas tersebut. Bantuan diberikan adalah sama rata dan tiada mengira kaum

dan sebagainya. Pemupukan kerjama ini dilihat mempu menjadi pemangkin kepada

proses integrasi, iaitu masyarakat saling membantu dan berganding bahu dalam

membantu serta menghapuskan semangat kekitaan antara kaum.

13

5.0 KESIMPULAN.

Setiap golongan etnik di Malaysia mempunyai jati dirinya yang sendiri dan diamalkan

mengikut etnik masing-masing. Kepelbagaian jati diri ini merupakan satu keunikan yang

tidak sewajarnya dicerobohi. Usaha ke arah meraikan kepelbagaian yang sedia ada perlu

difahami oleh semua lapisan masyarakat demi mewujudkan keharmonian hubungan antara

etnik.

Usaha ke arah mewujudkan integrasi etnik di Malaysia perlu melibatkan pelbagai

pihak dan tidak seharusnya diserahkan kepada pihak kerajaan semata-mata. Kerajaan dengan

pelaksanaan pelbagai dasarnya perlu disokong oleh badan-badan bukan kerajaan dan juga

pihak swasta dan warganegara itu sendiri perlu mempunyai kesedaran yang tinggi bagi

memastikan hubungan etnik sentiasa berada dalam keadaan harmoni. Penglibatan semua

pihak mampu menjayakan usaha ke arah mengeratkan hubungan tersebut.

Jatuh bangun sesebuah negara itu turut bergantung kepada aspek perpaduan dalam

kalangan rakyatnya, khususnya di Malaysia yang mempunyai warganegara multietnik.

Perpaduan kaum adalah perkara utama yang harus diberi perhatian kerana pemupukan

hubungan etnik antara masyarakat adalah amat penting bagi negara Malaysia yang

bermasyarakat majmuk serta menjamin kestabilan politik dan ekonomi negara. Kerajaan

sentiasa prihatin dan mengambil berat terhadap isu perpaduan ini supaya dapat mengekalkan

keharmonian kehidupan di negara kita selain menjaga kemerdekaan yang telah dicapai

melalui perpaduan nenek moyang kita. Oleh yang demikian, setiap kaum, golongan

masyarakat, badan bukan kerajaan dan semua pihak adalah terlibat bekerjasama dalam

mencapai usaha yang murni ini bagi menjamin kehidupan sejahtera yang berpanjangan.

14

6.0 RUJUKAN.

Fatimah Azzahra & Yusri Ab. Malik (1995). Siri Perpaduan Negara-Wawasan 2020.

Petaling Jaya : Setiamas.

Hasnah Hussin dan Mardiana Nordin. (2007). Pengajian Malaysia. Selangor : Oxford Fajar

Sdn Bhd.

Muhammad Kamarul Kabilan Dan Zaharah Hassan (2003). Readings In Ethnic Relations In

A Multicultural Society. Serdang : Fakulti Pengajian Pendidikan UPM.

Teh Faridah Abdul Jalil. et al. (2012). Majalah Muhibah Bil 3. Kuala Lumpur : Jabatan

Perpaduan Negara Dan Integrasi Nasional (JPNIN).

Yani Yahaya dan Mary Tan Swee Ee (2004). SPM SEJARAH. Selangor : Sasbadi Sdn. Bhd.

Wong Khek Seng, Raminah Haji Sabran dan Kok Meng Kee (2002). PENGAJIAN AM

KERTAS 1 DAN 2 STPM. Malaysia : Penerbit Fajar Bakti Sdn. Bhd.

Zainal Abidin Ahmad Mazlan Zulkifly (2006). LANH 1303 Pengajian Malaysia. Kuala

Lumpur : Open University Malaysia.

The Malaysian Times. Bencana Tingkatkan Solidariti Rakyat. 9 januari 2015. Diperolehi

pada 20 Mac 2015 daripada http://www.themalaysiantimes.com.my/bencana-

tingkatkan-solidariti-rakyat/.

15

16