16/12/2015

1

Bab 1

16/12/2015

2

Di akhir pembelajan, pelajar akan dapat :

Menyenaraikan ciri-ciri pelbagai jenis mikroorganisma mengelaskan pelbagai kumpulan mikroorganisma kepada bakteria, kulat, protozoa, virus dan alga memerihalkan ciri-ciri bagi setiap kumpulan mikroorganisma

Pengelasan mikroorganisma

Bakteria Kulat protozoa virus Alga

16/12/2015

3

16/12/2015

4

Ciri-ciri Bakteria

Bentuk tetap – ada dinding sel

Ada kapsul berlendir- perlindungan

Ada flagelum- untuk bergerak

Hidup di tempat lembap

2 cara membiak : - 1) seks -konjugasi 2) aseks-belahan dedua/spora

Mendapat makanan melalui penguraian bahan organik mati (pereputan)

Peta Buih : ciri-ciri bakteria

Bakteria berklorofil membina makanan sendiri (AUTOTROF)

16/12/2015

5

Ciri-ciri Kulat

Tidak ada klorofil

2 jenis : 1) besar- cendawan 2) seni – yis & mukor

Bernafas secara anaerob

Hidup di tempat lembap

Mukor membiak secara aseks- pembentukan spora

Mendapat makanan melalui penguraian bahan organik mati dan perumah (parasit)

Peta Buih : ciri-ciri kulat

Yis membiak melalui pertunasan

16/12/2015

6

Ciri-ciri protozoa

Saiz mikroorganisma terbesar

Protozoa autotrof-bina makanan melalui fotosintesis

Hidup di dalam air (akuatik), tanah lembap & dalam badan parasit

Peta Buih : ciri-ciri protozoa

Protozoa parasit- bina makanan dalam sel parasit

Protozoa saprofit – makan makanan tepu

Membiak melaui : 1) Seks –konjugasi 2) aseks – belahan

dedua

16/12/2015

7

16/12/2015

8

Ciri-ciri virus

Paling seni-kecil

Tidak mempunyai organisasi sel lengkap – bukan haiwan dan bukan tumbuhan

Peta Buih : ciri-ciri virus

Membiak dalam sel hidup

Tidak berespirasi, berkumuh dan metabolisme

16/12/2015

9

16/12/2015

10

16/12/2015

11

Ciri-ciri alga

Tumbuhan unisel

Bentuk tetap-ada dinding sel

Peta Buih : ciri-ciri alga

Membiak melalui : 1) seks-konjugasi 2) aseks – belahan

dedua, spora

Hidup di tempat lembap dan bercahaya

16/12/2015

12

Faktor yang mempengaruhi pertumbuhan mikroorganisma

nutrien kelembapan cahaya suhu pH

Semua perlu nutrien kecuali virus

Semua memerlukan air kecuali virus

Mikroorganisma akan membentuk spora apabila kering

Mikroorganisma aktif dalam gelap kecuali mikroorganisma fotosintetik

Akan mati pada suhu rendah

Aktif pada suhu bilik (normal)

Akan mati pada takat didih kecuali spora

Berasid dan beralkali akan mematikan mikroorganisma

Persekitaran neutral-sesuai hidup

Kegunaan mikroorganisma

Percernaan makanan

Bakteria dalam usus besar manusia hasilkan vitamin K dan B12

Proses pereputan

Bakteria dan kulat pengurai menjalankan proses penguraian

Perubatan

-Antibiotik dihasilkan drp bakteria dan kulat, cth : peniselin - Hasilkan vaksin untuk hasilkan antibodi

Pertanian

-Bakteria pengurai tambahkan humus tanah - Bakteria pengikat nitrogen – membekalkan nitrat kpd pokok

perindustrian

-Makanan –yis, bakteria -Tali – bakteria - barangan kulit-bakteria

Kejuruteraan ginetik

Organisma ubahsuai digunakan dalam perubatan- insulin, protein

16/12/2015

13

16/12/2015

14

patogen

Ialah mikroorganisma berbahaya yang menyebabkan penyakit

Terdiri daripada : -Bakteria - Virus -Kulat -Protozoa

Kesan patogen terhadap manusia

Bakteria Virus protozoa kulat

Membiak dan menghasilkan bahan kimia yang bertoksik yang boleh membunuh sel perumah

Membiak dalam sel perumah dan memecahkan sel perumah

Menghasilkan bahan kimia yang bertoksik yang boleh membunuh sel perumah

Merembeskan enzim untuk mencernakan sel perumah lalu menyerap hasil pencernaan tersebut

16/12/2015

15

Penyakit disebabkan

bakteria

Tibi (tuberkulosis) Taun (kolera)

Penyakit kelamin

Bacillus tuberculosis Vibro cholerae

Bakteria berbentuk spirilum Bakteria berbentuk kokus

sifilis Gonorea

Penyakit disebabkan

bakteria

Tibi (tuberkulosis)

•Ialah batuk kering bawaan bakteria Bacillus tuberculosis berbentuk rod • cara jangkitan : - udara tercemar • simpton : -Penurunan berat badan - batuk berterusan - sakit dada - cepat letih

Taun (kolera)

•Disebabkan bakteria vibro cholea berbentuk koma • cara jangkitan: - air atau makanan kotor • simpton : - Cirit-birit teruk -Muntah -Kelesuan badan - dahaga

Penyakit kelamin

Ada 2 iaitu : 1) sifilis : disebabkan oleh bakteria berbentuk spirilum yang berflagelum simpton : - bintik-bintik merah pada ulser di bahagian pembiakan 2) Genorea (biasa) Disebabkan bakteria kokus Simpton : - sakit pada organ pembiakan, pengeluaran bendalir yang pekat dan berwarna putih dari organ pembiakan

16/12/2015

16

Penyakit disebabkan

virus

selesema poliomielitis

Demam denggi

Virus inflenza

Vibro poliomielitis hepatitis

AIDS

Virus hepatitis B Virus HIV

Nyamuk aedes

Penyakit disebabkan

virus

selesema

• disebabkan virus influenza • cara jangkitan : - air tercemar di udara • simpton : - demam, hidung berair, sesak nafas, sakit kerongkong.

poliomielitis

• disebabkan virus poliomielitis • cara jangkitan : - air tercemar di udara - Makanan @ minuman tercemar • simpton : - demam, otot x berfungsi, lumpuh

Demam denggi

• disebabkan virus yang dibawa nyamuk Aedes • simpton : - demam panas, bintik-bintik merah pada kulit, sakit tulang, pendarahan dalaman

hepatitis

• disebabkan virus hepatitis A & B yang menyerang sel hati • cara jangkitan : - air dan makanan tercemar • simpton : - demam, sakit sendi dan otot, bengkak hati

AIDS

• disebabkan virus HIV yang membunuh sel limfosit menyebabkan sistem pertahanan badan menjadi lemah • cara jangkitan : - seks, kongsi jarum penagih dadah • simpton : - penurunan berat badan, bengkak kelenjar limfa

16/12/2015

17

Penyakit disebabkan

kulat

panau

• sejenis penyakit kulit • cara jangkitan : - melalui sentuhan - melalui udara dan air • simpton : - kegatalan , tompok-tompok putih pada kulit

kurap

• sejenis penyakit kulit lebih serius dari panau- celah jari, kaki, kulit kepala. • cara jangkitan : - udara dan air • simpton : - keguguran rambut, kegatalan, tompok merah pada kulit dan pengelupasan kulit.

Penyakit disebabkan

protozoa

• penyakit kronik bawaan parasit plasmodium yang memusnahkan sel hati & darah merah. • cara jangkitan : - dibawa oleh nyamuk Anopheles betina. • simpton : - demam dingin, air kencing pekat, anemia dan limpa bengkak.

Malaria Disenteri ameba

• disebabkan oleh protozoa Entamoeba histolytica • cara jangkitan : - makanan dan minuman tercemar • simpton : - cirit-birit, sakit perut, kesukaran membuang air besar

16/12/2015

18

Kaedah jangkitan patogen

udara air makanan sentuhan vektor

Patogen dari air liur –batuk, bersin

Selesama, batuk kering, demam campak, tibi dan difteria

Patogen dari najis yang mencemarkan air (banjir)

Kolera, tifoid, hepatitis A dan disenteri

Peralatan masak tidak bersih dan ada patogen

Kolera,tifoid dan hepatitis A

Seperti seks

Penyakit kelamin dan AIDS

Haiwan @ serangga yang bawa patogen

Nyamuk, lalat, tikus

16/12/2015

19

Cara mencegah jangkitan penyakit

Kawalan vektor Kaedah pensterilan Keimunan

Kawalan pembiakan

nyamuk

Kawalan pembiakan

lalat

Proses membunuh

patogen

Penggunaan sinar gama

Penggunaan bahan kimia

Penggunaan haba

Aktif Pasif

Badan sendiri hasil

antibodi

Diberi antibodi -suntikan

16/12/2015

20

Keimunan

Ialah keupayaan badan seseorang untuk menghasilkan antibodi yang mencukupi bagi menentang penyakit

Keimunan aktif- iaitu terhasil apabila badan sendiri hasilkan antibodi

Keimunan pasif- iaitu Keimunan diperoleh secara terus dari suntikan bukan badan yang hasilkan

16/12/2015

21

Jenis-jenis keimunan

Aktif Pasif

Semula jadi buatan Semula jadi buatan

16/12/2015

22

Keimunan aktif

semulajadi

Keimunan aktif

buatan

Antibodi yang terhasil secara sendiri oleh sel

darah putih apabila badan

dijangkiti patogen

(demam, batuk kering)

Antibodi yang terhasil oleh sel

darah putihapabila badan sendiri diberi suntikan vaksin bagi

merangsang sel darah putih.

Antibodi dihasilkan oleh sel darah putih

(badan kita sendiri)

Keimunan pasif

semuladi

Keimunan pasif

buatan

Antibodi yang diperoleh

secara terus dari seseorang

dan tidak tahan lama. Cth : bayi dapat antibodi

dari ibunya.

Antibodi yang diperoleh hasil

suntikan antiserum. Cth : darah

manunia,haiwan yang imun terhadap

penyakit

Kedua-dua ini, antibodi secara terus diperoleh

dari sumber luar

16/12/2015

23

Cara merawat penyakit

Rawatan tradisional Rawatan moden

Guna akar kayu, pokok herba,

haiwan

Bawang putih – cegah selesema

Halia – rawat sakit perut

Pokok lidah buaya – rawat

kegatalan

Limau nipis- rawat sakit kulit

Penggunaan antibiotik

pembedahan radioterapi Penggunaan antiserum

Berbentuk kapsul, cecair, pil

Membunuh patogen kecuali virus

Merawat @ membuang bahagian yang berpenyakit

Guna Sinar-X @ sinar Gama

Bunuh sel kanser

Cecair darah yang ada antibodi

Drpd : darah haiwan @ manusia

Contoh : darah kuda