KEBERKESANAN KERJA BERPASUKAN DAN KEPUASAN KERJA KETUA PANITIA DALAM JABATAN BAH ASA DAN SAINS SOSIAL DI SEKOLAH MENENGAH DAERAH PONTIAN SHEK KWAI FUN Laporan projek ini dikemukakan sebagai memenuhi sebahagian daripada syarat penga nugerahan Ijazah Sarjana Pendidikan (Pengurusan dan Pentadbiran) Fakulti Pendidikan Universiti Teknologi Malaysia 2 NOVEMBER, 2007ABSTRAK Kerja berpasukan merupakan satu cara kerjasama yang perlu diamalkan di sekolah p ada masa kini untuk membantu meningkatkan keupayaan individu dan keberkesanan pe ngajaran dan pembelajaran. Kajian deskriptif ini bertujuan untuk meninjau tahap keberkesanan kerja berpasukan dalam Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial di s ekolah menengah daerah Pontian. Selain itu, kajian ini juga bertujuan melihat ta hap perbezaan dan hubungan kepuasan kerja dengan keberkesanan kerja berpasukan d alam kedua-dua jabatan tersebut. Seramai 28 orang Ketua Panitia dari Jabatan Bah asa dan 36 orang Ketua Panitia dari Jabatan Sains Sosial di pilih sebagai respon den kajian ini. Instrumen kajian ini menggunakan borang soal selidik yang telah diguna pakai oleh Mohd Anuar (2007) dan Zainorazlin (2001) . Data-data kajian di analisis menggunakan Perisisan Statistical Package for Social Science (SPSS) Ver sion 13.0 for Windows. Dapatan kajian menunjukkan tahap keberkesanan kerja berpa sukan dan kepuasan kerja dalam Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial adalah ti nggi. Analisis ujian-t pula menunjukkan tidak terdapat perbezaan yang signifikan antara keberkesanan kerja berpasukan dan kepuasan kerja antara Jabatan Bahasa d engan Jabatan Sains Sosial. Dapatan juga menunjukkan terdapat hubungan yang sign ifikan antara keberkesanan kerja berpasukan dengan kepuasan kerja dalam Jabatan Bahasa. Sebaliknya, tidak terdapat hubungan yang signifikan antara keberkesanan kerja berpasukan dengan kepuasan kerja dalam Jabatan Sains Sosial. Berdasarkan k ajian ini, beberapa cadangan dikemukakan untuk meningkatkan keberkesanan dan kep uasan kerja berpasukan di sekolah.ABSTRACT Teamwork as one of the method co-operation need to be implimentation in school at the nowadays time to assist in upgrading individual potential and eff ective teaching and learning in schools. The aim of this descriptive study was t o look at the level of the effectiveness of teamwork among the language departme nt and science social department from the secondary school in Pontian District. In addition, this study also looks at the differences and relationship between e ffectiveness of teamwork and level of work satisfaction. The responden of the st udy consists 28 leaders and 36 leaders from language and science sosial departme nts. The study instrument used a set of questionnaire which was used by Mohd Anu ar (2007) and Zainorazlin (2001). The data of this study was analyzed by using s oftware of Statistical Package for Social Sciences (SPSS) Version 13.0 for Windo ws. The results study shows that the level of the effectiveness of teamwork and work satisfaction in language department and science social department are high. The t-test analysis showed that there was no significant difference between the effectiveness of teamwork and work satisfaction in language and science social departments. The study also found that there were positive significant relations hip between the effectiveness of teamwork and work satisfaction in the language department. But there were no significant relationship between the effectiveness of teamwork and work satisfaction in the science social departments. Based on t he findings of this study, several recommendations are forwarded for further enh ancement of the effectiveness of teamwork and work satisfaction in schools.KANDUNGAN BAB PERKARA MUKA SURAT ii iii iv v vi vii xi xiii xiv PENGAKUAN DEDIKASI PENGHARGAAN ABSTRAK ABSTRACT KANDUNGAN SENARAI JADUAL SENARAI RAJAH SENARAI LAMPIRAN 1 PENDAHULUAN 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 1.9 1.10 Pengenalan Latar Belakang M asalah Penyataan Masalah Objektif Kajian Persoalan Kajian Hipotesis Kajian Kepen tingan Kajian Rasional Kajian Skop Dan Batasan Kajian Rangka Konsep Kajian 1 3 5 6 7 7 8 9 10 111.11 i ii iii iv v vi vii Definisi Kajian Kerja Berpasukan Pasukan Kerja Jabatan Jabatan Bahasa Jabatan Sa ins Sosial Ketua Panitia Kepuasan Kerja 12 12 12 13 14 14 14 15 2 SOROTAN PENULISAN 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 Pengenalan Konsep kerja Berpasukan Pasukan Kerja Kerja Berpasukan Dalam Organisa si Sekolah Kepentingan Kerja Berpasukan Keberkesanan Kerja Berpasukan Kelebihan Kerja Berpasukan 16 17 21 22 23 26 30 3 METODOLOGI 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 Pengenalan Reka Bentuk Kajian Sampel Kajian I nstrumen Kajian Analisis Data Penutup 33 34 34 35 39 424 DAPATAN KAJIAN 4.1 4.2 Pengenalan Analisis Latar Belakang Responden 4.2.1 4.2.2 4.2.3 4.2.4 4.3 Jantina Responden Bangsa Pengalaman Menjadi Guru Pengalaman Seba gai Ketua Panitia 43 44 44 45 46 47 48 49 Analisis Kerja Berpasukan dalam Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial 4.3.1 4. 3.2 Tahap Keberkesanan Kerja Berpasukan dan kepuasan dalam Jabatan Bahasa dan Ja batan Sains Sosial Faktor-faktor yang paling menyumbang Keberkesanan Kerja Berpa sukan Dalam Jabatan Bahasa Dan Jabatan Sains Sosial Menurut Min a. b. c. d. e. f . g. 4.3.3 4.3.4 Faktor Kepimpinan Yang Efektif Faktor Matlamat Yang Jelas Fakto r Komunikasi Berkesan Faktor Penglibatan Dalam Membuat Keputusan Faktor Penyeles aian Masalah Faktor Tanggungjawab Yang Jelas Faktor Hubungan Interpersonal 49 50 53 55 57 59 61 63 65 68 Tahap Kepuasan Kerja dalam Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial Analisis Dapa tan Berdasarkan Hipotesis Kajian Hipotesis 1: Tidak Terdapat Perbezaan Yang Sign ifikan Antara Keberkesanan Kerja Berpasukan Dalam Jabatan Bahasa Dan Jabatan Sai ns Sosial Hipotesis 2: Terdapat Perbezaan Yang Signifikan Antara Keberkesanan Ke rja Berpasukan Dalam Jabatan Bahasa Dan Jabatan Sains Sosial 69 69Hipotesis 3: Terdapat Hubungan Yang Signifikan Antara Keberkesanan Kerja Berpasu kan Dengan Kepuasan Kerja Dalam Jabatan Bahasa Dan Jabatan Sains Sosial 69 5 PERBINCANGAN, KESIMPULAN DAN CADANGAN 5.1 5.2 5.3 Pengenalan Rumusan Perbincanga n Dan Kesimpulan 5.3.1 5.3.2 5.3.3 5.3.4 5.3.5 5.3.6 Tahap Keberkesanan Kerja Be rpasukan Dalam Jabatan Bahasa Dan Jabatan Sains Sosial Faktor Yang Paling Menyum bang Ke Arah Keberkesanan Pasukan Kerja Tahap Kepuasan Kerja Ketua Panitia Dalam Jabatan Bahasa Dan Jabatan Sains Sosial Perbezaan Keberkesanan Kerja Berpasukan Di Antara Jabatan Bahasa Dan Jabatan Sains Sosial Perbezaan Kepuasan Kerja Di A ntara Jabatan Bahasa Dan Jabatan Sains Sosial Hubungan Antara Keberkesanan Kerja dan Kepuasan Kerja Dalam Jabatan Bahasa Dan Jabatan Sains Sosial 5.4 Cadangan K ajian 5.4.1 5.4.2 5.5 Cadangan Tindakan Cadangan Kajian Lanjutan 88 91 91 92 94 87 85 83 76 75 71 72 74 Penutup BIBLIOGRAFI LAMPIRANSENARAI JADUAL No. Jadual 3.1 3.2 Tajuk Bilangan Ketua Panitia Dalam Jabatan Bahasa Dan Muka Surat Jabatan Sains Sosial Di Sekolah Menengah Daerah Pontian Taburan Soalan Faktor-Fa ktor Yang menyumbang Ke Arah Kerja Berpasukan Berkesan ( Bahagian B) 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8 Taburan Item Kepuasan Kerja ( Bahag ian C) Skala Dalam Borang Soal Selidik Nilai Alpha Reliability Dan Hasil Kajian Rintis Penggunaan Statistik Menurut Persoalan Dan Hipotesis kajian Nilai Korelas i Dan Interprestasi Daripada Rowntree (1981) Niali Tahap Keberkesan Kerja Berpas ukan Dan Kepuasan Kerja Peratus Mengikut Jantina Responden Jabatan Bahasa dan Ja batan Sains Sosial Peratus Mengikut Bangsa Dalam Jabatan Bahasa Dan Jabatan Sain s Sosial Peratus Mengikut Pengalaman Responden Menjadi Guru Dalam Jabatan Bahasa Dan Jabatan Sains Sosial Peratus Mengikut Pengalaman Responden Menjadi Ketua Pa nitia Dalam Jabatan Bahasa Dan Jabatan Sains Sosial Darjah Keberkesanan Kerja Be rpasukan Dan Kepuasan Kerja Dalam Jabatan Bahasa Dan Jabatan Sains Sosial Faktor -Faktor menyumbang Keberkesanan Kerja Berpasukan Dalam Jabatan Bahasa Dan Jabata n Sains Sosial Menurut Min Peratus Mengikut Kepimpinan Yang Efektif Dalam Jabata n Bahasa Dan Jabatan Sains Sosial Peratus Mengikut Matlamat Yang Jelas Dalam Jab atan Bahasa 35 37 38 38 39 40 42 44 45 46 47 49 50 51Dan Jabatan Sains Sosial 4.9 4.10 4.11 4.12 4.13 4.14 4.15 Peratus Mengikut Komu nikasi Berkesan Dalam Jabatan Bahasa Dan Jabatan Sains Sosial Peratus Mengikut P englibatan Dalam Membuat Keputusan Dalam Jabatan Bahasa Dan Jabatan Sains Sosial Peratus Mengikut Penyelesaian Masalah Dalam Jabatan Bahasa Dan Jabatan Sains So sial Peratus Mengikut Tanggungjawab Yang Jelas Dalam Jabatan Bahasa Dan Jabatan Sains Sosial Peratus Mengikut Hubungan Interpersonal Dalam Jabatan Bahasa Dan Ja batan Sains Sosial Peratus Mengikut Kepuasan Kerja Dalam Jabatan Bahasa Dan Jaba tan Sains Sosial Analisis Ujian t: Perbezaan Keberkesanan Kerja Berpasukan Dan K epuasan Kerja Dalam Jabatan Bahasa Dan Jabatan Sains Sosial 4.16 Hubungan Di Ant ara Kerja Berpasukan Berkesan Dengan Kepuasan Kerja Ketua Panitia Jabatan Bahasa Dan Jabatan Sains Sosial 53 55 58 60 62 64 66 68 70SENARAI RAJAH No. Rajah 1.1 Tajuk Rangka Konsep Kajian Keberkesanan Kerja Berpasukan dan Hubun gannya dengan Kepuasan Kerja Ketua Panitia Dalam Jabatan Bahasa Dan Jabatan Sain s Sosial 2.1 2.2 Suasana Berpasukan Yang Baik Dalam Organisasi Struktur Pengurus an Kualiti/Produktiviti Dalam Kerja Berpasukan 30 11 18 Muka SuratSENARAI LAMPIRAN LAMPIRAN Tajuk Muka Surat A B Contoh Soal Selidik Surat pengesahan status pelajar daripada Fakulti Pendidikan, Universiti Teknologi Malaysia ( UTM ) 105 112 113 C Analisis ItemBAB 1 PENDAHULUAN 1.1 Pengenalan Pihak pengurusan telah lama mengamalkan kerja berpasukan di sekolah t etapi masih tidak begitu ketara dan terdapat sebahagian guru masih kurang memahami kon sepnya. Dekad ke 21 ini menampakkan Kementerian Pelajaran Malaysia (KPM) amat me nggalakkan amalan pengurusan yang berkualiti di organisasi di bawahnya. Antara p enekanan yang diberikan adalah kerja berpasukan. Melalui kerja berpasukan dalam semua sektor akan dapat meningkatkan produktiviti, interaksi antara ahli dalam p asukan, memberi kepuasan kerja serta dapat bersama menyelesaikan sesuatu masalah yang kompleks. Kerja berpasukan ini sangat penting di laksanakan di peringkat s ekolah. Guru-guru tidak boleh bekerja secara individu, terutamanya bagi menyeles aikan kerja-kerja yang rumit. Melalui kerja berpasukan dapat menggalakkan penyat aan perasaan, inovasi dan perkembangan fikiran ke arah penciptaan yang lebih kre atif. Malahan, kerja berpasukan juga merupakan salah satu dimensi yang boleh men yumbang ke arah peningkatan kualiti pendidikan. Menurut Hadyn and Mc Donnel (199 6) pasukan yang efektif adalah terdiri daripada dua atau lebih individu yang mem punyai matlamat khusus untuk dicapai dan semua ahli terlibat secara aktif untuk merealisasikan matlamat secara usahasama. Kerja berpasukan merupakan suatu unit dalam organisasi yang berinteraksi untuk berkongsi maklumat dan keputusan bagi m embantu ahli-ahli pasukan menjalankan tugas dalam ruang sempadan tanggungjawab y ang ditetapkan. Ia juga merupakan gabungan usaha, pengetahuan, kemahiran dan keb olehan yang dilakukan secarasinergi untuk menghasilkan prestasi kerja melebihi input yang dilakukan secara b ersendirian. Melalui kerja berpasukan akan membolehkan organisasi meningkatkan h asil tanpa meningkatkan sumber. Kerja berpasukan juga akan dapat menyatupadukan seluruh kakitangan jabatan atau panitia dalam menjayakan peningkatan kualiti ker ja. Kerja berpasukan di sekolah terutamanya di kalangan Ketua Bidang dan Ketua P anitia akan menentukan keberkesanan jabatan berkenaan dan seterusnya menyumbang ke arah peningkatan kualiti kerja dan kualiti pendidikan di kalangan guru serta memberi kepuasan kerja kepada mereka. Kerja berpasukan akan memudahkan pertukara n maklumat dan idea di kalangan Guru Kanan dan Ketua Panitia, mewujudkan perasaa n saling mempercayai, mengukuhkan komunikasi dalam jabatan serta menuju ke arah peningkatan kualiti yang berterusan dalam organisasi sekolah. Kajian-kajian yang lepas telah membuktikan bahawa kerja berpasukan boleh memberi input kepada orga nisasi sekolah untuk mencapai kejayaan sekolah berasaskan visi dan misi sekolah. Contohnya, kajian Weller (1998) membuktikan peranan kerja berpasukan adalah men uju ke arah kejayaan dalam organisasi sekolah. Manusia mengharapkan adanya kepua san dalam kerjanya, kerana kepuasan kerja dapat memberikan kesan yang positif ke pada produktiviti, perlakuan kooperatif, kepuasan hidup, dan kesihatan pekerja. Menurut Whether dan Davis dalam Safrizal (2004), kepuasan akan dapat ditingkatka n melalui kerja berpasukan yang berkesan. Salah satu faktor yang dapat mempengar uhi kepuasan kerja guru adalah kepimpinan yang efektif dalam kerja berpasukan, t etapi kualiti seseorang pemimpin tidak menjamin memberi kepuasan kerja kepada or ang bawahannya kerana ia amat bergantung pada persepsi dan penerimaan gaya kepim pinan daripada orang bawahannya.1.2 Latar Belakang Masalah Di sekolah, ahli dalam sesebuah jabatan mata pelajaran te rdiri daripada Ketua Bidang, Ketua-ketua Panitia dan guru-guru mata pelajaran. Jawatankuasa jabatan s elalu menjalankan kerja mengikut panitia mata pelajaran masing-masing. Panitia d alam jabatan perlu saling bekerjasama dalam satu pasukan untuk pembangunan mata pelajaran dan meningkatkan mutu akademik sekolah. Merujuk Ismadafaie (2006), ahl i-ahli sosiologi mengatakan manusia ialah makhluk sosial dan tiada manusia boleh hidup persendirian. Seseorang individu itu perlu kerja berpasukan, itu sahaja c ara kita bekerja. Dalam Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial, kerja berpasuka n adalah diperlukan dimana setiap Ketua Panitia merasakan mereka mempunyai tangg ungjawab bersama untuk memajukan organisasi sekolah dengan merancang dan melaksa nakan pelbagai aktiviti yang berkaitan dengan mata pelajaran serta mengurangkan ketegangan guru. Mereka perlu saling bekerjasama, berkongsi idea, percaya memper cayai untuk memastikan keberkesanan kerja berpasukan terlaksana. Kerja berpasuka n yang efektif di kalangan Ketua Panitia dan guru-guru di sekolah memerlukan pen gorbanan kepentingan individu demi keutamaan matlamat dan kepentingan organisasi . Sikap mementingkan diri merupakan salah satu halangan yang besar kepada perkem bangan sesebuah organisasi sekolah. Jika seseorang guru mempunyai idea-idea yang bernas tetapi mereka tidak berkongsi dengan rakan-rakan sekerja ataupun seseora ng Ketua Panitia merasakan jawatan mereka lebih tinggi dan memandang rendah pada ahli-ahli dibawahnya, maka segala rancangan yang dirancang akan terbantut dan t idak akan tercapai dengan berkesan. Memang dalam Jabatan Bahasa dan Jabatan Sain s Sosial, kecemerlangan jabatan tidak boleh bergantung sepenuhnya kepada kecemer lang individu, ia lebih menekan kepada kecemerlangan berpasukan. Merujuk Weller (1998), kerja berpasukan merupakan asas bagi unit pembelajaran dalam organisasi dan yang boleh belajar dalam organisasi adalah pasukan dan bukan organisasi yang belajar. Jika Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial wujud kesepaduan antara K etua Panitia, maka mudah bagi jabatan mencapai kejayaan. Dengan itu, amatlah waj ar Ketua Panitia perlu memberi perhatian terhadap keberkesanan kerja berpasukan dalam organisasi sekolah.Dalam usaha merealisasi visi dan misi sekolah, Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial perlu mengamalkan satu pendekatan kerja yang sistematik dan berkesan. Rob bins (1994), Kazemark (1991), Mears dan Voehl (1994) telah menyenaraikan beberap a ciri yang perlu wujud dalam kerja berpasukan, iaitu faktor kepimpinan yang efe ktif, matlamat yang jelas, komunikasi berkesan, penglibatan dalam membuat keputu san dan menyelesaikan masalah. Amalan kerja yang baik dalam jabatan hendaklah me nggantikan amalan kerja yang kurang berkesan ataupun diubahsuaikan supaya dapat mencapai ke arah kecemerlangan pendidikan. Kerja berpasukan mempunyai potensi ya ng besar untuk membantu menyelesaikan masalah Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains S osial dalam konteks perancangan, perkongsian maklumat, penjadualan kerja, kawala n secara kolektif terhadap kadar perlaksanaan kerja, membuat keputusan operasi d an bertindak terhadap masalah dalam jabatan sendiri ataupun dari jabatan luar ba gi tujuan meningkatkan keberkesanan pengurusan Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial di sekolah. Ketua Panitia dalam Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial s elalu memandang dan memikirkan perubahan dibuat sebagai beban kerja. sebaliknya, semua Ketua Panitia hendaklah berganding bahu dan berusaha membentuk satu kerja berpasukan yang kuat bagi mencapai wawasan, matlamat dan objektif sekolah. Roal d et.al. dalam Tee (2003) menyatakan bahawa perubahan yang berlaku di sesebuah s ekolah merupakan suatu proses keperluan dan harus dihadapi supaya dapat memperti ngkatkan kecekapan kerja dan mencapai matlamat akhirnya. Mengikut dapatan kajian Razali (1999), didapati bahawa pekerja yang mempunyai kadar tekanan yang rendah mengalami tahap kepuasan kerja yang tinggi. Kerja berpasukan amat sesuai ditera pkan dalam Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial di sekolah supaya boleh merin gankan beban tugas Ketua Panitia melalui pembahagian tugas seterusnya dapat meng hilang tekanan serta meningkatkan tahap kepuasan kerja. Hasrat dan perancangan K ementerian Pelajaran Malaysia dalam sistem pendidikan semakin bertambah, maka tu gas Guru Kanan, Ketua Panitia dan guru juga semakin bertambah. Kerja berpasukan akan meringankan beban Ketua Panitia dalam Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosi al, terutamanya dengan bekerjasama melaksanakan dasar-dasar kerajaan di sekolah. Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial harus menggunakan kelebihan kerja berpa sukan untukmenyelesaikan kekangan atau masalah dalam organisasi supaya dapat membentuk satu sistem kerja berpasukan yang mantap dan berkesan. Keberkesanan kerja berpasukan akan sentiasa meningkatkan mutu pendidikan di tahap yang lebih tinggi. Kerja se cara berpasukan dalam Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial sekolah sedikit se banyak dapat memberi input kepada pencapaian visi dan misi sekolah seterusnya ke arah pencapaian matlamat sekolah. Kerjasama dan sokongan antara satu sama lain amat penting untuk mengerakkan visi dan misi pendidikan negara dalam usaha menca pai Falsafah Pendidikan Negara dan Wawasan 2020. 1.3 Pernyataan Masalah Bagi membentuk pasukan kerja yang efektif merupakan satu agen da yang menjadi keutamaan pihak pengurusan sekolah. Isu-isu pendidikan tidak lagi hanya berkaitan dengan sistem pendidikan dan persekolahan, tetapi juga melibatkan pelb agai faktor lain yang mempengaruhi kualiti pendidikan. Oleh itu, pendekatan peng urusan sekolah haruslah bersifat holistik, iaitu melibatkan semua pihak dan dibu at secara berterusan. Oleh yang demikian, kerja secara berpasukan amat penting d iamalkan di sekolah untuk menentukan kejayaan sesebuah sekolah. Berdasarkan keny ataan yang dikemukakan dalam latar belakang masalah, kajian ini dijalankan denga n tujuan mengkaji faktor-faktor yang mempengaruhi keberkesanan sesebuah kerja be rpasukan antara Ketua Panitia mengikut keutamaan dalam Jabatan Bahasa dan Jabata n Sains Sosial. Keberkesanan kerja berpasukan bergantung kepada ahli pasukan ber semangat untuk bekerjasama, menerima dan menggunakan kekuatan yang ada pada seti ap ahli dalam pasukan, dan sentiasa memberikan galakan antara sesama mereka dala m menjalankan tugas masing-masing. Setiap ahli perlu memberi perhatian yang sepe nuhnya kepada matlamat yang telah ditetapkan dan mereka perlu juga mengambil ber at dan prihatin terhadap sesama ahli dalam pasukan mereka.Selain daripada itu, aspek yang perlu diberi perhatian ialah kepuasan kerja yang merupakan kesan daripada keberkesanan kerja berpasukan. Kajian ini akan melihat sejauh mana elemen-elemen keberkesanan dapat meningkatkan keberkesanan kerja be rpasukan dalam Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial. Di samping itu, kajian i ni juga akan melihat sejauh mana hubungan dan perbezaan antara keberkesanan kerj a berpasukan dan tahap kepuasan kerja Ketua Panitia dalam Jabatan Bahasa dan Jab atan Sains Sosial. Penilaian keberkesanan kerja berpasukan dan kepuasan kerja an tara Ketua Panitia dalam jabatan adalah penting, kerana pengumpulan maklumat dar i Ketua Panitia bukan sahaja penting untuk penambahbaikan sekolah secara berteru san, bahkan juga menggambarkan kepimpinan Guru Kanan melibatkan tenaga Ketua Pan itia dalam usaha pembangunan keputusan mata pelajaran sekolah menuju ke arah kec emerlangan. Guru Kanan dan Ketua Panitia perlu dapat mengenal pasti sejauh mana keberkesanan kerja berpasukan yang sedia wujud dalam sekolah, supaya langkah-lan gkah penambahbaikan boleh dilakukan. 1.4 Objektif Kajian Secara umumnya, kajian ini bertujuan melihat keberkesanan kerja berpasukan dan kepuasan kerja Ketua Panitia dalam Jabatan Bahasa dan Sains Sosial di sekola h menengah daerah Pontian. Secara khususnya, objektif kajian adalah untuk: i. ii . iii. mengenal pasti tahap keberkesanan kerja berpasukan dalam Jabatan Bahasa d an Jabatan Sains Sosial di sekolah menengah. mengenal pasti tahap kepuasan kerja Ketua Panitia dalam Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial di sekolah menengah . mengenal pasti faktor-faktor yang paling menyumbang ke arah keberkesanan kerja berpasukan dalam Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial. iv. melihat perbezaan keberkesanan kerja berpasukan di antara Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial .v. vi. melihat perbezaan kepuasan kerja di antara Jabatan Bahasa dengan Jabatan Sains S osial. melihat hubungan antara keberkesanan kerja berpasukan dengan kepuasan ker ja dalam Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial. 1.5 i. ii. iii. iv. v. Persoalan Kajian Apakah tahap keberkesanan kerja berpasukan dan tahap kepuasan k erja Ketua Panitia dalam Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial ? Apakah faktor -faktor yang paling menyumbang kepada keberkesanan kerja berpasukan dalam Jabata n Bahasa dan Jabatan Sains Sosial ? Adakah terdapat perbezaan keberkesanan kerja berpasukan antara Jabatan Bahasa dengan Jabatan Sains Sosial ? Adakah terdapat perbezaan kepuasan kerja antara Jabatan Bahasa dengan Jabatan Sains Sosial ? Ada kah terdapat hubungan antara keberkesanan kerja berpasukan dengan kepuasan kerja dalam Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial ? 1.6 Hipotesis Kajian Ho 1. Tidak terdapat perbezaan yang signifikan antara keberkesanan kerja berpasu kan dalam Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial. Ho 2. Terdapat perbezaan yang signifikan antara kepuasan kerja dalam Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial. Ho 3. Terdapat hubungan yang signifikan antara keberkesanan kerja berpasukan de ngan kepuasan kerja dalam Jabatan Bahasa dengan Jabatan Sains Sosial.1.7 Kepentingan Kajian Segala dapatan kajian ini diharapkan akan dapat memberi gamba ran berhubung kerja secara pasukan dan sedikit sebanyak akan menjadi input kepada pe rlaksanaan kerja berpasukan dalam jabatan-jabatan lain. Harapkan berdasarkan kaj ian ini akan memberi manfaat kepada pihak-pihak yang mempunyai minat dan kecende rungan dalam bidang berkaitan kerja berpasukan dan kepuasan kerja di sekolah. Pe nemuan kajian ini juga diharap dapat membantu Pengetua sekolah dan guru-guru ser ta seluruh staf untuk memperbaiki dan mempertingkatkan tahap kesedaran sedia ada serta memainkan peranan masing-masing secara bijak dalam peningkatan kualiti pe ngurusan khususnya di sekolah-sekolah menengah daerah Pontian. Kajian ini dihara p dapat menyumbang kepada pembuat dasar Kementerian Pelajaran Malaysia bagi meni ngkatkan prestasi pentadbiran pendidikan sesebuah sekolah. Kajian ini juga boleh membantu mengenal pasti masalah berkait dengan kerja berpasukan. Maklumat-maklu mat ini diharapkan dapat membantu menjawab persoalan-persoalan yang timbul di ka langan para guru, pentadbir, ibu bapa dan masyarakat tentang kerja berpasukan da n kepuasan kerja dikalangan Ketua Bidang dan Ketua Panitia. Dapatan kajian boleh digunakan oleh pihak Kementerian Pelajaran untuk meninjau pencapaian kualiti pe ngurusan sekolah dengan memberi perhatian khusus diberi kepada aspek perlaksanaa n dalam pengurusan Jabatan mata pelajaran. Kajian ini juga boleh digunakan untuk merancang kursus dalam perkhidmatan yang diperlukan oleh guru di samping member i peluang kepada ketua pasukan untuk memberikan pandangan positif khususnya ke a rah pengajaran dan pembelajaran yang berkualiti. Pengurus-pengurus pendidikan di sekolah, Pejabat Pendidikan Daerah dan Jabatan Pendidikan Negeri boleh merancan g tindakan susulan yang sesuai dalam membantu serta membimbing warga sekolahmelaksanakan serta membimbing warga sekolah melaksanakan pasukan kerja dengan be rkesan. Pasukan kerja yang berkesan akan menambahbaikan lagi pengurusan yang ber kesan, dinamik serta dapat beri kepuasan dan motivasi kepada guru, khususnya Ket ua Panitia dalam Jabatan. Dengan kefahaman dan kesedaran yang tinggi ini akan me nghasilkan suasana budaya kerja cemerlang dan seterusnya berjaya mencapai objekt if, visi dan misi sekolah dan membangunkan sistem pendidikan yang berkualiti ber taraf dunia. 1.8 Rasional Kajian Sebuah sekolah yang cemerlang memerlukan kakita ngan yang berkeupayaan, bermotivasi dan kreatif dalam melaksanakan tugas. Jabata n dan panitia di sekolah berperanan sebagai medium mengabungkan kemahiran dan pe ngetahuan untuk mencapai kejayaan dalam memberikan pendidikan berkualiti. Pengha silan kuasa sinergi secara positif serta perkongsian maklumat antara ahli pasuka n kerja dapat menghasilkan momentum kerja yang lebih kuat. Di samping itu, pembe rian pendidikan berkualiti, kerjasama dan usahasama serta penggabungan inovasi s ecara kolektif membolehkan guru-guru memantapkan kemahiran untuk memajukan diri. Konsep pembentukan pasukan kerja perlu dilaksanakan kerana ia merupakan cara ya ng terbaik dalam meningkatkan lagi kecekapan kerja dan kualiti pengurusan di sek olah. Kerja berpasukan mampu meningkatkan tahap pengetahuan, kemahiran dan keupa yaan guru-guru yang melakukan kerja secara kolaboratif. Ia mampu juga meningkatk an produktiviti mereka. Sehubungan itu, kajian tentang kepimpinan Guru Kanan dan Ketua Panitia adalah penting bagi pembangunan pasukan kerja berkesan secara ber terusan. Ini telah memberi dorongan kepada pengkaji untuk meninjau lebih mendala m tentang aspek pengurusan Guru Kanan dalam kerja berpasukan di sekolah. Kerjasa ma antara para pendidik dan pihak pengurusan sekolah akan merealisasikan pencapa ian matlamat sekolah, seterusnya Falsafah Pendidikan Kebangsaan. Kerjasama secar a berpasukan di kalangan pihak pengurusan dan guru serta seluruh organisasi seko lah bukanlah mudah untuk dicapai dan keadaan sedemikian memerlukan pengorbanan k epentingan individu demi keutamaanmatlamat dan kepentingan organisasi. Oleh itu, amatlah wajar diberi perhatian te rhadap kerja berpasukan dalam organisasi sekolah dan keberkesanan pengaplikasian kerja berpasukan oleh pihak yang terlibat terutamanya di sekolah. 1.9 Skop Dan Batasan Kajian Skop kajian ini adalah tertumpu kepada persepsi Ketua Pa nitia terhadap keberkesanan kerja berpasukan di antara Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial yang berhubungan kait dengan kepuasan kerja yang diperolehi. Dapatan kajian ini terbatas kepada sekolah menengah di daerah Pontian sahaja. Kajian ini hanya mela lui persepsi Ketua Panitia Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial yang dipilih secara rawak. Oleh itu, data terkumpul bergantung pada kejujuran responden dan t erhad pada Ketua Panitia Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial sekolah menenga h sahaja, keesahan dan kebolehpercayaan sangat bergantung kepada keikhlasan dan kejujuran jawapan responden maka tidak mewakili keseluruhan populasi Ketua Panit ia sekolah menengah di seluruh daerah Pontian. Kajian ini juga terhad kepada beb erapa Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial di sekolah menengah daerah Pontian sahaja. Kajian ini hanya dijalankan di kalangan Ketua Panitia Jabatan Bahasa da n Jabatan Sains Sosial di sebelas buah sekolah menengah kebangsaan sahaja. Hanya Ketua Panitia yang berkenaan menjadi sampel kajian. Ketua Panitia yang menjawab soal selidik yang dikemukakan dan penilaian mereka terhadap Guru Kanan masingma sing mengikut situasi tempat kerja mereka dan kemungkinan dipengaruhi juga oleh kepentingan peribadi.1.10 Rangka Konsep Kajian Keranga kajian ini adalah seperti yang dijelaskan dalam raj ah di bawah: Ketua Panitia Faktor latar belakang: Jantina Guru Kanan Jantina respodnen Bangsa responden Pen galaman mengajar Pengalaman menjadi KetuaKEPUASAN KERJA KEBERKESANAN KERJA BERPASUKAN Kepimpinan yan efektif Matlamat ya g jelas Komunikasi berkesan Penglibatan dalam membuat keputusam Penyelesaian mas alah Tanggungjawab yang jelas Hubungan interpersonal KETUA PANITIA JABATAN BAHAS A DAN JABATAN SAINS SOSIAL Rajah 1.1: Kerangka Konsep Kajian Keberkesanan Kerja Berpasukan Dan Hubungannya Dengan Kepuasan Kerja Ketua Panitia Dalam Jabatan Bahasa Dan Jabatan Sains Sosia l1.11 Definisi Kajian Definisi kajian terdiri daripada definisi istilah dan definisi o perasi. Kesemua definisi yang diterangkan pada bahagian ini adalah berdasarkan kesesuaian kajian yang dijalankan. i) Kerja Berpasukan Menurut Ab Aziz (2003), kerja berpasukan adalah gabungan sebila ngan individu yang mempunyai kompetensi yang saling bergantung sama ada dari segi keu payaan, kepakaran, kemahiran dan pengetahuan. Mereka masing-masing mempunyai aka untabiliti dan komitmen terhadap prestasi pasukan serta bersedia melaksanakan tu gas yang mencabar. Merujuk Zainal Ariffin (1998), pasukan kadangkala dikenali se bagai kelompok atau kumpulan yang bekerjasama untuk mencapai matlamat spesifik j abatan atau organisasi. Merujuk Saari (1991), kerja berpasukan ialah sesuatu kum pulan yang melaksanakan tugas bersama-sama, ia berfungsi sebagai sebuah pasukan dan berusaha untuk mewujudkan keadaan kerjasama. Dalam kajian ini, kerja berpasu kan adalah merujuk kepada kerja berpasukan Ketua Panitia dalam Jabatan Bahasa da n Jabatan Sains Sosial di sekolah menengah kebangsaan Pontian. ii) Pasukan Kerja Pasukan kerja dikatakan sebagai satu set struktur hubungan interpe rsonal dalam usaha mencapai matlamat yang sudah ditetapkan. Ia juga merujuk kepada seku mpulan individu yang kongsi matlamat dan kerja serta kemahiran setiap ahli sesua i dan perlu kepada ahli lain dalam pasukan. Lussier dan Achua (2001) mendefinisi kan pasukan kerja sebagai satu pemahaman dan komitmen antara semua ahli dalam pa sukan ke arah pencapaian matlamat pasukan itu sendiri. Dalam kontekskajian ini, pasukan kerja bermaksud pasukan kerja yang wujud di sekolah berbentu k pasukan fungsi yang diwujudkan untuk memenuhi tuntutan struktur organisasi sep erti panitia mata pelajaran, bidang mata pelajaran atau dalam bentuk jawatan kua sa. Pasukan adalah sebuah kumpulan kualiti. Pasukan dibentuk berdasarkan pengeta huan, pengalaman serta status dan bukannya berdasarkan kebolehan individu untuk bekerja bersama-sama (Tengku Abd. Aziz, 1999). Pasukan kerja di sekolah dibentuk untuk melaksanakan sesuatu tugas atau program dalam jangka waktu pendek atau pa njang berdasarkan kehendak program atau aktiviti. Pasukan kerja merupakan kumpul an individu yang bekerjasama untuk mencapai satu matlamat bersama. Maka, pasukan kerja bergabung untuk mecapai matlamat organisasi dan kepentingan individu dike tepikan (Lussier, NR., 1998). Dalam kajian ini, pasukan kerja yang dipilih ialah Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial yang terdapat di sekolah menengah daera h Pontian. Panitia mata pelajaran ialah pasukan guru yang mengajar mata pelajara n tertentu berpadu tenaga untuk membantu sekolah dalam urusan kurikulum dan koku rikulum mengikut mata pelajaran masing-masing serta berusaha mempertingkatkan pe ncapaian prestasi mata pelajaran tersebut. Setiap panitia akan diketuai oleh Ket ua Panitia yang bidang tugasnya merangkumi kurikulum dan kokurikulum mata pelaja ran tersebut di bawah Penolong Kanan dan Pengetua. iii) Jabatan Menurut Kamus Dewan Keempat (2005), jabatan bermaksud bahagian daripada pentadbiran dan lain-lain yang mengurus tugas-tugas tertentu, kedudukan rasmi (dalam pemerintahan, pentadbiran, organisasi, dan lain-lain). Biasanya te rdapat empat jabatan dalam carta organisasi kurikulum sekolah iaitu Jabatan Baha sa, Jabatan Sains Sosial, Jabatan Sains dan Matematik serta Jabatan Teknik dan V okasional. Setiap jabatan terdiri daripada beberapa mata pelajaran yang berkaita n dengan jabatan tersebut. Jabatan ini adalah diketuai oleh seorang Ketua Bidang dandibantu oleh Ketua-ketua Panitia mata pelajaran. Dalam kajian ini, Jabatan adala h ditakrifkan sebagai jawatankuasa yang terdiri daripada Ketua-ketua Panitia dal am Bidang Bahasa dan Bidang Sains Sosial di sekolah menengah daerah Pontian. iv) Jabatan Bahasa Jabatan Bahasa dibentuk untuk keberkesanan pengajaran berbagai-ba gai mata pelajaran bahasa. Jabatan Bahasa diketuai oleh Ketua Bidang Bahasa (seorang Guru Kanan bahasa yang berpengalaman) dan Ketua-ketua Panitia mata pelajaran. Ketua Panitia akan mengetuai kumpulan guru yang mengajar sesuatu mata pelajaran di sek olah. Mata pelajaran yang di bawah Jabatan Bahasa ialah Bahasa Melayu, Bahasa In ggeris, Bahasa Cina, Bahasa Tamil dan Bahasa Arab. Mesyuarat-mesyuarat diadakan dari semasa ke semasa untuk menentukan pelaksanaan dan perjalanan aktiviti yang dirancangkan itu berjalan dengan lancar dan teratur. v) Jabatan Sains Sosial Jabatan Sains Sosial juga dibawah pimpinan seorang Guru Kan an mata pelajaran Sains Sosial yang dinamakan Ketua Bidang Sains Sosial dan dibantu oleh Ketua-ketua Panitia dan guru-guru yang mengajar mata pelajaran sains sosial. Ma ta pelajaran di bawah Jabatan Sains Sosial ialah Pendidikan Islam, Pendidikan Mo ral, Sejarah, Pendidikan Seni, Geografi, Sivik, Pendidikan Jasmani dan Kesihatan . vi) Ketua Panitia Menurut Omardina (1998), Ketua Panitia ialah orang yang dilantik d ari kalangan guru-guru yang berpengalaman mengajar sesuatu mata pelajaran. KetuaPanitia berperanan untuk mengembangkan semua tenaga pengajar dalam menyelaras ak tiviti dan tugas. Dalam kajian ini Ketua Panitia adalah merujuk kepada Ketua Pan itia dalam Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial. Ketua Panitia Mata Pelajaran secara langsung dipertanggungjawab memastikan panitia tersebut berjalan lancar dan berfungsi mengikut objektif dan garis panduan yang telah ditetapkan. Tugas d an tanggungjawab Ketua Panitia disenaraikan dalam Buku Panduan Tugas Guru yang d isediakan oleh pihak sekolah berdasarkan panduan Kementerian Pelajaran Malaysia. Penjelasan tugas dan bidang kerja Ketua Panitia memerlukan daya kepimpinan yang tinggi dan komitmen antara ahli pasukan bagi meneruskan kelancaran panitia berf ungsi. vii) Kepuasan Kerja Menurut Kamus Dewan (1997), mentakrifkan kepuasan kerja sebagai p erihal puas, kelegaan, kenikmatan, atau kesenangan apabila melakukan sesuatu usaha (keg iatan, urusan) yang bertujuan untuk menghasilkan (menyelesaikan, menyediakan dan sebagainya) sesuatu. Vroom (1964) mendefinisikan kepuasan kerja sebagai suatu u saha dan proses membandingkan keperluan seseorang individu pekerja yang dihajati dan diperlukan dalam tugas atau kerjanya. Pengkaji Mahmood Nazar (2001) pula me nyatakan kepuasan kerja bermakna sikap dan perasaan positif yang ada pada pekerj a terhadap kerja-kerja yang mereka lakukan. Kepuasan kerja ini bergantung kepada beberapa faktor dan kepuasan kerja adalah amat berbeza di antara satu pekerja d engan pekerja lain. Dalam konteks kajian ini, kepuasan kerja merujuk kepada rasa puas hati Ketua Panitia dalam kerja berpasukan Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial.BAB 2 SOROTAN PENULISAN 2.1 Pengenalan Bab ini akan membincangkan tentang definisi dan konsep-konsep yang ad a kaitan dengan kerja berpasukan dan kepuasan kerja dalam jabatan di sekolah menen gah. Kerja berpasukan telah lama diaplikasikan dalam sektor perniagaan dan juga telah menunjukkan hasil outcome yang mantap dan memuaskan (Bishop, Scott & Burro ughs, 2000). Kini, pendekatan kerja berpasukan semakin ketara dan menggalakkan d i sektor pendidikan. Keberkesanan sesuatu kerja berpasukan dalam Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial amat dipengaruhi oleh faktor-faktor kepimpinan dan perl aksanaan kerja berpasukan turut diketengahkan dalam bab ini. Kajian literatur di perolehi melalui semakan dan pembacaan mana-mana kajian dan penulisan terdahulu yang telah dibuat sama ada melalui buku, jurnal serta bahanbahan penerbitan lain yang berkaitan. Tujuan bab ini adalah untuk memberi kefahaman yang baik tentang tajuk yang dikaji dan menjadikannya sebagai panduan kepada soal selidik yang di laksanakan oleh penyelidik kelak.2.2 Konsep Kerja Berpasukan Kerja berpasukan merupakan suatu unit dalam organisasi y ang berinteraksi untuk berkongsi maklumat dan keputusan bagi membantu ahli-ahli pasukan menjalank an tugas dalam ruang sempadan tanggungjawab yang telah ditetapkan. Menurut Daft (1999), kerja berpasukan merujuk kepada sekumpulan dua atau lebih manusia yang b erinteraksi dan menyelaras tugasan atau kerja mereka bagi mencapai matlamat umum yang disasarkan bersama. Manakala Lussier dan Achua (2001) menyatakan bahawa ke rja berpasukan sebagai satu pemahaman dan komitmen di antara ahli pasukan ke ara h pencapaian matlamat pasukan dan mengurangkan perselisihan faham yang wujud dal am ahli pasukan kerja. Dalam organisasi sekolah, apabila Ketua Panitia dan guru berasa dihargai dalam suatu suasana saling hormat-menghormati, maka mereka akan bekerja pada tahap mutu dan daya produktiviti yang tinggi. Menurut Mokhtar (1999 ) pula, apabila sesuatu kumpulan menjalankan tugas bersama-sama dan berusaha unt uk mewujudkan kerjasama di antara ahli, ia telah berfungsi sebagai kerja berpasu kan. Dengan ini, kerja berpasukan wujud apabila ahli dalam organisasi dapat mera sakan bahawa mereka berada dalam satu pasukan dan diterima baik oleh anggota-ang gota lain dalam pasukan tersebut, ada sesuatu sumbangan yang boleh mereka berika n kepada pasukan, pandangan mereka di terima baik oleh anggota pasukan dan merek a rasa tanggungjawab untuk memastikan kejayaan kumpulan yang erat antara mereka dapat digambarkan seperti rajah 2.1.Rajah di bawah boleh menunjukkan pembentukkan kerja berpasukan yang baik dan ber kesan. Rajah 2.1 : Suasana Berpasukan Yang Baik Dalam Organisasi Sumber : Abdul Malik A bdul Rahman (1997). Pasukan kerja Berkesan. Kertas Kerja Kursus Pasukan Kerja Ber kesan Anjuran UTM. Skudai: Universiti Teknologi Malaysia. Kerja berpasukan juga boleh merujuk kepada satu set nilai yang menggalakkan tingkah laku seperti mende ngar dan memberi respon yang membina terhadap pendapat orang lain, menjelaskan k eraguan, serta memberi sokongan penuh kepada ahli. Ini termasuklah menghargai mi nat serta mengiktiraf pencapaian ahli pasukan yang lain (Katzenbach & Doughlas, 1993). Ia merupakan gabungan usaha, pengetahuan, kemahiran dan kebolehan yang di lakukan secara sinergi untuk menghasilkan prestasi kerja melebihi input yang dil akukan secara bersendirian. Melalui usaha ahli pasukan membolehkan organisasi me ningkatkan hasil tanpameningkatkan sumber. Walaubagaimanapun, kerja berpasukan yang sedia stabil turut dirundung kebimbangan terhadap kesan negatif perubahan. Antaranya berpunca dari pada norma pasukan, keakraban pasukan dan pemikiran pasukan. (Ab. Aziz Yusof, 20 04) a. Norma Pasukan Norma didefinisikan sebagai peraturan informal yang telah diperset ujui secara kolektif bagi menyediakan garis panduan ahli-ahli pasukan untuk bergelaga t. Oleh itu, norma berperanan untuk: i. ii. iii. iv. v. vi. menyediakan panduan tingkah laku atau gelagat yang dipersetujui bersama oleh ahli-ahli pasukan. memb eritahu atau menyediakan garis panduan kepada ahli-ahli berkaitan dengan perkara -perkara yang patut dan tidak patut dilakukan. norma juga akan menjelaskan apaka h jangkaan ahli-ahli pasukan terhadap ahli yang lain dalam organisasi yang diang gotai. membolehkan pengalaman terdahulu dijadikan garis panduan untuk bertindak dalam situasi yang baru. menyesuaikan tingkah laku atau gelagat seseorang dengan norma-norma yang ada dalam pasukannya. dapat membangkitkan kejujuran, ketaatan dan peningkatan komitmen terhadap organisasi. Dalam sesebuah organisasi biasanya akan membentuk norma tidak formal bagi membendung perlakuan yang diizinkan atau pengelak daripada berlakunya pelencongan di kalangan ahli. Oleh kerana perubaha n akan mengubah struktur tanggungjawab dan perhubungan maka secara tidak langsun g di antara pasukan, norma dan tanggapan ahli-ahli yang memerlukan penerimaan no rma baru untuk situasi yang baru.b. Keakraban Pasukan Keakraban pasukan bermaksud tahap di mana ahli-ahli pasukan te rtarik terhadap satu dengan yang lain sehingga terdorong untuk terus tinggal dalam pasu kan. Keakraban yang ditunjukkan menyebabkan mereka lebih bersedia untuk berkongs i pengetahuan, pengalaman dan kepakaran. Disamping itu, pereratan yang tinggi ak an menarik ahli untuk lebih bertolak ansur untuk saling membantah ke atas sesuat u isu, mewujudkan perasaan kekitaan (esprit de corps) dan rasa pemikiran yang ti nggi. Adalah didapati pereratan pasukan akan mempengaruhi produktiviti sesuatu p asukan. Hubungan antara pereratan dengan pasukan adalah seperti berikut: i. pere ratan pasukan akan mempengaruhi produktiviti hasil daripada komitmen dan keyakin an yang dimiliki antara satu dengan yang lain. ii. pereratan dan produktiviti sa ling mempengaruhi terhadap prestasi yang ditunjukkan oleh pasukan kesan daripada sinergistik yang ditunjukkan. iii. gabungan antara norma prestasi kerja yang ti nggi dan pereratan tinggi akan menjurus kepada peningkatan produktiviti kesan da ripada sepenuh penumpuan yang diberikan terhadap tugas yang telah dipertanggungj awabkan. iv. jika pereratan dalam organisasi tinggi tetapi norma prestasi yang r endah akan mengakibatkan produktiviti yang sederhana kesan daripada tumpuan terh adap tugas yang rendah. v. jika pereratan rendah dan norma prestasi rendah, prod uktiviti juga akan rendah kerana berlakunya banyak pembaziran terhadap sumber or ganisasi kesan daripada konflik, kekecewaan dan ketidakpuasan. Hubungan rapat ah li-ahli dalam pasukan membabitkan prestasi sesuatu pasukan. Pasukan yang tinggi keakrabannya akan menghalang usaha untuk memecah dan mengubah matlamat pasukan t ersebut. Ahli-ahli pasukan lebih gemarmengekalkan status quo dan mempertahankan kepentingan pasukan daripada ancaman p erubahan yang dapat menggugat kedudukan mereka. c. Lepak Sosial Pasukan Lepak sosial pasukan merupakan keadaan subordinat yang tida k bersedia melakukan perubahan apabila berada dalam organisasi di mana prestasi kerja kesel uruhan adalah rendah. Bagi mereka mengapa perlu berubah sedangkan ahli pasukan y ang lain tidak bersedia untuk berubah. Oleh itu, tiada sebab bagi sesetengah ahl i pasukan bersusah payah berhadapan dengan ketidakpastian melakukan perubahan wa lhal ahli-ahli yang lain bersikap tunggu dan lihat. Lepak sosial pasukan berlaku adalah mungkin disebabkan oleh ramai ahli dalam pasukan tidak memberikan tahap usaha yang sama untuk melakukan perubahan berbanding dengan segelintir yang lain . Sekiranya terdapat di kalangan ahli dalam pasukan yang menolak perubahan maka kebiasaannya akan mempengaruhi ahli-ahli yang lain. Lepak sosial pasukan berlaku apabila wujudnya senario tunggu dan lihat di kalangan ahli sebelum menerima ata u menolak senario perubahan. Akibat daripada keadaan ini berlaku, ahli-ahli tert entu mengharapkan ahli lain supaya melakukan perubahan terlebih dahalu. Lepak so sial pasukan mungkin juga disebabkan terdapat di kalangan ahli pasukan yang berg antung kepada kesediaan dan keupayaan individu tertentu untuk mengambil initiati f bagi memulakan perubahan. Akibat daripada keadaan ini banyak di kalangan ahli pasukan yang lain menunggu untuk mengambil kesempatan dan menumpang di atas keja yaan orang lain. 2.3 Pasukan Kerja Apabila sesuatu kumpulan melaksanakan tugas bersama-sama, ia berfu ngsi sebagai sebuah pasukan dan berusaha untuk mewujudkan keadaan kerjasama yang dina makan pasukan kerja (Saari, 1991). Menurut Ron Archer (1996), beliaumenyatakan bahawa pasukan kerja sebagai sebarang kumpulan manusia yang mempunyai tujuan umum yang sama dan masing-masing mengiktiraf ahli lain sebagai rakan sep asukan yang sama taraf. Menurut Hilarie Owen (1996), pasukan kerja adalah sekump ulan individu yang kerja bersama secara berterusan dan kongsi matlamat antara ah li dalam pasukan. Pendapat beliau sama dengan Richard et.al (1995) yang mengatak an bahawa pasukan kerja sebagai `a group's members must interact; must work toward v alued, common, specified goals and objectives; and must adapt to circumstances i n order to meet these goals and objectives.' Beliau menyatakan kerja berpasukan me rupakan penyempurnaan kerja secara teknikal yang dilaksanakan oleh individu yang terdiri daripada sepasukan atau sekumpulan ahli. Secara amnya, istilah `pasukan' te rdiri daripada kelompok individu yang mempunyai kepentingan dan peluang yang sig nifikan. Di dalam pasukan, setiap ahli memiliki kemahiran dan kebolehan yang sal ing melengkapi. Mereka bersama-sama memainkan peranan mereka untuk kemajuan orga nisasi. Mereka bekerja dalam persekitaran yang saling mempercayai, mereka menyua rakan pendapat dan idea melalui perbincangan dan setiap masalah diselesai secara bersama. Kepentingan adalah untuk pasukan dan bukan individu. Begitu juga, seti ap ahli dalam kerja berpasukan adalah bermatlamat membangunkan organisasi. Berge rak secara berpasukan akan menggambarkan keupayaan semua ahli organisasi itu ber khidmat untuk mencapai matlamat yang dikongsi bersama. Begitu juga, Johnson & Jo hnson's (1991) dalam kenneth & Allan (1995) mendefinisikan pasukan sebagai satu se t struktur hubungan interpersonal dalam usaha mencapai matlamat yang ditetapkan. Malik (1997) menyatakan kerja berpasukan merupakan prasyarat yang amat penting bagi kejayaan sesebuah organisasi. Melalui kerja secara berpasukan, matlamat dan misi sesuatu organisasi akan dapat dicapai dengan menyeluruh dan berkesan. Mana kala Katzenbanch & Doughlas dalam Tee (2003), menyatakan bahawa pasukan kerja se bagai sebilangan kecil individu yang mempunyai kemahiran `complementary', di mana me reka mempunyai komitmen tinggi terhadap tujuan umum, matlamat prestasi dan pende katan yang membolehkan mereka saling memikul tanggungjawab bersama.2.4 Kerja Berpasukan Dalam Organisasi Sekolah Ketua Bidang dan Ketua Panitia atau Gu ru Kanan di sekolah berperanan sebagai tenaga penggerak. Maka mereka tidak boleh bertindak berseorangan dan per lunya interaksi antara individu. Dalam mengurus organisasi sekolah, penting dibe ri perhatian kepada kerja secara berpasukan untuk mencapai matlamat bersama supa ya sekolah diurus dengan berkesan dan berkualiti. Ahli kerja berpasukan dalam ja batan mempunyai tahap persefahaman yang tinggi kerana setiap ahli dalam pasukan diberi kebebasan bersuara, mereka berhak memberikan idea atau pendapat. Begitu j uga, mereka diberi kuasa menilai semua maklumat yang diterima sebelum sesuatu ke putusan dibuat. Sementara, kesan sesuatu keputusan akan ditanggung bersama. Oleh yang demikian, hasil kerja bukan dimiliki individu tetapi milik pasukan. Jadi, peranan kepimpinan dalam kerja berpasukan adalah dikongsi secara kolektif bukan oleh seorang ketua sahaja. Walaupun kepimpinan dikongsi secara kolektif tetapi k eberkesanan dan peningkatan kualiti jabatan amat bergantung kepada kaedah kepimp inan, seperti cara komunikasi, pengagihan tugas, penerimaan idea, pandangan dan inovasi. Maka, adalah perlu untuk memastikan setiap ahli dalam pasukan mempunyai komponen tersebut supaya dapat merancang untuk mewujudkan semangat kerja berpas ukan di kalangan ahli. 2.5 Kepentingan Kerja Berpasukan Maddux (1993) membuktikan dalam kajian beliau bahaw a peningkatan produktiviti semakin bertambah jika kerja dilakukan secara berpasukan berbanding kerja secara individu. Kepentingan kerja berpasukan dalam jabatan adalah jelas dan tidak boleh disangkal lagi dengan meningkatnya tugas dan tanggungjawab Ketua Jabatan, Panitia serta guru di sekolah akibat pembaharuan-pembaharuan yang dila kukan dalam sistem pendidikan sekolah.Menurut Ahmad Fadzli Yusof (2004), seseorang itu dianggap benar-benar cemerlang jika dia boleh mencipta situasi `saling kebergantungan' antara satu sama lain. Dalam buku beliau juga memperkatakan kemahiran kerja berpasukan yang mana menjadi sal ah satu jenis `kerja dengan orang lain' yang paling popular dan berkesan. Sudah bany ak organisasi-organisasi besar dan pakar-pakar pengurusan menekankan kepentingan kerja berpasukan kerana ia adalah penyumbang terbesar kepada kejayaan gergasi k orporat dan prestasi mengagumkan pertubuhan-pertubuhan induk dunia. Antara kemah iran kerja berpasukan yang perlu di terokai seperti komunikasi dalam pasukan, me mbuat keputusan beramai-ramai, mengendalikan konflik, membina kreativiti, kepemi mpinan, memotivasikan, membuat penilaian, memberi ganjaran, dan sebagainya. Kerj a berpasukan yang berkesan penting dalam sesebuah organisasi sekolah kerana ia m enjadi panduan kepada setiap anggota tentang cara bekerja yang paling baik. Cont ohnya, Jika jabatan atau panitia itu sentiasa memberi perhatian kepada keperluan dan perasaan ahli, tiba-tiba ada seorang ahli yang marah seorang ahli lain, set iap ahli dalam jabatan atau panitia tidak akan dapat menerima kelakuan ini keran a kemarahan itu tidak disebabkan oleh sesuatu perkara yang munasabah. Dalam kerj a berpasukan, setiap anggota tidak akan melambatkan kerjanya. Jika ada seseorang ahli tidak menghabiskan kerjanya walaupun masa yang secukupnya sudah diberi, te ntulah ia tidak akan senang duduk, kerana semua ahli dalam jabatan pasti akan me lihatnya dengan pandangan yang sinis. Selain itu, dalam kerja berpasukan, jika s ifat tolongmenolong itu sudah menjadi tradisi dalam jabatan, maka setiap ahli ti dak akan segan untuk bertanya sesuatu kepada siapa pun apabila ia ada masalah. S ebaliknya, jika amalan tidak pernah dilaksanakan, sudah tentu masing-masing akan bekerja bersendirian. Merujuk Jean (2002) dalam kajian beliau menghujahkan baha wa kepentingan kerja berpasukan melibatkan sekumpulan manusia yang mempunyai kom itmen tinggi terhadap tujuan umum, berkemahiran tinggi dan bersetuju kepada matl amat pencapaian yang khusus di mana semua ahli pasukan saling bertanggungjawab d alam suatu organisasi. Maka, kerja berpasukan yang berkesan perlukan visi, misi, wawasan dan matlamat yang jelas dan ringkas. Matlamat ini mesti diketahui oleh semua ahli pasukan supaya masing-masing faham dan ketahui tanggungjawabmereka. Semua ahli perlu tahu apa yang hendak dicapainya. Chand et.al (1998) pul a, dalam kajian mengenai kepentingan pasukan kerja dan keberkesananya telah meny atakan bahawa cara yang paling berkesan untuk menyelaraskan usaha dan kepakaran bagi mencapai keputusan yang dihasratkan ialah kerja berpasukan. Banyak pendapat tentang pentingnya kerja berpasukan kepada organisasi sekolah dalam mengendalik an urusannya. Satu pendekatan yang praktis untuk mendapatkan kerjasama tenaga ah li pasukan ialah dengan melibatkan mereka dalam pengendalian urusan-urusan sekol ah. Faedah-faedah yang diperolehi ahli pasukan termasuklah perkembangan kefahama n yang lebih baik tentang matlamat organisasi, penyelesaian masalah yang lebih e fektif, galakan untuk menjadi kreatif, motivasi dan moral yang meningkat, peluan g untuk mengenal pasti dan mengembangkan kepimpinan dan komunikasi yang lebih ba ik (Zaidatol, 1990). Kerja berpasukan adalah penting kerana ia dapat membina sem angat kerja di kalangan Ketua Panitia yang akan menentukan keberkesanan jabatan berkenaan dan seterusnya menyumbang ke arah peningkatan kualiti pendidikan dan k ualiti pembelajaran di kalangan ahli pasukan serta memberi kepuasan kerja kepada mereka. Semangat kerja berpasukan ialah unsur yang menyatupadukan seluruh ahli jabatan dalam menjayakan peningkatan kualiti. Semangat kerja berpasukan ini bole h dipraktikkan melalui kerjsama, komitmen di dalam program-program peningkatan k ualiti yang diperkenalkan oleh jabatan. Semangat berpasukan di kalangan ahli pas ukan boleh diperkukuhkan melalui usaha yang bersungguh-sungguh oleh pihak pengur usan. Tindakan-tindakan yang sesuai diambil bagi tujuan ini ialah menjalankan ke mpen kesedaran, mengadakan latihan, mewujudkan struktur pasukan, memberi pengikt irafan dan memberi lebih kuasa bertindak (empowerment) kepada pasukan kerja. Sem angat berpasukan adalah unsur yang menyatupadukan seluruh kakitangan jabatan ata u panitia dalam menjayakan peningkatan kualiti. Semangat kerja berpasukan akan m emudahkan pertukaran maklumat dan idea di kalangan ahli pasukan, mewujudkan pera saan saling mempercayai di kalangan ahli, mengukuhkan komunikasi di dalam jabata n atau panitia ke arah peningkatan kualiti yang berterusan dalam organisasi seko lah. Menurut Fields (1993), kualiti amat penting dalam sesebuah organisasi, dan kualiti tidak wujud dengan sendirian, kualiti adalahperubahan budaya yang mengutamakan proses menambahbaik dan prinsip-prinsip yang berkualiti akan berkekalan. Semangat kerja berpasukan dapat membendung seseorang itu daripada terbabit dalam salah laku dan gejala negatif kerana segala urusan pembangunan ekonomi dapat diimbangkan dengan pembangunan kemanusia seperti integ riti, akauntabiliti dan ketelusan. Menurut beliau, integriti yang kukuh dalam pa sukan berupaya membendung kelemahan dalam pentadbiran, perkhidmatan dan pengurus an kewangan serta menjauhkan individu daripada perlakuan rasuah, penyelewengan d an salah guna kuasa. Beliau mahu nilai-nilai murni seperti hormat-menghormati, b ekerjasama serta sentiasa bermusyawarah diterapkan di kalangan kakitangan supaya satu pasukan bekerja yang lebih berkesan dapat dibentuk. Kajian-kajian lepas te lah membuktikan bahawa kerja berpasukan boleh memberi input kepada mereka dan ke jayaan sekolah berasaskan visi dan misi sekolah serta matlamat sekolah. Recardo et.al, 1996, menyatakan bahawa high involvement high performance dan penglibatan serta komitmen akan memberi hasil yang memberangsangkan. Kerja berpasukan akan dapat memberi peluang kepada ahli dan ketua bekerja secara bersama dan berkesan demi kebaikkan pelanggan. Pasukan yang efektif adalah yang terdiri daripada dua atau lebih individu yang mempunyai matlamat khusus untuk dicapai dan semua ahli terlibat secara aktif untuk merealisasikan matlamat secara usahasama. (Hadyn and McDonnel, 1996). 2.6 Keberkesanan Kerja Berpasukan Francis dan Young (1992) menyatakan bahawa, keberk esanan kerja berpasuka mempunyai enam kekuatan iaitu: i. ii. kelemahan seseorang individu dal am pasukan akan dineutralkan oleh kekuatan anggota pasukan yang lain. kerja pasu kan membina persetujuan dan komitmen kepada matlamat organisasi.iii. iv. v. vi. perhubungan pasukan merupakan motivasi yang paling kuat. ahli pasukan dapat beke rja bersama dengan berkesan, berjaya dan gembira. pasukan dapat mendisiplinkan a hli-ahlinya iaitu pemikiran negatif seolah-olah tidak wujud di kalangan ahli. ke mahiran pasukan membolehkan ahlinya menyertai pasukan baru dan mencapai keberkes anan berpasukan dengan cepat. Sehubungan dengan itu, Kazemark (1991) telah memba ngunkan Model Komprehensif dengan menyenaraikan 10 kriteria kerja pasukan yang berkesan iaitu: i. ii. iii. iv. v. vi. vii. viii. ix. x. matlamat yang difahami dan dipersetuju i konflik yang berlaku dapat ditangani dengan baik ahli berkongsi peranan kepimp inan keupayaan ahli digunakan sepenuhnya komunikasi terbuka dan penglibatan di m ana ahli tahu apa yang berlaku dalam pasukan ahli menyokong kawalan dan prosedur pasukan penglibatan dalam penyelesaian masalah dan membuat keputusan pengujian dan kreativiti digalakkan menilai fungsi dan proses dengan kerap setiap ahli mem ahami peranan dan tanggungjawab dan had kuasa masingmasing. Manakala, Archer (19 96) juga telah menyenaraikan ciri-ciri kerja berpasukan yang berkesan iaitu: i. ii. iii. iv. v. vi. kepimpinan yang dinamik serta mendapat sokongan daripada org anisasi ahli pasukan yang mempunyai wawasan bersama matlamat kerja berpasukan ad alah jelas latihan yang mencukupi dan bersesuaian autoriti dan peluang membuat k eputusan menghargai nilai konflik yang wujud.vii. viii. ix. menghormati perbezaan individu dan menggunakannya sebagai refleksi diri. berkomu nikasi secara terbuka dan berkongsi sumber yang sedia ada kesanggupan menikmati kejayaan dan memikul beban bersama. Keberkesanan kerja berpasukan akan memperlih atkan sembilan komponen yang disebut sebagai `peta' oleh McGregor, Likert dan Blake & Mouton (1964) dalam Te ngku Abd. Aziz (1999) iaitu nilai yang jelas dan dikongsikan, tugas yang jelas, kepimpinan mengikut keadaan, bangga dengan pasukan, tugas yang jelas, maklum bal as dan kaji semula, sikap terus terang dan ikhlas, membuat keputusan bersama dan penekanan pada tindakan. Kajian Weller (1998) telah membuktikan peranan TQM dan kerja berpasukan membawa kejayaan di peringkat sekolah dan organisasi sekolah. Menurut beliau lagi, perkongsian maklumat, idea, inovasi dan bekerja secara komi ted memberi tranformasi kepada sekolah ke arah sekolah berkualiti. Peningkatan k ualiti bukanlah usaha yang boleh diserahkan kepada seseorang secara individu. In i kerana masalahmasalah dalam proses kerja adalah bersifat komplek, melibatkan b erbagai bahagian dan sistem. Oleh itu lazimnya penyelesaian masalah tersebut ada lah di luar kemampuan individu. Dalam keadaan yang demikian setiap pihak dalam j abatan perlu bertindak secara berpasukan supaya segala kekuatan dan sumber yang ada dalam jabatan dapat digemblengkan sepenuhnya. Sekolah yang berkesan melahirk an murid, pekerja dan organisasi yang berkualiti. Keberkesanan kerja berpasukan dalam jabatan menjadi salah satu elemen kualiti menyeluruh yang dapat membantu p ihak pengurusan mencapai visi dan misi sekolah dengan cemerlang. Konsep Pengurus an Kualiti Menyeluruh atau TQM (Total Quality Management) telah diperkenalkan se jak tahun-tahun 1920an dan terus mendapat sambutan selepas dipelopori semula ole h Edward Demings, 1950an dan tahun 1980an telah bangkit sebagai suatu cara penin gkatan kualiti dan kaedah pengurusan yang bersistematik dan berstrategi di selur uh dunia. Salah satu daripada prinsip-prinsip yang menyokong pengurusan kualiti menyeluruh ialah mengukuhkan semangat berpasukan. Kerja berpasukan dalam konteks pendidikan ialah usaha meningkatkan kualiti pendidikan. Dalam sektor pentadbira n semangat berpasukanbermula dengan perkembangan budaya kerja kualiti dalam awal tahun 1990an (Pekeli ling Kemajuan Pentadbiran Awam, Bilangan 7 tahun 1991). Kualiti menyeluruh (TQM) adalah dimana semua ahli kerja berpasukan berusaha ke arah meningkatkan hasil a tau perkhidmtan kepada pelanggan dalaman dan luaran organisasi (Lussier, 1998), manakala TQE atau kualiti menyeluruh pendidikan menurut Fields (1993) merangkumi komitmen semua pihak dalam sistem pendidikan iaitu ibu bapa, guru, pelajar, mas yarakat, pemimpin dan kerajaan. Bila wujud semangat kerja berpasukan, maka jabat an akan mencapai matlamat dalam jangka masa yang singkat dan seterusnya mencapai kualiti. Kerja berpasukan dapat mengenal pasti masalah kualiti, dapat mengkaji masalah Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial dan membuat cadangan serta boleh digantikan dengan Kumpulan Meningkat Mutu Kerja (KMK) seperti dalam rajah 2.2. Matlamat KMK adalah untuk memperbaiki dan mempertingkatkan kualiti kerja melalui kebolehan menyelesaikan masalah di kalangan ahli kerja berpasukan, mewujudkan s emangat bekerja secara berpasukan, penyemaian dan penerapan nilai serta etika ke rja yang positif. Dengan melalui penglibatan dan minat terhadap kerja akan membe ri dorongan kerja yang tinggi kepada ahli pasukan dan mewujudkan kesedaran tangg ungjawab terhadap diri sendiri, pasukan, jabatan dan sekolah. Terdapat banyak fa edah yang boleh diperolehi dari pelaksanaan KMK. Di antaranya ialah mengeratkan perhubungan di antara pekerja dan pengurusan, memupuk kerjasama di kalangan peke rja dan memberi kepuasan bekerja. Begitu juga, dengan dorongan untuk bekerja aka n memberi keyakinan mengenai kebolehan diri ahli pasukan, mengasah bakat kepimpi nan dan menggalakkan daya kreativiti di kalangan ahli pasukan, memperbaiki siste m dan cara bekerja serta membina semangat kerja berpasukan.Jawatankuasa Pemandu Kualiti dan Produktiviti/ Mesyuarat Pengurusan Penyelaras dan Pasukan Petugas Kualiti dan Produktiviti Pasukan-Pasukan Kerja (Di peringkat pengurusan dan staf ) Rajah 2.2: Struktur Pe ngurusan Kualiti/Produktiviti Dalam Kerja Berpasukan Sumber : PANDUAN MENGENAI K UMPULAN MENINGKAT MUTU KERJA (KMK) 2.7 Kelebihan Kerja Berpasukan Menurut Spiegel Cresencio Torres (1994) kerja berpasu kan memberikan banyak faedah kepada pasukan mahupun ahli dalam pasukan tersebut. Dari segi faed ah pasukan, ia akan meningkatkan produktiviti kerja, meningkatkan kualiti kerja dan meningkatkan moral pekerja. Dari segi faedah individu pula, ia dapat mengura ngkan tekanan kerja dengan tanggungjawab dikongsi bersama, mereka akan merasakan diri dihargai oleh ahli dalam pasukan, kebolehan individu boleh dikongsibersama dengan ahli pasukan dan pengalaman setiap ahli pasukan boleh dijadikan p anduan kejayaan. Dengan itu, kejayaan akan dikongsi bersama ahli pasukan. Selain ini, kerja berpasukan mempunyai kelebihan seperti meningkatkan ransangan, menge ratkan tali persaudaraan dan setia kawan antara pekerja, mengurangkan sebarang p ergeseran, atau berpuak-puak yang selalunya merupakan angkara yang tidak sihat d an mewujudkan perasaan seronok bekerja. Ahli pasukan akan sentiasa suka menghasi lkan kerja yang paling baik dan mampu mewujudkan suasana yang intim. Mereka juga akan meningkatkan perasaan bangga kepada pasukan dan organisasi. Pasukan kerja yang berjaya akan memiliki ciri-ciri tersendiri dengan hasil yang menguntungkan semua pihak. Ciri-ciri am kerja berpasukan adalah sempadan yang jelas, manfaat d aripada kemahiran yang pelbagai, tugasan yang jelas untuk dipersembahan, mempuny ai sasaran tarikh, bergantung pada kerjasama, bilangan ahli yang tidak terlalu r amai, akauntabiliti individu dan saling bergantung, kerja secara kolektif, aktif dalam penyelesaian masalah, perbincangan secara terbuka, saling bergantung dan kepimpinan berkongsi (Berk & Lintern, 2000). Pasukan kerja yang efektif dianggap sebagai pemangkin yang terkuat untuk melaksanakan perubahan organisasi (Katzenb eg dan Smith dalam Tengku Abd Aziz, 1999). Pasukan kerja yang berkesan tidak aka n wujud secara kebetulan. Pasukan berkesan perlu dilahirkan dengan sengaja dan d iurus secara sistematik. Maka dalam konteks organisasi sekolah, pasukan kerja ya ng diwujudkan adalah bertujuan dan memiliki matlamat yang jelas (Tengku Abd. Azi z, 1999). Sebelum ditinjau lagi adalah wajar meninjau teori-teori pengurusan yan g membicara kerja berpasukan. Manfaat yang akan diperolehi oleh Jabatan Bahasa d an Jabatan Sains Sosial dengan bertindak kerja berpasukan ialah berbagai bidang kepakaran, pengetahuan dan kemahiran dapat digunakan untuk menyelesaikan sesuatu masalah. Ini akan melahirkan penyelesaian yang berkesan. Mereka bertindak secar a berpasukan boleh membantu meningkatkan moral kakitangan dan kepuasan bekerja k erana mereka sama-sama diberi peluang menyelesaikan masalah-masalah kualiti jaba tan.Masalah-masalah yang dikongsi bersama oleh berbagai fungsi dan bahagian boleh di selesaikan dengan cepat dan berkesan kerana cadangan yang dibuat oleh kakitangan secara berpasukan akan lebih mudah untuk dilaksanakan berbanding dengan cadanga n yang dibuat oleh individu. Apabila kakitangan mengamalkan semangat berpasukan, mereka akan secara langsung boleh mengukuhkan tiga aspek yang penting kepada pr oses peningkatan kualiti iaitu pertukaran maklumat dan idea-idea dan lebih melua s, semangat saling percaya-mempercayai di kalangan kakitangan dan komunikasi yan g lancar di dalam organisasi. Ahli kerja pasukan akan mempunyai peluang yang lua s untuk bertukar pengetahuan, pengalaman, maklumat dan idea dengan rakan sekerja melalui kerja berpasukan. Pekerja ini akan meningkatkan kebolehan seseorang ahl i dalam pasukan mencetuskan idea-idea baru yang kreatif dan inovatif bagi memper tingkatkan kualiti kerja yang dijalankan. Dalam suasana kerja berpasukan, ahli p asukan mudah menjalankan perasaaan percaya-mempercayai sesama mereka. Dengan per asaan ini individu akan merasa bebas dan lebih yakin untuk bertindak dalam menja lankan tanggungjawab masing-masing. Dengan itu mereka akan dapat membuat keputus ankeputusan dengan cepat, menggunakan budibicara dengan sempurna dan mengembangk an bakat serta potensi yang ada di dalam diri masing-masing bagi menggerakkan pr oses peningkatan kualiti. Perasaan percaya-mempercayai yang ada di kalangan ahli pasukan itu seterusnya akan memudahkan proses komunikasi di dalam jabatan. Deng an ini, di dalam jabatan bebas berhubung antara satu sama lain untuk berkongsi d ata dan maklumat serta sumber-sumber lain. Ini seterusnya memupuk kerjasama dan keadaan saling bergantungan di antara jabatan, yang mana akhirnya boleh membantu memantapkan prestasi jabatan.BAB 3 METODOLOGI KAJIAN 3.1 Pengenalan Bab ini menghuraikan kaedah tinjauan dan deskriptif kuantitatif yang digunakan bagi melaksanakan kajian ini selanjutnya. Kaedah ini dapat memudahkan pengkaji membuat pengumpulan data statistik. Terdapat 11 buah sekolah menengah d i daerah Pontian dipilih untuk kajian ini, iaitu SMK Ayer Baloi, SMK Benut, SMK Dato Hj Ahmad, SMK Dato Mohd Yunus Sulaiman, SMK Dato Penggawa Barat, SMK Kayu A ra Pasong, SMK Parit Betak, SMK Pekan Nanas, SMK Sri Kukup, SMK Sri Perhentian d an SMK Sri Tanjung. Dari data statistik, ia dapat melihat keberkesanan kerja ber pasukan dan kepuasan kerja dalam Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial di seko lah menengah daerah Pontian. Aspek-aspek yang akan dibincangkan termasuklah reka bentuk kajian, pengukuran pemboleh ubah, instrument kajian, reka bentuk soal se lidik kajian, kesahan alat pengukuran, sampel kajian serta kaedah pengumpulan da ta, analisis dan interprestasi data.3.2 Reka Bentuk Kajian Kajian ini bertujuan untuk melihat hubungan perlaksanaan kerj a berpasukan dengan kepuasan kerja dalam Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial di SMK Daera h Pontian. Kaedah tinjauan dengan menggunakan soal selidik sebagai alat kajian. Soal selidik digunakan kerana ianya paling sesuai untuk mendapatkan data dalam p opulasi yang besar. Dengan cara ini, penulis dapat melihat hubungan di antara pe mboleh ubah yang dikaji. Menurut Mohd. Najib Abdul Ghafar (2003), penyelidikan d eskriptif digunakan untuk mendapat maklumat mengenai sesuatu peristiwa yang seda ng berlaku manakala Sulaiman Ngah Razali (2002) mendapati bahawa penyelidikan de skriptif di gunakan untuk menjawab persoalan berkaitan dengan status semasa yang berkaitan dengan bidang yang dikaji dan kaedah ini hanya dapat mengukur fenomen a yang sudah wujud. Kerangkaan penyelidikan ini bertujuan untuk melihat perhubun gan di antara kerja berpasukan dan kepuasan kerja antara Jabatan Bahasa dan Jaba tan Sains Sosial. Anlisis akan dibuat terhadap setiap pemboleh ubah yang dikaji bagi mengetahui peratus sumbangan masing-masing terhadap pencapaian keberkesanan kerja berpasukan dan tahap kepuasan kerja antara Ketua Panitia Jabatan Bahasa d an Jabatan Sains Sosial. Kajian juga dijalankan untuk melihat perbezaan dan hubu ngan perlaksanaan kerja berpasukan dengan kepuasan kerja di antara Ketua Panitia dalam Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial di sekolah menengah daerah Pontia n. 3.3 Sampel Kajian Kajian ini dilakukan di sebelas buah sekolah menengah di daerah Po ntian Johor. Sampel kajian adalah terdiri daripada 80 Ketua Panitia, iaitu kesemua pop ulasi dalam kajian ini. Ini dapat ditunjukkan seperti jadual 3.1 di bawah.Jadual 3.1 : Bilangan Ketua Panitia Dalam Jabatan Bahasa Dan Jabatan Sains Sosia l di Sekolah Menengah Daerah Pontian Sekolah SMK Ayer Baloi SMK Benut SMK Dato H j Ahmad SMK Dato Mohd Yunus Sulaiman SMK Dato Penggawa Barat SMK Kayu Ara Pasong SMK Parit Betak SMK Pekan Nanas SMK Sri Kukup SMK Sri Perhentian SMK Sri Tanjun g Jumlah Jabatan Bahasa 3 4 2 4 4 4 3 3 4 4 3 38 Jabatan Sains Sosial 4 3 4 5 4 6 4 3 4 3 2 42 3.4 Instrumen Kajian Dalam bahagian instrumentasi, soal selidik telah digunakan seba gai alat kajian. Borang soal selidik yang digunakan mempunyai tiga bahagian. Bahagian A i alah latar belakang responden dan Bahagian B melihat jabatan sebagai sebuah pasu kan kerja berkesan dan bahagian C adalah berkenaan dengan kepuasan kerja. Keputu san kajian ini akan dianalisa dengan menggunakan Statistical Package For the Soci al Science (SPSS) 13.0 for windows. Bahagian A mengandungi lapan maklumat latar b elakang responden yang dikaji bagi menentukan wujud perbezaan dalam persepsi ter hadap perlaksanaan kerja berpasukan dengan kepuasan kerja iaitu nama sekolah, na ma jabatan, nama panitia, jantina Guru Kanan, jantina responden, kaum responden, pangalaman responden menjadi guru dan pengalaman responden menjadi Ketua Paniti a. Soalan-soalan yangdikemukakan dalam bahagian ini adalah soalan tertutup dimana setiap responden ha nya diminta menandakan ( ) di kotak yang berkenaan. Bahagian B berkaitan dengan faktor-faktor yang menyumbang ke arah pasukan kerja berkesan. Bahagian ini menga ndung item-item berkenaan dengan perlaksanaan kerja berpasukan di antara Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial di sekolah menengah daerah Pontian. Dalam kajia n itu, penulis menumpukan kepada pernyataan mengenai faktor kepimpinan yang efek tif, matlamat yang jelas, komunikasi berkesan, penglibatan dalam membuat keputus an, penyelesaian masalah, tanggungjawab yang jelas dan hubungan interpersonal da lam kerja berpasukan dan kepuasan kerja Ketua Panitia dalam kerja berpasukan. So alan-soalan yang dikemukakan dalam bahagian ini adalah soalan tertutup dimana se tiap responden hanya perlu membulatkan skala bagi setiap item yang berkenaan. Di dalam bahagian C pula, item-item yang dikemukakan berkaitan dengan kepuasan ker ja dalam kerja berpasukan. Bahagian ini mengandungi 8 soalan. Itemitem berkaitan dengan kepuasan kerja Ketua Panitia melalui keberkesanan kerja berpasukan dalam Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial. Responden diminta memikirkan balik ten tang perkara yang telah dilaksanakan oleh Guru Kanan dalam jabatan di sekolah. Responden diminta memilih di antara skala 1 hingga 5. Salah satu mata daripada skala lima mata yang membo lehkan maklumat tentang darjah persetujuan responden terhadap tiap-tiap item yan g digunakan. Item-item bagi setiap kriteria ini telah digabungkan menjadi satu u kuran bersepadu bagi meninjau tahap persepsi Ketua Panitia terhadap perlaksanaan kerja berpasukan dan kepuasan mereka dalam kerja pasukan di sekolah menengah da erah Pontian. Dalam bahagian ini item-item yang digunakan adalah berkaitan denga n tujuh faktor dalaman yang menyumbang ke arah kerja berpasukan yang berkesan. S etiap faktor yang dikemukakan untuk kajian ini mengandungi lima item. Ini menjad ikan jumlah keseluruhan item dalam bahagian B adalah sebanyak 35 item, dan soala n yang berhubung kait dengan kepuasan kerja dalam jabatan sebanyak 8 item. Susun an item soal selidik dalam bahagian B ini adalah seperti ditunjukkan dalam Jadua l 3.2.Beberapa instrumen yang dibina oleh pengkaji terdahulu di gunakan bagi membina i tem-item dalam kajian ini. Jadual 3.2: Taburan Soalan Faktor-faktor Yang menyumb ang Ke Arah Kerja Berpasukan Berkesan ( Bahagian B) Bil. Bil 1 2 3 4 5 6 7 Fakto r Kepimpinan yang efektif Matlamat yang jelas Komunikasi berkesan Penglibatan da lam membuat keputusan Penyelesaian masalah Tanggungjawab yang jelas Hubungan int erpersonal Taburan Item 1, 8, 15, 22, 29 2, 9, 26, 23, 30 3, 10, 17, 24, 31 4, 1 1, 18, 25, 32 5, 12, 19, 26, 33 6, 13, 20, 27, 34 7, 14, 21, 28, 35 Jumlah Item Item 5 5 5 5 5 5 5 35 Inventori Penilaian Kumpulan (Team Assessement Inventory TAI) yang dibangunkan o leh Elledge dan Philips (1998), Moxon (1993), Parker (1994) dan Silberman (1996) telah digunakan sebagai faktor-faktor yang menyumbang ke arah pasukan kerja yan g berkesan seperti kepimpinan yang efektif, matlamat yang jelas, komunikasi berk esan, penglibatan dalam membuat keputusan dan penyelesaian masalah. Kelima-lima faktor yang dikaji adalah dipersepsi sebagai mempengaruhi pembentukan sebuah ker ja berpasukan yang efektif ataupun untuk menentukan tahap keberkesanan sesebuah pasukan kerja. Sementara faktor-faktor seperti tanggungjawab yang jelas dan hubu ngan interpersonal adalah Soal Selidik Diagnostik Pasukan (Team Diagnostic Quest ionnaire TDQ). TDQ ini dibina oleh Huszczo pada tahun 1996. Soal selidik ini tel ah digunapakai oleh Mohd Anuar (2007). Soal selidik yang berkaitan dengan kepuas an kerja guru adalah berdasarkan soal selidik yang dibangunkan oleh Brayfield da n Rothe pada tahun 1951 dan telahdigunakan oleh Stone, Mowday dan Porter pada tahun 1977. Dalam konteks kajian in i, lapan soalan sahaja yang bersesuaian dengan kepuasan kerja yang digunakan ole h Zainorazlin (2001). Jadual 3.3: Taburan Item Kepuasan Kerja ( Bahagian C) No 1 Kepuasan Kerja Faktor Taburan Item 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 Bil Item 8 Kesemua item yang berbentuk soalan tertutup dalam soal selidik ini adalah menggu nakan skala lima mata yang terdiri daripada 5 skala respons (sangat setuju hingg a sangat tidak setuju) seperti berikut: Jadual 3.4: Skala Dalam Borang Soal Seli dik Sangat Setuju 5 4 3 2 1 Sangat Tidak Setuju Kajian rintis dijalankan adalah untuk memastikan kebolehpercayaan soal selidik y ang dibina menepati piawaiannya. Realiability merupakan ukuran keupayaan sesuatu instrumen penyelidikan. Nilai maksimum bagi pekali kebolehpercayaan adalah 1. s ekiranya nilai pekali tersebut kurang dari 0.6, maka boleh dianggap instrumen ya ng digunakan di dalam kajian mempunyai nilai kebolehpercayaan yang rendah. (Mohd Salleh dan Zaidatun, 2001). Dalam kajian ini, pengkaji mengunakan soal selidik yang telah digunapakai oleh Mohd Anuar (2007). Oleh kerana soal selidik digunaka n pada tempat yang hampir sama, iaitu di daerah Pontian, maka kebolehpercayaan s oal selidik yang telah diuji oleh Mohd Anuar (2007) boleh diguna pakai. Nilai re liability soal selidik dapt ditunjukkan seperti Jadual 3.5 di bawah.Jadual 3.5: Nilai Alpha Reliability Dan Hasil Kajian Rintis Reliability Kepimpin an yang efektif Matlamat yang jelas Komunikasi berkesan Penglibatan dalam membua t keputusan Penyelesaian masalah Tanggungjawab yang jelas Hubungan Interpersonal Kepuasan kerja Purata Alpha 0.8436 0.7770 0.8801 0.8232 0.8003 0.7917 0.8170 0. 8217 0.8193 Sumber: Dr. Mohd Anuar Bin Abdul Rahman Tesis Ph.D. Universiti Teknologi Malaysi a 2007 3.5 Analisis Data Analisis dibuat terhadap data dikumpul dan dibahagikan kepada dua bahagian iaitu Bahagian A: latar belakang responden dan Bahagian B : Data yang diperolehi telah diproses dan dianalisis dengan menggunakan perisian Statistical Package F or the Social Science (SPSS) 13.0 for windows. Analisis-analisis yang dilakukan adalah seperti berikut: Dalam kajian ini, ujian-t digunakan untuk membuat perban dingan dua min pemboleh ubah bebas sama ada mempunyai perbezaan yang signifikan secara statistik atau tidak. Analisis ini dipakai semasa melakukan perbandingan min tentang faktor-faktor yang mempengaruhi perlaksanaan kerja berpasukan dan ke puasan kerja dalam organisasi mengikut latarbelakang responden bagi jantina (lel aki dengan perempuan), umur, pengalaman mengajar serta pengalaman menjadi Ketua Panitia.Jadual 3.6 : Penggunaan Statistik Menurut Persoalan Dan Hipotesis Kajian Bil 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Bahasa ? Apakah tahap keberkesanan kerja berpasukan dala m Jabatan Sains Sosial ? Apakah tahap kepuasan kerja Ketua Panitia dalam Jabatan Bahasa ? Apakah tahap kepuasan kerja Ketua Panitia dalam Jabatan Sains Sosial ? Apakah faktor-faktor yang paling menyumbang kepada keberkesanan kerja berpasuka n dalam Jabatan Bahasa ? Apakah faktor-faktor yang paling menyumbang kepada kebe rkesanan kerja berpasukan dalam Jabatan Sains Sosial ? Adakah terdapat perbezaan keberkesanan kerja berpasukan antara Jabatan Bahasa dengan Jabatan Sains Sosial ? Adakah terdapat perbezaan kepuasan kerja antara Jabatan Bahasa dengan Jabatan Sains Sosial ? Adakah terdapat hubungan antara keberkesanan kerja berpasukan de ngan kepuasan dalam Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial ? Ujian-t akan digun akan untuk menjawab persoalan 3 dan 4, iaitu melihat adakah terdapat perbezaan k eberkesanan kerja berpasukan antara Jabatan Bahasa dengan Jabatan Sains Sosial, adakah terdapat perbezaan kepuasan kerja antara Jabatan Bahasa dengan Jabatan Sa ins Sosial. Ujian-t juga digunakan untuk menguji hipotesis 1 dan 2, iaitu tidak terdapat perbezaan yang signifikan dalam keberkesanan kerja berpasukan antara Ja batan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial, dan terdapat perbezaan yang signifikan an tara kepuasan kerja dalam Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial. Kaedah statis tik inferensi Korelasi Pearson akan digunakan untuk menjawab persoalan 5 dan hip otesis 3 dalam kajian ini. Ianya bertujuan untuk mencari Kolerasi Ujian-t Ujiant Min Sisihan piawai Min Sisihan piawai Persoalan Apakah tahap keberkesanan kerj a berpasukan dalam Jabatan Min Sisihan piawai Statistikperhubungan diantara keberkesanan kerja berpasukan dan kepuasan kerja di Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial. Korelasi Pearson juga digunakan untuk menguji hipotesis 3, iaitu terdapat perbezaan yang signifikan antara hubungan kepuasan k erja dalam Jabatan Bahasa dengan Jabatan Sains Sosial. Kajian korelasi memberi p enekanan kepada penentuan sejauh mana kaitan antara pemboleh ubah. Ini membolehk an penyelidikan menentukan variasi yang berlaku kepada satu perubahan dan kaitan nya dengan variasi yang berlaku pada satu pemboleh ubah yang lain. r= ( x - x )( y - y ) [ ( x - x ) ][ ( y - y ) 2 2 ] Atau r= n xy - x y [n( x 2 ) - ( x) 2 ][n( y 2 ) - ( y ) 2 ] dimana: r = koefisien korelasi n = ukuran sampel x = nilai var bebas y = nilai v ar terikat Input-input yang terdiri daripada faktor-faktor keberkesanan kerja be rpasukan dan kepuasan kerja Ketua Panitia digunakan untuk menentukan perhubungan tersebut sama ada tinggi atau sebaliknya. Statistik korelasi mengukur hubungkai t antara dua pemboleh ubah iaitu hubungan keberkesanan kerja berpasukan dengan k epuasan kerja. Ia hanya menerangkan kekuatan kaitan dan juga sama ada ia signifi kan atau tidak. Nilai indek korelasi yang digunakan oleh Rowntree (1981) telah d irujuk. Nilai korelasi tersebut seperti jadual di bawah :Jadual 3.7: Nilai korelasi dan interprestasi daripada Rowntree (1981) Nilai inde ks korelasi 0.0-0.2 0.21 -0.4 0.41 -0.7 0.71-0.9 0.91 hingga 1.0 Interprestasi S angat Lemah Lemah, Rendah Sederhana Tinggi, Kuat Sangat Tinggi, Sangat Kuat Sumber: Mohd. Najib Abdul Ghafar (2003). Reka Bentuk Tinjauan Soal Selidik Pendi dikan. Universiti Teknologi Malaysia, Johor. Bagi mengukur tahap keberkesanan ke rja berpasukan dan kepuasan kerja pula, mengikut Mohd. Najib (2003), dimana peme ringkatan nilai min dibahagikan kepada tiga pembahagian iaitu tahap tinggi, sede rhana dan rendah seperti jadual di bawah: Jadual 3.8: Nilai Tahap Keberkesanan K erja Berpasukan Dan Kepuasan Kerja Nilai Min 3.68 hingga 5.00 2.34 hingga 3.67 1 .00 hingga 2.33 Kedudukan Tahap tahap tinggi tahap sederhana tahap rendah 3.6 Penutup Secara keseluruhannya bab ini membincangkan metodologi kajian iaitu huraian secara jelas tentang reka bentuk kajian, sample kajian, tempat kajian, i nstrumentasi, pentadbiran soal selidik dan penganalisaan data. Berdasarkan metod ologi yang dibincangkan, diharap akan dapat menghasilkan pencapaian objektif yan g telah dinyatakan dalam bab 1. Data-data yang diperolehi dari kajian akan diper bahaskan melalui jadual dalam bab 4.BAB 4 ANALISIS KAJIAN 4.1 Pengenalan Bab ini akan mengemukakan hasil kajian yang telah dijalankan. Penganalisisan data kajian adalah berdasarkan kepada objektif kajian. Data yang telah dikumpul dan dianalisis adalah merujuk kepada data yang diperolehi melalui borang soal selidik yang telah diedarkan. Sebanyak 80 set soal selidik telah di edarkan kepada Ketua Panitia Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial di sebelas buah sekolah menengah di daerah Pontian, iaitu SMK Ayer Baloi, SMK Benut, SMK Da to Hj Ahmad, SMK Dato Mohd Yunus Sulaiman, SMK Dato Penggawa Barat, SMK Kayu Ara Pasong, SMK Parit Betak, SMK Pekan Nanas, SMK Sri Kukup, SMK Sri Perhentian dan SMK Sri Tanjung. Sebanyak 64 set soal selidik dikumpul semula.4.2 Analisis Latar Belakang Responden Latar belakang responden merupakan salah satu ciri yang perlu diambilkira dalam mencorak keputusan kajian. Responden kajian ini adalah terdiri daripada 64 orang Ketua Panitia dari Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial. Dalam kajian ini, latar belakang responden yang diberi tumpuan adalah berkaitan dengan nama j abatan, nama panitia, jantina Guru Kanan, jantina responden, bangsa respoden, pe ngalaman respoden menjadi guru serta pengalaman menjadi Ketua Panitia di sekolah berkenaan. 4.2.1 Jantina Responden Jadual 4.1 di bawah menunjukkan peratus responden mengikut jan tina dalam Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial yang diperolehi oleh pengkaji daripada s ebelas sekolah yang dikaji. Jadual 4.1: Peratus Mengikut Jantina Responden Jabat an Bahasa Dan Jabatan Sains Sosial Jabatan Lelaki 35.71% Jabatan Bahasa (10) 44. 44 % Jabatan Sains Sosial (16) 40.07 % Jumlah (26) Perempuan 64.29% (18) 55.56 % (20) 59.93 % (38) Jumlah 100 % (28) 100 % (36) 100 % (64) Merujuk kepada jadual 4.1, dalam Jabatan Bahasa, sebanyak 35.71% (10 orang) resp onden terdiri daripada Ketua Panitia lelaki, manakala 64.29% (18 orang) responde n adalah terdiri daripada Ketua Panitia perempuan. Dalam Jabatan Sains Sosial pu la, sebanyak 44.44% (16) responden terdiri daripada guru-guru lelaki, manakala 5 5.56% (20) responden adalah terdiri daripada guru perempuan. Daripada peratus ya ng diperoleh, didapati sebanyak 40.07% (26) Ketua Panitia lelaki dan sebanyak 59 .93% (38) Ketua Panitia perempuan dari Jabatan Bahasa dan JabatanSains Sosial. Dapatan kajian ini menunjukkan bahawa responden Ketua Panitia pere mpuan mewakili jumlah majoriti responden kajian dan ia mungkin akan mempengaruhi keputusan kajian. 4.2.2 Bangsa Jadual 4.2 di bawah, hasil analisis menunjukkan peratus responden m engikut bangsa dalam Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial. Jadual 4.2: Peratus Mengikut Bangsa Dalam Jabatan Bahasa Dan Jabatan Sains Sosia l Jabatan Bangsa Melayu Jabatan Bahasa 64.29% (18) Cina 35.71% (10) India 100 % (28) Sains Sosial 97.22% (35) 2.78% (1) 100 % (36) Jumlah 80.76 % (53) 19.24 % ( 11) 100 % (64) Jumlah Dapatan kajian ini menunjukkan peratus keturunan dalam Jabatan Bahasa, 64.29% (1 8 orang) responden Ketua Panitia adalah berbangsa Melayu, 35.71% (10 orang) resp onden adalah berbangsa Cina dan 0% berbangsa India. Ini bermakna responden Melay u adalah lebih ramai berbanding dengan bangsa yang lain. Dalam Jabatan Sains Sos ial, 97.22% (35 orang) responden adalah berbangsa Melayu, 2.78% (seorang) respon den berbangsa Cina dan 0.0% berbangsa India. Ini bermakna responden Melayu adala h lebih ramai berbanding dengan bangsa yang lain.Pada keseluruhannya, majoriti responden Ketua Panitia dari Jabatan Bahasa dan Ja batan Sains Sosial terdiri daripada bangsa Melayu iaitu sebanyak 80.76% (53 oran g) manakala Ketua Panitia bangsa Cina 19.24% (11 orang) dan bangsa India mencata tkan 0.0%, bermakna tiada kaum India dalam kajian tersebut. 4.2.3 Pengalaman Menjadi Guru Jadual 4.3 di bawah menunjukkan peratus responden mengik ut pengalaman menjadi guru. Pengkaji telah kategorikan pengalaman mengajar responden kepada 3 kategori iaitu kurang dari 5 tahun, 6 hingga 10 tahun dan melebihi 10 tahun. Jad ual 4.3: Peratus Mengikut Pengalaman Responden Menjadi Guru Dalam Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial Jabatan Pengalaman Kurang dari 5 tahun 6 hingga 10 tah un Melebihi 10 tahun Jabatan Bahasa 3.6 % (1) 46.4 % (13) 50.0 % (14) 100 % Juml ah (28) Sains Sosial 16.6 % (6) 30.6 % (11) 52.8 % (19) 100 % (36) 100 % (64) Ju mlah 10.10 % (7) 38.50 % (24) 51.40 % Dari segi pengalaman menjadi guru, di dapati Jabatan Bahasa mempunyai 3.6% (seor ang) Ketua Panitia berkhidmat kurang dari 5 tahun, sebanyak 46.4% (13 orang) res ponden berkhidmat selama di antara 6 hingga 10 tahun, dan sebanyak 50% (14 orang ) berkhidmat menjadi guru melebihi 10 tahun. Jadual di atas memperlihatkan bahaw a majoriti responden Ketua Panitia adalah berpengalaman menjadi guru di antara 6 hingga 10 tahun. Dalam Jabatan Sains Sosial pula, sebanyak 16.6% (6 orang) Ketu a Panitia berkhidmat kurang dari 5 tahun, sebanyak30.6% (11 orang) responden berkhidmat selama di antara 6 hingga 10 tahun, dan se banyak 52.8% (19 orang) responden berkhidmat menjadi guru melebihi 10 tahun. Ini bermakna majoriti responden Ketua Panitia dalam Jabatan Sains Sosial adalah ber pengalaman menjadi guru melebihi 10 tahun. 4.2.4 Pengalaman Menjadi Ketua Panitia Jadual 4.4 di bawah menunjukkan peratus r esponden mengikut pengalaman menjadi Ketua Panitia. Pengkaji telah kategorikan p engalaman menjadi Ketua Panitia kepada 3 kategori iaitu kurang dari 5 tahun, 6 h ingga 10 tahun dan melebihi 10 tahun. Jadual 4.4 : Peratus Mengikut Pegalaman Responden Menjadi Ketua Panitia Dalam Ja batan Bahasa Dan Jabatan Sains Sosial Jabatan Pengalaman Kurang dari 5 tahun 6 h ingga 10 tahun Melebihi 10 tahun Jabatan Bahasa 60.7 % (17) 28.6 % (8) 10.7 % (3 ) 100 % Jumlah (28) Sains Sosial 36.1 % (13) 41.7 % (15) 22.2 % (8) 100 % (36) J umlah 48.4 % (30) 35.15 % (24) 16.45 % (11) 100 % (64) Jadual 4.4 menunjukkan peratusan responden menjdi Ketua Panitia dalam Jabatan Ba hasa, iaitu sebanyak 60.7% (17 orang) responden kurang dari 5 tahun, manakala se banyak 28.6% (8 orang) di antara 6 hinggga 10 tahun, dan hanya 10% (3 orang) mel ebihi 10 tahun. Jawatan Ketua Panitia yang disandang oleh guru dalam Jabatan Sai ns Sosial dalam kajian ini menunjukkan majoritinya responden berpengalaman diant ara 6 hingga 10 tahun, iaitu sebanyak 41.7% (15 orang),sebanyak 36.1% (13 orang) yang kurang dari 5 tahun. Manakala hanya 22.2% (8 oran g) melebihi 10 tahun. Pada keseluruhannya, sebanyak 48.4% (30 orang) Ketua Panit ia berpengalaman menjadi Ketua Panitia kurang dari 5 tahun, sebanyak 35.15% (24 ora ng) berpengalaman 6 hingga 10 tahun dan hanya 16.45% (11 orang) yang berpengalam an menjadi Ketua Panitia melebihi 10 tahun. 4.3 Analisis Kerja Berpasukan Dalam Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial Bahagian ini menerangkan tentang tahap-tahap kerja berpasukan dalam Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial dan faktor yang menyumbang ke arah kerja berpasukan berkesan di sekolah-sekolah menengah daerah Pontian.Tahap-tahap kerj a berpasukan sekolah akan dikenal pasti berdasarkan nilai min yang dicapai berka itan dengan faktor kepimpinan yang efektif, matlamat yang jelas, komunikasi berk esan, penglibatan dalam membuat keputusan dan penyelesaian masalah, tanggungjawa b yang jelas, hubungan interpersonal serta tingkah laku guru sesama sendiri di s ekolah yang berkenaan. Manakala jenis faktor yang paling dominan di dalam sekola hsekolah akan dikenal pasti menerusi perbandingan nilai min yang melibatkan ketu juh-tujuh dimensi kerja berpasukan dengan berdasarkan kepada Inventori Penilaian Kumpulan (Team Assessment Inventory TAI) yang dibangunkan oleh Elledge dan Phili ps (1998), Moxon (1993), Parker (1994) dan Silberman (1996) telah digunakan seba gai faktor-faktor yang menyumbang ke arah pasukan kerja yang berkesan. seperti k epimpinan yang efektif, matlamat yang jelas, komunikasi berkesan, penglibatan da lam membuat keputusan dan penyelesaian masalah. Sementara faktorfaktor seperti t anggungjawab yang jelas dan hubungan interpersonal adalah merujuk kepada beberap a sumber asal iaitu Soal Selidik Diagnostik Pasukan (Team Diagnistic Questionnai re TDQ).4.3.1 Tahap Keberkesanan Kerja Berpasukan Dan Kepuasan Kerja Dalam Jabatan Bahasa Dan Jabatan Sains Sosial Jadual 4.5 di bawah menunjukkan darjah keberkesanan kerja b erpasukan didapati berada pada tahap yang tinggi. Keberkesanan kerja berpasukan dalam Jaba tan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial berada pada tahap yang tinggi. Purata min da lam Jabatan Bahasa ialah 4.10, purata min dalam Jabatan Sains Sosial pula ialah 4.17. Begitu juga, kepuasan kerja dalam Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosial berada pada tahap tinggi. Purata min dalam Jabatan Bahasa dan Jabatan Sains Sosi al adalah sama iaitu 3.84. Jadual 4.5 Darjah Keberkesanan Kerja Berpasukan Dan K epuasan Kerja Dalam Jabatan Bahasa Dan Jabatan Sains Sosial Jabatan Aspek Keberk esanan Kerja Berpasukan Kepuasan Kerja 4.10 3.84 4.17 3.84 Bahasa Sains Sosial 4.3.2 Faktor-Faktor Yang Paling Menyumbang Keberkesanan Kerja Berpasukan Dalam Jabatan Bahasa Dan Jabatan Sains Sosial Menurut Min Berdasarkan kepada jenis faktor dalam jadual 4.6, dapatan kajian menunjukkan fak tor yang paling dominan mempengaruhi keberkesan kerja berpasukan dalam Jabatan B ahasa ialah matlamat yang jelas (4.13), diikuti oleh penglibatan dalam membuat k eputusan (4.12), kepimpinan yang efektif (4.12), komunikasi berkesan (4.10), hub ungan interpersonal (4.09), tanggungjawab yang jelas (4.07) dan penyelesaian mas alah (4.06). Dalam Jabatan Sains Sosial pula, dapatan kajian menunjukkan purata min yang tertinggi adalah 4.17. Faktor yangpaling dominan mempengaruhi keberkesan kerja berpasukan dalam Jabatan Sains Sosi al ialah kepimpinan yang efektif (4.23), penglibatan dalam membuat keputusan, ma tlamat yang jelas, tanggungjawab yang jelas, penyelesaian masalah mendapat min y ang sama (4.17), hubungan interpersonal (4.16) dan komunikasi berkesan (4.12). Secara jelasnya, kedudukan faktor-faktor tersebut dapat ditunjukkan dalam jadual 4.7 hingga jadual 4.13. Jadual 4.6 : Faktor-Faktor menyumbang Keberkesanan Kerj a Berpasukan Dalam Jabatan Bahasa Dan Jabatan Sains Sosial Menurut Min Jabatan B ahasa (Min) 4.13 4.12 4.12 4.10 4.09 4.07 4.06 4.10 Jabatan Sains Sosial (Min) 4 .23 4.17 4.17 4.17 4.17 4.16 4.12 4.17 Bil 1. 2. 3. 4. 5. 6.