bab 6-form 1nnnnnnn

7/25/2019 BAB 6-form 1nnnnnnn

1/8

BAB 6: Sumber Tenaga

6.1 Kepelbagaian Bentuk dan Sumber TenagaPelbagai Bentuk Tenaga1. Terdapat pelbagai bentuk tenaga iaitu:

2. Jadual di bawah menunjukkan pelbagai bentuk tenaga, penerangan ringkasdan contoh-contoh dalam kehidupan harian.

Bentuk tenaga Penerangan ContohTenagakeupayaan

Tenaqa yanq tersimpandalam sesuatu objekdisebabkan kedudukannya

yanq tinggi atau apabilaberkeadaan seperti yangberikut:

dianqkat dimampatkan diregangkan dibengkokkan

ereta yang berada diatas bukit!pring atau gelang getah

yang diregangkan"ensel di atas meja#uah yang dipegang olehseorang budak lelaki"embaris yangdibengkokkan$ir yang disimpan dalam

empanganTenaga kinetik !emua objek yanq #andul yang sedang

berqerak mempunyaitenaga kinetik.

!emakin cepat sesuatuobjek bergerak, semakinbanyak tenaga kinetiknya.

berayun #urung yang terbang $ir yang mengalir !eorang lelaki yangsedang berjalan

!atelit yang mengorbit #uah yang gugur daripokok

Tenaga haba Tenaga yang meninqkatkansuhu sesuatu objek.

ayu yang terbakar %ancis yang menyala %entol elektrik yangmenyala

$ir mendidih &aba matahari

Tenaga cahaya !etiap objek yangmenqhasilkan cahayadikatakan mempunyaitenaqa cahaya.

Tenaga yang membolehkankita melihat ob.iek dalamkeadaan qelap.

%entol elektrik yangmenyala

'ilin yang menyala ayu yang terbakar 'ampu yang menyala 'ampu suluh ilat

Tenaga kimia Tenaaa yanq tersimpandalam bahan-bahan kimia danmakanan.

%akanan seperti gula,roti dan nasi

#ahan api seperti arangbatu, arang, petrol dandiesel

#ahan-bahan kimiaseperti asid hidroklorikdan natrium hidroksida

Tenaga bunyi Tenaqa yanq terhasilapabila sesuatu objekberqetar.

Tenaqa yanq berqerakdalam bentuk qelombanqdan dapat didenqar.

(uruh %u)ik daripada radio #udak yang menyanyi (endang yang dipalu #urung yang berkicau 'oceng yang berdering

Tenaga elektrik Tenaga yang dihasilkanoleh cas atau aruselektrik.

Tenaga yang digunakansecara meluas kerana

mudah diubah kepadabentuk tenaga yang lain.

ilat *inamo basikal !tesen jana kuasa #ateri atau sel kering !el suria

*isediakan oleh: ong &ui 'an Page 1


2/8


Tenaga yang dapatdipindahkan dari satutempat ke tempat yanglain melalui konduktor.

Tenaga nuklear Tenaga yang tersimpandalam nukleus atom.

Tenaga yang diperolehdaripada unsur-unsurseperti uranium dan"lutonium.

#om atom +eaktor nuklear dalamstesen jana kuasaelektrik

Pelabagai Sumber Tenaga

Terdapat pelbagai sumber tenaga iaitu:

Sumber tenagaPenerangan

#ahan api osil #ahan api osil terbentuk daripada tumbuhan danhaiwan yanq mati berjuta- juta tahun dahulu.

ontoh-contoh bahan api osil ialah:a petroleum atau minyak mentah

b gas aslic arang batu

ebanyakan bahan api osil digunakan di stesen janakuasa untuk meniana kuasa elektrik.

$ir /lektrik yang dijana menggunakan air disebuthidroelektrik.Tenaga daripada air boleh digunakan untuk memutarkanturbin dan dinamo untuk menjana tenaga elektrik distesen jana kuasa hidroelektrik.

%atahari Tenaga yang diperoleh daripada %atahari disebuttenaga suria.Tenaga haba dan tenaga cahaya merupakan dua bentuktenaga suria.!el-sel suria menyerap tenaga cahaya secara langsungdaripada %atahari dan menukarkannya menjadi tenagaelektrik.!el-sel suria digunakan untuk membekalkan elektrikbagi objek seperti kalkulator, satelit, jam dankenderaan tertentu.

$lat pemanas suria digunakan untuk menukarkan tenagadaripada %atahari menjadi tenaga haba dan digunakanuntuk memanaskan air dan tujuan memasak.

(eoterma Tenaga yang berpunca daripada bahagian dalam #umi yang sangat panas dalam bentuk tenaga haba.

$ir yang terperangkap di bahagian dalam tanah adalahsangat panas dan berada dalam bentuk stim yangbertekanan sangat tinggi.

ebanyakan kawasan geoterma adalah berhampiran



3/8


dengan gunung berapi, kolam air panas dan geiser.

Tenaga geoterma boleh digunakan sebagai sumber terusbagi pemanasan dan sebagai alat peniana stim segerauntuk memutarkan turbin bagi menjana tenaga elektrik.

$ngin $ngin merupakan udara bergerak yang mempunyaitenaga kinetik.

$ngin mempunyai tenaga kinetik yang digunakan untukmemutarkan kincir angin bagi tujuan-tujuan yangberikut:a menjana tenaga elektrikb mengisar bijirin seperti gandum

c menumbuk jaqung

d mengepam air untuk kegunaan haiwan dan

pengairan0mbak 0mbak mempunyai tenaga keupayaan dan tenaga kinetik

yang digunakan bagi memutarkan turbin dan dinamodalam stesen jana kuasa untuk menjana tenaqa elektrik.

#ahan apibiojisim

Tenaga yang terhasil daripada bahan-bahan biologitumbuhan dan haiwan seperti najis haiwan, tumbuh-

tumbuhan dan sampah-sarap."ereputan bahan-bahan organik seperti najis haiwandan tumbuh-tumbuhan menghasilkan gas metana./tanol diperoleh daripada bahan tumbuhan yangtertapai.#iojisim digunakan sebagai bahan api bagi menghasilkanhaba, menggerakkan mesin dan kenderaan.

#ahan radioakti #ahan-bahan radioakti seperti uranium dan plutoniumboleh digunakan untuk menghasilkan tenaga nuklear.Tindak balas nuklear menghasilkan banyak tenaga haba

yang boleh digunakan untuk menghasilkan stim. !tim ini

akan memutarkan turbin dan dinamo untuk menjanatenaga elektrik.

Tenaga daripada bahan-bahan radioakti bolehdigunakan untuk menjana tenaga elektrik bagi kapal,stesen kaji cuaca, kapal selam, rumah api dan satelit.

Sains Fokus:

*i #ra)il, tebu biojisim ditanam.( '$ yang terhasil digunakan untukmembuat etanol. /tanol merupakanbahan api cecoir yang baik dandigunakan dalam kenderaan untukmenggantikan petrol.

*i negara hina dan 3ndia, najishaiwan biojisim merupakan sumber

gas metana. (as metana berasaldaripada najis lembu yang bolehdibakar untuk menghasilkan tenagahaba.

Pelbagai Sumber Tenaga

%atahari merupakan sumber tenaga yang utama bagi pelbagai

sumber tenaga seperti tenaga hidroelektrik, tenaga suria dan tenaga biojisimkecuali tenaga geoterma dan tenaga yang berasal daripada bahan radioakti .

Matahari Sebagai Sumber Tenaga Utama

1. %atahari merupakan sumber tenaga utama yang menyokong semua hidupan didunia ini.

2. Tumbuhan hijau merupakan pengubah tenaga semula jadi yang mengubahtenaga cahaya daripada %atahari menjadi tenaga kimia dalam bentukmakanan melalui otosintesis.

4. %anusia dan haiwan bergantung pada tenaga yang disimpan dalam tumbuhan



4/8


untuk menjalankan pelbagai proses kehidupan seperti memanaskan badan,menggerakkan badan, membiak dan bergerak balas.

5. Jadual di bawah menunjukkan %atahari merupakan sumber tenaga utamabagi pelbagai sumber tenaga di #umi.

Sumber tenagaMatahari sebagaisumber tenaga utama

ngin $ngin terbentuk apabila %atahari memanaskanpermukaan #umi.

dara panos di darat yang kurang tumpatbergerak ke atas.

dara sejuk yang lebih tumpat mengalir kebawah untuk mengambil tempat udara panaslalu membentuk angin.%atahari 6 udara 6 angin

!mbak $ngin terbentuk disebabkan oleh pemanasanpermukaan #umi yang tidak sekata oleh%atahari.Tiupan angin menyebabkan air laut membentukombak.%atahari 6 udara 6 angin 6 ombak

ir $pabila air dipanaskan oleh %atahari, airtersejat daripada permukaan, lalu menjadiawan.$wan terkondensasi membentuk air hujan yangturun dan memenuhi empangan.$ir dalam empangan mempunyai tenagakeupayaan.%atahari 6 air 6 awan 6 hujan 6 tenaga hidroelektrik

Bahan api bio"isim #erasal daripada tumbuhan yang menggunakanair, karbon dioksida dan tenaga cahayadaripada %atahari untuk membuat makanan.Tumbuhan membekalkan makanan kepadamanusia dan haiwan.



5/8


Bahan api #osil "roses otosintesis berlaku dalam tumbuhan.#ahan api osil yang berasal daripada hidupanbergantung secara langsung atau tidaklangsung kepada cahaya matahari.

Matahari sebagai Sumber Tenaga Primer Perubahan tenaga1. Tenaqa boleh diubah daripada satu bentuk ke bentuk tenaqa yang lain.2. "rinsip keobadian tenaga menyatakan bahawa tenaga tidak boleh dihasilkan

atau dimusnahkan tetapi boteh ditukar kepada bentuk tenaga yang lain.4. $kti7iti yang berikut menunjukkan perubahan tenaga yang berlaku di

sekeliling kita.kti$iti Perubahan tenaga %ang terlibat

$pabila dilepaskan, ladung bandul berayundari kedudukan 8 ke9.Tenaga keupayaan 6 tenaga kinetik 6 tenaga

ipas kertas berputar apabila diletakkan diatas sebatang lilin yang menyala.Tenaga kimia 6 tenaga haba 6 tenagakinetik

$pabila sebiji bola dilambung ke atas, bola

itu bergerak ke atas dan kemudian jatuh kebawah.Tenaga kinetik 6 tenaga keupayaan6 tenaga kinetik

'oceng elektrik berderinq apabila suisdihidupkan.Tenaga kimia 6 tenaga elektrik 6 tenagakinetik 6 tenaga bunyi



6/8


"enunjuk 7oltmeter terpesong apabila rodbesi dan rod kuprum yang disambung pada7oltmeter djnasukkan ke dalam asidsul urik cair bahan kimia .Tenaga kimia 6 tenaga elektrik 6 tenaga kinetik$pabila kunci pada spring dilepaskan.kereta mainan berqerak dan mengeluarkanbunyi yang kuat.Tenaga keupayaan 6 tenaga kinetik 6 tenaga bunyi

(elung wayar nikrom menjadi panas apabilaarus elektrik mengalir melaluinya.Tenaga elektrik 6 tenaga haba

Perubahan Bentuk Tenaga 6.& Sumber Tenaga %ang Boleh 'iperbaharui dan Tidak Boleh 'iperbaharui

Sumber Tenaga %ang Boleh 'iperbaharui Tidak Boleh 'iperbaharuiTerdapat dua jenis sumber tenaga di #umi ini, iaitu sumber tenaga yang bolehdiperbaharui dan sumber tenaga yang tidak boleh diperbaharui. $pakahperbe)aan antara kedua-dua jenis sumber tenaga ini

Sumber Tenaga %ang Boleh 'iperbaharui dan %ang Tidak Boleh 'iperbaharui1. !umber tenaga yang boleh diperbaharui ialah sumber tenaga yang boleh

diganti semula selepas digunakan dan tidak akan mengalami kehabisan.&. !umber tenaga yang tidak boleh diperbaharui ialah sumber tenaga yang tidak

boleh diganti semula dan akan mengalami kehabisan pada suatu masa.(. Jadual di bawah menunjukkan pengelasan sumber tenaga yang boleh

diperbaharui dan yang tidak boleh diperbaharui.



7/8


). ayu api merupakan sumber tenaga yang boleh diperbaharui kerana kayu apiberasal daripada tumbuhan.

*. esemua sumber tenaga yang tidak boleh diperbaharui mencemarkan alamsekitar.

6. Jadual di bawah menunjukkan sumber tenaga yang mencemarkan alam sekitardan yang tidak mencemarkan alam sekitar.

Kebaikan dan Keburukan Sumber Tenaga %ang boleh 'iperbaharui

Sumber tenaga Kebaikan Keburukan

ir+tenagahidroelektrik,

o #ersiho %uraho Tidak

mengakibatkanpencemaran

o "embinaan empangan dan stesenkuasa adalah mahal danmemusnahkan habitat

o &anya sesuai di kawasanbergunung dan mempunyai hujan

yang banyakMatahari o #oleh dihasilkan

secara berterusano Tidak


o Tidak diperoleh pada waktu malamo &anya boleh digunakan apabila

matahari wujudo !el suria adalah mahal

ngin o Tidakmengakibatkanpencemaran

o #ergantung kepada kehadiranangin

o %emerlukan pembinaan kincirangin yang banyak di kawasanberangin

o #ising!mbak o Tidak


o &anya menjana elektrik dua kalisehari semasa air pasang dansurut

o &anya sesuai di kawasan perairandi mana mempunyai potensi ombak

yang tinggi

Bio"isim o

%uraho %udah diperoleho %engurangkan sisa

persekitaran

o

%enghasilkan karbon dioksida danasap yang mencemarkan udara

o %enghasilkan sedikit tenagasahaja


MatahariAirAnginBiojisimOmbakGeotermaKa ! a"i

"etroleum(as asli bahan api$rang batu osil

ranium bahan

"lutonium radioakti


8/8


Kebaikan dan Keburukan Sumber Tenaga %ang Tidak boleh 'iperbaharui

Sumber tenaga Kebaikan Keburukan#ahan api osil

petroleum, gasasli, arang batu

%urah%enghasilkantenaga yang banyakdaripada kuantiti

bahan api yangsedikit%udah disimpandan diangkut

%enghasilkan jelaga, asap dangas-gas berbahaya seperti sul urdioksida yang mencemarkan udaradan menyebabkan hujan berasid

arbon dioksida yang dihasilkanmemburukkan keadaan kesanrumah hijau

#ahan radioakti %enghasilkantenaga yang banyakdaripada kuantitibahan api yangsedikitTidak

membebaskan gas-gas berbahaya keatmos era

!isa radioakti menghasilkan sinarradioakti yang berbahaya jikatidak dikawal.

emalangan di loji nuklear bolehmenyebabkan maut

6.( Kepentingan Memelihara Sumber Tenaga

Penggunaan Tenaga se-ara Berkesan

*isediakan oleh: ong &ui 'an Page #

bab 6-form 1nnnnnnn

Documents