Hubungan EtnikTEORI HUBUNGAN ETNIK DI MALAYSIA BERDASARKAN MODEL KONTAKTEORI HUBUNGAN ETNIKTERBAHAGI KEPADA TIGA DARJAHDARJAH KEDEKATANINTERGRASIRENDAHINTEGRASISEDERHANAIINTERGRASI TINGGITEORI HUBUNGAN ETNIKSEGREGASIAKOMODASI1Intega!i Ren"a#$SEGREGASIETNIK$ETNIK SESEBUAH NEGARA MEMPUNYAI HUBUNGAN TERPISAH%&nt'!ek&(a# te)*at tingga(*engangkutanke)u"a#an a+a)Te*i!a#Antaa Satu Sa)a(ainSEGRASI ,UJUD DALAM - KEADAAN DI DASARI UNDANG$UNDANG . DE JURE ' !e*eti "a!a A*at#ei"TIDAK DI DASARI UNDANG$UNDANG . DE /A%TOIntega!i en"a#$ AKOMODASIETNIK$etnik )en0e"ai n&)a "an ni(ai )eeka antaa !atu !a)a (ain$na)un )a!i# )e)*eta#ankan bu"a0a #i"u* )a!ing$)a!ing1Meeka )a)*u #i"u* !e2aa #a)&ni "an !a(ing )eng#&)atiDa(a) *e)einta#an *u!at$ !etia* etnik )eng#anta +aki( )a!ing$)a!ingNa)un$)eeka !a(ing begantungan "a(a) a!*ek *en"i"ikan "an ek&n&)i3%ONTOH'4NEGARA S,IT5ERLAND-1 INTEGRASI SEDERHANA AKULTURASI$"i kena(i 6uga !ebagai *&!e! a!i)i(a!i bu"a0a$ te6a"i a*abi(a g&(&ngan )in&iti )enei)a$n&)a "an ni(ai tingka# (aku g&(&ngan )a6&iti1G&(&ngan )in&iti )e)in6a) "an )enei)a bu"a0a g&(&ngan )a6&iti tan*a )enguba# un!u bu"a0a a!a( )eeka171 Da6a# ke"ekatan' INTEGRASI TINGGI- TAHAPASIMILASIDARJAH ASIMILASI ke(&)*&k )in&iti a"a(a# bebe8a$be8a be"a!akan 9i8ika( :+ana ku(it; "an 2ii$2ii bu"a0a )eekaKe(&)*&k )in&iti )e)a!uki ke(&)*&k )a!0aakat "&)inan )e(a(ui *e!a#abatan "an *ekaitan a*atAMALGAMASI PROSES INI BERLAKU i!ten2e-1 kekea*an k&ntak (uaan71 k&)*&)i?1 *e*a"uan=1 intega!iTa#a* 1$ HIDUP SE%ARA %O$E@ISTEN%EPa"a ta#a* ini$ ku)*u(an etnik be(ainan )e)*un0ai #ubungan 0ang )ini)un . k&ntak !&!ia( 0ang a)at en"a#1,a(au*un tingga( "a(a) ka+a!an !a)aA na)un 6aang be#ubung1K&ntak antaa )eeka tebata! *a"a *ekaa *enting !a#a6a1%&nt$)a!0aakat TM !e)a!a *en6a6a#anTa#a* -$ Kekea*an K&ntak LuaanDai*a"a ta#a* #i"u* !e2aa 2&$e>i!ten2eA (a)a ke(a)aan be(aku k&ntak !&!ia($ te(a# )e+u6u"kan *e!e9a#a)an 0ang (ebi# baik$ iaitu' kebegantungan etnik bebe8a "e)i ke*entingan #i"u*$ %ONTOH'5a)an )en6e(ang ke)e"ekaan1Ta#a* 7$ KOMPROMISe!etenga# Etnik )u(ai !e"a ke*entingan #i"u* be!a)a$6a"i *e(u bet&(ak an!u "e)i ke*entingan be!a)a1K&)*&)i be(aku "a(a) ek&n&)i "an *&(itik$ )enun6ukkan )a!0aakat !e"ang )enga(a)i *&!e! ak&)&"a!i1%&nt' 8a)an a+a( ke)e"ekaan1Ta#a* ?$PERPADUANKOMPROMI$ te(a# )eng#a!i(kan )a!0aakat 0ang (ebi# beke6a!a)a "a(a) ban0ak *ekaa !e*eti'$!&!ia($ek&n&)i$*&(itik$bu"a0aNa)unA ke6a!a)a *a"a *eingkat ini )a!i# "i ta#a* (uaan "an )e)e(ukan *e)a#a)an )en"a(a) untuk )en2a*ai ta#a* 0ang (ebi# tinggi1Ta#a* =$ INTEGRASIKe6a!a)a antaa etnik te(a# )e(a#ikan *ea!aan !e*un0a atau kekitaan1Hubungan *a"a ta#a* ini bukan (agi ata! ke*entingan )a!ing$)a!ing teta*i +u6u" *ea!aan tanggung6a+ab "an bek&ng!i ni(ai 0ang !a)a1IMPAK KE ATAS HUBUNGAN ETNIKPen6a6a#an Inggei! te(a# )eningga(kan!a(a# !atu i)*ak 0ang be!a iaitu$#ubungan etnik 0ang (&ngga$ )e(a(ui "a!a B*e2a# "an *einta#C )en0ebabkan etnik "ibe8akan )e(a(ui !i!te) ek&n&)iA !&!ia( "an *&(itik1Kea"aan ini te(a# )en0ebabkan be(akun0a *ei!ti+a 17 )ei 1DED 0ang a)at )e)eitkan !e)ua kau)1I)*ak "a!a Pe2a# "an Peinta# Inggei!11 Pe)i!a#an Te)*at Tingga( Me(a0u$"i ka)*ung%ina $ "i Ban"aIn"ia$"i (a"ang$(a"angSaba# "an Saa+ak$Iban "i u)a# *an6ang$Ka"a8an "i ka)*ung-1 ke!an *e2a# "an *einta#$)en0ebabkan *ebe8aan tu)*uan ek&n&)i iaitu'Me(a0u$ne(a0an "an *etani !aa "iiIn"ia$ buu# e!tet%ina$*e"agangan "an *e(&)b&nganEk&n&)i 0ang bebe8a )en0ebabkan ti"ak +u6u" *e!e9a#a)an kau)71 Penga!ingan Si!te) *en"i"ikanSi!te) *en"i"ikan 0ang "itingga(kan Inggei! te(a# )eni)bu(kan )a!a(a# *e*a"uan kau)1,u6u" !ek&(a# 0ang bebe8a )engikut kau)A te)*at tingga( "an !ukatan !en"ii1MELAYU$#an0a "ua !ek&(a# iaitu$11 g&(&ngan bang!a+an$!ek&(a# Fenaku(a Me(a0u atau bea(ian Inggei!-1g&(&ngan bia!a #an0a )en"a*at *en"i"ikan a!a! keana )eeka ti"ak "ibenakan )en6a"i te(a)*au *an"aiIn"ia$ !ek&(a# Ta)i( "ibuka "ie!tetA guu "iba+a "ai In"iaA na)un )utu *e(a6aan !angat en"a#1$ti"ak a"a *eingkat !ek&(a# )enenga# )en0ebabkan ti"ak )a)*u )enguba# ke#i"u*an$keka( "i e!tet !a#a6a$ORANG %HINA$ )e)ang tekena( "engan ta"i!i )e)entingkan *en"i"ikan anak$anak )eeka$buku$buku "an guu$guu "iba+a "ai %#ina1 Ini )en0ebabkan *e(a6a$*e(a6a (ebi# )e)entingkan *eg&(akan *&(itikA ek&n&)i "an !&!ia( 0ang be(aku "inegaa %#ina "ai Tana# Me(a0u1Si!te) *en"i"ikan 8a)an Inggei! bea!ingan "an )e)i!a#kan *an"angan antaa kau)$ini *entingbagi Inggei! untuk )enge(ak *eke)bangan !e)angat na!i&na(i!)e "iantaa 7 kau) te!ebut1?1 /a#a)an "an Pengau# P&(itik 0ang Bebe8aBagi kau) %ina "an In"iaA #a($#a( 0ang be(aku "inegaa a!a( a"a(a# (ebi# *enting "ai*a"a #a($#a( *&(itik "i Tana# Me(a0u1Bagi &ang Me(a0uA )eeka !entia!a )e)a!tikan #ak "an ke*entingan )eeka "i tana# ai !en"ii te*e(i#aa1Kuang *en0atuan )en0ebabkan *e6uangan &ang Me(a0u #an0a tetu)*u ke*a"a kau) )eeka !en"ii "an ti"ak )enga)bi( kia kea"aan kau)$kau) (ain1 "a!a B*e2a# "an *einta#C ini te(a# )en0ebabkan #ubungan antaa kau) ti"ak )en2a*ai ta#a* *e!e9a#a)an 0ang baik keana &ang Me(a0u 0ang agak )un"u "ai !u"ut ek&n&)i )ea!a ti"ak *ua! #ati ke*a"a *en"atang$*en"atang 0ang )engua!ai ek&n&)i1Manaka(a &ang$&ang In"ia "an %ina )a!ing$)a!ing )en2e)buui kei!ti)e+aan &ang$&ang Me(a0u 0ang )en"a*at *e(bagai kei!ti)e+aan k#u!u!n0a "a(a) )engi!i 6a+atan "a(a) !ekt& *enta"bian1K&n!e*$k&n!e* A!a! Hubungan Etnik11 RAS-1 ETNIK71 BANGSA?1 NORMA SOSIAL DAN SISTEM NILAI=1 STEREOTAIPE1 ETNOSENTRISME11 RASMeu6uk ke*a"a ke(&)*&k )anu!ia 0ang )e)*un0ai *e!a)aan 9i8ika( !e*eti$+ana ku(it "an bentuk tubu# ba"an$0ang "ituunkan )e(a(ui baka atau ketuunan 0ang be(aku tuun te)uun1Be)ak!u"$)engena(i !e!uatu bang!a #an0a "engan )e(i#at bentuk 9i8ika( "an +ana ku(it )eeka$Me(a0u$ku(it !a+& )atangAIn"ia$ge(a* !e"ikit 2ina$ku(it *uti#1-1 ETNIKMeu6uk ke*a"a 2ii$2ii kebu"a0aan !e*eti'$$ba#a!a$negaa a!a( $aga)a $)akanan kebia!aan $a!a( u!u( !e6aa# 0ang !a)a$kebu"a0aan (ain$ teta*i ti"ak "a*at "ibe8akan be"a!akan 2ii$2ii 9i8ika(1%ii$2ii etnik ti"ak "i+ai!i tuun te)uun be"a!akan bakaA teta*i "i*e&(e#i #a!i( *e#ubungan "engan &ang$&ang "i *e!ekitaan1%&ntn0a' &ang$&ang %ina 0ang tingga( "i Ma(a0!ia "an Au!ta(ia +a(au*un "ai a! 0ang !a)a ta*i )eeka be*egang ke*a"a n&)a "an ni(ai 0ang bebe8a171BANGSABia!an0a "i!a)akan "engan a!1 Keana !etia* a!$%inaA Me(a0u "an In"ia akan "i!ebutkan !ebagai bang!a %inaA bang!a Me(a0u "an bang!a In"ia1Na)unA bebe8a "i Ma(a0!ia keana !atu bang!a Ma(a0!ia te"ii "i "a(a)n0a etnik %inaA etnik Me(a0u "an etnik In"ia1?1 NORMA SOSIAL DAN SISTEM NILAIIa(a# *eatuan atau *an"uan 0ang "ik&ng!i be!a)a 0ang )enentukan tingka# (aku 0ang !e!uai "i "a(a) !itua!i tetentu1N&)a )enentukan tingka# (aku)anu!ia "a(a) !e!ebua# )a!0aakat1N&)a !e!uatu )a!0aakat itu bia!an0a a"a(a# ni(ai$ni(ai )a!0aakat te!ebut iaitu i"ea$i"ea 0ang "ik&ng!i &(e# )a!0aakat tentang a*a 0ang baik "an betu( !eta "ituntut1 Pebe8aan antaa ni(ai "an n&)a ia(a#$Ni(ai be!i9at ab!takA k&n!e*$k&n!e* a)1N&)a *u(a ia(a#$ *eatuan "an *an"uan tingka# (aku bagi )anu!ia "i "a(a) !itua!i tetentu1Si!te) ni(ai bagi k&)uniti etnik Me(a0u a"a(a# bebe8a "engan !i!te) ni(ai bagi k&)uniti etnik )a!0aakat %ina "an !a)a 6uga kea"aann0a "engan k&)uniti )a!0aakat In"ia1Si!te) Ni(aiSi!te) ni(ai !e!e&ang )e)bantu in"iFi"u )e)be8akan a*a 0ang "iangga* *enting "an a*a 0ang kuang *enting1Me(a(ui !i!te) ni(ai 0ang tetana)A )anu!ia akan )e(akukan *e(bagai tin"akan$ "i)ana ia akan )e)*engau#i ke*eiba"ian !e!e&ang1 %&nt$6ika ni(ai )e)e(ukan !e&ang anak )eng#&)ati &ang tuaA )aka n&)a akan )enentukan ni(ai itu ti"ak "i engka &(e# g&(&ngan )u"a1=1 STEREOTAIPPete)bungan "ua atau (ebi# etnik akan )eng#a!i(kan !tee&tai*1Ia 6uga tebentuk #a!i( !ika* *e6u"i! te#a"a* etnik0ang (ain1 %&nt' +a(au ke!a(a#an "i(akukan &(e# !eku)*u(an ke2i( etnikA na)un ke!a(a#an "i(etakkan keata! !e)ua k&)uniti etnik te!ebut1Stee&tai*$ A"a(a# ga)baan be(ebi#an tentang !e!uatu *e(akuan baik atau buuk 0ang "i!a!akan ke*a"a !e!uatu k&)uniti etnik &(e# ku)*u(an etnik 0ang (ain1%&nt' &ang 0ang beku(it #ita) "iangga* !ebagai gana! "an age!i9A kuat !eta ta#an (a!ak "an ka!a1Oang 0ang be*akaian ke)a! "iangga* !ebagai &ang ka0a "an be)&a(1E1 Etn&!enti!)eMe)ba+a )ak!u" !ika* "an ke*e2a0aan !e!ebua# etnik tentang ke#ebatan 2aa #i"u* "an bu"a0a +ai!an beban"ing "engan kekuangan 0ang te"a*at *a"a 2aa #i"u* "an bu"a0a etnik$etnik 0ang (ain1Me(ibatkan *ei#a( )eni(ai kebu"a0aan etnik (ain "engan )enggunakan ukuan atau !tan"a"kebu"a0aan !en"ii1$!ebua# k&)uniti etnik akan )engangga* ba#a+a 2aa #i"u* "an bu"a0a 0ang )eeka +ai!i a"a(# 0ang te#ebatA unggu(A beni(ai tinggiA )e)*un0ai "a0a !aing "an )en2a*ai !atu ta#a* ta)a"un 0ang tetinggi beban"ing bu"a0a 0ang (ain1$$ini )en"atangkan ke!an buuk te#a"a* *e#ubungan etnik keana'11 !atu etnik akan )e)an"ang #ina etnik (ain-1 )en0ebabkan *e!engketaan71 ti"aka"a *e!e9a#a)an antaa etnik?1 )en6a"ikan 2aa #i"u* "an bu"a0a !en"ii !ebagai *ia+ai untuk )enguku 2aa #i"u* "an bu"a0a )i(ik etnik$etnik 0ang (ain1=1 ku)*u(an etnik ta"i akan )ea!a enggan untuk )enga)bi( ta#u tentang etnik 0ang (ain$)en0ebabkan ti"ak +u6u" ke6a!a)a etnik "an )eeka !e)ua !a(ing #i"u* bea!ingan )e)ba+a #a(uan )a!ing$)a!ing1I!(a) "an Pe(e)bagaanPe(e)bagaan I!(a) "i"a!ai &(e# e)*at !u)be u6ukan uta)a iaituA($GuanSunna#A)a(an K#u(a9a# a($Ra!#i"inPen"a*at Mu6ta#i"-1 Hubungan Etnik "a(a) Pe(e)bagaan Ma(a0!iaTekan"ung "a(a) *ekaa H *e(e)bagaan Pe!ekutuan iaitu *e!a)aan "an #ak !a)a ata !eta *enge2ua(ian *euntukan ini "a(a) !&a( aga)aA ke"u"ukan i!ti)e+a &ang Me(a0u "an (ain$(ain1Pekaa 1I :?; bata!an "an #ak kebeba!an be!uaa "ai*a"a )en0entu# ke"u"ukan a6a$a6aA I!(a)A Oang Me(a0uA Ke+aganegaaan "an !eu)*a)an0a1 Pekaa 7Hbekaitan kua!a Ma6(i! a6a$a6a )eng#a(ang Pa(i)en )e)buat un"ang$un"ang 0ang )en0entu# ke"u"ukan a6a$a6a Me(a0uA &ang Me(a0u "an I!(a)1Pekaa 1=I:Ea; bekait a*at "engan ke"u"uka) aga)a I!(a)A a"at i!tia"at Me(a0u "an bu)i*utea !aba# "an Saa+akA ke+aganegaaan +a(au*un "a(a) kea"aan "auat1Pekaa 1=-$bekait a*at "engan ke"u"ukan ba#a!a Me(a0u !ebagai ba#a!a Kebang!aan tan*a )ena9ikan #ak$#ak bang!a (ain )enggunakan ba#a!a )eeka1Ba#a!a Me(a0u "igunakan untuk )ak!u"$)ak!u" a!)i keana te(a# )en6a"i ba#a!a (ingua9an2a "i Nu!antaa beaba" (a)an0a1Na)un ba#a!a (ain ti"ak "i(aang "igunakan "an "i*e(a6ai1Pekaa 1=7$ bekait "engan ke"u"ukan i!ti)e+a &ang Me(a0u tan*a )ena9ikan ke"u"ukan !a# kau) (ain1Be"a!akan k&ntak !&!ia( A !e)ua kau) )eng#&)ati "an )enei)a #ak i!ti)e+a &ang Me(a0u "an bu)i*utea !aba# "an !aa+ak$ bagi )en6a)in kea)anan "an ke!e6a#teaan negaa1Pe)bangunan ek&n&)i "a(a) k&ntek! #ubungan etnikPeke)bangan kegiatan ek&n&)i !ebe(u) )ee"eka a"a(a# (ebi# tetu)*u ke*a"a ke*e(uan Inggei!1 Penana)an geta# "an ke(a*a !a+it !e!uai "engan eF&(u!i *ein"u!tian "i e&*a#A begitu 6uga "engan *eke)bangan bi6i# ti)a#1Pe)ba#gian tenaga buu# )engikut ke(&)*&k etnik1Te"a*at *e(bagai an2angan te(a# "ibuat &(e# kea6aan untuk *e)bangunan ek&n&)i !e*eti'an2angan Ma(a0!ia *eta)a #ingga (a*an1DEB "ibentuk untuk )en0e(e!aikan )a!a(a# *ebe8aan ek&n&)i antaa !ekt& "an kau) 0ang )e)*un0ai - !a!aan iaitu$)e)ba!)i ke)i!kinan "an agi#an keka0aan )engikut etnik1$ini *enting untuk )enge(ak k&n9(ik !&!ia( !e*eti *ei!ti+a 17 )ei1 Ke6a!a)a P&(itik "an Hubungan EtnikPenga(a)an *en"u"ukan Je*un )enga6a *en"u"uk Tana# Me(a0u beta*a *entingn0a ke6a!a)a *&(itik antaa etnik1%&nt ke6a!a)a antaa$AM%JA$PUTERAA UMNO$M%AA UMNO$M%A$MI% )en2a*ai ke6a0aan "a(a) *i(i#an a0a Pe!ekutuan 1D== "engan )e)enangi =1 keu!i "ai =- keu!i Ma6(i! Peun"angan Pe!ekutuan1Me)buktikan +u6u" ke6a!a)a eat antaa etnik bagi )en2a*ai ke)e"ekaan1Hubungan Etnik !e(e*a! *enubu#an Ma(a0!iaKea6aan te(a# )e)*ekena(kan *e(bagai "a!a "a(a) *&!e! )e+u6u"kan *e*a"uan antaa kau)1Da!a$"a!a 0ang "i*ekena(kan &(e# kea6aan )e)beikan *e(uang "an *ete)uan ke*a"a !e)ua etnik aga bea"a "a(a) !atu uang 0ang !a)aA !a)a"a bi"ang ek&n&)iA *en"i"ikan atau *ek#i")atan a+a)1 ISLAM HADARI DAN HUBUNGAN ETNIKUntuk )engeka(kan #ubungan "an *e*a"uan antaa kau)A kea6aan te(a# )enubu#kan RUKUN NEGARAA DEBA DASAR PEMBANGUNAN NASIONALA DASAR PENDIDIKAN NEGARAA DASAR KEBUDAYAAN KEBANGSAAN DLLK&n!e* I!(a) Ha"ai "a(a) *e*a"uan bang!aI!(a) Ha"ai bukann0a !atu aga)aA a6aan atau )a8#ab bau teta*i )eu*akan !atu (angka# "an *en"ekatan bagi )en6e(a!kan ke*a"a )a!0aakat tentang ke!e)*unaan a6aan I!(a)1Ia )e)entingkan *e)bangunan !*itua(Ainte(ektua(A e)&!i&na( "an )ateia( 0ang *e(u "i9a#a)i !e)ua (a*i!an )a!0aakat tan*a )engia aga)aA bang!aA etnik "an bu"a0a1A!a!$a!a! Hubungan S&!ia( I!(a)11 Sa(ing bekena($kena(an$)engeta#ui ke"u"ukan (ata be(akang ke#i"u*anA ke(uagaA ketuunanA *en"i"ikanA #&biA bu"a0a bang!a "((-1 !a(ing 9a#a)$)e)a#a)i71 !a(ing beke6a!a)a?1 uk#u+a#$*ea!aan *e!au"aaan antaa kau)=1 ka!i# !a0ang "an !a(ing )en6a)in atau betanggung6a+abASAS PERPADUAN KAUM DI MALAYSIA11 Pek&ng!ian kua!a *&(itik-1 kea6aan "e)&ka!i71 *etu)bu#an ek&n&)i 0ang baik?1 t&(ak an!u bu"a0a