topik 4 lighting

TOPIK 4

SISTEM PENCAHAYAAN

(LIGHTING SYSTEM)

DDQ1253/BS1/NUU/UCSA

DDQ1253/BS1/NUU/UCSA

PENGENALAN

Definisi cahaya – merupakan satu bentuk tenaga elektromagnet

Punca cahaya – semulajadi , ciptajadi

Kegunaan cahaya – panduan/penunjuk arah.

DDQ1253/BS1/NUU/UCSA

Pencahayaan Semulajadi

@ Definisi – sinar siang yang tidak menggunakan apa-apa

bantuan sumber lain

@ Sumber – direct sunlight / light from clear sky / light from

overcast sky

@ Faktor penerimaan cahaya semulajadi didalam sebuah

ruang :

a- kecerahan semulajadi

b- saiz,bentuk dan kedudukan tingkap

c- pembalikan daripada permukaan dalaman bilik

d- pembalikan dan halangan daripada objek luar.

PENCAHAYAAN SEMULAJADI/ NATURAL

DDQ1253/BS1/NUU/UCSA

PENCAHAYAAN CIPTAJADI / ARTIFICAL

Pencahayaan Ciptajadi

@ Definisi – sinar yang terhasil secara elektrikal yang

melibatkan komponen dan suis.

@ Faktor pemilihan pencahayaan ciptajadi:

1- kuantiti cahaya 2- kualiti pengarahan

3- sifat fizikal 4- kualiti warna

5- penggunaan tenaga 6- cahaya

semulajadi

7- silau 8- kos

REKABENTUK PENCAHAYAAN

SISTEM PENCAHAYAA

N

PENCAHAYAAN

UMUM/GENERAL LIGHTING

PENCAHAYAAN SETEMPAT / LOCALISED LIGHTING

PENCAHAYAAN TEMPATAN /

LOCAL LIGHTING

DDQ1253/BS1/NUU/UCSA

DDQ1253/BS1/NUU/UCSA

- memberi penyinaran seragam pada seluruh satah kerja

- lampu dipasang dalam susunan sekata dan kemas.

- kebaikan : lokasi kerja boleh diubah tanpa ubah kedudukan

lampu

- keburukan : tahap penyinaran yang sama bagi lokasi kerja yang

kritikal dan tidak

PENCAHAYAAN UMUM/GENERA

L LIGHTING

DDQ1253/BS1/NUU/UCSA

-susunan lampu memberi penyinaran yang diperlukan untuk lokasi

kerja pada lokasi kerja yang lain.

-- kebaikan : kurang guna tenaga elektrik berbanding

pencahayaan umum.

- keburukan : lokasi kerja tidak boleh diubahsuai tanpa ubah

kedudukan lampu dan perlu penyenggaraan lebih.

PENCAHAYAAN SETEMPAT / LOCALISED LIGHTING

DDQ1253/BS1/NUU/UCSA

- penyinaran yang diperlukan tertumpu dikawasan kerja yang

kecil.

- perlu disertakan dengan pencahayaan umum yang cukup

untuk ruang

laluan dan kawasan lain yang tidak kritikal.

- kebaikan : jimatkan tenaga elektrik dan kawalan berasingan.

- keburukan : kos penyenggaraan lebih.

PENCAHAYAAN TEMPATAN /

LOCAL LIGHTING

KAEDAH PENGIRAAN / KAEDAH LUMEN

•Formula yang menentukan bilangan lampu dalam sesebuah ruang.

E x A

I x UF x MF

N = bil lampu

E= nilai lux

A = luas

I = lumen

UF = utility factor

MF = maintenance

factorDDQ1253/BS1/NUU/UCSA

DDQ1253/BS1/NUU/UCSA

CONTOH PENGIRAAN

Sebuah bilik berukuran 18m x 15m memerlukan pencahayaan pada

aras kerja 330 lux, tinggi lampu yang dikehendaki adalah 3m dari

aras meja. Lampu yang dicadangkan adalah lampu pendar baiduri

dengan 80watt dan 4800 lumen . Kirakan bilangan lampu.

UF = 0.6 , MF = 0.95

E x AI x UF x MF

330 x (18x15)4800 x 0.6 x 0.95

= 32.75=33 nos

DDQ1253/BS1/NUU/UCSA

CONTOH PENGIRAAN

Kenalpasti bilangan lampu yang diperlukan dalam

sebuah bilik mesyuarat jika keluasan bilik tersebut

adalah 35m x 35m pada aras kerja 200 lux. Lampu

yang dicadangkan mempunyai 4000 lumen,

UF = 0.9 , MF = 1.0E x AI x UF x MF

200 x (35 x 35)4000 x 0.9 x 1.0

= 68 nos

1) Pencahayaan Terus

- semua cahaya dipancarkan terus ke bawah satu titik.

- hanya menerangi sebahagian kecil permukaan yang terdiri

daripada lingkungan terhad.

- sesuai bagi kawasan mendatar atau ruang yang mempunyai

permukaan yang tidak terhalang.

2) Pencahayaan Separa Terus

- menghasilkan 60% hingga 90% daripada keluaran cahaya

menuju ke bawah secara terus dan bahagian atas kekal fungsinya

bagi menerangi siling.

- melalui kecerahan dinding yang mencukupi kuantiti cahaya yang

dihasilkan dapat menimbulkan suasana kerja yang selesa.

- biasa digunakan ditempat seperti pejabat, bilik kelas dan

kawasan kerja.

SISTEM LAMPU

DDQ1253/BS1/NUU/UCSA

DDQ1253/BS1/NUU/UCSA

3) Pencahayaan Tidak Terus

- menghasilkan keluaran cahaya antara 90% hingga 100%

cahaya yang

dikeluarkan terus pada siling dan dinding

- selalunya dikaitkan dengan pembaziran sumber cahaya.

4) Pencahayaan Separa Tidak Terus

- menghasilkan keluaran lampu antara 60% hingga 90%

cahaya dipancarkan

terus ke siling dan dinding

5) Pencahayaan Terus-Tidak Terus

- menyediakan cahaya yang hampir sama pada bahagian atas

dan bawah

DDQ1253/BS1/NUU/UCSA

DDQ1253/BS1/NUU/UCSA

1) LAMPU FILAMEN

- Diperkenal pertama kali pada umum oleh Thomas Alva Edison pada 31

Disember 1879

- Pengaliran arus elektrik melalui filamen yang kemudian memanas dan

menghasil foton.

2) LAMPU KHIDMAT PENCAHAYAAN UMUM (GLS)

- Filamen diperbuat daripada dawai penarikan tungsten yang kemudian

digegelung

- Dalam lampu isian berkuasa rendah,gegelung ini digelungkan sekali lagi

untuk elakkan kehilangan perolakan.

3) LAMPU TUNGSTEN HALOGEN

JENIS LAMPU

DDQ1253/BS1/NUU/UCSA

4) LAMPU NYAHCAS

- Penghasilan cahaya adalah melalui gas/wap yang merupakan ion-

ion

yang mampu mengawal arus elektrik.

- 3 jenis lampu nyahcas :

a) Lampu pendafluor – lampu nyahcas raksa tekanan rendah.

b) Lampu wap natrium – wujud dalam 2 jenis iaitu low pressure dan

high pressure.

c) Lampu raksa tekanan tinggi – pancar cahaya spektrum yang tepat

pada

gelombang yang seakan biru.

DDQ1253/BS1/NUU/UCSA

PENCAHAYAAN KECEMASAN

Tanda keluar / Exit

sign

Lampu kecemas

an / Emergency light

Arah anak

panah / Direction

sign

DDQ1253/BS1/NUU/UCSA

KEDUDUKAN

Penanda yang menunjukkan perjalanan/arah dari satu tempat ke tempat yang lain

Penggunaan pencahayaan dalam laluan kecemasan

Pintu keluar dan pertukaran arah

Kelengkapan kebakaran

Lif dan eskalator

Kawasan khas

DDQ1253/BS1/NUU/UCSA