Penyambungan Bahan-Bahan

Kerja Logam

Mind Map

PENGENALAN

a) Bahan-bahan kerja logam dicantumkan melalui dua

kaedah iaitu

i. Penyambungan Sementara (pengikat)

ii. Penyambungan kekal (pencantum)

b) Kedua-dua kaedah tersebut melibatkan penggunaan

bahan yang akan menyambungkan dua (2) atau lebih

kepingan logam secara mekanikal

c) Kaedah ini dikenali sebagai pengikat dan pencantum.

PENYAMBUNGAN SEMENTARA (PENGIKAT LOGAM)

a) Kaedah ini membenarkan penyambungan pada bahan logam

disambung atau dibuka berulang kali

b) Kaedah ini banyak diguna pakai terhadap peralatan atau bahan

yang memerlukan penyelenggaraan yang kerap, pengubahsuaian

(modification) atau pasang siap

c) Contoh adalah seperti:

Bahagian kenderaan (enjin, sistem penyejukan, roda dan lain2) Khemah atau dewan pasang siap Mesin (mesin pemotong, gerudi, dan lain-lain)

Bolt dan Nat (Sementara)

Digunakan untuk mengikat logam dengan logam atau kayu dengan logam secara penyambungan sementara

Bolt ialah Shaft berbenang yang digunakan bersama nat untuk mengetatkan penyambungan

Saiz bolt berdasarkan panjang dan diameter shaft Lebih kukuh berbanding skru

Jenis-Jenis Bolt

Bolt terdapat pelbagai jenis seperti: i. Carriage bolt

Kepala berbentuk separuh bulat Bebenang yang terdapat pada separuh shaft Digunakan untuk mencantumkan bahan kayu

dan logam bersama atau untuk permukaan yang

lebih kemas

Jenis-Jenis Bolt

ii. Machine bolt

Kepala berbentuk heksagon / segi 4 dan mempunyai bebenang disebahagian shaft

Digunakan untuk penyambungan yang tepat dan ketat

iii Tap bolt

Sama dari segi kepala & fungsi seperti machine bolt tetapi mempunyai bebenang disepanjang

shaft

Jenis-Jenis Bolt

iv. Stove bolt

Kepala berbentuk separuh bulat atau rata Mempunyai bebenang disepanjang shaft Digunakan apabila cantuman atau ikatan tidak

memerlukan ketepatan & kekuatan tinggi

Dipasang dengan menggunakan pemutar skru

Jenis-Jenis Bolt

v. Stud

Tidak mempunyai kepala Mempunyai bebenang di kedua-dua hujung

shaft

Digunakan bersama sepasang nat untuk kerja mengikat.

Jenis-Jenis Nat

Nat akan dimasukkan pada bebenang shaft bolt bertujuan untuk mengikat penyambungan

Saiz nat adalah berpandukan kepada diameter lubang yang berbenang.

Jenis-jenis nat adalah seperti berikut i. Machine screw nut (hex / square nut)

Berbentuk segi 4 atau heksagon

Jenis-Jenis Nat

ii. Lock nut

Lebih nipis berbanding nat biasa Berfungsi menghalang ikatan nat yang lain

daripada longgar (memperkukuhkan ikatan)

Jenis-Jenis Nat

iii. Castle nut

Mempunyai kepala yang dipotong berbentuk seperti kota istana

Digunakan bersama pin pengunci bertujuan untuk mengelakkan daripada longgar

Jenis-Jenis Nat

iv. Wing nut

Mempunyai sepasang kepak Boleh diketat atau dilonggar dengan

menggunakan jari

Untuk penyambungan yang kurang mementingkan kekuatan & ketepatan

Washer

Diletakkan di bawah nat atau kepala bolt untuk menambah kepadatan sambungan

Juga untuk melindungi permukaan bolt dan nat Secara amnya digunakan untuk menyebarkan beban

pada permukaan bolt dan nat

Skru (Sementara)

i. Sheet Metal Screw

Pendek dan tebal Bebenang berbentuk tirus untuk menembusi logam

lembut

Digunakan untuk menyambung kepingan logam nipis

Mempunyai kepala yang bernagai bentuk mengikut fungsi

Skru

ii. Lag Screw

Mempunyai kepala berbentuk segi enam (6) atau heksagon

Digunakan untuk penyambungan yang menanggung bebanan tinggi

Mempunyai bebenang pada sebahagian batang skru sahaja.

Kaedah penyambungan kekal digunakan apabila bahan-bahan yang ingin dicantumkan tiada keperluan untuk dibuka atau dilakukan pengubahsuaian pada masa akan datang.

Contoh-contoh kaedah penyambungan tetap yang selalu digunakan untuk mencantumkan bahan-bahan logam adalah seperti berikut:

PENYAMBUNGAN KEKAL (CANTUMAN)

PENCANTUM KERJA LOGAM

Ribet

Digunakan untuk mencantumkan dua atau lebih kepingan logam pada rangka projek secara

kekal.

Ribet diperbuat daripada bahan logam yang lembut seperti aluminium atau loyang. Berbentuk

seperti bolt tetapi tidak berbenang

Saiz ribet ditentukan oleh panjang dan garis pusat batangnya

Ribet yang digunakan untuk kerja kepingan logam biasanya diperbuat daripada aluminium

Ribet

Terbahagi kepada jenis solid dan semi tubular dan blind rivet/tubular

Mempunyai berbagai jenis bentuk dan kepala Saiz ribet yang digunakan harus sesuai dengan

ketebalan logam yang hendak dicantumkan.

Kepingan logam yang nipis sesuai dicantumkan dengan menggunakan saiz batang ribet yang lebih

kecil.

Alat yang digunakan untuk memasang rivet ialah riveter

3.1 Ribet

Ribet

Blind Rivet Solid Rivet Semi tubular Rivet

Kaedah Meribet

1. Tandakan pusat lubang pada bahagian kepingan logam yang hendak dicantumkan

2. Tandakan dengan penebuk pusat pada kepingan logam. Gunakan bongkah kayu untuk mengalas kepingan logam yang hendak ditandakan.

Kaedah Meribet

3. Tebuk logam menggunakan gerudi meja. Gunakan mata gerudi yang sesuai dengan saiz garis pusat batang ribet.

4. Masukkan ribet aluminium dan rapatkan kepingan logam menggunakan rivetter. Pastikan muncung riveter sesuai dengan dawai ribet.

Kaedah Meribet

5. Tarik hulu rivetter sehingga dawai ribet terputus. Kepala ribet akan terbentuk.

Soldering (Pateri)

Proses mematri logam bukan ferus (timah, perak) untuk mencantumkan logam

Bahagian logam yang akan dicantumkan dipanaskan terlebih dahulu kemudian bahan patri

dicairkan pada permukaan panas tersebut

Apabila bahan patri mengeras ia akan melekatkan cantuman logam tersebut

Soldering

Terbahagi kepada dua jenis iaitu soft soldering & hard soldering

Soft soldering menggunakan suhu

Soldering

Hard soldering menggunakan suhu >800 ferenheit Menggunakan bahan pateri yang mempunyai takat

lebur yang lebih tinggi (sambungan lebih kukuh) Digunakan untuk menyambungkan emas, perak,

tembaga dan lain-lain Bahan pateri yang digunakan selalunya ialah perak

atau tembaga (brazing) Haba dalam proses hard soldering diperolehi terus

dengan menggunakan Torch

Perekat Logam (Adhesive)

Proses mencantumkan logam menggunakan glue atau gam

Altenatif kepada penyambungan mekanikal Kebiasaannya igunakan untuk mencantumkan

logam nipis & ringan

Perekat Logam (Adhesive)

Jenis-jenis perekat adalah seperti i. Cyanoacrylates (superglue)

Perekat yang tahan perubahan suhu and masa Boleh mencantumkan logam, getah & plastik Cepat kering & hasilkan cantuman yang kuat

Perekat Logam (Adhesive)

ii. Epoksi

Pelekat sintetik gabungan cecair resin dan logam Menghasilkan cantuman yang kuat bagi logam,

getah dan plastik

Banyak digunakan dalam bidang automotif Rintangan terhadap persekitaran dan bahan

kimia yang lebih baik

Kimpalan

Kimpalan merupakan proses untuk mencantumkan dua atau lebih kepingan logam yang melibatkan pencairan dan peleburan logam.

Kimpalan menghasilkan sambungan yang kuat, sukar untuk dipecahkan, kukuh, dan tahan lama.

Antara bidang yang banyak mengaplikasikan kerja kimpalan adalah seperti pembinaan, industri perkapalan, cari gali petroleum dan sebagainya.

Terdapat beberapa kaedah kimpalan yang selalu digunakan untuk kerja-kerja mencantumkan logam.

Salah satu jenis yang paling banyak digunakan ialah kimpalan arka logam berperisai.

Peralatan Dalam Kimpalan Gas

Penyumpit Gas

Bahan Penambah

Peralatan Dalam Kimpalan Gas

Silinder Oksigen Silinder Asetilena

Peralatan Dalam Kimpalan Gas

Paip Getah Wheel Valve

Sambungan Kimpalan Gas

Sambungan Temu Sambungan Lekap

Jenis-Jenis Sambungan Kimpalan

Kimpalan Arka

Kimpalan arka logam berperisai melibatkan peleburan dan pencairan logam dengan menggunakan arka elektrik.

Kimpalan arka terhasil daripada perbezaan voltan di antara elektrod dan logam asas (bahan logam yang dikimpal).

Proses kimpalan jenis ini akan menghasilkan haba yang tinggi untuk mencairkan logam asas dan elektrod bagi menghasilkan kolam leburan.

Suhu yang digunakan adalah tinggi hingga mencapai 3900C.

Kaedah kimpalan arka logam berperisai ini dilakukan dengan menggunakan mesin kimpalan arka.

Peralatan Kimpalan Arka

1. Mesin kimpalan arka

2. Kabel elektrod dan bumi

3. Pemegang elektrod

4. Pengapit bumi

5. Alat pembersih logam.

Prinsip Kerja Penyambungan Kimpalan Arka