and...keselamatan kesihatan, pekerjaan dan alam sekitar (oshe) fakta-fakta sekilas pandang penunjuk...

KeselAMAtAN KesihAtAN, PeKerjAAN DAN AlAM seKitAr (oshe)

fakta-fakta sekilas Pandang

Penunjuk Prestasi Peristiwa:

19.0%Pengurangan bilangan kemalangan

tM sarawak menerima:

ANugERAH EMASKecemerlangan osh Kebangsaan 2007

Menara tM dianugerahkan:

EMS ISO 14001:2004Pensijilan bagi operasi & Penyelenggaraan, bangunan Tinggi

Menara tM mencatatkan pengurangan:2.5% dalam penggunaan tenaga elektrik2.0% dalam penggunaan air

PENcAPAIAN KAMI

“Cabaran Untuk Kejayaan”

Kejayaan dalam Keselamatan Kesihatan, Pekerjaan dan Alam Sekitar (OSHE) merupakan satu perjalanan yang berterusan, bukan satu destinasi; dan ianya hanya akan menjadi kenyataan dengan wujudnya sikap berwaspada dan usaha-usaha yang diselaraskan oleh pihak Pengurusan dan anggota di semua peringkat secara menyeluruh. TM beriltizam memupuk warga kerjanya menghargai kepentingan OSHE dan mengambil tanggungjawab individu untuk memastikan keselamatan tempat kerja di samping keprihatinan terhadap alam sekitar.

Setiap warga TM digalakkan untuk memberikan maklum balas sekiranya sebarang bahaya dikenalpasti atau

insiden berlaku, supaya langkah-langkah kawalan yang bersesuaian dapat dilaksanakan untuk mencegahnya daripada berulang. Polisi-polisi OSHE TM membantu melindungi aset terpentingnya – iaitu sumber manusianya – serta persekitaran fizikal dan persekitaran semula jadi yang didiaminya.

Dengan sokongan pihak Pengurusan TM, langkah-langkah dan strategi-strategi pencegahan telah dilaksanakan di semua tempat kerja. Hasilnya, prestasi keseluruhan OSHE Kumpulan telah menunjukkan kemajuan dari segi pengurangan bilangan kecederaan, kehilangan masa akibat kecederaan dan kos-kos yang berkaitan. Sungguhpun, kami berpuas hati dengan rekod pada tahun 2008, namun kami tetap mensasarkan pencapaian yang lebih baik pada masa akan datang.

UtAMAKAN KeselAMAtANTahap kecemerlangan produktiviti

tercapai apabila langkah-langkah keselamatan dipenuhi.

INISIATIF-INISIATIF UTAMA

184 TELEKOM MALAYSIA BERHAD

tempoh dua tahun lalu (seperti yang dipaparkan dalam Jadual 1), Kadar Keterukan (SR) sekali lagi meningkat, disebabkan oleh kematian lapan orang pekerja kontraktor.

Jadual 1 : Penunjuk Prestasi Insiden

ir sr

2008 1.1 1,050.64

2007 1.4 153.18

2006 2.1 11.99

nota: Kadar Insiden di Malaysia tahun 2007 ialah 6.8.

Definisi:Kadar Insiden ialah bilangan kemalangan setiap • seribu pekerjaKadar Kehilangan ialah bilangan Jumlah Hari Bekerja • Yang Hilang bagi setiap sejuta jam bekerja

TM Sarawak memiliki tahap pencapaian tinggi yang boleh dicontohi dalam Kumpulan; ia telah menerima Anugerah Kecemerlangan OSH Kebangsaan (Anugerah Emas) dalam Sektor Telekomunikasi pada tahun 2007.

Dari aspek alam sekitar, TMF Services Sdn Bhd (TMFS) telah berjaya melaksanakan Sistem Pengurusan Alam Sekitar berdasarkan EMS ISO 14001: 2004 di Menara TM. TMFS telah mengambil langkah-langkah bagi memastikan operasi dan aktiviti-aktiviti penyelenggaraan di Menara TM mematuhi syarat-syarat yang ditetapkan. Hasil komitmen

mereka, Unit Pengurusan Bangunan Komersial (CBM) TMFS telah dianugerahkan Pensijilan EMS ISO 14001: 2004 oleh SIRIM. Menara TM merupakan bangunan pintar yang pertama di Malaysia yang menerima penghargaan sedemikian.

Sistem Pengurusan Alam Sekitar membolehkan pengukuran secara tepat dan pemantauan ke atas penggunaan bekalan elektrik dan air, yang mana kedua-duanya memberi impak kepada alam sekitar. Data yang diperolehi bagi 2008 menunjukkan penggunaan bagi kedua-duanya telah berkurangan.

penggunaan elektrik • – penggunaan purata bulanan berkurang sebanyak 2.5% daripada 1.91 Mega kiloWatt sejam (MkWh) pada tahun 2007 kepada 1.87 MkWh pada tahun 2008.

penggunaan air• – kecekapan operasi yang lebih baik menghasilkan penurunan penggunaan air melebihi 2.0% dalam beberapa bulan. Sehingga akhir tahun 2008, Menara TM merekodkan penurunan penggunaan air sebanyak 2.0% daripada 13,253 meter padu (cu.m) pada tahun 2007 kepada 10,829 cu.m.

Dato’ hamzah yaakob, Ketua Pegawai Eksekutif TMFs, dan Tuan hj baharuddin Abdullah, Pengurus besar TMFs, menerima sijil EMs Iso 14001 daripada sIrIM.

TM sarawak telah dianugerahkan Anugerah Kebangsaan Kecemerlangan oshE (Anugerah Emas).

Rajah 1: Jumlah kemalangan (2005-2008)

2005 2006 2007 2008

25 48 33 27

Seperti yang tertera di Rajah 1, bilangan kemalangan dan kecederaan telah berkurang sejak tahun 2006. Perangkaan ini adalah berdasarkan kepada dua ukuran, iaitu Kadar Insiden (IR) dan Kadar Keterukan (SR) seperti yang ditetapkan dalam Peraturan Pemberitahuan Kemalangan, Kejadian Berbahaya, Keracunan dan Penyakit Pekerjaan 2004 (NADOPOD). Kompilasi statistik ini dilaksanakan setiap suku tahun. Ketika bilangan insiden dan kemalangan berkurangan dalam

Kempen-kempen Keselamatan oshE yang dijalankan di negeri selangor.

185LAPORAN TAHUNAN 2008

AKTIVITI-AKTIVITI uTAMA OSHE YANg DILAKSANAKAN PADA TAHuN 2008:

kaji1. an pernyataan polisi tM osHeKajian semula Pernyataan Polisi TM menggariskan komitmen Kumpulan terhadap OSHE di samping mematuhi undang-undang serta syarat-syarat Standard Organisasi Antarabangsa (ISO). Polisi yang disemak semula telah diperakui oleh Jawatankuasa Pengurusan OSHE pada Disember 2008. Ia mengukuhkan komitmen TM dalam bahagian-bahagian berikut:

Untuk mematuhi keperluan • Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan (OSH) serta alam sekitar yang berkaitan.

Untuk mengambil semua langkah • yang wajar dan praktikal untuk meminimumkan bahaya kesihatan dan risiko kecederaan bagi anggota TM, kontraktor-kontraktor dan pihak-pihak lain yang terlibat dengan aktiviti-aktiviti perniagaan TM.

Untuk mengelakkan pencemaran • dan kerosakan harta benda TM menerusi pengekalan sumber asli dan alam sekitar secara aktif.

Untuk mempertingkatkan Sistem • Pengurusan OSHE secara berterusan.

semakan struktur urus tadbir 2. osHe tM

Bagi memastikan penguatkuasaan peraturan OSHE yang lebih meluas di tempat-tempat kerja, struktur urus tadbir OSHE telah disemak semula dalam suku tahun ketiga 2008, menjadikan Ketua Bahagian Pembangunan Rangkaian (ND) dan Operasi Rangkaian (NO) bertanggungjawab secara langsung ke atas perkara-perkara yang berkaitan OSHE. Satu ciri utama struktur OSHE yang baru ialah penubuhan satu Jawatankuasa ND dan NO OSHE yang mengawasi semua tugas jawatankuasa kawasan. Seterusnya, sejajar dengan penyusunan semula Pengurusan Modal Insan Kumpulan (GHCM), fungsi dan tanggungjawab Unit OSHE telah ditetapkan kepada dua pecahan unit yang utama: Polisi & Prestasi dan Pematuhan & Khidmat Nasihat.

dilengkapi ciri-ciri keselamatan dan adalah lebih stabil. Tangga jenis ini merupakan yang pertama di Malaysia dan boleh dianggap satu contoh ‘amalan terbaik’ untuk bekerja di tempat-tempat yang tinggi.

latihan pasport keselamatan 5. niosH-tM

Program latihan ini, yang dianjurkan bersama Institut Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan Negara (NIOSH), telah diperkenalkan pada akhir 2006. Seramai 400 orang anggota kontraktor menghadirinya pada 2007, dan lebih daripada 2,400 orang anggota kontraktor memperoleh pasport keselamatan mereka pada 2008. Program ini merupakan suatu integrasi usahasama di antara Unit OSHE, Bahagian Perolehan Kumpulan dan Bahagian-Bahagian Operasi untuk menguatkuasakan keperluan OSHE yang baru dalam kontrak-kontrak. TM menjangkakan penyertaan 100.0% daripada Kontraktor Jadual Kadar Harga (JKH) dan Mini JKH pada suku pertama 2009, sebelum program ini berkuat kuasa sepenuhnya pada bulan April 2009.

kerja Di tempat tinggi – latihan 6. bekerja Di tiang

Merujuk kepada risiko berkaitan dengan kerja di tempat tinggi, Jawatankuasa Pengurusan OSHE TM bersetuju mewajibkan satu program latihan keselamatan kepada semua yang bekerja di tiang atau tangga. Program latihan ini akan diteruskan hingga 2009 bagi memenuhi keperluan anggota yang masih belum memanfaatkannya.

latihan untuk pegawai penyelia 7. bahagian pembangunan rangkaian

Seramai 464 Pegawai Penyelia (SO) daripada Bahagian Pembangunan Rangkaian seluruh negara telah menghadiri latihan untuk meningkatkan pengetahuan dan keupayaan mereka untuk memulakan langkah-langkah proaktif dan memantau pematuhan terhadap keperluan OSH oleh kontraktor dan anggota mereka ketika bekerja di lokasi-lokasi TM. Program latihan ini memenuhi keperluan pematuhan peruntukan OSHA 1994.

pelaksanaan sistem pengurusan 3. osH berdasarkan oHsas18001:2007

Satu projek Percubaan Sistem Pengurusan OSH (OSHMS) telah dilancarkan pada Julai 2008 di Operasi Rangkaian Kawasan Selatan di Melaka dengan menumpukan kepada aktiviti-aktiviti Jaminan & Pemberian Perkhidmatan (SAF) & capaian. Projek tersebut adalah lanjutan daripada Rangka Kerja Sistem Pengurusan OSHE TM, dan objektifnya adalah untuk mewujudkan satu persekitaran pekerjaan yang mempunyai langkah-langkah keselamatan dan kesihatan yang memenuhi syarat-syarat yang ditetapkan oleh kerajaan serta memenuhi standard yang berkaitan. Projek ini menekankan betapa perlunya anggota-anggota dan kontraktor-kontraktor TM untuk menggabungkan produktiviti dan kecekapan dalam memberikan perkhidmatan berkualiti di tempat kerja yang selamat dengan meminimumkan pendedahan kepada hazard atau risiko kesihatan. Ia melibatkan pengenalpastian terperinci hazard kerja, penilaian risiko dan aktiviti-aktiviti pengawalan risiko serta pembangunan lengkap prosedur OSH dan arahan kerja. OSHMS yang dibangunkan bersama oleh Rangkaian Operasi, Unit OSHE serta Pengurusan Produktiviti & Kualiti, dijangka dilaksanakan secara berperingkat ke seluruh negara.

peningkatan tahap keselamatan 4. tangga Dengan pematuhan piawai bs 2037:1994

Untuk memastikan tahap keselamatan yang lebih baik dan meminimumkan kecederaan, tangga-tangga aluminium mudah alih baru dengan ciri-ciri keselamatan tambahan yang menepati standard BS 2037:1994 telah diperkenalkan untuk kegunaan anggota Rangkaian Operasi. Sebanyak 665 buah tangga telah diagihkan ke seluruh negara bagi menggantikan tangga-tangga sebelumnya. Program menaik taraf ini dijangka disiapkan sepenuhnya pada akhir 2009. Tangga-tangga baru ini membolehkan anggota penyelenggaraan bekerja sendiri di tiang tanpa perlu dibantu kerana ia

KeselAMAtAN KesihAtAN, PeKerjAAN DAN AlAM seKitAr (oshe)



in8. duksi osH untuk pengambilan baru Hsbb

Program induksi ini diperkenalkan khusus untuk pengambilan baru yang berkaitan Jalur Lebar Berkelajuan Tinggi (HSBB). Objektifnya adalah untuk mewujudkan kesedaran di kalangan anggota baru mengenai kepentingan mematuhi keperluan OSHE. Seramai 732 pengambilan baru telah menghadiri program ini.

kempen dan pameran osHe9. Kempen-kempen dan pameran-pameran telah diperkenalkan pada 2005 dan terus dilaksanakan bagi menggalakkan budaya kesihatan dan keselamatan di TM. Setiap tahun, negeri-negeri terpilih menganjurkan kempen-kempen OSHE yang disertai sepenuhnya oleh Jawatankuasa OSHE Negeri masing-masing. Pada 2008, Pulau Pinang, Selangor, Negeri Sembilan, Sabah dan Kuala Lumpur telah menganjurkan program mereka.

keutamaan pada 2009. Inisiatif-inisiatif termasuk Program Keselamatan Tangga dan latihan keselamatan bekerja di tempat tinggi yang lain. Unit OSHE, Operasi Rangkaian dan Pembangunan Rangkaian akan turut menyemak prosedur yang sedia ada bagi kerja-kerja sedemikian, dan apabila ia telah siap, anggota yang terbabit akan diberi taklimat tentang hasilnya.

Diharapkan pendekatan pelbagai cara ini akan membawa kepada penglibatan lebih ramai anggota bagi memastikan persekitaran kerja yang lebih selamat dan lebih sihat. Mesyuarat-mesyuarat diadakan dari masa ke semasa akan diteruskan bagi menggalakkan penyertaan anggota dalam semua aktiviti OSHE. Pengetahuan mengenai kesan isu-isu keselamatan terhadap tempat kerja akan membolehkan anggota TM untuk mengambil tindakan yang sesuai apabila perlu; dan memaklumkan kepada pihak atasan mereka berdasarkan kesesuaian. Maklumbalas mereka amat bernilai dan amat dihargai.

MELANgKAH KE HADAPANPelan Strategik OSHE telah dibangunkan di bawah Program Peningkatan Prestasi (PIP 2.0) di seluruh syarikat bagi membolehkan TM mencapai objektif organisasinya. Semua aktiviti-aktiviti OSHE diselaraskan dengan aktiviti unit-unit lain dalam Kumpulan mereka. Bagi memastikan keseluruhan inisiatif berjaya, TM telah mengenal pasti keperluan membina hubungan yang lebih kukuh dengan subsidiari-subsidiari dan syarikat operasi yang berkaitan, terutamanya dari segi Pembangunan Manusia dan Harta Korporat.

Analisis terbaru risiko-risiko OSHE TM menunjukkan bahawa kos paling tinggi akibat kecederaan adalah berpunca daripada pekerja yang terjatuh. Anggota TM dari bahagian Operasi Rangkaian dan Pembangunan Rangkaian serta anggota kontraktor sering dikehendaki bekerja di tempat tinggi. Oleh itu, usaha untuk mengurangkan risiko kecederaan di kalangan anggota yang bekerja di tempat tinggi merupakan satu

Kempen-kempen dan Pameran oshE.


Sejak penubuhannya, TM telah memainkan peranannya dalam pembangunan negara. Dari menyediakan wadah untuk rakyat Malaysia berkomunikasi di antara satu sama lain, telekomunikasi telah berevolusi menjadi elemen perbezaan yang memberikan kelebihan kompetitif buat organisasi-organisasi dan syarikat-syarikat. Sambil menyumbang kepada negara, TM berpegang kepada prinsip melaksanakan perniagaannya secara bertanggungjawab. Biarpun konsep tanggungjawab korporat (CR) hanya menjadi sebutan baru-baru ini, ianya telahpun menjadi sebahagian daripada operasi dan strategi TM sejak sekian lama, mempengaruhi perancangan perniagaan, keputusan dan tindakan Kumpulan. Dalam membuktikan komitmennya kepada CR, TM adalah penandatangan kepada United Nation Global Compact dan menyokong penuh 10 prinsip

tANGGUNGjAwAb KorPorAt

Malaysian Business – CIMA Enterprise Governance Awards 2008– Pemenang Kategori csr– Pemenang Anugerah Merit

Dato’ Zam, Ketua Pegawai Eksekutif Kumpulan TM menerima anugerah Malaysian Business – CIMA Enterprise Governance Awards untuk kategori csr.

yang Mulai raja Muda Perak, Dr nazrin shah (dua dari kanan) menyampaikan anugerah rasmi StarBiz-ICRM Corporate Responsibility Award 2008

dalam Kategori Tempat Kerja kepada Dato’ Zam, Ketua Pegawai Eksekutif Kumpulan.

yang terkandung di dalamnya yang bertumpu kepada hak-hak kemanusiaan, kesaksamaan tenaga buruh, tanggungjawab terhadap alam sekitar dan anti-korupsi.

Tanggungjawab korporat (CR) dalam Kumpulan TM adalah berpandukan strategi CR yang komprehensif yang menggambarkan visi Kumpulan untuk menjadi peneraju ‘pembekal komunikasi generasi baru di Malaysia, memenuhi keperluan pelanggan menerusi inovasi dan kecemerlangan pelaksanaan’. Dalam operasi seharian, ini bermakna berusaha ke arah kecemerlangan perkhidmatan bagi memperkayakan gaya hidup pelanggan-pelanggannya; mewujudkan persekitaran kondusif yang merangsang dan memperkasakan anggota; mengekalkan prinsip-prinsip tertinggi Urus Tadbir Korporat untuk memberi nilai



tambah kepada pemegang-pemegang saham; memenuhi keperluan masyarakat, termasuklah golongan yang terpinggir; dan terus membawa negara ke peringkat yang lebih tinggi menerusi penyediaan perkhidmatan dan penyelesaian generasi akan datang yang inovatif. Didorong oleh prinsip-prinsip ini, TM telah sekian lama mewujudkan amalan CR yang kukuh yang meliputi aspek pasaran, tempat kerja, masyarakat dan alam sekitar.

cR DI PASARAN

TM komited dalam melaksanakan prinsip berintegriti, kesaksamaan dan keterbukaan di dalam urusannya dengan pihak-pihak berkepentingan. Prinsip-prinsip ini telah menjadi tunjang kepada perhubungan TM dengan para pemegang saham, pelanggan, rakan niaga, vendor, golongan pelabur, media dan badan kawal selia sejak dahulu lagi; sehinggalah pada baru-baru ini, semua ini telah dinyatakan secara lebih formal dalam kenyataan-kenyataan dan polisi-polisi berhubung urus tadbir korporat, etika perniagaan, etika perolehan, pengurusan risiko dan hubungan dengan pihak berkepentingan.

Urus Tadbir korporatSebagai sebuah Syarikat Berkaitan Kerajaan (GLC), TM bukan sahaja mematuhi Kod Urus Tadbir Korporat Malaysia, tetapi juga Buku Hijau yang dikeluarkan oleh Jawatankuasa Putrajaya berkenaan Prestasi Cemerlang GLC, yang mengandungi Garis Panduan bagi Meningkatkan Keberkesanan Lembaga Pengarah. Kumpulan sentiasa mengemaskini rangka kerja Urus Tadbir Korporat dengan menggunapakai amalan-amalan terbaik antarabangsa yang relevan kepada industri telekomunikasi. Secara kolektif, langkah-langkah ini memastikan proses-proses dan sistem-sistem dalaman TM adalah selaras dengan peningkatan kecekapan, ketelusan dan kebertanggungjawaban.

Urus Tadbir Korporat di TM diterajui oleh Lembaga Pengarahnya, justeru adalah tertumpu kepada integriti, kebertanggungjawaban dan kebebasan Lembaga Pengarah. Seperti yang dinyatakan pada halaman 80 Laporan Tahunan ini, komposisi dan keseimbangan Lembaga Pengarah dirangka khusus agar berkesan secara optimum. Sementara itu, Jawatankuasa Lembaga Pengarah dipandu dengan terma rujukan dan prosedur operasi yang jelas. Bagi meningkatkan lagi kepimpinan dan hala tuju yang diberikan oleh Lembaga Pengarah, satu Program Peningkatan Prestasi Lembaga Pengarah (BPIP) telah dilaksanakan pada tahun 2006 dan ianya dilengkapkan dengan latihan berterusan untuk ahli-ahli Lembaga Pengarah. Prestasi keseluruhan Lembaga Pengarah dinilai setiap tahun melalui Penilaian Keberkesanan Lembaga Pengarah yang sebelum ini bertujuan untuk menentukan perkara-perkara yang perlu ditangani dan diberikan perhatian.

Etika PerniagaanRangka kerja Urus Tadbir Korporat TM diperkukuhkan dengan polisi-polisi dan panduan-panduan lain yang menguatkan lagi budaya beretika yang terbuka, telus dan berintegriti. Kod Etika Perniagaan (CBE) yang komprehensif telah dilancarkan pada tahun 2004 dan digunapakai secara saksama oleh ahli-ahli Lembaga Pengarah, Pengurusan dan anggota, dan ianya menekankan ‘integriti tanpa kompromi’ dalam semua urusan TM dengan semua pihak yang berkepentingan – dari anggota hinggalah ke pelanggan, pembekal, rakan niaga, pemegang saham, badan kawal selia, golongan masyarakat yang berkepentingan malah syarikat pesaing. Selari dengan CBE semua Pengarah Eksekutif, barisan Pengurusan dan anggota diwajibkan mengisytiharkan harta masing-masing dan kepentingan dalam Kumpulan secara tahunan. Ini adalah bagi mengelak sebarang kemungkinan konflik kepentingan. Kod tersebut juga mempunyai garis panduan yang jelas bagi menangani perdagangan orang dalam.

Etika PerolehanPada Jun 2006, TM telah melancarkan kod tatacara yang disasarkan khusus kepada perhubungan anggota-pembekal dengan menggariskan panduan dan amalan terbaik berhubung proses perolehan. Etika Perolehan TM membantu meningkatkan kadar keuntungan Kumpulan di samping mengukuhkan reputasi korporat dan persepsi pasaran. Selain menjelaskan tingkah laku beretika, dokumen tersebut turut menjadi panduan pencegahan salah laku dengan menekankan saluran selamat yang boleh digunakan oleh anggota dan/atau pembekal bagi melaporkan sebarang tindakan tidak beretika serta menjelaskan natijah negatif daripada kegagalan mematuhinya. Etika Perolehan TM merangkumi semua anak syarikat dan sentiasa dikemaskini.

Pengurusan RisikoTM mengambil setiap langkah sewajarnya bagi mengurus dan menangani risiko yang boleh memberi kesan kepada prestasi perniagaannya. Unit Pengurusan Risiko Kumpulan telah ditubuhkan bagi mewujud, merangka, mencadang dan menguruskan program Pengurusan Risiko Perusahaan (ERM) yang baik. Ini bagi memastikan semua risiko utama dapat dikenal pasti dan sistem-sistem dalaman yang perlu boleh diambil untuk mengawalnya, selaras dengan peruntukan amalan-amalan terbaik dalam Kod Urus Tadbir Korporat Malaysia. Dengan adanya ERM ini, Kumpulan dapat mengurangkan kebarangkalian masalah-masalah yang datang dengan tidak disangka. Ini penting bagi memastikan penawaran perkhidmatan berkualiti yang berterusan kepada pelanggan dan memelihara nilai pemegang saham.

hubungan dengan Pihak BerkepentinganSebagai sebahagian daripada budayanya yang terbuka dan telus, TM mempunyai saluran-saluran komunikasi yang aktif dengan pihak-pihak yang berkepentingan.



PelangganMaklum balas daripada pelanggan adalah penting sebagai kayu pengukur bagi khidmat pelanggan TM dan untuk mengemaskini arah aliran pasaran. Bagi mengetahui tahap kepuasan pelanggan, TM menjalankan kaji selidik secara bersemuka pada setiap suku tahun, yang kemudiannya digunakan untuk mengira indeks kepuasan pelanggan, salah satu Petunjuk Prestasi Utama (KPI) Kumpulan. Sementara itu, kumpulan sasaran dan panel penasihat diwujudkan bagi mengenal-pasti permintaan dan kehendak pasaran yang berubah-ubah. Selain maklum balas yang diberikan secara online, hasil sesi berkenaan digunakan untuk memperbaiki inovasi produk dan perkhidmatan TM. Selain itu, anggota TM juga dilatih secara berterusan bagi memberikan pengalaman terbaik kepada pelanggan, manakala perkhidmatan online dan saluran interaktif terus diperluaskan dan dinaiktaraf demi menawarkan perkhidmatan yang lebih banyak, lebih baik dan lebih pantas.

Pengiklanan adalah medium yang amat berkuasa yang digunapakai oleh TM bagi menjangkau pelanggan dan orang ramai secara lebih meluas. Bagi tidak menyalahgunakan saluran komunikasi ini, TM mematuhi Kod Amalan Pengiklanan Malaysia yang menggalakkan pengiklanan secara bertanggungjawab. Semua komunikasi pemasaran dilakukan dengan mengambil kira sensitiviti pelbagai budaya dan norma di negara ini.

PembekalInteraksi dengan pembekal berlaku dalam melaksanakan operasi-operasi TM dan semasa peluang-peluang latihan yang disediakan untuk pembekal-pembekal. Pada tahun 2008, sejumlah 3,617 pembekal/kontraktor telah menjalani sesi latihan yang ditaja sepenuhnya oleh TM bagi memperoleh pengiktirafan seperti yang diperlukan oleh Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia Malaysia (SKMM). TM turut menyokong pembekal-pembekal menerusi inisiatif-inisiatif am yang

cR DI TEMPAT KERJA

Anggota merupakan aset TM yang paling penting, dan pelbagai inisiatif telahpun dilakukan bagi memberi inspirasi, motivasi serta memajukan anggota bagi meningkatkan tahap kepuasan mereka, dan seterusnya tahap produktiviti. Usaha-usaha untuk mewujudkan persekitaran yang kondusif secara optimum untuk para anggota telah membolehkan Kumpulan memenangi anugerah StarBiz-Institute of Corporate Responsibility Malaysia untuk kategori Tempat Kerja.

Latihan & Pembangunan DiriBudaya korporat TM semakin menekankan meritokrasi dengan disokong sistem penilaian prestasi yang telus yang membantu mengenal-pasti anggota-anggota yang menunjukkan prestasi cemerlang. Mereka yang cemerlang ini dimasukkan dalam skim ‘laluan pantas’ bagi mempercepatkan lagi pembangunan potensi mereka. Setakat ini, kira-kira 370 orang anggota telah dimasukkan dalam golongan bakat Kumpulan, 75% daripadanya adalah berumur di bawah 35 tahun. Bagaimanapun, pembangunan kerjaya tidak terhad hanya kepada mereka yang berada di dalam kumpulan bakat ini sahaja. Setiap anggota menjalani program latihan berstruktur sekurang-kurangnya 40 jam setahun, manakala para eksekutif mempunyai pilihan tambahan untuk meningkatkan kemahiran mereka menerusi program SmartOrange. Sementara itu, pengurusan kanan dihantar ke kursus-kursus lanjutan di institusi-institusi perniagaan terkenal seperti INSEAD dan Harvard, selain melengkapkan Program Pembangunan Pengurusan Kanan – setaraf dengan Ijazah Sarjana – yang dikelolakan oleh Universiti Multimedia dan Universiti Warwick dan Strathclyde di United Kingdom. TM juga memberikan perhatian kepada program-program mentor; eksekutif kanan dilatih menjadi mentor kepada anggota-anggota peringkat bawahan yang menunjukkan potensi kepimpinan.

disasarkan kepada industri kecil dan sederhana. Kumpulan bekerjasama rapat dengan Perusahaan Kemajuan Industri Kecil dan Sederhana (SMIDEC) untuk mempromosikan EKS melalui anugerah, sesi latihan dan portal web khususnya bagi memenuhi keperluan segmen ekonomi yang penting ini.

Bagi menilai kualiti perhubungan pembekal, TM telah mengadakan kaji selidik berkala secara online sejak tahun 2006 bagi mengetahui sama ada mereka berpuas hati berkomunikasi dengan anggota TM semasa proses tender; dan sama ada mereka berpuas hati dengan cara wakil bahagian perolehan melakukan proses tersebut. Dalam kaji selidik yang lalu, TM mencatat markah 7.3, iaitu peningkatan daripada tujuh markah daripada 10 yang diperoleh pada tahun 2007.

hubungan dengan PelaburTM sentiasa mengadakan dialog secara berterusan dengan para pemegang saham dan golongan pelabur menerusi program hubungan pelabur yang dirancang secara teratur. Kumpulan mempunyai Unit Hubungan Pelabur yang proaktif dalam menyalurkan maklumat berkaitan kepada golongan pelabur tepat pada masanya. Maklumat-maklumat daripada unit ini memaklumkan kepada para pelabur strategi-strategi, prestasi dan aktiviti perniagaan utama Kumpulan yang terkini. Semua komunikasi dengan pasaran modal adalah tertakluk kepada Polisi dan Garis Panduan Hubungan Pelabur bagi memastikan pematuhan kepada amalan-amalan terbaik. Selain pengumuman keputusan kewangan pada setiap suku tahun, inisiatif penting hubungan pelabur termasuklah Hari Penganalisis Tahunan, perjumpaan empat mata, panggilan persidangan dan persidangan pelabur. Pelabur, penganalisis dan pemegang-pemegang saham juga boleh mendapatkan maklumat mengenai prestasi kewangan Kumpulan di laman webnya dan sebarang maklum balas adalah dialu-alukan menerusi [email protected].



Interaksi dengan AnggotaSejak seseorang anggota menyertai TM, mereka dimaklumkan dengan jelas apa yang diharapkan daripada mereka, dan apa yang mereka boleh harapkan daripada Kumpulan. Satu kursus pengenalan diadakan bagi mendedahkan anggota kepada pelbagai operasi di dalam TM, dan sebuah buku panduan yang menjelaskan terma-terma dan syarat-syarat pekerjaan diberikan kepada mereka. Komunikasi dengan anggota diteruskan secara dua hala, memberikan anggota peluang secukupnya untuk menyalurkan maklum balas mereka kepada penyelia langsung dan pengurusan kanan.

Ketua Pegawai Eksekutif Kumpulan sendiri berinteraksi dengan para anggota menerusi pelbagai platform. Selain lawatan berkala ke pejabat-pejabat operasi negeri, beliau mengadakan sesi ‘Teh Tarik’ dengan kumpulan 15 orang anggota, dipilih secara rawak dari seluruh negara. Pada setiap suku tahun, beliau menjelaskan kepada para anggota tentang keputusan kewangan Kumpulan dan sesi taklimat ini disiarkan secara langsung ke semua pejabat-pejabat operasi negeri di

seluruh negara. Anggota juga sentiasa dimaklumkan berkenaan perkembangan Kumpulan melalui makalah bercetak dan elektronik. Selain mendapatkan maklum balas daripada anggota semasa perjumpaan bersemuka, Komunikasi Korporat Kumpulan menggalakkan anggota menghantarkan pertanyaan dan pendapat melalui emel, yang kemudiannya akan dijawab oleh pihak berkaitan. Forum sembang di Intranet juga diwujudkan bagi menggalakkan interaksi antara anggota.

Selain daripada inisiatif-inisiatif tersebut, TM melakukan Kaji Selidik Indeks Kepuasan Anggota pada setiap tahun. Indeks tersebut telah mencatatkan peningkatan kepada 8.6% pada tahun 2008 berbanding 7.7% pada tahun 2007, menggambarkan kepuasan anggota yang lebih baik, dan ini sesuatu yang menggembirakan Kumpulan.

kesihatan & keselamatan di Tempat kerjaKesihatan dan keselamatan sentiasa diberi keutamaan dan tertakluk kepada Polisi Keselamatan Pekerjaan, Kesihatan dan Alam Sekitar (OSHE) yang telah dikaji semula pada tahun 2008 bagi menjadikan ia lebih terkini dan berkesan. TM sering menganjurkan kempen-kempen keselamatan pekerjaan dan kesihatan di ibu pejabatnya serta pejabat-pejabat negeri di mana doktor panel Kumpulan memberi ceramah dan pemeriksaan kesihatan percuma.

Dalam mewujudkan persekitaran kerja yang lebih selamat, latihan disediakan bagi mereka yang terlibat secara langsung dalam pekerjaan berisiko tinggi. Pada tahun 2008, 464 orang pegawai penyelia dari Pembangunan Rangkaian telah menghadiri latihan keselamatan, dan

kira-kira 2,400 orang anggota kontraktor menghadiri latihan National Institute of Occupational Safety and Health-TM Safety Passport Training. Selain itu, 732 orang anggota yang diambil untuk projek HSSB pula menghadiri modul latihan baru khusus untuk memenuhi keperluan mereka.

Hasil daripada langkah-langkah dan usaha keselamatan yang bersepadu, TM telah merekodkan pengurangan kemalangan sebanyak 19% pada tahun 2008. Sementara itu, TM Sarawak, telah dianugerahkan pingat Emas dalam Anugerah Kecemerlangan OSH Kebangsaan atas prestasi cemerlangnya sepanjang 2007.

kebajikan & Faedah PekerjaTM menawarkan pelbagai faedah dan kemudahan bagi meningkatkan kebajikan pekerja. Di antaranya merupakan perlindungan insurans kesihatan peribadi, faedah perubatan keluarga; pinjaman perumahan, kereta dan komputer; kemudahan sosial dan rekreasi termasuk gimnasium yang serba lengkap. Bagi memenuhi keperluan ibu-ibu yang mempunyai anak-anak kecil, terdapat dua pusat penjagaan kanak-kanak – satu di Menara TM, dan satu lagi di Kolej Multimedia, Taiping. TM menggalakkan penglibatan keluarga dengan menganjurkan Hari Keluarga Tahunan. Baru-baru ini, Kumpulan telah membawa inisiatif keseimbangan antara kerja dan kehidupan ke satu tahap lagi dengan memulakan projek percubaan untuk menguji keberkesanan tele-working dan jadual waktu kerja fleksibel. Kebajikan anggota sememangnya menjadi keutamaan di mana TM juga mewujudkan Progam Bantuan Anggota (EAP), di mana anggota boleh mendapatkan perkhidmatan kaunseling untuk masalah kerja mahupun peribadi.

Keselamatan Diutamakan: Di TM, peraturan keselamatan yang ketat diamalkan untuk memastikan anggota-anggota dan pihak-pihak berkepentingan bekerja di persekitaran yang selamat.


Interaksi dengan kesatuanAnggota-anggota bukan eksekutif TM diwakili oleh tiga kesatuan sendiri iaitu Kesatuan Pekerja-pekerja Telekom Kebangsaan (NUTE), Kesatuan Pekerja-pekerja Telekom Sabah (SUTE) dan Kesatuan Pekerja-pekerja Telekom Sarawak (UTES) yang mewakili anggota bukan eksekutif TM di Semenanjung Malaysia, Sabah dan Sarawak. TM sentiasa memelihara hubungan baik dengan ketiga-tiga kesatuan dengan mengadakan dialog secara terbuka dari semasa ke semasa. Ini bertujuan untuk memaklumkan kepada pihak kesatuan mengenai perubahan ketara dalam perniagaan dan juga menyelesaikan perkara-perkara berkaitan perjanjian-perjanjian kolektif atau isu-isu operasi. National Joint Council (NJC) dan Standing Committee (SC), kedua-duanya diwakili oleh TM dan kesatuan-kesatuan secara saksama, menjadi pengantara bagi

pengasingan, Kumpulan telah menumpukan usaha-usaha kemasyarakatannya kepada dua aspek sosial jangka panjang: pembinaan keupayaan melalui pendidikan dan memperbaiki kehidupan mereka yang kurang bernasib baik melalui usaha-usaha pembangunan negara. TM juga menyediakan bantuan bencana apabila berlakunya krisis di peringkat kebangsaan dan serantau.

Anggota digalakkan untuk menyertai semua aktiviti-aktiviti CSR yang dianjurkan oleh Kumpulan atau syarikat-syarikat di dalam Kumpulan, contohnya, program sekolah angkat PINTAR di mana anggota TM aktif menyertai acara-acara yang dianjurkan untuk para pelajar dan masyarakat setempat.

sebarang isu. NJC mengadakan sekurang-kurangnya empat mesyuarat setahun, manakala SC bersidang untuk menangani perkara-perkara yang gagal diselesaikan di peringkat permulaan, atau apabila terdapat kesangsian di dalam penafsiran perjanjian kolektif. Hubungan baik dengan kesatuan dikukuhkan lagi dengan menjemput wakil-wakil mereka ke aktiviti-aktiviti dan acara-acara anjuran Syarikat.

TANgguNgJAWAB KORPORAT DI DALAM KOMuNITI

Usaha kemasyarakatan TM adalah tertakluk kepada Polisi Tanggungjawab Sosial Korporat (CSR) yang menyatakan bahawa; ‘Dalam setiap perkara yang dilakukan oleh Kumpulan TM, kami meletakkan keutamaan pada kewajipan sebagai warga korporat yang bertanggungjawab’. Selepas langkah


Di TM, penekanan bukan sahaja pada pekerjaan, tetapi juga kepada

gaya hidup yang sihat dan perpaduan antara anggota.



Pemegang-pemegang biasiswa yayasan TM di london bersama Pengerusi Kumpulan TM, Tan sri radzi.

Pemegang-pemegang biasiswa yayasan TM dengan Anugerah Kecemerlangan Pelajar masing-masing.

PendidikanTumpuan TM terhadap pendidikan disasarkan kepada pembinaan modal insan di Malaysia dalam menyokong wawasan kerajaan untuk melahirkan rakyat yang maju, berpengetahuan dan berkemahiran. Usaha-usaha pendidikan Kumpulan dilaksanakan melalui Yayasan TM (YTM), yang ditubuhkan pada tahun 1994. Semenjak penubuhannya, YTM telah menyumbang lebih daripada RM360 juta kepada 10,077 pelajar di peringkat sekolah menengah dan pengajian tinggi untuk menyambung pelajaran di dalam dan luar negara. Biasiswa telah diberi kepada mereka yang memasuki universiti-universiti ternama seperti Cambridge, Oxford dan London School of Economics di UK, serta Massachusetts Institute of

Technology (MIT) di Amerika Syarikat. Pada tahun 2008, YTM telah membelanjakan sejumlah RM20.13 juta untuk pendidikan, termasuk 131 biasiswa penuh, dan penajaan seramai 657 orang pelajar di peringkat ijazah.

Pembangunan NegaraTumpuan utama inisiatif TM dalam pembangunan negara adalah untuk memajukan masyarakat yang terpinggir. Ini dapat dicapai dengan merapatkan jurang digital antara masyarakat bandar dan luar bandar, serta memberi sumbangan kepada rumah-rumah kebajikan, pertubuhan amal dan NGO seperti Mercy Malaysia dan Yayasan Buah Pinggang Kebangsaan. Di antara aktiviti-aktivitinya adalah seperti:

pembinaan pusat • telecentre untuk masyarakat luar bandar - sebagai sebahagian daripada projek HSBB, TM akan membina 250 telecentre di kawasan luar bandar untuk membantu merapatkan jurang digital. Ini akan menjadi satu usaha sama antara TM dan Kementerian Tenaga, Air dan Komunikasi untuk meningkatkan jumlah penembusan komputer dan Internet. Pusat-pusat ini akan dilengkapi dengan komputer dan kemudahan Internet untuk penggunaan masyarakat dan akan berfungsi sebagai pusat-pusat pembelajaran bagi membolehkan masyarakat luar bandar mendapat akses kepada pengetahuan melalui pembelajaran elektronik. Projek HSBB kini sedang berjalan lancar seperti yang dirancangkan.



pinta• r – melalui inisiatif Khazanah Nasional yang menggalakkan kecemerlangan akademik di kalangan pelajar luar bandar, TM telah memilih dua buah sekolah di Bukit Mertajam, Pulau Pinang sebagai sekolah angkat, di mana TM telah mengadakan latihan-latihan jati diri, latihan IT dan program pembangunan karakter bagi pelajar-pelajar dan guru-guru. Selain itu, TM telah menyumbang 42 buah komputer dengan sambungan Internet jalur lebar kepada sekolah-sekolah tersebut.

pikoM Main pC • – Menerusi Projek Menguasai Aplikasi Internet dan PC, usaha sama dengan PIKOM, golongan berpendapatan rendah diberi akses kepada Internet di pusat-pusat komputer di mana kelas-kelas berkaitan penggunaan dan pengurusan komputer ditawarkan. Sumbangan TM adalah melalui penyediaan sambungan Internet jalur lebar ke semua pusat komputer tersebut.

sumbangan perayaan• – TM berkongsi semangat prihatin dengan meraikan Hari Raya Aidilfitri, Hari Raya Aidil Adha, Tahun Baru Cina dan Deepavali dengan rumah anak-anak yatim, NGO dan rumah-rumah kebajikan terpilih.

bagi warga polis, bomba, paramedik, MPAJ, RELA, dan Pusat Bencana Gombak. Pada masa yang sama, pasukan tersebut berusaha untuk memulihkan sambungan dan memasang kabel baru mengikut keperluan. TM juga menyediakan air mineral bagi mangsa-mangsa dan juga pasukan penyelamat. Rebat untuk talian tetap TM dan langganan Streamyx diberikan kepada mangsa-mangsa bagi meringankan beban mereka.

Pada tahun 2008, TM membelanjakan RM620,000 untuk usaha bantuan bencana alam.

cR uNTuK ALAM SEKITARTM secara berterusan telah menjadi satu organisasi yang lebih ‘hijau’. Bermula dengan aktiviti harian yang praktikal seperti mengitar semula dan mengurangkan penggunaan kertas, Kumpulan telah menanam kesedaran yang semakin mendalam di kalangan anggotanya tentang perlunya menghormati sumber asli kita dan alam sekitar. Pada tahun 2007, satu Kempen Kesedaran Alam Sekitar telah dilancarkan, dengan memberi tumpuan kepada kepentingan melindungi hutan, menanam pokok, mengurangkan pencemaran dan melindungi kualiti air minuman.

TM juga secara konsisten menangani kesulitan yang timbul akibat daripada kecurian kabel dengan memasang semula sambungan ke kawasan-kawasan yang terjejas. Walaupun mengalami kerugian, TM tetap mengganti kabel-kabel yang dicuri dan meningkatkan tahap keselamatan di kawasan-kawasan yang sering berlaku kes kecurian. Langkah-langkah ini adalah bagi mengelakkan kerugian bagi perniagaan-perniagaan di kawasan yang terbabit, serta memastikan penduduk setempat boleh membuat panggilan semasa waktu-waktu kecemasan.

Secara keseluruhan, TM telah membelanjakan sebanyak RM20.13 juta untuk program pendidikan pada tahun 2008, dan RM5.54 juta untuk inisiatif pembangunan negara.

Bantuan BencanaSebagai sebuah organisasi yang prihatin, TM sentiasa memberikan sumbangan dalam bentuk kewangan dan tenaga kerja ketika berlakunya krisis. Sebagai tindak balas pantas terhadap bencana tanah runtuh di Bukit Antarabangsa pada Disember 2008, TM telah menghantar pasukan penyelamat bagi menyokong pasukan penyelamat utama sepanjang tempoh bencana itu; dan membekalkan kabel sementara untuk memastikan sambungan berterusan melalui perkhidmatan telefon dan Internet

Pembabitan TM di dalam projek PInTAr telah memanfaatkan pelajar dan guru-guru dengan kemahiran dan pengetahuan IcT.



Kumpulan telah menghasilkan Panduan Alam Sekitar (Environmental Manual) sendiri yang menggariskan prosedur-prosedur mesra alam, seperti menjalankan taksiran kesan alam sekitar sebelum memasang kabel-kabel baru atas tanah dan di dasar laut, di mana perhatian khusus diberikan untuk mengelak kerosakan terumbu karang. Pertimbangan kepada alam sekitar turut diambil kira apabila memasang tiang telefon baru atau menggantikan tiang telefon yang lama. TM juga telah mewujudkan satu set Prosedur Pengurusan Sisa Buangan yang menggariskan prosedur-prosedur untuk pengurusan bahan-bahan buangan pejal dan berjadual yang dihasilkan oleh bangunan-bangunan TM. Prosedur-prosedur itu adalah untuk memastikan bahan-bahan buangan tersebut dikenalpasti, diasingkan, diurus, diangkut dan dihapuskan sejajar dengan polisi, undang-undang dan keperluan persekitaran yang lain.

Sementara itu, Unit Pematuhan dan Keselamatan memastikan proses-proses pengurusan sisa sentiasa diaudit dalam mematuhi set piawaian.

Sijil Merit dalam Kategori Alam Sekitar oleh World Federation of Great Towers. Menara Kuala Lumpur telah membina tembok bersaiz 1,233 kaki persegi di dalam hutan simpan sekeliling Menara Kuala Lumpur dalam usahanya untuk melindungi pokok Jelutong yang berusia 100 tahun.

Komitmen Kumpulan terhadap alam sekitar telah diperluaskan dalam menyumbang kepada Pasukan Kajian Antartika Universiti Multimedia berkenaan “ukuran sebenar daratan” terhadap paras air laut dan bongkah ais, dua parameter utama yang menjadi penanda bagi pemanasan global.

Bagi menggabungkan semua usaha berterusan Kumpulan yang berkaitan dengan alam sekitar, TM memulakan satu kempen alam sekitar, yang bakal dilancarkan pada bulan April 2009 bagi meningkatkan kesedaran tentang peranan kita dalam menyelamatkan alam sekitar untuk generasi akan datang.

Menara TM, ibu pejabat Kumpulan, direka sebagai sebuah bangunan pintar, di mana antara inovasinya termasuklah meminimumkan beban pencahayaan elektrik dan sistem penyaman udara dengan memaksimumkan cahaya semulajadi tetapi pada masa yang sama tidak menyerap haba. Penyaman udara pula dimatikan pada waktu makan tengah hari dan pada waktu tertentu selepas waktu pejabat untuk mengurangkan penggunaan bekalan elektrik. Langkah-langkah keberkesanan tenaga ini dilengkapkan lagi dengan penganjuran program kitar semula yang dijalankan baru-baru ini bersama-sama dengan syarikat multinasional yang beroperasi di Menara TM iaitu Unilever. Tong-tong kitar semula disediakan di tingkat-tingkat umum untuk anggota kedua-dua syarikat tersebut bagi tujuan pengumpulan bahan buangan kertas, plastik dan kaca. Pada tahun 2008, Menara TM telah menerima pensijilan Environmental Management System ISO 14001 dan Quality Management System ISO 9001:2000. Selain itu, pada bulan Oktober 2008, Menara Kuala Lumpur telah dianugerahkan

Penglibatan TM di dalam projek PInTAr telah menggalakkan pelajar-pelajar dari luar bandar untuk mencapai kecemerlangan di dalam pembelajaran mereka.


Strategi pengurusan kami dibezakan melalui kecemerlangan komersil dan inovasi

yang tertumpu kepada pertumbuhan perniagaan dan pelanggan dengan

mempertingkatkan cadangan nilai dan keberkesanan jualan.

KEPIMPINANMELALUI INOVASI DAN KECEMERLANGAN KOMERSIL

PeNyAtA KewANGAN

198 Penyataan Tanggungjawaban oleh Pengarah-pengarah

199 laporan Pengarah

208 Dasar-dasar Perakaunan Penting

225 Penyata Pendapatan

226 Kunci Kira-kira

228 Penyata Perubahan Ekuiti yang Disatukan

230 Penyata Perubahan Ekuiti syarikat

232 Penyata Aliran Tunai

233 nota-nota kepada Penyata Kewangan

330 Penyata Pengarah

330 Akuan berkanun

331 laporan juruaudit bebas

Menurut Akta Syarikat, 1965, Pengarah-pengarah hendaklah memastikan penyata kewangan yang disediakan pada setiap tahun kewangan adalah mengikut piawaian perakaunan Malaysia yang telah diluluskan dan memberi gambaran yang benar dan saksama mengenai urusan Kumpulan dan Syarikat pada hujung tahun serta keputusan dan aliran tunai Kumpulan dan Syarikat bagi tahun kewangan tersebut.

Dalam menyediakan penyata kewangan, Pengarah-pengarah telah:

• menerimapakai dasar-dasar perakaunan yang sewajarnya dan mengamalkannya secara konsisten;

• membuat penilaian dan anggaran yang wajar dan berhemat;

• memastikan semua piawaian perakaunan yang berkenaan telah diluluskan dan dipatuhi; dan

• menyediakan penyata kewangan berdasarkan asas berterusan kerana, setelah kaji selidik dijalankan, Pengarah-pengarah menjangkakan Kumpulan dan Syarikat mempunyai sumber yang mencukupi untuk meneruskan operasi sedia ada dan yang akan datang.

Pengarah-pengarah mempunyai tanggungjawab untuk memastikan bahawa Kumpulan dan Syarikat menyimpan rekod perakaunan yang menunjukkan kedudukan kewangan Kumpulan dan Syarikat yang tepat serta membolehkan pengarah-pengarah memastikan penyata kewangan tersebut mematuhi Akta Syarikat, 1965.

Pengarah-pengarah bertanggungjawab secara keseluruhannya untuk mengambil langkah-langkah yang sewajarnya untuk melindungi aset-aset Kumpulan dan mewujud serta melaksanakan sistem perakaunan dan kawalan dalaman yang sesuai bagi mengelak dari berlakunya sebarang pemalsuan dan ketidakpatuhan.

PeNyAtAAN tANGGUNGjAwAbAN oleh PeNGArAh-PeNGArAhBERKENAAN DENgAN PENYEDIAAN PENYATA KEWANgAN TAHuNAN YANg BERAuDIT


PENYATA KEWANGAN

lAPorAN PeNGArAhBAgI TAHuN KEWANgAN BERAKHIR 31 DISEMBER 2008

1. Pengarah-pengarah dengan sukacitanya mengemukakan laporan tahunan mereka dan penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat yang beraudit bagi tahun kewangan berakhir pada 31 Disember 2008.

AKTIVITI uTAMA

2. Aktiviti utama Syarikat sepanjang tahun kewangan tersebut adalah pewujudan, penyelenggaraan dan penyediaan perkhidmatan telekomunikasi dan perkhidmatan berkaitan di bawah lesen yang dikeluarkan oleh Kementerian Tenaga, Air dan Komunikasi. Aktiviti utama syarikat-syarikat subsidiari adalah seperti dinyatakan dalam nota 53 kepada penyata kewangan.

Pada 25 April 2008, Kumpulan telah selesai melaksanakan pengasingan (demerger) untuk mewujudkan 2 entiti berasingan. Berikutan pengasingan tersebut, perniagaan mudah alih dan perniagaan talian tetap Kumpulan telah dipisahkan. Operasi Kumpulan di luar negeri, di bawah TM International Berhad (TMI), dan operasi mudah alihnya di dalam negeri, di bawah Celcom (Malaysia) Berhad (secara kolektif dikenali sebagai Kumpulan TMI) telah diasingkan daripada Kumpulan. Langkah seterusnya, Kumpulan akan memberi tumpuan terhadap perniagaan talian tetap suara, data serta jalur lebar dan perkhidmatan lain yang berkaitan telekomunikasi. Maklumat terperinci mengenai pengasingan tersebut adalah dinyatakan dalam nota 3 kepada penyata kewangan. Selain daripada apa yang tersebut di atas, tiada perubahan penting yang lain dalam aktiviti utama Kumpulan.

KEPuTuSAN

3. Keputusan operasi Kumpulan dan Syarikat bagi tahun kewangan tersebut adalah seperti berikut:

kumpulan syarikatrM juta rM juta

Keuntungan bagi tahun kewangan milik:– Pemegang-pemegang ekuiti Syarikat 791.9 201.9– Kepentingan minoriti 109.2 — Keuntungan bagi tahun kewangan 901.1 201.9

4. Selain daripada kesan pengasingan seperti dijelaskan dalam nota 3 kepada penyata kewangan, pada pendapat Pengarah-pengarah, keputusan operasi Kumpulan dan Syarikat dalam tahun kewangan tidak terjejas dengan ketara oleh sebarang perkara, urus niaga atau peristiwa penting dan berbentuk luar biasa.

DIVIDEN

5. Sejak akhir tahun kewangan yang lepas, dividen-dividen yang telah dibayar, diisytihar atau dicadangkan ke atas saham-saham biasa Syarikat adalah seperti berikut:

syarikat rM juta

(a) Bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember 2007:

Dividen kasar khas sebanyak 65.0 sen sesaham, tolak cukai sebanyak 26.0%, (i) telah dibayar pada 31 Januari 2008 seperti dilaporkan sebelum ini 1,654.5

Dividen kasar akhir sebanyak 22.0 sen sesaham, tolak cukai sebanyak 26.0%, (ii) telah dibayar pada 15 Mei 2008 582.4

(b) Bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember 2008, dividen kasar interim sebanyak 12.0 sen sesaham, tolak cukai sebanyak 26.0%, telah dibayar pada 19 September 2008 317.7



DIVIDEN (SAMBuNgAN)

Berikutan pengasingan tersebut, pada 25 April 2008, Syarikat telah membuat pengagihan, melalui dividend in specie, keseluruhan pemegangan Syarikat serta haknya ke atas 3,577,401,980 saham biasa bernilai RM1.00 setiap satu dalam TMI (Saham TMI) kepada pemegang-pemegang saham Syarikat berasaskan 1 Saham TMI untuk setiap 1 saham biasa bernilai RM1.00 setiap satu yang dipegang dalam Syarikat (Saham TM).

Bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember 2008, Pengarah-pengarah kini mengesyorkan dividen kasar akhir sebanyak 14.25 sen sesaham, tolak cukai sebanyak 25.0%, tertakluk kepada kelulusan pemegang-pemegang saham pada Mesyuarat Agung Tahunan Syarikat kedua puluh empat (AGM ke-24) akan datang.

SKIM OPSYEN SAHAM KAKITANgAN

6. Butiran mengenai Skim Opsyen Saham Kakitangan Syarikat yang baru (ESOS Khas), yang telah diluluskan oleh pemegang-pemegang saham pada Mesyuarat Agung Luar Biasa pada 6 Mac 2008, adalah seperti dinyatakan dalam nota 13(a) kepada penyata kewangan. ESOS Khas akan tamat tempohnya pada 16 September 2009.

Syarikat telah diberi pengecualian oleh Suruhanjaya Syarikat-syarikat Malaysia melalui surat bertarikh 13 Februari 2009 daripada mendedahkan di dalam laporan ini nama-nama mereka yang telah diberi opsyen sepanjang tahun kewangan dan butiran mengenai pegangan mereka selaras dengan Seksyen 169(11) Akta Syarikat, 1965, kecuali maklumat mengenai kakitangan yang telah diberi opsyen sebanyak 100,000 saham biasa dan ke atas.

Senarai kakitangan Syarikat dan syarikat-syarikat subsidiarinya yang telah diberi opsyen melebihi 100,000 saham biasa bagi setiap seorang di bawah ESOS Khas, dalam tahun kewangan adalah seperti berikut:

Dilucutkan hak kerana peletakan bilangan bilangan jawatan/skim Jawatan pada opsyen opsyen pemisahan baki padanama 31.12.2008 diberi dilaksana sukarela (vss) 31.12.2008

Dato’ Sri Abdul Mantan Ketua Pegawai 2,000,0001 — 1,200,000 800,000 Wahid Omar Eksekutif Kumpulan (Meletak jawatan pada 30.04.2008)

Dato’ Zamzamzairani Ketua Pegawai 500,0001 50,000 — 450,000 Mohd Isa Eksekutif Kumpulan

Datuk Bazlan Osman Ketua Pegawai 500,0001 10,000 — 490,000 Kewangan Kumpulan

Dato’ Adnan Rofiee Ketua Pegawai 500,0001 — — 500,000 Operasi, TM Retail

Khairussaleh Ramli Mantan Ketua 500,0001 — 500,000 — (Meletak jawatan pada Pegawai Strategi 31.10.2008)

Dato’ Abdul Aziz Ketua Pegawai 250,0001 — — 250,000 Abu Bakar Modal Insan

Ahmad Azhar Yahya Pengarah Program, 250,0001 — — 250,000 HSBB

Prof Zaharin Yusoff Presiden/Ketua 250,0001 — — 250,000 Pegawai Eksekutif, Universiti Telekom Sdn Bhd

Gazali Hj Harun Ketua Pegawai 150,0001 — — 150,000 Perolehan 60,0002 — — 60,000


PENYATA KEWANGAN

SKIM OPSYEN SAHAM KAKITANgAN (SAMBuNgAN) Senarai kakitangan Syarikat dan syarikat-syarikat subsidiarinya yang telah diberi opsyen melebihi 100,000 saham biasa

bagi setiap seorang di bawah ESOS Khas, dalam tahun kewangan adalah seperti berikut: (sambungan)


Rafa’ai Samsi Ketua Pegawai Operasi, 150,0001 — — 150,000 TM Wholesale 60,0002 — — 60,000

Mohamad Rozaimy Ketua Pegawai Operasi, 150,0001 20,000 — 130,000 Abd Rahman TM Global 60,0002 — — 60,000

Abdul Latib Tokimin Naib Presiden (NP), 150,0001 — — 150,000 Operasi Rangkaian

Asmawati Yusof NP, Pembangunan 150,0001 — — 150,000 Rangkaian

Dato’ Kairul Annuar NP, Jualan Pengguna 150,0001 — — 150,000 Mohamed Zam Zam & Perniagaan, TM Retail

Ghazali Omar NP, Jualan Perusahaan 150,0001 — — 150,000 & Kerajaan, TM Retail

Datuk Zaini Diman NP, Jualan Selangor, 150,0001 — — 150,000 TM Retail

Dato’ Mohd Taib Hassan NP, Pemasaran Produk, 150,0001 — — 150,000 TM Retail

Romli Hussin Penasihat Khas, 150,0001 — — 150,000 Projek MERS 999, TM Retail

Hashim Mohammed Ketua Audit Dalaman 150,0001 — — 150,000 Kumpulan

Ismail Nordin NP, Pembelajaran & 150,0001 — — 150,000 Pembangunan, Modal Insan Kumpulan

Fazlur Rahman NP, Pembangunan 150,0001 — — 150,000 Zainuddin & Transformasi Perniagaan Kumpulan

Zainab Hashim Mantan NP, 150,0001 — 45,000 105,000 (VSS pada 30.11.2008) Pemasaran Bersepadu

Datuk Hamzah Yacob Ketua Pegawai 150,0001 — — 150,000 Eksekutif (CEO), TM Facilities Sdn Bhd

Shahruddin Salehuddin CEO, GITN Sdn Berhad 150,0001 — — 150,000



SKIM OPSYEN SAHAM KAKITANgAN (SAMBuNgAN) Senarai kakitangan Syarikat dan syarikat-syarikat subsidiarinya yang telah diberi opsyen melebihi 100,000 saham biasa

bagi setiap seorang di bawah ESOS Khas, dalam tahun kewangan adalah seperti berikut: (sambungan)


Azmal Yahya NP, Jualan Global & 75,0001 — — 75,000 Pemasaran 45,0002 — — 45,000

Dr Fadhlullah Suhaimi NP, Strategi Kumpulan 75,0001 — — 75,000 Abdul Malek 45,0002 — — 45,000

Mariam Bevi Batcha NP, Komunikasi 75,0001 — — 75,000 Korporat Kumpulan 45,0002 — — 45,000

Nizam Arshad NP, Teknologi 75,0001 — — 75,000 Maklumat Kumpulan, 45,0002 — — 45,000 Teknologi Maklumat & Teknologi Rangkaian

Shazril Imri Mokhtar NP, Pejabat Pengurusan 75,0001 — — 75,000 Program & Prestasi 45,0002 — — 45,000 Kumpulan

Ahmad Ismail NP, Pengurusan 75,0001 — — 75,000 Perkhidmatan 45,0002 — — 45,000 Pelanggan

Nor Akmar Md Yunus Timbalan Pengarah, 75,0001 15,000 — 60,000 HSBB 45,0002 — — 45,000

Senarai kakitangan TM International Berhad dan Celcom (Malaysia) Berhad, dahulunya subsidiari-subsidiari Syarikat, yang telah diberi opsyen melebihi 100,000 saham biasa setiap seorang di bawah ESOS Khas dalam tahun kewangan adalah seperti berikut: Dilucutkan hak kerana peletakan bilangan bilangan jawatan/skim Jawatan pada opsyen opsyen pemisahan baki padanama tarikh pemberian diberi dilaksana sukarela (vss) 31.12.2008

Dato’ Yusof Annuar Ketua Pegawai 500,0001 — — 500,000 Yaacob Kewangan Kumpulan, TM International Berhad (TMI)

Dato’ Sri Mohammed Ketua Pegawai 500,0001 — — 500,000 Shazalli Ramly Eksekutif, Celcom (Malaysia) Berhad (Celcom)

Mohamed Adlan Ketua Pegawai 150,0001 105,000 — 45,000 Ahmad Tajudin Kewangan, Celcom

Azwan Khan Naib Presiden Kanan 150,0001 — — 150,000 Osman Khan (NPK), Strategi Korporat & Pembangunan, Celcom

Nik Hasnan NPK, Audit Dalaman, 150,0001 — — 150,000 Nik Abd Kadir Celcom


PENYATA KEWANGAN

SKIM OPSYEN SAHAM KAKITANgAN (SAMBuNgAN)

Senarai kakitangan TM International Berhad dan Celcom (Malaysia) Berhad, dahulunya subsidiari-subsidiari Syarikat, yang telah diberi opsyen melebihi 100,000 saham biasa setiap seorang di bawah ESOS Khas dalam tahun kewangan adalah seperti berikut: (sambungan)

Dilucutkan hak kerana peletakan bilangan bilangan jawatan/skim Jawatan pada opsyen opsyen pemisahan baki padanama tarikh pemberian diberi dilaksana sukarela (vss) 31.12.2008

Nor Aminah Abdul Halim NPK, Pejabat 150,0001 30,000 — 120,000 Pengurusan Program, Celcom

Karan Henrik Ponnudurai NPK, Pembangunan 150,0001 — — 150,000 Inovasi Produk & Perkhidmatan, Celcom

Zalman Aefendy NPK, Pemasaran, 150,0001 — — 150,000 Zainal Abidin Celcom

Chew Su Fong NPK, Perkhidmatan 150,0001 — — 150,000 Pelanggan, Celcom

Noor Kamarul Anuar Ketua Pegawai 150,0001 — — 150,000 Nuruddin Teknologi, Celcom

Syed Md Najib NPK, Perniagaan 150,0001 — — 150,000 Syed Md Noor Antarabangsa, Celcom

Danny Chew Kar Wai NPK, Jualan, Celcom 150,0001 60,000 — 90,000

Mohd Noor Omar NP, Pejabat 150,0001 — — 150,000 Pengurusan Program Kumpulan

1 Opsyen-opsyen tersebut telah diberi pada harga laksana RM9.70 sesaham di bawah ESOS Khas pada 17 Mac 2008. Berikutan pengasingan, amaun opsyen yang sama ke atas Saham TMI telah diberi dan harga laksana telah dilaraskan kepada RM2.71 dan RM6.99 masing-masing bagi opsyen ke atas Saham TM dan Saham TMI. Opsyen-opsen ini akan tamat tempohnya pada 16 September 2009. Maklumat terperinci mengenai ESOS Khas diterangkan dalam nota 13(a) kepada penyata kewangan.

2 Opsyen-opsyen tambahan ini telah diberi pada harga RM3.14 sesaham, kerana kenaikan pangkat dalam tahun kewangan.

MODAL SAHAM

7. Pada 17 Mac 2008, Syarikat telah menerbitkan 137,592,300 saham biasa bernilai RM1.00 setiap satu, iaitu lebih kurang 4.0% daripada modal saham diterbitkan dan berbayar Syarikat di bawah ESOS Khas (Saham ESOS Khas) kepada TM ESOS Management Sdn Bhd (TEM), sebuah entiti tujuan khas milik penuh Syarikat yang ditubuhkan untuk bertindak sebagai pemegang amanah untuk memperoleh, memegang dan mengurus Saham ESOS Khas di bawah pengaturan amanah bagi ESOS Khas.

Dalam penyata kewangan berasingan Syarikat, ianya direkodkan sebagai pelaburan dalam TEM dengan catatan sepadan dibuat kepada ekuiti sebagai “Rizab ESOS Khas” yang akan dikelaskan semula kepada modal berbayar dan premium saham Syarikat apabila bayaran diterima bagi penerbitan saham kepada kakitangan atau pihak ketiga yang lain. Dalam penyata kewangan yang disatukan, penerbitan Saham ESOS Khas kepada TEM merupakan urus niaga dalam kumpulan dan, oleh itu, tidak direkodkan sehingga Saham ESOS Khas diterbitkan kepada kakitangan atau pihak lain di luar Kumpulan.



MODAL SAHAM (SAMBuNgAN)

8. Sepanjang tahun kewangan, 16,214,300 saham biasa bernilai RM1.00 setiap satu telah diterbitkan kepada kakitangan di bawah ESOS Khas, diperincikan seperti berikut:

bilangan saham biasa diterbit dan berbayar bernilai rM1.00 setiap satu Harga laksana sesaham 296,700 RM9.7015,917,600 RM2.71

Saham-saham tersebut bertaraf pari passu dalam segala aspek seperti saham-saham biasa terbitan Syarikat yang sedia ada.

PERgERAKAN RIzAB DAN PERuNTuKAN

9. Kesemua pindahan penting kepada atau daripada rizab atau peruntukan sepanjang tahun kewangan telah didedahkan dalam penyata kewangan.

MAKLuMAT BERKANuN BERKAITAN PENYATA KEWANgAN

10. Sebelum penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat disediakan, Pengarah-pengarah telah mengambil langkah-langkah sewajarnya untuk:

(a) menentukan bahawa tindakan telah diambil berhubung dengan penghapusan kira hutang lapuk dan peruntukan bagi hutang ragu, dan telah berpuas hati bahawa kesemua hutang lapuk yang diketahui telah dihapus kira dan peruntukan secukupnya telah dibuat untuk hutang ragu; dan

(b) memastikan bahawa sebarang aset semasa yang mungkin tidak dapat direalisasikan pada nilai buku secara urusan biasa perniagaan telah pun diturunkan nilainya ke paras yang dijangka boleh realis.

11. Pada tarikh laporan ini, Pengarah-pengarah tidak mengetahui akan adanya sebarang keadaan yang:

(a) boleh menyebabkan jumlah yang dihapus kira untuk hutang lapuk atau jumlah yang diperuntukkan bagi hutang ragu dalam penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat jauh tidak mencukupi atau nilai aset semasa yang dinyatakan dalam penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat mengelirukan; dan

(b) telah timbul yang boleh menyebabkan kepatuhan kepada kaedah sedia ada bagi penilaian aset atau liabiliti Kumpulan dan Syarikat mengelirukan atau tidak wajar.

12. Dalam tempoh masa antara akhir tahun kewangan hingga tarikh laporan ini:

(a) tiada perkara, urus niaga atau peristiwa lain yang penting dan berbentuk luar biasa telah timbul yang, pada pendapat Pengarah-pengarah, boleh menjejaskan dengan ketara keputusan operasi Kumpulan dan Syarikat bagi tahun kewangan dalam mana laporan ini dibuat; dan

(b) tiada cagaran telah timbul ke atas aset mana-mana syarikat dalam Kumpulan yang menjamin liabiliti mana-mana pihak lain mahupun telah timbul sebarang liabiliti luar jangka dalam mana-mana syarikat dalam Kumpulan.

13. Tiada liabiliti luar jangka atau liabiliti lain milik mana-mana syarikat dalam Kumpulan telah dikuatkuasakan atau berkemungkinan akan dikuatkuasakan dalam tempoh 12 bulan selepas akhir tahun kewangan yang, pada pendapat Pengarah-pengarah, akan atau mungkin menjejaskan keupayaan Kumpulan atau Syarikat untuk memenuhi segala kewajipan apabila tiba masanya.

14. Pada tarikh laporan ini, Pengarah-pengarah tidak mengetahui akan adanya sebarang keadaan yang tidak diambil kira dalam laporan ini atau dalam penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat, yang boleh menyebabkan mana-mana amaun yang dinyatakan dalam penyata kewangan mengelirukan.


PENYATA KEWANGAN

PENgARAH

15. Pengarah-pengarah yang berkhidmat sejak tarikh laporan yang lepas adalah seperti berikut:

pengarah-pengarah pengarah gantian Tan Sri Dato’ Ir Muhammad Radzi Hj MansorDato’ Zamzamzairani Mohd Isa (dilantik pada 25 April 2008)Datuk Bazlan Osman (dilantik pada 25 April 2008)Datuk Zalekha Hassan Dyg Sadiah Abg Bohan YB Datuk Nur Jazlan Tan Sri MohamedYM Tunku Mahmood Fawzy Tunku Muhiyiddin (dilantik pada 25 April 2008)

Dr Farid Mohamed Sani (dilantik pada 25 April 2008)

Dato’ Ir Abdul Rahim Abu Bakar (dilantik pada 25 April 2008)Dato’ Danapalan TP Vinggrasalam (dilantik pada 25 April 2008)Ibrahim Marsidi (dilantik pada 25 April 2008)Quah Poh Keat (dilantik pada 25 April 2008)Riccardo Ruggiero (dilantik pada 18 Ogos 2008)Dato’ Sri Abdul Wahid Omar (bersara pada AGM ke-23 pada 17 April 2008)Tan Sri Dato’ Azman Mokhtar (meletak jawatan pada 25 April 2008)Dato’ Ir Dr Abdul Rahim Daud (meletak jawatan pada 25 April 2008)Dato’ Lim Kheng Guan (meletak jawatan pada 25 April 2008)Ir Prabahar NK Singam (meletak jawatan pada 25 April 2008)Rosli Man (meletak jawatan pada 25 April 2008)

16. Menurut Artikel 98(2) Tataurusan Pertubuhan Syarikat, Pengarah-pengarah berikut yang telah dilantik ke Lembaga Pengarah sepanjang tahun kewangan, akan bersara daripada Lembaga Pengarah pada AGM ke-24 Syarikat yang akan datang dan kerana layak, menawarkan diri mereka untuk dipilih semula:

Dato’ Zamzamzairani Mohd Isa(i) Datuk Bazlan Osman(ii) YM Tunku Mahmood Fawzy Tunku Muhiyiddin(iii) Dato’ Ir Abdul Rahim Abu Bakar(iv) Dato’ Danapalan TP Vinggrasalam(v) Ibrahim Marsidi(vi) Quah Poh Keat(vii) Riccardo Ruggiero(viii)

17. Menurut Artikel 103 Tataurusan Pertubuhan Syarikat, Tan Sri Dato’ Ir Muhammad Radzi Hj Mansor akan bersara mengikut giliran daripada Lembaga Pengarah pada AGM ke-24 Syarikat yang akan datang dan kerana layak, menawarkan dirinya untuk dipilih semula.



KEPENTINgAN PENgARAH

18. Menurut Daftar Pemegangan Saham Pengarah, Pengarah-pengarah yang berkhidmat pada akhir tahun kewangan dan mempunyai kepentingan dalam saham dan opsyen ke atas saham-saham dalam Syarikat dan syarikat-syarikat subsidiari adalah seperti berikut:

bilangan saham biasa bernilai rM1.00 setiap satu

kepentingan dalam syarikat

baki pada 1.1.2008/

tarikh pelantikan Dibeli Dijual

baki pada 31.12.2008

Tan Sri Dato’ Ir Muhammad Radzi Hj Mansor 122,000 — — 122,000Dato’ Zamzamzairani Mohd Isa 36,000* 50,000@ (50,000) 36,000*Datuk Bazlan Osman 2,000 10,000@ (10,000) 2,000

Nota:* Termasuk kepentingan yang dipegang melalui syarikat penama, Al-Wakalah Nominees (Tempatan) Sdn Bhd, dan

isteri.@ Merupakan saham diperoleh menurut pelaksanaan opsyen di bawah ESOS Khas.

bilangan opsyen ke atas saham biasa bernilai rM1.00 setiap satu

kepentingan dalam syarikat

baki pada tarikh pelantikan Dilaksana

baki pada31.12.2008

Dato’ Zamzamzairani Mohd Isa 575,000 1,2 (50,000) 525,000Datuk Bazlan Osman 500,000 1 (10,000) 490,000

1 Opsyen tersebut telah ditawarkan di bawah ESOS Khas pada 17 Mac 2008. Berikutan pengasingan, amaun opsyen yang sama ke atas Saham TMI telah diberikan. Maklumat terperinci tentang ESOS Khas diterangkan dalam nota 13(a) kepada penyata kewangan.

2 Termasuk opsyen di bawah ESOS Khas yang diberikan kepada isteri yang merupakan seorang pegawai pengurusan kanan sebuah syarikat subsidiari.

bilangan saham biasa bernilai rM0.50 setiap satu

kepentingan dalam vaDs berhadbaki pada

1.1.2008 Dibeli Dijualbaki pada

31.12.2008 Tan Sri Dato’ Ir Muhammad Radzi Hj Mansor 30,000 — — 30,000

19. Menurut Daftar Pemegangan Saham Pengarah, tiada seorang pun Pengarah lain yang memegang jawatan pada akhir tahun kewangan, mempunyai sebarang kepentingan langsung atau tak langsung dalam saham dan opsyen ke atas saham biasa Syarikat dan syarikat-syarikat berkaitan dengannya sepanjang tahun kewangan.


PENYATA KEWANGAN

MANFAAT PENgARAH

20. Sejak akhir tahun kewangan yang lepas, tiada seorang pun Pengarah telah menerima atau berhak untuk menerima sebarang manfaat (kecuali yuran Pengarah, imbuhan dan emolumen lain seperti yang dinyatakan dalam nota 6(b) kepada penyata kewangan) disebabkan suatu kontrak yang dibuat oleh Syarikat atau syarikat berkaitan dengan Pengarah atau dengan sebuah firma yang mana beliau adalah seorang ahli atau dengan syarikat di mana beliau mempunyai kepentingan kewangan yang besar dan apa jua manfaat yang dianggap telah diterima oleh Pengarah-pengarah tertentu.

Sama ada pada bila-bila masa sepanjang tahun kewangan ataupun pada akhir tahun kewangan tersebut, Syarikat atau mana-mana syarikat berkaitan dengannya tidak menjadi pihak kepada sebarang persetujuan yang matlamatnya membolehkan Pengarah-pengarah mendapat manfaat dengan cara pemerolehan saham, atau debentur Syarikat atau mana-mana badan korporat yang lain.

JuRuAuDIT

21. Juruaudit, Tetuan PricewaterhouseCoopers, telah menyatakan kesanggupan mereka untuk meneruskan perkhidmatan.

Menurut resolusi Lembaga Pengarah bertarikh 24 Februari 2009.

tan sri Dato’ ir MuHaMMaD raDZi HJ Mansor Pengerusi

Dato’ ZaMZaMZairani MoHD isaKetua Pegawai Eksekutif Kumpulan


Dasar-dasar perakaunan berikut telah digunakan secara konsisten dalam menangani perkara-perkara yang dianggap penting berhubung dengan penyata kewangan, dan telah diguna pakai secara konsisten pada semua tahun kewangan yang dibentangkan, kecuali jika dinyatakan sebaliknya.

1. ASAS PENYEDIAAN PENYATA KEWANgAN

Penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat telah disediakan mengikut peruntukan-peruntukan Akta Syarikat, 1965 dan Piawaian Pelaporan Kewangan, Piawaian Perakaunan yang Diluluskan oleh Lembaga Piawaian Perakaunan Malaysia (MASB) di Malaysia untuk Entiti-entiti Selain daripada Entiti-entiti Persendirian. Kumpulan dan Syarikat telah menerima pakai Piawaian Pelaporan Kewangan yang baru dan tersemak yang menjadi mandatori bagi tahun kewangan Kumpulan dan Syarikat yang bermula pada 1 Januari 2008, seperti mana diterangkan dalam perenggan (a) di bawah ini.

Penyata kewangan telah disediakan menurut konvensyen kos sejarah, kecuali seperti dinyatakan dalam Dasar-dasar Perakaunan Penting di bawah ini.

Penyediaan penyata kewangan selaras dengan Piawaian Pelaporan Kewangan memerlukan penggunaan anggaran dan andaian perakaunan kritis tertentu yang memberi kesan kepada amaun-amaun aset dan liabiliti yang dilaporkan, dan pendedahan aset serta liabiliti luar jangka pada tarikh penyata kewangan, dan amaun yang dilaporkan bagi hasil operasi dan perbelanjaan sepanjang tempoh pelaporan. Pengarah-pengarah juga perlu melaksanakan pertimbangan mereka dalam proses mengguna pakai dasar-dasar perakaunan Kumpulan. Walaupun anggaran dan pertimbangan tersebut adalah berasaskan pengetahuan terbaik Pengarah-pengarah mengenai hal ehwal dan tindakan semasa, keputusan sebenar mungkin berbeza.

Bidang yang melibatkan tahap pertimbangan yang lebih tinggi atau kompleks, atau bidang di mana andaian dan anggaran adalah penting kepada penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat, adalah didedahkan dalam nota 2 kepada penyata kewangan.

(a) piawaian, pindaan kepada piawaian tersiar dan tafsiran Jawatankuasa interpretasi (iC) yang dikuatkuasakan Piawaian perakaunan baru, pindaan kepada piawaian tersiar dan tafsiran kepada piawaian sedia ada yang

dikuatkuasakan bagi tahun kewangan Kumpulan dan Syarikat yang bermula pada 1 Januari 2008 adalah seperti berikut:

(i) piawaian, pindaan kepada piawaian tersiar dan tafsiran iC yang relevan kepada operasi kumpulan dan syarikat

• FRS 107 Penyata Aliran Tunai

• FRS 112 Cukai Pendapatan

• FRS 118 Hasil

• FRS 120 Perakaunan bagi Geran Kerajaan dan Pendedahan Bantuan Kerajaan

• FRS 134 Pelaporan Kewangan Interim

• FRS 137 Peruntukan, Liabiliti Luar Jangka dan Aset Luar Jangka

• Pindaan kepada FRS 121 Kesan Perubahan dalam Kadar Pertukaran Asing – Pelaburan Bersih dalam Operasi Asing

• Tafsiran IC 1 Perubahan dalam Penyahgunaan, Pemulihan & Liabiliti Serupa Sedia Ada

• Tafsiran IC 8 Skop FRS 2

DAsAr-DAsAr PerAKAUNAN PeNtiNGBAgI TAHuN KEWANgAN BERAKHIR 31 DISEMBER 2008


PENYATA KEWANGAN

1. ASAS PENYEDIAAN PENYATA KEWANgAN (SAMBuNgAN)

(a) piawaian, pindaan kepada piawaian tersiar dan tafsiran Jawatankuasa interpretasi (iC) yang dikuatkuasakan (sambungan)

(ii) piawaian dan tafsiran iC kepada piawaian sedia ada yang tidak relevan atau penting kepada operasi kumpulan dan syarikat

• FRS 111 Kontrak Pembinaan

• Tafsiran IC 2 Saham Ahli dalam Entiti Koperasi & Instrumen Serupa

• Tafsiran IC 5 Hak Terhadap Kepentingan yang timbul daripada Dana-dana Penyahgunaan, Pemulihan & Pemuliharaan Alam Sekitar

• Tafsiran IC 6 Liabiliti yang timbul daripada Penyertaan dalam Pasaran Khusus – Sisa Peralatan Elektrik & Elektronik

• Tafsiran IC 7 Penggunaan Pendekatan Penyataan Semula di bawah FRS 129 “Pelaporan Kewangan dalam Ekonomi Inflasi Melampau”

Kesemua perubahan dalam dasar-dasar perakaunan telah dibuat mengikut peruntukan peralihan dalam piawaian, pindaan kepada piawaian tersiar dan tafsiran berkenaan. Semua piawaian, pindaan dan tafsiran yang diterima pakai oleh Kumpulan memerlukan penggunaan pakai secara retrospektif, kecuali bagi Tafsiran IC 8 yang memerlukan penggunaan pakai secara retrospektif tertakluk kepada peruntukan peralihan FRS 2. FRS 2 memerlukan penggunaan pakai secara retrospektif untuk semua instrumen ekuiti yang diberikan selepas 31 Disember 2004 dan tidak diberi hak pada 1 Januari 2006.

Penerimaan pakai piawaian, pindaan kepada piawaian tersiar dan Tafsiran IC tersebut di atas tidak memberi sebarang kesan kewangan yang ketara kepada keputusan dan kedudukan kewangan Kumpulan dan Syarikat.

(b) piawaian dan tafsiran iC yang belum dikuatkuasakan dan tidak diterima pakai lebih awal Piawaian dan Tafsiran IC baru yang akan diguna pakai oleh Kumpulan dan Syarikat bagi tahun kewangan bermula

pada 1 Januari 2010, yang mana Kumpulan dan Syarikat tidak menerima pakai lebih awal adalah seperti berikut:

• FRS 7 “Instrumen Kewangan: Pendedahan” (berkuat kuasa bagi tempoh perakaunan bermula pada atau selepas 1 Januari 2010). FRS 7 memperkenalkan keperluan baru untuk menambah baik maklumat mengenai instrumen kewangan yang didedahkan dalam penyata kewangan. Kumpulan telah mengguna pakai peruntukan peralihan dalam FRS 7 yang mengecualikan entiti-entiti daripada mendedahkan kesan yang mungkin timbul daripada penggunaan pakai awal piawaian ini kepada penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat.

• FRS 8 “Segmen Operasi” (berkuat kuasa bagi tempoh perakaunan bermula pada atau selepas 1 Julai 2009). FRS 8 menggantikan FRS 1142004 Pelaporan Segmen. Piawaian baru ini memerlukan ‘pendekatan pengurusan’ di mana maklumat segmen dibentangkan dengan asas yang sama yang digunakan untuk tujuan pelaporan dalaman. Piawaian ini dijangka tidak akan memberi kesan penting kerana pada masa ini Kumpulan melaporkan maklumat segmennya secara konsisten dengan keperluan FRS 8.

• FRS 139 “Instrumen Kewangan: Pengiktirafan dan Pengukuran” (berkuat kuasa bagi tempoh perakaunan bermula pada atau selepas 1 Januari 2010). FRS 139 menetapkan prinsip-prinsip untuk mengiktiraf dan mengukur aset kewangan, liabiliti kewangan dan beberapa kontrak untuk membeli dan menjual perkara-perkara bukan berbentuk kewangan. Perakaunan lindung nilai dibenarkan hanya di bawah keadaan tertentu sahaja. Kumpulan telah mengguna pakai peruntukan peralihan dalam FRS 139 yang mengecualikan entiti-entiti daripada mendedahkan kesan yang mungkin timbul daripada penggunaan pakai awal piawaian ini kepada penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat.



1. ASAS PENYEDIAAN PENYATA KEWANgAN (SAMBuNgAN)

(b) piawaian dan tafsiran iC yang belum dikuatkuasakan dan tidak diterima pakai lebih awal (sambungan)• Tafsiran IC 9 “Penilaian Semula Derivatif Terbenam” (berkuat kuasa bagi tempoh perakaunan bermula pada

atau selepas 1 Januari 2010). Tafsiran IC 9 memerlukan sesebuah entiti untuk menilai sama ada derivatif terbenam perlu dipisahkan daripada kontrak hos dan diambil kira sebagai derivatif apabila entiti mula menjadi satu pihak kepada kontrak. Penilaian semula seterusnya adalah dilarang kecuali jika terdapat perubahan dalam terma-terma kontrak yang mengubah dengan ketara aliran tunai yang, jika tidak, menjadi perlu di bawah kontrak, dan dalam keadaan ini, penilaian semula adalah dikehendaki. Tafsiran ini dijangka tidak memberi kesan penting kepada penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat.

• Tafsiran IC 10 “Pelaporan Kewangan Interim dan Penjejasan Nilai” (berkuat kuasa bagi tempoh perakaunan bermula pada atau selepas 1 Januari 2010). Tafsiran IC 10 melarang kerugian penjejasan nilai yang diiktiraf dalam tempoh interim atas muhibah dan pelaburan dalam instrumen ekuiti dan dalam aset kewangan yang dibawa pada kos untuk dibalikkan pada tarikh kunci kira-kira berikutnya. Tafsiran ini dijangka tidak memberi kesan penting kepada penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat.

(c) piawaian yang tidak relevan dan belum dikuatkuasakan kepada operasi kumpulan dan syarikat• FRS 4 “Kontrak Insurans” (berkuat kuasa bagi tempoh perakaunan bermula pada atau selepas 1 Januari

2010)

2. ENTITI-ENTITI EKONOMI DALAM KuMPuLAN

(a) syarikat-syarikat subsidiari Syarikat-syarikat subsidiari adalah syarikat-syarikat atau entiti-entiti lain (termasuk entiti-entiti tujuan khas) di

mana Kumpulan mempunyai kuasa untuk mengawal dasar-dasar kewangan dan operasi bagi memperoleh manfaat daripada aktiviti-aktivitinya, umumnya disertai dengan pemegangan saham lebih daripada separuh hak mengundi. Kewujudan dan kesan potensi hak mengundi boleh laksana atau boleh tukar dipertimbangkan, apabila membuat penilaian sama ada Kumpulan mengawal sesebuah entiti yang lain.

Syarikat-syarikat subsidiari disatukan menerusi kaedah perakaunan pembelian, kecuali untuk penggabungan perniagaan berikut yang diambil kira dengan menggunakan kaedah penggabungan:

• syarikat-syarikat subsidiari yang disatukan sebelum 1 April 2002, menurut Piawaian Perakaunan Malaysia 2 ‘Perakaunan untuk Pengambilalihan dan Penggabungan’, prinsip perakaunan yang secara umumnya diterima pakai pada ketika itu

• penggabungan perniagaan yang disatukan pada/selepas 1 April 2002 tetapi mempunyai perjanjian bertarikh sebelum 1 Januari 2006 yang menepati syarat-syarat penggabungan seperti digariskan dalam FRS 1222004 ‘Penggabungan Perniagaan’

• pengorganisasian semula kumpulan dalaman, seperti dijelaskan dalam FRS 1222004, disatukan pada/selepas 1 April 2002 tetapi mempunyai perjanjian bertarikh sebelum 1 Januari 2006, di mana:

— pemegang-pemegang saham terakhir kekal yang sama, dan hak setiap pemegang saham sedemikian, berbanding dengan yang lain, adalah tidak berubah; dan

— bahagian pihak minoriti dalam aset bersih Kumpulan tidak berubah disebabkan oleh perpindahan

• penggabungan perniagaan melibatkan beberapa entiti atau perniagaan di bawah kawalan pihak yang sama dengan perjanjian bertarikh pada/selepas 1 Januari 2006

Kumpulan telah memanfaatkan pengecualian yang diperuntukkan oleh FRS 1222004 dan FRS 3 untuk mengguna pakai Piawaian tersebut secara prospektif.


PENYATA KEWANGAN

2. ENTITI-ENTITI EKONOMI DALAM KuMPuLAN (SAMBuNgAN)

(a) syarikat-syarikat subsidiari (sambungan) Menurut kaedah perakaunan pembelian, syarikat-syarikat subsidiari disatukan sepenuhnya dari tarikh apabila

kuasa mengawal dipindahkan kepada Kumpulan dan tidak disatukan dari tarikh kawalan tamat. Kos pengambilalihan diukur sebagai nilai saksama bagi aset-aset yang diberi, instrumen ekuiti diterbitkan dan liabiliti tertanggung atau diambil alih pada tarikh pertukaran, termasuk kos yang terlibat secara langsung dengan pengambilalihan.

Aset-aset yang boleh dikenal pasti yang diperoleh dan liabiliti serta liabiliti luar jangka yang ditanggung dalam sesebuah penggabungan perniagaan pada awalnya diukur pada nilai saksama pada tarikh pengambilalihan, tanpa mengira sejauh mana kepentingan minoriti. Lebihan kos pengambilalihan berbanding nilai saksama bahagian Kumpulan dalam aset bersih yang boleh dikenal pasti yang diperoleh pada tarikh pengambilalihan, direkodkan sebagai muhibah (lihat nota 3(a) Dasar-dasar Perakaunan Penting). Jika kos pengambilalihan kurang daripada nilai saksama aset bersih milik subsidiari yang diperoleh, perbezaannya diiktiraf terus dalam Penyata Pendapatan yang Disatukan.

Kepentingan minoriti mewakili bahagian keuntungan atau kerugian dan aset bersih syarikat-syarikat subsidiari berasaskan kepada kepentingan ekuiti yang tidak dimiliki, secara langsung atau tidak langsung melalui syarikat-syarikat subsidiari, oleh syarikat induk. Ia ditentukan mengikut bahagian kepentingan minoriti dalam nilai saksama aset dan liabiliti yang boleh dikenal pasti milik syarikat-syarikat subsidiari pada tarikh pengambilalihan dan bahagian kepentingan minoriti dalam perubahan ekuiti syarikat-syarikat subsidiari sejak tarikh tersebut. Pendedahan kepentingan minoriti dibuat secara berasingan.

Apabila lebih daripada satu urus niaga pertukaran terlibat, sebarang pelarasan kepada nilai saksama aset, liabiliti dan liabiliti luar jangka yang boleh dikenal pasti milik syarikat subsidiari berkaitan dengan kepentingan yang dimiliki sebelumnya oleh Kumpulan, diambil kira sebagai penilaian semula.

Di bawah kaedah perakaunan penggabungan, keputusan operasi syarikat-syarikat subsidiari dibentangkan seolah-olah penggabungan terlaksana sepanjang tahun semasa dan tahun-tahun sebelumnya. Aset dan liabiliti yang digabung diambil kira berasaskan amaun dibawa daripada perspektif pemegang saham kawalan bersama pada tarikh pindahan. Apabila berlaku penyatuan, kos penggabungan termansuh dengan nilai saham yang diterima. Sebarang perbezaan kredit yang terhasil dikelaskan sebagai ekuiti dan dianggap sebagai rizab yang tidak boleh diagih. Sebarang perbezaan debit yang terhasil dilaraskan terhadap mana-mana rizab yang sesuai. Jika terdapat premium saham, rizab tebus modal dan sebarang rizab lain yang boleh diagih kepada modal saham perusahaan yang digabungkan, setakat mana ianya belum dipermodalkan dengan perbezaan debit, dikelaskan semula dan dibentangkan sebagai pergerakan dalam rizab modal yang lain.

Urus niaga, baki dan keuntungan atau kerugian belum terealisasi daripada urus niaga antara syarikat-syarikat dalam Kumpulan disingkirkan. Dasar-dasar perakaunan syarikat-syarikat subsidiari telah diubah di mana perlu bagi memastikan ketekalan dengan dasar-dasar perakaunan yang diterima pakai oleh Kumpulan.

Keuntungan atau kerugian yang terhasil daripada penjualan sesebuah syarikat subsidiari merupakan perbezaan antara perolehan jualan bersih dengan bahagian Kumpulan dalam aset bersih syarikat subsidiari tersebut pada tarikh penjualan, termasuk amaun kumulatif bagi sebarang perbezaan pertukaran yang berkaitan dengan syarikat subsidiari berkenaan yang sebelumnya diiktiraf dalam ekuiti, dan kini diiktiraf dalam Penyata Pendapatan yang Disatukan.

(b) urus niaga dengan kepentingan Minoriti Kumpulan mengguna pakai dasar kendalian urus niaga dengan kepentingan minoriti seperti mana-mana urus

niaga dengan pihak luar daripada Kumpulan. Penjualan kepada kepentingan minoriti menyebabkan keuntungan dan kerugian kepada Kumpulan dan dicatatkan dalam Penyata Pendapatan. Pembelian daripada kepentingan minoriti menghasilkan muhibah, iaitu perbezaan antara sebarang imbalan dibayar dengan bahagian yang relevan daripada nilai dibawa bagi aset bersih milik syarikat subsidiari yang diambil alih.




(c) entiti-entiti Dikawal bersama Entiti-entiti dikawal bersama merupakan syarikat-syarikat, perkongsian atau entiti-entiti lain yang mana terdapat

persetujuan secara kontrak antara Kumpulan dengan satu pihak atau lebih untuk mengawal bersama di mana keputusan kewangan dan operasi strategik berkaitan dengan entiti berkenaan memerlukan persetujuan sebulat suara oleh pihak-pihak yang berkongsi kawalan.

Kepentingan Kumpulan dalam entiti-entiti dikawal bersama diambil kira dalam penyata kewangan yang disatukan dengan menggunakan kaedah perakaunan ekuiti. Perakaunan ekuiti melibatkan pengiktirafan bahagian Kumpulan dalam keputusan selepas pengambilalihan entiti-entiti dikawal bersama dalam Penyata Pendapatan yang Disatukan dan pengiktirafan bahagian Kumpulan dalam pergerakan rizab selepas pengambilalihan dalam rizab. Pergerakan kumulatif selepas pengambilalihan dilaraskan terhadap kos pelaburan dan ianya termasuk muhibah daripada pengambilalihan (selepas ditolak kerugian penjejasan nilai terkumpul).

Keputusan entiti-entiti dikawal bersama diambil daripada penyata kewangan terkini entiti-entiti dikawal bersama berkenaan yang tidak diaudit, yang dibuat sehingga ke suatu tarikh yang tidak melebihi 3 bulan sebelum berakhirnya tahun kewangan Kumpulan.

Kumpulan mengiktiraf bahagian keuntungan atau kerugian daripada penjualan aset oleh Kumpulan kepada entiti-entiti dikawal bersama yang boleh diagih kepada pengusaha niaga lain. Kumpulan tidak mengiktiraf bahagiannya dalam keuntungan atau kerugian dalam entiti-entiti dikawal bersama yang diperoleh daripada pembelian aset oleh Kumpulan daripada entiti-entiti dikawal bersama sehingga ia menjual semula aset tersebut kepada pihak bebas. Walau bagaimanapun, kerugian daripada urus niaga tersebut diiktiraf serta merta jika kerugian tersebut terbukti dengan adanya pengurangan dalam nilai boleh realis bersih bagi aset semasa atau kerugian penjejasan nilai. Di mana perlu, apabila mengguna pakai kaedah ekuiti, pelarasan tertentu dibuat kepada penyata kewangan entiti-entiti dikawal bersama bagi memastikan ketekalan dengan dasar-dasar perakaunan Kumpulan.

(d) syarikat-syarikat bersekutu Syarikat-syarikat bersekutu adalah perbadanan, perkongsian atau entiti-entiti lain di mana Kumpulan mempunyai

pengaruh penting, tetapi tidak mempunyai kawalan, secara umumnya disertai dengan pemegangan saham antara 20% hingga 50% hak mengundi. Pengaruh penting ialah kuasa untuk menyertai proses penentuan dasar-dasar kewangan dan operasi bagi syarikat-syarikat bersekutu tetapi tidak mempunyai kawalan terhadap dasar-dasar berkenaan.

Pelaburan dalam syarikat-syarikat bersekutu diambil kira dalam penyata kewangan yang disatukan dengan menggunakan kaedah perakaunan ekuiti. Apabila Kumpulan tidak lagi mempunyai pengaruh penting ke atas syarikat-syarikat bersekutu, perakaunan ekuiti akan dihentikan. Pelaburan Kumpulan dalam syarikat-syarikat bersekutu meliputi muhibah yang dikenal pasti daripada pengambilalihan, selepas ditolak sebarang kerugian penjejasan nilai terkumpul (lihat nota 3(a) Dasar-dasar Perakaunan Penting).

Bahagian Kumpulan dalam keuntungan atau kerugian selepas pengambilalihan syarikat-syarikat bersekutunya diiktiraf dalam Penyata Pendapatan yang Disatukan dan bahagian Kumpulan dalam pergerakan rizab selepas pengambilalihan diiktiraf dalam rizab. Pergerakan kumulatif selepas pengambilalihan dilaraskan terhadap amaun dibawa bagi pelaburan. Apabila bahagian Kumpulan dalam kerugian sesebuah syarikat bersekutu menyamai atau melebihi kepentingannya dalam syarikat bersekutu berkenaan, termasuk sebarang belum terima lain tidak bercagar, kepentingan Kumpulan dikurangkan kepada sifar dan pengiktirafan kerugian selanjutnya dihentikan kecuali apabila Kumpulan menanggung obligasi perundangan atau konstruktif atau membuat pembayaran bagi pihak syarikat bersekutu tersebut.

Keputusan kewangan syarikat-syarikat bersekutu diambil daripada penyata kewangan terkini syarikat-syarikat bersekutu berkenaan yang tidak diaudit, yang dibuat sehingga ke suatu tarikh yang tidak melebihi 3 bulan sebelum berakhirnya tahun kewangan Kumpulan.


PENYATA KEWANGAN


(d) syarikat-syarikat bersekutu (sambungan) Keuntungan belum terealisasi daripada urus niaga antara Kumpulan dengan syarikat-syarikat bersekutunya

disingkirkan setakat kepentingan Kumpulan dalam syarikat-syarikat bersekutu tersebut; kerugian belum terealisasi juga disingkirkan melainkan urus niaga berkenaan menunjukkan bukti penjejasan nilai aset yang dipindahkan. Di mana perlu, dalam mengguna pakai kaedah ekuiti, pelarasan yang sesuai dibuat kepada penyata kewangan syarikat-syarikat bersekutu bagi memastikan ketekalan dengan dasar-dasar perakaunan Kumpulan.

Keuntungan dan kerugian pencairan diiktiraf dalam Penyata Pendapatan.

Bagi peningkatan kepentingan dalam syarikat-syarikat bersekutu, tarikh pengambilalihan merupakan tarikh pengaruh penting diperoleh. Muhibah dikira pada setiap tarikh pembelian berasaskan kepada nilai saksama aset dan liabiliti yang dikenal pasti. Kepentingan yang diambil alih sebelumnya, dinaikkan kepada nilai saksama dan bahagian keuntungan serta pergerakan ekuiti bagi kepentingan yang diambil alih sebelumnya, tidak diiktiraf kerana ia termasuk di dalam kenaikan tersebut.

3. ASET TAK KETARA

(a) Muhibah Muhibah merupakan lebihan kos pengambilalihan syarikat-syarikat subsidiari, entiti-entiti dikawal bersama dan

syarikat-syarikat bersekutu ke atas bahagian Kumpulan dalam nilai saksama aset bersih yang boleh dikenal pasti, termasuk liabiliti luar jangka syarikat-syarikat subsidiari, entiti-entiti dikawal bersama dan syarikat-syarikat bersekutu pada tarikh pengambilalihan. Muhibah daripada pengambilalihan yang berlaku pada atau selepas 1 Januari 2002 berhubung dengan sesebuah syarikat subsidiari dimasukkan dalam Kunci Kira-kira yang Disatukan sebagai aset tak ketara.

Muhibah dibawa pada kos, tolak kerugian penjejasan nilai terkumpul. Muhibah diuji bagi menentukan penjejasan nilai, sekurang-kurangnya sekali setahun atau apabila berlaku peristiwa atau keadaan yang menunjukkan bahawa penjejasan nilai mungkin wujud. Penjejasan nilai muhibah dicaj kepada Penyata Pendapatan yang Disatukan apabila ia berlaku. Kerugian penjejasan nilai muhibah tidak boleh berbalik. Keuntungan dan kerugian daripada penjualan sesebuah entiti termasuk amaun dibawa bagi muhibah berkaitan entiti yang dijual.

Muhibah diagihkan kepada unit-unit penjanaan tunai untuk tujuan ujian penjejasan nilai. Setiap unit penjanaan tunai atau sekumpulan unit penjanaan tunai merupakan tahap terendah dalam Kumpulan di mana muhibah dipantau bagi tujuan pengurusan dalaman dan dijangka akan memperoleh manfaat daripada sinergi gabungan perniagaan. Kumpulan mengagihkan muhibah kepada setiap segmen perniagaan di setiap negara di mana ia beroperasi.

Muhibah daripada pengambilalihan entiti-entiti dikawal bersama dan syarikat-syarikat bersekutu yang berlaku pada atau selepas 1 Januari 2002 dimasukkan masing-masing dalam pelaburan entiti-entiti dikawal bersama dan pelaburan syarikat-syarikat bersekutu. Muhibah sedemikian diuji bagi menentukan tahap penjejasan nilai sebagai sebahagian daripada baki keseluruhan.

Muhibah daripada pengambilalihan yang berlaku sebelum 1 Januari 2002 dihapus kira daripada rizab dalam tahun pengambilalihan.

(b) lesen Lesen-lesen yang diperoleh dinyatakan pada kos. Lesen-lesen mempunyai hayat berguna terhad dan dibawa pada

kos, tolak pelunasan terkumpul. Pelunasan dikira dengan menggunakan kaedah garis lurus, dari tarikh pengkomersilan perkhidmatan berkuat kuasa, tertakluk kepada penjejasan nilai, sehingga akhir tempoh lesen. Lesen-lesen tidak dinilai semula.



4. HARTA TANAH, LOJI DAN PERALATAN

Harta tanah, loji dan peralatan dinyatakan pada kos tolak susut nilai dan kerugian penjejasan nilai terkumpul. Kos ini termasuk perbelanjaan yang digunakan secara langsung untuk memperoleh aset-aset tersebut.

(a) kos Kos bagi rangkaian telekomunikasi meliputi perbelanjaan sehingga dan termasuk peti penyampaian terakhir

sebelum premis pelanggan dan termasuk kos kontraktor, bahan-bahan, tenaga buruh langsung dan overhed yang berkaitan. Kos untuk harta tanah, loji dan peralatan lain mengandungi kos pembeliannya dan sebarang kos sampingan berkaitan pemerolehan. Kos tersebut termasuk kos peleraian, pengalihan dan membaik pulih, yang mana obligasi tersebut ditanggung berikutan pemasangan aset berkenaan.

Kos selanjutnya diambil kira dalam amaun dibawa aset atau diiktiraf sewajarnya hanya apabila manfaat ekonomi masa hadapan yang berkaitan dengan aset tersebut berkemungkinan akan mengalir kepada Kumpulan dan kos aset berkenaan boleh ditentukan dengan pasti. Nilai dibawa bagi bahagian aset yang diganti tidak lagi diiktiraf. Kesemua kos lain berhubung dengan kerja pembaikan dan penyelenggaraan dicaj kepada Penyata Pendapatan dalam tempoh kos ditanggung.

(b) susut nilai Tanah pegangan kekal tidak disusut nilai kerana ia mempunyai hayat infinit. Harta tanah, loji dan peralatan lain

disusut nilai berasaskan kaedah garis lurus untuk menghapus kira kos aset hingga ke nilai sisa sepanjang anggaran hayat berguna, dalam tahun, seperti yang diringkaskan di bawah:

Rangkaian telekomunikasi* 3 – 15 Harta mudah alih dan peralatan 5 – 8 Sistem sokongan komputer 3 – 5 Bangunan 5 – 40

* Aset rangkaian telekomunikasi dengan anggaran hayat berguna 20 tahun dalam tahun 2007 adalah berkaitan dengan sebuah bekas syarikat subsidiari yang telah diasingkan daripada Kumpulan.

Modal kerja dalam pelaksanaan adalah dinyatakan pada kos dan tidak disusutnilaikan. Sebaik selesai, modal kerja dalam pelaksanaan dipindahkan kepada kategori harta tanah, loji dan peralatan bergantung pada jenis aset. Susut nilai ke atas harta tanah, loji dan peralatan yang masih dalam pembinaan bermula apabila harta tanah, loji dan peralatan sedia untuk digunakan. Susut nilai ke atas harta tanah, loji dan peralatan tidak lagi diteruskan apabila pengiktirafan aset berkenaan dihentikan atau apabila aset berkenaan dikelaskan sebagai aset dipegang untuk dijual, yang mana lebih awal.

Nilai sisa dan hayat berguna aset disemak semula dan dilaraskan sewajarnya pada setiap tarikh kunci kira-kira.

(c) penjejasan nilai Pada setiap tarikh kunci kira-kira, Kumpulan membuat penilaian sama ada wujud sebarang tanda penjejasan nilai.

Jika tanda sedemikian wujud, analisis dilakukan bagi menentukan sama ada nilai dibawa bagi aset berkenaan boleh pulih sepenuhnya. Penurunan nilai dibuat jika nilai dibawa melebihi amaun boleh pulih (lihat nota 8 Dasar-dasar Perakaunan Penting mengenai Penjejasan Nilai Aset Bukan Kewangan).

(d) keuntungan atau kerugian daripada penjualan Keuntungan atau kerugian daripada penjualan ditentukan dengan membandingkan perolehan dengan amaun

dibawa bagi aset berkaitan dan diambil kira dalam Penyata Pendapatan.


PENYATA KEWANGAN

4. HARTA TANAH, LOJI DAN PERALATAN (SAMBuNgAN)

(e) urus niaga pertukaran aset Harta tanah, loji dan peralatan berkemungkinan diperoleh melalui pertukaran dengan aset bukan monetari atau

gabungan aset monetari dan bukan monetari dan diukur pada nilai saksama melainkan;

(i) urus niaga pertukaran kurang kandungan komersil; atau(ii) nilai saksama bagi aset yang diterima mahupun aset yang diserahkan tidak boleh ditentukan dengan pasti.

Aset yang diperoleh ditentukan nilainya dengan cara ini walaupun Kumpulan tidak boleh menghentikan pengiktirafan aset yang diserahkan dengan serta merta. Jika aset yang diperoleh itu tidak dapat ditentukan dengan pasti pada nilai saksamanya, kosnya ditentukan pada amaun dibawa bagi aset yang diserahkan.

(f) pembaikan dan penyelenggaraan Pembaikan dan penyelenggaraan dicaj kepada Penyata Pendapatan dalam tempoh ianya ditanggung. Kos

pengubahsuaian utama diambil kira dalam amaun dibawa aset apabila manfaat ekonomi masa hadapan yang melebihi standard prestasi aset sedia ada, yang dinilai terdahulu, berkemungkinan akan mengalir kepada Kumpulan. Kos ini disusut nilai sepanjang baki tempoh hayat berguna aset yang berkenaan.

5. HARTA TANAH PELABuRAN

Harta tanah pelaburan, terutamanya meliputi tanah dan bangunan pejabat, dipegang untuk hasil sewaan jangka panjang atau untuk tambah nilai modal atau untuk kedua-duanya, dan harta tersebut tidak diduduki oleh Kumpulan atau Syarikat.

Harta tanah pelaburan dibawa pada kos tolak susut nilai dan kerugian penjejasan nilai terkumpul. Harta tanah pelaburan disusut nilai berasaskan kaedah garis lurus untuk menghapus kira kos harta tanah pelaburan hingga ke nilai sisa sepanjang hayat berguna, dalam tahun, seperti yang diringkaskan di bawah:

Tanah pegangan pajak sepanjang tempoh pemegangan pajak masing-masing Bangunan 5 – 40 Tanah pegangan kekal tidak disusut nilai kerana ia mempunyai jangka hayat infinit.

Apabila harta tanah pelaburan dijual, atau apabila penggunaannya dihentikan secara kekal dan dijangkakan tiada lagi manfaat ekonomi masa hadapan, maka ia tidak lagi diiktiraf (disingkirkan dari kunci kira-kira). Perbezaan antara perolehan penjualan bersih dengan amaun dibawa diiktiraf sebagai keuntungan atau kerugian dalam tempoh pemberhentian atau penjualan.

6. TANAH DIPEgANg uNTuK PEMBANguNAN HARTA TANAH

Tanah dipegang untuk pembangunan harta tanah meliputi kawasan tanah di mana tiada kerja-kerja pembangunan yang ketara telah dijalankan atau di mana aktiviti pembangunan dijangka tidak akan siap dalam tempoh kitaran operasi biasa. Tanah sedemikian dikelaskan sebagai aset bukan semasa dan dinyatakan pada kos tolak kerugian penjejasan nilai terkumpul.

Kos berkaitan dengan pemerolehan tanah meliputi harga pembelian tanah, yuran profesional, duti setem, komisen, yuran penukaran guna tanah dan levi lain yang berkaitan. Jika wujud tanda penjejasan nilai, amaun dibawa bagi aset tersebut ditaksir dan diturunkan serta-merta kepada amaun boleh pulih (lihat nota 8 Dasar-dasar Perakaunan Penting mengenai Penjejasan Nilai Aset Bukan Kewangan).

Tanah dipegang untuk pembangunan harta tanah dipindahkan kepada kos pembangunan harta tanah (di bawah aset semasa) apabila aktiviti pembangunan bermula dan di mana aktiviti pembangunan boleh disiapkan dalam tempoh kitaran operasi biasa, iaitu antara 2 hingga 5 tahun.



7. PELABuRAN

(a) pelaburan dalam syarikat-syarikat subsidiari, entiti-entiti dikawal bersama dan syarikat-syarikat bersekutu Pelaburan dalam syarikat-syarikat subsidiari, entiti-entiti dikawal bersama dan syarikat-syarikat bersekutu

dinyatakan pada kos tolak kerugian penjejasan nilai terkumpul. Apabila wujudnya tanda penjejasan nilai, amaun dibawa bagi pelaburan berkenaan ditaksir dan diturunkan serta merta kepada amaun boleh pulih (lihat nota 8 Dasar-dasar Perakaunan Penting mengenai Penjejasan Nilai Aset Bukan Kewangan). Kerugian penjejasan nilai dicaj kepada Penyata Pendapatan.

(b) pelaburan tersedia-untuk-jualan Selaras dengan FRS 127 “Penyata Kewangan Disatukan dan Berasingan”, sesuatu pelaburan dalam sebuah entiti

akan diambil kira sebagai aset kewangan mengikut FRS 139 “Instrumen Kewangan: Pengiktirafan dan Pengukuran” dari tarikh ia tidak lagi menjadi syarikat subsidiari, dengan syarat ia tidak menjadi syarikat bersekutu mengikut takrif FRS 128 “Pelaburan dalam Syarikat Bersekutu” atau entiti yang dikawal bersama mengikut takrif FRS 131 “Kepentingan Dalam Usaha Sama”. Amaun dibawa bagi pelaburan tersebut pada tarikh entiti tidak lagi menjadi sebuah subsidiari akan dianggap sebagai kos pada pengukuran awal aset kewangan selaras dengan FRS 139. Pelaburan sedemikian dikelaskan sebagai pelaburan tersedia-untuk-jualan dan dibawa pada nilai saksamanya. Sebarang keuntungan atau kerugian yang timbul daripada perubahan dalam nilai saksama diiktiraf terus dalam ekuiti menerusi penyata perubahan ekuiti, sehingga aset kewangan itu dijual, dilaksanakan atau terjejas nilainya. Pada masa itu, penyelarasan nilai saksama terkumpul yang diiktiraf terdahulu dalam ekuiti akan dimasukkan ke dalam Penyata Pendapatan.

Kumpulan membuat penilaian pada setiap tarikh kunci kira-kira sama ada wujud bukti yang objektif bahawa pelaburan terjejas nilainya. Dalam hal sekuriti ekuiti, penurunan ketara atau berpanjangan dalam nilai saksama sekuriti ke paras bawah nilai dibawa, dianggap sebagai petunjuk bahawa sekuriti berkenaan telah terjejas nilainya. Apabila terdapat bukti penjejasan nilai, kerugian terkumpul, diukur sebagai perbezaan antara kos pengambilalihan dengan nilai saksama semasa, tolak sebarang kerugian penjejasan nilai ke atas pelaburan tersebut yang terdahulu diiktiraf dalam Penyata Pendapatan, disingkirkan daripada ekuiti dan diiktiraf dalam Penyata Pendapatan. Kerugian penjejasan nilai yang diiktiraf dalam Penyata Pendapatan tidak dibuat pembalikan melalui Penyata Pendapatan.

(c) pelaburan-pelaburan lain Pelaburan-pelaburan lain dalam aset bukan semasa dinyatakan pada kos dan peruntukan bagi pengurangan nilai

dibuat bagi setiap pelaburan secara berasingan apabila, pada pendapat Pengarah-pengarah, terdapat penurunan yang bukan bersifat sementara dalam nilai pelaburan tersebut. Peruntukan bagi pengurangan nilai sedemikian diiktiraf sebagai perbelanjaan dalam tempoh pengurangan nilai tersebut dikenal pasti.

(d) sekuriti boleh niaga Sekuriti boleh niaga (dalam aset semasa) dibawa pada nilai yang lebih rendah antara kos dan nilai pasaran, yang

ditentukan pada asas portfolio agregat mengikut kategori pelaburan. Kos diperoleh berasaskan purata wajaran. Nilai pasaran dikira dengan merujuk kepada harga jualan yang disebut harga di bursa saham semasa perniagaan ditutup pada tarikh kunci kira-kira. Peningkatan/pengurangan dalam amaun dibawa bagi sekuriti boleh niaga dikredit/dicaj kepada Penyata Pendapatan.

Apabila sesuatu pelaburan dijual, perbezaan antara perolehan penjualan bersih dengan amaun dibawa dicaj/dikredit kepada Penyata Pendapatan.


PENYATA KEWANGAN

8. PENJEJASAN NILAI ASET BuKAN KEWANgAN

Aset yang mempunyai hayat berguna tidak terhad tidak tertakluk kepada pelunasan dan diuji bagi menentukan penjejasan nilai pada setiap tahun, atau apabila berlaku peristiwa atau keadaan yang menunjukkan bahawa penjejasan nilai mungkin wujud. Harta tanah, loji dan peralatan serta aset bukan semasa yang lain, termasuk aset tidak ketara dengan hayat berguna terhad, disemak semula bagi menentukan kerugian penjejasan nilai apabila peristiwa atau perubahan dalam keadaan menunjukkan bahawa amaun dibawa mungkin tidak boleh dipulihkan. Kerugian penjejasan nilai diiktiraf apabila amaun dibawa bagi sesuatu aset melebihi amaun boleh pulih. Amaun boleh pulih adalah nilai yang lebih tinggi antara nilai saksama tolak kos jualan dan nilai guna bagi sesuatu aset. Untuk tujuan penaksiran penjejasan nilai, aset dikumpulkan pada tahap terendah di mana terdapat aliran tunai yang boleh dikenal pasti secara berasingan (unit penjanaan tunai). Aset, selain daripada muhibah, yang mengalami penjejasan nilai, disemak semula bagi menentukan sama ada pembalikan mungkin boleh dilakukan pada setiap tarikh pelaporan.

Kerugian penjejasan nilai dicaj kepada Penyata Pendapatan melainkan ia membalikkan penilaian semula yang dibuat terdahulu yang mana ianya dicaj kepada lebihan penilaian semula. Kerugian penjejasan nilai atas muhibah tidak boleh berbalik. Bagi aset-aset lain, sebarang pertambahan selanjutnya dalam amaun boleh pulih akan diiktiraf dalam Penyata Pendapatan melainkan ia membalikkan kerugian penjejasan nilai atas aset yang dinilai semula yang mana ianya diambil kira dalam lebihan penilaian semula.

9. gERAN KERAJAAN

Geran daripada kerajaan diiktiraf pada nilai saksama apabila terdapat jaminan yang munasabah bahawa geran tersebut akan diterima dan Kumpulan akan mematuhi semua syarat yang ditetapkan.

Geran kerajaan berkaitan dengan pendapatan ditunda dan diiktiraf dalam Penyata Pendapatan sepanjang tempoh kewangan yang perlu untuk memadankannya dengan kos yang bakal diganti.

Geran kerajaan berkaitan dengan pembelian aset dimasukkan dalam liabiliti bukan semasa sebagai pendapatan tertunda dan dikreditkan kepada Penyata Pendapatan berasaskan kaedah garis lurus sepanjang anggaran hayat berguna aset-aset berkaitan.

10. INVENTORI

Inventori dinyatakan pada nilai yang lebih rendah antara kos dan nilai boleh realis bersih.

Kos ditentukan berdasarkan kaedah purata wajaran dan meliputi semua kos pembelian dan kos-kos lain yang ditanggung bagi membawa inventori ke lokasi yang terkini. Kos barangan siap dan kerja dalam pelaksanaan meliputi kos reka bentuk, bahan mentah, tenaga buruh langsung, kos langsung yang lain dan overhed pengeluaran yang berkaitan (berdasarkan kapasiti operasi biasa). Ia tidak termasuk kos pinjaman.

Nilai boleh realis bersih merupakan anggaran harga jualan dalam urusan biasa perniagaan, tolak semua anggaran kos sehingga siap dan perbelanjaan jualan boleh ubah yang berkaitan. Untuk mendapatkan nilai boleh realis bersih, peruntukan sewajarnya dibuat bagi semua inventori usang dan kurang laris.

Inventori meliputi alat ganti penyelenggaraan yang diperoleh bagi tujuan menggantikan harta atau alat ganti yang rosak atau tidak sempurna dan bekalan yang digunakan dalam membina dan menyelenggara rangkaian.

11. ASET BuKAN SEMASA (ATAu PENJuALAN BERKuMPuLAN) DIKELASKAN SEBAgAI ASET DIPEgANg uNTuK DIJuAL

Aset bukan semasa (atau penjualan berkumpulan) dikelaskan sebagai aset dipegang untuk dijual jika amaun dibawanya akan diperoleh semula, terutamanya, melalui urus niaga jualan dan bukan melalui penggunaan berterusan.

Aset dipegang untuk dijual dinyatakan pada nilai lebih rendah antara amaun dibawa dan nilai saksama tolak kos jualan.



12. BELuM TERIMA PERDAgANgAN

Belum terima perdagangan dibawa pada nilai yang dijangka boleh realis. Hutang lapuk dihapus kira dan peruntukan khusus dibuat bagi belum terima perdagangan yang kutipannya dianggap meragukan. Selain itu, peruntukan am juga dibuat berdasarkan peratusan belum terima perdagangan untuk melindungi kemungkinan berlakunya kerugian yang tidak boleh dikenal pasti secara khusus.

13. TuNAI DAN KESAMAAN TuNAI

Untuk tujuan Penyata Aliran Tunai, tunai dan kesamaan tunai merangkumi tunai dalam tangan, deposit panggilan di bank, pelaburan-pelaburan jangka pendek lain yang berkecairan tinggi dengan tempoh matang asal 3 bulan atau kurang. Deposit dipegang sebagai sekuriti sandaran untuk pinjaman bertempoh yang diberikan, tidak diambil kira sebagai tunai dan kesamaan tunai.

14. MODAL SAHAM

(a) pengelasan Saham biasa dan saham keutamaan tak boleh tebus dengan hak dividen yang ditentukan mengikut budi bicara

dikelaskan sebagai ekuiti. Saham-saham lain dikelaskan sebagai ekuiti dan/atau liabiliti mengikut kandungan maksud instrumen tertentu.

Pengagihan kepada pemegang-pemegang sesuatu instrumen kewangan yang dikelaskan sebagai instrumen ekuiti dicaj secara langsung kepada ekuiti.

(b) kos terbitan saham Pertambahan kos luaran yang berkaitan secara langsung dengan penerbitan saham atau opsyen baru ditunjukkan

dalam ekuiti sebagai pengurangan, selepas ditolak cukai daripada perolehan.

(c) Dividen kepada pemegang saham syarikat Dividen ke atas saham keutamaan boleh tebus diiktiraf sebagai liabiliti dan dinyatakan berasaskan akruan.

Dividen-dividen lain diiktiraf sebagai liabiliti dalam tempoh ianya diisytiharkan.

Dividend in specie yang merupakan saham-saham TM International Berhad yang diagihkan kepada pemegang-pemegang saham Syarikat ketika pengasingan, direkodkan pada nilai dibawa bagi aset bersih diagihkan. Pengagihan ini direkodkan sebagai pergerakan dalam ekuiti.

15. BON, NOTA, DEBENTuR DAN PINJAMAN

Bon, nota dan debentur dinyatakan pada perolehan bersih yang diterima daripada penerbitan. Kos pembiayaan yang merupakan perbezaan antara perolehan bersih dengan jumlah bayaran pinjaman tersebut diagihkan kepada tempoh-tempoh kewangan sepanjang tempoh pinjaman pada kadar malar ke atas amaun dibawa dan dicaj kepada Penyata Pendapatan.

Faedah, dividen, kerugian dan keuntungan berkaitan dengan instrumen kewangan, atau sebahagian daripada komponen yang dikelaskan sebagai liabiliti, dilaporkan dalam kos pembiayaan dalam Penyata Pendapatan. Keuntungan/kerugian pertukaran asing yang timbul daripada terjemahan pinjaman mata wang asing, dilaporkan dalam kos pembiayaan dalam Penyata Pendapatan.

Pinjaman dikelaskan sebagai liabiliti semasa melainkan Kumpulan mempunyai hak tidak bersyarat untuk menunda penjelasan liabiliti tersebut untuk sekurang-kurangnya 12 bulan selepas tarikh kunci kira-kira.

Kos pinjaman yang ditanggung berhubung dengan pembiayaan pembinaan dan pemasangan harta tanah, loji dan peralatan dipermodalkan sehingga harta tanah, loji dan peralatan berkenaan sedia untuk digunakan. Semua kos pinjaman lain dicaj kepada Penyata Pendapatan.


PENYATA KEWANGAN

16. PAJAKAN

(a) pajakan kewangan Pajakan aset di mana Kumpulan dan Syarikat menanggung sebahagian besar daripada kesemua risiko dan

manfaat pemilikan, dikelaskan sebagai pajakan kewangan.

Pajakan kewangan dipermodalkan pada permulaan pajakan, pada nilai yang lebih rendah antara nilai semasa bagi bayaran pajakan minimum dan nilai saksama bagi aset yang dipajak. Obligasi pembayaran sewa yang sepadan, selepas ditolak caj pembiayaan, dimasukkan dalam pinjaman.

Setiap bayaran pajakan adalah diuntukkan antara pengurangan liabiliti dan caj pembiayaan agar memperoleh kadar faedah yang malar dan berkala ke atas baki liabiliti. Caj pembiayaan diiktiraf dalam Penyata Pendapatan.

Aset yang diperoleh di bawah pajakan kewangan, disusut nilai sepanjang tempoh yang lebih pendek, antara anggaran hayat berguna atau mengikut terma-terma pajakan.

(b) pajakan operasi Pajakan aset di mana sebahagian besar daripada risiko dan manfaat pemilikan dikekalkan oleh pemberi pajak,

dikelaskan sebagai pajakan operasi. Bayaran yang dibuat di bawah pajakan operasi (selepas ditolak sebarang insentif yang diterima daripada pemberi pajak) dicaj kepada Penyata Pendapatan berdasarkan kaedah garis lurus sepanjang tempoh pajakan.

Apabila pajakan operasi ditamatkan sebelum tamat tempoh pajakannya, sebarang bayaran yang perlu dibuat kepada pemberi pajak sebagai penalti diiktiraf sebagai perbelanjaan dalam tempoh berlakunya penamatan.

Bayaran pendahuluan ke atas tanah pajakan dikelaskan sebagai bayaran pajakan prabayar dan dilunas berasaskan kaedah garis lurus sepanjang baki tempoh pajakan.

17. cuKAI PENDAPATAN

Perbelanjaan cukai semasa ditentukan mengikut undang-undang percukaian bagi setiap bidang kuasa di mana Kumpulan beroperasi dan meliputi semua cukai berasaskan keuntungan yang boleh dicukai, termasuk cukai pegangan yang perlu dibayar oleh syarikat-syarikat subsidiari, entiti-entiti dikawal bersama atau syarikat-syarikat bersekutu asing daripada pengagihan perolehan tersimpan kepada syarikat-syarikat dalam Kumpulan, dan cukai keuntungan harta tanah yang perlu dibayar daripada penjualan harta tanah.

Cukai tertunda diiktiraf sepenuhnya dengan menggunakan kaedah liabiliti, atas perbezaan sementara yang timbul antara amaun aset dan liabiliti bagi tujuan cukai dengan amaun dibawa aset dan liabiliti tersebut dalam penyata kewangan. Walau bagaimanapun, cukai tertunda tidak diambil kira sekiranya ia timbul daripada pengiktirafan awal aset atau liabiliti dalam sesuatu urus niaga selain daripada penggabungan perniagaan yang, pada masa urus niaga berkenaan, tidak memberi kesan kepada keuntungan atau kerugian perakaunan mahupun yang boleh dicukai.

Aset cukai tertunda diiktiraf hingga ke suatu takat yang berkemungkinan bahawa keuntungan boleh dicukai akan terhasil, yang daripadanya, perbezaan sementara boleh dipotong atau kerugian cukai belum guna, boleh digunakan.

Cukai tertunda diiktiraf atas perbezaan sementara yang timbul daripada pelaburan dalam syarikat-syarikat subsidiari, entiti-entiti dikawal bersama dan syarikat-syarikat bersekutu, kecuali apabila masa pembalikan bagi perbezaan sementara tersebut boleh dikawal dan perbezaan sementara itu berkemungkinan tidak akan berbalik pada masa hadapan yang boleh diramalkan.

Bahagian Kumpulan dalam cukai pendapatan bagi entiti-entiti dikawal bersama dan syarikat-syarikat bersekutu dimasukkan ke dalam bahagian Kumpulan dalam keputusan kewangan entiti-entiti dikawal bersama dan syarikat-syarikat bersekutu.

Cukai tertunda ditentukan dengan menggunakan kadar cukai (dan undang-undang percukaian) yang telah dikuatkuasakan atau sebahagian besarnya dikuatkuasakan pada tarikh kunci kira-kira dan dijangka akan digunakan apabila aset cukai tertunda yang berkaitan direalisasikan atau liabiliti cukai tertunda dijelaskan.



18. zAKAT

Zakat merupakan zakat perniagaan yang perlu dibayar oleh Kumpulan untuk mematuhi prinsip-prinsip Syariah. Peruntukan zakat adalah dikira berdasarkan kadar zakat, seperti ditentukan oleh Majlis Fatwa Kebangsaan, ke atas asas zakat, didarabkan dengan anggaran jumlah pemegangan saham orang Islam. Asas zakat adalah amaun bersih terlaras bagi aset dan liabiliti zakat yang digunakan untuk atau diperoleh daripada aktiviti perniagaan yang ditentukan dengan menggunakan kaedah modal kerja terlaras.

Zakat akan diiktiraf apabila Kumpulan mempunyai obligasi zakat semasa setelah taksiran zakat dibuat dan aliran keluar sumber yang merangkumi faedah ekonomi, akan diperlukan untuk menyempurnakan obligasi zakat. Amaun zakat yang ditaksirkan akan diiktiraf sebagai perbelanjaan dan dimasukkan dalam Penyata Pendapatan dalam tempoh ia ditanggung.

19. PERuNTuKAN

Peruntukan diiktiraf apabila Kumpulan dan Syarikat mempunyai obligasi semasa secara sah atau konstruktif, kesan daripada peristiwa terdahulu yang berkemungkinan memerlukan aliran keluar sumber bagi menjelaskan obligasi tersebut, dan apabila anggaran yang pasti berhubung dengan amaun tersebut boleh dibuat. Jika Kumpulan menjangka sesuatu peruntukan akan dibayar balik (contohnya, di bawah kontrak insurans), pembayaran balik tersebut diiktiraf sebagai aset yang berasingan tetapi hanya apabila pembayaran balik tersebut adalah benar-benar pasti. Peruntukan tidak diiktiraf bagi kerugian operasi masa hadapan.

Jika terdapat beberapa obligasi yang serupa, kemungkinan aliran keluar diperlukan untuk sesuatu penjelasan ditentukan dengan mempertimbangkan pengelasan obligasi-obligasi secara menyeluruh. Peruntukan diiktiraf walaupun kemungkinan aliran keluar berhubung dengan mana-mana perkara yang termasuk dalam sesuatu kelas obligasi yang sama adalah kecil.

Peruntukan ditentukan pada nilai semasa perbelanjaan yang dijangka akan diperlukan bagi menjelaskan obligasi dengan menggunakan kadar sebelum cukai yang mencerminkan taksiran pasaran semasa tentang nilai masa wang dan risiko khusus terhadap obligasi tersebut. Peningkatan dalam peruntukan yang disebabkan oleh peredaran masa diiktiraf sebagai perbelanjaan faedah.

20. LIABILITI LuAR JANgKA DAN ASET LuAR JANgKA

Kumpulan tidak mengiktiraf liabiliti luar jangka tetapi mendedahkan kewujudannya dalam penyata kewangan. Liabiliti luar jangka merupakan obligasi yang mungkin timbul daripada peristiwa terdahulu yang mana kewujudannya akan disahkan oleh peristiwa masa hadapan yang tidak pasti dan di luar kawalan Kumpulan, atau obligasi semasa yang tidak diiktiraf kerana tidak mungkin akan memerlukan aliran keluar sumber untuk menjelaskan obligasi tersebut. Liabiliti luar jangka juga timbul dalam keadaan yang amat luar biasa di mana terdapat liabiliti yang tidak boleh diiktiraf disebabkan ia tidak dapat dinilai dengan pasti.

Aset luar jangka ialah aset yang mungkin timbul daripada peristiwa terdahulu yang mana kewujudannya akan disahkan oleh peristiwa masa hadapan yang tidak pasti dan di luar kawalan Kumpulan. Kumpulan tidak mengiktiraf aset luar jangka, tetapi mendedahkan kewujudannya di mana terdapat kemungkinan aliran masuk manfaat ekonomi, tetapi tidak boleh ditentukan dengan pasti.

Dalam pengambilalihan syarikat-syarikat subsidiari oleh Kumpulan di bawah penggabungan perniagaan, liabiliti luar jangka yang diambil alih pada mulanya dinilai pada nilai saksamanya pada tarikh pengambilalihan, tanpa mengambil kira setakat mana sebarang kepentingan minoriti.

Kumpulan mengiktiraf secara berasingan liabiliti luar jangka bagi syarikat-syarikat yang diambil alih sebagai sebahagian daripada pengagihan kos penggabungan perniagaan di mana nilai saksamanya boleh ditentukan dengan pasti. Jika nilai saksama tidak boleh ditentukan dengan pasti, kesannya akan tergambar dalam muhibah yang timbul daripada pengambilalihan ini.

Selepas pengiktirafan awal, Kumpulan menentukan liabiliti luar jangka yang diiktiraf secara berasingan pada tarikh pengambilalihan pada nilai yang lebih tinggi antara amaun yang mungkin diiktiraf menurut peruntukan FRS 137 dan amaun yang diiktiraf pada awalnya tolak, pelunasan terkumpul yang diiktiraf menurut peruntukan FRS 118, mengikut kesesuaian.


PENYATA KEWANGAN

21. PENgIKTIRAFAN HASIL

Hasil operasi meliputi nilai saksama imbalan yang diterima atau akan diterima bagi penjualan produk dan penyediaan perkhidmatan, selepas ditolak pulangan, duti, diskaun jualan dan cukai jualan yang dibayar, selepas menyingkirkan jualan antara syarikat-syarikat dalam Kumpulan. Hasil operasi diiktiraf atau diakru apabila produk atau perkhidmatan disediakan.

Pendapatan dividen daripada pelaburan-pelaburan dalam syarikat-syarikat subsidiari, entiti-entiti dikawal bersama, syarikat-syarikat bersekutu dan pelaburan-pelaburan lain diiktiraf apabila hak untuk menerima pembayaran adalah pasti.

Pendapatan faedah termasuk pendapatan daripada deposit di bank-bank berlesen, syarikat-syarikat kewangan, institusi-institusi kewangan lain dan pinjaman kakitangan dan diiktiraf berasaskan akruan.

22. MANFAAT KAKITANgAN

(a) Manfaat kakitangan Jangka pendek Upah, gaji, cuti tahunan dan cuti sakit berbayar, bonus dan manfaat bukan monetari diakru dalam tempoh

perkhidmatan berkaitan dilaksanakan oleh kakitangan Kumpulan.

(b) Caruman kepada kumpulan Wang simpanan pekerja (kWsp) Caruman Kumpulan kepada KWSP dicaj kepada Penyata Pendapatan dalam tempoh caruman dikaitkan. Setelah

caruman dibayar, Kumpulan tidak lagi bertanggungjawab untuk pembayaran selanjutnya. Caruman prabayar diiktiraf sebagai aset sehingga tunai yang telah dibayar dikembalikan atau terdapat pengurangan dalam pembayaran pada masa hadapan.

(c) Manfaat penamatan kerja Manfaat penamatan kerja akan dibayar apabila penggajian seseorang kakitangan ditamatkan sebelum tarikh

persaraan biasa atau apabila seseorang kakitangan menerima pemberhentian secara sukarela sebagai pertukaran untuk manfaat ini. Kumpulan mengiktiraf manfaat penamatan kerja apabila ia menunjukkan komitmen sama ada untuk menamatkan penggajian kakitangan semasa menurut pelan rasmi terperinci tanpa kemungkinan untuk menarik balik atau menyediakan manfaat penamatan kerja berikutan tawaran yang dibuat untuk menggalakkan pemberhentian secara sukarela. Manfaat yang perlu dibayar dalam tempoh lebih daripada 12 bulan selepas tarikh kunci kira-kira didiskaunkan kepada nilai semasa.

(d) pampasan berasaskan saham(i) pampasan berasaskan saham Diselesaikan secara ekuiti Perkhidmatan kakitangan yang diterima sebagai pertukaran dengan pemberian opsyen saham Syarikat

diiktiraf sebagai perbelanjaan dalam Penyata Pendapatan Kumpulan dan Syarikat sepanjang tempoh pemberian hak opsyen tersebut dengan peningkatan sepadan dibuat dalam ekuiti.

Bagi opsyen yang diberikan kepada kakitangan syarikat-syarikat subsidiari, nilai saksama opsyen yang diberi diiktiraf sebagai kos pelaburan dalam syarikat-syarikat subsidiari sepanjang tempoh pemberian hak dengan pelarasan sepadan dibuat kepada ekuiti dalam penyata kewangan Syarikat.

Selepas pengasingan, nilai saksama opsyen yang diberi kepada kakitangan bekas syarikat-syarikat subsidiari, TM International Berhad dan Celcom (Malaysia) Berhad (secara kolektif dikenali sebagai Kumpulan TMI), diiktiraf sebagai perbelanjaan dalam Penyata Pendapatan Kumpulan dan Syarikat sepanjang tempoh pemberian hak.

Jumlah amaun untuk dibelanjakan (atau dipermodalkan sebagai kos pelaburan dalam syarikat-syarikat subsidiari) sepanjang tempoh pemberian hak ditentukan dengan merujuk kepada nilai saksama opsyen yang diberi, tidak termasuk kesan daripada sebarang syarat pemberian hak bukan pasaran. Syarat pemberian hak bukan pasaran adalah dimasukkan dalam andaian tentang bilangan opsyen yang dijangka akan diberi hak. Pada setiap tarikh kunci kira-kira, Kumpulan menyemak semula anggarannya berhubung bilangan opsyen yang dijangka akan diberi hak. Kumpulan mengiktiraf kesan daripada semakan anggaran asal, sekiranya ada, dalam Penyata Pendapatan, dan pelarasan sepadan dibuat kepada ekuiti.

Perolehan yang diterima, selepas ditolak sebarang kos urus niaga yang berkaitan secara langsung, dikreditkan kepada modal saham (nilai nominal) dan premium saham apabila opsyen dilaksanakan.



22. MANFAAT KAKITANgAN (SAMBuNgAN)

(d) pampasan berasaskan saham (sambungan)(ii) pampasan berasaskan saham Diselesaikan secara tunai Pampasan berasaskan saham yang diselesaikan dengan instrumen ekuiti bekas subsidiari, TM International

Berhad (TMI), yang bukan lagi suatu entiti dalam Kumpulan berikutan pengasingan, diambil kira sebagai penyelesaian secara tunai.

Perkhidmatan kakitangan yang diterima sebagai pertukaran dengan pemberian opsyen saham sedemikian, diiktiraf pada nilai saksama liabiliti yang ditanggung, sebagai perbelanjaan dalam Penyata Pendapatan sepanjang tempoh pemberian hak opsyen tersebut.

Caj berhubung dengan opsyen saham tersebut yang diterima oleh kakitangan bukan dalam Kumpulan, dalam kes ini kakitangan Kumpulan TMI, disegerakan ketika pengasingan, kerana bahagian opsyen ini kini dibatalkan sebab TMI bukan lagi sebahagian daripada Kumpulan.

Liabiliti yang timbul daripada pampasan berasaskan saham yang diselesaikan secara tunai, diukur semula pada setiap tarikh kunci kira-kira kepada nilai saksamanya, dengan semua perubahan diiktiraf serta merta dalam Penyata Pendapatan.

23. MATA WANg ASINg

(a) Mata Wang Fungsian dan pembentangan Perkara-perkara yang dimasukkan dalam penyata kewangan setiap entiti dalam Kumpulan ditentukan dengan

menggunakan mata wang persekitaran ekonomi yang utama di mana entiti tersebut beroperasi (‘mata wang fungsian’). Penyata kewangan yang disatukan dibentangkan dalam Ringgit Malaysia, iaitu mata wang fungsian dan pembentangan Syarikat.

(b) urus niaga dan baki Urus niaga dalam mata wang asing diterjemahkan ke dalam mata wang fungsian dengan menggunakan kadar

pertukaran yang ada pada tarikh urus niaga. Keuntungan dan kerugian pertukaran asing hasil daripada penyelesaian urus niaga sedemikian dan daripada terjemahan aset dan liabiliti monetari yang nilainya dinyatakan dalam mata wang asing, pada kadar pertukaran akhir tahun, diiktiraf dalam Penyata Pendapatan.

(c) syarikat-syarikat dalam kumpulan Keputusan dan kedudukan kewangan kesemua entiti dalam Kumpulan (tiada satu pun mempunyai mata wang

ekonomi inflasi melampau) yang mempunyai mata wang fungsian berbeza daripada mata wang pembentangan, diterjemahkan kepada mata wang pembentangan seperti berikut:

aset dan liabiliti bagi setiap kunci kira-kira yang dibentangkan diterjemahkan pada kadar penutup pada tarikh (i) kunci kira-kira berkenaan;

pendapatan dan perbelanjaan bagi setiap penyata pendapatan diterjemahkan pada kadar pertukaran purata (ii) (melainkan purata ini merupakan anggaran yang tidak munasabah bagi kesan terkumpul kadar yang ada pada tarikh urus niaga, dan dalam hal ini, pendapatan dan perbelanjaan diterjemahkan pada tarikh urus niaga); dan

semua perbezaan pertukaran yang terhasil diiktiraf sebagai komponen ekuiti yang berasingan.(iii)

Semasa penyatuan, perbezaan pertukaran yang timbul daripada terjemahan pelaburan bersih dalam operasi asing diambil kira dalam ekuiti pemegang saham. Apabila operasi asing dilupus atau dijual, perbezaan pertukaran sedemikian yang dicatatkan dalam ekuiti diiktiraf dalam Penyata Pendapatan sebagai sebahagian daripada keuntungan atau kerugian daripada penjualan.

Pelarasan muhibah dan nilai saksama yang timbul daripada pengambilalihan entiti asing yang diselesaikan pada atau selepas 1 Januari 2006 diambil kira sebagai aset dan liabiliti operasi asing dan dicatatkan dalam mata wang fungsian entiti asing berkenaan dan diterjemahkan pada kadar pertukaran yang ada pada tarikh kunci kira-kira. Bagi pengambilalihan entiti-entiti asing yang diselesaikan sebelum 1 Januari 2006, pelarasan muhibah dan nilai saksama terus dicatatkan pada kadar pertukaran pada tarikh pengambilalihan masing-masing.


PENYATA KEWANGAN

23. MATA WANg ASINg (SAMBuNgAN)

(d) kadar penutup Kadar penutup mata wang asing yang utama (unit Ringgit Malaysia bagi setiap mata wang asing) yang digunakan

dalam menterjemahkan baki-baki utama pada akhir tahun adalah seperti berikut:

Mata Wang asing 31.12.2008 31.12.2007 Dolar AS 3.45250 3.30500Hak Pengeluaran Khas 5.33550 5.22510

24. INSTRuMEN KEWANgAN

(a) keterangan Sesuatu instrumen kewangan adalah sebarang kontrak yang menghasilkan aset kewangan bagi sesebuah

perusahaan dan liabiliti kewangan atau instrumen ekuiti bagi perusahaan yang lain.

Aset kewangan adalah sebarang aset berupa wang tunai, hak berkontrak untuk menerima wang tunai atau aset kewangan lain daripada perusahaan lain, hak berkontrak untuk menukar instrumen kewangan dengan perusahaan lain di bawah syarat-syarat yang berpotensi menguntungkan, atau instrumen ekuiti perusahaan lain.

Liabiliti kewangan adalah sebarang liabiliti berupa obligasi berkontrak untuk memberi wang tunai atau aset kewangan lain kepada perusahaan lain, atau menukar instrumen kewangan dengan perusahaan lain di bawah syarat-syarat yang berpotensi tidak menguntungkan.

(b) instrumen kewangan Diiktiraf dalam kunci kira-kira Kaedah pengiktirafan dan penilaian tertentu bagi instrumen kewangan yang diiktiraf dalam kunci kira-kira

didedahkan dalam penyata dasar perakaunan penting yang berkaitan dengan setiap instrumen kewangan.

(c) instrumen kewangan tidak Diiktiraf dalam kunci kira-kira Instrumen perlindungan nilai derivatif kewangan digunakan dalam pengurusan risiko Kumpulan berkaitan

pendedahan mata wang asing dan kadar faedah terhadap liabiliti kewangannya. Prinsip-prinsip perakaunan lindung nilai diguna pakai bagi perakaunan pendedahan asas dan instrumen lindung nilainya. Instrumen lindung nilai ini tidak diiktiraf dalam penyata kewangan pada permulaannya.

Keuntungan dan kerugian pertukaran yang berkaitan dengan instrumen lindung nilai diiktiraf dalam Penyata Pendapatan dalam tempoh yang sama dengan perbezaan pertukaran bagi butiran asas lindung nilai. Tiada amaun diiktiraf berhubung tempoh masa hadapan.

Sebarang perbezaan untuk dibayar atau diterima atas swap kadar faedah diiktiraf sebagai satu komponen pendapatan atau perbelanjaan faedah sepanjang tempoh kontrak. Untung atau rugi daripada penstrukturan semula atau penamatan awal swap kadar faedah atau ketika pembayaran balik pinjaman diambil kira dalam Penyata Pendapatan.

(d) anggaran nilai saksama untuk tujuan pendedahan Nilai saksama bagi instrumen kewangan yang didagangkan secara umum adalah berdasarkan harga-harga

pasaran yang disebut harga pada tarikh kunci kira-kira. Nilai saksama swap kadar faedah dikira sebagai nilai semasa bagi anggaran aliran tunai masa hadapan. Nilai saksama kontrak hadapan pertukaran asing ditentukan dengan menggunakan kadar pasaran pertukaran hadapan pada tarikh kunci kira-kira.



24. INSTRuMEN KEWANgAN (SAMBuNgAN)

(d) anggaran nilai saksama untuk tujuan pendedahan (sambungan) Dalam menaksir nilai saksama instrumen kewangan yang tidak didagangkan, Kumpulan menggunakan pelbagai

kaedah dan membuat andaian-andaian berasaskan kepada keadaan pasaran yang wujud pada setiap tarikh kunci kira-kira. Harga pasaran yang disebut harga digunakan sekiranya tersedia atau teknik lain, seperti anggaran aliran tunai masa hadapan yang didiskaunkan, diterima pakai untuk menentukan nilai saksama. Secara khusus, nilai saksama liabiliti kewangan dianggarkan dengan mendiskaunkan aliran tunai berkontrak masa hadapan pada kadar faedah pasaran semasa yang tersedia kepada Kumpulan bagi instrumen kewangan yang serupa.

Nilai dibawa bagi aset dan liabiliti kewangan dengan tempoh matang kurang daripada setahun dianggap menghampiri nilai saksamanya.

25. PELAPORAN SEgMEN

Pelaporan segmen dibentangkan bagi meningkatkan penilaian risiko dan pulangan Kumpulan. Sesebuah segmen perniagaan adalah sekumpulan aset dan operasi yang terlibat dalam menyediakan produk atau perkhidmatan yang tertakluk kepada risiko dan pulangan yang berbeza daripada segmen-segmen perniagaan lain. Sesebuah segmen geografi terlibat dalam menyediakan produk atau perkhidmatan dalam persekitaran ekonomi tertentu yang tertakluk kepada risiko dan pulangan yang berbeza daripada segmen-segmen geografi lain.

Hasil, perbelanjaan, aset dan liabiliti bersegmen adalah amaun yang terhasil daripada aktiviti operasi sesebuah segmen yang berkaitan secara langsung dengan segmen tersebut dan bahagian relevan yang boleh diagih secara munasabah kepada segmen berkenaan. Hasil, perbelanjaan, aset dan liabiliti bersegmen ditentukan sebelum baki-baki dan urus niaga dalam kumpulan dan juga caj semula antara bahagian disingkirkan sebagai sebahagian daripada proses penyatuan, kecuali setakat baki-baki dan urus niaga dalam kumpulan sedemikian adalah antara perusahaan-perusahaan dalam kumpulan dalam segmen yang sama. Caj semula antara bahagian telah dipersetujui antara bidang perniagaan yang berkaitan. Penentuan harga antara syarikat adalah berasaskan terma-terma yang serupa dengan terma-terma yang disediakan kepada pihak luar yang lain.

Dasar-dasar perakaunan ini merupakan sebahagian penting daripada penyata kewangan yang dibentangkan di muka surat 225 hingga ke 329.


PENYATA KEWANGAN

PeNyAtA PeNDAPAtANBAgI TAHuN KEWANgAN BERAKHIR 31 DISEMBER 2008

kumpulan syarikat

semua amaun adalah dalam juta nota 2008 2007 2008 2007kecuali dinyatakan sebaliknya rM rM rM rM operasi berterusan

HASIL OPERASI 5 8,674.9 8,296.0 7,638.2 7,418.9

KOS OPERASI– susut nilai, penjejasan nilai dan pelunasan 6(a) (2,098.9) (2,311.4) (1,937.7) (2,087.6)– kos operasi lain 6(b) (5,936.5) (5,366.9) (5,403.4) (4,916.9)

KERUGIAN DARIPADA PENJUALAN PELABURAN EKUITI 4 (88.8) — — —

PENDAPATAN OPERASI LAIN (bersih) 7 178.7 308.7 352.8 656.7 KEUNTUNGAN OPERASI SEBELUM KOS PEMBIAYAAN 729.4 926.4 649.9 1,071.1

PENDAPATAN PEMBIAYAAN 8 237.3 123.6 222.7 95.3KOS PEMBIAYAAN 8 (442.5) (393.6) (469.5) (408.6)(KERUGIAN)/KEUNTUNGAN PERTUKARAN ASING ATAS PINJAMAN 8 (170.0) 262.4 (170.0) 262.4

KOS PEMBIAYAAN BERSIH 8 (375.2) (7.6) (416.8) (50.9)

SYARIKAT-SYARIKAT BERSEKUTU– bahagian keputusan (selepas ditolak cukai) 28 (0.4) (0.1) — — KEUNTUNGAN SEBELUM CUKAI DAN ZAKAT 353.8 918.7 233.1 1,020.2CUKAI DAN ZAKAT 9 (77.6) (25.8) (31.2) (21.3) KEUNTUNGAN BAGI TAHUN KEWANGAN SEMASA DARIPADA OPERASI BERTERUSAN 276.2 892.9 201.9 998.9

operasi yang DitaMatkan

KEUNTUNGAN BAGI TAHUN KEWANGAN SEMASA DARIPADA OPERASI YANG DITAMATKAN 3 624.9 1,738.7 — — KEUNTUNGAN BAGI TAHUN KEWANGAN SEMASA 901.1 2,631.6 201.9 998.9

MILIK:– pemegang-pemegang ekuiti Syarikat 791.9 2,547.7 201.9 998.9– kepentingan minoriti 109.2 83.9 — — KEUNTUNGAN BAGI TAHUN KEWANGAN SEMASA 901.1 2,631.6 201.9 998.9 PEROLEHAN SESAHAM (sen)– asas Operasi berterusan 10 6.7 25.0 Operasi yang ditamatkan 10 16.3 49.4

– tercair Operasi berterusan 10 6.6 25.0 Operasi yang ditamatkan 10 16.2 49.4

Penyata Pendapatan di atas perlu dibaca dengan Dasar-dasar Perakaunan Penting di muka surat 208 hingga 224 dan Nota-nota kepada Penyata Kewangan di muka surat 233 hingga 329.

Laporan Juruaudit Bebas – Muka surat 331 hingga 332.


KUNci KirA-KirAPADA 31 DISEMBER 2008

kumpulan syarikat

semua amaun adalah dalam juta nota 2008 2007 2008 2007kecuali dinyatakan sebaliknya rM rM rM rM MODAL SAHAM 12 3,456.0 3,439.8 3,456.0 3,439.8PREMIUM SAHAM 4,305.4 4,262.1 4,305.4 4,262.1RIZAB-RIZAB LAIN 14 2,486.7 12,100.2 2,832.6 6,172.6 JUMLAH MODAL DAN RIZAB MILIK PEMEGANG-PEMEGANG EKUITI SYARIKAT 10,248.1 19,802.1 10,594.0 13,874.5KEPENTINGAN MINORITI 226.5 849.4 — — JUMLAH EKUITI 10,474.6 20,651.5 10,594.0 13,874.5 Pinjaman 15 6,965.1 9,747.2 5,204.1 4,913.1 Belum bayar kepada sebuah syarikat subsidiari 16 — — 1,734.6 1,652.5 Liabiliti cukai tertunda 18 1,362.0 2,313.2 1,328.0 1,411.8 Peruntukan bagi liabiliti 19 — 87.2 — — Pendapatan tertunda 20 260.2 59.5 260.2 46.2 LIABILITI TERTUNDA DAN BUKAN SEMASA 8,587.3 12,207.1 8,526.9 8,023.6 19,061.9 32,858.6 19,120.9 21,898.1

Aset tak ketara 21 1.8 7,460.9 — 39.7 Harta tanah, loji dan peralatan 22 11,772.1 23,983.3 10,461.1 10,620.5 Bayaran pajakan prabayar 23 67.5 387.0 55.0 52.9 Harta tanah pelaburan 24 — — 91.9 — Tanah dipegang untuk pembangunan harta tanah 25 164.3 165.4 — — Syarikat-syarikat subsidiari 26 — — 2,709.0 9,398.9 Entiti-entiti dikawal bersama 27 — 1,024.4 — 141.2 Syarikat-syarikat bersekutu 28 — 252.5 — — Pelaburan tersedia-untuk-jualan 29 496.0 — — — Pelaburan-pelaburan lain 30 137.8 138.9 137.8 138.9 Belum terima jangka panjang 31 472.4 511.5 472.4 511.1 Aset cukai tertunda 18 8.9 179.4 — —

ASET BUKAN SEMASA 13,120.8 34,103.3 13,927.2 20,903.2


PENYATA KEWANGAN

kumpulan syarikat

semua amaun adalah dalam juta nota 2008 2007 2008 2007kecuali dinyatakan sebaliknya rM rM rM rM Aset bukan semasa dipegang untuk dijual 32 — 988.4 — 988.4 Inventori 33 123.3 181.1 71.5 82.3 Belum terima perdagangan dan lain-lain 34 2,891.3 4,398.6 2,656.3 3,092.5 Amaun terhutang daripada TM International Berhad 3 4,025.0 — 4,025.0 — Pelaburan jangka pendek 35 277.6 378.1 277.6 376.4 Tunai dan baki bank 36 2,095.2 4,171.8 1,447.2 1,528.1 ASET SEMASA 9,412.4 10,118.0 8,477.6 6,067.7 Belum bayar perdagangan dan lain-lain 37 2,812.6 6,643.2 2,682.4 2,560.7 Deposit pelanggan 38 588.8 732.6 588.5 590.2 Pinjaman 15 34.9 2,177.2 3.0 244.1 Liabiliti cukai dan zakat 35.0 155.2 10.0 23.3 Dividen belum bayar — 1,654.5 — 1,654.5 LIABILITI SEMASA 3,471.3 11,362.7 3,283.9 5,072.8 ASET/(LIABILITI) SEMASA BERSIH 5,941.1 (1,244.7) 5,193.7 994.9 19,061.9 32,858.6 19,120.9 21,898.1

Kunci Kira-kira di atas perlu dibaca dengan Dasar-dasar Perakaunan Penting di muka surat 208 hingga 224 dan Nota-nota kepada Penyata Kewangan di muka surat 233 hingga 329.



PeNyAtA PerUbAhAN eKUiti yANG DisAtUKANBAgI TAHuN KEWANgAN BERAKHIR 31 DISEMBER 2008

Milik pemegang ekuiti syarikat

terbitan dan berbayar penuh rM1.00 sesaham saham istimewa*/ saham biasa perbezaan rizab Modal premium terjemahan rizab nilai keuntungan kepentingan Jumlahsemua amaun adalah dalam juta nota saham saham Mata Wang esos saksama tersimpan Minoriti ekuitikecuali dinyatakan sebaliknya rM rM rM rM rM rM rM rM Pada 1 Januari 2008 3,439.8 4,262.1 (412.6) — — 12,512.8 849.4 20,651.5

Perbezaan terjemahan mata wang yang terhasil pada tahun kewangan semasa – syarikat-syarikat subsidiari — — (96.2) — — — (24.4) (120.6) – entiti-entiti dikawal bersama — — (66.5) — — — — (66.5) – syarikat-syarikat bersekutu — — (11.4) — — — — (11.4)Keuntungan (bersih) nilai saksama atas pelaburan tersedia-untuk- jualan 29 — — — — 111.0 — — 111.0

(Kerugian)/keuntungan bersih yang tidak diiktiraf dalam Penyata Pendapatan — — (174.1) — 111.0 — (24.4) (87.5)Penjualan pelaburan ekuiti 4 — — 88.8 — — — — 88.8Keuntungan bagi tahun kewangan semasa — — — — — 791.9 109.2 901.1 Jumlah (perbelanjaan)/pendapatan yang diiktiraf bagi tahun kewangan semasa — — (85.3) — 111.0 791.9 84.8 902.4Pertambahan kepentingan minoriti berikutan pencairan kepentingan ekuiti dalam syarikat-syarikat subsidiari — — — — — — 17.8 17.8Pengagihan Kumpulan TM International Berhad 3 — — 487.5 — — (10,135.2) (710.7) (10,358.4)Dividen akhir dibayar bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember 2007 11 — — — — — (560.0) — (560.0)Dividen interim dibayar bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember 2008 11 — — — — — (306.3) — (306.3)Dividen dibayar kepada kepentingan minoriti — — — — — — (17.3) (17.3)Skim opsyen saham kakitangan (ESOS) 13– opsyen diberi — — — 96.4 — — 2.5 98.9– saham diterbitkan berikutan pelaksanaan opsyen 16.2 29.8 — — — — — 46.0– pindahan rizab berikutan pelaksanaan opsyen — 13.5 — (13.5) — — — — pada 31 Disember 2008 3,456.0 4,305.4 (10.4) 82.9 111.0 2,303.2 226.5 10,474.6


PENYATA KEWANGAN

Milik pemegang ekuiti syarikat

terbitan dan berbayar penuh rM1.00 sesaham saham istimewa*/ saham biasa

perbezaan rizab Modal premium terjemahan rizab nilai keuntungan kepentingan Jumlahsemua amaun adalah dalam juta nota saham saham Mata Wang esos saksama tersimpan Minoriti ekuitikecuali dinyatakan sebaliknya rM rM rM rM rM rM rM rM

Pada 1 Januari 2007 3,397.6 3,941.9 (282.4) 25.0 — 12,829.0 836.5 20,747.6

Perbezaan terjemahan mata wang yang terhasil pada tahun kewangan semasa – syarikat-syarikat subsidiari — — (243.6) — — — (85.8) (329.4) – entiti-entiti dikawal bersama — — 81.6 — — — — 81.6 – syarikat-syarikat bersekutu — — 14.2 — — — — 14.2

Kerugian bersih yang tidak diiktiraf dalam Penyata Pendapatan — — (147.8) — — — (85.8) (233.6)Keuntungan bagi tahun kewangan semasa — — — — — 2,547.7 83.9 2,631.6

Jumlah (perbelanjaan)/pendapatan yang diiktiraf bagi tahun kewangan semasa — — (147.8) — — 2,547.7 (1.9) 2,398.0Pengambilalihan kepentingan ekuiti tambahan dalam syarikat-syarikat subsidiari — — — — — — (44.7) (44.7)Pencairan, penjualan dan penjualan separa kepentingan ekuiti dalam syarikat-syarikat subsidiari — — 17.6 — — — 23.3 40.9Pertambahan aset bersih berikutan penerbitan hak sebuah syarikat subsidiari — — — — — — 67.7 67.7Pengelasan semula kepada aset tak ketara 21 — — — — — 180.8 — 180.8Dividen akhir dibayar bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember 2006 11 — — — — — (749.5) — (749.5)Dividen interim dibayar bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember 2007 11 — — — — — (652.9) — (652.9)Dividen khas belum bayar bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember 2007 11 — — — — — (1,654.5) — (1,654.5)Dividen dibayar kepada kepentingan minoriti — — — — — — (36.0) (36.0)Skim opsyen saham kakitangan (ESOS)– opsyen diberi — — — 3.2 — — 4.5 7.7– saham diterbitkan berikutan pelaksanaan opsyen 42.2 304.2 — — — — — 346.4– pindahan rizab berikutan pelaksanaan opsyen — 16.0 — (16.0) — — — —– ESOS luput — — — (12.2) — 12.2 — — Pada 31 Disember 2007 3,439.8 4,262.1 (412.6) — — 12,512.8 849.4 20,651.5 * Saham terbitan dan berbayar penuh termasuk Saham Keutamaan Boleh Tebus Hak Istimewa (Saham Istimewa) bernilai RM1.00. Rujuk nota 12(a) kepada

penyata kewangan untuk maklumat lanjut mengenai terma dan hak berkaitan Saham Istimewa tersebut.

Penyata Perubahan Ekuiti yang Disatukan di atas perlu dibaca dengan Dasar-dasar Perakaunan Penting di muka surat 208 hingga 224 dan Nota-nota kepada Penyata Kewangan di muka surat 233 hingga 329.

Laporan Juruaudit Bebas – Muka surat 331 hingga 332.229LAPORAN TAHUNAN 2008

PeNyAtA PerUbAhAN eKUiti syAriKAtBAgI TAHuN KEWANgAN BERAKHIR 31 DISEMBER 2008

terbitan dan berbayar penuh rM1.00 sesaham tidak boleh Diagih boleh Diagih saham istimewa*/ saham biasa

rizab Modal premium rizab esos keuntungan Jumlahsemua amaun adalah dalam juta nota saham saham esos khas tersimpan ekuitikecuali dinyatakan sebaliknya rM rM rM rM rM rM Pada 1 Januari 2008 3,439.8 4,262.1 — — 6,172.6 13,874.5

Keuntungan bagi tahun kewangan semasa — — — — 201.9 201.9

Pengagihan Kumpulan TM International Berhad 3 — — — — (3,895.0) (3,895.0)

Dividen akhir dibayar bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember 2007 11 — — — — (582.4) (582.4)

Dividen interim dibayar bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember 2008 11 — — — — (317.7) (317.7)

Skim opsyen saham kakitangan (ESOS) 13(a)– saham diterbitkan kepada TM ESOS

Management Sdn Bhd (TEM) menurut ESOS Khas 12(d)&26 — — — 1,431.0 — 1,431.0

– opsyen diberi kepada kakitangan Syarikat — — 64.5 — — 64.5– opsyen diberi kepada kakitangan

syarikat-syarikat subsidiari — — 14.3 — — 14.3– opsyen diberi kepada kakitangan bekas

syarikat-syarikat subsidiari — — 17.6 — — 17.6– saham diterbitkan berikutan pelaksanaan

opsyen 16.2 29.8 — — — 46.0– pindahan rizab berikutan pelaksanaan opsyen — 13.5 (13.5) (60.0) 2.1 (57.9)– penjejasan nilai pelaburan dalam TEM

berikutan urus niaga pemegang saham 12(d)&26 — — — (202.8) — (202.8) pada 31 Disember 2008 3,456.0 4,305.4 82.9 1,168.2 1,581.5 10,594.0


PENYATA KEWANGAN

terbitan dan berbayar penuh rM1.00 sesaham tidak boleh Diagih boleh Diagih saham istimewa*/ saham biasa

rizab Modal premium rizab esos keuntungan Jumlahsemua amaun adalah dalam juta nota saham saham esos khas tersimpan ekuitikecuali dinyatakan sebaliknya rM rM rM rM rM rM Pada 1 Januari 2007 3,397.6 3,941.9 25.0 — 8,218.4 15,582.9

Keuntungan bagi tahun kewangan semasa — — — — 998.9 998.9

Dividen akhir dibayar bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember 2006 11 — — — — (749.5) (749.5)

Dividen interim dibayar bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember 2007 11 — — — — (652.9) (652.9)

Dividen khas belum bayar bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember 2007 11 — — — — (1,654.5) (1,654.5)

Skim opsyen saham kakitangan (ESOS)– opsyen diberi kepada kakitangan Syarikat — — 2.5 — — 2.5– opsyen diberi kepada kakitangan

syarikat-syarikat subsidiari — — 0.7 — — 0.7– saham diterbitkan berikutan pelaksanaan

opsyen 42.2 304.2 — — — 346.4– pindahan rizab berikutan pelaksanaan opsyen — 16.0 (16.0) — — —– ESOS luput — — (12.2) — 12.2 — Pada 31 Disember 2007 3,439.8 4,262.1 — — 6,172.6 13,874.5

* Saham terbitan dan berbayar penuh termasuk Saham Keutamaan Boleh Tebus Hak Istimewa (Saham Istimewa) bernilai RM1.00. Rujuk nota 12(a) kepada penyata kewangan untuk maklumat lanjut mengenai terma dan hak berkaitan Saham Istimewa tersebut.

Penyata Perubahan Ekuiti Syarikat di atas perlu dibaca dengan Dasar-dasar Perakaunan Penting di muka surat 208 hingga 224 dan Nota-nota kepada Penyata Kewangan di muka surat 233 hingga 329.



PeNyAtA AlirAN tUNAiBAgI TAHuN KEWANgAN BERAKHIR 31 DISEMBER 2008

kumpulan syarikat

semua amaun adalah dalam juta nota 2008 2007 2008 2007kecuali dinyatakan sebaliknya rM rM rM rM ALIRAN TUNAI DARIPADA AKTIVITI OPERASI 39 3,251.2 5,932.2 2,398.9 1,848.1

ALIRAN TUNAI DIGUNAKAN DALAM AKTIVITI PELABURAN 40 (1,896.6) (5,863.9) (52.4) (483.4)

ALIRAN TUNAI DIGUNAKAN DALAM AKTIVITI PEMBIAYAAN 41 (1,928.2) (586.3) (2,418.6) (1,852.0) PENGURANGAN BERSIH DALAM TUNAI DAN KESAMAAN TUNAI (573.6) (518.0) (72.1) (487.3)

KESAN PENGAGIHAN KUMPULAN TM INTERNATIONAL BERHAD (1,402.1) — — —

KESAN PERUBAHAN KADAR PERTUKARAN (22.5) (55.5) (8.8) (19.9)

TUNAI DAN KESAMAAN TUNAI PADA AWAL TAHUN KEWANGAN 4,092.9 4,666.4 1,528.1 2,035.3 tunai Dan kesaMaan tunai paDa akHir taHun keWangan 36 2,094.7 4,092.9 1,447.2 1,528.1

Penyata Aliran Tunai di atas perlu dibaca dengan Dasar-dasar Perakaunan Penting di muka surat 208 hingga 224 dan Nota-nota kepada Penyata Kewangan di muka surat 233 hingga 329.



PENYATA KEWANGAN

NotA-NotA KePADA PeNyAtA KewANGANBAgI TAHuN KEWANgAN BERAKHIR 31 DISEMBER 2008

semua amaun adalah dalam juta kecuali dinyatakan sebaliknya

1. AKTIVITI uTAMA

Aktiviti utama Syarikat dalam tahun kewangan semasa adalah pewujudan, penyelenggaraan dan penyediaan perkhidmatan telekomunikasi dan perkhidmatan berkaitan di bawah lesen yang dikeluarkan oleh Kementerian Tenaga, Air dan Komunikasi. Aktiviti utama syarikat-syarikat subsidiari adalah seperti dinyatakan dalam nota 53 kepada penyata kewangan.

Pada 25 April 2008, Kumpulan telah selesai melaksanakan pengasingan untuk mewujudkan 2 entiti berasingan. Berikutan pengasingan tersebut, perniagaan mudah alih dan perniagaan talian tetap Kumpulan telah dipisahkan. Operasi Kumpulan di luar negeri, di bawah TM International Berhad (TMI), dan operasi mudah alihnya di dalam negeri, di bawah Celcom (Malaysia) Berhad (secara kolektif dikenali sebagai Kumpulan TMI) telah diasingkan daripada Kumpulan. Langkah seterusnya, Kumpulan akan memberi tumpuan terhadap perniagaan talian tetap suara, data serta jalur lebar dan perkhidmatan lain yang berkaitan telekomunikasi. Maklumat terperinci mengenai pengasingan tersebut adalah dinyatakan dalam nota 3 kepada penyata kewangan. Selain daripada apa yang tersebut di atas, tiada perubahan penting yang lain dalam aktiviti utama Kumpulan.

Telekom Malaysia Berhad adalah syarikat awam liabiliti terhad, diperbadankan dan bermastautin di Malaysia, dan disenaraikan di papan utama Bursa Malaysia Securities Berhad. Alamat pejabat yang didaftarkan bagi Syarikat adalah Aras 51, Sayap Utara, Menara TM, Jalan Pantai Baharu, 50672 Kuala Lumpur. Alamat pejabat dan tempat perniagaan utama bagi Syarikat adalah Menara TM, Jalan Pantai Baharu, 50672 Kuala Lumpur.

2. ANggARAN DAN PERTIMBANgAN PERAKAuNAN YANg KRITIS

Anggaran dan pertimbangan dinilai secara berterusan oleh Pengarah-pengarah, dan anggaran dan penilaian ini adalah berdasarkan kepada pengalaman masa lalu serta faktor-faktor lain, termasuk jangkaan peristiwa masa hadapan yang dipercayai munasabah mengikut keadaan.

2.1 pertimbangan kritis dalam menggunakan dasar-dasar perakaunan entiti Dalam menentu dan menggunakan dasar-dasar perakaunan, pertimbangan sering diperlukan berhubung dengan

perkara-perkara yang melibatkan pemilihan dasar tertentu yang boleh mempengaruhi dengan ketara, keputusan dan kedudukan kewangan Kumpulan yang dilaporkan. Dasar-dasar perakaunan berikut memerlukan pertimbangan yang subjektif, selalunya disebabkan oleh keperluan membuat anggaran mengenai kesan perkara-perkara yang belum pasti.

(i) Jualan dan pajakan balik Syarikat telah menggunakan pertimbangan dalam menentukan kaedah perakaunan dalam mengambil kira

jualan dan pajakan balik 4 aset harta tanah Syarikat (Harta Tanah) dengan nilai dibawa sebanyak RM988.4 juta pada 31 Disember 2007 kepada Menara ABS Berhad (MAB), sebuah syarikat tujuan khas, yang telah disempurnakan pada 15 Januari 2008. Sejurus daripada jualan ini, Harta Tanah tersebut telah dipajak balik kepada Syarikat berdasarkan portfolio, di bawah prinsip Ijarah, untuk tempoh pajakan selama 15 tahun. MAB telah menerbitkan RM1,000.0 juta Sukuk Ijarah Islam Bersandarkan Aset (Sukuk) untuk membiayai pembelian Harta Tanah tersebut.

Pengarah-pengarah menganggap jualan dan pajakan balik Harta Tanah tersebut menghasilkan pajakan operasi. Kesimpulan ini adalah berdasarkan rumusan yang dicapai oleh Pengarah-pengarah bahawa Syarikat tidak mempunyai risiko dan ganjaran yang besar berkaitan pemilikan Harta Tanah dan bayaran pajakan serta harga jualan adalah pada nilai saksama. Tambahan pula, Pengarah-pengarah berpendapat bahawa MAB bukanlah syarikat subsidiari memandangkan Syarikat tidak mempunyai kawalan ke atas MAB dan risiko serta ganjaran daripada pemilikan Harta Tanah tersebut terletak pada pelabur-pelabur Sukuk.

Nilai dibawa bagi Harta Tanah yang terlibat telah dikelaskan semula sebagai aset bukan semasa dipegang untuk dijual pada 31 Disember 2007 seperti yang didedahkan dalam nota 32 kepada penyata kewangan, memandangkan kriteria pengelasan semula telah dipenuhi.



2. ANggARAN DAN PERTIMBANgAN PERAKAuNAN YANg KRITIS (SAMBuNgAN)

2.2 anggaran dan andaian perakaunan yang kritis Kumpulan membuat anggaran dan andaian berhubung masa hadapan. Mengikut definisi, anggaran perakaunan

yang dilakukan jarang menyamai keputusan sebenar yang berkaitan. Untuk mempertingkatkan kandungan maklumat anggaran, faktor-faktor pemboleh ubah utama tertentu yang dijangka mempunyai kesan ketara terhadap keputusan dan kedudukan kewangan Kumpulan diuji untuk kepekaannya terhadap perubahan parameter asas. Anggaran dan andaian yang mempunyai risiko ketara yang boleh menyebabkan pelarasan ketara terhadap amaun dibawa aset dan liabiliti dalam tahun hadapan dinyatakan di bawah.

(i) penjejasan nilai Harta tanah, loji dan peralatan, aset tak ketara (selain daripada muhibah) serta pelaburan dalam sebuah syarikat subsidiari

Kumpulan menaksir penjejasan nilai aset yang dinyatakan di atas apabila terdapat peristiwa atau perubahan keadaan yang menunjukkan bahawa amaun dibawa sesuatu aset mungkin tidak boleh dipulih semula iaitu apabila amaun dibawa sesuatu aset adalah melebihi amaun boleh pulih. Amaun boleh pulih ditentukan pada nilai yang lebih tinggi antara nilai saksama tolak kos untuk menjual aset berkenaan dan nilai gunanya. Nilai guna adalah nilai semasa bersih aliran tunai masa hadapan yang diunjurkan yang boleh diperoleh daripada aset berkenaan, didiskaunkan pada kadar diskaun yang sesuai.

Unjuran aliran tunai masa hadapan adalah berasaskan kepada anggaran Kumpulan yang dikira berdasarkan kepada arah aliran masa lalu, sektor dan industri, keadaan pasaran dan ekonomi umum, perkembangan teknologi dan maklumat-maklumat lain yang sedia ada.

Bagi pelaburan dalam TM ESOS Management Sdn Bhd (TEM), Syarikat menentukan amaun boleh pulih pada nilai saksama tolak kos untuk menjual saham-saham Syarikat dan TM International Berhad yang dipegang oleh TEM. Pengarah-pengarah telah membuat andaian berhubung amaun boleh pulih tersebut. Sebarang perubahan pada anggaran ini akan memberikan kesan ketara kepada amaun dibawa pelaburan. Sebarang pelarasan kepada amaun dibawa akan direkodkan dalam ekuiti memandangkan ianya urus niaga dengan pemegang saham.

(ii) anggaran Hayat berguna Harta tanah, loji dan peralatan Kumpulan menyemak semula anggaran hayat berguna harta tanah, loji dan peralatan pada setiap tahun

berdasarkan kepada pelbagai faktor seperti rancangan dan strategi perniagaan, jangkaan tahap penggunaan dan kemajuan teknologi masa hadapan. Keputusan operasi masa hadapan boleh terjejas dengan ketara oleh perubahan anggaran ini yang disebabkan oleh perubahan faktor-faktor tersebut. Pengurangan dalam anggaran hayat berguna harta tanah, loji dan peralatan akan meningkatkan susut nilai yang direkodkan serta menurunkan nilai harta tanah, loji dan peralatan.

(iii) Cukai(a) Cukai pendapatan Kumpulan adalah tertakluk kepada peruntukan-peruntukan cukai pendapatan di serata rantau.

Pertimbangan digunakan untuk menentukan peruntukan cukai pendapatan bagi seluruh Kumpulan. Terdapat urus niaga dan pengiraan tertentu yang mana penentuan muktamad cukai pendapatan tidak dapat dipastikan dalam urusan biasa perniagaan. Kumpulan mengiktiraf liabiliti cukai berdasarkan kepada anggaran sama ada cukai tambahan akan dikenakan. Jika keputusan akhir cukai tersebut adalah berbeza daripada amaun yang diiktiraf pada permulaan, perbezaan tersebut akan memberi kesan kepada cukai pendapatan dan/atau peruntukan cukai tertunda pada tempoh di mana penentuan tersebut dibuat.

(b) Aset cukai tertunda Aset cukai tertunda diiktiraf hingga ke suatu takat yang berkemungkinan bahawa keuntungan yang

boleh dicukai pada masa hadapan akan terhasil, yang daripadanya, perbezaan sementara boleh digunakan. Ini melibatkan pertimbangan berhubung prestasi kewangan masa hadapan bagi entiti tertentu pada tempoh di mana aset cukai tertunda telah diiktiraf.


PENYATA KEWANGAN

2. ANggARAN DAN PERTIMBANgAN PERAKAuNAN YANg KRITIS (SAMBuNgAN)

2.2 anggaran dan andaian perakaunan yang kritis (sambungan)

(iv) bayaran berasaskan saham Bayaran berasaskan saham yang diselesaikan secara ekuiti dan tunai (opsyen saham) diambil kira pada nilai

saksama pada tarikh opsyen tersebut diberikan. Di samping itu, liabiliti yang timbul daripada bayaran berasaskan saham yang diselesaikan secara tunai diukur semula pada setiap tarikh kunci kira-kira. Andaian penilaian yang digunakan untuk menentukan nilai saksama tersebut diterangkan dalam nota 13 kepada penyata kewangan.

(v) liabiliti luar Jangka Penentuan kaedah perakaunan bagi liabiliti luar jangka adalah berdasarkan kepada pendapat Pengarah-

pengarah tentang keputusan yang dijangka daripada perkara-perkara luar jangka selepas mendapat nasihat daripada penasihat undang-undang bagi kes-kes litigasi dan pakar-pakar dalaman dan luaran Kumpulan bagi perkara-perkara berbangkit daripada urusan biasa perniagaan. Sila rujuk nota 45 kepada penyata kewangan bagi prosiding undang-undang yang melibatkan Kumpulan setakat 31 Disember 2008.

3. PENgASINgAN

(a) penyusunan semula Dalaman dan pengasingan Pada 25 April 2008, Kumpulan telah selesai melaksanakan pengasingan untuk mewujudkan 2 buah entiti

berasingan. Berikutan pengasingan tersebut, perniagaan mudah alih dan perniagaan talian tetap Kumpulan telah dipisahkan. Operasi Kumpulan di luar negeri, di bawah TM International Berhad (TMI), dan operasi mudah alihnya di dalam negeri, di bawah Celcom (Malaysia) Berhad (Celcom) (secara kolektif dikenali sebagai Kumpulan TMI) telah diasingkan daripada Kumpulan. Langkah seterusnya, Kumpulan akan memberi tumpuan terhadap perniagaan talian tetap suara, data serta jalur lebar dan perkhidmatan lain yang berkaitan telekomunikasi. Pengasingan ini melibatkan perkara-perkara berikut:

(i) penyusunan semula dalaman Kumpulan untuk menyatukan aset-aset bagi rangkaian mudah alih dan operasi luar negeri (kecuali Pejabat-pejabat Serantau Telekom) di bawah TMI, dan aset-aset bagi perniagaan talian tetap suara, data serta jalur lebar di bawah Syarikat. Maka, pada 10 Disember 2007, Syarikat, bersama dengan Telekom Enterprise Sdn Bhd (TESB), TMI, Celcom dan Celcom Transmission (M) Sdn Bhd (CTX) telah memeterai Perjanjian Pengasingan untuk melaksanakan transaksi-transaksi berikut:

(a) CTX, sebuah syarikat subsidiari milik penuh Celcom, memindah milik keseluruhan 51.0% kepentingan ekuitinya dalam Fibrecomm Network (M) Sdn Bhd (Fibrecomm) kepada TESB untuk imbalan sebanyak RM33.0 juta;

(b) TESB, sebuah syarikat subsidiari milik penuh Syarikat, memindah milik keseluruhan 100.0% kepentingan ekuitinya dalam Celcom kepada TMI untuk imbalan sebanyak RM4,677.0 juta;

(c) Syarikat memindah milik keseluruhan pemegangannya dalam saham keutamaan boleh tukar boleh tebus SunShare Investment Ltd (SunShare) kepada TMI untuk imbalan sebanyak RM141.0 juta; dan

(d) penyelesaian amaun bersih yang terhutang daripada Kumpulan TMI kepada Kumpulan setakat 30 November 2007 sebanyak RM3,041.0 juta.

Imbalan bersih tersebut sebanyak RM7,826.0 juta telah diselesaikan seperti berikut:

(a) RM3,801.0 juta telah diselesaikan melalui terbitan 3,541.7 juta saham baru TMI pada harga RM1.07 sesaham;

(b) RM2,925.0 juta telah diselesaikan secara amaun terhutang daripada TMI kepada Syarikat dengan kos pembiayaan pada kadar 5.90% setahun; dan

(c) RM1,100.0 juta telah diselesaikan secara amaun terhutang daripada TMI kepada Syarikat dengan kos pembiayaan pada kadar 6.72% setahun.



3. PENgASINgAN (SAMBuNgAN)

(a) penyusunan semula Dalaman dan pengasingan (sambungan) Ringkasan berikut adalah kesan kewangan daripada penyusunan semula dalaman kepada Kumpulan:

amaun amaun terhutang terhutang daripada kepada tMi tMi bersih rM rM rM

(a) Pindahan Fibrecomm daripada Celcom kepada TESB — (33.0) (33.0) (b) Pindahan Celcom daripada TESB kepada TMI 4,677.0 — 4,677.0 (c) Pindahan SunShare daripada Syarikat kepada TMI 141.0 — 141.0 (d) Penyelesaian amaun terhutang daripada Kumpulan TMI 3,041.0 — 3,041.0

Jumlah 7,859.0 (33.0) 7,826.0

Diselesaikan melalui: Terbitan saham baru (3,801.0)

Amaun terhutang daripada TMI yang dikenakan faedah 4,025.0

Jumlah terhutang daripada TMI perlu dibayar balik pada 24 April 2009.

Selain daripada itu, sebagai sebahagian daripada penyusunan semula dalaman tersebut, Syarikat juga telah memindahkan hak pemancaran spektrum 3G kepada Celcom berdasarkan ‘keadaan tersedia’ (as is where is basis), untuk imbalan berjumlah RM40.1 juta yang telah diselesaikan secara tunai; dan

(ii) pengagihan oleh Syarikat, keseluruhan pemegangan dan haknya serta keseluruhan pemegangan dan hak Kumpulan ke atas saham-saham TMI, masing-masing berjumlah RM3,895.0 juta dan RM10,744.1 juta, yang merupakan aset bersih Kumpulan TMI berkaitan dengan saham tersebut, kepada pemegang-pemegang saham Syarikat yang layak.

(b) operasi yang Ditamatkan dan pengagihan aset bersih kumpulan tMi Berikutan pengasingan seperti dijelaskan di atas, keputusan Kumpulan TMI dari 1 Januari 2008 sehingga 25 April

2008 telah dibentangkan sebagai operasi yang ditamatkan sebagai satu barisan dalam Penyata Pendapatan yang Disatukan. Pengasingan tersebut telah diputuskan agar diambil kira sama seperti peninggalan (operasi) untuk tujuan pembentangan akaun di bawah FRS 5 “Aset Bukan Semasa Dipegang untuk Dijual dan Operasi yang Ditamatkan”. Angka-angka bandingan dalam Penyata Pendapatan bagi tahun 2007 telah dibentangkan semula dengan sewajarnya.

(i) Keputusan bagi operasi yang ditamatkan adalah seperti berikut:

2008 2007 rM rM

Hasil operasi 3,535.1 9,546.9 Kos operasi – susut nilai, penjejasan nilai dan pelunasan (630.9) (1,832.1) – kos operasi lain (1,990.8) (5,460.6) Pendapatan operasi lain (bersih) 19.1 151.8

Keuntungan operasi sebelum kos pembiayaan 932.5 2,406.0

Pendapatan pembiayaan 21.1 80.3 Kos pembiayaan (133.6) (427.3) Keuntungan/(kerugian) pertukaran asing atas pinjaman 37.4 (109.6)

Kos pembiayaan bersih (75.1) (456.6)


PENYATA KEWANGAN


(b) operasi yang Ditamatkan dan pengagihan aset bersih kumpulan tMi (sambungan)(i) Keputusan bagi operasi yang ditamatkan adalah seperti berikut: (sambungan)

2008 2007 rM rM

Entiti-entiti dikawal bersama – bahagian keputusan (selepas ditolak cukai) 7.7 175.5 – keuntungan atas pencairan kepentingan ekuiti — 71.3

Syarikat-syarikat bersekutu – bahagian keputusan (selepas ditolak cukai) 10.6 29.6

Keuntungan sebelum cukai dan zakat 875.7 2,225.8 Cukai dan zakat (250.8) (487.1)

Keuntungan bagi tahun kewangan semasa daripada operasi yang ditamatkan 624.9 1,738.7

Amaun berikut telah dimasukkan dalam menghasilkan keuntungan sebelum cukai dan zakat daripada operasi yang ditamatkan:

2008 2007 rM rM

Imbuhan juruaudit: – yuran audit berkanun – PricewaterhouseCoopers Malaysia — 0.5 – firma ahli PricewaterhouseCoopers International Limited — 1.3 – yuran berkaitan audit 0.2 0.7 – yuran cukai dan perkhidmatan bukan audit lain 1.6 3.0 Imbuhan Pengarah-pengarah Bukan Eksekutif: – yuran 0.1 0.3 – elaun dan bonus 0.3 0.3 Susut nilai, penjejasan nilai dan pelunasan: – susut nilai harta tanah, loji dan peralatan (PPE) 626.5 1,748.9 – penjejasan nilai PPE 0.7 67.1 – pembalikan penjejasan nilai PPE (4.4) (5.5) – hapus kira PPE 2.1 1.8 – pelunasan aset tak ketara 6.0 19.8 Penjejasan nilai muhibah — 23.8 Sewa prabayar – tanah pegangan pajak 15.9 41.5 Keuntungan/(kerugian) atas penjualan PPE 1.7 (14.9) Sewa – bangunan 90.4 254.0 Sewa – peralatan 26.5 38.2 Sewa – lain-lain 13.2 30.7

Anggaran nilai wang bagi manfaat Pengarah-pengarah Bukan Eksekutif Syarikat berjumlah RM54,462 (2007: RM117,482).




(b) operasi yang Ditamatkan dan pengagihan aset bersih kumpulan tMi (sambungan) (ii) Nilai dibawa bagi aset bersih Kumpulan TMI yang diagihkan kepada pemegang-pemegang saham Syarikat

ketika pengasingan melalui dividend in specie adalah seperti berikut:

rM

Aset tak ketara 7,447.1 Harta tanah, loji dan peralatan 13,034.3 Bayaran pajakan prabayar 326.8 Entiti-entiti dikawal bersama 965.4 Syarikat-syarikat bersekutu 251.3 Belum terima jangka panjang 0.3 Aset cukai tertunda 150.5 Inventori 83.2 Belum terima perdagangan dan lain-lain 2,015.6 Tunai dan baki bank 1,484.8 Pinjaman jangka panjang (3,917.0) Liabiliti cukai tertunda (933.1) Peruntukan bagi liabiliti (93.6) Pendapatan tertunda (12.6) Belum bayar perdagangan dan lain-lain (4,362.1) Amaun terhutang kepada Syarikat (4,025.0) Deposit pelanggan (140.7) Pinjaman jangka pendek (1,414.0) Liabiliti cukai dan zakat (117.1)

Jumlah aset bersih 10,744.1

Tolak: Aset bersih Kumpulan TMI berkaitan saham TMI dipegang oleh

TM ESOS Management Sdn Bhd (nota kecil (a)) 385.7

Agihan bersih 10,358.4

(a) TM ESOS Management Sdn Bhd (TEM) adalah sebuah entiti tujuan khas yang dimiliki 100.0%, ditubuhkan untuk memperoleh, memegang dan mengurus 137,592,300 saham biasa Syarikat di bawah ESOS Khas (Saham ESOS Khas), yang merupakan kira-kira 4.0% daripada modal diterbit dan berbayar Syarikat. Berikutan pengasingan pada 25 April 2008, sebanyak 137,295,600 saham biasa TMI telah diagihkan kepada TEM berasaskan kepada 1 saham TMI untuk setiap Saham ESOS Khas yang dipegang oleh TEM. Oleh sebab TEM dikawal oleh Syarikat, aset bersih berkaitan saham TMI yang diagihkan kepada TEM tertahan secara efektif oleh Kumpulan dan diambil kira sebagai pelaburan tersedia-untuk-jualan seperti yang diterangkan dalam nota 29 kepada penyata kewangan.


PENYATA KEWANGAN

4. PENJuALAN

Pada 11 Ogos 2008, Syarikat memeterai Perjanjian Penyelesaian dan Pemindahan, dan perjanjian-perjanjian tambahan yang lain dengan Kerajaan Republik Guinea (GoG), Societe Des Telecommunications De Guinee S.A. (Sotelgui) dan TM International Berhad untuk menjual keseluruhan pemegangan saham Syarikat sebanyak 4,500,000 saham biasa kategori B bernilai USD10.00 setiap satu, yang merupakan 60.0% daripada modal saham Sotelgui, kepada GoG untuk imbalan tunai berjumlah USD1.00.

Sotelgui, sebuah bekas syarikat subsidiari kepada Syarikat, telah dikecualikan daripada penyatuan dan diambil kira sebagai pelaburan sejak Disember 2005. Nilai pelaburan dalam Sotelgui telah diturunkan kepada RM1.00 ketika Syarikat memulakan perancangan untuk menamatkan pelaburan pada Disember 2005.

Penjualan ini telah selesai disempurnakan pada 27 Ogos 2008 dan Kumpulan telah merealisasi kerugian sebanyak RM88.8 juta daripada penjualan yang timbul daripada realisasi rizab tukaran asing yang timbul daripada terjemahan aset bersih dalam Sotelgui pada tahun-tahun terdahulu.

5. HASIL OPERASI

kumpulan syarikat

2008 2007 2008 2007 rM rM rM rM Panggilan/penggunaan 2,163.0 2,788.3 2,183.2 2,851.0 Sewa 1,441.5 1,322.2 1,439.1 1,337.0 Sambung tara dan penerimaan antarabangsa 658.4 641.2 602.5 586.4 Lain-lain 149.2 128.8 131.8 103.2 Jumlah perkhidmatan suara 4,412.1 4,880.5 4,356.6 4,877.6 Perkhidmatan data 1,309.5 1,218.6 1,265.1 1,186.7 Internet dan multimedia 1,476.8 1,173.6 1,483.8 1,080.3 Perkhidmatan lain berkaitan telekomunikasi 1,181.8 768.8 532.7 274.3 Perkhidmatan tidak berkaitan telekomunikasi 294.7 254.5 — — JuMlaH Hasil operasi 8,674.9 8,296.0 7,638.2 7,418.9

6(a) SuSuT NILAI, PENJEJASAN NILAI DAN PELuNASAN

kumpulan syarikat

2008 2007 2008 2007 rM rM rM rM Susut nilai harta tanah, loji dan peralatan (PPE) 2,082.5 2,255.9 1,921.1 2,030.9 Susut nilai harta tanah pelaburan — — 0.8 11.6 Penjejasan nilai PPE 0.3 18.8 — 9.9 Hapus kira PPE 14.8 31.5 14.8 31.3 Pelunasan aset tak ketara 1.3 5.2 1.0 3.9 JuMlaH susut nilai, penJeJasan nilai Dan pelunasan 2,098.9 2,311.4 1,937.7 2,087.6



6(b) KOS OPERASI LAIN kumpulan syarikat

2008 2007 2008 2007 rM rM rM rM Peruntukan bagi pengurangan nilai dalam pelaburan jangka panjang 1.1 80.0 1.1 80.0 Peruntukan bagi/(pembalikan) pengurangan nilai dalam pelaburan disebut harga jangka pendek 84.7 (49.1) 84.7 (49.1) Peruntukan bagi hutang ragu (selepas ditolak kutipan semula hutang lapuk) 192.0 261.4 177.5 222.0 Caj dan komisen agensi 77.8 95.4 155.0 168.2 Pembayaran sambung tara domestik dan antarabangsa 1,130.2 1,098.4 1,219.8 1,174.5 Penjejasan nilai pelaburan dalam sebuah syarikat subsidiari — — — 13.2 Penyelenggaraan 555.0 379.4 687.2 480.6 Pemasaran, pengiklanan dan promosi 293.1 292.2 282.0 287.0 Kerugian/(keuntungan) bersih daripada pertukaran asing bagi penyelesaian dan simpanan – terealisasi 42.4 10.2 36.5 (18.9) – belum terealisasi (48.8) 81.9 (48.3) 83.6 Kos khidmat luaran 36.4 3.4 169.8 115.9 Sewa – peralatan 48.0 29.7 65.5 46.3 Sewa – tanah dan bangunan 137.0 60.2 178.5 96.0 Sewa prabayar – tanah pegangan pajak 1.2 1.2 0.9 0.9 Sewa – lain-lain 9.1 6.7 6.1 0.8 Penyelidikan dan pembangunan — — 65.5 80.0 Pembalikan pengurangan nilai dalam syarikat bersekutu — — — (1.5) Kos kakitangan 1,595.7 1,488.1 1,225.6 1,116.0 Kos kakitangan dipermodalkan dalam harta tanah, loji dan peralatan (67.9) (68.1) (67.9) (68.1) Bekalan dan inventori 422.6 455.2 277.5 283.2 Pengangkutan dan perjalanan 65.9 60.5 45.2 40.6 Caruman Peruntukan Perkhidmatan Sejagat 123.9 113.5 114.4 94.7 Utiliti 244.6 208.6 227.1 192.2 Penepian amaun terhutang daripada sebuah syarikat subsidiari (perdagangan dan bukan perdagangan) — — — 61.3 Lain-lain 992.5 758.1 499.7 417.5 JuMlaH kos operasi lain 5,936.5 5,366.9 5,403.4 4,916.9 Kos kakitangan termasuk: – gaji, elaun, kerja lebih masa dan bonus 1,231.8 1,179.3 935.8 884.0 – manfaat penamatan kerja 13.9 44.9 13.6 31.1 – caruman kepada Kumpulan Wang Simpanan Pekerja (KWSP) 181.5 176.6 147.0 139.7 – manfaat lain kakitangan 80.7 77.6 58.3 56.4 – kos ESOS – ESOS Syarikat 77.6 2.5 63.3 2.0 – ESOS sebuah syarikat subsidiari 2.5 4.3 — — – imbuhan Pengarah Eksekutif Syarikat – gaji, elaun dan bonus 1.8 1.4 1.8 1.4 – caruman kepada KWSP 0.3 0.3 0.3 0.3 – kos ESOS 0.8 0.5 0.8 0.5 – imbuhan Pengarah-pengarah Bukan Eksekutif Syarikat – yuran 0.9 0.4 0.9 0.3 – elaun dan bonus 0.2 0.3 0.2 0.3 – imbuhan bekas Pengarah Eksekutif Syarikat – gaji, elaun dan bonus 1.4 — 1.4 — – caruman kepada KWSP 0.3 — 0.3 — – gratuiti 0.6 — 0.6 — – kos ESOS 0.6 — 0.6 — – imbuhan bekas Pengarah-pengarah Bukan Eksekutif Syarikat – yuran 0.8 — 0.7 —


PENYATA KEWANGAN

6(b) KOS OPERASI LAIN (SAMBuNgAN)

kumpulan syarikat

2008 2007 2008 2007 rM rM rM rM Lain-lain termasuk: – yuran audit berkanun – PricewaterhouseCoopers Malaysia 1.8 1.9 1.1 1.0 – firma ahli PricewaterhouseCoopers International Limited 0.3 — — — – lain-lain — 0.2 — — – yuran berkaitan audit 1.1 1.5 0.9 1.5 – yuran cukai dan perkhidmatan lain bukan audit 1.2 2.2 1.0 2.0

(a) Anggaran nilai wang bagi manfaat Pengarah-pengarah berjumlah RM273,316 (2007: RM103,251) bagi Kumpulan dan RM156,052 (2007: RM87,766) bagi Syarikat.

7. PENDAPATAN OPERASI LAIN (bersih)

kumpulan syarikat

2008 2007 2008 2007 rM rM rM rM Pendapatan dividen daripada bekas entiti dikawal bersama — 71.2 — 71.2 Pendapatan dividen daripada syarikat-syarikat subsidiari — — 159.1 250.8 Pendapatan dividen daripada saham disebut harga 5.9 3.8 5.9 3.8 Pendapatan dividen daripada saham yang tidak disebut harga 4.2 30.2 4.2 30.2 Keuntungan atas pencairan dan penjualan syarikat-syarikat subsidiari 5.2 10.6 — 60.2 Pendapatan daripada bekas syarikat-syarikat subsidiari – faedah 0.7 2.9 0.7 2.9 – lain-lain 3.8 11.3 3.8 11.3 Pendapatan daripada syarikat-syarikat subsidiari – faedah — — 3.4 3.7 – lain-lain — — 6.3 6.6 (Kerugian)/keuntungan atas penjualan sekuriti pendapatan tetap (0.3) 0.4 (0.3) 0.4 (Kerugian)/keuntungan atas penjualan pelaburan disebut harga jangka pendek (9.6) 17.3 (9.6) 17.3 Penalti pelanggaran kontrak 2.0 2.6 1.6 1.6 Keuntungan atas penjualan harta tanah, loji dan peralatan 18.6 21.0 18.9 20.2 Keuntungan atas penjualan aset bukan semasa dipegang untuk dijual 11.6 46.0 11.6 46.0 Keuntungan/(kerugian) atas penjualan sebuah syarikat bersekutu — 0.2 — (1.3) Keuntungan atas penjualan pelaburan jangka panjang 1.2 1.6 — 0.6 Pendapatan sewa daripada bangunan 39.3 34.1 50.6 44.3 Pendapatan sewa daripada kenderaan 7.3 7.1 15.6 21.7 Hasil daripada aktiviti latihan dan yang berkaitan 16.0 11.8 16.5 12.2 Lain-lain 72.8 36.6 64.5 53.0 JuMlaH penDapatan operasi lain (bersih) 178.7 308.7 352.8 656.7



8. KOS PEMBIAYAAN BERSIH

2008 2007

prinsip prinsip asing Domestik islam Jumlah asing Domestik islam Jumlah rM rM rM rM rM rM rM rM kuMpulan

Pendapatan pembiayaan daripada – Deposit bank

jangka pendek 3.4 47.6 17.8 68.8 15.4 79.2 29.0 123.6 – Amaun terhutang

daripada TMI — 168.5 — 168.5 — — — — JuMlaH

penDapatan peMbiayaan 3.4 216.1 17.8 237.3 15.4 79.2 29.0 123.6

Kos pembiayaan daripada

– Pinjaman (selepas ditolak pemulangan) (237.7) 27.0 (0.8) (211.5) (257.2) (91.7) (19.8) (368.7)

– Sekuriti Pendapatan Terkait Islam TM (nota 15(a)) — — (127.8) (127.8) — — (64.9) (64.9)

Kerugian atas penamatan swap (nota 17(a)) (15.9) — — (15.9) — — — —

Pembayaran pendahuluan (nota 17(b) dan (c)) (96.1) — — (96.1) — — — —

Pajakan kewangan (nota 15(c)) — (2.9) — (2.9) — — — —

Pertambahan pendapatan pembiayaan 12.2 0.7 — 12.9 41.2 0.5 — 41.7

Pelunasan diskaun — (1.2) — (1.2) — (1.7) — (1.7) JuMlaH kos

peMbiayaan (337.5) 23.6 (128.6) (442.5) (216.0) (92.9) (84.7) (393.6) (Kerugian)/keuntungan

pertukaran asing atas pinjaman

– Terealisasi (0.5) — — (0.5) (11.4) — — (11.4) – Belum terealisasi (169.5) — — (169.5) 273.8 — — 273.8 JuMlaH (kerugian)/

keuntungan pertukaran asing atas pinJaMan (170.0) — — (170.0) 262.4 — — 262.4

kos peMbiayaan

bersiH (504.1) 239.7 (110.8) (375.2) 61.8 (13.7) (55.7) (7.6)


PENYATA KEWANGAN

8. KOS PEMBIAYAAN BERSIH (SAMBuNgAN)

2008 2007

prinsip prinsip asing Domestik islam Jumlah asing Domestik islam Jumlah rM rM rM rM rM rM rM rM syarikat

Pendapatan pembiayaan daripada – Deposit bank

jangka pendek 3.3 39.9 11.0 54.2 15.2 63.4 16.7 95.3 – Amaun terhutang

daripada TMI — 168.5 — 168.5 — — — — JuMlaH

penDapatan peMbiayaan 3.3 208.4 11.0 222.7 15.2 63.4 16.7 95.3

Kos pembiayaan

daripada – Pinjaman (237.7) — (0.8) (238.5) (257.2) — (19.8) (277.0) – Saham Keutamaan

Boleh Tebus — — — — — (106.7) — (106.7) – Sekuriti

Pendapatan Terkait Islam TM (nota 15(a)) — — (127.8) (127.8) — — (64.9) (64.9)

Kerugian atas penamatan swap (nota 17(a)) (15.9) — — (15.9) — — — —

Pembayaran pendahuluan (nota 17(b) dan (c)) (96.1) — — (96.1) — — — —

Pajakan kewangan (nota 15(c)) — (2.9) — (2.9) — — — —

Pertambahan pendapatan pembiayaan 12.2 0.7 — 12.9 41.2 0.5 — 41.7

Pelunasan diskaun — (1.2) — (1.2) — (1.7) — (1.7) JuMlaH kos

peMbiayaan (337.5) (3.4) (128.6) (469.5) (216.0) (107.9) (84.7) (408.6) (Kerugian)/keuntungan

pertukaran asing atas pinjaman

– Terealisasi (0.5) — — (0.5) (11.4) — — (11.4) – Belum terealisasi (169.5) — — (169.5) 273.8 — — 273.8 JuMlaH (kerugian)/

keuntungan pertukaran asing atas pinJaMan (170.0) — — (170.0) 262.4 — — 262.4

kos peMbiayaan

bersiH (504.2) 205.0 (117.6) (416.8) 61.6 (44.5) (68.0) (50.9)



9. cuKAI DAN zAKAT

kumpulan syarikat

2008 2007 2008 2007 rM rM rM rM Caj cukai bagi Kumpulan dan Syarikat terdiri daripada:

Malaysia Cukai pendapatan Tahun semasa 188.3 199.2 157.9 208.0 Tahun lepas (62.9) (160.9) (55.9) (166.4) Cukai tertunda (bersih) Tahun semasa (12.6) 0.1 (30.6) 4.0 Tahun lepas (51.4) (26.2) (53.2) (26.2) 61.4 12.2 18.2 19.4 luar negeri Cukai pendapatan Tahun semasa 1.9 6.3 — — Tahun lepas — (1.7) — — Cukai tertunda (bersih) Tahun semasa — 7.1 — — Tahun lepas 1.3 — — — 3.2 11.7 — — JuMlaH Cukai 64.6 23.9 18.2 19.4 Zakat 13.0 1.9 13.0 1.9 Cukai Dan Zakat 77.6 25.8 31.2 21.3 Cukai semasa: Tahun semasa 190.2 205.5 157.9 208.0 Lebihan akruan pada tahun-tahun lepas (bersih) (62.9) (162.6) (55.9) (166.4)

Cukai tertunda: Permulaan dan pembalikan perbezaan sementara (2.9) 76.7 (30.6) 64.7 Manfaat daripada perbezaan sementara boleh dipotong dan kerugian cukai yang tidak diiktiraf sebelum ini (9.7) (8.8) — — Perubahan kadar cukai — (60.7) — (60.7) Lebihan akruan cukai tertunda (50.1) (26.2) (53.2) (26.2) 64.6 23.9 18.2 19.4


PENYATA KEWANGAN

9. cuKAI DAN zAKAT (SAMBuNgAN)

Keterangan mengenai perhubungan antara perbelanjaan cukai dan keuntungan sebelum cukai dan zakat adalah seperti berikut:

Penyesuaian berangka antara perbelanjaan cukai dan hasil keuntungan perakaunan didarab dengan kadar cukai Malaysia:

kumpulan syarikat

2008 2007 2008 2007 rM rM rM rM Keuntungan Sebelum Cukai dan Zakat 353.8 918.7 233.1 1,020.2 Cukai dikira pada kadar cukai Malaysia yang diterima pakai sebanyak 26.0% (2007: 27.0%) 92.0 248.0 60.6 275.5

Kesan cukai daripada: – perbezaan kadar cukai di negara-negara lain (1.6) 0.5 — — – perbelanjaan tidak boleh dipotong bagi tujuan cukai 182.2 94.8 159.7 69.5 – pendapatan yang tidak tertakluk kepada cukai (57.5) (40.0) (64.7) (50.5) – perbelanjaan yang dibenarkan untuk potongan cukai berganda (22.5) (18.4) (22.5) (18.4) – insentif cukai (5.8) (3.4) (5.8) (3.4) – perbezaan sementara yang tidak diiktiraf sebelum ini (9.7) (8.8) — — – perubahan kadar cukai — (60.7) — (60.7) – kerugian cukai tahun semasa yang tidak diiktiraf 0.5 0.7 — — – lebihan akruan cukai tertunda (bersih) (50.1) (26.2) (53.2) (26.2) – lebihan akruan cukai pendapatan (bersih) (62.9) (162.6) (55.9) (166.4) JuMlaH Cukai 64.6 23.9 18.2 19.4

10. PEROLEHAN SESAHAM

(a) perolehan asas sesaham Perolehan asas sesaham Kumpulan dikira dengan membahagikan keuntungan bersih milik pemegang-pemegang

ekuiti dengan purata wajaran bilangan saham biasa Syarikat yang diterbit dan berbayar dalam tahun kewangan, kecuali Saham-saham ESOS Khas yang diterbitkan kepada TM ESOS Management Sdn Bhd yang masih belum dilaksanakan, seperti yang dijelaskan dalam nota 12(d) kepada penyata kewangan.

kumpulan

2008 2007

Keuntungan daripada operasi berterusan milik pemegang-pemegang ekuiti Syarikat (RM juta) 229.3 856.7 Keuntungan daripada operasi yang ditamatkan milik pemegang-pemegang ekuiti Syarikat (RM juta) 562.6 1,691.0

Keuntungan milik pemegang-pemegang ekuiti Syarikat (RM juta) 791.9 2,547.7

Purata wajaran bilangan saham biasa (juta) 3,445.3 3,426.2

Perolehan asas sesaham (sen) daripada: Operasi berterusan 6.7 25.0 Operasi yang ditamatkan 16.3 49.4

perolehan asas sesaham (sen) milik pemegang-pemegang ekuiti syarikat 23.0 74.4



10. PEROLEHAN SESAHAM (SAMBuNgAN)

(b) perolehan tercair sesaham Bagi pengiraan perolehan tercair sesaham, purata wajaran bilangan saham biasa dalam terbitan dilaraskan untuk

mengandaikan penukaran kesemua saham biasa yang berpotensi untuk dicairkan. Syarikat mempunyai opsyen saham yang diberikan kepada kakitangan di bawah ESOS Khas sepanjang tahun kewangan tersebut, di mana saham ini berpotensi untuk dicairkan, dan dianggap telah ditukar kepada saham biasa.

Berhubung dengan opsyen saham ke atas saham biasa Syarikat, pengiraan dibuat untuk menentukan bilangan saham yang boleh diperoleh pada nilai saksama (ditentukan sebagai harga purata saham Syarikat dilaraskan untuk kesan pengasingan) berasaskan nilai monetari hak langganan bagi opsyen saham yang tertunggak. Pengiraan ini bertujuan untuk menentukan opsyen saham tertunggak yang belum dilaksanakan bagi tujuan pengiraan pencairan. Tiada pelarasan dibuat kepada keuntungan milik pemegang-pemegang ekuiti bagi tahun kewangan untuk pengiraan opsyen saham.

Tiada potensi kecairan bagi saham biasa setakat 31 Disember 2007 yang memberi kesan kepada bandingan perolehan sesaham kerana ESOS 3 telah tamat tempohnya pada 31 Julai 2007.

Untuk maklumat terperinci mengenai Skim Opsyen Saham Kakitangan Syarikat (ESOS Khas), sila rujuk nota 13(a) kepada penyata kewangan.

kumpulan

2008 2007

Keuntungan daripada operasi berterusan milik pemegang-pemegang ekuiti Syarikat (RM juta) 229.3 856.7 Keuntungan daripada operasi yang ditamatkan milik pemegang-pemegang ekuiti Syarikat (RM juta) 562.6 1,691.0

Keuntungan milik pemegang-pemegang ekuiti Syarikat (RM juta) 791.9 2,547.7

Purata wajaran bilangan saham biasa (juta) 3,445.3 3,426.2 Pelarasan bagi ESOS Khas (juta) 19.9 —

Purata wajaran bilangan saham biasa (juta) 3,465.2 3,426.2

Perolehan tercair sesaham (sen) daripada: Operasi berterusan 6.6 25.0 Operasi yang ditamatkan 16.2 49.4

perolehan tercair sesaham (sen) milik pemegang-pemegang ekuiti syarikat 22.8 74.4


PENYATA KEWANGAN

11. DIVIDEN BERHuBuNg SAHAM BIASA

Dividen yang dilulus dan dibayar berhubung saham biasa:

syarikat 2008 2007

amaun amaun amaun dividen, dividen, dividen, selepas selepas selepas ditolak ditolak ditolak Dividen cukai Dividen cukai cukai kasar sebanyak kasar sebanyak sebanyak sesaham 26.0% sesaham 27.0% 26.0% sen rM sen rM rM Dividen interim dibayar bagi tahun kewangan berakhir: – 31 Disember 2008 (nota kecil (a)) 12.0 317.7 — — — – 31 Disember 2007 — — 26.0 652.9 —

Dividen akhir dibayar bagi tahun kewangan berakhir: – 31 Disember 2007 (nota kecil (a)) 22.0 582.4 — — — – 31 Disember 2006 — — 30.0 749.5 —

Dividen khas dibayar bagi tahun kewangan berakhir: – 31 Disember 2007 (nota kecil (b)) — — 65.0 — 1,654.5 DiviDen DiiktiraF sebagai pengagiHan kepaDa peMegang-peMegang ekuiti biasa syarikat 34.0 900.1 121.0 1,402.4 1,654.5

(a) Termasuk dividen dibayar atas saham-saham yang dipegang oleh TM ESOS Management Sdn Bhd sebanyak RM33.8 juta yang telah dilaras semasa penyatuan.

(b) Dividen khas telah diisytihar pada 10 Disember 2007 dan dibayar pada 31 Januari 2008.

(c) Bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember 2008, Pengarah-pengarah kini mengesyorkan dividen kasar akhir sebanyak 14.25 sen sesaham, tolak cukai sebanyak 25.0%, yang berjumlah RM382.3 juta (2007: dividen kasar akhir sebanyak 22.0 sen sesaham, tolak cukai sebanyak 26.0%, yang berjumlah RM582.4 juta) tertakluk kepada kelulusan pemegang-pemegang saham di Mesyuarat Agung Tahunan Syarikat yang akan datang.



12. MODAL SAHAM

kumpulan dan syarikat 2008 2007

bilangan bilangan saham rM saham rM Dibenarkan: Saham biasa bernilai RM1.00 setiap satu 5,000.0 5,000.0 5,000.0 5,000.0 Saham istimewa bernilai RM1.00 (nota kecil (a)) — — — — Saham Keutamaan Boleh Tebus Kelas A bernilai RM0.01 setiap satu (nota kecil (b)) — — — — Saham Keutamaan Boleh Tebus Kelas B bernilai RM0.01 setiap satu (nota kecil (b)) — — — — Saham Keutamaan Boleh Tebus Tak Boleh Tukar Kelas C bernilai RM1.00 setiap satu (nota kecil (c)) — — — — Saham Keutamaan Boleh Tebus Tak Boleh Tukar Kelas D bernilai RM1.00 setiap satu (nota kecil (c)) — — — — Diterbit dan berbayar penuh: Saham biasa bernilai RM1.00 setiap satu Pada 1 Januari 3,439.8 3,439.8 3,397.6 3,397.6 Pelaksanaan opsyen saham (nota kecil (d)) 16.2 16.2 42.2 42.2 Pada 31 Disember 3,456.0 3,456.0 3,439.8 3,439.8 Saham istimewa bernilai RM1.00 (nota kecil (a)) Pada 1 Januari dan 31 Disember — — — — JuMlaH MoDal saHaM Diterbit Dan berbayar penuH 3,456.0 3,456.0 3,439.8 3,439.8

(a) saham keutamaan boleh tebus Hak istimewa (saham istimewa) Saham Istimewa bernilai RM1.00 membolehkan pihak Kerajaan melalui Menteri Kewangan untuk memastikan

bahawa keputusan penting tertentu yang melibatkan operasi Syarikat adalah konsisten dengan dasar Kerajaan. Pemegang Saham Istimewa yang mungkin hanya Kerajaan sahaja atau mana-mana wakil atau sesiapa yang bertindak bagi pihaknya, adalah berhak untuk menerima notis mesyuarat, tetapi tidak mempunyai sebarang hak untuk mengundi di mesyuarat Syarikat. Namun, Pemegang Saham Istimewa berhak menghadiri mesyuarat dan bersuara dalam mesyuarat tersebut.

Perkara-perkara tertentu, terutamanya, mengenai pindaan kepada Tataurusan Pertubuhan Syarikat berhubung dengan hak Pemegang Saham Istimewa, pembubaran Syarikat, sebarang pemerolehan dan pelupusan aset penting, percantuman, penggabungan dan pengambilalihan, memerlukan persetujuan terlebih dahulu daripada Pemegang Saham Istimewa.

Pemegang Saham Istimewa berhak untuk memohon Syarikat menebus Saham Istimewa pada nilai tara pada bila-bila masa. Dalam pengagihan modal ketika pembubaran Syarikat, Pemegang Saham Istimewa berhak mendapatkan pembayaran balik modal berbayar atas Saham Istimewa, mendahului pembayaran balik modal kepada mana-mana ahli lain. Saham Istimewa ini tidak memberi sebarang hak penglibatan dalam modal atau keuntungan Syarikat.


PENYATA KEWANGAN

12. MODAL SAHAM (SAMBuNgAN)

(b) saham keutamaan boleh tebus (rps) Saham-saham ini terdiri daripada 1,000 RPS Kelas A (RPS A TM) bernilai RM0.01 setiap satu dan 1,000 RPS Kelas

B (RPS B TM) bernilai RM0.01 setiap satu yang diterbitkan pada tahun 2003 kepada Rebung Utama Sdn Bhd, sebuah entiti tujuan khas milik Syarikat, pada premium bernilai RM0.99 setiap satu melebihi nilai tara RM0.01 setiap satu.

RPS A TM dan RPS B TM adalah bertaraf pari passu di antara mereka tetapi bertaraf di bawah Saham Istimewa dan lebih diutamakan daripada saham biasa Syarikat dalam pengagihan modal jika berlakunya pembubaran atau likwidasi Syarikat. RPS A TM dan RPS B TM telah dikelaskan sebagai liabiliti.

Pada 20 Julai 2007, Syarikat telah menebus kesemua 1,000 RPS A TM dan 1,000 RPS B TM sebagai sebahagian daripada pertukaran Sekuriti Pendapatan Terkait Islam TM dengan Bon Tekad Mercu seperti dijelaskan dalam nota 15(a) kepada penyata kewangan.

(c) saham keutamaan boleh tebus tak boleh tukar (nCrps) Saham ini terdiri daripada 2,000 NCRPS Kelas C bernilai RM1.00 setiap satu dan 1,000 NCRPS Kelas D bernilai

RM1.00 setiap satu. Pada 20 Julai 2007, Syarikat telah menerbitkan 2,000 NCRPS Kelas C (NCRPS C TM) dan 925 NCRPS Kelas D (NCRPS D TM) pada premium bernilai RM999.00 setiap satu melebihi nilai tara RM1.00 setiap satu. Taraf NCRPS C TM dan NCRPS D TM adalah bertaraf pari passu di antara mereka tetapi bertaraf di bawah Saham Istimewa dan lebih diutamakan daripada saham biasa Syarikat dalam pengagihan modal jika berlakunya pembubaran atau likwidasi Syarikat. NCRPS C TM dan NCRPS D TM telah dikelaskan sebagai liabiliti.

Maklumat mengenai NCRPS C TM dan NCRPS D TM adalah dijelaskan dalam nota 15(a)(I) kepada penyata kewangan.

(d) saham esos khas Pada 17 Mac 2008, Syarikat menerbitkan 137,592,300 saham (Saham ESOS Khas) pada nilai saksama kepada

TM ESOS Management Sdn Bhd (TEM), sebuah syarikat amanah yang baru ditubuhkan di bawah ESOS Khas (nota 13(a)) sebagai pertukaran dengan pelaburan dalam TEM dan, dengan ini, menjadikan TEM sebuah syarikat subsidiari dan juga sebagai pemegang saham Syarikat. Pelarasan kepada pelaburan dalam TEM merupakan suatu urus niaga dengan pemegang saham Syarikat dan, oleh itu, dicatatkan dalam ekuiti.

Dalam penyata kewangan berasingan Syarikat, ianya direkodkan sebagai ‘Rizab ESOS Khas’ yang akan dikelaskan semula kepada modal berbayar dan premium saham Syarikat apabila bayaran diterima bagi penerbitan saham kepada kakitangan atau pihak ketiga yang lain. Dalam penyata kewangan yang disatukan, penerbitan Saham ESOS Khas kepada TEM adalah urus niaga dalam kumpulan dan, oleh itu, tidak direkodkan sehingga Saham ESOS Khas diterbitkan kepada kakitangan atau pihak lain di luar Kumpulan.

Sepanjang tahun kewangan, 16,214,300 saham biasa bernilai RM1.00 setiap satu telah diterbitkan kepada kakitangan di bawah ESOS Khas, diperincikan seperti berikut:

bilangan saham biasa diterbit dan berbayar bernilai rM1.00 setiap satu Harga laksana sesaham

296,700 RM9.70 15,917,600 RM2.71 Saham ESOS Khas bertaraf pari passu dalam segala aspek seperti saham-saham biasa terbitan Syarikat yang

sedia ada.

Dalam tahun 2007, 42,152,800 saham biasa bernilai RM1.00 setiap satu telah diterbitkan kepada kakitangan di bawah ESOS 3 dan Skim Opsyen Saham Kakitangan Berdasarkan Prestasi (PLES) yang telah tamat tempohnya pada 31 Julai 2007.



13. SKIM OPSYEN SAHAM KAKITANgAN

(a) skim opsyen saham kakitangan syarikat Pada 10 Disember 2007, Syarikat telah mengumumkan bahawa sempena dengan pengasingan yang dicadangkan,

satu Skim Opsyen Saham Kakitangan (ESOS Khas) untuk kakitangan dan Pengarah Eksekutif Kumpulan yang layak (selain daripada syarikat-syarikat subsidiari yang dorman) (secara kolektif dirujuk sebagai “Kakitangan Layak”) telah diwujudkan. ESOS Khas ini telah kemudiannya diluluskan oleh pemegang-pemegang saham di Mesyuarat Agung Luar Biasa yang diadakan pada 6 Mac 2008.

Ciri-ciri esos khas(i) Bilangan maksimum saham boleh diterbitkan di bawah ESOS Khas Jumlah bilangan saham Syarikat yang ditawarkan di bawah ESOS Khas adalah 137,592,300 saham biasa

bernilai RM1.00 setiap satu. Ini merupakan 4.0% daripada modal saham Syarikat sedia ada yang diterbitkan dan berbayar pada tarikh pelaksanaan.

(ii) Kelayakan Kelayakan untuk menyertai dalam ESOS Khas oleh seseorang kakitangan atau Pengarah Eksekutif mestilah

tertakluk kepada terma-terma dan syarat-syarat yang terkandung dalam Undang-undang Kecil bagi ESOS Khas yang mensyaratkan bahawa seseorang kakitangan atau Pengarah Eksekutif:

(a) telah mencapai umur 18 tahun; dan

(b) bekerja sepenuh masa dan gajinya dibayar oleh sebuah syarikat dalam Kumpulan.

(iii) Tempoh bagi ESOS Khas ESOS Khas akan berkuat kuasa untuk tempoh 18 bulan dari tarikh opsyen diberikan, sehingga 16 September

2009, kecuali dilanjutkan atau diperbaharui tempohnya oleh Lembaga Pengarah untuk 12 bulan lagi atau untuk tempoh yang lebih pendek jika dianggap wajar, tertakluk kepada kelulusan pemegang-pemegang saham.

Apabila ESOS Khas tamat tempohnya, baki saham yang diperuntukkan untuk opsyen-opsyen yang belum dilaksanakan boleh dijual di pasaran saham, mengikut pertimbangan Jawatankuasa Opsyen.

(iv) Peruntukan Maksimum yang Dibenarkan Bilangan opsyen yang boleh diberikan kepada Kakitangan Layak adalah mengikut pertimbangan Jawatankuasa

Opsyen, tertakluk kepada perkara-perkara berikut dan perenggan (vi) di bawah ini:

(a) Tidak melebihi 50.0% daripada opsyen-opsyen ke atas saham-saham yang tersedia di bawah ESOS Khas boleh diberikan, secara agregat, kepada Kakitangan Layak yang terdiri daripada Pengarah Eksekutif atau Pengurusan Kanan dan mereka yang berjawatan lebih tinggi daripada ini.

(b) Tidak melebihi 10.0% daripada opsyen-opsyen ke atas saham-saham yang tersedia di bawah ESOS Khas boleh diberikan kepada mana-mana Kakitangan Layak, yang sama ada secara perseorangan atau berkumpulan melalui sesiapa yang ada kaitan dengannya, memiliki 20.0% atau lebih daripada modal diterbitkan dan berbayar Syarikat.

(v) Harga langganan Harga langganan bagi setiap saham bernilai RM1.00 setiap satu mestilah pada harga pasaran purata wajaran

saham Syarikat untuk 5 hari perdagangan sejurus sebelum tarikh tawaran opsyen dengan diskaun maksimum sehingga 10.0%. Selepas pengasingan, harga langganan bagi setiap saham Syarikat dan TMI bernilai RM1.00 setiap satu mestilah pada harga pasaran purata wajaran saham-saham tersebut untuk 5 hari perdagangan sejurus sebelum tarikh tawaran opsyen masing-masing, dengan diskaun maksimum sehingga 10.0% setiap satu. Harga langganan targabung adalah RM9.70 sesaham, iaitu harga langganan sebelum pengasingan.

(vi) Perubahan pada struktur modal Jika terdapat sebarang perubahan pada struktur modal Syarikat dalam tempoh opsyen yang tamat pada

16 September 2009, perubahan yang sepadan mestilah dibuat dalam:

(a) bilangan saham baru berhubung dengan ESOS Khas setakat yang belum dilaksanakan;

(b) dan/atau harga langganan.


PENYATA KEWANGAN

13. SKIM OPSYEN SAHAM KAKITANgAN (SAMBuNgAN)

(a) skim opsyen saham kakitangan syarikat (sambungan)(vii) Kedudukan Saham-saham ESOS Khas Saham-saham baru yang diterbitkan di bawah ESOS Khas, apabila terumpuk dan diterbitkan, akan bertaraf

sama dalam segala aspek dengan saham-saham yang sedia ada, kecuali saham-saham tersebut tidak melayakkan pemegang-pemegangnya kepada sebarang dividen, hak, perumpukan dan/atau pengagihan lain yang mana tarikh bagi kelayakannya adalah sebelum tarikh terbitan saham-saham baru sedemikian.

(viii) Pengaturan amanah ESOS Khas akan dilaksanakan melalui TM ESOS Management Sdn Bhd (TEM), sebuah syarikat amanah yang

ditubuhkan khusus untuk bertindak sebagai pemegang amanah untuk memperoleh, memegang dan mengurus Saham-saham ESOS Khas dan manfaat lain yang berkaitan di bawah ESOS Khas.

TEM akan memberi opsyen ke atas Saham-saham ESOS Khas kepada Kakitangan Layak sahaja mengikut arahan Jawatankuasa Opsyen yang akan dilantik oleh Lembaga Pengarah. Saham-saham berlebihan yang tidak teruntuk akan dijual di pasaran terbuka pada nilai pasaran saksama apabila ESOS Khas tamat tempohnya.

Opsyen-opsyen yang diberi ini tidak memberi sebarang hak untuk menyertai dalam sebarang terbitan saham oleh mana-mana syarikat lain.

Berasaskan pengaturan amanah tersebut, TEM telah dipastikan sebagai entiti dikawal oleh Syarikat dan akaunnya telah disatukan bagi tujuan penyata kewangan ini.

Pada 17 Mac 2008, Syarikat telah menerbitkan 137,592,300 saham (Saham ESOS Khas), yang merupakan 4.0% daripada modal saham Syarikat yang diterbitkan dan berbayar, kepada TEM. Bilangan sebenar opsyen ke atas saham tersebut yang diberikan sepanjang tahun kewangan sehingga 31 Disember 2008 adalah seperti berikut:

bilangan opsyen diberi kakitangan tarikh pemberian (’000)

Syarikat – peruntukan permulaan 31 Mac 2008* 82,365.0 – peruntukan tambahan kepada kakitangan bukan eksekutif 22 April 2008 5,496.5 – peruntukan tambahan kepada kakitangan dinaikkan pangkat** 16 Oktober 2008 2,805.0

Syarikat-syarikat subsidiari – peruntukan permulaan 31 Mac 2008* 18,588.0 – peruntukan tambahan kepada kakitangan bukan eksekutif 22 April 2008 640.0 – peruntukan tambahan kepada kakitangan dinaikkan pangkat** 16 Oktober 2008 262.8

Jumlah kecil 110,157.3

Syarikat-syarikat dalam Kumpulan TMI – peruntukan permulaan 31 Mac 2008* 23,473.0 – peruntukan tambahan kepada kakitangan bukan eksekutif 22 April 2008 134.0 – peruntukan tambahan kepada kakitangan dinaikkan pangkat** 16 Oktober 2008 0.6

Jumlah 133,764.9

* Ini dianggap tarikh opsyen diberi oleh kerana kebanyakan tawaran yang dibuat pada 17 Mac 2008 telah diterima dengan sewajarnya oleh Kakitangan Layak.

** Opsyen-opsyen tambahan ini telah diberi kerana kenaikan pangkat dalam tahun kewangan.



13. SKIM OPSYEN SAHAM KAKITANgAN (SAMBuNgAN)(a) skim opsyen saham kakitangan syarikat (sambungan) ESOS Khas telah dirancang dengan tujuan untuk mengekalkan perkhidmatan kakitangan dalam Kumpulan semasa

tempoh peralihan pengasingan. Oleh itu, jumlah opsyen yang diberi kepada setiap kakitangan akan diberi hak seperti berikut:

tarikh pemberian hak/peratus opsyen yang boleh dilaksana (%) tranche 1 tranche 2 tranche 3

31 Mac 22 april 16 september 16 oktober 16 Mac tarikh pemberian 2008 2008 2008 2008 2009 31 Mac 2008 40 — 30 — 30 22 April 2008 — 40 30 — 30 16 Oktober 2008 — — — 50 50

Bagi opsyen yang diberi sebelum pengasingan, pada tarikh opsyen diberi, kakitangan berhak menerima opsyen ke atas saham biasa Syarikat (Opsyen TM) sahaja. Opsyen TM telah diberi dengan mengambil kira pengasingan. Dengan ini, Opsyen TM telah diberi atas dasar nilai opsyen tersebut akan termasuk opsyen ke atas saham biasa TMI (Opsyen TMI) semasa pengasingan.

Menurut pengagihan saham-saham TMI melalui dividend in specie untuk melaksanakan pengasingan pada 25 April 2008, 137,295,600 saham biasa TMI telah diagihkan kepada TEM berasaskan 1 saham TMI bagi setiap saham TM yang dipegang oleh TEM. Oleh itu, kakitangan berhak menerima 1 Opsyen TMI bagi setiap Opsyen TM yang masih belum dilaksanakan pada tarikh tersebut. Peruntukan pada 16 Oktober 2008 termasuk 1 Opsyen TMI bagi setiap Opsyen TM yang diberi pada tarikh tersebut. Opsyen-opsyen TM dan Opsyen-opsyen TMI boleh dilaksanakan secara berasingan.

Harga laksana Opsyen TM dan Opsyen TMI telah dilaraskan seperti berikut:

Harga laksana sebelum pengasingan selepas pengasingan

tarikh pemberian opsyen tM opsyen tM opsyen tMi 31 Mac 2008 9.70 2.71 6.99 22 April 2008 9.70 2.71 6.99 16 Oktober 2008 n.a. 3.14 6.56

Nilai saksama opsyen yang diberi pada tarikh pemberian di mana Piawaian Pelaporan Kewangan (FRS) 2 “Bayaran Berasaskan Saham” diterima pakai, ditentukan melalui model Penilaian Black Scholes. Nilai saksama opsyen telah ditentukan dengan mengambil kira pengasingan. Input penting yang dimasukkan dalam model ini adalah seperti berikut:

esos khas ke atas saham biasa: syarikat tMi

Harga laksana RM2.71* RM3.14 RM6.99 RM6.56 Anggaran hayat opsyen (bilangan hari sehingga tamat tempoh) – Tranche 1 183 n.a. 183 n.a. – Tranche 2 350 182 350 182 – Tranche 3 534 335 534 335

Purata wajaran harga saham pada tarikh pemberian RM3.58 RM3.32 RM7.25 RM5.00

Jangkaan hasil dividen 5.60% 5.60% 1.80% 1.80%

Kadar faedah bebas risiko (kadar hasil sekuriti Kerajaan Malaysia) 3.38% 3.67% 3.38% 3.67%

Jangkaan kemudahubahan 21.48% 27.14% 24.62% 23.15%


PENYATA KEWANGAN


(a) skim opsyen saham kakitangan syarikat (sambungan) esos khas ke atas saham biasa: (sambungan) syarikat tMi

Harga laksana RM2.71* RM3.14 RM6.99 RM6.56 Tempoh kemudahubahan masa lalu bagi saham: Dari 31.03.2006 16.10.2007 @ @ Hingga 31.03.2008 16.10.2008 @ @ Nilai opsyen – Tranche 1 0.82 n.a. 0.66 n.a. – Tranche 2 0.80 0.32 0.86 0.02 – Tranche 3 0.79 0.38 1.03 0.08

Kemudahubahan yang diukur pada sisihan piawai pulangan saham yang dikompaun secara berterusan adalah berdasarkan pada analisis statistik harga saham harian sepanjang tempoh 1 hingga 2 tahun lepas dari tarikh pemberian saham.

* Parameter penilaian bagi opsyen yang diberi pada 31 Mac 2008 dan 22 April 2008 adalah sama disebabkan oleh tarikh pemberian yang hampir sama.

@ Kadar kemudahubahan bagi Opsyen TMI ditentukan selepas mengambil kira pola dan paras kemudahubahan masa lalu bagi entiti-entiti dalam industri yang sama. Ini kerana, saham TMI tidak mempunyai maklumat tentang kemudahubahan masa lalu memandangkan TMI hanya disenaraikan di Bursa Malaysia Securities Berhad pada 28 April 2008.

Pergerakan dalam bilangan Opsyen TM sepanjang tahun kewangan adalah seperti berikut:

nilai Diberi Diberi saksama Harga sebelum pada selepas pada pada 31 pada tarikh laksana pengasingan 25 april pengasingan Dilaksana Dilucut hak 25 april Disember pemberian tarikh pemberian (rM) (’000) (‘000) (‘000) (‘000) (‘000) (‘000) (‘000) (rM) 2008 sebelum pengasingan 31 Mac/22 april 9.70 130,696.5 n.a. n.a. (296.7) (6.0) 130,393.8 n.a. 1.48 - 1.82#

selepas pengasingan 31 Mac/22 april 2.71 n.a. 130,393.8 n.a. (15,917.6) (4,430.0) n.a. 110,046.2 0.79 - 0.82 16 oktober 3.14 n.a. n.a. 3,068.4 — (3.0) n.a. 3,065.4 0.32 - 0.38 Jumlah n.a. 130,393.8 3,068.4 (15,917.6) (4,433.0) n.a. 113,111.6

# Nilai saksama opsyen pada tarikh pemberian sebelum pengasingan ditentukan secara kolektif berdasarkan Opsyen TM dan TMI.

n.a. – tidak berkaitan




(a) skim opsyen saham kakitangan syarikat (sambungan) Pergerakan dalam bilangan Opsyen TMI sepanjang tahun kewangan ini adalah seperti berikut:

nilai Diberi saksama Harga pada selepas pada 31 pada tarikh laksana 25 april pengasingan Dilaksana Dilucut hak Disember pemberian tarikh pemberian (rM) (‘000) (‘000) (‘000) (‘000) (‘000) (rM) 2008 31 Mac/22 april 6.99 130,393.8 — (281.6) (4,985.3) 125,126.9 0.66 - 1.03 16 oktober 6.56 — 3,068.4 — (3.0) 3,065.4 0.02 - 0.08 Jumlah 130,393.8 3,068.4 (281.6) (4,988.3) 128,192.3

Butiran mengenai Opsyen TM dan Opsyen TMI yang dilaksana sepanjang tahun kewangan adalah seperti berikut:

opsyen tM opsyen tMi Harga laksana/ nilai saksama nilai saksama bilangan saham saham opsyen yang pada tarikh Harga laksana/bilangan pada tarikh dilaksana laksana opsyen yang dilaksana (‘000) laksana (‘000) tarikh laksana rM/saham rM9.70 rM2.71 rM/saham rM6.99 2008 april (sebelum pengasingan) 10.85 296.7 — — — april (selepas pengasingan) hingga Julai 3.22 – 3.50 — 3,324.3 6.00 - 7.60 281.6 ogos 3.50 — 4,222.0 — — september 3.42 — 4,506.7 — — oktober hingga Disember 2.97 – 3.22 — 3,864.6 — — 296.7 15,917.6 281.6

2008 rM juta Modal saham biasa – pada nilai tara 16.2 Premium saham 29.8 Perolehan diterima daripada pelaksanaan opsyen saham 46.0 Nilai saksama pada tarikh laksana bagi saham diterbitkan 56.7

Nilai saksama saham yang diterbitkan pada pelaksanaan opsyen adalah harga pasaran min di mana saham Syarikat dan TMI diurusniagakan di Bursa Malaysia Securities Berhad pada hari sebelum pelaksanaan opsyen.

Purata wajaran baki hayat berkontrak bagi ESOS Khas yang belum dilaksana pada akhir tahun kewangan adalah 0.7 tahun.


PENYATA KEWANGAN


(a) skim opsyen saham kakitangan syarikat (sambungan) Amaun yang diiktiraf dalam Penyata Pendapatan yang timbul daripada ESOS Khas diringkaskan seperti berikut:

2008

kumpulan syarikat rM rM

kos bagi opsyen yang diberi kepada kakitangan syarikat dan syarikat-syarikat subsidiari Diselesaikan secara ekuiti 78.8 64.5 Diselesaikan secara tunai 0.2 0.2 Jumlah kos esos (nota 6(b)) 79.0 64.7 kos bagi opsyen yang diberi kepada kakitangan kumpulan tMi Diselesaikan secara ekuiti 17.6 17.6 Diselesaikan secara tunai 0.1 — Jumlah kos esos 17.7 17.6

Liabiliti yang diiktiraf dalam kunci kira-kira bagi penyelesaian secara tunai pada 31 Disember 0.3 0.2

(b) esos vaDs berhad (vaDs) ESOS telah diluluskan oleh pemegang saham VADS pada Mesyuarat Agung Luar Biasa (EGM) yang diadakan pada

28 Januari 2005. Berikutan daripada resolusi yang telah diluluskan pada EGM yang diadakan pada 24 November 2008, tarikh akhir laksana opsyen telah diubah daripada 31 Mac 2010 kepada 31 Disember 2008, selaras dengan cadangan menjadikan VADS milik persendirian. Sebarang opsyen yang masih belum dilaksanakan pada tarikh matang akan luput dan tidak sah untuk sebarang tujuan.

Ciri-ciri utama ESOS adalah seperti berikut:

(i) Kelayakan untuk mengambil bahagian dalam ESOS adalah tertakluk kepada pertimbangan Jawatankuasa Opsyen yang dilantik oleh Lembaga Pengarah VADS.

(ii) Jumlah bilangan saham yang ditawarkan tidak boleh melebihi 15.0% daripada jumlah saham terbitan dan berbayar VADS.

(iii) Opsyen tidak akan diberi dalam bilangan yang kurang daripada 1,000 saham atau lebih daripada 500,000 saham kecuali dilaraskan menurut perkara (vi) di bawah.

(iv) Harga langganan bagi setiap saham bernilai RM1.00 merupakan harga purata sebut harga pasaran pertengahan bagi saham-saham tersebut seperti yang ditunjukkan dalam senarai rasmi harian yang dikeluarkan oleh Bursa Malaysia Securities Berhad untuk 5 hari perdagangan sebelum tarikh tawaran dengan diskaun sebanyak 10.0%.




(b) esos vaDs berhad (vaDs) (sambungan)(v) Merujuk kepada perkara (vi) di bawah, seseorang kakitangan boleh melaksanakan opsyennya tertakluk

kepada had-had berikut:

peratus opsyen yang boleh dilaksana (%)

tahun 1 tahun 2 tahun 3 tahun 4 tahun 5

bilangan opsyen diberi 20 20 20 20 20

(vi) Jika terdapat sebarang perubahan pada struktur modal VADS sepanjang tempoh opsyen, perubahan-perubahan tersebut bolehlah dibuat dalam:

(a) bilangan saham baru berhubung dengan ESOS setakat yang belum dilaksana;

(b) dan/atau harga langganan.

Opsyen yang diberi ini tidak memberi sebarang hak untuk mengambil bahagian dalam terbitan saham oleh mana-mana syarikat lain.

Pada 25 Oktober 2007, saham biasa VADS bernilai RM1.00 setiap satu telah dipecahkan kepada 2 saham biasa bernilai RM0.50 setiap satu berikutan urusan pemecahan saham. Susulan daripada pemecahan saham tersebut, bilangan opsyen yang belum dilaksana, harga langganan dan nilai saksama pada tarikh pemberian telah dilaraskan dengan sewajarnya.

Pergerakan dalam bilangan opsyen ke atas saham biasa VADS yang bernilai RM0.50 setiap satu sepanjang tahun kewangan, selepas pemecahan saham, adalah seperti berikut:

nilai saksama Harga pada 1 pada 31 pada tarikh laksana Januari Diberi Dilaksana Dilucut hak Disember pemberiantarikh pemberian (rM) (‘000) (‘000) (‘000) (‘000) (‘000) (rM)

200814 april 2005 1.32 3,676.0 — (3,592.0) (84.0) — 0.3131 ogos 2005 1.38 298.0 — (298.0) — — 0.4330 november 2005 1.47 119.0 — (99.0) (20.0) — 0.3719 Januari 2006 1.54 270.0 — (270.0) — — 0.3228 april 2006 1.84 726.0 — (684.0) (42.0) — 0.5128 Julai 2006 1.91 398.0 — (380.0) (18.0) — 0.4420 oktober 2006 2.87 552.0 — (463.0) (89.0) — 0.7026 Januari 2007 2.93 291.0 — (282.0) (9.0) — 0.7920 april 2007 3.15 1,019.2 — (910.2) (109.0) — 0.654 Julai 2007 3.03 621.0 — (570.0) (51.0) — 1.741 november 2007 5.32 273.0 — (190.9) (82.1) — 1.939 Januari 2008 5.74 — 828.0 (751.0) (77.0) — 0.5110 Julai 2008 5.09 — 596.0 (592.0) (4.0) — 0.56

Jumlah 8,243.2 1,424.0 (9,082.1) (585.1) —


PENYATA KEWANGAN


(b) esos vaDs berhad (vaDs) (sambungan) Pergerakan dalam bilangan opsyen ke atas saham biasa VADS yang bernilai RM0.50 setiap satu sepanjang tahun

kewangan, selepas pemecahan saham, adalah seperti berikut: (sambungan)

nilai saksama Harga pada 25 pada 31 pada tarikh laksana oktober Diberi Dilaksana Dilucut hak Disember pemberiantarikh pemberian (rM) (‘000) (‘000) (‘000) (‘000) (‘000) (rM)

2007Selepas pemecahan saham14 April 2005 1.32 3,732.0 — (5.0) (51.0) 3,676.0 0.3131 Ogos 2005 1.38 298.0 — — — 298.0 0.4330 November 2005 1.47 122.0 — (3.0) — 119.0 0.3719 Januari 2006 1.54 324.0 — (14.0) (40.0) 270.0 0.3228 April 2006 1.84 738.0 — (12.0) — 726.0 0.5128 Julai 2006 1.91 404.0 — (6.0) — 398.0 0.4420 Oktober 2006 2.87 580.0 — (28.0) — 552.0 0.7026 Januari 2007 2.93 300.0 — (9.0) — 291.0 0.7920 April 2007 3.15 1,116.2 — (97.0) — 1,019.2 0.654 Julai 2007 3.03 736.0 — (115.0) — 621.0 1.741 November 2007 5.32 — 273.0 — — 273.0 1.93

Jumlah 8,350.2 273.0 (289.0) (91.0) 8,243.2

Pergerakan dalam bilangan opsyen ke atas saham biasa VADS yang bernilai RM1.00 setiap satu sepanjang tahun kewangan, sebelum pemecahan saham, adalah seperti berikut:

nilai saksama Harga pada 1 pada 24 pada tarikh laksana Januari Diberi Dilaksana Dilucut hak oktober pemberiantarikh pemberian (rM) (‘000) (‘000) (‘000) (‘000) (‘000) (rM)

2007Sebelum pemecahan saham14 April 2005 2.65 3,175.0 — (1,085.0) (224.0) 1,866.0 0.6231 Ogos 2005 2.76 256.0 — (45.0) (62.0) 149.0 0.8630 November 2005 2.94 138.0 — (37.0) (40.0) 61.0 0.7419 Januari 2006 3.08 352.0 — (112.0) (78.0) 162.0 0.6328 April 2006 3.69 658.0 — (187.0) (102.0) 369.0 1.0228 Julai 2006 3.82 380.0 — (126.0) (52.0) 202.0 0.8820 Oktober 2006 5.75 554.0 — (166.0) (98.0) 290.0 1.4126 Januari 2007 5.86 — 444.0 (162.0) (132.0) 150.0 1.5720 April 2007 6.30 — 654.0 (49.9) (46.0) 558.1 1.304 Julai 2007 6.07 — 444.0 (76.0) — 368.0 3.48

Jumlah 5,513.0 1,542.0 (2,045.9) (834.0) 4,175.1




(b) esos vaDs berhad (vaDs) (sambungan) Nilai saksama opsyen yang diberi di mana FRS 2 diterima pakai, ditentukan melalui model Penilaian Black Scholes.

Input penting yang dimasukkan ke dalam model ini adalah seperti berikut:

kadar faedah purata bebas risiko Hayat opsyen wajaran (kadar hasil tempoh kemudahubahan (bilangan hari harga saham sekuriti masa lalu saham vaDsHarga sehingga pada tarikh Jangkaan kerajaan Jangkaanlaksana tamat tempoh) pemberian hasil dividen Malaysia) kemudahubahan Dari Hingga

RM1.32 1,812 RM2.84 3.50% 3.70% 26.00% 30.08.2002 14.04.2005RM1.38 1,673 RM3.38 3.50% 3.28% 26.00% 30.08.2002 31.08.2005RM1.47 1,581 RM3.28 3.50% 3.68% 26.00% 30.08.2002 30.11.2005RM1.54 1,533 RM3.42 3.50% 3.56% 20.59% 30.08.2002 19.01.2006RM1.84 1,434 RM4.42 3.50% 4.07% 22.20% 30.08.2002 28.04.2006RM1.91 1,343 RM4.26 3.50% 4.22% 23.08% 30.06.2003 28.07.2006RM2.87 1,259 RM6.60 3.50% 3.76% 24.04% 30.06.2003 20.10.2006RM2.93 1,161 RM6.85 3.50% 3.64% 23.88% 30.06.2003 26.01.2007RM3.15 1,077 RM6.80 3.50% 3.39% 23.70% 30.06.2003 20.04.2007RM3.03 1,002 RM6.70 3.50% 3.73% 28.10% 30.06.2003 04.07.2007RM5.32 882 RM6.70 3.50% 3.53% 33.30% 30.06.2003 01.11.2007RM5.74 813 RM6.40 3.50% 3.60% 17.79% 30.06.2004 09.01.2008RM5.09 630 RM5.75 3.50% 3.44% 20.09% 30.06.2004 10.07.2008

Kemudahubahan yang diukur pada sisihan piawaian pulangan saham yang dikompaun secara berterusan adalah berdasarkan kepada analisis statistik harga saham harian sepanjang tempoh 2 hingga 4 tahun lepas dari tarikh pemberian saham.

Amaun yang diiktiraf dalam penyata kewangan yang disatukan, yang timbul daripada bayaran berasaskan saham VADS ialah RM2.5 juta (2007: RM4.3 juta).

14. RIzAB-RIzAB LAIN

kumpulan syarikat

2008 2007 2008 2007 rM rM rM rM Keuntungan tersimpan 2,303.2 12,512.8 1,581.5 6,172.6 Rizab nilai saksama 111.0 — — — Rizab ESOS 82.9 — 82.9 — Rizab ESOS Khas (nota 13(a)) — — 1,168.2 — Perbezaan terjemahan mata wang yang timbul daripada terjemahan: – syarikat-syarikat subsidiari (10.4) (530.7) — — – entiti-entiti dikawal bersama — 100.2 — — – syarikat-syarikat bersekutu — 17.9 — — JuMlaH riZab-riZab lain 2,486.7 12,100.2 2,832.6 6,172.6


PENYATA KEWANGAN

14. RIzAB-RIzAB LAIN (SAMBuNgAN)

Menurut Akta Kewangan, 2007, sistem cukai pendapatan syarikat setingkat telah diperkenalkan berkuat kuasa dari tahun taksiran 2008. Di bawah sistem setingkat ini, cukai ke atas keuntungan sesebuah syarikat adalah cukai akhir dan dividen yang diagihkan kepada pemegang-pemegang sahamnya akan dikecualikan daripada cukai. Syarikat tidak memilih opsyen muktamad untuk mengetepikan baki Seksyen 108 yang belum digunakan pada 31 Disember 2007. Baki Seksyen 108 pada 31 Disember 2007 akan tersedia sehingga suatu masa kredit cukai diguna sepenuhnya atau apabila tamat tempoh peralihan selama 6 tahun pada 31 Disember 2013, yang mana lebih awal.

Tertakluk kepada persetujuan dengan Lembaga Hasil Dalam Negeri, Syarikat mempunyai kredit cukai yang mencukupi di bawah Seksyen 108, Akta Cukai Pendapatan, 1967 dan akaun pendapatan dikecualikan cukai pada 31 Disember 2008 untuk membayar dividen daripada kesemua (2007: kesemua) keuntungan tersimpannya tanpa menanggung cukai tambahan sepanjang tempoh peralihan.

15. PINJAMAN

2008 2007

kadar kadar purata Jangka Jangka purata Jangka Jangka Wajaran panjang pendek Jumlah Wajaran panjang pendek Jumlah pembiayaan rM rM rM pembiayaan rM rM rM kumpulan

DoMestik bercagar Pinjaman di bawah prinsip Islam – Kemudahan

perbankan — — — — 8.23% — 201.6 201.6 — — — — 8.23% — 201.6 201.6 tidak bercagar Pinjaman daripada institusi kewangan 5.08% 20.0 15.8 35.8 4.93% 15.0 21.7 36.7 Pinjaman di bawah prinsip Islam – Kemudahan perbankan — — — — 6.20% — 243.0 243.0 – Sekuriti Pendapatan Terkait Islam TM (nota kecil (a)) 5.57% 2,925.0 — 2,925.0 4.34% 2,925.0 — 2,925.0 Pinjaman lain (nota kecil (b)) 4.62% 148.2 14.6 162.8 5.90% 6.9 — 6.9 Pajakan kewangan (nota kecil (c)) 6.33% 64.8 4.4 69.2 — — — — 5.53% 3,158.0 34.8 3,192.8 4.49% 2,946.9 264.7 3,211.6 Jumlah Domestik 5.53% 3,158.0 34.8 3,192.8 4.71% 2,946.9 466.3 3,413.2



15. PINJAMAN (SAMBuNgAN)

2008 2007

kadar kadar purata Jangka Jangka purata Jangka Jangka Wajaran panjang pendek Jumlah Wajaran panjang pendek Jumlah pembiayaan rM rM rM pembiayaan rM rM rM kumpulan

asing bercagar Pinjaman daripada institusi kewangan — — — — 9.70% 392.6 76.1 468.7 Pinjaman lain — — — — 1.97% 370.0 40.0 410.0 — — — — 6.10% 762.6 116.1 878.7

tidak bercagar Nota dan Debentur (nota kecil (d)) 5.82% 3,803.4 — 3,803.4 6.96% 4,975.1 1,175.0 6,150.1 Saham Keutamaan Boleh Tebus Berkadar Terkumpul — — — — 18.43% 136.9 15.2 152.1 Pinjaman daripada institusi kewangan — — — — 7.91% 917.6 401.4 1,319.0 Pinjaman lain — 3.7 0.1 3.8 1.21% 8.1 1.1 9.2 Overdraf bank (nota 36) — — — — 19.74% — 2.1 2.1 5.82% 3,807.1 0.1 3,807.2 7.50% 6,037.7 1,594.8 7,632.5 Jumlah asing 5.82% 3,807.1 0.1 3,807.2 7.35% 6,800.3 1,710.9 8,511.2

JuMlaH pinJaMan 5.69% 6,965.1 34.9 7,000.0 6.58% 9,747.2 2,177.2 11,924.4

2008 2007

Domestik asing Jumlah Domestik asing Jumlah rM rM rM rM rM rM Pinjaman jangka panjang Kumpulan akan dibayar balik seperti berikut:

Selepas setahun dan sehingga lima tahun 2,040.4 1,036.5 3,076.9 21.9 3,079.7 3,101.6 Selepas lima tahun dan sehingga sepuluh tahun 1,090.0 1,735.4 2,825.4 2,000.0 2,729.3 4,729.3 Selepas sepuluh tahun dan sehingga lima belas tahun 27.6 0.8 28.4 925.0 0.9 925.9 Selepas lima belas tahun — 1,034.4 1,034.4 — 990.4 990.4 3,158.0 3,807.1 6,965.1 2,946.9 6,800.3 9,747.2


PENYATA KEWANGAN


2008 2007

kadar kadar purata Jangka Jangka purata Jangka Jangka Wajaran panjang pendek Jumlah Wajaran panjang pendek Jumlah pembiayaan rM rM rM pembiayaan rM rM rM syarikat

DoMestik tidak bercagar Pinjaman di bawah prinsip Islam – Kemudahan perbankan — — — — 6.20% — 243.0 243.0 – Sekuriti Pendapatan Terkait Islam TM (nota kecil (a)) 5.57% 2,925.0 — 2,925.0 4.34% 2,925.0 — 2,925.0 Pinjaman lain (nota kecil (b)) 4.71% 141.8 — 141.8 — — — — Pajakan kewangan (nota kecil (c)) 6.34% 64.8 2.9 67.7 — — — — Jumlah Domestik 5.54% 3,131.6 2.9 3,134.5 4.49% 2,925.0 243.0 3,168.0 asing tidak bercagar Nota dan Debentur (nota kecil (d)) 7.01% 2,068.8 — 2,068.8 6.87% 1,979.9 — 1,979.9 Pinjaman lain — 3.7 0.1 3.8 1.21% 8.2 1.1 9.3 Jumlah asing 7.00% 2,072.5 0.1 2,072.6 6.84% 1,988.1 1.1 1,989.2 JuMlaH pinJaMan 6.12% 5,204.1 3.0 5,207.1 5.39% 4,913.1 244.1 5,157.2

2008 2007

Domestik asing Jumlah Domestik asing Jumlah rM rM rM rM rM rM Pinjaman jangka panjang Syarikat akan dibayar balik seperti berikut:

Selepas setahun dan sehingga lima tahun 2,014.0 1,036.5 3,050.5 — 995.1 995.1 Selepas lima tahun dan sehingga sepuluh tahun 1,090.0 0.8 1,090.8 2,000.0 1.7 2,001.7 Selepas sepuluh tahun dan sehingga lima belas tahun 27.6 0.8 28.4 925.0 0.9 925.9 Selepas lima belas tahun — 1,034.4 1,034.4 — 990.4 990.4 3,131.6 2,072.5 5,204.1 2,925.0 1,988.1 4,913.1




Profil pendedahan mata wang bagi pinjaman adalah seperti berikut:

kumpulan syarikat

2008 2007 2008 2007 rM rM rM rM Ringgit Malaysia 3,192.8 3,413.2 3,134.5 3,168.0 Dolar AS 3,803.4 7,071.7 2,068.8 1,979.9 Rupiah Indonesia — 666.4 — — Taka Bangladesh — 432.6 — — Rupee Sri Lanka — 202.3 — — Mata wang lain 3.8 138.2 3.8 9.3 7,000.0 11,924.4 5,207.1 5,157.2

(a) Pada 20 Julai 2007, Syarikat telah menerbitkan, secara sendiri dan melalui syarikat subsidiari milik penuhnya, Hijrah Pertama Berhad (HPB), Sekuriti Pendapatan Terkait Islam TM (TM ISIS) yang terdiri daripada:

(i) (a) RM2.0 juta Saham Keutamaan Boleh Tebus Tak Boleh Tukar (NCRPS) Kelas C (NCRPS C TM) yang terdiri daripada 2,000 NCRPS Kelas C bernilai RM1.00 setiap satu dengan premium RM999, diterbitkan oleh Syarikat pada harga terbitan RM1,000 setiap satu;

(b) Sukuk Ijarah Kelas A pada nilai nominal RM1,998.0 juta diterbitkan oleh HPB; dan

(ii) (a) RM925,000 NCRPS Kelas D (NCRPS D TM) yang terdiri daripada 925 NCRPS Kelas D bernilai RM1.00 setiap satu dengan premium RM999, diterbitkan oleh Syarikat pada harga terbitan RM1,000 setiap satu;

(b) Sukuk Ijarah Kelas B pada nilai nominal RM924,075,000 diterbitkan oleh HPB.

Sukuk Ijarah Kelas A dan B, secara kolektif, dirujuk sebagai “Sukuk”.

NCRPS TM adalah berkaitan secara efektif dengan Sukuk kerana NCRPS TM dan Sukuk diterbitkan serentak kepada pihak yang sama dan obligasi membuat pengagihan berkala di bawah Sukuk adalah bergantung kepada pembayaran yang dibuat di bawah NCRPS TM. Amaun tertunggak bagi Sukuk diambil kira sebagai pinjaman oleh Syarikat kerana Sukuk tersebut secara efektif merupakan obligasi Syarikat.

Terbitan TM ISIS telah dibuat sebagai pertukaran dengan bon Tekad Mercu (Tawaran Pertukaran). Pemegang-pemegang bon Tekad Mercu, bernilai RM2,925.0 juta telah menerima Tawaran Pertukaran. Syarikat membeli baki bon Tekad Mercu bernilai RM75.0 juta yang kemudiannya telah dibatalkan.

TM ISIS dikelaskan sebagai instrumen hutang dan justeru itu, ia dilaporkan sebagai liabiliti. Oleh itu, dividen boleh dibayar di bawah NCRPS TM dan sewa boleh dibayar di bawah Sukuk, dilaporkan sebagai kos pembiayaan.


PENYATA KEWANGAN


(a) Terma-terma utama bagi urus niaga di atas adalah:

(i) nCrps tM Ciri-ciri utama NCRPS TM (yang terdiri daripada NCRPS Kelas C dan NCRPS Kelas D) diringkaskan seperti

berikut:

(i) NCRPS tidak boleh ditukar kepada saham biasa Syarikat.

(ii) NCRPS tidak boleh dipindah milik/didagangkan dan akan dipegang oleh Pelanggan Utama sehingga ditebus oleh Syarikat (dijangka serentak dengan kematangan Sukuk).

(iii) Tidak akan ada hak pengundian kecuali berhubung dengan cadangan untuk mengurangkan modal Syarikat, kebenaran melupuskan keseluruhan harta, perniagaan dan perusahaan Syarikat atau di mana cadangan yang akan dikemukakan kepada mesyuarat, memberi kesan secara langsung kepada hak dan keistimewaan pemegang NCRPS atau sebagaimana diperuntukkan dalam Akta Syarikat, 1965.

(iv) NCRPS tidak akan disenaraikan di mana-mana papan di Bursa Malaysia Securities Berhad.

(v) NCRPS bertaraf pari passu di antara mereka tetapi bertaraf di bawah Saham Istimewa dan lebih diutamakan daripada saham biasa Syarikat dalam pengagihan modal jika berlaku pembubaran atau likwidasi Syarikat.

(ii) sukuk ijarah Sukuk diterbitkan dalam 4 kelas dan bertujuan untuk membiayai pembelian oleh HPB ke atas pemilikan

benefisial aset-aset tertentu. Sukuk terdiri daripada kelas-kelas berikut:

(i) Sukuk Kelas A mengandungi Sukuk Kelas A1 dan Sukuk Kelas A2 (secara kolektif dirujuk sebagai “Sukuk Kelas A”)

(ii) Sukuk Kelas B mengandungi Sukuk Kelas B1 dan Sukuk Kelas B2 (secara kolektif dirujuk sebagai “Sukuk Kelas B”)

Sukuk Kelas A dan Sukuk Kelas B merupakan pemilikan benefisial sepenuhnya terhadap aset-aset yang berkenaan dan meliputi obligasi amanah HPB secara langsung, tanpa syarat dan tanpa cagaran dan bertaraf pari passu pada setiap masa, tanpa diskriminasi, keutamaan atau prioriti di antara mereka.

Ciri-ciri Sukuk diringkaskan seperti berikut:

(i) Sukuk mengandungi obligasi amanah HPB berhubung dengan, dan merupakan pemilikan benefisial sepenuhnya terhadap aset-aset.

(ii) Sukuk Kelas A2 dan Sukuk Kelas B2 tidak boleh dipindah milik/diperdagangkan dan akan dipegang oleh Pelanggan Utama sehingga tempoh matang Sukuk.

(iii) Sukuk mengandungi, antara lain, obligasi Syarikat.

(iv) Obligasi Syarikat berhubung dengan Sukuk merupakan obligasi Syarikat secara langsung, tanpa syarat dan tanpa cagaran dan bertaraf pari passu pada setiap masa, tanpa diskriminasi, keutamaan atau prioriti di antara mereka dan sekurang-kurangnya pari passu dengan semua obligasi lain tanpa cagaran dan bukan subordinat semasa dan masa hadapan Syarikat, tertakluk kepada yang diutamakan oleh undang-undang atau dokumen urus niaga.

(v) Sukuk diberi penarafan AAA oleh RAM Rating Services Berhad pada tarikh terbitannya.




(a) (ii) sukuk ijarah (sambungan) Tempoh pemegangan Sukuk berkenaan adalah seperti berikut:

kelas tarikh Matang

A1 30 Disember 2013 A2 30 Disember 2013 B1 28 Disember 2018 B2 28 Disember 2018

Sepanjang tempoh pemegangan TM ISIS, Syarikat boleh memilih sama ada untuk:

(i) Membayar dividen kasar, yang terdiri daripada dividen bersih bersama dengan kredit cukai berkenaan kepada pelabur-pelabur dan Sewa Nominal dibayar kepada HPB; atau

(ii) Membayar Sewa Penuh kepada HPB. HPB pula akan mengagihkannya sebagai pengagihan berkala kepada pelabur-pelabur yang memegang Sukuk Kelas A2 dan Sukuk Kelas B2.

Kadar Pengagihan Berkala yang terdapat dalam TM ISIS bagi NCRPS Kelas C dan NCRPS Kelas D yang berkaitan dengan Sukuk Kelas A dan Sukuk Kelas B ialah masing-masing pada kadar 6.20% dan 5.25% setahun, yang perlu dibayar pada setiap setengah tahun secara tunggakan. Kadar Pengagihan Berkala bagi Sukuk Kelas B telah ditetapkan semula pada 31 Disember 2008 kepada 4.193% setahun yang perlu dibayar setiap setengah tahun secara tunggakan. Kadar Pengagihan Berkala bagi Sukuk Kelas B akan ditetapkan semula pada Disember 2013.

Apabila Syarikat memilih untuk membayar dividen, HPB akan hanya menerima Sewa Nominal di bawah perjanjian pajakan. HPB pula yang akan membayar kepada pelabur-pelabur di bawah Sukuk Kelas A2 dan Sukuk Kelas B2 sebagai pengagihan berkala nominal. Kadar pengagihan berkala nominal ialah 0.01% setahun.

Menurut Akta Kewangan, 2007, kredit cukai tidak boleh lagi dipindahkan kepada pelabur-pelabur yang bukan pemegang-pemegang saham biasa, berkuat kuasa dari 1 Januari 2008.

(b) Pinjaman lain domestik Syarikat terdiri daripada nilai semasa obligasi pembayaran masa hadapan berhubung dengan geran kerajaan.

(c) Bayaran pajakan minimum pada tarikh kunci kira-kira adalah seperti berikut: 2008


Tidak lebih daripada satu tahun 8.6 7.1 Selepas satu tahun dan tidak lebih daripada lima tahun 28.6 28.6 Selepas lima tahun dan tidak lebih daripada sepuluh tahun 35.7 35.7 Selepas sepuluh tahun dan tidak lebih daripada lima belas tahun 31.5 31.5

104.4 102.9 Caj pembiayaan masa hadapan (35.2) (35.2)

Nilai kini liabiliti pajakan kewangan 69.2 67.7


PENYATA KEWANGAN


(c) Nilai kini liabiliti pajakan kewangan pada tarikh kunci kira-kira adalah seperti berikut: 2008


Tidak lebih daripada satu tahun 4.4 2.9 Selepas satu tahun dan tidak lebih daripada lima tahun 14.0 14.0 Selepas lima tahun dan tidak lebih daripada sepuluh tahun 23.2 23.2 Selepas sepuluh tahun dan tidak lebih daripada lima belas tahun 27.6 27.6

69.2 67.7

Pajakan kewangan merujuk kepada pengaturan pajakan bagi sebuah bangunan pejabat Syarikat di Melaka dan peralatan sebuah syarikat subsidiari.

(d) Nota dan debentur terdiri daripada yang berikut:

kumpulan syarikat

2008 2007 2008 2007 rM rM rM rM

Nota 7.125% USD250.0 juta matang pada 2013 (nota kecil (i)) — 817.0 — — Nota 8.0% USD350.0 juta matang pada 2009 (nota kecil (i)) — 1,175.1 — — Nota Terjamin 8.0% USD300.0 juta matang pada 2010 1,035.8 991.5 1,035.8 991.5 Nota Terjamin 5.25% USD500.0 juta matang pada 2014 1,734.6 1,652.5 — — Debentur 7.875% USD300.0 juta matang pada 2025 1,033.0 988.4 1,033.0 988.4 Nota 10.35% IDR1,500 bilion matang pada 2012 (nota kecil (i)) — 525.6 — —

3,803.4 6,150.1 2,068.8 1,979.9

(i) Diterbitkan oleh Excelcomindo Finance Company BV, sebuah syarikat subsidiari milik penuh PT Excelcomindo Pratama Tbk, yang telah diasingkan daripada Kumpulan berikutan pengasingan seperti didedahkan dalam nota 3 kepada penyata kewangan.

16. BELuM BAYAR KEPADA SEBuAH SYARIKAT SuBSIDIARI

Pada 22 September 2004, syarikat subsidiari milik penuh Syarikat iaitu TM Global Incorporated (TM Global), sebuah syarikat yang diperbadankan di Wilayah Persekutuan Labuan, di bawah Akta Syarikat Luar Pesisir, 1990, telah menerbitkan Nota Terjamin 10 tahun bernilai USD500.0 juta. Nota ini mengenakan kadar faedah sebanyak 5.25% setahun yang perlu dibayar setiap setengah tahun secara tunggakan pada 22 Mac dan September, bermula pada bulan Mac 2005. Nota ini akan matang pada 22 September 2014. Perolehan daripada urus niaga ini telah digunakan untuk membiayai semula hutang Syarikat yang akan matang dan modal kerja am. Nota tersebut adalah tidak bersyarat dan jaminannya tidak boleh dibatalkan oleh Syarikat.

Tiada Nota TM Global yang telah ditebus, dibeli atau dibatalkan pada tahun kewangan semasa.



17. uRuS NIAgA PERLINDuNgAN NILAI

(a) swap Jangka panjang

liabiliti pendasar Debentur 7.875% usD300.0 juta matang pada tahun 2025 Pada tahun 1998, Syarikat menerbitkan Debentur 7.875% bernilai USD300.0 juta yang akan matang pada tahun

2025.

instrumen perlindungan nilai Pada tahun 1998, Syarikat telah memeterai perjanjian swap jangka panjang yang akan matang pada 1 Ogos 2025.

Syarikat telah membuat satu pembayaran sebanyak USD5.0 juta dan berkewajipan membayar amaun yang ditetapkan sebanyak JPY209.9 juta pada setiap setengah tahun, iaitu pada setiap 1 Februari dan 1 Ogos, sehingga dan termasuk 1 Ogos 2025. Pada 1 Ogos 2025, Syarikat akan menerima RM750.0 juta daripada pihak yang menyertai swap ini. Perolehan yang diterima akan ditukar dengan USD300.0 juta pada kadar pertukaran yang telah ditentukan terlebih dahulu, iaitu RM2.5 bersamaan USD1.0, yang akan digunakan untuk pembayaran balik Debentur 7.875% tidak bercagar boleh tebus bernilai USD300.0 juta. Kesan daripada urus niaga ini ialah untuk membina secara efektif dana terikat dengan nilai terjamin sebanyak USD300.0 juta pada 1 Ogos 2025 untuk pembayaran balik Debentur tersebut.

Sebelum 1 Februari 2004, pihak yang menyertai swap ini tidak semestinya bersetuju kepada sebarang permintaan Syarikat untuk menamatkan urus niaga ini. Bermula dari 1 Februari 2004, Syarikat mempunyai hak untuk menamatkan urus niaga ini pada kadar yang dipersetujui bersama dengan pihak yang menyertai swap ini.

Syarikat telah menamatkan urus niaga ini pada 27 Jun 2008. Penamatan ini mengakibatkan kerugian sebanyak RM15.9 juta dan aliran masuk tunai sebanyak RM197.0 juta.

(b) swap kadar Faedah (irs)

liabiliti pendasar nota terjamin 8.0% usD300.0 juta matang pada tahun 2010 Pada tahun 2000, Syarikat menerbitkan Nota Terjamin 8.0% bernilai USD300.0 juta yang akan matang pada tahun

2010. Nota ini boleh ditebus sepenuhnya pada 7 Disember 2010.

instrumen perlindungan nilai Pada 1 April 2004, Syarikat telah memeterai perjanjian IRS dengan prinsipal nosional sebanyak USD150.0 juta yang

melayakkannya menerima faedah pada kadar tetap 8.0% setahun dan mewajibkannya membayar faedah pada kadar terapung USD LIBOR 6 bulan secara tunggakan, campur 5.255%. Swap ini sepatutnya matang pada 7 Disember 2006.

Syarikat telah dua kali menyusun semula IRS USD150.0 juta yang sedia ada, kepada swap akruan berjulat. Di bawah struktur ini, Syarikat akan menerima faedah pada kadar 8.0% didarab dengan N1/N2 (di mana N1 adalah bilangan hari apabila kadar rujukan terapung, iaitu USD LIBOR 6 bulan dalam urus niaga ini, kekal dalam julat yang telah ditentukan terlebih dahulu, manakala N2 adalah jumlah bilangan hari dalam tempoh pengiraan). Di bawah penyusunan semula terkini yang dilaksanakan pada 5 Disember 2005, Syarikat akan membayar faedah pada kadar terapung USD LIBOR 6 bulan, campur 2.35%, bagi julat baru yang telah ditentukan terlebih dahulu. Swap yang telah disusun semula ini akan matang pada 7 Disember 2010.

Pada 25 Mac 2008, Syarikat telah menamatkan swap akruan berjulat IRS USD150.0 juta yang sedia ada. Syarikat telah menanggung pembayaran pendahuluan sebanyak RM38.1 juta untuk penyusunan semula swap seperti yang diterangkan dalam nota kecil (c).

(c) swap kadar Faedah (irs)

liabiliti pendasar Debentur 7.875% usD300.0 juta matang pada tahun 2005 Pada tahun 1998, Syarikat menerbitkan Debentur 7.875% bernilai USD300.0 juta yang akan matang pada tahun

2025.


PENYATA KEWANGAN

17. uRuS NIAgA PERLINDuNgAN NILAI (SAMBuNgAN)

(c) swap kadar Faedah (irs) (sambungan)

instrumen perlindungan nilai Pada 2 April 2004, Syarikat telah memeterai perjanjian IRS dengan prinsipal nosional sebanyak USD150.0 juta yang

melayakkannya menerima faedah pada kadar tetap 7.875% setahun dan mewajibkannya membayar faedah pada kadar terapung USD LIBOR 6 bulan secara tunggakan, campur 5.05%. Swap ini sepatutnya matang pada 1 Ogos 2006.

Syarikat telah dua kali menyusun semula IRS USD150.0 juta yang sedia ada, kepada swap akruan berjulat. Di bawah struktur baru ini, Syarikat akan menerima faedah pada kadar 7.875% didarab dengan N1/N2 (di mana N1 adalah bilangan hari apabila kadar rujukan terapung, iaitu USD LIBOR 6 bulan dalam urus niaga ini, kekal dalam julat yang telah ditentukan terlebih dahulu, manakala N2 adalah jumlah bilangan hari dalam tempoh pengiraan). Di bawah penyusunan semula terkini yang dilaksanakan pada 5 Disember 2005, Syarikat akan membayar faedah pada kadar terapung USD LIBOR 6 bulan, campur 2.24%, bagi julat baru yang telah ditentukan terlebih dahulu. Swap yang telah disusun semula ini akan matang pada 1 Ogos 2010.

Pada 9 Julai 2007, Syarikat telah memeterai satu lagi swap akruan berjulat IRS dengan perjanjian yang berciri pencetus bagi baki prinsipal nosional sebanyak USD150.0 juta yang melayakkannya menerima faedah pada kadar tetap 7.875% didarab dengan N1/N2 (di mana N1 adalah bilangan hari apabila kadar rujukan terapung, iaitu USD LIBOR 6 bulan dalam urus niaga ini, kekal dalam julat yang telah ditentukan terlebih dahulu, manakala N2 adalah jumlah bilangan hari dalam tempoh pengiraan). Sebagai tukaran, Syarikat diwajibkan membayar faedah pada kadar terapung USD LIBOR 6 bulan, campur 1.05%. Urus niaga ini akan, secara automatik, tamat sepenuhnya, dan bukan sebahagiannya, pada suatu Tarikh Auto-Put, iaitu 1 Ogos 2009, di mana kadar LIBOR ditetapkan pada atau kurang daripada tahap pencetus. Swap ini akan matang pada 1 Ogos 2010.

Pada 25 Mac 2008, Syarikat telah menyusun semula swap akruan berjulat IRS USD150.0 juta yang sedia ada dan memeterai perjanjian IRS biasa. Berikutan daripada penyusunan semula ini, Syarikat akan menerima faedah pada kadar tetap 7.875% setahun dan mewajibkannya membayar faedah pada kadar terapung USD LIBOR 6 bulan, campur 4.25%. Swap yang disusun semula ini akan matang pada 1 Februari 2018.

Pada 25 Mac 2008, Syarikat telah menyemak swap akruan berjulat IRS USD150.0 juta berciri pencetus yang sedia ada, dan memeterai perjanjian swap biasa seperti yang diterangkan dalam nota kecil (d).

Setelah itu, Syarikat telah memeterai perjanjian IRS biasa berhubung dengan satu lagi tranche untuk mengganti swap akruan berjulat IRS yang telah ditamatkan seperti diterangkan dalam nota kecil (b), dengan prinsipal nosional sebanyak USD150.0 juta. Struktur baru ini melayakkan Syarikat menerima faedah pada kadar tetap 7.875% setahun dan mewajibkannya membayar faedah pada kadar terapung USD LIBOR 6 bulan, campur 4.25%. Swap baru ini akan matang pada 1 Februari 2018.

Syarikat telah menanggung pembayaran pendahuluan sebanyak RM58.0 juta untuk penyusunan semula swap tersebut.

(d) swap kadar Faedah (irs)

liabiliti pendasar nota terjamin 5.25% usD500.0 juta matang pada tahun 2014 Pada tahun 2004, Syarikat menerbitkan Nota Terjamin 5.25% bernilai USD500.0 juta yang akan matang pada tahun

2014. Nota ini boleh ditebus keseluruhannya pada 22 September 2014.

instrumen perlindungan nilai Pada 25 Mac 2008, Syarikat telah memeterai perjanjian IRS biasa dengan prinsipal nosional sebanyak USD150.0

juta yang melayakkannya menerima faedah pada kadar tetap 5.25% setahun dan mewajibkannya membayar faedah pada kadar terapung USD LIBOR 6 bulan, campur 1.80%. Swap ini akan matang pada 22 September 2014.



17. uRuS NIAgA PERLINDuNgAN NILAI (SAMBuNgAN)

(e) swap kadar Faedah Mata Wang bersilang (CCirs) liabiliti pendasar nota terjamin 5.25% usD500.0 juta matang pada tahun 2014 Pada tahun 2004, Syarikat menerbitkan Nota Terjamin 5.25% bernilai USD500.0 juta yang akan matang pada tahun

2014. Nota ini boleh ditebus keseluruhannya pada 22 September 2014.

instrumen perlindungan nilai Pada 9 Oktober 2008, Syarikat telah memeterai perjanjian CCIRS dengan amaun nosional sebanyak USD150.0 juta

yang melayakkannya menerima faedah pada kadar tetap 5.25% setahun atas Amaun Nosional USD dan mewajibkannya membayar faedah pada kadar tetap 4.15% atas Amaun Nosional RM (dikira pada kadar pertukaran yang telah ditentukan terlebih dahulu). Swap ini akan matang pada 22 September 2014. Pada tarikh matang, Syarikat akan menerima Amaun Nosional USD dan membayar pihak yang menyertai CCIRS ini amaun yang sama nilai dalam RM pada kadar pertukaran yang telah ditentukan terlebih dahulu.

18. cuKAI TERTuNDA

Aset dan liabiliti cukai tertunda diimbangi apabila terdapat hak yang boleh dikuatkuasakan dari segi undang-undang untuk mengimbangkan aset cukai semasa terhadap liabiliti cukai semasa dan apabila cukai tertunda berkait dengan pihak berkuasa cukai yang sama. Amaun berikut yang ditentukan selepas pengimbangan yang bersesuaian didedahkan dalam kunci kira-kira:

kumpulan syarikat

2008 2007 2008 2007 rM rM rM rM Tertakluk kepada cukai pendapatan: Aset cukai tertunda 8.9 179.4 — — Liabiliti cukai tertunda 1,362.0 2,313.2 1,328.0 1,411.8 JuMlaH Cukai tertunDa 1,353.1 2,133.8 1,328.0 1,411.8 Pada 1 Januari 2,133.8 2,146.3 1,411.8 1,434.0 (Dikredit)/dicaj kepada Penyata Pendapatan pada tahun semasa bagi operasi berterusan yang timbul daripada: – harta tanah, loji dan peralatan (42.8) (36.4) (69.6) (17.3) – kerugian cukai (2.7) (1.4) — — – peruntukan dan lain-lain (17.2) 18.8 (14.2) (4.9) (62.7) (19.0) (83.8) (22.2) Dicaj/(dikredit) kepada Penyata Pendapatan pada tahun semasa bagi operasi yang ditamatkan yang timbul daripada: – harta tanah, loji dan peralatan 45.3 35.1 — — – kerugian cukai 8.9 (10.2) — — – peruntukan dan lain-lain 26.9 116.0 — — 81.1 140.9 — — – kurangan akruan aset cukai tertunda bagi kepentingan minoriti — (97.1) — — – penjualan sebuah syarikat subsidiari — (5.6) — — – pengagihan Kumpulan TMI (nota 3) – aset cukai tertunda 150.5 — — — – liabiliti cukai tertunda (933.1) — — — – perbezaan terjemahan mata wang (16.5) (31.7) — — pada 31 Disember 1,353.1 2,133.8 1,328.0 1,411.8


PENYATA KEWANGAN

18. cuKAI TERTuNDA (SAMBuNgAN)

Kesan cukai daripada perbezaan sementara boleh dipotong, kerugian cukai belum guna dan elaun modal/cukai lain tidak serap bagi syarikat-syarikat subsidiari yang mana tiada aset cukai tertunda diiktiraf dalam kunci kira-kira adalah seperti berikut:

2008 2007 rM rM kumpulan

Perbezaan sementara boleh dipotong — 11.8 Kerugian cukai belum guna 126.5 148.5 Elaun modal/cukai lain tidak serap 270.7 273.8 397.2 434.1

Manfaat kerugian dan kredit cukai ini hanya akan diperoleh sekiranya syarikat-syarikat subsidiari yang berkenaan memperoleh pendapatan taksiran masa hadapan dalam amaun yang mencukupi untuk manfaat tersebut digunakan.

pecahan baki terkumpul menurut setiap jenis perbezaan sementara:

kumpulan syarikat

2008 2007 2008 2007 rM rM rM rM

(a) aset Cukai tertunda Harta tanah, loji dan peralatan 46.9 431.8 — — Kerugian cukai 6.7 29.9 — — Peruntukan dan lain-lain 407.5 608.2 384.4 370.2

461.1 1,069.9 384.4 370.2 Imbangan (452.2) (890.5) (384.4) (370.2)

Jumlah aset Cukai tertunda selepas imbangan 8.9 179.4 — —

(b) liabiliti Cukai tertunda Harta tanah, loji dan peralatan 1,814.2 3,193.0 1,712.4 1,782.0 Peruntukan dan lain-lain — 10.7 — —

1,814.2 3,203.7 1,712.4 1,782.0 Imbangan (452.2) (890.5) (384.4) (370.2)

Jumlah liabiliti Cukai tertunda selepas imbangan 1,362.0 2,313.2 1,328.0 1,411.8



19. PERuNTuKAN BAgI LIABILITI


Pada 1 Januari 87.2 64.6 Peruntukan tahun semasa 5.1 19.3 Pertambahan faedah 2.3 4.2 94.6 88.1 Digunakan dalam tahun kewangan semasa (1.0) (0.9) Pengagihan Kumpulan TMI (nota 3) (93.6) — pada 31 Disember — 87.2

Peruntukan bagi liabiliti di atas berhubung dengan peruntukan kos peleraian rangkaian telekomunikasi dan peralatan yang sedia ada bagi sebuah bekas syarikat subsidiari.

20. PENDAPATAN TERTuNDA

kumpulan syarikat

2008 2007 2008 2007 rM rM rM rM Pada 1 Januari 59.5 27.2 46.2 11.6 Tambahan 246.0 50.0 246.0 50.0 Dikreditkan ke Penyata Pendapatan (32.7) (17.7) (32.0) (15.4) Pengagihan Kumpulan TMI (nota 3) (12.6) — — — pada 31 Disember 260.2 59.5 260.2 46.2

Pendapatan tertunda terdiri daripada pendanaan kerajaan bagi Peruntukan Perkhidmatan Sejagat (USP) dan projek Jalur Lebar Berkelajuan Tinggi (HSBB).

21. ASET TAK KETARA

aset tak Muhibah lesen ketara lain* Jumlah rM rM rM rM kumpulan

nilai buku bersih Pada 1 Januari 2008 7,271.1 188.8 1.0 7,460.9 Pelunasan — (6.9) (0.4) (7.3) Perbezaan terjemahan mata wang (1.8) (2.9) — (4.7) Pengagihan Kumpulan TMI (nota 3) (7,268.1) (179.0) — (7,447.1) pada 31 Disember 2008 1.2 — 0.6 1.8


PENYATA KEWANGAN

21. ASET TAK KETARA (SAMBuNgAN) aset tak Muhibah lesen ketara lain* Jumlah rM rM rM rM kumpulan

nilai buku bersih Pada 1 Januari 2007 6,826.1 233.0 — 7,059.1 Tambahan — 0.6 2.3 2.9 Kepentingan tambahan dalam syarikat-syarikat subsidiari 295.1 — — 295.1 Penjualan separa syarikat subsidiari (3.8) — — (3.8) Pelunasan — (23.7) (1.3) (25.0) Penjejasan nilai (23.8) — — (23.8) Perbezaan terjemahan mata wang (3.3) (21.1) — (24.4) Dikelaskan semula daripada ekuiti 180.8 — — 180.8 pada 31 Disember 2007 7,271.1 188.8 1.0 7,460.9

pada 31 Disember 2008 Kos 6.2 — 2.3 8.5 Pelunasan terkumpul — — (1.7) (1.7) Penjejasan nilai terkumpul (5.0) — — (5.0) nilai buku bersih 1.2 — 0.6 1.8

pada 31 Disember 2007 Kos 7,339.6 238.1 2.3 7,580.0 Pelunasan terkumpul — (49.3) (1.3) (50.6) Penjejasan nilai terkumpul (68.5) — — (68.5) nilai buku bersih 7,271.1 188.8 1.0 7,460.9

syarikat

nilai buku bersih Pada 1 Januari 2008 — 39.7 — 39.7 Pelunasan — (1.0) — (1.0) Penjualan (nota kecil (a)) — (38.7) — (38.7) pada 31 Disember 2008 — — — —

nilai buku bersih Pada 1 Januari 2007 — 43.6 — 43.6 Pelunasan — (3.9) — (3.9) pada 31 Disember 2007 — 39.7 — 39.7

pada 31 Disember 2007 Kos — 50.0 — 50.0 Pelunasan terkumpul — (10.3) — (10.3) nilai buku bersih — 39.7 — 39.7

* Aset tak ketara lain merupakan nilai saksama bagi kontrak jualan yang diperoleh sebuah syarikat subsidiari pada tahun 2007.

(a) Pada tahun kewangan semasa, Syarikat telah menjual lesen spektrum 3G berjumlah RM40.1 juta di bawah penyusunan semula dalaman dan pengasingan Kumpulan seperti yang dijelaskan dalam nota 3 kepada penyata kewangan.



22. HARTA TANAH, LOJI DAN PERALATAN

Harta Jumlah rangkaian Mudah sistem tanah Modal Harta tanah, teleko- alih dan sokongan (nota kerja Dalam loji dan munikasi peralatan komputer kecil (c)) bangunan pelaksanaan peralatan rM rM rM rM rM rM rM kumpulan

nilai buku bersih Pada 1 Januari 2008 17,161.2 583.2 816.5 312.5 1,978.4 3,131.5 23,983.3 Tambahan 428.8 86.9 33.2 — 37.4 3,276.3 3,862.6 Assetisation 2,200.0 15.1 181.3 0.2 164.3 (2,560.9) — Penjualan (18.0) (4.0) (2.3) — — — (24.3) Dihapus kira (5.7) (4.4) (0.4) — (4.4) (2.0) (16.9) Susut nilai (2,076.3) (159.5) (297.1) — (176.1) — (2,709.0) Penjejasan nilai (0.4) — (0.3) — — (0.3) (1.0) Pembalikan penjejasan nilai — — — — — 4.4 4.4 Perbezaan terjemahan mata wang (210.5) (4.8) (2.8) (0.6) (3.0) (68.0) (289.7) Dikelaskan semula kepada bayaran pajakan prabayar (nota 23) — — — (3.0) — — (3.0) Pengelasan semula — 4.2 — — (4.2) — — Pengagihan Kumpulan TMI (nota 3) (9,843.2) (183.6) (233.1) (26.2) (131.5) (2,616.7) (13,034.3) pada 31 Disember 2008 7,635.9 333.1 495.0 282.9 1,860.9 1,164.3 11,772.1

pada 31 Disember 2008 Kos 32,572.2 1,959.0 3,498.4 286.4 3,598.1 1,164.3 43,078.4 Susut nilai terkumpul (24,673.6) (1,624.2) (2,997.0) (0.9) (1,737.2) — (31,032.9) Penjejasan nilai terkumpul (262.7) (1.7) (6.4) (2.6) — — (273.4) nilai buku bersih 7,635.9 333.1 495.0 282.9 1,860.9 1,164.3 11,772.1

Pada 1 Januari 2007 16,445.5 589.8 817.0 326.7 3,061.6 2,439.7 23,680.3 Tambahan 1,716.8 157.5 79.0 11.7 17.9 4,083.4 6,066.3 Assetisation 2,827.2 19.9 293.6 — 117.4 (3,258.1) — Penjualan (24.4) (7.1) — — (14.6) — (46.1) Penjualan syarikat-syarikat subsidiari (67.4) (4.2) (1.9) (0.1) (7.4) (3.3) (84.3) Dihapus kira (2.9) (0.2) (0.2) — (0.3) (29.7) (33.3) Susut nilai (3,224.2) (203.6) (341.9) — (235.1) — (4,004.8) Penjejasan nilai (70.7) (2.0) (0.7) — — (12.5) (85.9) Pembalikan penjejasan nilai — — — — — 5.5 5.5 Perbezaan terjemahan mata wang (421.3) (5.6) (3.4) (0.9) (4.5) (96.9) (532.6) Dikelaskan semula kepada bayaran pajakan prabayar (nota 23) — — — (0.7) — — (0.7) Dikelaskan semula sebagai aset bukan semasa dipegang untuk dijual (nota 32) — — — (7.9) (973.2) — (981.1) Pengelasan semula (17.4) 38.7 (25.0) (16.3) 16.6 3.4 — pada 31 Disember 2007 17,161.2 583.2 816.5 312.5 1,978.4 3,131.5 23,983.3


PENYATA KEWANGAN


Harta Jumlah rangkaian Mudah sistem tanah Modal Harta tanah, teleko- alih dan sokongan (nota kerja Dalam loji dan munikasi peralatan komputer kecil (c)) bangunan pelaksanaan peralatan rM rM rM rM rM rM rM kumpulan

pada 31 Disember 2007 Kos 46,952.9 2,520.2 4,347.7 323.1 3,636.1 3,190.0 60,970.0 Susut nilai terkumpul (29,226.1) (1,929.8) (3,514.3) (0.9) (1,634.1) — (36,305.2) Penjejasan nilai terkumpul (565.6) (7.2) (16.9) (9.7) (23.6) (58.5) (681.5) nilai buku bersih 17,161.2 583.2 816.5 312.5 1,978.4 3,131.5 23,983.3

Harta Jumlah rangkaian Mudah sistem tanah Modal Harta tanah, teleko- alih dan sokongan (nota kerja Dalam loji dan munikasi peralatan komputer kecil (c)) bangunan pelaksanaan peralatan rM rM rM rM rM rM rM syarikat

nilai buku bersih Pada 1 Januari 2008 7,465.7 338.7 538.8 161.3 1,324.9 791.1 10,620.5 Tambahan 7.9 28.2 1.0 — 64.8 1,775.3 1,877.2 Assetisation 1,257.1 5.2 147.3 0.2 134.7 (1,544.5) — Penjualan — (3.2) (1.8) — — — (5.0) Dihapus kira (3.8) (4.2) (0.4) — (4.4) (2.0) (14.8) Susut nilai (1,469.2) (110.2) (243.2) — (98.5) — (1,921.1) Dikelaskan semula kepada bayaran pajakan prabayar (nota 23) — — — (3.0) — — (3.0) Dikelaskan semula sebagai harta tanah pelaburan (nota 24) — — — (40.4) (52.3) — (92.7) Pengelasan semula — 4.2 — — (4.2) — — pada 31 Disember 2008 7,257.7 258.7 441.7 118.1 1,365.0 1,019.9 10,461.1

pada 31 Disember 2008 Kos 31,690.0 1,618.1 3,171.8 121.6 2,687.7 1,019.9 40,309.1 Susut nilai terkumpul (24,206.6) (1,359.4) (2,730.1) (0.9) (1,322.7) — (29,619.7) Penjejasan nilai terkumpul (225.7) — — (2.6) — — (228.3) nilai buku bersih 7,257.7 258.7 441.7 118.1 1,365.0 1,019.9 10,461.1




Harta Jumlah rangkaian Mudah sistem tanah Modal Harta tanah, teleko- alih dan sokongan (nota kerja Dalam loji dan munikasi peralatan komputer kecil (c)) bangunan pelaksanaan peralatan rM rM rM rM rM rM rM syarikat

Pada 1 Januari 2007 8,097.8 371.8 466.4 169.9 2,171.4 616.6 11,893.9 Tambahan# 14.7 52.2 63.8 — 3.9 1,519.4 1,654.0 Assetisation 976.7 8.3 233.3 — 96.9 (1,315.2) — Penjualan* (9.2) (10.6) — — (14.6) — (34.4) Dihapus kira (0.9) (0.2) (0.2) — (0.3) (29.7) (31.3) Susut nilai (1,586.1) (125.2) (199.5) — (120.1) — (2,030.9) Penjejasan nilai (9.9) — — — — — (9.9) Dikelaskan semula kepada bayaran pajakan prabayar (nota 23) — — — (0.7) — — (0.7) Dikelaskan semula sebagai aset bukan semasa dipegang untuk dijual (nota 32) — — — (7.9) (812.3) — (820.2) Pengelasan semula (17.4) 42.4 (25.0) — — — — pada 31 Disember 2007 7,465.7 338.7 538.8 161.3 1,324.9 791.1 10,620.5

pada 31 Disember 2007 Kos 30,624.3 1,817.3 3,051.7 164.8 2,560.7 791.1 39,009.9 Susut nilai terkumpul (22,932.9) (1,478.6) (2,512.9) (0.9) (1,235.8) — (28,161.1) Penjejasan nilai terkumpul (225.7) — — (2.6) — — (228.3) nilai buku bersih 7,465.7 338.7 538.8 161.3 1,324.9 791.1 10,620.5

# Termasuk dalam tambahan bagi tahun kewangan 2007 adalah RM59.4 juta yang merupakan aset-aset rangkaian telekomunikasi, harta mudah alih dan peralatan, sistem sokongan komputer dan bangunan yang dipindah milik daripada syarikat-syarikat subsidiari.

* Termasuk dalam penjualan bagi tahun kewangan 2007 adalah RM8.6 juta yang merupakan aset-aset rangkaian telekomunikasi, harta mudah alih dan peralatan dan sistem sokongan komputer yang dipindah milik ke syarikat-syarikat subsidiari.

(a) Termasuk dalam harta tanah, loji dan peralatan Kumpulan dan Syarikat adalah aset yang telah disusut nilai sepenuhnya dan masih digunakan masing-masing bernilai RM18,493.7 juta (2007: RM21,205.5 juta) dan RM18,481.5 juta (2007: RM17,004.3 juta).

(b) Termasuk dalam harta tanah, loji dan peralatan Kumpulan dan Syarikat adalah aset dengan nilai buku bersih masing-masing bernilai RM71.9 juta dan RM67.2 juta (2007: Tiada) di bawah persetujuan pajakan kewangan. Aset di bawah pajakan kewangan merupakan sebuah bangunan pejabat Syarikat dan peralatan sebuah syarikat subsidiari.


PENYATA KEWANGAN


(c) Butiran mengenai tanah adalah seperti berikut:

pegangan tanah kekal lain Jumlah rM rM rM

kumpulan

nilai buku bersih Pada 1 Januari 2008 251.7 60.8 312.5 Assetisation 0.2 — 0.2 Perbezaan terjemahan mata wang (0.6) — (0.6) Dikelaskan semula kepada bayaran pajakan prabayar (nota 23) — (3.0) (3.0) Pengelasan semula 0.4 (0.4) — Pengagihan Kumpulan TMI (26.2) — (26.2)

pada 31 Disember 2008 225.5 57.4 282.9

pada 31 Disember 2008 Kos 228.1 58.3 286.4 Susut nilai terkumpul — (0.9) (0.9) Penjejasan nilai terkumpul (2.6) — (2.6)

nilai buku bersih 225.5 57.4 282.9

Pada 1 Januari 2007 252.2 74.5 326.7 Tambahan 11.7 — 11.7 Penjualan sebuah syarikat subsidiari (0.1) — (0.1) Perbezaan terjemahan mata wang (0.9) — (0.9) Dikelaskan semula kepada bayaran pajakan prabayar (nota 23) — (0.7) (0.7) Dikelaskan semula sebagai aset bukan semasa dipegang untuk dijual (7.9) — (7.9) Dikelaskan semula kepada bangunan (16.3) — (16.3) Pengelasan semula 13.0 (13.0) —

pada 31 Disember 2007 251.7 60.8 312.5






(c) Butiran mengenai tanah adalah seperti berikut: (sambungan)

pegangan tanah kekal lain Jumlah rM rM rM

syarikat

nilai buku bersih Pada 1 Januari 2008 100.5 60.8 161.3 Assetisation 0.2 — 0.2 Dikelaskan semula kepada bayaran pajakan prabayar (nota 23) — (3.0) (3.0) Dikelaskan semula sebagai harta tanah pelaburan (nota 24) (40.4) — (40.4) Pengelasan semula 0.4 (0.4) —

pada 31 Disember 2008 60.7 57.4 118.1



Pada 1 Januari 2007 95.4 74.5 169.9 Dikelaskan semula kepada bayaran pajakan prabayar (nota 23) — (0.7) (0.7) Dikelaskan semula sebagai aset bukan semasa dipegang untuk dijual (nota 32) (7.9) — (7.9) Pengelasan semula 13.0 (13.0) —

pada 31 Disember 2007 100.5 60.8 161.3



Surat ikatan hak milik bagi tanah lain masih belum didaftarkan pada nama Syarikat. Sehingga penyelesaian dicapai dengan pihak berkuasa yang berkenaan, tanah ini masih belum dikelaskan mengikut tempoh pegangannya.

Tanah lain akan dikelaskan semula dengan sewajarnya apabila surat ikatan hak milik bagi tanah tersebut telah didaftarkan.


PENYATA KEWANGAN

23. BAYARAN PAJAKAN PRABAYAR

kumpulan syarikat

2008 2007 2008 2007 rM rM rM rM nilai buku bersih Pada 1 Januari 387.0 346.2 52.9 38.0 Tambahan 28.2 113.7 — 15.2 Penjualan — (0.1) — (0.1) Pelunasan (17.1) (42.7) (0.9) (0.9) Perbezaan terjemahan mata wang (6.8) (23.5) — — Dikelaskan semula daripada harta tanah, loji dan peralatan (nota 22) 3.0 0.7 3.0 0.7 Dikelaskan semula sebagai aset bukan semasa dipegang untuk dijual (nota 32) — (7.3) — — Pengagihan Kumpulan TMI (nota 3) (326.8) — — — pada 31 Disember 67.5 387.0 55.0 52.9

pada 31 Disember Kos 74.7 535.6 60.5 57.5 Pelunasan terkumpul (7.2) (132.3) (5.5) (4.6) Penjejasan nilai terkumpul — (16.3) — — nilai buku bersih 67.5 387.0 55.0 52.9

Sewa pajakan prabayar adalah pembayaran untuk hak penggunaan seperti di bawah:

Tanah pegangan pajak jangka panjang 46.2 65.7 43.6 41.2 Tanah pegangan pajak jangka pendek 21.3 321.3 11.4 11.7 pada 31 Disember 67.5 387.0 55.0 52.9

Bayaran pajakan prabayar terdiri daripada bayaran pendahuluan untuk tanah pegangan pajak jangka panjang dan tanah pegangan pajak jangka pendek.



24. HARTA TANAH PELABuRAN

2008 2007 rM rM syarikat

nilai buku bersih Pada 1 Januari — 179.8 Dikelaskan semula daripada harta tanah, loji dan peralatan (nota 22) 92.7 — Susut nilai (0.8) (11.6) Dikelaskan semula sebagai aset bukan semasa dipegang untuk dijual (nota 32) — (168.2) pada 31 Disember 91.9 —

pada 31 Disember Kos 92.7 229.1 Susut nilai terkumpul (0.8) (60.9) Dikelaskan semula sebagai aset bukan semasa dipegang untuk dijual (nota 32) — (168.2) nilai buku bersih 91.9 —

Nilai saksama harta tanah pada tahun 2008 adalah RM96.3 juta berdasarkan penilaian yang dibuat oleh penilai profesional bebas. Penilaian ini berasaskan pada harga semasa dalam pasaran yang aktif.

25. TANAH DIPEgANg uNTuK PEMBANguNAN HARTA TANAH


nilai buku bersih Pada 1 Januari 165.4 168.4 Dipindahkan kepada tanah dipegang untuk dijual (1.1) (3.0) pada 31 Disember 164.3 165.4

pada 31 Disember Tanah pada kos 175.0 176.1 Penjejasan nilai terkumpul (10.7) (10.7) nilai buku bersih 164.3 165.4


PENYATA KEWANGAN

26. SYARIKAT-SYARIKAT SuBSIDIARI

2008 2007

luar luar Malaysia negara Jumlah Malaysia negara Jumlah rM rM rM rM rM rM syarikat

Pelaburan disebut harga, pada kos 19.5 — 19.5 19.5 — 19.5

Pelaburan-pelaburan tidak disebut harga, pada kos 1,027.0 22.0 1,049.0 1,121.0 22.0 1,143.0 Penjejasan nilai — (13.2) (13.2) — (13.2) (13.2)

1,027.0 8.8 1,035.8 1,121.0 8.8 1,129.8

Pelaburan dalam TM ESOS Management Sdn Bhd, pada kos (nota kecil (a)) 1,431.0 — 1,431.0 — — — Opsyen dilaksanakan (60.0) — (60.0) — — — Penjejasan nilai (202.8) — (202.8) — — —

1,168.2 — 1,168.2 — — — Opsyen yang diberikan kepada kakitangan syarikat-syarikat subsidiari 22.8 — 22.8 17.7 — 17.7 Pelaburan-pelaburan tidak disebut harga, pada nilai yang diturunkan (nota kecil (b)) — — — — — — Pelaburan bersih 2,237.5 8.8 2,246.3 1,158.2 8.8 1,167.0 Amaun terhutang daripada syarikat-syarikat subsidiari (nota kecil (c)) 973.4 51.6 1,025.0 8,690.3 103.9 8,794.2 Peruntukan bagi pinjaman dan pendahuluan (562.3) — (562.3) (562.3) — (562.3) Amaun terhutang daripada syarikat-syarikat subsidiari selepas peruntukan (nota 46(g)(i)) 411.1 51.6 462.7 8,128.0 103.9 8,231.9 JuMlaH kepentingan DalaM syarikat-syarikat subsiDiari 2,648.6 60.4 2,709.0 9,286.2 112.7 9,398.9 Nilai pasaran pelaburan disebut harga 629.8 — 629.8 558.9 — 558.9

(a) Ini mewakili nilai saksama bagi saham ESOS Khas yang diterbitkan kepada TM ESOS Management Sdn Bhd (TEM) seperti yang dijelaskan dalam nota 12(d) kepada penyata kewangan.

Syarikat telah menaksir nilai dibawa bagi pelaburannya dalam TEM. Penjejasan nilai berjumlah RM202.8 juta telah dibuat kepada ekuiti memandangkan ianya mewakili urus niaga dengan pemegang saham.



26. SYARIKAT-SYARIKAT SuBSIDIARI (SAMBuNgAN)

(b) Pelaburan dalam syarikat-syarikat subsidiari tertentu telah diturunkan nilai kepada amaun boleh pulih berjumlah RM1.00 setiap satu.

(c) Amaun terhutang daripada syarikat-syarikat subsidiari mewakili pinjaman dan pendahuluan pemegang saham bagi tujuan modal kerja. Pinjaman dan pendahuluan ini adalah tidak bercagar dan dikenakan faedah antara 2.5% hingga 5.82% (2007: 0% hingga 8.1%) dan secara prinsipnya tiada terma-terma pembayaran balik yang tetap. Bagaimanapun, Syarikat telah menyatakan bahawa ia tidak akan menuntut pembayaran balik yang besar dalam tempoh 12 bulan yang akan datang. Pinjaman dan pendahuluan pemegang saham yang diberikan kepada syarikat-syarikat subsidiari luar negeri adalah dalam Dolar AS.

Dalam tahun kewangan semasa, Kumpulan telah selesai menyempurnakan pengasingan seperti yang dijelaskan dalam nota 3 kepada penyata kewangan. Berikutan pengasingan tersebut, pelaburan Syarikat dalam Kumpulan TMI telah diagihkan kepada pemegang-pemegang saham yang layak dan amaun terhutang daripada Kumpulan TMI telah dikelaskan semula sebagai amaun terhutang daripada TM International Berhad.

Kepentingan ekuiti Kumpulan dalam syarikat-syarikat subsidiari, aktiviti-aktiviti utama dan negara-negara diperbadankan masing-masing adalah disenaraikan dalam nota 53 kepada penyata kewangan.

27. ENTITI-ENTITI DIKAWAL BERSAMA

2008 2007

luar luar Malaysia negara Jumlah Malaysia negara Jumlah rM rM rM rM rM rM kumpulan

Bahagian dalam aset bersih entiti-entiti dikawal bersama Pelaburan disebut harga — — — — 877.5 877.5 Pelaburan tidak disebut harga — — — 146.9 — 146.9 JuMlaH (nota kecil (a)) — — — 146.9 877.5 1,024.4 Nilai pasaran pelaburan disebut harga — — — — 1,427.0 1,427.0 syarikat

Pelaburan tidak disebut harga, pada kos (nota kecil (a)) — — — 141.2 — 141.2

(a) Dalam tahun kewangan semasa, Syarikat telah menjual seluruh kepentingan ekuitinya dalam SunShare Investments Ltd (SunShare) kepada TM International Berhad di bawah penyusunan semula dalaman Kumpulan. Kemudian, entiti-entiti dikawal bersama di bawah Kumpulan TMI iaitu, Spice Communications Limited dan SunShare, telah diasingkan daripada Kumpulan berikutan pengasingan seperti yang didedahkan dalam nota 3 kepada penyata kewangan.


PENYATA KEWANGAN

27. ENTITI-ENTITI DIKAWAL BERSAMA (SAMBuNgAN)

Bahagian Kumpulan dalam hasil dan perbelanjaan entiti-entiti dikawal bersama adalah seperti berikut:

2008 2007 rM rM Operasi yang ditamatkan:

Hasil 126.6 358.7 Pendapatan lain 4.5 167.6 Perbelanjaan tidak termasuk cukai (154.6) (393.1) Bahagian keputusan sebuah syarikat bersekutu (selepas ditolak cukai) 17.6 59.3 (Kerugian)/keuntungan sebelum cukai (5.9) 192.5 Cukai 13.6 (17.0) Keuntungan selepas cukai (nota 3(B)) 7.7 175.5

Bahagian Kumpulan dalam aset dan liabiliti entiti-entiti dikawal bersama adalah seperti berikut:

Aset bukan semasa — 1,876.0 Aset semasa — 169.8 Liabiliti semasa — (148.3) Liabiliti bukan semasa — (873.1) Aset bersih — 1,024.4

Bahagian Kumpulan dalam liabiliti luar jangka sebuah entiti dikawal bersama berjumlah RM37.9 juta pada 31 Disember 2007.

Kepentingan ekuiti Kumpulan dalam entiti-entiti dikawal bersama, aktiviti-aktiviti utama dan negara-negara diperbadankan masing-masing adalah disenaraikan dalam nota 54 kepada penyata kewangan.



28. SYARIKAT-SYARIKAT BERSEKuTu 2008 2007

luar luar Malaysia negara Jumlah Malaysia negara Jumlah rM rM rM rM rM rM kumpulan

Bahagian dalam aset bersih syarikat-syarikat bersekutu Pelaburan disebut harga — — — — 218.6 218.6 Pelaburan tidak disebut harga — — — 22.4 11.5 33.9 JuMlaH — — — 22.4 230.1 252.5 Nilai pasaran pelaburan disebut harga — — — — 378.1 378.1

Bahagian Kumpulan dalam hasil dan keuntungan syarikat-syarikat bersekutu adalah seperti berikut:

2008 2007 rM rM Operasi berterusan:

Hasil 1.7 0.8 Kerugian selepas cukai (0.4) (0.1)

Operasi yang ditamatkan:

Hasil 229.9 780.6 Keuntungan selepas cukai (nota 3(B)) 10.6 29.6

Bahagian Kumpulan dalam aset dan liabiliti syarikat-syarikat bersekutu adalah seperti berikut:

Aset bukan semasa 0.1 269.7 Aset semasa 3.3 355.1 Liabiliti semasa (3.4) (239.9) Liabiliti bukan semasa — (132.4) Aset bersih — 252.5

Kumpulan tidak mengambil kira amaun yang sepatutnya diambil kira sebagai sebahagian daripada kerugian selepas cukai syarikat-syarikat bersekutu bagi tahun kewangan semasa dan tahun kewangan terkumpul yang masing-masing berjumlah RM0.4 juta (2007: #) dan RM1.5 juta (2007: RM2.2 juta) dalam penyata kewangan kerana amaun dibawa bagi pelaburan-pelaburan tersebut telah merosot sepenuhnya. Kumpulan tidak mempunyai obligasi untuk membiayai sebarang kerugian selanjutnya.

# Amaun kurang daripada RM0.1 juta

Dalam tahun kewangan semasa, syarikat-syarikat bersekutu di bawah Kumpulan TMI iaitu, Samart Corporation Public Company Limited, Samart I-Mobile Public Company Limited, Mobile Telecommunications Company of Esfahan, Sacofa Sdn Bhd dan C-Mobile Sdn Bhd telah diasingkan daripada Kumpulan berikutan pengasingan seperti yang didedahkan dalam nota 3 kepada penyata kewangan.

Kepentingan ekuiti Kumpulan dalam syarikat-syarikat bersekutu, aktiviti-aktiviti utama dan negara-negara diperbadankan masing-masing adalah disenaraikan dalam nota 55 kepada penyata kewangan.


PENYATA KEWANGAN

29. PELABuRAN TERSEDIA-uNTuK-JuALAN

2008

kumpulan rM Aset bersih Kumpulan TMI berkaitan dengan saham-saham TMI yang dipegang oleh TM ESOS Management Sdn Bhd (TEM) (nota 3(B)) 385.7

Penilaian semula pelaburan dalam TEM pada tarikh pengasingan 650.8 Kerugian yang timbul daripada perubahan nilai saksama dalam tempoh kewangan (539.8)

Keuntungan nilai saksama (bersih) 111.0 Penjualan (nota kecil (a)) (0.7) pada 31 Disember 496.0

(a) Penjualan saham-saham TM International Berhad berikutan pelaksanaan Opsyen TMI di bawah Skim Opsyen Saham Kakitangan (ESOS Khas) seperti yang dihuraikan dalam nota 13(a) kepada penyata kewangan.

30. PELABuRAN-PELABuRAN LAIN

kumpulan syarikat

2008 2007 2008 2007 rM rM rM rM Pelaburan dalam Organisasi Satelit Antarabangsa, pada kos 79.1 79.1 79.1 79.1 Peruntukan bagi pengurangan nilai selain daripada yang bersifat sementara (77.7) (77.7) (77.7) (77.7)

1.4 1.4 1.4 1.4 Pelaburan dalam saham disebut harga, pada kos 250.3 250.3 250.3 250.3 Peruntukan bagi pengurangan nilai selain daripada yang bersifat sementara (nota kecil (a)) (155.0) (155.0) (155.0) (155.0)

95.3 95.3 95.3 95.3 Pelaburan dalam saham tidak disebut harga, pada kos 51.4 72.5 51.4 192.8 Peruntukan bagi pengurangan nilai (10.3) (30.3) (10.3) (150.6) 41.1 42.2 41.1 42.2 137.8 138.9 137.8 138.9 Pelaburan dalam saham tidak disebut harga, pada nilai yang diturunkan (nota kecil (b)) — — — — JuMlaH pelaburan selepas peruntukan 137.8 138.9 137.8 138.9 Nilai pasaran pelaburan disebut harga 72.0 102.8 72.0 102.8

(a) Syarikat telah menaksir nilai dibawa bagi pelaburannya dalam saham disebut harga. Berikutan daripada taksiran tersebut, kesimpulan telah dibuat yang mana peruntukan tambahan bagi pengurangan nilai selain daripada yang bersifat sementara tidak diperlukan pada 31 Disember 2008.



30. PELABuRAN-PELABuRAN LAIN (SAMBuNgAN)

(b) Pada tahun 2007, syarikat-syarikat berikut di mana Kumpulan memiliki lebih daripada separuh kuasa mengundi, yang mana, disebabkan oleh kehilangan kawalan atau pengaruh penting yang kekal, telah diambil kira sebagai pelaburan dan diturunkan nilai kepada amaun boleh pulih sebanyak RM1.00 setiap satu.

Dipegang oleh syarikat – Societe Des Telecommunications De Guinee S.A. (Sotelgui)

Dalam tahun kewangan semasa, Kumpulan telah menjual seluruh kepentingan ekuitinya dalam Sotelgui seperti yang didedahkan dalam nota 4 kepada penyata kewangan.

Dipegang oleh kumpulan Celcom – TRI Telecommunication Tanzania Limited – TRI Telecommunication Zanzibar Limited – Tripoly Communication Technology Corporation Ltd

Syarikat-syarikat di atas telah diasingkan daripada Kumpulan berikutan penyelesaian pengasingan pada 25 April 2008.

31. BELuM TERIMA JANgKA PANJANg

kumpulan syarikat

2008 2007 2008 2007 rM rM rM rM Pinjaman kakitangan di bawah prinsip Islam 395.2 419.9 395.2 419.9 Pinjaman kakitangan 67.3 89.5 66.9 88.2 Jumlah pinjaman kakitangan (nota kecil (a)) 462.5 509.4 462.1 508.1 Belum terima jangka panjang lain (nota kecil (b)) 63.1 67.8 63.1 67.8 Peruntukan bagi belum terima jangka panjang lain (2.1) (9.0) (2.1) (9.0) 523.5 568.2 523.1 566.9 Pinjaman kakitangan boleh diterima dalam tempoh dua belas bulan yang termasuk dalam belum terima lain (nota 34) (51.1) (56.7) (50.7) (55.8) JuMlaH beluM teriMa Jangka panJang 472.4 511.5 472.4 511.1

(a) Pinjaman kakitangan terdiri daripada pinjaman perumahan, kenderaan, komputer dan keahlian kelab yang ditawarkan kepada kakitangan-kakitangan dengan kos pembiayaan sebanyak 4.0% setiap tahun berasaskan kaedah baki berkurangan kecuali untuk pinjaman keahlian kelab yang tidak dikenakan kos pembiayaan. Tidak terdapat sebarang pendedahan risiko kredit tunggal yang ketara kerana amaun tersebut boleh diterima daripada individu. Pinjaman kakitangan merangkumi kos pembiayaan yang boleh dibayar balik secara ansuran bulanan tetap seperti berikut:

(i) Pinjaman perumahan – 25 tahun atau apabila anggota mencapai umur 55 tahun, yang mana lebih awal(ii) Pinjaman kenderaan – maksimum 8 tahun untuk kereta-kereta baru dan 6 tahun untuk kereta-kereta

terpakai(iii) Pinjaman komputer – 3 tahun

(b) Belum terima jangka panjang lain Syarikat adalah merupakan pinjaman pendidikan yang diberikan kepada mahasiswa-mahasiswa dan boleh diubah kepada biasiswa jika kriteria prestasi tertentu dipenuhi. Pinjaman tersebut tidak dikenakan faedah dan jika tidak diubah kepada biasiswa, perlu dibayar balik dalam suatu tempoh yang tidak melebihi 8 tahun.

Dalam tahun kewangan semasa, RM9.8 juta (2007: RM4.6 juta) telah diubah kepada biasiswa dan diambil kira sebagai perbelanjaan dalam Penyata Pendapatan.


PENYATA KEWANGAN

32. ASET BuKAN SEMASA DIPEgANg uNTuK DIJuAL

Pada tahun 2007, aset bukan semasa dipegang untuk dijual adalah merupakan 4 aset harta tanah Syarikat, iaitu Menara TM, Menara Celcom, Kompleks Cyberjaya dan Wisma TM Taman Desa, yang telah dijual di bawah urus niaga jualan dan pajakan balik. Penjualan tersebut telah diselesaikan pada 15 Januari 2008. Tiada aset bukan semasa dipegang untuk dijual pada tahun kewangan semasa.

2007

amaun dibawa serta-merta peruntukan amaun sebelum bagi penilaian dibawa pada pengelasan semula 31 Disember rM rM rM kumpulan

Tanah dan bangunan (nota 22) 981.1 — 981.1 Bayaran pajakan prabayar (nota 23) 7.3 — 7.3 988.4 — 988.4 syarikat

Tanah dan bangunan (nota 22) 820.2 — 820.2 Harta tanah pelaburan (nota 24) 168.2 — 168.2 988.4 — 988.4

Aset bukan semasa dipegang untuk dijual pada tahun 2007 telah didedahkan sebagai aset tidak diagihkan dalam nota 43 kepada penyata kewangan, Pelaporan Bersegmen.

33. INVENTORI

kumpulan syarikat

2008 2007 2008 2007 rM rM rM rM Kabel dan wayar 31.7 38.6 31.7 38.6 Bahan rangkaian 65.7 49.5 22.3 31.0 Peralatan telekomunikasi 8.1 21.2 8.1 9.3 Alat gantian dan lain-lain* 13.8 67.8 9.4 3.4 Tanah dipegang untuk dijual 4.0 4.0 — — JuMlaH inventori 123.3 181.1 71.5 82.3

* Termasuk dalam alat gantian dan lain-lain adalah inventori perdagangan yang terdiri daripada kad prabayar, set telefon dan alat penggunaan lain.



34. BELuM TERIMA PERDAgANgAN DAN LAIN-LAIN

kumpulan syarikat

2008 2007 2008 2007 rM rM rM rM Belum terima daripada pelanggan telefon 1,833.8 2,659.0 1,503.2 1,766.1 Belum terima daripada pelanggan bukan telefon 2,082.0 2,160.9 1,507.2 1,524.9 Belum terima daripada syarikat-syarikat subsidiari — — 194.9 308.9 3,915.8 4,819.9 3,205.3 3,599.9 Pengebilan sewa terdahulu (347.9) (330.4) (352.9) (334.6) 3,567.9 4,489.5 2,852.4 3,265.3 Peruntukan bagi hutang ragu (1,440.0) (1,496.9) (982.5) (882.8) Jumlah belum terima perdagangan selepas peruntukan 2,127.9 2,992.6 1,869.9 2,382.5

Bayaran pendahuluan 70.5 227.5 44.6 52.8 Cukai boleh pulih 268.7 432.6 267.9 227.3 Pinjaman kakitangan (nota 31) 51.1 56.7 50.7 55.8 Belum terima lain daripada syarikat-syarikat subsidiari — — 16.9 31.6 Belum terima lain daripada syarikat-syarikat bersekutu 1.1 19.0 1.1 1.1 Belum terima lain (nota kecil (a)) 429.8 845.4 459.1 469.2 Peruntukan bagi hutang ragu (57.8) (175.2) (53.9) (127.8) Jumlah belum terima lain selepas peruntukan 763.4 1,406.0 786.4 710.0 JuMlaH beluM teriMa perDagangan Dan lain-lain selepas peruntukan 2,891.3 4,398.6 2,656.3 3,092.5

Profil pendedahan mata wang belum terima perdagangan dan lain-lain selepas peruntukan adalah seperti berikut:

Ringgit Malaysia 2,228.5 2,857.8 1,927.0 2,234.8 Dolar AS 621.8 839.7 702.3 826.7 Rupee Sri Lanka — 245.6 — — Rupiah Indonesia — 240.6 — — Taka Bangladesh — 95.6 — — Hak Pengeluaran Khas 2.4 58.0 2.4 15.2 Mata wang lain 38.6 61.3 24.6 15.8 2,891.3 4,398.6 2,656.3 3,092.5


PENYATA KEWANGAN

34. BELuM TERIMA PERDAgANgAN DAN LAIN-LAIN (SAMBuNgAN)

kumpulan syarikat

2008 2007 2008 2007 rM rM rM rM Jadual berikut membentangkan pendedahan risiko kredit belum terima perdagangan, selepas ditolak peruntukan bagi hutang ragu dan tanpa mengambil kira sebarang cagaran yang diambil:

Perniagaan 1,611.4 2,369.0 1,263.6 1,765.6 Kediaman 516.5 623.6 411.4 308.0 Syarikat-syarikat subsidiari — — 194.9 308.9 2,127.9 2,992.6 1,869.9 2,382.5

(a) Belum terima lain termasuk amaun terhutang sebanyak RM38.3 juta daripada sebuah bekas syarikat subsidiari, Kumpulan TMI. Angka bandingan bagi tahun 2007 termasuk amaun terhutang daripada sebuah bekas syarikat subsidiari, Societe Des Telecommunications De Guinee S.A. masing-masing berjumlah sebanyak RM83.9 juta dan RM70.0 juta bagi Kumpulan dan Syarikat, yang telah diperuntukkan sepenuhnya. Amaun terhutang berkenaan telah dihapus kira sepenuhnya dalam tahun kewangan semasa berikutan penjualan pelaburan tersebut.

Kumpulan dan Syarikat tidak terdedah kepada tumpuan risiko kredit yang besar disebabkan oleh kepelbagaian pelanggannya. Tambahan pula, risiko kredit dikurangkan hingga ke suatu takat tertentu melalui deposit tunai dan jaminan bank yang diperoleh daripada pelanggan. Kumpulan dan Syarikat menganggap peruntukan hutang ragu pada tarikh kunci kira-kira adalah mencukupi untuk menampung kemungkinan kerugian kewangan.

Tempoh kredit bagi belum terima perdagangan tidak termasuk pengebilan sewa terdahulu adalah dari 30 hingga 90 hari (2007: 30 hingga 90 hari).

Belum terima lain daripada syarikat-syarikat bersekutu adalah tidak bercagar dan tidak dikenakan faedah dengan tiada terma-terma pembayaran balik yang tetap.

35. PELABuRAN JANgKA PENDEK

kumpulan syarikat

2008 2007 2008 2007 rM rM rM rM Saham disebut harga di Bursa Malaysia Securities Berhad 72.0 177.6 72.0 175.9 Sekuriti berpendapatan tetap disebut harga 205.6 200.5 205.6 200.5 JuMlaH pelaburan Jangka penDek 277.6 378.1 277.6 376.4 Nilai pasaran saham disebut harga 72.0 177.6 72.0 175.9 Nilai pasaran sekuriti berpendapatan tetap disebut harga 205.6 200.5 205.6 200.5



36. TuNAI DAN BAKI BANK

kumpulan syarikat

2008 2007 2008 2007 rM rM rM rM Deposit dengan: Bank berlesen 1,020.3 2,475.8 915.0 1,023.0 Syarikat kewangan berlesen 11.4 18.2 — — Institusi kewangan lain 154.6 245.6 39.1 51.9 Deposit di bawah prinsip Islam 522.7 631.3 392.8 211.2 Jumlah deposit 1,709.0 3,370.9 1,346.9 1,286.1 Tunai dan baki bank 351.1 646.7 100.3 242.0 Tunai dan baki bank di bawah prinsip Islam 35.1 154.2 — — JuMlaH tunai Dan baki bank 2,095.2 4,171.8 1,447.2 1,528.1 Tolak: Overdraf bank (nota 15) — (2.1) — — Deposit bercagar (0.5) (76.8) — — JuMlaH tunai Dan kesaMaan tunai paDa akHir taHun keWangan 2,094.7 4,092.9 1,447.2 1,528.1 Profil pendedahan mata wang tunai dan baki bank adalah seperti berikut:

Ringgit Malaysia 1,974.8 3,150.6 1,407.2 1,292.3 Dolar AS 65.1 611.6 40.0 235.8 Rupiah Indonesia — 203.9 — — Rupee Sri Lanka — 114.0 — — Taka Bangladesh — 7.6 — — Mata wang lain 55.3 84.1 — — 2,095.2 4,171.8 1,447.2 1,528.1

Tunai dan baki bank Kumpulan termasuk RM11.2 juta (2007: RM11.2 juta) milik sebuah syarikat subsidiari yang mana kegunaannya terbatas disebabkan oleh litigasi yang sedang dijalankan.

Deposit hanya disimpan dengan sebilangan institusi kewangan yang mempunyai taraf kredit yang baik. Tidak terdapat tumpuan utama bagi simpanan deposit dalam mana-mana institusi kewangan tunggal. Deposit mempunyai julat tempoh matang masing-masing dari semalaman hingga 180 hari (2007: semalaman hingga 180 hari) dan semalaman hingga 92 hari (2007: semalaman hingga 112 hari) bagi Kumpulan dan Syarikat. Baki bank adalah deposit yang disimpan dan sedia ditunaikan di bank.

Purata wajaran kadar faedah deposit (tidak termasuk deposit di bawah prinsip Islam) pada 31 Disember 2008 masing-masing adalah 3.26% (2007: 4.08%) dan 3.31% (2007: 3.93%) bagi Kumpulan dan Syarikat.


PENYATA KEWANGAN

37. BELuM BAYAR PERDAgANgAN DAN LAIN-LAIN

kumpulan syarikat

2008 2007 2008 2007 rM rM rM rM Belum bayar perdagangan 1,852.2 4,058.7 1,471.5 1,365.8 Akruan bagi Peruntukan Perkhidmatan Sejagat 161.4 387.3 149.3 164.5 Hasil tertunda 77.2 550.0 37.5 62.7 Kos pembiayaan belum bayar 59.1 157.1 59.1 70.2 Duti dan cukai-cukai lain belum bayar 11.1 65.9 4.8 52.1 Deposit dan wang amanah 56.7 65.8 32.7 41.2 Belum bayar kepada syarikat-syarikat subsidiari — — 531.7 339.8 Belum bayar lain 594.9 1,358.4 395.8 464.4 JuMlaH beluM bayar perDagangan Dan lain-lain 2,812.6 6,643.2 2,682.4 2,560.7

Profil pendedahan mata wang belum bayar perdagangan dan lain-lain adalah seperti berikut:

Ringgit Malaysia 2,342.5 4,032.5 2,206.9 2,009.3 Dolar AS 373.0 1,421.6 399.3 487.0 Rupiah Indonesia — 526.1 — — Taka Bangladesh — 249.5 — — Rupee Sri Lanka — 203.8 — — Hak Pengeluaran Khas 9.2 112.5 9.2 58.5 Mata wang lain 87.9 97.2 67.0 5.9 2,812.6 6,643.2 2,682.4 2,560.7

Tempoh kredit bagi belum bayar perdagangan dan lain-lain berbeza-beza dari 30 hingga 90 hari (2007: 30 hingga 90 hari) bergantung kepada terma-terma kontrak.

38. DEPOSIT PELANggAN

kumpulan syarikat

2008 2007 2008 2007 rM rM rM rM Perkhidmatan telefon 557.2 559.0 557.0 558.9 Perkhidmatan selular — 114.8 — — Perkhidmatan data 31.6 58.8 31.5 31.3 JuMlaH Deposit pelanggan 588.8 732.6 588.5 590.2

Deposit pelanggan telefon adalah tertakluk kepada rebat sebanyak 5.0% setahun selaras dengan Peraturan Telefon, 1996.



39. ALIRAN TuNAI DARIPADA AKTIVITI OPERASI kumpulan syarikat

2008 2007 2008 2007 rM rM rM rM operasi berterusan Penerimaan daripada pelanggan 8,638.4 7,510.7 7,886.4 6,851.7 Pembayaran kepada pembekal dan kakitangan (5,333.4) (4,745.8) (4,856.5) (4,300.3) Pembayaran kos pembiayaan (500.6) (452.6) (528.8) (469.9) Pembayaran cukai pendapatan (selepas ditolak pemulangan cukai) (151.8) (289.3) (99.2) (231.5) Pembayaran zakat (3.0) (1.9) (3.0) (1.9) 2,649.6 2,021.1 2,398.9 1,848.1 Aliran tunai daripada aktiviti operasi bagi operasi yang ditamatkan 601.6 3,911.1 — — JuMlaH aliran tunai DaripaDa aktiviti operasi 3,251.2 5,932.2 2,398.9 1,848.1

40. ALIRAN TuNAI DIguNAKAN DALAM AKTIVITI PELABuRAN kumpulan syarikat

2008 2007 2008 2007 rM rM rM rM operasi berterusan Penjualan harta tanah, loji dan peralatan 24.9 31.1 23.9 29.2 Pembelian harta tanah, loji dan peralatan (1,838.8) (1,657.7) (1,667.8) (1,538.5) Geran bagi pembelian harta tanah, loji dan peralatan 103.1 14.8 103.1 14.8 Penjualan aset bukan semasa dipegang untuk dijual 1,000.0 70.0 1,000.0 70.0 Pembayaran aset tak ketara (lesen spektrum) (8.0) (8.0) (8.0) (8.0) Perolehan daripada penjualan aset tak ketara (lesen spektrum) 40.1 — 40.1 — Penjualan pelaburan jangka panjang 1.9 9.4 — 2.2 Penjualan pelaburan jangka pendek 219.6 213.1 219.6 213.1 Pembelian pelaburan jangka pendek (215.1) (205.2) (215.1) (205.2) Penjualan sebuah syarikat subsidiari dikelaskan sebagai aset bukan semasa dipegang untuk dijual (selepas ditolak tunai dilupuskan) — 51.7 — 83.0 Pengambilalihan kepentingan tambahan dalam sebuah syarikat subsidiari — (2.5) — — Penjualan sebuah syarikat bersekutu — 0.2 — 0.2 Pembayaran kepada syarikat-syarikat subsidiari — — (88.6) (71.5) Pembayaran balik daripada syarikat-syarikat subsidiari — — 48.6 956.1 Pendahuluan kepada syarikat-syarikat subsidiari — — (21.0) (30.0) Pendahuluan daripada syarikat-syarikat subsidiari — — 144.2 — Pendahuluan kepada sebuah bekas syarikat subsidiari — (452.2) — (452.2) Pembayaran balik pinjaman oleh kakitangan 97.7 108.7 97.7 108.7 Pinjaman kepada kakitangan (39.3) (50.5) (39.3) (50.5) Faedah diterima 240.5 126.6 218.7 96.7 Dividen diterima 9.7 93.7 91.5 298.5 (363.7) (1,656.8) (52.4) (483.4) Aliran tunai digunakan dalam aktiviti pelaburan bagi operasi yang ditamatkan (1,532.9) (4,207.1) — — JuMlaH aliran tunai Digunakan DalaM aktiviti pelaburan (1,896.6) (5,863.9) (52.4) (483.4)


PENYATA KEWANGAN

41. ALIRAN TuNAI DIguNAKAN DALAM AKTIVITI PEMBIAYAAN kumpulan syarikat

2008 2007 2008 2007 rM rM rM rM operasi berterusan Terbitan modal saham 46.0 346.4 46.0 346.4 Terbitan modal saham kepada kepentingan minoriti 22.8 7.3 — — Perolehan daripada penamatan swap jangka panjang 197.0 — 197.0 — Perolehan daripada pinjaman 184.7 36.1 141.8 — Pembayaran balik pinjaman (294.9) (856.6) (247.5) (796.0) Pembayaran balik pajakan kewangan (1.3) — (1.3) — Dividen dibayar kepada pemegang saham (2,520.8) (1,402.4) (2,554.6) (1,402.4) Dividen dibayar kepada kepentingan minoriti (17.2) (9.4) — — (2,383.7) (1,878.6) (2,418.6) (1,852.0) Aliran tunai daripada aktiviti pembiayaan bagi operasi yang ditamatkan 455.5 1,292.3 — — JuMlaH aliran tunai Digunakan DalaM aktiviti peMbiayaan (1,928.2) (586.3) (2,418.6) (1,852.0)

42. uRuS NIAgA BuKAN TuNAI KETARA Urus niaga bukan tunai yang ketara pada tahun kewangan semasa adalah seperti berikut:

kumpulan syarikat

2008 2007 2008 2007 rM rM rM rM

(a) Penerbitan saham oleh TMI sebagai penyelesaian sebahagian daripada imbalan bersih belum bayar kepada Syarikat menurut penyusunan semula dalaman Kumpulan (nota 3(A)) 3,801.0 — 3,801.0 —

(b) Pengagihan aset bersih Kumpulan TMI kepada pemegang-pemegang saham Syarikat (nota 3(B)) 10,358.4 — 3,895.0 —

(c) Penerbitan saham kepada TM ESOS Management Sdn Bhd (nota 12(d)) — — 1,431.0 —

(d) Penyelesaian kontra dengan sebuah syarikat subsidiari di antara amaun terhutang daripada syarikat-syarikat subsidiari dan belum bayar lain — — 31.3 211.5

(e) Penyelesaian kontra dengan syarikat-syarikat subsidiari di antara belum terima dan belum bayar — — 24.5 157.9

(f) Penyelesaian kontra dengan sebuah bekas syarikat subsidiari di antara belum terima dan belum bayar 54.6 — 54.6 —

(g) Pertukaran Bon Tekad Mercu dengan Sekuriti Pendapatan Terkait Islam TM (nota 15(a)) — 2,925.0 — 2,983.5

(h) Pindahan milik aset rangkaian telekomunikasi, loji dan peralatan mudah alih, sistem sokongan komputer dan bangunan daripada syarikat-syarikat subsidiari — — — 59.4

(i) Penepian amaun terhutang daripada syarikat subsidiari (perdagangan dan bukan perdagangan) — — — 61.3



43. PELAPORAN BERSEgMEN

Mengikut bidang perniagaan

Berikutan selesainya pengasingan pada 25 April 2008, Kumpulan telah mengkaji semula dan mengubah struktur pelaporan dan segmen yang boleh dilaporkan untuk mencerminkan struktur perniagaan semasa. Angka-angka bandingan telah dibentangkan semula untuk disesuaikan dengan pembentangan tahun kewangan semasa.

• Perniagaan Retail terdiri daripada bahagian perniagaan runcit di dalam Syarikat dan syarikat-syarikat subsidiarinya yang merupakan pelengkap kepada perniagaan runcit. Bidang perniagaan ini bertanggungjawab untuk membekalkan berbagai jenis produk telekomunikasi, perkhidmatan dan penyelesaian komunikasi kepada pengguna, perniagaan kecil dan sederhana serta pelanggan korporat dan kerajaan.

• Perniagaan Wholesale terdiri daripada bahagian perniagaan pukal Syarikat dan syarikat-syarikat subsidiarinya yang merupakan pelengkap kepada perniagaan pukal. Bidang perniagaan ini bertanggungjawab untuk membekalkan berbagai jenis produk dan perkhidmatan telekomunikasi yang dibekalkan menerusi rangkaian kami kepada pengendali-pengendali rangkaian berlesen yang lain, iaitu Pembekal Kemudahan Rangkaian (NFP), Pembekal Perkhidmatan Rangkaian (NSP) dan Pembekal Perkhidmatan Aplikasi (ASP).

• Perniagaan Global bertanggungjawab untuk membekalkan perkhidmatan hala masuk dan hala keluar untuk berbagai jenis produk telekomunikasi, termasuklah operasi rangkaian tetap syarikat-syarikat subsidiari Kumpulan di seluruh dunia.

• Perkhidmatan Berkongsi/Lain-lain termasuk semua bahagian perkhidmatan berkongsi, rangkaian dan syarikat-syarikat subsidiari yang tidak termasuk dalam bidang perniagaan seperti yang digariskan di atas.

Keputusan segmen menggambarkan hasil operasi segmen berkenaan setelah ditolak perbelanjaannya. Pendapatan yang tidak diuntukkan meliputi pendapatan operasi lain seperti pendapatan dividen dan keuntungan atau kerugian atas penjualan pelaburan yang tidak diuntukkan kepada segmen perniagaan tertentu. Kos yang tidak diuntukkan merupakan perbelanjaan yang ditanggung oleh bahagian-bahagian korporat seperti Sumber Manusia Kumpulan, Kewangan Kumpulan, Setiausaha Syarikat, Undang-undang, Kawal Selia dan Komplians Kumpulan, Komunikasi Korporat dan entiti-entiti tujuan khas, perbezaan pertukaran asing yang timbul daripada terjemahan simpanan dalam mata wang asing dan pengurangan nilai pelaburan, yang tidak diuntukkan kepada segmen perniagaan tertentu. Dasar-dasar perakaunan yang digunakan untuk mendapat keputusan pelaporan segmen adalah konsisten dengan dasar-dasar yang diterangkan dalam Dasar-dasar Perakaunan Penting.

Aset segmen yang didedahkan bagi setiap segmen merupakan aset yang diuruskan secara langsung oleh setiap segmen, terutamanya, mengandungi aset tak ketara, harta tanah, loji dan peralatan, belum terima dan inventori. Aset yang tidak diuntukkan termasuk, terutamanya, amaun terhutang daripada TM International Berhad, pinjaman kakitangan, belum terima jangka panjang lain, pelaburan, tunai dan baki bank, aset cukai tertunda serta harta tanah, loji dan peralatan pusat latihan Syarikat dan bangunan pejabat.

Liabiliti segmen merangkumi liabiliti operasi dan tidak termasuk pinjaman, faedah belum bayar atas pinjaman, liabiliti cukai dan zakat, liabiliti cukai tertunda dan dividen belum bayar.

Perbelanjaan modal segmen merangkumi tambahan kepada aset tak ketara, harta tanah, loji dan peralatan, termasuk tambahan yang terhasil daripada pengambilalihan syarikat-syarikat subsidiari seperti yang didedahkan dalam nota 21 dan 22 kepada penyata kewangan.

Perbelanjaan bukan tunai yang ketara merangkumi, terutamanya, peruntukan-peruntukan bagi hutang ragu dan kerugian pertukaran asing belum terealisasi bagi penyelesaian seperti yang didedahkan dalam nota 6(b) kepada penyata kewangan.


PENYATA KEWANGAN

43. PELAPORAN BERSEgMEN (SAMBuNgAN)

perkhidmatan Jumlah perniagaan perniagaan perniagaan berkongsi/ operasi operasi yang retail Wholesale global lain-lain berterusan Ditamatkan rM rM rM rM rM rM tahun kewangan berakhir 31 Disember 2008 Hasil operasi Jumlah hasil operasi 6,887.2 997.1 1,148.4 4,381.7 13,414.4 3,535.1 Antara segmen* (32.1) (307.6) (313.2) (4,086.6) (4,739.5) — Hasil operasi luar 6,855.1 689.5 835.2 295.1 8,674.9 3,535.1 keputusan Keputusan segmen 1,306.3 128.9 36.7 (116.6) 1,355.3 932.5 Kerugian daripada penjualan pelaburan ekuiti (88.8) — Pendapatan tidak diuntukkan 34.3 — Kos tidak diuntukkan (571.4) — Keuntungan operasi sebelum kos pembiayaan 729.4 932.5 Pendapatan pembiayaan 237.3 21.1 Kos pembiayaan (442.5) (133.6) (Kerugian)/keuntungan pertukaran asing atas pinjaman (170.0) 37.4 Entiti-entiti dikawal bersama – bahagian keputusan (selepas ditolak cukai) — 7.7 Syarikat-syarikat bersekutu – bahagian keputusan (selepas ditolak cukai) (0.4) 10.6 Keuntungan sebelum cukai dan zakat 353.8 875.7 Cukai dan zakat (77.6) (250.8) Keuntungan bagi tahun kewangan semasa 276.2 624.9

pada 31 Disember 2008 Aset segmen 2,136.0 657.6 638.8 11,912.1 15,344.5 — Aset tidak diuntukkan 7,188.7 — Jumlah aset 22,533.2 — Liabiliti segmen 1,386.6 211.2 385.9 1,618.8 3,602.5 — Pinjaman 7,000.0 — Liabiliti tidak diuntukkan 1,456.1 — Jumlah liabiliti 12,058.6 —




perkhidmatan Jumlah perniagaan perniagaan perniagaan berkongsi/ operasi operasi yang retail Wholesale global lain-lain berterusan Ditamatkan rM rM rM rM rM rM tahun kewangan berakhir 31 Disember 2008 Maklumat lain Perbelanjaan modal – tambahan dalam tahun kewangan semasa 91.1 68.6 16.4 1,870.4 2,046.5 1,816.1 Susut nilai dan pelunasan 123.2 62.9 12.1 1,885.6 2,083.8 632.5 Hapus kira harta tanah, loji dan peralatan 3.7 — — 11.1 14.8 2.1 Penjejasan nilai harta tanah, loji dan peralatan — — — 0.3 0.3 0.7 Pembalikan penjejasan nilai harta tanah, loji dan peralatan — — — — — (4.4) Perbelanjaan bukan tunai ketara (4.6) 33.4 130.1 (0.4) 158.5 (27.0)

tahun kewangan berakhir 31 Disember 2007 Hasil operasi Jumlah hasil operasi 6,502.3 1,003.7 1,107.4 4,451.1 13,064.5 9,546.9 Antara segmen* (85.3) (335.8) (258.7) (4,088.7) (4,768.5) — Hasil operasi luar 6,417.0 667.9 848.7 362.4 8,296.0 9,546.9 keputusan Keputusan segmen 1,123.4 98.9 78.7 36.2 1,337.2 2,406.0 Pendapatan tidak diuntukkan (19.4) — Kos tidak diuntukkan (391.4) — Keuntungan operasi sebelum kos pembiayaan 926.4 2,406.0 Pendapatan pembiayaan 123.6 80.3 Kos pembiayaan (393.6) (427.3) Keuntungan/(kerugian) pertukaran asing atas pinjaman 262.4 (109.6) Entiti-entiti dikawal bersama – bahagian keputusan (selepas ditolak cukai) — 175.5 – keuntungan atas pencairan kepentingan ekuiti — 71.3 Syarikat-syarikat bersekutu – bahagian keputusan (selepas ditolak cukai) (0.1) 29.6 Keuntungan sebelum cukai dan zakat 918.7 2,225.8 Cukai dan zakat (25.8) (487.1) Keuntungan bagi tahun kewangan semasa 892.9 1,738.7


PENYATA KEWANGAN


perkhidmatan Jumlah perniagaan perniagaan perniagaan berkongsi/ operasi operasi yang retail Wholesale global lain-lain berterusan Ditamatkan rM rM rM rM rM rM pada 31 Disember 2007 Aset segmen 2,267.3 786.0 669.9 12,330.4 16,053.6 23,041.4 Entiti-entiti dikawal bersama — — — — — 1,024.4 Syarikat-syarikat bersekutu — — — 0.3 0.3 252.2 Aset tidak diuntukkan 3,680.2 169.2 Jumlah aset 19,734.1 24,487.2 Liabiliti segmen 1,345.7 182.7 564.3 1,411.1 3,503.8 3,861.6 Pinjaman 6,857.2 5,067.2 Liabiliti tidak diuntukkan 3,213.8 1,066.2 Jumlah liabiliti 13,574.8 9,995.0

tahun kewangan berakhir 31 Disember 2007 Maklumat lain Perbelanjaan modal – tambahan dalam tahun kewangan semasa 215.2 36.9 10.3 1,475.3 1,737.7 4,626.6 Susut nilai dan pelunasan 112.1 66.4 16.5 2,066.1 2,261.1 1,768.7 Hapus kira harta tanah, loji dan peralatan 6.7 — 0.2 24.6 31.5 1.8 Penjejasan nilai harta tanah, loji dan peralatan 1.9 0.3 — 16.6 18.8 67.1 Pembalikan penjejasan nilai harta tanah, loji dan peralatan — — — — — (5.5) Perbelanjaan bukan tunai ketara 142.6 41.3 47.4 129.2 360.5 253.4

* Hasil operasi antara segmen adalah berkaitan dengan caj semula antara bahagian dan hasil antara syarikat, dan telah disingkirkan pada setiap hasil operasi segmen. Caj semula antara bahagian telah dipersetujui antara bidang perniagaan yang berkaitan. Hasil antara syarikat terhasil daripada urus niaga biasa perniagaan dan pada harga yang tersedia kepada pihak ketiga atau pada terma yang dirundingkan. Urusan perdagangan antara segmen ini adalah tertakluk kepada kajian semula dari masa ke semasa.




Mengikut lokasi geografi

Kumpulan beroperasi di beberapa buah negara seperti yang didedahkan dalam nota 53 kepada penyata kewangan. Oleh itu, pemetakan operasi Kumpulan mengikut lokasi geografi disegmenkan kepada Malaysia dan luar negeri. Operasi luar negeri tidak diasingkan selanjutnya kerana tiada negara di seberang laut yang menyumbang lebih daripada 10.0% daripada hasil operasi atau aset yang disatukan.

Dalam membentangkan maklumat bagi segmen geografi Kumpulan, jualan adalah berasaskan negara di mana pelanggan berada. Jumlah aset dan perbelanjaan modal ditentukan dengan asas di mana aset itu berada.

Hasil operasi Jumlah aset perbelanjaan Modal

2008 2007 2008 2007 2008 2007 rM rM rM rM rM rM operasi berterusan Malaysia 7,839.7 7,447.3 14,840.5 15,506.2 1,920.0 1,707.3 Negara-negara lain 835.2 848.7 504.0 547.7 126.5 30.4 Aset tidak diuntukkan — — 7,188.7 3,680.2 — — 8,674.9 8,296.0 22,533.2 19,734.1 2,046.5 1,737.7 operasi yang ditamatkan 3,535.1 9,546.9 — 24,487.2 1,816.1 4,626.6 12,210.0 17,842.9 22,533.2 44,221.3 3,862.6 6,364.3

44. KOMITMEN MODAL DAN LAIN-LAIN

kumpulan syarikat

2008 2007* 2008 2007 rM rM rM rM

(a) Harta tanah, loji dan peralatan Komitmen berhubung dengan perbelanjaan yang telah dilulus dan dikontrakkan 2,592.7 3,832.1 2,423.2 1,181.7

Komitmen berhubung dengan perbelanjaan yang telah dilulus tetapi belum dikontrakkan (nota kecil (i)) 10,756.2 921.5 10,746.4 —

* Angka bandingan bagi tahun 2007 termasuk komitmen modal Kumpulan TMI sebanyak RM3,412.9 juta

(i) Termasuk dalam komitmen berhubung dengan perbelanjaan yang telah dilulus tetapi belum dikontrakkkan adalah komitmen bagi projek Jalur Lebar Berkelajuan Tinggi (HSBB), seperti yang diterangkan dalam nota 47 kepada penyata kewangan.


PENYATA KEWANGAN

44. KOMITMEN MODAL DAN LAIN-LAIN (SAMBuNgAN)

kumpulan syarikat

2008 2007 2008 2007 rM rM rM rM

(b) Derma kepada yayasan telekom Amaun yang telah diluluskan dan terikat 49.0 49.1 49.0 49.1

kumpulan syarikat

2008 2007 2008 2007 bayaran bayaran bayaran bayaran pajakan pajakan pajakan pajakan minimum minimum minimum minimum masa masa masa masa hadapan hadapan hadapan hadapan rM rM rM rM

(c) komitmen pajakan operasi tidak boleh dibatalkan Tidak lebih daripada satu tahun 65.4 — 89.5 57.3 Selepas satu tahun dan tidak lebih daripada lima tahun 271.4 — 271.4 24.1 Selepas lima tahun 733.2 — 733.2 —

1,070.0 — 1,094.1 81.4

Bayaran pajakan di atas adalah berkaitan dengan pajakan operasi tidak boleh dibatalkan bagi menara telekomunikasi daripada sebuah syarikat subsidiari milik penuh dan bayaran pajakan yang berkaitan dengan pajakan 4 buah bangunan pejabat daripada Menara ABS Berhad.

(d) komitmen lain Pada 21 April 2006, satu Surat Ikatan Akujanji (Surat Ikatan) telah ditandatangani di antara Spice Communications

Limited (Spice), Syarikat, TM International Berhad (TMI) dan DBS Bank Ltd berhubung dengan peruntukan sokongan penaja terhad sebanyak USD215.0 juta bagi kemudahan Rupee India dan USD50.0 juta bagi kemudahan USD. Di bawah terma-terma Surat Ikatan tersebut, jika TMI gagal mematuhinya, Syarikat dikehendaki membayar sebarang prinsipal dan/atau faedah yang tertunggak di bawah kemudahan-kemudahan tersebut kepada pemberi pinjaman apabila berlaku peristiwa tertentu yang menyebabkan timbulnya komitmen ini. Obligasi TMI dan Syarikat, bagi pihak Spice, memberi Kumpulan hak untuk melaksanakan opsyen beli di bawah terma perjanjian pemegang saham untuk membeli saham tambahan dalam Spice daripada pemegang saham sedia ada, iaitu Modi Wellvest.

Berikutan pengasingan, Syarikat telah dilepaskan daripada komitmen Surat Ikatan tersebut pada 10 April 2008.



45. LIABILITI LuAR JANgKA (TIDAK BERcAgAR)

(a) Pada 11 Ogos 2003, Syarikat bersama-sama Telekom Publications Sdn Bhd (kini dikenali sebagai TM Info-Media Sdn Bhd) (TMIM), sebuah syarikat subsidiari milik penuh Syarikat, telah mengemukakan tindakan undang-undang terhadap Buying Guide (M) Sdn Bhd (BGSB) berhubung dengan pelanggaran hak cipta Syarikat dan TMIM serta kelirupaan.

BGSB telah memfailkan pembelaan dan tuntutan balas mereka pada 15 Oktober 2003 berjumlah RM114.3 juta, namun telah diketepikan oleh Timbalan Pendaftar.

Pada 27 Julai 2004, BGSB telah memfailkan notis rayuan mereka terhadap keputusan Timbalan Pendaftar. Mahkamah telah menolak rayuan tersebut dengan kos pada 8 April 2005. Pada 10 Jun 2005, TMIM dan Syarikat telah memfailkan jawapan mereka terhadap penyata pembelaan BGSB, serta pembelaan Syarikat terhadap tuntutan balas BGSB.

Pengurusan kes telah ditetapkan pada 9 Mac 2009 sementara menunggu keputusan perbicaraan permohonan Syarikat dan TMIM untuk menyatukan saman undang-undang ini dengan satu lagi saman yang melibatkan Syarikat & TMIM vs BG Media Sdn Bhd & BG Online Sdn Bhd di Mahkamah Tinggi Kuala Lumpur di bawah Saman No. D7-22-1144-2004.

Berdasarkan dokumen-dokumen yang ada dan pelbagai perbincangan dengan Syarikat dan TMIM, Pengarah-pengarah berpendapat bahawa Syarikat mempunyai peluang yang baik untuk berjaya dalam tuntutannya dan mempertahankan tuntutan balas BGSB.

(b) Bukit Lenang Development Sdn Bhd (BLDSB) telah mengemukakan tindakan undang-undang terhadap Syarikat, Tenaga Nasional Berhad (TNB) dan SAJ Holdings Sdn Bhd (SAJ Holdings) (secara kolektif dirujuk sebagai “Pihak Berkaitan dan/atau Defendan”) melalui satu writ saman bertarikh 27 November 2004 dan penyata tuntutan bertarikh 15 Disember 2004 di Mahkamah Tinggi Malaya di Kuala Lumpur.

BLDSB menuntut ganti rugi khas berjumlah RM29.4 juta dan ganti rugi serta relief lain daripada Pihak Berkaitan atas sebab-sebab berikut:

(i) berkomplot secara salah dengan penghuni Mukim Plentong, Daerah Johor Bahru, Johor Darul Takzim (Tanah) dengan memberi kemudahan perkhidmatan telekomunikasi, elektrik dan air serta membantu penghuni secara haram dalam penempatan mereka, yang akibatnya sangat jelas dan dapat dijangka boleh menjejas serta memudaratkan BLDSB secara serius;

(ii) pelaku tort bersama penghuni dalam melakukan kesalahan;

(iii) bersama-sama dan secara bebas menceroboh dan terus menceroboh Tanah dengan alasan menempatkan peralatan telekomunikasi, elektrik dan air kepada penghuni;

(iv) beroleh manfaat kewangan dengan cara yang salah dan/atau tidak menyedari telah memperoleh dan masih memperoleh manfaat tersebut serta kesalahan menggunakan Tanah, di mana tindakan-tindakan ini membawa kepada jumlah kekayaan yang tidak adil dari segi undang-undang; dan

(v) kehilangan peluang di mana plaintif telah dihalang secara tidak adil daripada membangunkan Tanah dan oleh itu, tidak beroleh manfaat daripada potensi sebenar pembangunan dan keadaan ekonomi yang menguntungkan dalam tempoh sebaik sahaja selepas pengambilalihan Tanah oleh plaintif.

Pada 16 September 2008, BLDSB telah menarik balik saman terhadap Syarikat memandangkan kedua-dua pihak telah mencapai penyelesaian luar mahkamah secara baik.


PENYATA KEWANGAN

45. LIABILITI LuAR JANgKA (TIDAK BERcAgAR) (SAMBuNgAN)

(c) Acres & Hectares Sdn Bhd (AHSB) telah mengemukakan tindakan undang-undang terhadap Syarikat melalui writ saman bertarikh 22 April 2005 dan penyata tuntutan bertarikh 7 April 2005 di Mahkamah Tinggi Malaya di Kuala Lumpur.

Dalam penyata tuntutan tersebut, AHSB mendakwa bahawa Syarikat masih berhutang kepada AHSB dalam jumlah penghakiman sebanyak RM2.9 juta berserta faedah 8.0% setahun ke atas jumlah tersebut bermula dari 29 November 2004 (Notis Tuntutan) sehingga tarikh penyelesaian penuh bagi kerja-kerja perundingan yang telah diberikan kepada TM Facilities Sdn Bhd (TMF), sebuah syarikat subsidiari milik penuh Syarikat berhubung dengan pengurusan dan pembangunan tanah Syarikat. Seterusnya, AHSB menuntut ganti rugi berjumlah RM26.9 juta berserta faedah 8.0% setahun ke atas jumlah tersebut bermula dari tarikh penyata tuntutan sehingga tarikh penyelesaian penuh bagi kerugian yang dialami oleh AHSB akibat kegagalan Syarikat untuk meneruskan projek dan kos tindakan undang-undang tersebut.

Pada 15 Jun 2005, Syarikat memfailkan penyata pembelaannya bagi mempertikaikan pelantikan AHSB sebagai perunding Syarikat yang berkaitan projek tersebut dan menuntut AHSB mengemukakan bukti kukuh tentang pelantikannya. Di samping itu, Syarikat menegaskan bahawa laporan awal yang disediakan oleh AHSB merupakan sebahagian daripada keperluan yang wajib dipenuhi oleh AHSB sebelum pemilihan dibuat ke atas pelantikan perunding yang akan diluluskan oleh Lembaga Pengarah TMF.

Pada 7 Julai 2005, Syarikat memfailkan permohonan interlokutori untuk membatalkan tuntutan AHSB. Bagaimanapun, mahkamah telah menolak permohonan Syarikat atas sebab terdapat isu perbicaraan yang perlu diputuskan sebelum perbicaraan penuh dan lengkap dijalankan.

Kes ini telah ditangguhkan kepada 9 Februari 2009 bagi perbicaran pengurusan kes selanjutnya dan kemudiannya ditunda kepada suatu tarikh yang akan diberitahu oleh Mahkamah.

Berdasarkan nasihat perundangan, Pengarah-pengarah berpendapat bahawa Syarikat mempunyai peluang yang baik untuk berjaya mempertahankan kes ini terhadap AHSB.

(d) Pada Jun 2006, Syarikat dan Telekom Enterprise Sdn Bhd (TESB) telah menerima satu salinan pembelaan dan tuntutan balas oleh Tan Sri Dato’ Tajudin Ramli (TSDTR) berhubung dengan prosiding yang dimulakan terhadap beliau oleh Pengurusan Danaharta Nasional Berhad (Danaharta) dan 2 pihak yang lain. Syarikat, TESB dan 22 defendan lain telah digabungkan ke dalam prosiding ini melalui tuntutan balas.

TSDTR menuntut daripada Syarikat dan TESB secara bersama dan/atau berasingan untuk relief berikut dalam tuntutan balas itu:

(i) sejumlah RM6.2 bilion (saham Technology Resources Industries Berhad (TRI)) pada RM24.00 sesaham);

(ii) ganti rugi am yang perlu ditaksir;

(iii) ganti rugi teruk dan teladan yang perlu ditaksir;

(iv) ganti rugi akibat konspirasi yang perlu ditaksir;

(v) sebuah Akaun bagi semua jumlah yang dibayar di bawah Perjanjian Kemudahan dan/atau kepada Danaharta oleh TSDTR, merangkumi semua jumlah yang diterima oleh Danaharta termasuk hasil daripada penjualan saham-saham TRI dan Naluri;

(vi) taksiran bagi semua jumlah yang perlu dibayar semula oleh Danaharta kepada TSDTR akibat lebihan bayaran oleh TSDTR kepada Danaharta;

(vii) satu Perintah supaya Danaharta membayar semua jumlah yang diputuskan perlu dibayar kepada TSDTR di bawah perkara (vi);

(viii) sebuah Akaun bagi semua dividen dan/atau bayaran yang diterima oleh Syarikat yang timbul daripada atau berhubung dengan Saham TRI (kini Celcom);

(ix) satu Perintah supaya Syarikat membayar semua jumlah yang diputuskan perlu dibayar kepada TSDTR di bawah perkara (viii);

(x) ganti rugi kerana melanggar kontrak terhadap Danaharta yang akan ditaksir.




(d) Di samping itu, TSDTR turut menuntut, antara lain, daripada kesemua 24 defendan dalam tuntutan balas itu, untuk relief-relief berikut:

(i) sejumlah RM7.2 bilion;

(ii) ganti rugi akibat konspirasi yang perlu ditaksir;

(iii) satu perisytiharan bahawa Sijil Pemberian Hak adalah tidak sah dan di luar bidang kuasa undang-undang Akta Danaharta dan/atau tidak mengikut undang-undang Perlembagaan Persekutuan dan/atau bertentangan dengan Dasar Awam dan terbatal;

(iv) satu perisytiharan bahawa Perjanjian Penyelesaian adalah tidak sah dan di luar bidang kuasa undang-undang Akta Danaharta dan/atau Perlembagaan Persekutuan dan terbatal dan tidak boleh dikuatkuasakan menurut Seksyen 24 Akta Kontrak 1950 antara lain kerana bertentangan dengan Dasar Awam;

(v) satu perisytiharan bahawa semua tindakan dan perbuatan yang dilaksanakan dan semua perjanjian yang ditandatangani oleh Danaharta adalah tidak sah dan tidak boleh dikuatkuasakan;

(vi) satu perintah bahawa semua kontrak, perjanjian, pindahan, penyampaian, urusan, tindakan atau perbuatan yang dilaksanakan dan ditandatangani oleh Danaharta dengan ini diisytiharkan terbatal dan diketepikan;

(vii) semua perintah yang perlu dan wajar serta arahan yang mungkin perlu untuk memberi kesan sepenuhnya kepada perisytiharan dan perintah yang dinyatakan;

(viii) ganti rugi yang perlu ditaksir;

(ix) ganti rugi teruk dan teladan yang perlu ditaksir;

(x) faedah pada kadar 8.0% setahun ke atas semua jumlah yang diputuskan dan perlu dibayar oleh setiap Defendan berhubung tuntutan balas itu kepada TSDTR dari tarikh kerugian dan kerosakan tersebut ditanggung sehingga ke tarikh pembayaran penuh;

(xi) kos.

Pada Julai 2006, peguam cara Syarikat telah memfailkan permohonan berasingan bagi pihak Syarikat dan TESB untuk membatalkan tuntutan balas tersebut. Kedua-dua permohonan itu telah ditolak pada 28 Ogos 2007 dengan kos. Syarikat dan TESB telah memfailkan rayuan terhadap penolakan tersebut kepada Hakim dan rayuan tersebut telah ditetapkan untuk perbicaraan pada 20 Mei 2009.

TSDTR juga telah memohon untuk membuat pindaan semula ke atas tuntutan balas itu bagi menambah 14 lagi defendan, 8 daripadanya adalah pengarah/pegawai semasa atau pernah berkhidmat dengan Syarikat dan TESB. Pada 20 Oktober 2008, Penolong Kanan Pendaftar Mahkamah Tinggi telah membenarkan permohonan TSDTR untuk membuat pindaan semula ke atas tuntutan balas tersebut. Syarikat dan TESB telah memfailkan rayuan kepada Hakim untuk menentang keputusan Penolong Kanan Pendaftar dan rayuan ini telah ditetapkan untuk perbicaraan pada 18 Disember 2009.

Berdasarkan nasihat perundangan yang diterima, Pengarah-pengarah berpendapat bahawa liabiliti yang mungkin timbul daripada kes di atas adalah tipis.

(e) Pada 26 November 2007, Syarikat dan TESB telah menerima Writ Saman dan Penyata Tuntutan berhubung dengan tuntutan yang difailkan oleh Mohd Shuaib Ishak (MSI). MSI menurut daripada Syarikat, TESB dan 12 yang lain (termasuk bekas pengarah dan pengarah semasa Syarikat) secara bersama dan/atau berasingan, antaranya seperti berikut:

(i) satu Pengisytiharan bahawa Perjanjian Jual Beli bertarikh 28 Oktober 2002 antara Celcom dengan Syarikat (atau TESB) untuk pengambilalihan oleh Celcom saham-saham TM Cellular Sdn Bhd, dan kesemua hal lain terlaksana di bawah perjanjian tersebut, termasuk tetapi tidak terhad kepada terbitan saham oleh Celcom adalah tidak sah serta terbatal dan tidak terkesan sama sekali;


PENYATA KEWANGAN


(e) (ii) satu Pengisytiharan bahawa semua pembelian saham dalam Celcom oleh TESB dan/atau Syarikat dan/atau pihak-pihak yang bertindak bersama-sama mereka, berkuat kuasa dari dan termasuk tarikh Notis Tawaran Mandatori bertarikh 3 April 2003 yang dikeluarkan oleh Commerce International Merchant Bankers Berhad (kini dikenali sebagai CIMB), adalah tidak sah serta terbatal dan tidak terkesan sama sekali;

(iii) semua arahan yang perlu dan wajar yang mungkin perlu untuk memberi kesan terhadap Pengisytiharan tersebut yang Mahkamah dapati wajar, termasuk tetapi tidak terhad kepada arahan untuk memunsuhkan semua pindah milik saham Celcom yang dibuat selepas Notis Tawaran Mandatori untuk saham dalam Celcom bertarikh 3 April 2003;

(iv) bahawa Syarikat dengan sendirinya, kakitangan dan ejennya adalah ditegah daripada memberi kesan kepada atau melaksanakan sebarang cadangan berhubung dengan cadangan pengasingan perniagaan mudah alih dan perniagaan talian tetap Kumpulan; dan

(v) pelbagai ganti rugi yang perlu ditaksir.

Pada 30 November 2007, Syarikat dan TESB telah memperoleh kebenaran untuk memasukkan kehadiran bersyarat dan seterusnya pada 17 Disember 2007, Syarikat dan TESB telah memfailkan permohonan yang relevan untuk membatalkan tindakan guaman tersebut. Permohonan pembatalan ini telah ditetapkan untuk pengurusan kes pada 17 April 2009.

Berdasarkan nasihat perundangan, Pengarah-pengarah berpendapat bahawa Syarikat dan TESB mempunyai peluang yang baik untuk berjaya mempertahankan kes ini.

(f) Pada 29 Julai 2008, Syarikat dan syarikat subsidiari milik penuhnya, TESB, telah, menerusi peguam mereka, menerima satu salinan Writ dan Penyata Tuntutan bertarikh 10 Julai 2008 (Saman) daripada Celcom.

Saman ini adalah tindakan susulan perundangan yang diusulkan atas nama Celcom menurut Seksyen 181A (1) Akta Syarikat, 1965. Menerusi Perintah Mahkamah bertarikh 9 Julai 2008, kebenaran telah diberikan kepada Mohd Shuaib Ishak, seorang bekas pemegang saham Celcom, untuk membawa tindakan Saman bagi pihak Celcom. Saman ini adalah susulan daripada Perjanjian Tambahan Dipinda dan Dinyata Semula bertarikh 4 April 2002, yang dimeterai bersama, antaranya, Celcom dan DeTeAsia Holding GmbH, berkenaan pengambilalihan saham Celcom oleh TESB, urusan lanjutan berkaitan Tawaran Am Mandatori yang dilaksanakan oleh Syarikat dan urusan pengasingan perniagaan mudah alih dan perniagaan talian tetap Kumpulan.

Dalam kenyataan Saman itu, Celcom meminta daripada pihak defendan; Syarikat, TESB dan 19 yang lain, termasuk bekas pengarah dan pengarah semasa Syarikat, Celcom dan TESB, secara bersama dan berasingan, relief-relief utama seperti berikut:

(i) sejumlah USD233.0 juta, yang merupakan amaun dibayar oleh Celcom kepada DeTeAsia di bawah Award;

(ii) satu Pengisytiharan bahawa Perjanjian Jual Beli bertarikh 28 Oktober 2002 (SPA) di antara Celcom dengan Syarikat (atau TESB) untuk pengambilalihan oleh Celcom saham dalam TM Cellular Sdn Bhd, dan kesemua hal lain terlaksana di bawah perjanjian tersebut, termasuk tetapi tidak terhad kepada terbitan saham oleh Celcom adalah tidak sah, terbatal dan tidak terkesan sama sekali;

(iii) satu Pengisytiharan bahawa semua pembelian saham dalam Celcom oleh TESB dan/atau Syarikat dan/atau pihak-pihak yang bertindak bersama-sama dengan mereka, berkuat kuasa dari dan termasuk tarikh Notis Tawaran Mandatori bertarikh 3 April 2003 yang dikeluarkan oleh CIMB adalah tidak sah, terbatal dan tidak terkesan sama sekali;

(iv) semua arahan yang perlu dan wajar serta arahan yang mungkin perlu untuk memberi kesan terhadap Pengisytiharan tersebut yang difikirkan wajar oleh Mahkamah yang Mulia, termasuk tetapi tidak terhad kepada arahan untuk memansuhkan semua pindah milik saham Celcom yang dibuat selepas Notis Tawaran Mandatori untuk saham dalam Celcom bertarikh 3 April 2003 dan bayaran balik semua dividen dan pengagihan yang dibuat oleh Celcom selepas selesai urusan SPA tersebut;




(f) (v) bahawa Syarikat dengan sendirinya, kakitangan dan ejen-ejennya adalah ditegah daripada memberi kesan kepada atau melaksanakan apa-apa cadangan yang digariskan di dalam Pengumuman oleh Lembaga Pengarah Syarikat kepada Bursa Malaysia Bhd bertarikh 28 September 2007 berhubung dengan cadangan pengasingan perniagaan mudah alih dan perniagaan talian tetap Kumpulan atau sekiranya mana-mana cadangan tersebut telah diselesaikan, maka Syarikat dengan sendirinya, kakitangan dan ejen-ejennya hendaklah mengambil semua langkah yang sewajarnya untuk memansuhkan cadangan yang terlaksana itu;

(vi) ganti rugi am yang perlu ditaksir;

(vii) ganti rugi akibat konspirasi yang perlu ditaksir;

(viii) ganti rugi akibat penipuan yang perlu ditaksir;

(ix) ganti rugi akibat penipuan salah lapor dan/atau kecuaian yang perlu ditaksir;

(x) ganti rugi akibat pelanggaran tanggungjawab statutori yang perlu ditaksir;

(xi) ganti rugi teruk dan ganti rugi teladan yang perlu ditaksir;

(xii) ganti rugi punitif;

(xiii) semua perintah yang perlu dan wajar serta arahan yang mungkin perlu untuk memberi kesan terhadap Pengisytiharan tersebut dan Perintah dan/atau yang difikirkan wajar oleh Mahkamah yang Mulia;

(xiv) faedah;

(xv) kos;

(xvi) relief lanjutan dan/atau relief lain sebagaimana Mahkamah yang Mulia fikirkan wajar dan patut untuk diberikan dalam keadaan ini.

Pada 19 September 2008, Mahkamah Tinggi telah memberi kebenaran untuk menggantung sebarang prosiding dalam Saman ini sehingga selesai rayuan Celcom terhadap keputusan Mahkamah Tinggi yang membenarkan Mohd Shuaib Ishak memulakan tindakan susulan perundangan atas nama Celcom. Rayuan Celcom telah ditetapkan untuk pendengaran pada 23 Mac 2009.

Berdasarkan nasihat perundangan, Pengarah-pengarah berpandangan bahawa Syarikat mempunyai peluang yang baik untuk berjaya dalam mempertahankan kes ini terhadap Celcom.

Selain daripada perkara-perkara di atas, Pengarah-pengarah tidak mempunyai maklumat tentang kewujudan sebarang prosiding lain yang sedang berjalan ke atas Syarikat dan/atau syarikat-syarikat subsidiarinya, ataupun sebarang fakta yang memungkinkan sebarang prosiding yang boleh menjejaskan dengan ketara kedudukan atau perniagaan Syarikat dan/atau syarikat-syarikat subsidiarinya.

Tidak terdapat liabiliti luar jangka atau litigasi penting atau jaminan yang lain, selain daripada apa yang timbul dalam urusan biasa perniagaan Kumpulan dan Syarikat, dan juga tiada kerugian ketara dijangka daripada perkara-perkara tersebut.


PENYATA KEWANGAN

46. PENDEDAHAN PENTINg PIHAK BERKAITAN

Urus niaga pihak berkaitan Syarikat meliputi urus niaga, terutamanya, antara Syarikat dan syarikat-syarikat subsidiari, iaitu seperti berikut:

Fiberail Sdn Bhd Telekom Sales and Services Sdn Bhd Fibrecomm Network (M) Sdn Bhd Telekom Smart School Sdn Bhd GITN Sdn Berhad TM Facilities Sdn Bhd Meganet Communications Sdn Bhd TMF Autolease Sdn Bhd Menara Kuala Lumpur Sdn Bhd TMF Services Sdn Bhd Telekom Applied Business Sdn Bhd TM Global Incorporated Telekom Enterprise Sdn Bhd TM Info-Media Sdn Bhd Telekom Malaysia (Hong Kong) Limited TM Net Sdn Bhd Telekom Malaysia (S) Pte Ltd Universiti Telekom Sdn Bhd Telekom Malaysia (UK) Limited VADS Berhad Telekom Malaysia (USA) Inc VADS e-Services Sdn Bhd Telekom Multi-Media Sdn Bhd VADS Solutions Sdn Bhd Telekom Research & Development Sdn Bhd VADS Business Process Sdn Bhd (dahulunya dikenali sebagai VADS Contact Centre Services Sdn Bhd)

Urus niaga penting pihak berkaitan dengan syarikat-syarikat subsidiari, entiti-entiti dikawal bersama dan syarikat-syarikat bersekutu, adalah termasuk urus niaga dengan sebuah bekas subsidiari, Kumpulan TMI, serta syarikat-syarikat dalam Kumpulan TMI sehingga tarikh pengasingan.

Kesemua urus niaga pihak berkaitan telah dilaksanakan mengikut urusan perniagaan biasa dan pada harga yang tersedia kepada pihak ketiga atau pada terma yang dirundingkan.

Khazanah Nasional Berhad (Khazanah) adalah pemegang saham utama dengan kepentingan ekuiti sebanyak 41.78% dalam Syarikat. Oleh itu, Khazanah adalah pihak berkaitan dengan Syarikat.

Kakitangan pengurusan utama adalah kakitangan-kakitangan yang berautoriti dan bertanggungjawab untuk merancang, mengarah dan mengawal aktiviti-aktiviti Kumpulan atau Syarikat sama ada secara langsung atau tak langsung. Akibat daripada perubahan dalam struktur organisasi Kumpulan dan Syarikat berikutan pengasingan, kakitangan pengurusan utama telah ditakrif semula dalam tahun kewangan, sebagai Pengarah (eksekutif dan bukan eksekutif) Syarikat dan ketua atau pegawai pengurusan kanan yang menganggotai Jawatankuasa Eksekutif masing-masing untuk Kumpulan dan Syarikat.

Apabila wujud, urus niaga pihak berkaitan juga merangkumi urus niaga dengan entiti-entiti dikawal, entiti-entiti dikawal bersama atau dipengaruhi dengan nyata sekali, secara langsung atau tak langsung, oleh mana-mana kakitangan pengurusan utama atau oleh ahli keluarga mereka yang rapat.



46. PENDEDAHAN PENTINg PIHAK BERKAITAN (SAMBuNgAN)

Selain urus niaga dan baki pihak berkaitan yang dinyatakan di bahagian lain penyata kewangan, di bawah ini adalah urus niaga dan baki penting pihak berkaitan yang telah dilaksanakan mengikut terma dan syarat yang dirunding antara pihak-pihak yang terlibat:

kumpulan syarikat

2008 2007 2008 2007 rM rM rM rM

(a) penjualan barangan dan pemberian perkhidmatan kepada: – Syarikat-syarikat subsidiari – perkhidmatan berkaitan telekomunikasi — — 244.0 298.6 – pajakan/sewa bangunan dan kenderaan — — 19.6 24.8 – pendapatan lain* — — 12.0 9.4 – penepian/peruntukan bagi amaun terhutang daripada sebuah syarikat subsidiari — — — (61.1) – Bekas syarikat-syarikat subsidiari – perkhidmatan berkaitan telekomunikasi 48.2 171.3 48.2 171.3 – pajakan/sewa bangunan dan kenderaan 6.6 20.4 6.6 20.4 – pendapatan lain* 9.9 11.3 9.9 11.3 – Bekas syarikat-syarikat bersekutu – perkhidmatan berkaitan telekomunikasi 20.6 52.2 5.1 11.7

(b) pendapatan dividen dan faedah daripada: – Syarikat-syarikat subsidiari — — 162.5 254.5 – Bekas syarikat-syarikat subsidiari 0.7 2.9 0.7 2.9 – Bekas entiti dikawal bersama — 71.2 — 71.2

(c) pembelian barangan dan perkhidmatan daripada: – Syarikat-syarikat subsidiari – perkhidmatan berkaitan telekomunikasi — — 508.1 447.0 – pajakan/sewa bangunan — — 59.8 52.4 – penyelenggaraan kenderaan dan bangunan — — 274.8 186.2 – perbelanjaan lain — — 125.6 118.8 – Bekas syarikat-syarikat subsidiari – perkhidmatan berkaitan telekomunikasi 56.0 131.0 56.0 131.0 – Bekas syarikat-syarikat bersekutu – perkhidmatan berkaitan telekomunikasi 23.3 46.0 6.2 10.3

(d) kos pembiayaan dibayar/belum bayar kepada: – Sebuah syarikat subsidiari — — 164.1 262.2

(e) pampasan kakitangan pengurusan utama#

– Manfaat kakitangan jangka pendek – yuran 1.7 0.7 1.6 0.3 – gaji, elaun dan bonus 5.8 9.1 5.1 7.3 – caruman kepada Kumpulan Wang Simpanan Pekerja (KWSP) 1.1 1.5 1.0 1.2 – gratuiti 0.6 — 0.6 — – manfaat lain kakitangan 0.8 0.6 0.7 0.5 – anggaran nilai wang bagi manfaat 0.2 0.7 0.1 0.4 – Kos ESOS 2.9 1.0 2.5 0.9

* Termasuk yuran pengurusan, royalti, caj untuk perkhidmatan keselamatan, perkhidmatan dikongsi, latihan dan aktiviti berkaitan.

# Termasuk dalam pampasan kakitangan pengurusan utama ialah imbuhan Pengarah-pengarah (sama ada eksekutif atau sebaliknya) seperti didedahkan dalam nota 6(b) kepada penyata kewangan.

Di samping itu, isteri salah seorang kakitangan pengurusan utama adalah pegawai pengurusan kanan sebuah syarikat subsidiari dengan jumlah imbuhan sebanyak RM0.4 juta (2007: RM0.4 juta).


PENYATA KEWANGAN

46. PENDEDAHAN PENTINg PIHAK BERKAITAN (SAMBuNgAN) kumpulan syarikat

2008 2007 2008 2007 rM rM rM rM

(f) baki akhir tahun yang timbul daripada:(i) penjualan/pembelian barangan/perkhidmatan

(a) belum terima daripada: – Syarikat-syarikat subsidiari — — 211.8 340.5 – Bekas syarikat-syarikat bersekutu — 33.8 — 18.5

(b) belum bayar kepada: – Syarikat-syarikat subsidiari — — 340.9 339.8 – Bekas syarikat-syarikat bersekutu — 21.1 — 5.8

(ii) belum bayar lain – Syarikat-syarikat subsidiari — — 190.8 —

Belum terima daripada pihak-pihak berkaitan di atas timbul, terutamanya, daripada urus niaga penjualan yang mempunyai tempoh kredit selama 30 hingga 90 hari. Belum terima tersebut adalah tidak bercagar dan tanpa faedah.

Belum bayar kepada pihak-pihak berkaitan di atas timbul, terutamanya, daripada urus niaga pembelian yang mempunyai tempoh kredit selama 30 hingga 90 hari. Belum bayar tersebut adalah tidak bercagar dan tanpa faedah.

Belum terima dan belum bayar kepada pihak-pihak berkaitan bagi tahun 2007 termasuk baki terhutang daripada/kepada syarikat-syarikat dalam Kumpulan TMI.

kumpulan syarikat

2008 2007 2008 2007 rM rM rM rM

(g) pinjaman dan pendahuluan diberi kepada pihak-pihak berkaitan

(i) pinjaman dan pendahuluan kepada syarikat-syarikat subsidiari Pada 1 Januari — — 8,231.9 8,655.4 Pendahuluan tunai dalam tahun kewangan semasa — — 21.0 482.2 Pembayaran balik dalam tahun kewangan semasa — — (48.6) (956.1) Faedah dikenakan — — 4.1 6.6 Penyelesaian kontra dengan sebuah syarikat subsidiari — — (31.3) — Imbalan bagi pindahan milik sebuah entiti dikawal bersama kepada TMI — — 141.0 — Pendahuluan kepada sebuah syarikat subsidiari, yang merupakan imbalan bagi mengambil alih sebuah syarikat subsidiari daripada Celcom — — 33.0 — Penerbitan saham oleh TMI sebagai penyelesaian sebahagian daripada amaun terhutang kepada Syarikat (nota 3(A)) — — (3,801.0) — Amaun terhutang daripada TMI dikelaskan semula

sebagai belum terima berfaedah jangka pendek (nota 3(A)) — — (4,025.0) —

Amaun terhutang lain daripada Kumpulan TMI dikelaskan semula kepada belum terima lain — — (64.1) — Imbalan bagi pindahan milik harta tanah, loji dan peralatan — — — 19.2 Penepian/peruntukan — — — (0.2) Perbezaan pertukaran asing — — 1.7 24.8

pada 31 Disember (nota 26) — — 462.7 8,231.9



46. PENDEDAHAN PENTINg PIHAK BERKAITAN (SAMBuNgAN)

kumpulan syarikat

2008 2007 2008 2007 rM rM rM rM

(g) pinjaman dan pendahuluan diberi kepada pihak-pihak berkaitan (sambungan)

(ii) pendahuluan kepada bekas syarikat-syarikat bersekutu Pada 1 Januari — 8.9 — — Peruntukan — (8.9) — —

pada 31 Disember — — — —

(iii) pinjaman kepada kakitangan pengurusan utama syarikat Pada 1 Januari 0.2 0.3 0.2 0.3 Pembayaran balik pinjaman diterima (0.1) (0.1) (0.1) (0.1) Faedah dikenakan # # # # Faedah diterima # # # #

pada 31 Disember 0.1 0.2 0.1 0.2

# Amaun kurang daripada RM0.1 juta

47. PERISTIWA PENTINg

projek Jalur lebar berkelajuan tinggi (Hsbb) Pada 25 Julai 2008, Syarikat telah menerima Surat Keputusan (Letter of Award) daripada Kerajaan Malaysia (GoM) untuk

melaksanakan projek HSBB di bawah perjanjian perkongsian awam dan swasta (PPP). Perjanjian PPP ini telah dimeterai oleh GoM dan Syarikat pada 16 September 2008.

Tujuan projek HSBB ialah untuk membangun infrastruktur jalur lebar negara bagi meningkatkan penembusan jalur lebar dan persaingan negara dalam usaha menarik lebih ramai pelabur asing. Projek ini melibatkan penempatan rangkaian akses, teras domestik dan antarabangsa untuk menyediakan sambungan infrastruktur HSBB dari hujung ke hujung. Anggaran kos penyediaan ini, yang ditanggung sepanjang tempoh 10 tahun (sehingga 25 Julai 2018) diunjurkan sebanyak RM11.3 bilion. Sebagai Pembiaya Bersama projek ini, GoM telah bersetuju membiayai sebanyak RM2.4 bilion daripada kos projek. Baki RM8.9 bilion akan ditanggung oleh Syarikat.

Penyediaan kemudahan HSBB dijangka meliputi 1.3 juta premis dalam tempoh 10 tahun. Di bawah persetujuan bagi projek tersebut, Syarikat akan menuntut daripada GoM lima puluh peratus (50.0%) daripada perbelanjaan modal yang ditanggung untuk projek HSBB, secara suku tahunan sepanjang tempoh unjuran selama 3.5 tahun, sehingga amaun maksimum sebanyak RM2.4 bilion.

Berhubung dengan persetujuan tersebut, Syarikat dikehendaki memenuhi beberapa syarat tertentu yang merangkumi penyediaan rangkaian HSBB di luar kawasan liputan untuk GoM, membangun beberapa pusat hubungan (telecentre), membentuk suatu pakej jalur lebar dengan peralatan capaian Internet kos rendah dan membuat promosi kesedaran masyarakat mengenai sumbangan jalur lebar agar tercapai objektif projek ini. Pengaturan ini juga meliputi elemen-elemen perkongsian lebihan hasil dan penjimatan kos pada masa hadapan daripada projek HSBB, jika ada.


PENYATA KEWANGAN

48. PERISTIWA SELEPAS AKHIR TAHuN KEWANgAN

(a) Cadangan Menjadikan vaDs berhad (vaDs) Milik persendirian Pada 22 September 2008, Syarikat telah mengumumkan cadangannya untuk menjadikan VADS, syarikat

subsidiarinya, sebagai milik persendirian melalui pengurangan dan pembayaran balik modal secara selektif di bawah Seksyen 64 Akta Syarikat, 1965 (Cadangan).

Kesemua kelulusan yang diperlukan bagi melaksanakan Cadangan ini telah diperoleh dan Cadangan ini telah sempurna diselesaikan pada 12 Februari 2009. VADS kini menjadi syarikat subsidiari milik penuh Syarikat dan semua saham VADS telah dinyahsenarai dari Senarai Rasmi Bursa Malaysia Securities Berhad pada 19 Februari 2009.

(b) Cadangan pembayaran balik Modal kepada pemegang-pemegang saham sebanyak kira-kira rM3,505.8 juta (Cadangan pembayaran balik Modal)

Pada 16 Februari 2009, TM International Berhad (TMI) telah memaklumkan pihak Syarikat bahawa ia akan berusaha untuk membayar amaun terhutang daripada TMI kepada Syarikat sebanyak RM4,025.0 juta dan sebarang faedah diperoleh daripadanya mengikut terma-terma Perjanjian Pengasingan bertarikh 10 Disember 2007, menjelang 24 April 2009.

Memandangkan pembayaran yang dijangka daripada TMI, Syarikat telah mengumumkan pada 24 Februari 2009, Cadangan Pembayaran Balik Modal yang melibatkan pembayaran balik modal sebanyak kira-kira RM3,505.8 juta kepada pemegang-pemegang saham. Pemegang-pemegang saham yang terdaftar dalam Rekod Pendeposit Syarikat semasa perniagaan ditutup pada tarikh yang akan ditentu dan diumumkan kemudian (Tarikh Kelayakan), akan berhak menerima bayaran tunai di bawah Cadangan Pembayaran Balik Modal sebanyak RM0.98 bagi setiap saham biasa bernilai RM1.00 setiap satu dalam Syarikat (Saham TM) yang dipegang pada Tarikh Kelayakan.

Cadangan Pembayaran Balik Modal dijangka akan dibiayai daripada dana pembayaran balik daripada TMI.

Untuk memudahkan Cadangan Pembayaran Balik Modal, perkara-perkara berikut telah dicadang untuk dilaksanakan:

(i) terbitan bonus sebanyak kira-kira 3,577.4 juta saham keutamaan boleh tebus bernilai RM0.01 setiap satu dalam Syarikat (RPS) kepada pemegang-pemegang saham Syarikat, berdasarkan 1 RPS untuk setiap satu Saham TM yang dipegang. Terbitan bonus akan diterbitkan pada nilai RM0.01 bagi setiap RPS berasaskan nilai taranya dan akan dilaksanakan daripada akaun premium saham Syarikat; dan

(ii) penebusan RPS pada harga tebusan sebanyak RM0.98 bagi setiap Saham TM yang dipegang. Nilai tara RM0.01 bagi setiap RPS, yang merupakan sejumlah kira-kira RM35.8 juta, akan ditebus daripada keuntungan tersimpan Syarikat, manakala premium atas penebusan sebanyak RM0.97 setiap RPS, yang mewakili sejumlah kira-kira RM3,470.0 juta, akan ditebus dengan cara permodalan akaun premium saham Syarikat. Langkah ini akan melibatkan pembayaran tunai sebanyak RM0.98 bagi setiap satu Saham TM yang dipegang atau sejumlah pembayaran tunai kira-kira RM3,505.8 juta kepada pemegang-pemegang saham Syarikat.

Cadangan Pembayaran Balik Modal adalah tertakluk kepada syarat-syarat berikut:

(i) kelulusan pemegang-pemegang saham Syarikat pada mesyuarat agung yang akan diadakan;

(ii) persetujuan Amanah Raya Berhad, sebagai pemegang amanah kepada Sukuk Ijarah terbitan Hijrah Pertama Berhad, untuk mengubah modal saham berbayar Syarikat; dan

(iii) kelulusan/persetujuan pihak berkuasa lain yang berkenaan, jika diperlukan.

Jika tiada halangan oleh keadaan luar dugaan, Cadangan Pembayaran Balik Modal dijangka akan selesai dilaksanakan menjelang suku ketiga tahun 2009.



48. PERISTIWA SELEPAS AKHIR TAHuN KEWANgAN (SAMBuNgAN)

(c) Cadangan Melanjutkan Durasi bagi tempoh laksana skim opsyen saham kakitangan syarikat (esos khas), untuk setahun lagi (Cadangan pelanjutan esos)

Cadangan Pelanjutan ESOS akan melibatkan pelanjutan durasi bagi tempoh laksana untuk opsyen yang telah diberi dan opsyen yang belum diuntukkan di bawah ESOS Khas berhubung dengan kakitangan Kumpulan untuk satu tahun lagi. Durasi semasa bagi ESOS Khas ialah 18 bulan dan akan tamat tempohnya pada 16 September 2009. Undang-undang Kecil bagi ESOS Khas mensyaratkan bahawa durasi ESOS boleh dilanjutkan, tertakluk kepada, antara lainnya, kelulusan terlebih dahulu diperoleh daripada pemegang-pemegang saham Syarikat pada mesyuarat agung.

Bagi mengelakkan keraguan, Cadangan Pelanjutan ESOS tidak akan diguna pakai bagi opsyen ke atas saham TM dan saham TMI yang dipegang oleh kakitangan Kumpulan TMI, kerana Kumpulan TMI kini bukan lagi sebahagian daripada Kumpulan.

Jika tiada halangan oleh keadaan luar dugaan, Cadangan Pelanjutan ESOS dijangka akan dilaksanakan setelah durasi ESOS Khas tamat tempohnya dalam suku ketiga tahun 2009.

Cadangan Pelanjutan ESOS ini adalah tertakluk kepada kelulusan berikut:

(i) kelulusan pemegang-pemegang saham Syarikat pada mesyuarat agung luar biasa yang akan diadakan; dan

(ii) kelulusan/persetujuan pihak berkuasa lain yang berkenaan, jika diperlukan.

49. OBJEKTIF DAN DASAR PENguRuSAN RISIKO KEWANgAN

Risiko utama yang timbul daripada aset dan liabiliti kewangan Kumpulan ialah risiko pertukaran asing, kadar faedah, kredit dan kecairan. Pengurusan risiko Kumpulan secara keseluruhannya, berusaha untuk mengurangkan kesan negatif yang mungkin timbul daripada risiko-risiko ini terhadap prestasi kewangan Kumpulan.

Kumpulan telah mewujudkan dasar pengurusan risiko, garis panduan dan prosedur kawalan untuk menguruskan pendedahannya terhadap risiko kewangan. Urus niaga perlindungan nilai ditentukan berpandukan kepada komitmen komersil. Instrumen kewangan derivatif hanya digunakan untuk melindung nilai pendedahan komersil yang didasarinya dan bukannya dipegang bagi tujuan spekulasi.

risiko pertukaran asing Risiko pertukaran asing Kumpulan timbul terutamanya daripada pinjaman dalam mata wang asing. Kumpulan

mempunyai swap mata wang bersilang yang digunakan terutamanya untuk melindung nilai pinjaman mata wang asing jangka panjang tertentu bagi mengurangkan pendedahan mata wang asing ke atas pinjaman-pinjaman ini. Pendedahan mata wang yang utama adalah Dolar AS.

Kumpulan juga mempunyai syarikat-syarikat subsidiari yang beroperasi di luar negara, yang menjana hasil dan menanggung kos dalam mata wang asing. Pendedahan mata wang adalah dalam Dolar Hong Kong, Dolar Singapura, Dolar AS dan Pound Sterling.

Objektif pertukaran asing Kumpulan adalah untuk mencapai tahap turun naik kadar pertukaran asing yang boleh diterima untuk aset dan liabiliti Kumpulan dan menguruskan kesan langsung terhadap Penyata Pendapatan. Untuk mencapai objektif ini, Kumpulan mensasarkan komposisi mata wang berdasarkan penilaian terhadap pendedahan yang ada dan profil mata wang yang dikehendaki. Bagi memperoleh komposisi ini, Kumpulan menggunakan pelbagai jenis instrumen perlindungan nilai seperti swap mata wang bersilang serta menyimpan dana dalam mata wang asing pada tahap yang sesuai bagi menyokong keperluan aliran tunai operasi.


PENYATA KEWANGAN

49. OBJEKTIF DAN DASAR PENguRuSAN RISIKO KEWANgAN (SAMBuNgAN)

risiko kadar Faedah Kumpulan mempunyai tunai dan baki bank serta deposit yang disimpan dengan bank berlesen dan institusi kewangan

yang mempunyai taraf kredit yang baik. Kumpulan menguruskan risiko kadar faedahnya dengan memantau secara aktif arah aliran bagi keluk kadar hasil dan pergerakan kadar faedah untuk pelbagai kelas pelaburannya.

Hutang Kumpulan termasuk kredit pusingan, pinjaman bank, bon, nota dan debentur. Objektif risiko kadar faedah Kumpulan ialah untuk menguruskan turun naik kadar faedah pada tahap boleh diterima, atas perbelanjaan faedah. Bagi mencapai objektif ini, Kumpulan mensasarkan komposisi hutang berkadar tetap dan terapung berdasarkan penilaian terhadap pendedahan yang ada dan profil kadar faedah yang dikehendaki. Bagi memperoleh komposisi ini, Kumpulan menggunakan pelbagai jenis instrumen perlindungan nilai seperti swap kadar faedah.

risiko kredit Aset kewangan yang berpotensi untuk mendedahkan Kumpulan kepada penumpuan risiko kredit, terutamanya, terdiri

daripada belum terima perdagangan, tunai dan baki bank, sekuriti boleh niaga dan instrumen kewangan yang digunakan dalam aktiviti-aktiviti perlindungan nilai.

Bertepatan dengan jenis perniagaan Kumpulan, para pelanggan terbahagi, terutamanya, kepada perniagaan dan kediaman. Kumpulan tidak mempunyai penumpuan risiko kredit yang ketara, disebabkan oleh kepelbagaian asas pelanggannya. Risiko kredit diuruskan melalui penggunaan penilaian dan kelulusan kredit, had kredit serta prosedur pemantauan. Sekiranya perlu, Kumpulan mendapatkan deposit atau jaminan bank daripada para pelanggan.

Kumpulan menyimpan tunai dan kesamaan tunai serta sekuriti boleh niaga dengan beberapa institusi kewangan yang mempunyai taraf kredit yang baik. Dasar Kumpulan mengehadkan penumpuan pendedahan kewangan kepada sesebuah institusi kewangan yang tunggal.

Semua instrumen perlindungan nilai telah dilaksanakan dengan institusi kewangan yang mempunyai taraf kredit yang baik untuk mengehadkan pendedahan risiko kredit Kumpulan. Walau bagaimanapun, Kumpulan terdedah kepada kerugian berkaitan dengan kredit, sekiranya terdapat sebarang kegagalan pelaksanaan oleh pihak-pihak yang menyertai instrumen kewangan derivatif, tetapi tidak menjangkakan mana-mana pihak tersebut, gagal untuk memenuhi obligasi mereka.

risiko kecairan Dalam pengurusan risiko kecairan dan aliran tunai, Kumpulan memantau dan mengekalkan jumlah tunai dan kesamaan

tunai yang dianggap mencukupi oleh pihak pengurusan, untuk membiayai operasi Kumpulan dan mengurangkan kesan turun naik dalam aliran tunai. Disebabkan sifat perniagaannya yang dinamik, Kumpulan berhasrat untuk mengekalkan kefleksibelan dalam pembiayaan dengan menggunakan kedua-dua kemudahan kredit komited dan tidak komited yang sedia ada.

50. RISIKO KADAR FAEDAH

Jadual di bawah meringkaskan pendedahan Kumpulan dan Syarikat kepada risiko kadar faedah. Termasuk dalam jadual tersebut ialah aset dan liabiliti kewangan Kumpulan dan Syarikat pada amaun dibawa, yang dikategorikan mengikut tarikh terawal antara tarikh dinilai semula dan tarikh matang mengikut kontrak kecuali bagi pinjaman dan amaun terhutang daripada syarikat-syarikat subsidiari dengan kadar faedah terapung. Ini akan dinilai semula dalam jangka masa 1 tahun atau kurang dan telah ditunjukkan bagi membayangkan tarikh matang. Jurang luar kunci kira-kira mewakili amaun nosional bersih semua instrumen derivatif yang sensitif kepada kadar faedah. Tahap sensitiviti kadar faedah timbul daripada ketidakpadanan tarikh dinilai semula, aliran tunai dan ciri-ciri lain aset dengan pembiayaan liabilitinya.



50. RISIKO KADAR FAEDAH (SAMBuNgAN) Matang atau dinilai semula (yang mana lebih awal) Jumlah tidak baki 1 tahun lebih sensitif sensitif di bawah atau >1 - 2 >2 - 3 >3 - 4 >4 - 5 daripada kepada kepada prinsip W.a.r.F.* kurang tahun tahun tahun tahun 5 tahun faedah faedah islam Jumlah kumpulan rM rM rM rM rM rM rM rM rM rM

2008 aset kewangan Pelaburan tersedia-untuk- jualan — — — — — — — — 496.0 — 496.0 Pelaburan-pelaburan lain — — — — — — — — 137.8 — 137.8 Pinjaman Kakitangan dan Belum Terima Jangka Panjang Lain – baki di bawah prinsip Islam — — — — — — — — — 395.2 395.2 – tidak sensitif kepada faedah — — — — — — — — 61.4 — 61.4 – kadar faedah tetap 4.00% 0.4 1.8 4.1 7.2 8.5 44.9 66.9 — — 66.9 Belum Terima Perdagangan dan Lain-lain (tidak termasuk pinjaman kakitangan jangka pendek) — — — — — — — — 2,840.2 — 2,840.2 Amaun terhutang daripada TM International Berhad – kadar faedah tetap 6.12% 4,025.0 — — — — — 4,025.0 — — 4,025.0 Pelaburan Jangka Pendek – tidak sensitif kepada faedah — — — — — — — — 72.0 — 72.0 – kadar faedah tetap 4.87% 205.6 — — — — — 205.6 — — 205.6 Tunai dan Baki Bank – baki di bawah prinsip Islam — — — — — — — — — 557.8 557.8 – tidak sensitif kepada faedah — — — — — — — — 351.1 — 351.1 – kadar faedah tetap 3.26% 1,186.3 — — — — — 1,186.3 — — 1,186.3 Jumlah 5,417.3 1.8 4.1 7.2 8.5 44.9 5,483.8 3,958.5 953.0 10,395.3 liabiliti kewangan Pinjaman – baki di bawah prinsip Islam — — — — — — — — — 2,925.0 2,925.0 – tidak sensitif kepada faedah — — — — — — — — 10.1 — 10.1 – kadar faedah terapung 5.18% 15.8 — — — — 1,550.9 1,566.7 — — 1,566.7 – kadar faedah tetap 6.16% 10.4 1,035.8 21.4 4.4 — 1,426.2 2,498.2 — — 2,498.2 Deposit Pelanggan — — — — — — — — 588.8 — 588.8 Belum Bayar Perdagangan dan Lain-lain — — — — — — — — 2,812.6 — 2,812.6 Jumlah 26.2 1,035.8 21.4 4.4 — 2,977.1 4,064.9 3,411.5 2,925.0 10,401.4 Jurang sensitiviti faedah dalam kunci kira-kira 5,391.1 (1,034.0) (17.3) 2.8 8.5 (2,932.2) Jurang sensitiviti faedah luar kunci kira-kira — — — — — — Jumlah jurang sensitiviti faedah 5,391.1 (1,034.0) (17.3) 2.8 8.5 (2,932.2)


PENYATA KEWANGAN

50. RISIKO KADAR FAEDAH (SAMBuNgAN) Matang atau dinilai semula (yang mana lebih awal) Jumlah tidak baki 1 tahun lebih sensitif sensitif di bawah atau >1 - 2 >2 - 3 >3 - 4 >4 - 5 daripada kepada kepada prinsip W.a.r.F.* kurang tahun tahun tahun tahun 5 tahun faedah faedah islam Jumlah kumpulan rM rM rM rM rM rM rM rM rM rM

2007 aset kewangan Pelaburan-pelaburan lain — — — — — — — — 138.9 — 138.9 Pinjaman Kakitangan dan Belum Terima Jangka Panjang Lain – baki di bawah prinsip Islam — — — — — — — — — 419.9 419.9 – tidak sensitif kepada faedah — — — — — — — — 60.1 — 60.1 – kadar faedah tetap 4.00% 0.1 5.0 3.8 6.6 9.7 63.0 88.2 — — 88.2 Belum Terima Perdagangan dan Lain-lain (tidak termasuk pinjaman kakitangan jangka pendek) — — — — — — — — 4,341.9 — 4,341.9 Pelaburan Jangka Pendek – tidak sensitif kepada faedah — — — — — — — — 177.6 — 177.6 – kadar faedah tetap 4.83% 200.5 — — — — — 200.5 — — 200.5 Tunai dan Baki Bank – baki di bawah prinsip Islam — — — — — — — — — 785.5 785.5 – tidak sensitif kepada faedah — — — — — — — — 612.6 — 612.6 – kadar faedah tetap 4.13% 2,773.7 — — — — — 2,773.7 — — 2,773.7 Jumlah 2,974.3 5.0 3.8 6.6 9.7 63.0 3,062.4 5,331.1 1,205.4 9,598.9 liabiliti kewangan Pinjaman – baki di bawah prinsip Islam — — — — — — — — — 3,369.6 3,369.6 – tidak sensitif kepada faedah — — — — — — — — 4.8 — 4.8 – kadar faedah terapung 5.67% 150.5 — 1,258.7 39.1 364.6 1,601.6 3,414.5 — — 3,414.5 – kadar faedah tetap 8.10% 1,503.5 6.9 497.5 113.0 540.6 2,474.0 5,135.5 — — 5,135.5 Deposit Pelanggan — — — — — — — — 732.6 — 732.6 Belum Bayar Perdagangan dan Lain-lain — — — — — — — — 6,643.2 — 6,643.2 Jumlah 1,654.0 6.9 1,756.2 152.1 905.2 4,075.6 8,550.0 7,380.6 3,369.6 19,300.2 Jurang sensitiviti faedah dalam kunci kira-kira 1,320.3 (1.9) (1,752.4) (145.5) (895.5) (4,012.6) Jurang sensitiviti faedah luar kunci kira-kira — — — — — — Jumlah jurang sensitiviti faedah 1,320.3 (1.9) (1,752.4) (145.5) (895.5) (4,012.6)

* W.A.R.F. - Kadar Purata Wajaran Pembiayaan pada 31 Disember



50. RISIKO KADAR FAEDAH (SAMBuNgAN) Jadual di bawah meringkaskan kadar purata wajaran pembiayaan pada 31 Disember mengikut mata wang utama bagi

setiap kelas aset dan liabiliti kewangan: 2008 2007

usD rM usD rM kumpulan

aset kewangan Pinjaman Kakitangan — 4.00% — 4.00% Pelaburan Jangka Pendek — 4.87% — 4.83% Tunai dan Baki Bank 0.63% 3.32% 4.75% 3.52%

liabiliti kewangan Pinjaman 5.82% 5.25% 6.28% 5.08%

Matang atau dinilai semula (yang mana lebih awal) Jumlah tidak baki 1 tahun lebih sensitif sensitif di bawah atau >1 - 2 >2 - 3 >3 - 4 >4 - 5 daripada kepada kepada prinsip W.a.r.F.* kurang tahun tahun tahun tahun 5 tahun faedah faedah islam Jumlah syarikat rM rM rM rM rM rM rM rM rM rM

2008 aset kewangan Amaun Terhutang daripada Syarikat-syarikat Subsidiari, selepas ditolak peruntukan – tidak sensitif kepada faedah — — — — — — — — 342.6 — 342.6 – kadar faedah tetap 3.19% 7.7 — — — 9.4 103.0 120.1 — — 120.1 Pelaburan-pelaburan lain — — — — — — — — 137.8 — 137.8 Pinjaman Kakitangan dan Belum Terima Jangka Panjang Lain – baki di bawah prinsip Islam — — — — — — — — — 395.2 395.2 – tidak sensitif kepada faedah — — — — — — — — 61.0 — 61.0 – kadar faedah tetap 4.00% 0.4 1.8 4.1 7.2 8.5 44.9 66.9 — — 66.9 Belum Terima Perdagangan dan Lain-lain (tidak termasuk pinjaman kakitangan jangka pendek) — — — — — — — — 2,605.6 — 2,605.6 Amaun terhutang daripada TM International Berhad – kadar faedah tetap 6.12% 4,025.0 — — — — — 4,025.0 — — 4,025.0 Pelaburan Jangka Pendek – tidak sensitif kepada faedah — — — — — — — — 72.0 — 72.0 – kadar faedah tetap 4.87% 205.6 — — — — — 205.6 — — 205.6 Tunai dan Baki Bank – baki di bawah prinsip Islam — — — — — — — — — 392.8 392.8 – tidak sensitif kepada faedah — — — — — — — — 100.3 — 100.3 – kadar faedah tetap 3.31% 954.1 — — — — — 954.1 — — 954.1 Jumlah 5,192.8 1.8 4.1 7.2 17.9 147.9 5,371.7 3,319.3 788.0 9,479.0


PENYATA KEWANGAN

50. RISIKO KADAR FAEDAH (SAMBuNgAN) Matang atau dinilai semula (yang mana lebih awal) Jumlah tidak baki 1 tahun lebih sensitif sensitif di bawah atau >1 - 2 >2 - 3 >3 - 4 >4 - 5 daripada kepada kepada prinsip W.a.r.F.* kurang tahun tahun tahun tahun 5 tahun faedah faedah islam Jumlah syarikat rM rM rM rM rM rM rM rM rM rM

2008 liabiliti kewangan Pinjaman – baki di bawah prinsip Islam — — — — — — — — — 2,925.0 2,925.0 – tidak sensitif kepada faedah — — — — — — — — 3.8 — 3.8 – kadar faedah terapung 6.02% — — — — — 1,033.0 1,033.0 — — 1,033.0 – kadar faedah tetap 7.54% — 1,035.8 — — — 209.5 1,245.3 — — 1,245.3 Belum Bayar kepada sebuah Syarikat Subsidiari – kadar faedah terapung 3.55% — — — — — 517.9 517.9 — — 517.9 – kadar faedah tetap 4.77% — — — — — 1,216.7 1,216.7 — — 1,216.7 Deposit Pelanggan — — — — — — — — 588.5 — 588.5 Belum Bayar Perdagangan dan Lain-lain — — — — — — — — 2,682.4 — 2,682.4 Jumlah — 1,035.8 — — — 2,977.1 4,012.9 3,274.7 2,925.0 10,212.6 Jurang sensitiviti faedah dalam kunci kira-kira 5,192.8 (1,034.0) 4.1 7.2 17.9 (2,829.2) Jurang sensitiviti faedah luar kunci kira-kira — — — — — — Jumlah jurang sensitiviti faedah 5,192.8 (1,034.0) 4.1 7.2 17.9 (2,829.2)


2007 aset kewangan Amaun Terhutang daripada Syarikat-syarikat Subsidiari, selepas ditolak peruntukan – tidak sensitif kepada faedah — — — — — — — — 8,090.0 — 8,090.0 – kadar faedah terapung 8.10% — — 31.2 — — — 31.2 — — 31.2 – kadar faedah tetap 2.97% — 7.7 — — — 103.0 110.7 — — 110.7 Pelaburan-pelaburan lain — — — — — — — — 138.9 — 138.9 Pinjaman Kakitangan dan Belum Terima Jangka Panjang Lain – baki di bawah prinsip Islam — — — — — — — — — 419.9 419.9 – tidak sensitif kepada faedah — — — — — — — — 58.8 — 58.8 – kadar faedah tetap 4.00% 0.1 5.0 3.8 6.6 9.7 63.0 88.2 — — 88.2



50. RISIKO KADAR FAEDAH (SAMBuNgAN)


2007 aset kewangan (sambungan) Belum Terima Perdagangan dan Lain-lain (tidak termasuk pinjaman kakitangan jangka pendek) — — — — — — — — 3,036.7 — 3,036.7 Pelaburan Jangka Pendek – tidak sensitif kepada faedah — — — — — — — — 175.9 — 175.9 – kadar faedah tetap 4.83% 200.5 — — — — — 200.5 — — 200.5 Tunai dan Baki Bank – baki di bawah prinsip Islam — — — — — — — — — 211.2 211.2 – tidak sensitif kepada faedah — — — — — — — — 242.0 — 242.0 – kadar faedah tetap 3.93% 1,074.9 — — — — — 1,074.9 — — 1,074.9 Jumlah 1,275.5 12.7 35.0 6.6 9.7 166.0 1,505.5 11,742.3 631.1 13,878.9 liabiliti kewangan Pinjaman – baki di bawah prinsip Islam — — — — — — — — — 3,168.0 3,168.0 – tidak sensitif kepada faedah — — — — — — — — 4.8 — 4.8 – kadar faedah terapung 6.49% — — 495.8 — — 988.3 1,484.1 — — 1,484.1 – kadar faedah tetap 7.88% — — 495.8 — — 4.5 500.3 — — 500.3 Belum Bayar kepada sebuah Syarikat Subsidiari – kadar faedah tetap 5.25% — — — — — 1,652.5 1,652.5 — — 1,652.5 Deposit Pelanggan — — — — — — — — 590.2 — 590.2 Belum Bayar Perdagangan dan Lain-lain — — — — — — — — 2,560.7 — 2,560.7 Jumlah — — 991.6 — — 2,645.3 3,636.9 3,155.7 3,168.0 9,960.6 Jurang sensitiviti faedah dalam kunci kira-kira 1,275.5 12.7 (956.6) 6.6 9.7 (2,479.3) Jurang sensitiviti faedah luar kunci kira-kira — — — — — — Jumlah jurang sensitiviti faedah 1,275.5 12.7 (956.6) 6.6 9.7 (2,479.3)

* W.A.R.F. – Kadar Purata Wajaran Pembiayaan pada 31 Disember


PENYATA KEWANGAN

50. RISIKO KADAR FAEDAH (SAMBuNgAN)

Jadual di bawah meringkaskan kadar purata wajaran pembiayaan pada 31 Disember mengikut mata wang utama bagi setiap kelas aset dan liabiliti kewangan:

2008 2007

usD rM usD rM syarikat

aset kewangan Amaun Terhutang daripada Syarikat-syarikat Subsidiari, selepas ditolak peruntukan 5.82% 2.97% 8.10% 2.97% Pinjaman Kakitangan — 4.00% — 4.00% Pelaburan Jangka Pendek — 4.87% — 4.83% Tunai dan Baki Bank 0.63% 3.40% 5.33% 3.56%

liabiliti kewangan Pinjaman 7.01% 5.24% 6.86% — Belum Bayar kepada sebuah Syarikat Subsidiari 4.41% — 5.25% —

51. RISIKO KREDIT

Bagi instrumen kewangan dalam kunci kira-kira, pendedahan risiko kredit utama telah didedahkan di bahagian lain dalam penyata kewangan ini.

instrumen kewangan luar kunci kira-kira Kumpulan dan Syarikat terdedah kepada risiko kredit apabila nilai saksama kontrak menguntungkan, di mana pihak

yang menyertai sesuatu urusan dikehendaki membayar Kumpulan dan Syarikat sekiranya kontrak ditamatkan. Jadual di bawah meringkaskan nilai saksama kontrak yang menguntungkan, menandakan pendedahan risiko kredit.

kumpulan syarikat 2008 2007 2008 2007

amaun nilai amaun nilai amaun nilai amaun nilai kontrak atau saksama kontrak atau saksama kontrak atau saksama kontrak atau saksama prinsipal yang meng- prinsipal yang meng- prinsipal yang meng- prinsipal yang meng- nosional untungkan nosional untungkan nosional untungkan nosional untungkan rM rM rM rM rM rM rM rM Swap jangka panjang — — 988.4 208.6 — — 988.4 208.6 Swap kadar faedah 1,553.6 113.8 — — 1,553.6 113.8 — — Swap mata wang bersilang 517.9 12.6 257.0 7.1 517.9 12.6 — — Kontrak hadapan mata wang asing — — 994.6 37.2 — — — — Jumlah 2,071.5 126.4 2,240.0 252.9 2,071.5 126.4 988.4 208.6



52. NILAI SAKSAMA ASET DAN LIABILITI KEWANgAN

Nilai saksama instrumen kewangan adalah diandaikan sebagai amaun di mana instrumen tersebut boleh ditukar atau diselesaikan antara pihak-pihak yang berpengetahuan dan bersetuju dalam suatu urus niaga tulus, selain daripada jualan paksaan atau pembubaran.

Harga pasaran yang disebut harga, sekiranya ada, digunakan sebagai ukuran nilai saksama. Walau bagaimanapun, bagi sebahagian besar instrumen kewangan Kumpulan dan Syarikat, harga pasaran yang disebut harga tidak wujud. Bagi instrumen kewangan sedemikian, nilai saksama yang dibentangkan adalah anggaran yang diperoleh dengan menggunakan teknik nilai semasa bersih atau penilaian lain. Teknik-teknik ini membabitkan ketidakpastian dan banyak dipengaruh oleh andaian yang digunakan serta pertimbangan yang dibuat berkenaan ciri-ciri risiko pelbagai instrumen kewangan, kadar diskaun, anggaran aliran tunai masa hadapan, jangkaan kerugian masa hadapan dan faktor-faktor lain. Perubahan dalam andaian boleh memberi kesan yang ketara terhadap anggaran dan nilai saksama instrumen kewangan tersebut.

(a) Dalam kunci kira-kira Amaun dibawa bagi aset dan liabiliti kewangan Kumpulan dan Syarikat pada tarikh kunci kira-kira adalah hampir

dengan nilai saksamanya kecuali yang berikut:

kumpulan syarikat 2008 2007 2008 2007

nilai nilai nilai nilai amaun saksama amaun saksama amaun saksama amaun saksama dibawa bersih dibawa bersih dibawa bersih dibawa bersih rM rM rM rM rM rM rM rM aset kewangan Pelaburan- pelaburan lain 137.8 193.4 138.9 223.0 137.8 193.4 138.9 223.0 Pinjaman kakitangan 67.3 54.9 89.5 72.2 66.9 54.5 88.2 70.9

liabiliti kewangan Pinjaman 4,075.0 4,412.4 8,554.8 8,558.3 2,282.1 2,503.3 1,989.2 2,036.6 Belum bayar kepada sebuah syarikat subsidiari — — — — 1,734.6 1,850.8 1,652.5 1,621.6

Amaun dibawa dan nilai saksama bersih pinjaman di atas adalah tidak termasuk swap, seperti yang didedahkan dalam nota kecil (b).

aset kewangan Nilai saksama instrumen kewangan yang didagangkan secara umum adalah berdasarkan kepada harga pasaran

yang disebut harga pada tarikh kunci kira-kira. Bagi menaksir nilai saksama instrumen kewangan tidak didagangkan, Kumpulan menggunakan pelbagai kaedah dan membuat andaian yang berasaskan kepada keadaan pasaran yang ada pada setiap tarikh kunci kira-kira. Jika peruntukan pengurangan nilai atau penjejasan nilai dibuat berhubung sebarang pelaburan, amaun dibawa selepas ditolak peruntukan dianggap menghampiri nilai saksamanya.


PENYATA KEWANGAN

52. NILAI SAKSAMA ASET DAN LIABILITI KEWANgAN (SAMBuNgAN)(a) Dalam kunci kira-kira (sambungan) aset kewangan (sambungan) Nilai saksama pinjaman kakitangan telah dianggar dengan mendiskaunkan anggaran aliran tunai masa hadapan

dengan menggunakan kadar pasaran semasa untuk risiko kredit dan baki tempoh matang yang serupa. Nilai saksama bagi pinjaman kakitangan adalah lebih rendah daripada amaun dibawanya pada tarikh kunci kira-kira, kerana Syarikat dan syarikat-syarikat subsidiarinya mengenakan kadar faedah ke atas pinjaman kakitangan, yang lebih rendah daripada kadar pasaran semasa. Cagaran diambil bagi pinjaman-pinjaman ini. Pengarah-pengarah berpendapat bahawa potensi kerugian dapat dilindungi dengan nilai cagaran atas setiap pinjaman sekiranya terdapat sebarang kemungkiran.

Bagi pinjaman pendidikan, amaun terhutang daripada syarikat-syarikat subsidiari dan syarikat-syarikat bersekutu serta deposit pelanggan yang tidak dikenakan sebarang faedah serta tidak mempunyai terma-terma pembayaran balik yang tetap, amaun dibawa yang dicatatkan adalah dijangka menghampiri nilai saksama pada tarikh kunci kira-kira.

liabiliti kewangan Nilai saksama bon disebut harga telah dianggarkan dengan menggunakan harga tawaran disebut harga masing-

masing. Untuk pinjaman tidak disebut harga dengan kadar faedah tetap, nilai saksama telah dianggarkan dengan mendiskaunkan anggaran aliran tunai masa hadapan dengan menggunakan kadar pasaran semasa untuk risiko kredit dan baki tempoh matang yang serupa. Bagi pinjaman tidak disebut harga dengan kadar faedah terapung, nilai dibawa bagi pinjaman tersebut pada amnya merupakan anggaran munasabah bagi nilai saksamanya.

Liabiliti kewangan akan direalisasi pada nilai dibawanya dan bukan pada nilai saksamanya kerana Pengarah-pengarah tidak berhasrat untuk melangsaikan liabiliti tersebut selain daripada yang mengikut obligasi berkontrak.

Bagi semua instrumen kewangan jangka pendek lain dalam kunci kira-kira yang matang dalam tempoh setahun atau yang akan dibayar semula mengikut permintaan, nilai dibawa adalah dianggap menghampiri nilai saksamanya.

(b) luar kunci kira-kira Instrumen kewangan derivatif digunakan untuk melindung nilai risiko pertukaran asing dan kadar faedah yang

berkaitan dengan pinjaman mata wang asing jangka panjang tertentu. Amaun-amaun prinsipal nosional mengikut kontrak bagi derivatif dan pelarasan nilai saksamanya yang sepadan dianalisis seperti di bawah:

2008 2007 amaun amaun kontrak atau nilai saksama bersih kontrak atau nilai saksama bersih prinsipal yang yang tidak prinsipal yang yang tidak nosional menguntungkan menguntungkan nosional menguntungkan menguntungkan kumpulan rM rM rM rM rM rM instrumen kewangan derivatif luar kunci kira-kira Swap jangka panjang — — — 988.4 208.6 — Swap kadar faedah 1,553.6 113.8 — 1,484.1 — (61.3) Swap mata wang bersilang 517.9 12.6 — 257.0 7.1 — Kontrak hadapan mata wang asing — — — 994.6 37.2 —

syarikat

instrumen kewangan derivatif luar kunci kira-kira Swap jangka panjang — — — 988.4 208.6 — Swap kadar faedah 1,553.6 113.8 — 1,484.1 — (61.3) Swap mata wang bersilang 517.9 12.6 — — — —

Nilai saksama instrumen kewangan derivatif adalah nilai semasa bagi aliran tunai masa hadapannya dan ditentukan berdasarkan penilaian yang dibuat oleh pihak bank Syarikat. Nilai saksama yang menguntungkan menunjukkan amaun yang akan diterima oleh Syarikat jika kontrak-kontrak tersebut ditamatkan pada 31 Disember 2008 atau sebaliknya.



53. SENARAI SYARIKAT-SYARIKAT SuBSIDIARI PADA 31 DISEMBER 2008

Syarikat-syarikat subsidiari adalah seperti berikut:

kepentingan Hakiki kumpulan Modal berbayar

nama syarikat 2008 2007 2008 2007 aktiviti-aktiviti utama % % Juta Juta Fiberail Sdn Bhd 54 54 rM15.8 RM15.8 Pemasangan dan penyelenggaraan sistem

telekomunikasi gentian optik di Malaysia dan penyediaan perkhidmatan perundingan berkaitan dengan telekomunikasi

GITN Sdn Berhad 100 100 rM50.0 RM50.0 Penyediaan perkhidmatan rangkaian terurus dan perkhidmatan telekomunikasi nilai ditambah yang telah dipertingkatkan dan teknologi maklumat

Hijrah Pertama Berhad 100 100 rM# RM# Entiti tujuan khas Intelsec Sdn Bhd 100 100 rM3.0 RM3.0 Telah berhenti beroperasi

Mediatel (Malaysia) 100 100 rM# RM# Pemegangan pelaburan Sdn Bhd

Menara Kuala Lumpur 100 100 rM91.0 RM91.0 P e n g u r u s a n d a n o p e r a s i m e n a r a Sdn Bhd telekomunikasi dan pelancongan Menara Kuala Lumpur

Mobikom Sdn Bhd 100 100 rM260.0 RM260.0 Penyediaan/pemancaran suara dan data melalui sistem selular

Parkside Properties 100 100 rM0.1 RM0.1 Dorman Sdn Bhd

Rebung Utama Sdn Bhd 100 100 rM# RM# Entiti tujuan khas

Tekad Mercu Berhad 100 100 rM# RM# Entiti tujuan khas

Telekom Applied Business 100 100 rM1.6 RM1.6 Penyediaan perkhidmatan pembangunan Sdn Bhd perisian dan penjualan produk-produk perisian

Telekom Consultancy 51 51 rM# RM# Telah berhenti beroperasi Sdn Bhd

Telekom Enterprise 100 100 rM0.6 RM0.6 Pemegangan pelaburan Sdn Bhd

Telekom Malaysia-Africa 100 100 rM0.1 RM0.1 Pemegangan pelaburan Sdn Bhd


PENYATA KEWANGAN

53. SENARAI SYARIKAT-SYARIKAT SuBSIDIARI PADA 31 DISEMBER 2008 (SAMBuNgAN)


nama syarikat 2008 2007 2008 2007 aktiviti-aktiviti utama % % Juta Juta Telekom Malaysia 100 100 HkD18.5 HKD18.5 Penyediaan perkhidmatan telekomunikasi

(Hong Kong) Limited* antarabangsa

Telekom Malaysia (S) 100 100 sgD# SGD# Penyediaan perkhidmatan telekomunikasi Pte Ltd* antarabangsa

Telekom Malaysia (UK) 100 100 str# STR# Penyediaan perkhidmatan telekomunikasi Limited* antarabangsa

Telekom Malaysia (USA) 100 100 usD3.5 USD3.5 Penyediaan perkhidmatan telekomunikasi Inc* antarabangsa

Telekom Multi-Media 100 100 rM1.7 RM1.7 Pemegangan pelaburan dan penyediaan Sdn Bhd perkhidmatan dan penyelesaian komunikasi multimedia interaktif

Telekom Payphone 100 100 rM9.0 RM9.0 Pemegangan pelaburan Sdn Bhd >

Telekom Research & 100 100 rM20.0 RM20.0 Penyediaan aktiviti-aktiviti penyelidikan dan Development Sdn Bhd pembangunan dalam bidang telekomunikasi dan multimedia, aplikasi teknologi canggih dan produk serta perkhidmatan dalam perniagaan berkaitan

Telekom Sales and 100 100 rM14.5 RM14.5 Perdagangan dan penyewaan peralatan Services Sdn Bhd telekomunikasi premis pelanggan dan penyediaan perkhidmatan pengurusan khidmat pelanggan

Telekom Technology 100 100 rM13.0 RM13.0 Telah berhenti beroperasi Sdn Bhd

Telesafe Sdn Bhd > 100 100 rM4.0 RM4.0 Telah berhenti beroperasi

TM Broadcasting Sdn Bhd 100 100 rM# RM# Dorman

TM Cellular (Holdings) 100 100 rM0.1 RM0.1 Dorman Sdn Bhd

TM ESOS Management 100 — rM# RM- Entiti tujuan khas diwujudkan untuk Sdn Bhd memperoleh, memegang dan mengurus 137,592,300 saham biasa Syarikat di bawah skim ESOS Khas





nama syarikat 2008 2007 2008 2007 aktiviti-aktiviti utama % % Juta Juta TM Global Incorporated 100 100 usD# USD# Pemegangan pelaburan

TM Facilities Sdn Bhd 100 100 rM2.3 RM2.3 Penyediaan perkhidmatan pengurusan kemudahan dan aktiviti-aktiviti pembangunan harta tanah

TM Info-Media Sdn Bhd 100 100 rM6.0 RM6.0 Penyediaan perkhidmatan percetakan dan penerbitan

TM International 100 100 usD# USD# Dorman (Cayman) Ltd

TM International Berhad** — 100 rM - RM35.7 Pemegangan pelaburan dan penyediaan p e r k h i d m a t a n t e l e k o m u n i k a s i d a n perundingan di peringkat antarabangsa

TM Net Sdn Bhd 100 100 rM180.0 RM180.0 Pembangunan kandungan dan aplikasi bagi perkhidmatan Internet

TM SPV Sdn Bhd 100 — rM# RM- Entiti tujuan khas (dahulunya dikenali sebagai Telekom Resorts & Management Sdn Bhd)

Universiti Telekom 100 100 rM650.0 RM650.0 Pengurusan dan pentadbiran sebuah Sdn Bhd universiti swasta yang dikenali sebagai Universiti Multimedia

VADS Berhad 60.59 64.87 rM68.8 RM64.3 Penyediaan perkhidmatan rangkaian terurus nasional dan antarabangsa untuk perniagaan dan organisasi

syarikat-syarikat subsidiari dipegang melalui telekom enterprise sdn bhd

Celcom (Malaysia) — 100 rM - RM1,237.5 Penyediaan kapasiti dan perkhidmatan Berhad** rangkaian

Fibrecomm Network (M) 51 — rM75.0 RM - Penyediaan perkhidmatan rangkaian Sdn Bhd (nota kecil (a)) pemancar gentian optik

Mobitel Sdn Bhd > 100 100 rM8.0 RM8.0 Dorman


PENYATA KEWANGAN



nama syarikat 2008 2007 2008 2007 aktiviti-aktiviti utama % % Juta Juta syarikat subsidiari dipegang melalui telekom Multi-Media sdn bhd

Telekom Smart School 51 51 rM15.0 RM15.0 Pelaksanaan projek sekolah bestari Sdn Bhd kerajaan, penyediaan sistem dan perisian pendidikan multimedia, perkhidmatan portal dan perkhidmatan lain yang berkaitan

syarikat subsidiari dipegang melalui tM info-Media sdn bhd

Cybermall Sdn Bhd 100 100 rM2.7 RM2.7 Telah berhenti beroperasi

syarikat-syarikat subsidiari dipegang melalui tM Facilities sdn bhd

TM Land Sdn Bhd 100 100 rM0.25 RM0.25 Aktiviti pembangunan harta tanah

TMF Autolease Sdn Bhd 100 100 rM# RM# Penyediaan pengurusan perkhidmatan kenderaan

TMF Services Sdn Bhd 100 100 rM# RM# Penyediaan perkhidmatan pengurusan kemudahan

syarikat-syarikat subsidiari dipegang melalui tM international berhad

TM International (L) — 100 usD - USD78.4 Pemegangan pelaburan Limited**

Telekom Management — 100 rM - RM0.1 Penyediaan perkhidmatan perundingan dan Services Sdn Bhd** kejuruteraan dalam bidang telekomunikasi dan yang berkaitan

TMI Mauritius Ltd** — 100 usD - USD# Pemegangan pelaburan

G-Com Limited** — 100 CeD - CED455.0 Pemegangan pelaburan

Telekom Malaysia — 100 usD - USD8.5 Penyediaan perkhidmatan telekomunikasi International (Cambodia) mudah alih di Kemboja

Company Limited**





nama syarikat 2008 2007 2008 2007 aktiviti-aktiviti utama % % Juta Juta syarikat subsidiari dipegang melalui tMi Mauritius ltd

TMI India Ltd** — 100 usD - USD72.7 Pemegangan pelaburan

syarikat-syarikat subsidiari dipegang melalui tM international (l) limited

Dialog Telekom PLC** — 84.81 slr - SLR33,056.4^ Penyediaan perkhidmatan telekomunikasi mudah alih di Sri Lanka

TESS International Ltd** — 100 usD - USD# Dorman

TM International — 70 bDt - BDT3,060.0 Penyediaan perkhidmatan telekomunikasi (Bangladesh) Limited** mudah alih di Bangladesh

TM International Lanka — 100 slr - SLR222.0^ Pemegangan pelaburan (Private) Limited**

Indocel Holding Sdn Bhd** — 100 rM - RM0.1 Pemegangan pelaburan

Multinet Pakistan — 89 pkr - PKR992.5 Penyediaan perkhidmatan televisyen kabel, (Private) Limited** t e k n o l o g i m a k l u m a t ( t e r m a s u k pembangunan perisian), perkhidmatan telekomunikasi dan multimedia di Pakistan

syarikat subsidiari dipegang melalui indocel Holding sdn bhd

PT Excelcomindo — 66.99 iDr - IDR709,000 Penyediaan perkhidmatan telekomunikasi Pratama Tbk** mudah alih di Republik Indonesia

syarikat-syarikat subsidiari dipegang melalui Dialog telekom plC

Dialog Broadband — 84.81 slr - SLR823.7^ Penyediaan kemudahan infrastruktur suara Networks (Private) dan sistem komunikasi data, sistem Limited** penyiaran radio dan televisyen serta sistem komunikas i rad io mudah a l ih dan penyediaan perkhidmatan telekomunikasi di Sri Lanka

Dialog Television (Private) — 84.81 slr - SLR#^ Penyediaan stesen penyiaran televisyen dan Limited** rangkaian penyiaran televisyen termasuk pemancaran televisyen kabel dan berbayar


PENYATA KEWANGAN



nama syarikat 2008 2007 2008 2007 aktiviti-aktiviti utama % % Juta Juta syarikat-syarikat subsidiari dipegang melalui Dialog television (private) limited

Communiq Broadband — 84.81 slr - SLR50.0^ Penyediaan teknologi maklumat termasuk Network (Private) data, perkhidmatan pemancaran kandungan, Limited** perkhidmatan audio visual dan perkhidmatan program-program televisyen

CBN Sat (Private) — 84.81 slr - SLR#^ Penyediaan pengilangan, pemasangan, Limited** pengimportan dan pengeksportan produk- produk elektronik pengguna dan barangan audio visual

syarikat-syarikat subsidiari dipegang melalui pt excelcomindo pratama tbk

Excel Phoneloan 818 BV** — 66.99 eur - EUR# Dorman

Excelcomindo Finance Company BV** — 66.99 eur - EUR# Pemegangan pelaburan

GSM One (L) Limited** — 66.99 usD - USD# Dorman

GSM Two (L) Limited** — 66.99 usD - USD# Dorman

syarikat subsidiari dipegang melalui universiti telekom sdn bhd

Unitele Multimedia 100 100 rM1.0 RM1.0 Penyediaan latihan dan perkhidmatan yang Sdn Bhd berkaitan

syarikat subsidiari dipegang melalui unitele Multimedia sdn bhd

MMU Creativista Sdn Bhd 100 100 rM# RM# Penyediaan video digital dan produksi filem serta perkhidmatan selepas produksi





nama syarikat 2008 2007 2008 2007 aktiviti-aktiviti utama % % Juta Juta syarikat-syarikat subsidiari dipegang melalui vaDs berhad

Meganet Communications 60.59 64.87 rM11.0 RM11.0 Penyediaan bangunan pintar dan sistem Sdn Bhd keselamatan telekomunikasi bersepadu dan penyelesaian teknologi

VADS Business Process 60.59 64.87 rM# RM# P e n y e d i a a n p e r k h i d m a t a n p u s a t Sdn Bhd perhubungan yang terurus

(dahulunya dikenali sebagai VADS Contact Centre Services Sdn Bhd)

VADS e-Services Sdn Bhd 60.59 64.87 rM1.0 RM1.0 Perkhidmatan pusat perhubungan dan perkhidmatan yang berkaitan

VADS Professional 60.59 64.87 rM# RM# Penyediaan kakitangan untuk perkhidmatan Services Sdn Bhd pusat perhubungan

VADS Solutions Sdn Bhd 60.59 64.87 rM1.5 RM1.5 Penyediaan perkhidmatan sistem bersepadu

syarikat-syarikat subsidiari dipegang melalui Celcom (Malaysia) berhad

Celcom Multimedia — 100 rM - RM# Dorman (Malaysia) Sdn Bhd**

Celcom Technology — 100 rM - RM2.0 Penyediaan perkhidmatan nilai ditambah (M) Sdn Bhd** t e l e k o m u n i k a s i m e l a l u i r a n g k a i a n telekomunikasi selular atau rangkaian telekomunikasi yang lain

Celcom Timur (Sabah) — 80 rM - RM7.0 Penyediaan rangkaian pemancar gentian Sdn Bhd** optik

Celcom Transmission — 100 rM - RM25.0 Penyediaan perkhidmatan berkaitan (M) Sdn Bhd** rangkaian pemancar

Celcom Trunk Radio — 100 rM - RM# Telah berhenti beroperasi (M) Sdn Bhd**

CT Paging Sdn Bhd** — 100 rM - RM0.5 Penyediaan pembangunan perniagaan dan strategik, pengurusan, pentadbiran dan perkhidmatan sokongan dan pemegangan pelaburan


PENYATA KEWANGAN



nama syarikat 2008 2007 2008 2007 aktiviti-aktiviti utama % % Juta Juta syarikat-syarikat subsidiari dipegang melalui Celcom (Malaysia) berhad (sambungan)

Technology Resources — 100 rM - RM# Pemegangan pelaburan Industries Berhad**

Celcom Mobile Sdn Bhd** — 100 rM - RM1,565.0 Penyediaan perkhidmatan komunikasi mudah alih, perkhidmatan rangkaian, perkhidmatan aplikasi dan kandungan

Alpha Canggih Sdn Bhd** — 100 rM - RM# Pelaburan harta tanah

syarikat subsidiari dipegang melalui Celcom transmission (M) sdn bhd

Fibrecomm Network (M) — 51 rM - RM75.0 Penyediaan perkhidmatan rangkaian Sdn Bhd (nota kecil (a)) pemancar gentian optik

syarikat-syarikat subsidiari dipegang melalui technology resources industries berhad

Alpine Resources — 100 rM - RM2.5 Tidak aktif Sdn Bhd**

Rego Multi-Trades — 100 rM - RM2.0 Menjual sekuriti boleh niaga Sdn Bhd**

Technology Resources — 100 rM - RM# Tidak aktif Management Services Sdn Bhd**

Technology Resources — 100 rM - RM# Dorman (Nominees) Sdn Bhd**

TR Components Sdn Bhd** — 100 rM - RM# Pemegangan pelaburan

TR International Limited** — 100 HkD - HKD# Pemegangan pelaburan




Semua syarikat subsidiari diperbadankan di Malaysia kecuali yang berikut:

nama syarikat tempat Diperbadankan Telekom Malaysia (Hong Kong) Limited – Hong Kong Telekom Malaysia (S) Pte Ltd – Singapura Telekom Malaysia (UK) Limited – United Kingdom Telekom Malaysia (USA) Inc – Amerika Syarikat TM International (Cayman) Ltd – British West Indies, Amerika Syarikat

BDT Taka Bangladesh CED Cedi Ghana EUR Dolar Euro HKD Dolar Hong Kong IDR Rupiah Indonesia MKW Kwacha Malawi PKR Rupee Pakistan SGD Dolar Singapura SLR Rupee Sri Lanka STR Pound Sterling USD Dolar AS

# Amaun kurang daripada 0.1 juta dalam mata wang masing-masing

* Diaudit oleh firma ahli PricewaterhouseCoopers International Limited yang merupakan entiti sah berasingan dan bebas daripada PricewaterhouseCoopers Malaysia

** Syarikat-syarikat subsidiari telah diasingkan daripada Kumpulan berikutan pengasingan seperti yang didedahkan dalam nota 3 kepada penyata kewangan.

> Sedang melaksanakan pembubaran sukarela ahli menurut Seksyen 254(1) Akta Syarikat, 1965 (Akta Syarikat) sejak 17 Disember 2008

^ Merujuk kepada modal dinyatakan. Menurut Akta Syarikat, No. 7 Sri Lanka yang baru, konsep modal saham yang dibenarkan dan berbayar telah digantikan dengan konsep modal dinyatakan, berkuat kuasa dari 3 Mei 2007. Modal dinyatakan merangkumi jumlah amaun yang diterima berhubung dengan terbitan saham. Bagi tujuan perakaunan, premium saham turut diambil kira dan perbelanjaan berkaitan penerbitan saham telah ditolak.

(a) Sebagai sebahagian daripada penyusunan semula dalaman dan pengasingan Kumpulan, Celcom (Malaysia) Berhad telah memindah milik pelaburannya dalam Fibrecomm Network (M) Sdn Bhd kepada Telekom Enterprise Sdn Bhd. Butiran adalah seperti yang didedahkan dalam nota 3 kepada penyata kewangan.


PENYATA KEWANGAN

54. SENARAI ENTITI-ENTITI DIKAWAL BERSAMA PADA 31 DISEMBER 2008

Entiti-entiti dikawal bersama adalah seperti berikut:

kepentingan Hakiki kumpulan

nama syarikat 2008 2007 aktiviti-aktiviti utama % % SunShare Investments Ltd* — 51 Pemegangan pelaburan

entiti dikawal bersama dipegang melalui tMi india ltd

Spice Communications Limited* — 39.2 Penyedia perkhidmatan telekomunikasi selular dan mudah alih berlesen di negeri Punjab dan Karnataka di India

* Entiti-entiti dikawal bersama ini telah diasingkan daripada Kumpulan berikutan pengasingan seperti yang didedahkan dalam nota 3 kepada penyata kewangan.

55. SENARAI SYARIKAT-SYARIKAT BERSEKuTu PADA 31 DISEMBER 2008

Syarikat-syarikat bersekutu adalah seperti berikut:


nama syarikat 2008 2007 aktiviti-aktiviti utama % % syarikat-syarikat bersekutu dipegang melalui telekom Multi-Media sdn bhd

Mahirnet Sdn Bhd 49 49 Pembangunan, pengurusan dan pemasaran produk pendidikan yang ditawarkan oleh institusi pendidikan tempatan dan luar negara secara elektronik

Mutiara.Com Sdn Bhd 30 30 Penyediaan perkhidmatan promosi komunikasi berasaskan Internet

syarikat-syarikat bersekutu dipegang melalui tM international berhad

Samart Corporation Public — 18.97 Mereka, melaksana dan memasang sistem telekomunikasi dan Company Limited* jualan serta pengedaran peralatan telekomunikasi di Thailand

Samart I-Mobile Public — 35.58 Pengedar aksesori telefon mudah alih dan gabungan kandungan Company Limited* dan pengurusan saluran pengedaran dan pengurusan khidmat

pelanggan serta sistem pengebilan telefon mudah alih 1900MHz

syarikat bersekutu dipegang melalui tM international (l) limited

Mobile Telecommunications — 49 Merancang, mereka bentuk, memasang, mengendali dan Company of Esfahan* menyelenggarakan rangkaian telekomunikasi selular GSM untuk

pelanggan di wilayah Esfahan, Iran



55. SENARAI SYARIKAT-SYARIKAT BERSEKuTu PADA 31 DISEMBER 2008 (SAMBuNgAN)


nama syarikat 2008 2007 aktiviti-aktiviti utama % % syarikat bersekutu dipegang melalui Celcom (Malaysia) berhad

Sacofa Sdn Bhd* — 20 Syarikat perdagangan atau perniagaan infrastruktur telekomunikasi dan perkhidmatan

syarikat bersekutu dipegang melalui Ct paging sdn bhd

C-Mobile Sdn Bhd* — 67.15 Menubuhkan rangkaian pengedaran bagi peniaga dan konsep kedai runcit berasaskan hak milik harta intelektual yang dimiliki oleh Celcom (Malaysia) Berhad

* Syarikat bersekutu ini telah diasingkan daripada Kumpulan berikutan pengasingan seperti yang didedahkan dalam nota 3 kepada penyata kewangan.

Semua syarikat bersekutu telah diperbadankan di Malaysia. Semua syarikat bersekutu mempunyai akhir tahun kewangan yang sama dengan Syarikat.

56. ANgKA-ANgKA BANDINgAN

(a) Berikutan pengasingan seperti yang diterangkan dalam nota 3 kepada penyata kewangan, keputusan Kumpulan TMI dari 1 Januari 2008 sehingga 25 April 2008 telah dibentangkan sebagai operasi yang ditamatkan sebagai satu barisan dalam Penyata Pendapatan yang Disatukan. Pengasingan tersebut telah diputuskan agar diambil kira sama seperti peninggalan (operasi) untuk tujuan pembentangan akaun di bawah FRS 5 “Aset Bukan Semasa Dipegang untuk Dijual dan Operasi yang Ditamatkan”. Angka-angka bandingan dalam Penyata Pendapatan bagi tahun 2007 telah dibentangkan semula dengan sewajarnya.

(b) pengelasan semula angka-angka bandingan tahun sebelumnya Dalam tahun kewangan semasa, Kumpulan telah mengkaji semula dan mengubah pembentangan perkara-perkara

yang berikut:

(i) keuntungan/kerugian pertukaran yang timbul daripada terjemahan pinjaman dalam mata wang asing. Keuntungan/kerugian pertukaran asing ini yang dahulunya didedahkan di bawah kos operasi lain, kini dibentangkan di bawah kos pembiayaan untuk menggambarkan kos efektif pinjaman dengan lebih baik.

(ii) pendapatan tertunda berhubung dengan geran kerajaan yang dikelaskan semula daripada belum bayar perdagangan dan lain-lain kepada liabiliti bukan semasa agar jenis bakinya dapat digambarkan dengan lebih baik. Kumpulan juga telah mengelaskan semula perbelanjaan zakat daripada kos operasi lain agar dibentangkan sebagai sebahagian daripada cukai dan zakat.


PENYATA KEWANGAN

56. ANgKA-ANgKA BANDINgAN (SAMBuNgAN)

(c) kesan-kesan pengelasan semula Kesan-kesan pengelasan semula seperti yang diterangkan dalam nota kecil (a) dan (b) di atas adalah ditunjukkan

di bawah:

seperti keputusan seperti dilaporkan daripada operasi pengelasan dibentangkan sebelum ini yang ditamatkan semula semula rM rM rM rM

kumpulan

penyata pendapatan bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember 2007 Susut nilai, penjejasan nilai dan pelunasan (4,143.5) 1,832.1 — (2,311.4) Kos operasi lain (10,676.6) 5,460.6 (150.9) (5,366.9) Kos pembiayaan (820.9) 427.3 — (393.6) Keuntungan pertukaran asing atas pinjaman — 109.6 152.8 262.4 Kos pembiayaan bersih (617.0) 456.6 152.8 (7.6) Cukai dan zakat (511.0) 487.1 (1.9) (25.8)

kunci kira-kira pada 31 Disember 2007 Pendapatan tertunda — — 59.5 59.5 Belum bayar perdagangan dan lain-lain 6,702.7 — (59.5) 6,643.2

syarikat

penyata pendapatan bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember 2007 Kos operasi lain (4,656.4) — (260.5) (4,916.9) Keuntungan pertukaran asing atas pinjaman — — 262.4 262.4 Kos pembiayaan bersih (313.3) — 262.4 (50.9) Cukai dan zakat (19.4) — (1.9) (21.3)

kunci kira-kira pada 31 Disember 2007 Pendapatan tertunda — — 46.2 46.2 Belum bayar perdagangan dan lain-lain 2,606.9 — (46.2) 2,560.7

57. MATA WANg

Semua amaun dinyatakan dalam Ringgit Malaysia (RM).

58. KELuLuSAN PENYATA KEWANgAN

Penyata Kewangan ini telah diluluskan untuk penerbitan selaras dengan resolusi Lembaga Pengarah pada 24 Februari 2009.


PeNyAtA PeNGArAhMENuRuT SEKSYEN 169(15) AKTA SYARIKAT, 1965

AKUAN berKANUN

Kami, Tan Sri Dato’ Ir Muhammad Radzi Hj Mansor dan Dato’ Zamzamzairani Mohd Isa, dua ahli daripada Pengarah-pengarah Telekom Malaysia Berhad, dengan ini menyatakan bahawa, pada pendapat Pengarah-pengarah, penyata kewangan di muka surat 208 hingga 329 telah dibentangkan supaya memberikan gambaran yang benar dan saksama berkenaan kedudukan Kumpulan dan Syarikat pada 31 Disember 2008 dan keputusan kewangan serta aliran tunai Kumpulan dan Syarikat bagi tahun kewangan berakhir pada tarikh tersebut adalah menurut Piawaian Pelaporan Kewangan, Piawaian Perakaunan yang Diluluskan oleh MASB di Malaysia untuk Entiti-entiti Selain daripada Entiti-entiti Persendirian dan peruntukan-peruntukan dalam Akta Syarikat, 1965.

Menurut resolusi Lembaga Pengarah bertarikh 24 Februari 2009.

tan sri Dato’ ir MuHaMMaD raDZi HJ MansorPengerusi

Dato’ ZaMZaMZairani MoHD isaKetua Pegawai Eksekutif Kumpulan

Saya, Datuk Bazlan Osman, Pengarah yang terutamanya bertanggungjawab terhadap pengurusan kewangan Telekom Malaysia Berhad, dengan sesungguh dan seikhlasnya mengaku bahawa pada sebaik-baik pengetahuan dan kepercayaan saya, penyata kewangan yang dibentangkan di muka surat 208 hingga 329 adalah betul, dan saya membuat pengakuan ini dengan bersungguh-sungguh mempercayai bahawa ianya benar dan menurut peruntukan Akta Akuan Berkanun, 1960.

Ditandatangani dan diakui )benar di Kuala Lumpur )pada 24 Februari 2009. ) Datuk baZlan osMan

Di hadapan saya:

Pesuruhjaya SumpahKuala Lumpur


PENYATA KEWANGAN

lAPorAN jUrUAUDit bebAsKEPADA AHLI-AHLI TELEKOM MALAYSIA BERHAD (NO. SYARIKAT 128740-P)

LAPORAN MENgENAI PENYATA KEWANgAN

Kami telah mengaudit penyata kewangan Telekom Malaysia Berhad, yang merangkumi kunci kira-kira pada 31 Disember 2008 bagi Kumpulan dan Syarikat, serta penyata pendapatan, penyata perubahan ekuiti dan penyata aliran tunai Kumpulan dan Syarikat bagi tahun kewangan berakhir pada tarikh tersebut, dan ringkasan dasar-dasar perakaunan penting serta nota-nota penjelasan lain, seperti dibentangkan di muka surat 208 hingga 329.

tanggungjawab pengarah-pengarah terhadap penyata kewanganPengarah-pengarah Syarikat adalah bertanggungjawab terhadap penyediaan dan pembentangan saksama penyata kewangan ini mengikut Piawaian Perakaunan yang Diluluskan oleh Lembaga Piawaian Perakaunan Malaysia (MASB) di Malaysia untuk Entiti-entiti Selain daripada Entiti-entiti Persendirian dan Akta Syarikat, 1965. Tanggungjawab ini termasuk: merancang, melaksana dan mengekalkan kawalan dalaman yang berkenaan dengan penyediaan dan pembentangan saksama penyata kewangan yang bebas daripada salah nyata penting, sama ada disebabkan oleh penipuan atau kesilapan; pemilihan dan pelaksanaan dasar-dasar perakaunan yang sesuai; dan membuat anggaran perakaunan yang munasabah dalam mana-mana keadaan.

tanggungjawab JuruauditTanggungjawab kami adalah memberi pendapat mengenai penyata kewangan ini berdasarkan audit kami. Kami telah menjalankan audit kami menurut piawaian pengauditan yang diluluskan di Malaysia. Piawaian ini menghendaki kami mematuhi keperluan-keperluan beretika serta merancang dan menjalankan audit untuk mendapat jaminan munasabah bahawa penyata kewangan ini adalah bebas daripada salah nyata penting.

Sesuatu audit melibatkan pelaksanaan prosedur-prosedur untuk mendapatkan bukti audit mengenai amaun dan pendedahan dalam penyata kewangan. Prosedur-prosedur yang dipilih adalah berdasarkan pertimbangan kami, termasuk penilaian risiko salah nyata penting penyata kewangan, sama ada disebabkan oleh penipuan atau kesilapan. Dalam membuat penilaian risiko ini, kami mengambil kira kawalan dalaman yang berkaitan dengan penyediaan dan pembentangan saksama penyata kewangan Syarikat untuk merancang prosedur-prosedur audit yang sesuai dalam keadaan sedemikian, tetapi bukan untuk tujuan memberi suatu pendapat mengenai keberkesanan kawalan dalaman Syarikat. Sesuatu audit juga termasuk penilaian kesesuaian dasar-dasar perakaunan yang digunakan dan kemunasabahan anggaran perakaunan yang dibuat oleh Pengarah-pengarah, serta penilaian pembentangan keseluruhan penyata kewangan ini.

Kami percaya bahawa bukti audit yang telah kami peroleh adalah mencukupi dan wajar untuk memberi asas bagi pendapat audit kami.

pendapatPada pendapat kami, penyata kewangan ini telah disediakan dengan sewajarnya mengikut peruntukan Piawaian Perakaunan yang Diluluskan oleh MASB di Malaysia untuk Entiti-entiti Selain daripada Entiti-entiti Persendirian dan Akta Syarikat, 1965 bagi memberi pandangan yang benar dan saksama mengenai kedudukan kewangan Kumpulan dan Syarikat pada 31 Disember 2008 serta prestasi kewangan dan aliran tunainya bagi tahun berakhir pada tarikh tersebut.

LAPORAN MENgENAI KEPERLuAN uNDANg-uNDANg DAN PENgAWALSELIAAN YANg LAIN

Menurut keperluan Akta Syarikat, 1965 di Malaysia, kami juga melaporkan perkara-perkara berikut:

(a) Pada pendapat kami, rekod perakaunan dan rekod-rekod lain serta buku daftar yang dikehendaki oleh Akta tersebut untuk disimpan oleh Syarikat dan syarikat-syarikat subsidiarinya yang mana kami telah bertindak sebagai juruaudit, telah disimpan dengan sempurna mengikut peruntukan Akta tersebut.

(b) Kami telah mempertimbangkan penyata-penyata kewangan dan laporan-laporan juruaudit bagi semua syarikat subsidiari yang kami tidak bertindak sebagai juruaudit, yang ditunjukkan dalam nota 53 kepada penyata kewangan.


lAPorAN jUrUAUDit bebAsKEPADA AHLI-AHLI TELEKOM MALAYSIA BERHAD (NO. SYARIKAT 128740-P)

LAPORAN MENgENAI KEPERLuAN uNDANg-uNDANg DAN PENgAWALSELIAAN YANg LAIN (SAMBuNgAN)

Menurut keperluan Akta Syarikat, 1965 di Malaysia, kami juga melaporkan perkara-perkara berikut: (sambungan)

(c) Kami berpuas hati bahawa penyata-penyata kewangan syarikat-syarikat subsidiari yang telah disatukan dengan penyata kewangan Syarikat adalah dalam bentuk dan kandungan yang sesuai dan wajar bagi tujuan penyediaan penyata kewangan Kumpulan dan kami telah menerima maklumat serta penjelasan yang memuaskan yang kami perlukan bagi tujuan tersebut.

(d) Laporan-laporan audit mengenai penyata-penyata kewangan syarikat-syarikat subsidiari tidak mengandungi sebarang teguran atau sebarang komen negatif yang dibuat mengikut Seksyen 174(3) Akta tersebut.

PERKARA-PERKARA LAIN

Laporan ini dibuat hanya kepada ahli-ahli Syarikat, sebagai sebuah badan, menurut Seksyen 174 Akta Syarikat, 1965 di Malaysia dan bukan untuk tujuan lain. Kami tidak bertanggungjawab terhadap sesiapa yang lain mengenai kandungan laporan ini.

priCeWaterHouseCoopers tHayaparan a/l s. sangarapillai(No. AF: 1146) (No. 2085/09/10 (J))Akauntan Berkanun Akauntan Berkanun

Kuala LumpurTarikh: 24 Februari 2009


PENYATA KEWANGAN

MAKLUMAT LAIN

PerANGKAAN PeGANGAN sAhAMSETAKAT 20 MAc 2009

ANALISIS PEgANgAN SAHAMModal sahamModal Saham yang dibenarkan : RM5,000,003,021

Modal Diterbitkan dan : RM3,577,404,906 terdiri daripada 3,577,401,980 saham-saham biasa bernilai RM1 sesaham, Modal Berbayar Satu (1) Saham Hak Istimewa Keutamaan Boleh Tebus bernilai RM1.00; 2,000 Saham

Keutamaan Boleh Tebus Tidak Boleh Tukar (NCRPS) Kelas C bernilai RM1.00 sesaham dan 925 NCRPS Kelas D bernilai RM1.00 sesaham.

Hak Mengundi : Satu hak mengundi untuk satu saham biasa. Saham Istimewa, NCRPS Kelas C dan NCRPS Kelas D tiada hak mengundi selain dari yang

dinyatakan masing-masing dalam catatan 12(a) dan 15(a)(j), penyata kewangan.

PENgAgIHAN PEgANgAN SAHAM pemegang saham saham Malaysia asing Malaysia asing

saiz pegangan no. % no. % no. % no. %Kurang dari 100 534 2.37 7 0.03 4,148 0.00 157 0.00100 – 1,000 8,251 36.49 211 0.93 7,169,097 0.20 156,100 0.001,001 – 10,000 11,461 50.68 341 1.51 39,204,602 1.10 1,394,757 0.0410,001 – 100,000 995 4.40 203 0.90 26,907,506 0.75 8,309,191 0.23100,001 – 178,870,244 (kurang dari 5% daripada modal yang diterbitkan) 239 1.06 366 1.62 703,757,646 19.67 586,425,978 16.39178,870,244 dan lebih 4 0.02 0 0.00 2,204,072,798 61.61 0 0.00JuMlaH 21,484 95.02 1,128 4.99 2,981,115,797 83.33 596,286,183 16.67

PENgAgIHAN SAHAM KEuTAMAAN MENuRuT KELAS MASINg-MASINg

saham istimewa nCrps kelas C nCrps kelas Dpemegang saham saham pemegang saham saham pemegang saham saham

kategori Malaysia % Malaysia % Malaysia % Malaysia % Malaysia % Malaysia %Kurang dari 100 1 100.00 1 100.00 1 33.33 25 1.25 0 0.00 0 0.00100 – 1,000 0 0.00 0 0.00 1 33.33 400 20.00 2 100.00 925 100.001,001 – 10,000 0 0.00 0 0.00 1 33.33 1,575 78.75 0 0.00 0 0.00JuMlaH 1 100.00 1 100.00 3 100.00 2,000 100.00 2 100.00 925 100.00

KEPENTINgAN LANgSuNg DAN TIDAK LANgSuNg PENgARAH-PENgARAH DALAM SYARIKAT DAN PERBADANAN YANg BERKAITAN SETAKAT 20 MAc 2009Menurut Daftar Pegangan Saham Pengarah-pengarah, kepentingan langsung dan tidak langsung pengarah-pengarah dalam saham dan opsyen Syarikat adalah seperti berikut:-

bilangan saham biasa bernilai rM1.00 sesaham

kepentingan dalam tM langsung tidak langsung %Tan Sri Dato’ Ir Muhammad Radzi Hj Mansor 122,000 — *

Dato’ Zamzamzairani Mohd Isa 32,000# 4,000@ *

Datuk Bazlan Osman 2,000 — *

bilangan opsyen ke atas saham biasa bernilai rM1.00 sesaham

kepentingan dalam tM langsung tidak langsung Jumlah %

Dato’ Zamzamzairani Mohd Isa 450,000 75,000^ 525,000 *

Datuk Bazlan Osman 490,000 — 490,000 *

nota:

# Termasuk kepentingan melalui Al-Wakalah Nominees (Tempatan) Sdn Bhd@ Secara tidak langsung melalui pegangan saham TM oleh isteri^ Secara tidak langsung melalui pegangan opsyen ke atas saham TM oleh isteri* Kurang dari 0.01%


seNArAi 30 PeMeGANG sAhAM UtAMASETAKAT 20 MAc 2009

bil. namabil. saham

Dipegangperatus

(%)

1. Khazanah Nasional Berhad 1,219,956,146 34.10

2. Employees Provident Fund Board 512,245,725 14.32

3. Khazanah Nasional BerhadExempt An

274,781,027 7.68

4. Amanah Raya Nominees (Tempatan) Sdn BhdSkim Amanah Saham Bumiputera

197,089,900 5.51

5. Lembaga Tabung Haji 98,579,136 2.76

6. Cimsec Nominees (Tempatan) Sdn BhdExempt An For TM ESOS Management Sdn Bhd (TM ESOS)

97,699,930 2.73

7. Permodalan Nasional Berhad 66,478,800 1.86

8. HSBC Nominees (Asing) Sdn BhdExempt An For Morgan Stanley & Co. International PLC (IPB Client ACCT)

50,131,900 1.40

9. Valuecap Sdn Bhd 42,428,900 1.19

10. Citigroup Nominees (Asing) Sdn BhdExempt An For Mellon Bank (Mellon)

36,676,719 1.03

11. HSBC Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd.Nomura Asset Mgmt Malaysia For Employees Provident Fuud

36,380,000 1.02

12. Amanah Raya Nominees (Tempatan) Sdn BhdAmanah Saham Wawasan 2020

33,152,200 0.93

13. Kumpulan Wang Persaraan (Diperbadankan) 32,304,100 0.90

14. HSBC Nominees (Asing) Sdn BhdExempt An For JPMorgan Chase Bank, National Association (U.S.A)

25,800,500 0.72

15. Citigroup Nominees (Asing) Sdn BhdExempt An For Mellon Bank (ABNAMRO Mellon)

20,920,300 0.58

16. Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn BhdExempt An for Prudential Fund Management Berhad

18,270,800 0.51

17. Amanah Raya Nominees (Tempatan) Sdn BhdPublic Islamic Dividend Fund

15,847,000 0.44

18. HSBC Nominees (Asing) Sdn BhdBNY Brussels For The Royal Bank Of Scotland Group Pension Fund

14,771,200 0.41

19. Malaysia Nominees (Tempatan) Sendirian BerhadGreat Eastern Life Assurance (Malaysia) Berhad (Par 1)

14,208,100 0.40

20. HSBC Nominees (Asing) Sdn BhdExempt An For JPmorgan Chase Bank, National Association (U.K.)

12,846,900 0.36

21. Pertubuhan Keselamatan Sosial 12,356,900 0.35

22. HSBC Nominees (Asing) Sdn BhdExempt An For JPmorgan Chase Bank, National Association (BVI)

11,000,000 0.31

23. Amanah Raya Berhad (Tempatan) Sdn BhdPublic Islamic Equity Fund

10,936,600 0.31

24. Amsec Nominees (Tempatan) Sdn BhdAmtrustee Berhad For CIMB Islamic Dali Equity Growth Fund (UT-CIMB-DALI)

10,330,300 0.29

MAKLUMAT LAIN


bil. namabil. saham

Dipegangperatus

(%)

25. Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn BhdExempt An For American International Assurance Berhad

10,269,000 0.29

26. HSBC Nominees (Asing) Sdn BhdExempt An For J.P Morgan Bank Luxembourg S.A

9,751,200 0.27

27. Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn BhdING Insurance Berhad (INV-IL PAR)

9,444,500 0.26

28. Amanah Raya Nominees (Tempatan) Sdn BhdAmanah Saham Didik

9,150,000 0.26

29. HSBC Nominees (Asing) Sdn BhdExempt An For J.P Morgan Chase Bank, National Association (U.A.E)

9,128,889 0.26

30. HSBC Nominees (Asing) Sdn BhdExempt An For The Hong Kong And Shanghai Banking Corporation Limited(HBFS-I CLT ACCT)

8,634,400 0.24

JuMlaH 2,921,571,072 81.69

PEgANgAN SAHAM BAgI PEMEgANg SAHAM uTAMA (5% DAN LEBIH)di dalam buku daftar pemegang saham utama

bil. nama

saham Dipegang peratus (%)

langsung tidak langsung langsung tidak langsung

1. Khazanah Nasional Berhad 1,494,737,173 — 41.78 —2. Employees Provident Fund Board (EPF) 512,495,225 58,526,800* 14.33 1.64

3. Amanah Raya Nominees (Tempatan) Sdn Bhd – Skim Amanah Saham Bumiputera

203,575,100 — 5.69 —

JuMlaH 2,210,807,498 58,526,800 61.80 1.64

* EPF dianggap mempunyai kepentingan melalui pegangan saham TM yang diuruskan bagi pihak EPF oleh Pengurus-pengurus Portfolio lain di bawah Seksyen 6A Akta Syarikat, 1965.


MoDAl sAhAM DibeNArKAN DAN DiterbitKAN

1. MODAL SAHAM DIBENARKAN

Modal saham yang dibenarkan Syarikat setakat 20 Mac 2009 adalah RM5,000,003,021 terdiri daripada 5,000,000,000 saham biasa bernilai RM1.00 sesaham; Satu (1) Saham Hak Istimewa Keutamaan Boleh Tebus bernilai RM1.00; 1,000 Saham Keutamaan Boleh Tebus (RPS) Kelas A bernilai RM0.01 sesaham, 1,000 RPS Kelas B bernilai RM0.01 sesaham; 2,000 Saham Keutamaan Boleh Tebus Tidak Boleh Tukar (NCRPS) Kelas C bernilai RM1.00 sesaham dan 1,000 NCRPS Kelas D bernilai RM1.00 sesaham. Perubahan dalam modal saham dibenarkan adalah seperti berikut:

pertambahan Modal saham Jumlah Modal saham tarikh Dibenarkan (rM) Jenis saham Dibenarkan (rM)

12/10/1984 1,000,000.00 Saham Biasa 1,000,000.00

06/08/1984 4,999,000,000.00 Saham Biasa 5,000,000,000.00

11/09/1990 1.00 Saham Khas 5,000,000,001.00

31/03/2003 10.00 RPS Kelas A 5,000,000,011.00

31/03/2003 10.00 RPS Kelas B 5,000,000,021.00

08/05/2007 2,000.00 NCRPS Kelas C 5,000,002,021.00

08/05/2007 1,000.00 NCRPS Kelas D 5,000,003,021.00

2. MODAL TERBITAN DAN MODAL BERBAYAR

Modal terbitan dan modal berbayar Syarikat setakat 20 Mac 2009 adalah RM3,577,404,906 terdiri daripada 3,577,401,980 saham biasa bernilai RM1.00 sesaham; Satu (1) Saham Hak Istimewa Keutamaan Boleh Tebus bernilai RM1.00; 2,000 NCRPS Kelas C bernilai RM1.00 sesaham dan 925 NCRPS Kelas D bernilai RM1.00 sesaham.

Perubahan dalam modal saham terbitan dan modal berbayar adalah seperti berikut:-

bil. saham tarikh diperuntukkan keterangan Jumlah (rM)

31/12/1984 2 Tunai 2

31/12/1986 9,999,998 Tunai 10,000,000

31/12/1987 490,000,000 Terbitan Bonus berasaskan 49 saham biasa bagi setiap 1 saham biasa sedia ada yang dipegang 500,000,000

11/09/1990 1,000,000,000 Terbitan Bonus berasaskan 2 saham biasa bagi setiap 1 saham biasa sedia ada yang dipegang 1,500,000,000

11/09/1990 1 Saham Hak Istimewa Keutamaan Boleh Tebus 1,500,000,001

29/10/1990 – 470,500,000 Pelaksanaan opsyen di bawah Skim opsyen saham 31/12/1990 kakitangan (ESOS) 1,970,500,001

31/12/1992 9,249,000 Tunai 1,979,749,001

MAKLUMAT LAIN


bil. saham tarikh diperuntukkan keterangan Jumlah (rM)

31/12/1993 6,067,000 Terbitan menurut pelaksanaan opsyen di bawah ESOS 1,985,816,001




06/06/1997 10,920 Eurobond – Penukaran 4% Bon Boleh Tukar tamat tempoh pada tahun 2004 1,999,090,921

20/06/1997 999,545,460 Terbitan Bonus berasaskan 1 saham biasa bagi setiap 2 saham biasa sedia ada yang dipegang 2,998,636,381

31/12/1998 398,500 Terbitan menurut pelaksanaan opsyen di bawah ESOS 2,999,034,881





01/01/2003 – 71,503,000 Terbitan menurut pelaksanaan opsyen di bawah ESOS 3,238,510,381 11/12/2003

12/12/2003 1,000 RPS Kelas A bernilai RM0.01 sesaham 3,238,510,391

12/12/2003 1,000 RPS Kelas B bernilai RM0.01 sesaham 3,238,510,401






20/07/2007 (1,000) Penebusan RPS Kelas A bernilai RM0.01 sesaham 3,435,261,891

20/07/2007 (1,000) Penebusan RPS Kelas B bernilai RM0.01 sesaham 3,435,261,881

20/07/2007 2,000 NCRPS Kelas C bernilai RM1.00 sesaham 3,435,263,881

20/07/2007 925 NCRPS Kelas D bernilai RM1.00 sesaham 3,435,264,806


17/03/2008 – 137,592,300 Tunai – diterbitkan untuk TM ESOS Management Sdn Bhd 3,577,404,906 31/12/2008 sebagai Pemegang Amanah bagi pelaksanaan ESOS Khas

nota: Penzahiran mengenai pertambahan dalam modal saham terbitan dan berbayar menurut ESOS dibuat secara tahunan.


NilAi bUKU bersih tANAh & bANGUNANPADA 31 DISEMBER 2008

nilai buku nilai buku pegangan kekal pegangan pajak tanah lain* tanah terkecuali** bersih bersih tanah bangunan bilangan kawasan bilangan kawasan bilangan kawasan bilangan kawasan rM rM lokasi lot (’000 kp) lot (’000 kp) lot (’000 kp) lot (’000 kp) (juta) (juta)

1. Wilayah Persekutuan a. Kuala Lumpur 25 1,360 4 196 4 426 — — 92.8 809.5 b. Labuan — — 6 511 3 187 — — — — c. Putrajaya — — — — 1 20 — — — —

2. Selangor 13 10,327 22 25,047 4 388 79 15,507 176.9 408.3

3. Perlis — — 4 52 — — 11 596 0.5 1.9

4. Perak 4 17 17 778 6 191 113 8,194 4.8 34.2

5. Pulau Pinang 1 3 15 919 — — 49 8,164 4.8 43.5

6. Kedah 8 487 14 1,491 — — 49 2,843 8.3 57.5

7. Johor 4 106 27 1,387 16 414 109 10,993 7.4 53.7

8. Melaka 9 1,086 24 62,436 — — 24 4,052 16.7 201.2

9. Negeri Sembilan 8 46,589 10 330 2 176 55 3,103 1.8 26.4

10. Terengganu — — 16 797 1 44 46 5,195 0.8 37.4

11. Kelantan — — 8 356 5 173 35 2,058 0.7 11.9

12. Pahang 3 43 29 1,692 13 1,105 72 6,316 4.1 53.1

13. Sabah — — 15 619 4 117 69 25,981 5.8 57.8

14. Sarawak 5 202 26 925 9 62 103 11,383 25.0 64.5

Jumlah 80 60,220 237 97,536 68 3,303 814 104,385 350.4 1,860.9

Tidak ada sebarang penilaian semula dibuat bagi mana-mana tanah dan bangunan

* Surat ikatan hak milik bagi tanah lain belum lagi didaftarkan atas nama Syarikat. Sementara menunggu keputusan dari pihak-pihak berkuasa yang berkenaan, tanah-tanah tersebut tidak dikelaskan mengikut tempoh pajakan dan keluasan tanah adalah berdasarkan anggaran.

** Tanah terkecuali ialah tanah yang terletak di luar Wilayah Persekutuan sama ada tanah diberi milik, tanah rizab yang dimiliki oleh Kerajaan Persekutuan atau yang diduduki, diguna, dikawal dan diurus oleh Kerajaan Persekutuan untuk tujuan persekutuan (di Melaka, Pulau Pinang, Sabah dan Sarawak) sepertimana disebut di dalam Seksyen 3(2) Akta Perkhidmatan Telekomunikasi (Syarikat Pengganti), 1985. Kerajaan telah bersetuju untuk memajakkan tanah-tanah ini kepada Telekom Malaysia Berhad bagi tempoh 60 tahun dengan opsyen untuk melanjutkan tempoh pajakannya, di bawah Artikel 85 dan 86 Perlembagaan Persekutuan.

MAKLUMAT LAIN


PeNGGUNAAN hArtA tANAhPADA 31 DISEMBER 2008

satelit/ kedai tM/ Menara stesen primatel/ universiti/ teleko- stesen bangunan stor/ kabel tempat pusat kolej munikasi/ lokasi ibu sawat pemancar pejabat kediaman gudang Dasar laut peranginan perniagaan latihan pelancongan

1. Wilayah Persekutuan

a. Kuala Lumpur 13 2 6 6 — — — — 1 1

b. Labuan 1 — 1 — — 2 — — — —

2. Selangor 75 8 8 7 4 — — 4 1 —

3. Perlis 8 1 1 2 1 — — 1 — —

4. Perak 85 10 3 12 2 — — 4 1 —

5. Pulau Pinang 40 1 3 4 2 1 1 4 — —

6. Kedah 44 7 1 3 1 — 1 4 — 1

7. Johor 90 11 3 3 2 1 — 2 — —

8. Melaka 30 1 1 1 1 2 — 2 1 —

9. Negeri Sembilan 45 8 3 2 — — 4 2 — —

10. Terengganu 44 4 2 3 2 — — 2 1 —

11. Kelantan 30 2 2 4 2 — — — — —

12. Pahang 56 14 2 11 2 3 4 — — —

13. Sabah 46 18 1 3 2 3 1 4 — —

14. Sarawak 76 24 2 8 2 3 — 3 1 —


DireKtori KUMPUlAN

IBu PEJABAT

Aras 51, Sayap UtaraMenara TMJalan Pantai Baharu50672 Kuala LumpurTel : 03-2240 9494 : 101 Panggilan Bantuan Operator (Domestik dan Antarabangsa) : 103 Perkhidmatan Pertanyaan Direktori : 100 Untuk Segalanya Mengenai TMFaks : 03-2283 2415Laman Web : www.tm.com.my

Perniagaan Retailperkhidmatan pelangganAras 3Menara TM Annexe 1Jalan Pantai Baharu50672 Kuala LumpurTel : 100Faks : 03-7960 6020

service assurance CenterTingkat BawahKompleks TM Cyberjaya3300 Lingkaran Usahawan 1 Timur63000 CyberjayaSelangorTel : 1-800-88-9947

gitn sdn bhdIbu PejabatAras 31, Menara TMJalan Pantai Baharu50672 Kuala LumpurTel : 03-2245 0000Faks : 03-2240 0709

tM applied business sdn bhdIbu PejabatAras 16, Menara 2Faber TowerJalan Desa BahagiaTaman DesaJalan Klang Lama58100 Kuala LumpurTel : 03-7984 4989Faks : 03-7980 1605

Pejabat CyberjayaAras 2 Kompleks TM Cyberjaya3300 Lingkaran Usahawan 1 Timur63000 Cyberjaya, SelangorTel : 03-8318 1706Faks : 03-8318 1721

tM research & Development sdn. bhdIbu PejabatMenara Idea, UPM–MTDCTechnology Incubation CentreLebuh Silikon43400 SerdangSelangorTel : 03-8944 1820Faks : 03-8945 1591

vaDs berhadAras 15, Plaza VADSNo. 1, Jalan Tun Mohd FuadTaman Tun Dr Ismail60000 Kuala LumpurTel : 03-7712 8888Faks : 03-7728 2584

tM sales & services sdn bhdIbu PejabatAras 18Menara Mutiara BangsarJalan Liku Off Jalan Riong Bangsar59100 Kuala LumpurTel : 03-2297 1200Faks : 03-2282 7799

tMpoint

kUALA LUMPUR (8)

MuziumBangunan Muzium TMJalan Raja Chulan50200 Kuala Lumpur

Jalan tarNo. 374, Tingkat BawahWisma CS HolidayJalan Tuanku Abdul Rahman50100 Kuala Lumpur

pandan indahL1/O2, Tingkat BawahMenara MaxisegarJalan Pandan Indah 4/2Pandan Indah55100 Kuala Lumpur

Menara tMTingkat Bawah, Menara TMJalan Pantai Baharu50672 Kuala Lumpur

bangsarNo. 8 & 10, Tingkat BawahJalan Telawi 5Bangsar Baru59100 Kuala Lumpur

setapakIbusawat TM Setapak44, Persiaran Kuantan53200 Kuala Lumpur

kepongNo. 67Jalan Metro Perdana Barat 1Taman UsahawanKepong Utara52100 KepongKuala Lumpur

taman DesaTingkat BawahWisma TM Taman DesaJalan Desa Utama58100 Kuala Lumpur

MAKLUMAT LAIN


SELANGoR (18)

shah alamBangunan TM Shah AlamPersiaran DamaiSeksyen 1140000 Shah AlamSelangor

ampang42, Jalan Mamanda 7Ampang Point68000 AmpangSelangor

rawangLot 21, Jalan Maxwell48000 RawangSelangor

kuala kubu bahruBangunan TMJalan Dato’ Balai44000 Kuala Kubu BahruSelangor

bukit rajaJalan Meru41050 KelangSelangor

bantingNo. 1-1-1A, Jalan Suasa 142700 BantingSelangor

kuala selangorBangunan TM, Jalan Klinik45000 Kuala SelangorSelangor

sabak bernam27, Jalan Raja Chulan45200 Sabak BernamSelangor

port klangNo. 57 & 59, Jalan Cungah42000 Port KlangSelangor

Damansara utamaNo. 91-93, Jalan SS 21/1ADamansara Utama47400 Petaling JayaSelangor

petaling JayaNo. 22 & 24Jalan Yong Shook Lin46050 Petaling JayaSelangor

kajangNo. 37 & 38Jalan Tun Abdul Aziz43000 KajangSelangor

CyberjayaTingkat BawahTM IT Complex3300 Lingkaran Usahawan 1 Timur60000 CyberjayaSelangor

serdangNo. 36, Jalan Dagang SB 4/2Taman Sungai Besi Indah43300 Seri KembanganSelangor

kelana JayaUnit 109B, Tingkat BawahKelana Park View TowerNo. 1, Jalan SS 6/247301 Kelana JayaSelangor

taipanNo. 27 & 29Jalan USJ 10/1A47620 Subang JayaSelangor

puchongNo. 12 & 13, Jalan Kenari 5Bandar Puchong Jaya47100 PuchongSelangor

sunway DamansaraTingkat Bawah & Tingkat 1Unit C-08, Jalan PJU 5/17Dataran Sunway47810 Kota DamansaraSelangor

JohoR (13)

Johor bahruJalan Abdullah Ibrahim80672 Johor BahruJohor

skudaiTingkat Bawah, Ibusawat TMBatu 9½, Jalan Skudai81300 SkudaiJohor

pontianTingkat 1, Ibusawat TMJalan Alsagoff82000 PontianJohor

kluangNo. 1 & 2Jalan Dato’ Teoh Siew Khor56000 Kluang, Johor

segamatNo. 22, Jalan Sultan85000 SegamatJohor

batu pahat39, Jalan Rahmat83000 Batu PahatJohor

MuarNo. 5-5 & 5-6Tingkat BawahJalan Ibrahim84000 Muar, Johor

kota tinggiNo. 2 & 4, Jalan IndahTaman Medan Indah81900 Kota TinggiJohor

kulaiLot 435Jalan Kenanga 29/11Taman Indah Putra81100 KulaiJohor

pelangiWisma TM PelangiJalan Sutera 3Taman Sentosa80150 Johor BahruJohor

MersingLot 384, Jalan Ismail86800 MersingJohor

yong pengNo. 18, Tingkat BawahJalan BayanTaman Semberong83700 Yong PengJohor

pasir gudangNo. 23 A, Tingkat BawahJalan Bandar Pusat Perdagangan81700 Pasir GudangJohor

NEGERI SEMBILAN (4)

serembanNo. 176 & 177Tingkat BawahJalan Dato’ Bandar Tunggal70000 SerembanNegeri Sembilan

port DicksonNo. 25, Jalan MahajayaPD Center Point71000 Port DicksonNegeri Sembilan

kuala pilahJalan Bahau72000 Kuala PilahNegeri Sembilan


DireKtori KUMPUlAN

tampinJalan Besar73000 TampinNegeri Sembilan

MELAkA (3)

Melaka527 & 529 A, Plaza MelakaJalan Gajah Berang75200 Melaka

alor gajahBatu 14½Jalan Melaka Kendong78000 Alor GajahMelaka

Menara pertamTingkat BawahMenara PertamJalan Batu Berendam BBP 2Taman Batu Berendam Putra75350 Melaka

kEDAh/PERLIS (6)

kangarJalan Bukit LagiPekan Kangar01000 KangarPerlis

alor setarKompleks KristalJalan Kolam Air05672 Alor SetarKedah

Jitra19A, Jalan PJ 1Pekan Jitra 206000 JitraKedah

langkawiJalan Pandak Mayah 607000 Pekan KuahLangkawiKedah

sungai petaniBangunan TM, Jalan Petani08000 Sungai PetaniKedah

kulimNo. 4 & 5Jalan Tunku Asaad09000 KulimKedah

PULAU PINANG (5)

bayan baruNo. 68, Jalan Mahsuri11950 Bayan BaruPulau Pinang

Jalan burmahJalan Burmah10150 GeorgetownPulau Pinang

butterworthWisma TM ButterworthTingkat BawahJalan Bagan Luar12000 ButterworthPulau Pinang

bukit MertajamJalan Arumugam Pillai14000 Bukit MertajamPulau Pinang

sungai bakap1282, Jalan Besar14200 Sungai BakapPulau Pinang

PERAk (13)

ipoh WismaWisma TMJalan Sultan Idris Shah30672 IpohPerak

batu gajahBangunan TMJalan Dewangsa31000 Batu GajahPerak

ipoh tasekJalan Sultan Azlan Shah Utara31400 IpohPerak

kamparBangunan TMJalan Baru31900 KamparPerak

taipingBangunan TMJalan Berek34672 TaipingPerak

teluk intanBangunan TMJalan Jawa36672 Teluk IntanPerak

parit buntar36, Persiaran PerwiraPusat Bandar34200 Parit BuntarPerak

kuala kangsarBangunan TMJalan Raja Chulan33000 Kuala KangsarPerak

gerikWisma KosekJalan Takong Datoh33300 GerikPerak

sungai siputNo. 188, Jalan Besar31100 Sungai SiputPerak

sitiawan179 & 180Taman Sitiawan Maju32000 SitiawanPerak

tapahBangunan TMJalan Stesyen35672 TapahPerak

tanjung MalimNo. 27, Jalan CahayaTaman Anggerik Desa35900 Tanjung MalimPerak

kELANTAN (5)

kota bharuJalan Doktor15000 Kota BharuKelantan

pasir Mas606, Jalan Masjid Lama17000 Pasir MasKelantan

tanah Merah4088, Jalan Ismail Petra17500 Tanah MerahKelantan

kuala kraiLot 1522Jalan Tengku Zainal Abidin18000 Kuala KraiKelantan

pasir puteh258BJalan Sekolah Laki-laki16800 Pasir PutehKelantan

MAKLUMAT LAIN


TERENGGANU (4)

kuala terengganuTingkat 1, Bangunan TMJalan Sultan Ismail20200 Kuala TerengganuTerengganu

kemamanJalan Masjid, Chukai24000 KemamanTerengganu

DungunJalan Nibong23000 DungunTerengganu

JertehTingkat Bawah, Lot 174Jalan Tuan Hitam22000 JertehTerengganu

PAhANG (6)

kuantanG08 & G09, Tingkat BawahBangunan Mahkota SquareJalan Mahkota25000 KuantanPahang

pekanNo. 87, Jalan Sultan Abdullah26600 PekanPahang

MentakabJalan Tun Razak28400 MentakabPahang

bentong111, Bangunan Persatuan Bola SepakJalan Ah Peng28700 BentongPahang

kuala lipis10, Jalan Bukit Bius27200 Kuala LipisPahang

raubJalan Kuala Lipis27600 RaubPahang

SARAWAk (11)

batu lintangJalan Batu Lintang93200 KuchingSarawak

padang MerdekaTingkat BawahBangunan Yayasan SarawakLot 2, Section 24Jalan Barrack/Masjid93000 KuchingSarawak

pendingJalan Gedong93450 PendingSarawak

sri amanJalan Club95000 Sri AmanSarawak

MiriJalan Post98000 MiriSarawak

limbangJalan Kubu98700 LimbangSarawak

lawasJalan Punang98850 LawasSarawak

bintuluJalan Law Gek Soon97000 BintuluSarawak

sibuPersiaran Brooke96000 SibuSarawak

sarikeiJalan Berek96100 SarikeiSarawak

kapitJalan Kapit By Pass96800 KapitSarawak

SABAh (9)

sadong JayaTingkat BawahLot 68 & 69, Blok JSadong Jaya, Karamunsing88100 Kota KinabaluSabah

tanjung aruLot B3, B3A & B5Tingkat BawahPlaza Tanjung AruJalan Mat SallehTanjung Aru88100 Kota KinabaluSabah

tawauTB 307, Blok 35Kompleks FajarJalan Perbandaran91000 TawauSabah

lahad DatuTingkat Bawah, MDLD 3307Kompleks FajarJalan Segama91100 Lahad DatuSabah

sandakanTingkat 6Wisma Khoo Siak ChiewJalan Buli Sim Sim90000 SandakanSabah

Alamat Surat Menyurat:-Beg Berkunci 4490009 SandakanSabah

keningauPusat KomersialJalan Arusap Off Jalan MasakBlok B7, Lot 13 & 1489007 KeningauSabah

beaufortChoong StreetP.O. Box 26989807 BeaufortSabah

kudatJalan Wan SiakP.O. Box 34089058 KudatSabah

labuanBangunan TMJalan Dewan87000 Wilayah Persekutuan Labuan


DireKtori KUMPUlAN

Perniagaan WholesaleIbu PejabattM WholesaleAras 17, Sayap UtaraMenara TMJalan Pantai Baharu50672 Kuala LumpurMalaysiaTel : 03-2240 4499Faks : 03-2240 8590

Fiberail sDn bHDTingkat 7, Wisma TMJalan Desa UtamaPusat Bandar Taman Desa58100 Kuala LumpurTel : 03-7980 9696Faks : 03-7980 9900Laman web: www.fiberail.com.

my

FibreCoMM netWork (M) sDn bHDAras 37, Menara TMOff Jalan Pantai Baharu50672 Kuala LumpurMalaysiaTel : 03 2240 1843Faks : 03 2240 5001Laman web: www.fibrecomm.

net.my

Perniagaan globalIbu PejabattM globalAras 54, Menara TMJalan Pantai Baharu50672 Kuala LumpurTel : 03-2240 5500

03-2240 8282Faks : 03-7956 0208

03-7956 6733

PEJABAT TM SERANTAU (TMRo)

uniteD kingDoMTelekom Malaysia (UK) LimitedSt. Martin’s House16 St. Martin’s Le GrandLondon EC1A 4ENUnited KingdomTel : +44 (0) 207 397 8579Faks : +44 (0) 207 397 8400E-mel: general@tmeurope.

co.uk

amerika syarikatTelekom Malaysia (USA) Inc8320 Old Courthouse RoadSuite 420Vienna VA 22182USATel : +1 703 467 5962Faks : +1 703 467 5966E-mel: [email protected]

Hong kongTelekom Malaysia(Hong Kong) LimitedRoom 1612, 16th FloorTower 1 Silvercord30 Canton Road, TsimshatsuiKowloon, Hong KongSAR-ChinaTel : +852 2992 0190Faks : +852 2992 0570E-mel: general@

telekommalaysia.com.hk

singapuraTelekom Malaysia (S) Pte Ltd175A Bencoolen Street#07-05/08– Burlington Square189650 SingaporeTel : +65 6532 6369Faks : +65 6532 3742E-mel: [email protected]

Perniagaan SokonganIbu PejabatAras 12, Sayap UtaraMenara TMJalan Pantai Baharu50672 Kuala LumpurTel : 03-2240 1355Faks : 03-7960 3359

tM Facilities sdn bhdAras 6, Wisma TMTaman DesaJalan Desa Utama58100 Kuala LumpurTel : 03-7987 5400Faks : 03-7987 4303

tMF services sdn bhdLot 1, Pesiaran Jubli PerakSeksyen 1740000 Shah AlamSelangorTel : 03-5548 9400Faks : 03-5541 2141

tMF autolease sdn bhdLot 1, Pesiaran Jubli PerakSeksyen 1740000 Shah AlamSelangorTel : 03-5548 9412Faks : 03-5510 0286

property DevelopmentAras 11, Wisma TMTaman DesaJalan Desa Utama58100 Kuala LumpurTel : 03-7987 5040Faks : 03-7983 6390

Menara kuala lumpur sdn bhdNo. 2, Jalan PunchakOff Jalan P. Ramlee50250 Kuala LumpurTel : 03-2020 5421Faks : 03-2072 8409

tM info-media sdn bhdTingkat 9, Block AMines Waterfront Business ParkNo. 3, Jalan TasikThe Mines Resort City43300 Seri KembanganSelangorTel : 03-8949 8228Faks : 03-8949 8338

universiti telekom sdn bhdJalan Multimedia63000 CyberjayaSelangorTel : 03-8312 5018

03-8312 5000Faks : 03-8312 5022

telekom smart school sdn bhd45-8, Aras 3, Blok CPlaza DamansaraJalan Medan Setia 1Bukit Damansara50490 Kuala LumpurTel : 03-2092 5252Faks : 03-2093 4993

syarikat bersekutu/pelaburanMutiara.Com sdn bhd114-F, Bangunan JKPSBJalan Sungai Pinang10150 Pulau PinangTel : 04-281 1600 04-281 2600Faks : 04-281 8600

Measat global sdn bhdAras 39, Menara Maxis50088 Kuala LumpurTel : 03-8213 2188Faks : 03-8213 2233

MAKLUMAT LAIN


GlosAri

ADSLTalian Pelanggan Digital Asymmetric yang direka untuk menghantar lebih lebar jalur daripada pejabat pusat ke tempat pelanggan

APcNRangkaian Kabel Asia Pasifik

ARPuHasil Purata setiap pengguna. Purata hasil yang dijana oleh setiap pelanggan dalam sebulan

ARPMHasil Purata Setiap Minit

ASPApplication Service Provider

ATMMod Pindah Tak Segerak. Protokol penghantaran bersepadu menerusi Perkhidmatan Rangkaian Digital Jalur Lebar Bersepadu

BBgPJalur Lebar bagi Populasi Awam

BTSStesen Pangkalan Transceiver

cAgRKadar Pertumbuhan Tahunan Terkompaun

cDMAAkses Kod Pelbagai Bahagian ialah teknik akses digital, berspektrum luas, berasaskan paket yang secara umumnya digunakan dalam sistem frekuensi radio

cJChina Jepun

cMcKabel Chikura-Miyazaki

cRMPengurusan Perhubungan Pelanggan

cucNRangkaian Kabel China-AS

DMcSSistem Kabel Dumai-Melaka

DSLTalian Pelanggan Digital

DWDMDense Wavelength Digital Multiplexer

EBITDAPendapatan Sebelum Faedah, Cukai, Susut Nilai dan Amortisasi

EKSEnterpris Kecil dan Sederhana

EPuEconomic Planning Unit

ESOSSkim Opsyen Saham Kakitangan

ETTHEthernet-to-the-Home

FDIForeign Direct Investment

FLAgLingkaran Gentian Mengelilingi Dunia

FLAg-ATLANTIcLingkaran Gentian Mengelilingi Dunia – Atlantik

FTTHFibre-to-the-Home

gLcSyarikat-syarikat Berkaitan Kerajaan

gROuPTelekom Malaysia Berhad dan Anak Syarikat Tempatan dan Antarabangsa/Syarikat Berkaitan/Rakan Kongsi

HSBBJalur Lebar bagi Populasi Awam

HSDPAAkses Paket Lingkar bawah Berkelajuan Tinggi

HSuPAAkses Paket Uplink Berkelajuan Tinggi

IBSSSeminar Penyelesaian Industri Perniagaan

IcTTeknologi Maklumat dan Komunikasi

IDDPendailan Terus Antarabangsa. Keupayaan untuk mendail secara terus dari telefon rumah atau pejabat seseorang ke nombor telefon luar negara

IPProtokol Internet. Satu perisian yang memantau alamat-alamat internet untuk nod-nod yang berbeza, pesanan laluan ke luar dan mengenal pasti pesanan-pesanan masuk

IPLcLitar Suwa Persendirian Antarabangsa

IPVPNRangkaian Persendirian Maya Protokol Internet. Ia merupakan satu rangkaian persendirian untuk sesebuah syarikat atau institusi yang menghubungkan ke mana-mana nombor menggunakan gabungan litar-litar persendirian dan awam

IPTVTV Protokol Internet

ISDNRangkaian Bersepadu Perkhidmatan Digital. ISDN ialah satu set piawaian antarabangsa yang telah ditetapkan oleh ITU-T (Sektor Perkhidmatan Telekomunikasi Antarabangsa untuk rangkaian litar suis digital yang menampung akses untuk pelbagai perkhidmatan (cth. suara, data dan video) melalui satu, gelung setempat bersepadu daripada premis pelanggan kepada ruang rangkaian


ISPPenyedia Perkhidmatan Internet. Vendor yang menyediakan akses kepada pelanggan (syarikat-syarikat dan individu persendirian) ke internet dan World Wide Web

JALuR LEBARSebarang litar yang lebih laju daripada talian telefon dial-up

JucNRangkaian Kabel Jepun-AS

LANRangkaian Kawasan Setempat. Rangkaian komunikasi yang menghubungkan tempat kerja komputer peribadi, pencetak, server fail dan alatan-alatan lain di dalam sebuah bangunan

LEBAR JALuRKelebaran saluran komunikasi. Di dalam komunikasi digital, lebar jalur diukur dalam bit sesaat

MBPSSejuta bit sesaat, kadar kelajuan kemudahan transmisi bagi telekomunikasi, rangkaian atau rangkaian kawasan setempat

McMcSuruhanjaya Komunikasi dan Multimedia Malaysia

MDScSSistem Kabel Dasar Laut Domestik Malaysia

MNPKebolehubahan nombor mudah alih

MOuMinit Penggunaan

MPLSPensuisan Label Multi Protokol

NIOSHInstitut Kebangsaan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan

NPcKabel Pasifik Utara

uSFPasukan Jualan Bersepadu

VDSL2Talian Digital Pelanggan Berkelajuan Amat Tinggi

VOIPProtokol Internet Melalui Suara. Teknologi yang digunakan untuk menghantar perbualan suara melalui rangkaian data dengan menggunakan protokol internet

VPNRangkaian Peribadi Maya. Dengan VPN, seseorang individu boleh memasuki rangkaian kawasan setempat korporat, server atau intranet korporat melalui internet

VSATTerminal Bukaan Sangat Kecil. Antena satelit yang kecil, kebiasaannya berdiameter 1.5 hingga 3.0 meter, digunakan untuk aplikasi komunikasi data pangkalan satelit dari satu pusat ke pelbagai pusat

VSSSkim Perpisahan Sukarela

WANRangkaian Kawasan Luas. Rangkaian suara atau data awam yang melangkaui kawasan metropolitan

WI-FIFidelity Tanpa Wayar. Wi-Fi beroperasi dalam frekuensi tanpa wayar 2.4GHz pada kelajuan mencapai sehingga 11 Mbps

WIMAXAkses Frekuensi Mikro Antara Operasi Seluruh Dunia

WLLGelung Tanpa Wayar Tempatan

OPcOSyarikat Beroperasi

OSHKeselamatan dan Kesihatan Pekerjaan

OSHAPersatuan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan

PATAMIKeuntungan selepas cukai dan kepentingan minoriti

PIPProgram Peningkatan Prestasi

R-J-KRusia-Jepun-Korea

ROcEPulangan Modal Berbayar

SAT3-WASc-SAFEAtlantik Selatan 3-Kabel Dasar laut Afrika Barat-Asia Selatan Timur Jauh

SBuUnit Perniagaan Strategik

SEA-ME-WEKabel dasar laut Asia Tenggara-Timur Tengah-Eropah Barat

SISPerkhidmatan Sistem Integrasi

SMIDEcPerbadanan Pembangunan Industri-industri Kecil dan Sederhana

SOHOPejabat Kecil dan Pejabat Kediaman

TATSeberang Atlantik

TMTelekom Malaysia Berhad (No. Syarikat 128740-P)

TPcKabel Seberang Pasifik

TVHThailand, Vietnam, Hong Kong

GlosAri

MAKLUMAT LAIN


Saya/Kami (NAMA SEPERTI DALAM KAD PENGENALAN [KP]/ PASPORT/SIJIL PENUBUHAN SYARIKAT DALAM HURUF BESAR)

(NO. KP BARU) (NO. KP LAMA)

(NO. PASPORT) (NO. SYARIKAT)

(ALAMAT PENUH)

sebagai Ahli/ahli-ahli telekoM Malaysia berHaD dengan ini melantik

(NAMA SEPERTI DALAM KP/PASPORT DALAM HURUF BESAR)

(NO. KP BARU) (NO. KP LAMA) (NO. PASPORT)

(ALAMAT PENUH)

atau jika beliau tidak dapat hadir (NAMA SEPERTI DALAM KP/PASPORT DALAM HURUF BESAR)

(NO. KP BARU) (NO. KP LAMA) (NO. PASPORT)

(ALAMAT PENUH)

atau jika beliau tidak dapat hadir, Pengerusi Mesyuarat tersebut, sebagai proksi saya/kami untuk mengundi bagi pihak saya/kami di Mesyuarat Agung Tahunan Telekom Malaysia Berhad (128740-P) [Syarikat] ke-24 yang akan diadakan di Dewan Serbaguna, Menara TM, Jalan Pantai Baharu, 50672 Kuala Lumpur, Malaysia pada hari Khamis, 7 Mei 2009 jam 10:00 pagi atau pada sebarang penangguhannya.

Proksi/Proksi-Proksi saya/kami hendaklah mengundi sebagaimana yang dinyatakan di bawah ini:(Sila tandakan “X” dalam ruang yang disediakan bagi setiap resolusi untuk pengundian yang anda kehendaki. Sekiranya anda tidak berbuat demikian, Proksi berhak mengundi atau tidak, berdasarkan budibicaranya)

resolusi Menyokong Menentang1. Menerima Penyata Kewangan Beraudit dan laporan-laporan bagi tahun kewangan berakhir

31 Disember 2008- Resolusi Biasa 1

2. Pengisytiharan dividen kasar akhir sebanyak 14.25 sen sesaham (ditolak 25% Cukai Pendapatan Malaysia)

- Resolusi Biasa 2

3. Pelantikan semula Dato’ Zamzamzairani Mohd Isa menurut Artikel 98(2) - Resolusi Biasa 3

4. Pelantikan semula Datuk Bazlan Osman menurut Artikel 98(2) - Resolusi Biasa 4

5. Pelantikan semula Tunku Mahmood Fawzy Tunku Muhiyiddin menurut Artikel 98(2) - Resolusi Biasa 5

6. Pelantikan semula Dato’ Ir Abdul Rahim Abu Bakar menurut Artikel 98(2) - Resolusi Biasa 6

7. Pelantikan semula Quah Poh Keat menurut Artikel 98(2) - Resolusi Biasa 7

8. Pelantikan semula Ibrahim Marsidi menurut Artikel 98(2) - Resolusi Biasa 8

9. Pelantikan semula Dato’ Danapalan TP Vinggrasalam menurut Artikel 98(2) - Resolusi Biasa 9

10. Pelantikan semula Riccardo Ruggiero menurut Artikel 98(2) - Resolusi Biasa 10

11. Pelantikan semula Tan Sri Dato’ Ir Muhammad Radzi Hj Mansor menurut Artikel 103 - Resolusi Biasa 11

12. Meluluskan pembayaran yuran Pengarah-pengarah - Resolusi Biasa 12

13. Pelantikan semula Tetuan PricewaterhouseCoopers sebagai Juruaudit Syarikat dan memberi kuasa kepada Pengarah-pengarah untuk menetapkan ganjaran mereka

- Resolusi Biasa 13

borANG ProKsi telekoM Malaysia berHaD(No. Syarikat 128740-P)

(Diperbadankan di Malaysia)

Ditandatangani pada haribulan 2009

____________________________________Tandatangan/Cop Mohor Ahli

Bilangan Saham dipegang No. Akaun CDS Penama yang diberi kuasa*

*Untuk saham-saham yang dipegang melalui akaun penerima

nota:1. Ahli yang berhak menghadiri dan mengundi pada Mesyuarat ini berhak melantik seorang proksi untuk menghadiri dan mengundi bagi pihak dirinya. Seorang proksi tidak

semestinya Ahli Syarikat dan peruntukan Seksyen 149(1)(b) Akta tersebut adalah tidak terpakai bagi Syarikat.

2. Ahli tidak boleh melantik lebih dari dua (2) proksi untuk menghadiri dan mengundi pada mesyuarat yang sama kecuali jika Ahli Syarikat itu adalah penama yang diberi kuasa di bawah peruntukan Akta Industri Sekuriti (Depositori Pusat), 1991, beliau boleh melantik sekurang-kurangnya satu (1) proksi tetapi tidak melebihi dua (2) proksi bagi setiap akaun sekuriti yang dipegangnya yang masih berbaki kredit saham-saham biasa Syarikat.

3. Sekiranya Ahli melantik dua (2) proksi, pelantikan itu adalah tidak sah kecuali bilangan saham yang diwakilkan kepada setiap proksi tersebut dinyatakan.

4. Suratcara pelantikan proksi ini hendaklah dibuat secara bertulis oleh pelantik atau wakil yang dilantik di bawah Surat Kuasa Wakil atau jika pelantik adalah sebuah perbadanan, suratcara itu hendaklah dimeterai dengan cop mohornya atau disempurnakan oleh pegawai atau wakil yang dilantik di bawah Surat Kuasa Wakil tersebut. Jika borang proksi ini dibuat secara bertulis oleh pelantik yang diberikuasa, ia harus diiringi dengan kenyataan berikut “ditandatangani oleh pelantik yang berkuasa di bawah Dokumen Pemberikuasaan yang masih berkuatkuasa, yang mana tiada notis pemansuhan diterima”. Jika borang proksi ini ditandatangani oleh wakil di bawah Surat Kuasa Wakil, ia harus diiringi dengan kenyataan berikut “ditandatangani di bawah Surat Kuasa Wakil yang masih berkuatkuasa, yang mana tiada notis pemansuhan diterima”. Sesalinan Dokumen Pemberikuasaan atau Surat Kuasa Wakil yang sah menurut undang-undang di bawah bidang kuasa di mana ia dibuat dan dilaksanakan, haruslah dilampirkan bersama borang proksi tersebut.

5. Sebuah perbadanan atau mana-mana Badan Berkanun yang menjadi Ahli, boleh melalui resolusi pengarah-pengarah mereka atau pihak berkuasa yang berkaitan memberi kuasa kepada sesiapa yang difikirkan wajar sebagai wakil ke Mesyuarat menurut Artikel 92 Tataurus Syarikat.

6. Suratcara pelantikan proksi berserta Surat Wakil Kuasa yang telah disempurnakan seperti yang dinyatakan dalam Nota 4 di atas, jika ada, mestilah dikemukakan ke Pejabat Pendaftar Saham Syarikat, Tenaga Koperat Sdn Bhd, Aras 17, The Gardens North Tower, Mid Valley City, Lingkaran Syed Putra, 59200 Kuala Lumpur, Malaysia tidak lewat dari 48 jam sebelum waktu yang ditetapkan bagi mengadakan Mesyuarat tersebut atau sebarang penangguhannya.

1. Lipat di sini

2. Lipat di sini

3. Lipat di sini

penDaFtar saHaMTENAGA KOPERAT SDN BHDAras 17, The Gardens North TowerMid Valley City, Lingkaran Syed Putra59200 Kuala LumpurMalaysia

SETEM

and...keselamatan kesihatan, pekerjaan dan alam sekitar (oshe) fakta-fakta sekilas pandang penunjuk...

Documents