12911069 nasionalisme di asia tenggara

7/21/2019 12911069 Nasionalisme Di Asia Tenggara

1/26

1

1.0 PENGENALAN:

Sememangnya nasionalisme semestinya akan berlaku kepada Negara-negara yang telah

dijajah. Pada mulanya ianya berbentuk keamanan dengan mahu menunjukkan cintanya

rakyat di sesebuah Negara itu terhadap negaranya. Nasioanalisme bolehlah

didefinesikan sebagai cintakan tanah air dalam mebentuk sebuah Negara bangsa.

Dengan kata lainnya, nasionalisme boleh dikatakan sentimen kesetiaan yang mengikut

sekumpulan masyarakat menerusi institusi budaya yang sama untuk mewujudkan

perpaduan dengan mencapai pembentukkan Negara yang merdeka1. ni disebabkan

berlakunya semangat nasionalisme ini kerana mereka merasakan bahawa kebebasan

yang mutlak bukanlah terletak pada penjajah yang menjajah. Sebaliknya merekalah

yang menggerakkannya dalam erti kata kebebasan. nilah apa yang telah terjadi kepada

Negara-negara dikalangan !sia "enggara yang mana kesan selepas perang dunia kedua

itu secara khususnya menampakkan timbul semangat nasionalisme yang membara di

kalangan mereka#.

$edatangan para penjajah ini sebanarnya sudah bermula pada abad ke 1% lagi

iaitu kedatangan Portugis dan diikuti oleh Sepanyol dan kuasa-kuasa besar yang lain.

"ujuan mereka pada mulanya ialah untuk berdagang. "etapi atas dasar kedudukan yang

strategik dan kekayaan hasil bumi lantas mengubah niat mereka untuk menjajah

Negara-negara di !sia "enggara ini dengan tujuan untuk mengaut kekayaan hasil bumi

serta meluaskan pengaruh mereka&. !pa yang dapat dilihat juga ialah mengenai faktor-

faktor kedatangan mereka kerana perkembangan bahan mentah yang memerlukan

sumber mentah, kemajuan dalam pengangkutan dan perhubungan dan pasaran. 'aktor-

faktor ini yang mana menggalakkan lagi mereka untuk datang ke !sia "enggara.

Semasa pendudukan (epun di !sia "enggara, yang mana pihak (epun ini

sedikit sebanyak telah menanamkan sifat cintakan Negara di kalangan penduduk di!sia "enggara. ni kerana dasar (epun yang membenarkan mereka menggunakan

1K. Ratnam, 2006, Sejarah Kertas 940/2 Malaysia, Asia Tenggara, Asia Selatan dan AsiaTimur, Pustaka Sarjana Sdn. Bhd., hlmn. 432.2Marc Frey, R., ., Pruessen ! "an "a# $%n&, 2003, The Transformation of Southeast Asia,edt.S#n&a'%re (n#)ers#ty Press, hlmn. 3.3*#k +aharah #nt# -hmad, n. -d. Maj#d #n -d. /al#m, 12, Sejarah Asia TenggaraModen, BP, hlmn. 21.


2/26

2

bahasa pengatar seperti di ndonesia. Selain itu, pihak (epun juga dengan

propagandanya iaitu !sia untuk !sia telah mengubah pesepsi masyarakat di !sia

"enggara kerana mereka beranggapan bahawa kedatangan (epun ini boleh

membebaskan Negara mereka daripada dibelengu pihak penjajah.

Nasioanlisme di !sia "enggara adalah lebih teratur disebabkan dengan

lahirnya golongan yang berpendidikan yang menggunakan saluran yang lebih baik

dengan menyebarkan pemikiran mereka dengan menggunakan akhbar ataupun dengan

menggunakan majalah-majalah seperti )ajalah al-mam, *tusan )elayu, +a

Solidaridad dan sebagainya.

(adi, apa yang dapat kita fahami disini ialah sememangnya sebelum perang

dunia kedua lagi telah berlaku semangat nasionalisme contohnya di 'ilipina, ndonesia,

$emboja, )yanmar, ietnam lain-lain lagi. "etapi semangat ini tidak pernah pudar

yang mana selepas perang dunia kedua yang menyaksikan kuasa besar !sia iaitu (epun

telah meluaskan pengaruhnya. Semasa pendudukan (epun juga, aspek yang dapat kita

lihat ialah kerjasama antara penduduk tempatan dengan (epun dalam usaha untuk

mengusir penjajahan barat. !pa yang tersirat di fikiran pihak (epun dan apa yang

tersirat di fikiran penduduk di !sia "enggara adalah berlainan. )isalnya (epun mahu

meluaskan pengaruh dan mementing aspek ekonomi, walhal penduduk di !sia

"enggara dengan kedatangan (epun ini akan menjanjikan mereka kemerdekaan. Dalam

hal ini (epun seperti serampang dua mata dan mahu menjadikan !sia "enggara sebagai

batu loncatan.

Selepas kekalahan (epun pada 1 ogos 1%, )enyaksikan bahawa penjajah

barat telah masuk semula dan bermula era baru dalam siri nasionalisme. )asyarakat

pada masa itu mula sedar akan kepentingan nasionalisme bagi memperjuangkan hak

mereka dan nasib bangsa mereka. (adi kertas kerja ini akan ditumpukan kepada

nasionalisme di !sia "enggara selepas perang dunia kedua yang mana kesannya telah

membangkitkan semangat anti penjajah.

2.0 ASIA TENGGARA SEMENJAK PERANG DUNIA KEDUA:

4., ., ., /all, 10, Burma, -nch%r Press, 5td, "#'tree, sse, hlmn. 13.


3/26

3

Perkembangan sejarah dan peristiwa-perisitwa yang telah terjadi membolehkan kita

menganalisa /aman penjajahan di !sia tenggara. "erdapat perubahan iaini dari sudut

politik, sosial dan ekonomi%. Sebenarnya sebelum perang dunia kedua lagi, para

penjajah telah menyusup masuk. "ujuan utama mereka adalah untuk berdagang dan

mendapatkan hasil bumi. Penjajah barat yang datang ke !sia "enggara pada mulanya

datang secara aman. "ujuan mereka sebenarnya untuk mendapatkan rempah ratus, kain

sutera, kayu balak dan sebagainya. !da juga penjajah yang datang menyebarkan agama

mereka contohnya $erajaan Perancis sebarkan agama kristian di bumi ietnam.

)asyarakat di !sia "enggara secara umumnya dibahagikan kepada dua

kumpulan besar. Pertama ialah masyarakat yang terdiri daripada golongan bijak pandai

seperti di Negara-negara )alaysia, 'ilipina dan $emboja. Di semua Negara yang sayasebutkan ini, kuasa politik telah dikuasai oleh mereka sebelum tahun 1#. 0urma,

ndonesia dan ietnam termasuk dalam kumpulan kedua yang mana menyaksikan

keruntuhan dari segi politik, sosial dan ekonomi serta mereka ini menuntut

kemerdekaan melalui jalan kekerasan.

Seterusnya kita akan lihat satu persatu keadaan Negara di !sia "enggara

semenjak perang dunia kedua yang mengalami pelbagai masalah akibat kepincangan

daripada penjajah itu sendiri. (usteru itu, masalah seperti sosial, politik dan ekonomi

memang tidak dapat lari dan menjadi masalah yang utama. (adi apa yang Nampak

kesannya disini dan yang menjadi persoalan pokok ialah politik yang mana melibatkan

rampasan kuasa seperti di "hailand dan juga dari segi positif di $emboja pula ialah

kerjasama yang erat antara pemerintah dengan penjajah.

Seperti yang saya telah tekankan di atas tadi bahawa mananya semasa

kependudukan (epun menyemarakkan lagi semangat menentang penjajah. Selepas

pengunduran pihak (epun, mereka ini tidak mahu lagi dikongkong oleh permainan

barat. (usteru itu, pergerakan kepada nasionalisme ini selepas perang dunia kedua lebih

kearah menuntut kemerdekaan.

2.1 THAILAND:

Sejarah Asia Tenggara Moden, BP, hlmn. 1.


4/26

4

"hailand merupakan sebuah Negara yang bebas dan tidak pernah dijajah oleh mana-

mana Negara. ni disebabkan kebijaksanaan pemerintahnya yang cuba

mempertahankan "hailand dari ancaman penjajahan. "etapi "hailand juga tidak dapat

lari dari masalah dalaman seperti apa yang disebutkan diatas iaitu masalah politik.

)asalah yang dimaksudkan disini ialah rampasan kuasa yang telah berlaku pada 1.

)anakala dalam bulan Noember 12 pula $abinet awam yang diketuai oleh pridi

telah digulingkan dan perdana menteri yang menggantikan tempatnya ialah 'ield

)arshall Phibum Songkhram.

!pabila !merika Syarikat telah muncul sebagai kuasa besar di kawasan

Pasifik, negeri "hailand merapatkan hubungan lagi dengan !merika kerana "hailand

berpendapat pada masa itu kekacauan yang telah berlaku di ietnam sedikit sebanyakakan mendatangkan kesan dan menggangu ketenteraman kepada "hailand. ni dapat

juga dilihat bahawa hubungan yang rapat anatara !merika Syarikat dan "hailand telah

membina satu hubungan yang baik. 0uktinya semasa berlaku kekacauan di ietnam,

$erajaan "hailand membenarkan !merika Syarikat menempatkan kelengkapan

ketenteraan dan kemudahan peralatan.

2.2 KEMBOJA:

Negara ini sebenarnya berjiran dengan "hailand tetapi juga turut mengalami kejutan

dari aspek politik. $emboja telah menjadi tanah jajahan Perancis dalam tahun 1345

walaupun dapat dilihat Pihak Perancis telah menjajah segalanya dari sudut politik,

sosial dan ekonomi. "etapi sebenarnya dalam masa yang sama Pihak Perancis member

perlindungan kepada $emboja. Perlindungan yang telah diberikan ini mengekalkan

pemerintaha 6angsa $hmer dan keamanan dalam negeri. $eadaan ekonomi diluar

0andar $emboja tidak member minat kepada pelabur-pelabur dari Perancis dan oleh itu

mereka terselamat daripada kekacauan.

$eruntuhan kuasa Perancis dengan mengejut di dalam tangan (epun pada )ac

1% tidak mempunyai kesan yang luas, sungguhpun Pihak (epun mendesak


5/26

pemerintah $emboja pada masa itu iaitu Norodom Sihanauk mendapatkan

kemerdekaan daripada Perancis. Setelah $emboja merdeka dan pihak Perancis keluar,

maka jalinan mesra hubungan antara $emboja dan Perancis tetap utuh. Selain itu dari

segi pendidikan Norodom Sihanauk juga telah menghantar ramai pelajarnya ke

Perancis dan mengadakan hubungan diplomatik dengan Perancis.

2.3 FILIPINA:

Di 'ilipina proses penjajahan sebenarnya telah dirancang sebelum perang pasifik yang

melibatkan kuasa !sia iaitu (epun. (ika dilihat dari sudut politik, cawangan pentadbiran

dan kehakiman dalam kerajaan 'ilipina secara keseluruhannya dipelopori oleh

bumiputera. ni menunjukkan bahawa 'ilipina merupakan negeri yang pertama berbuat

demikian di !sia "enggara dan diketuai oleh presiden dan kalangan bumiputra.

$edudukan sebagai satu bangsa telah kekal walaupun Negara 'ilipina masih

menderita akibat daripada keganasan perang. !pa yang membimbangkan 'ilipina ialah

dari sudut rasuah tetapi golongan bijak pemerintah iaitu golongan ilustrado berjaya

membatasi masalah ini. Dasar luar 'ilipina ini banyak bergantung kepada pihak

penjajah iaitu !merik Syarikat4. (adi disini hakikatnya bahawa golongan politik di

'ilipina dididik mengikut acuan penjajahan !merik Syarikat. Pada masa itu juga

'ilipina yang merupakan Negara yang baru membangun terpaksa meluaskan hak-hak

persamaan kepada firma-firma !merika yang mana kerjaan 'ilipina ini membenarkan

segala urusan perniagaan dijalankan serupa dengan hak-hak yang dirasai oleh.

Sungguhpun perhubungan 'ilipina dan !merika Syarikat nampaknya semakin

kukuh. "etapi apa yang boleh dipersoalkan disini ialah golongan Nasionalis yang mana

mereka merasakan bahawa persamaan hak itu sama seperti penjajahan dahulu.

Sentimen ini memuncak khasnya di kalangan kumpulan professional dan intelektual di

0andar dan dikalangan pelajar-pelajar bumiputera. )ereka ini sebenarnya

6-mat 7%har# M%a#n, 16, Sejarah Nasionalisme Mahilindo, (tusan Melayu sdn. Bhd., hlmn.26.


6/26

6

memperjuangkan satu perkara iaitu mengembalikan perjalanan politik 'ilipina

mengikut arah demokrasi yang tulen dan ke arah kesedaran masyarakat.

2.4 MALAYSIA:

)alaysia juga tidak ketinggalan mengalami masalah yang sama seperti apa yang telah

berlaku kepada Negara !sia "enggara yang lain. Selepas (epun menyerah kalah,

menyaksikan keadaan huru hara telah berlaku. Sebelum 0ritish masuk dengan

memerintah kembali dan membawa sistem pemerintahan ala-ala tentera, menunjukkan

bahawa Parti $omunis )alaya cuba untuk merampas tampuk pemerintahan dalam

tempoh kekosongan selepas (epun menyerah kalah. P$) ini cuba menyusup masuk

melalui kesatuan-kesatuan perniagaan untuk mendapatkan kuasa.

Dalam tahun 13 Parti $omunis )alaya ini cuba menggugat keadaan Negara

dengan melancarkan taktik perang gerila di kawasan dalam hutan. Dengan ini )alaysia

telah mendapat bantuan ketenteraan dari Negara komanwel seperti !ustralia, 0ritish

dan New 7ealand. sytihar darurat telah digunakan dan hanya tamat selepas pengaruh

komunis ini dihapuskan.

"etapi, setelah british masuk dan kembali memerintah, serta memperkenalkan

corak pemerintahan yang baru iaitu )ayan *nion. Dalam hal ini, bekas-bekas

pentadbir tanah jajahan melancarkan satu kempen iaini untuk menentang pertukaran

kepada satu bentuk yang baharu. !pa yang lebih penting ialah tindak tanduk orang

)elayu yang mula bangkit menentang memandangkan hak keistimewaan orang

)elayu mula terhakis

2.5 LAOS:

)erupakan sebuah Negara yang kecil dan menjadi pertikaian antarabangsa pada tahun

1%5. Pada masa itu pihak penjajah yang bertanggungjawab ialah Perancis di mana

Perancis telah membahagikan kepada beberaa jenis kerajaan oleh pihak Perancis pada


7/26

abad ke 1. Dari segi masyarakatnya dan sistem sosialnya iaitu golongan minoriti

kebiasaanya menetap di kawasan luar 0andar iaitu kawasan yang mempunyai tempat

untuk bertani. Sementara penduduk bumiputra yang lain tidak diberi peluang untuk

melibatkan diri dalam kancah politik yang dicipta oleh pihak Perancis.

Setelah Pihak Perancis meninggalkan +oas, Negara jirannya seperti ietnam

dan "hailand telah mewujudkan satu persaingan bagi faedah meeka sendiri.

$edatangan pihak !merika Syarikat telah memporak perandakan lagi keadaan di +oas2.

Semenjak merdeka, peranan raja bukanlah dominan dalam politik di +oas. ni kerana

bahawasanya kaum kerabat raja di +oas sendiri tidak bersatu. 0uktinya seorang

mengharapkan bantuan dari Siam dan !merika Syarikat dan seorang lagi meminta

bantuan dari ietnam *tara.

Satu kerajaan telah dipadukan dimana parti politik yang besar dan

berpengaruh iaitu Parti Neo +ao hak 8at yang dipimpin oleh komunis. Parti ini

menjalankan pemerintahan ketenteraan dan mendapat sokongan kuat daripada ietnam

*tara. ni apa yang dapat dilihat ialah pembabitan golongan minority yang tidak

berpuas hati dan turut juga memperjuangkan dasar mereka. ni dapat dilihat bahawa

pengaruh !merika Syarikat begitu meluas di kawasan selatan manakala pengaruh

$omunis di bahagian utara. Negara jiran seperti ietnam juga amat kuat pengaruhnya

kerana ietnam ini telah dipengaruhi oleh pihak komunis 9ussia yang mana 9ussia ini

cuba untuk memperluaskan ideologinya dan menentang dasar-dasar !merika Syarikat.

ni dapat dilihat lagi terutamanya semasa perang dingin yang melibatkan blok komunis

dan kapitalis. (usteru tidak hairan mengapa 9ussia dan :hina turut campur tangan

semasa belakunya konflik di ietnam

3.0 KESAN PERANG DUNIA KEDUA DAN KEBANGKITAN

NASIONALISME:

Perang dunia kedua tamat apabila dua buah 0andar (epun iaitu ;iroshima dan

Nagasaki musnah akibat pengguran bom atom oleh pihak berikat. Pihak (epun telah

8#na S. -dams, -l9red . Mcc%y, 10, !ar and "e#olution, /ar'er and R%: 'lsh. /lmn.213.


8/26

;

menyerah kalah tanpa syarat pada 1 ogos 1%. Pengunduran (epun juga telah

memulakan era baru dalam semangat nasionalisme lebih-lebih lagi di !sia "enggara3.

$ekalahan ini tidak dapat diterima oleh sebilangan kecil tentera (epun dan ada

sebahgian daripada mereka membunuh diri dihadapan istana maharaja dan ada juga

yang meneruskan peperangan.Pihak (epun telah menyerah kalah secara rasmi pada #

September 1% di atas kapal perang !merika )isouri.


9/26

!sia mengingatinya. )enurut salah seorang wanita yang terlibat iaitu +ee Sun- dok11

menyatakan bahawa dia telah diculik pada usia 13 tahun pada 1&2, dan dipaksa

melayan nafsu seks tidak lebih 15 kali sehari. )enurut sejarawan, kira-kira #55 555

orang wanita muda dari $orea Selatan, :hina, 'ilipina, dan ndonesia dipaksa melayan

tentera (epun di rumah pelacuran.

Selain tiu, masalah kebuluran juga telah timbul akibat kekurangan makanan.

Dianggarkan kira-kira # juta rakyat ietnam telah mati akibat daripada kebuluran.

!spek lain pula ialah masyrakat mengalami seperti kebuluran, penyakit dan buruh

paksa. 0erkenaan dengan buruh paksa ini, pernah mencatatkan peristiwa hitam iaitu

seramai 14 555 orang telah terkorban semasa membina jalan keretapi. )asalah

perkauman juga wujud seperti yang berlaku di )yanmar antara masyarakat $aren danmasyarakat )yanmar.

Selain itu, penduduk di !sia "enggara telah mendapat pengajaran yang positif

akibat daripada kesan perang dunia kedua dan pendudukan (epun. )ereka mula sedar

bahawa untuk mencapai kebebasan yang mutlak sebenarnya bukan terletak di tangan

pihak asing. +ebih-lebih lagi propaganda yang digunakan oleh (epun !sia untuk !sia

hanyalah kata kosong dari mereka. $esilapan yang telah berlaku tidak harus lagi

diulangi, kini selepas perang dunia kedua menyaksikan penduduk di !sia "enggara

mengalami tsunami perubahan sikap dalaman yang mahu membebaskan Negara

mereka daripada penjajahan asing apabila mereka telah kembali menuntut tanah bekas

jajahan mereka. ;al inilah yang menyebabkan nasionalisme selepas perang dunia

kedua bersifat moden.

4.0 FAKTOR-FAKTOR PENCETUS GERAKAN NASIONALISME:

Sebelum berlakunya sesuatu perkara biasanya ianya melibatkan sebab dan musabab

serta penyelesaiannya. Dapat dikaitkan dengan tajuk yang telah diberikan iaitu kesan

selepas perang dunia kedua terhadap kebangkitan semangat nasionalisme dikalangan

11Sejarah Asia Tenggara dan Timur $%00&$9'(, 9ajar akt#, hlmn. 100.


10/26

10

Negara !sia "enggara1#. (adi sebab musababnya ialah kedatangan penjajah asing ke

Negara !sia "enggara dan penyelesaiannya ialah muncul semangat nasionalisme. ;al

ini terjadi kerana kedatangan mereka ini telah mengasimilasikan dari segi politik, sosial

dan ekonomi. Penjajah datang mengaut keuntungan dan tidak memajukan bangsa yang

dijajah. ni dapat dilihat di )yanmar apabila masyarakat diasana terpaksa menjual

tanah mereka kerana berhutang dengan golongan ceti.

)anakala sistem politik pula telah menghakis politik tradisional penduduk

peribumi. Pengenalan sistem kehakiman, cukai, polis dan pentadbiran yang berpusat

kuat telah mengancam status =uo penduduk tempatan. 6alaupun faktor-faktor ini juga

memberi rangsangan kepada gerakan nasionalisme, ianya juga berfungsi sebagai alat

penyatuan kepada semua masyarakat dalam meperjuangkan pembebasan Negaramereka.

4.1 AGAMA:

0uddha, slam, ;indu dan Shinto merupakan agama yang mempunyai pengruh yang

kuat di rantau !sia. Secara amnya, agama ini telah menjadi pegangan dalam kehidupan

seharian mereka dan merupakan alat penyatuan di kalangan mereka. Namun

kedatangan penjajah barat ini juga telah membawa bersama-sama mereka agamakritstian. 0agi mereka, kehadiran agama $ristian ini merupakan satu tamparan hebat

kepada mereka di !sia "enggara.

Di ndonesia, melalui agama ini, dapat dilihat satu kebangkitan tentangan

terhadap 0elanda. 6alaupun ndonesia ini terdiri daripada pelbagai bangsa dan budaya,

tetapi melalui penyatuan agama ini, telah muncul seperti persatuan Sarekat slam,

)uahmmadiyyah dan Nahdatul yang menjadi ancaman kepada 0elanda pada tahun

1#5. )anakala di )yanmar pula, 0ritish mengancam kedudukan pengaruh agama

0uddha di Negara itu. Selain itu, 0ritish juga mengancam dari segi pendidikan di

)yanmar. ni dapat dikaitkan lagi yang mana 0ritish cuba menyebarkan agama kristian

dikalangan puak :hin dan $aren. su lain yang timbul ialah pencemaran isu kasut yang

menyaksikan tentera 0ritish memakai kasut masuk ke kuil 0uddha. )aka golongan

12Sejarah Asia Tenggara dan Timur $%00&$9'(, 9ajar akt#, hlmn.22;.


11/26

11

sami telah bangkit menentang dengan tertubuhnya 0elia !gama 0uddha. Dengan

tertubuhnya persatuan ini, mereka telah mempertikaikan isu kasut >114-13?1&,

menuntut pembaharuan dalam pentadbiran 0ritish dan pemogokan pelajar pada tahun

1#5.

Di 'ilipina pula, agama $ristian dianggap sebagai satu penyatuan perpaduan.

)aksunya disini ialah kehadiran $ristian yang tela disebarkan oleh Sepanyol telah

memupuk semangant kebangsaan di kalangan mereka. Semasa ini, penentangan adalah

bersifat regionalistik. +ayanan buruk yang telah diberikan oleh paderi Sepanyol juga

telah memberi semangant kepada rakyat 'ilipina memberontak. Dalam hal ini kerana

paderi 'ilipina dianggap sebagai sekular manakala paderi Sepanyol dianggap sebagai

regular yang mana diskriminasi telah berlaku. ni dibangkitkan lagi paderi regular yanglebih suka mengumpul harta. Paderi 'ilipina telah bagkit menentang seperti yang

diperjuangkan oleh Paderi )ariano @ome/, (acinto 7amora, (ose @ueera dan (ose

0urgos1.

(adi disini dapat dinyatakan daripada apa yang telah ditulis diatas bahawa

jelaslah melalui agama ini juga, ianya merupakan satu alat perpaduan dan merantai

masyarakat setempat unutk bersatu padu menentang golongan penjajah. Sesungguhnya

kedatangan penjajah sedikit sebanyak mengubah dan seolah-olah mencemarkan

keharmonian agamamasyarakat setempat. (adi, golongan ketua agama juga memainkan

peranan dalam membentuk semangat perjuangan kepada anti penjajah kerana golongan

ketua agama seperti Sami atau Paderi di )yanmar dan Sepanyol dianggap suci dan

rakyat harus mematuhi arahan ketua agama ini dalam membentuk keharmonian.

4.2 PENGARUH PENDIDIKAN BARAT:

Sistem pendidikan yang diperkenalkan oleh imperialis barat di !sia "enggara adalah

lebih kepada pendidikan secular serta menghapuskan pendidikan yang sedia ada. Selain

itu, sekolah-sekolah tradisional yang telah bertapak lama juga dihapuskan. Sistem barat

13Sejarah Asia Tenggara dan Timur $%00&$9'(, 9ajar akt#, hlmn 22.14

>#d hlmn 22.


12/26

12

ini telah memberi idea-idea liberal barat seperti kebebasan dan hak asasi manusia

kepada rakyat setempat. Selain itu, mereka yang melanjutkan pelajaran ke luar Negara

sebenarnya telah bertembung dengan idea-idea kebebasan induidu, hak asasi manusia,

liberialisme, demokrasi, persaudaraan, sosialisme dan komunisme. )elalui pendedahan

ini, maka golongan yang terpelajar dan menerima pendedahan ini sedar bahawa

sebenarnya Negara mereka telah dikongkong oleh barat sedangkan pemerintahan di

barat pula bersifat demokrasi. )aka merekalah yang mendominasi pergerakan

semagnat nasionalisme.

Di ndonesia, apa yang kita dapat lihat ialah seperti yang dikatakan oleh

Sartono didalam bukunya iaitu lembaran Sejarah ndonesia telah memberi gambaran

bahawa sebenarnya pendidikan 0elanda itu sendiri telah menanamkan semangatnasionalisme di kalangan mereka. ni disebabkan sistem pendidikan colonial sendiri

merupakan tragedy politik koloni keranan ia membentuk dan membangunkan kekuatan

yang kemudia hari akan melawan pemerintah colonial itu sendiri. @. )., $ahin,

berpendapat bahawa dasar pendidikan 0elanda yang dilaksanakan di ndonesia telah

melahirkan golongan elit yang terdiri daripada rakyat ndonesia itu sendiri1%.

Secara keseluruhannya, corak perjuagnan nasioanalisme sebenarnya berbe/a

mengikut Negara. ni kerana mereka yang berpendapat pendidikan barat sebenarnya

mempunyai fahaman yang berlainan dalam memperjuangkan semangat nasionalisme.

:ontohnya di )yanmar, ietnam, +aos, $emboja, 'ilipina dan ndonesia berjuang

untuk mendapatkan kemerdekaan dan membentuk kerajaan republic. )anakala di

"hailand pula, golongan terpelajar memperjuangkan fahaman anti raja berkuasa mutlak

dan menghapuskan sistem kapitalis-kapitalis barat.

4.3 PERANAN AKHBAR

!khbar dan majalah adalah diantara alat sebaran am yang banyak memainkan peranan

dalam memperluaskan nasinalisme. !khbar majalah yang telah dicetak bukan sahaja

dalam bahasa penajajah, bahkan dalam bahasa bunda. )elalui penyebaran maklumat

1 Sejarah Kertas 940/2 Malaysia, Asia Tenggara, Asia Selatan dan Asia Timur, PustakaSarjana Sdn. Bhd., hlmn. 434.


13/26

13

ini, maka semangat perjuangan nasionalisme dapat dipupuk dengan mudah. anya juga

menjadi alat penyebaran maklumat serta menyampaikan mesej dengan berkesan sekali.

Di 'ilipina dan ndonesia, alat sebaran am ini didapati sangat berkesan dalam

menyedarkan masyarakat mengenai keadaan di Negara mereka. Selain itu, Noel

karangan (ose 9i/al seperti ANoli )a tangereB juga 0erjaya menyedarkan masyarakat.

!ntara yang memainkan peranan dalam faktor ini ialah peranan guru dan

wartawan juga tidak boleh disangkal. )ereka ini bebas untuk berhubung dengan

masyarakat serta mempengaruhinya. Disebabkan itu, maka nasionalisme di !sia

"enggara telah berjalan dengan lancar sehingga selepas perang dunia kedua14.

4.4 GERAKAN PEMULIHAN ISLAM DI TIMUR TENGAH:

@erakan Pemulihan slam telah bermula di )esir pada penhujung abad ke 1. @erakan

ini telah mempengaruhi khususnya masyarakat di !sia "enggara iaitu di ndonesia dan

"anah )elayu. @erakan ini telah dipelopori oleh Sayid (amaluddin !l-!fghani dan

Syeikh )uhammad !bduh. !ntara matlamat perjuagnan gerakan di )esir ini ialah

memperjuangkan konsep pan-islam iaitu peyatuan semua umat islam di selruh dunia,

membebaskan islam daripada kekarutan dan perkara tahyul dan mencapai kemajuan

dalam ekonomi dan sosial berpandukan !l-=uran dan !l hadis. @erakan dan objektifutama kumpulan di )esir ini telah mepengaruhi penduduk di !sia "enggara. ;al ini

terjadi seperti yang kita lihat di "anah )elayu yang mana pelajar lepasan daripada

*niersiti di )esir pulang dan melancarkan gerakan anti 0ritish ketika itu, mereka juga

bangkit dan juga menggerakkan semangat nasionalisme di kalangan masyarakat ketika

itu. (usteru, melalui objektif gerakan di )esir ini, maka, difahami bahawa pergerakan

di )esir ini telah mempengaruhi masyarakat di !sia "enggara dalam sudut positif.

5.0 NASIONALISME DI ASIA TENGGARA.

Seperti dalam sejarah, penjajah asing sebenarnya telah datang ke !sia "enggara sejak

abad ke 1% lagi iaini kuasa besar iaitu Portugis telah datang ke )elaka untuk

16 Marc Frey, R%nald . Pruesse, ! "an "a# $%n&, 2004, The Transformation of Southeast Asia,M. . Shar'e, hlmn.34.


14/26

14

berdagang. +antas atas kedudukan )elaka yang strategik, maka satu angkatan tentera

telah menyerang )elaka. Selepas itu menyaksikan Spanyol yang telah datang ke

'ilipina dengan tujuan yang sama iaitu untuk berdagang. "etapi atas dasar minat ke

pada 'ilipina kerana kaya dengan sumber bumi. +antas Sepanyol pun telah menawan

'ilipina. tu serba sedikit mengenai kuasa besar yang berminat ke atas !sia "enggara.

"etapi kuasa besar lain juga tidak ketinggalan mempunyai minat untuk

menajajah !sia "enggara. )isalnya 0ritish yang telah menajajah )yanmar dengan

menyebarkan agama sekali. 0egitu juga Perancis di kesatuan ndochina yang meliputi

$emboja, ietnam, dan +aos. Pihak barat ini mendakwa mereka lah yang berhak

mentamadunkan bangsa di !sia "enggara dan menganggap ianya sebagai satu beban

orang putih dalam menyebarkan tamadun. )aka mereka pun menajah satu persatuNegara di !sia "enggara. Negara yang terselamat ialah "hailand kerana kebijakan

pemerintahnya iaitu 9aja :hulalongkon.

Semasa perang dunia kedua, kuasa besar di !sia ialah (epun yang begitu

cemerlang dalam kuasa ketenteraan. Dalam analisis saya, sedikit sebanyak (epun

0erjaya menyakinkan rakyat di !sia "enggara. +agipun masa pendudukan (epun di

!sia "enggara dimana rakyat tempatan sedikit sebnayak menananmkan kepercayaan

kepada (epun agar (epun boleh membantu dan memeberikan kemerdekaan. Selepas

pengunduran (epun, rakyat mula sedar, kebebasan bukanlah terletak di tangan orang

lain, bahakan merekalah yang menggerakkan. (adi, selepas pengunduran (epun

menyaksikan nasionalisme di Negara-negara !sia tenggara semakin hebat ini juga

sebahagian daripada didikan Pihak (epun kerana daripada didikan yang telah diberi,

maka rakyat di !sia "enggara mula mengintrepertasi bahawa kemerdekaan harus

dituntut oleh mereka sendiri. (adi, topik yang seterusnya akan di tumpukan kepada

nasionalisme di !sia "enggara.

.0 NASIONALISME DI LAOS:

+aos ialah sebuah Negara yang penuh dengan permusuhan yang melibatkan

permusuhan pada /aman silam di antara keluarga atasan +aos untuk mendapatkan


15/26

1

kuasa tersebut. Semasa pendudukan (epun pada tanggal 1 )ac 1%, Pihak (epun

telah menuntut 9aja Sisaang untuk mengisytiharkan kemerdekaan. !pa yang timbul

ialah 9aja Sisaang dalam dilemma samada mahu bekerjasama dengan Peracnsi

ataupun (epun. )aka, golongan elit di bahagian +uang Prabang dan selatan +aos telah

menubuhkan +ao sarra iaitu pergerakan pembebasan +aos12. "ujuannya ialah untuk

mengusir Perancis keluar. Seleaps kekalahan (epun, @abenor wilayah selatan +aos

telah mempelawa kembali Perancis dan membatalkan semua akta kerajaan.

$emaraan tentara Perancis di eintiene meyebabkan pemimpin +ao sarra lari

ke 0angkok. +antas pemimpinnya pada masa itu Souphanoong telah meminta bantuan

pihak iet )inh untuk menentang Perancis dan Phetsarath telah campur tangan agar

iet )inh tidak berkompromi dengan Souphanonong. Seterusnya Souphanoongtelah melancarkan perang gerila terhadap Perancis. Pada ogos 14, satu modus

iiendi telah ditandatangani yang membawa maksud pengiktirafan telah diberikan

secara langsung terhadap perpaduan +aos13.

Pada awal tahun 1, perjanjian


16/26

16

menerima naungannya. Penaung kepada $emobja sebelum itu ialah "hailand. Cang

pada akhirnya 9aja Norodom hanya berkuasa dalam hal agama sahaja. $esemua ini

berubah setelah kedatangan pihak (epun menakluki $emboja#5.

!pabila (epun telah mengambil alih kuasa pada )ac 1%, nasionalis

$emboja semasa pemerintahan Perancis iaitu Son Ngoc "hanh telah melarikan diri ke

"okyo ekoran pihak Perancis yang mahu menangkapnya. 0eliau telah membentuk

pergerakkan $hmer ssarak yang bermaksud pergerakan $hmer 0ebas. Pergerakan ini

mempunyai seramai #555 orang sukarelawan bersenjata dan telah menjalinkan

kerjasama dengan iet )inh untuk menyekat semula kedatangan Perancis. Pada masa

ini, (epun telah mendesak 9aja Norodom Shihanouk untuk mengisytiharkan

kemerdekaan pada bulan )ei 1% dan Son Ngoc "hanh telah dilantik sebagai )enteri+uar dan kerajaan yang dipantau oleh (epun. "etapi selepas pengunduran (epun, 9aja

Norodom telah melantik Son Ngoc "hanh sebagai perdana menteri.

Sekembalinya Perancis ke $emboja, Perancis tidak mengisytihar kerajaan

boneka yang telah ditubuhkan oleh (epun. Dari tahun 1% hingga tahun beliau

digulingkan dari jawatan ketua Negara. Pada masa ini, Sihanouk berperanan utama

dalam segala perkembangan nasionalisme di $emboja. :ontohnya Sihanouk yang

sememangnya bengang dengan puter belit Perancis yang melambatkan penubuhan

wilayah 0atambang dan Siemreap di bawah kekuasaan $hmer pada tahun 1 dan

1%1. +antas beliau telah menulis sepucuk surat kepada Presiden Perancis iaitu incent

!uriol dengan tujuan menuntut kemerdekaan secepat mungkin. "etapi rundingan antara

Pihak $emboja dan Pihak Perancis menemui kegagalan. +ants, Sihanouk telah

meminta bantuan dari !merika Syarikat supaya rundingan dan kesepakatan antara

$emboja dengan Peracis dapat dicapai. "etapi pihak !merika juga tidak dapat

memerikan kerjasama yang diharapkan oleh Sihanouk kerana Setiausaha !merika

Syarikat pada masa (. 'oster Dulles berkata bahawa hanya Perancis sahaja yang berhak

menyelesaikan maslah ini. +antas tamparan hebat yang diberikan, Sihanouk telah

membuat kenyataan kepada akhabr New Cork "mies keluaran !pril 13%& akan

20Sejarah +ndohina Moden, :n. Bahasa dan Pustaka, hlmn. 46.


17/26

1

bekerjasama dengan pihak iet )inh sekiranya Perancis tidak mempedulikannya lagi#1.

Dengan serta merta Pihak Perancis telah menjemput Penn Nouth dan menteri-menteri

lain ke Perancis untuk memulakan rundingan. Dalam perjanjian ini, satu memorandum

telah ditandatangani pada )ei 1%& akan tetapi perjanjian ini tidak memuaskan hati

Pihak $emboja kerana masalah berkaitan dengan "entera dan juga keadilan. Pada #1

(un, Sihanouk kembali ke $emboja dan pada #3 (un, Sihanouk mengisytiharkan

Aperintah pengerahanB yang menunjukkan bahawa rakyat $hmer mampu

mempertahankan diri mereka.

9undingan antara pihak Perancis-$hmer berjalan dengan genting##. Pada masa

ini, Pihak !merika Syarikat mula memebri perhatian kepada isu $emboja ini. Pada

perjanjian yang pertama, menyentuh mengenai penguasaan polis dan keadilan kepada$emboja. )anakala pada 12 gos 1%&, termeterainya pula penyerahan kuasa

ketenteraan kepada semua wilayah kemboja. +alu Sihanouk telah pulang ke $emboja

pada 3 Noember dan disambut sebagai seorang pejuang. Pada # )ac 1%%, Sihanouk

telah turun dari takhta dan digantikan oleh ayahnya Norodom . +antas beliau yang

masih memakai gelaran putera kemudiannya telah menbuhkan sebuah parti politik

bersama Sam Sary, Cem Sambaur dan bebrapa orang lainnya menubuhkan $omuniti

Sosialis 9akyat yang dalam bahasa $embojanya disebut Sangkum 9eastr Niyum yang

lebih popular disebut sebagai Sangkum. Nasionalisme di $emboja ini apa yang

dapatkita lihat ialah kegigihan perjuangan yang dijuangkan oleh Sihanouk dalam

medapatkan kemerdekaan daripada Pihak Perancis. $emboja telah merdeka

sepenuhnya pada tahun 1%&. "etapi, pada masa itu, $emboja mengalami ancaman-

ancaman lama dan struktur ekonomi yang lembap dan dasar berkecuali yang diamalkan

oleh Sihanouk +antas satu rampasan kuasa telah berlaku yang dipimpin oleh +on Nol

dan telah menggulingkan pemerintahan Sihanouk. )aka kerajaan yang baru ini telah

menghapuskan dasar berkecuali dan menyertai S


18/26

1;

Nasionalisme di 'ilipina telah dicetuskan oleh golongan kiri iaitu golongan radikal

reolusi. Semasa ini, pihak 9ussia cuba untuk menyebarkan fahaman komunis di

seluruh dunia dengan tujuan untuk menentang kapitalis. ;al ini dapat dikaitkan di

'ilipina semasa pemerintahan $apitalis, khususnya kaum buruh telah ditindas hak

mereka dari segi politik. +antas satu rombongan untuk orang-orang buruh di 'ilipina

telah diadakan di 9ussia. Pihak 9ussia telah menjemput mereka datang ke 9ussian

serta melawat Negara-negara dibawah kesatuan Soiet. Dalam hal ini, mereka Nampak

bahawa Negara-negara di bawah naungan 9ussia maju dalam perlbagai bidang. +antas

mereka telah menyusun gerakan $omunis dan telah mencetuskan beberapa siri

penentangan bersenjata.

0agi mengukuhkan kedudukan mereka, lantas satu pertubuhan telahditubuhkan iaitu 0arisan 9akyat yang dianggotai oleh Sakdalista dan $omunis-

komunis. Pertubuhan ini telah mendapat tempat yang teguh di +u/on utara dan tengah.

)anakala di daerah Pampanga sahaja lapan buah )ajlis Perbandaran daripada dua

puluh satu kerusi dikuasai oleh golongan Parti 0arisan 9akyat. Nama pertubuhan ini

telah berubah semasa pendudukan (epun iaitu dikenali sebagai pertubuhan ;ukbalahap

yang merupakan kesinambungan dari 0arisan 9akyat sebelum perang. "ujuan mereka

ialah menentang kedudukan (epun. Selepas pengunduran (epun, (eneral !merika iaitu

(eneral Douglas )ac !rthur telah memerintahkan supaya ;ukbalahap meletakkan

senjata#&. )ereka terasa terancam dan berlakulah pertempuran berdarah di antara

mereka. Perperangan ini telah terhenti kerana telah diadakan satu pilihan raya. Dalam

masa ini juga, pihak ;ukbalahap telah menubuhkan Parti Perikatan Demokratik dan

telah memenangi beberapa buah kerusi untuk Dewan Perwakilan 'ilipina. ni telah

menyebabkan kemarahan orang-orang ;ukbalahap. +antas mereka telah mengambil

keputusan kembali kedalam hutan dan akan melancarkan siri gerakan penentangan

gerila. Pimpinan gerakan pada masa itu diketuai oleh +uis "aruc#.

23-mat 7%har# M%a#n, 16, Sejarah Nasionalisme Mahilindo, (tusan Melayu sdn. Bhd.,hlmn. 2.24A -istory of Southeast Asia, 5%nd%n, hlmn. ;13.


19/26

1

)asalah perpecahan dalaman dalam parti Nasionalis juga terlibat dimana

kedua orang pimpinannya telah bertentangan pendapat iaitu antara 9osmena dan

9oEas#%.Dalam masa pilihanraya, 9oEas menyatakan bahawa belaiu lebih menyokong

kepada pahaman liberial dan beliau telah mendapat sokongan daripada orang-orang

!merika seperti (eneral )ac !rthur. 0eliau juga telah mnegalahkan 9osmena yang

pada masa itu menjawat jawatan presiden Negara Persekemakmoran 'ilipina. 9akan

9osmena iaitu


20/26

20

.4 NASIONALISME DI MALAYSIA:

Selepas pengunduran Pihak (epun, 0ritish telah datang kembali berdasarkan kepada

Piagam !tlantik yang telah ditandatangani oleh Perdana )enteri 0ritain iaitu 6inston

:hurchill dan Presiden !merika Syarikat, 9ooseelt pada bulan ogos 11. Piagam

!tlantik telah mengisytiharkan prinsip-prinsip kerajaan sendiri bagi tanah jajahan

mereka. 0erdasarkan prinsip-prinsip perjanjian ini, pada bulan 'ebruari 1& pejabat

tanah jajahan bersama-sama dengan pejabat perang mula membuat rancangan-

rancangan untuk pembaharuan politik di "anah )elayu selepas perang. Pada bulan

(ulai 1&, Pejabat "anah (ajahan di +ondon telah menubuhkan unit perancang "anah

)elayu bagi merangka satu sistem pentadbiran baru di "anah )elayu. *nit ini

dianggotai oleh bekas pegawai-pegawai 0ritish. Pada &1 )ei 1, kabinet perangtelah meluluskan syor-syor mengenai penyatuan politik "anah )elayu yang

dikemukakan oleh unit perancangan.

Dalam melaksanakan usul ini, maka setiausaha 0ritish ketika itu @eorge ;all

telah menhantar Sir ;arold )acmichael untuk mendapatkan tanda tangan sultan-sultan

)elayu. +antas orang )elayu bangkit untuk menentang )alayan *nion keranan

dianggap )alyan *nion ini menghakis hak orang-orang )elayu. +agipun jika

tertubuhnya )alayan *nion, kuasa-kuasa sultan akan hilang, selain itu, 0ritish juga

memberikan syarat kewarganegaraan yang longgar. Sebenarnya, raja-raja )elayu telah

diugut oleh Sir ;arold )c)ichael dalam mendapatkan tandatangan Sultan. ;al ini

yang menyebabkan orang-orang )elayu bangkit menentang#2.

)ereka telah menentang melalui akhbar dan majalah. !khbar-akhbar ketika

itu seperti *tusan )elayu, )ajlis dan 6arta Negara rata-ratanya mempermainkan

sentiment orang )elayu untuk menentang )alayan *nion. !khbar ini juga merupakan

alat penyebaran maklumat dan pentingnya orang )elayu bersatu menentang gagasan

ini. Selain itu, mereka juga telah mengadakan demonstrasi secara besar-besaran.

:ontohnya di $ota 0ahru seramai 15 555 orang telah menyertai demonstrasi ini semasa

Sir ;arold )ac)ichael mendapatkan tandatangan.

2 Sejarah Kertas 940/2 Malaysia, Asia Tenggara, Asia Selatan dan Asia Timur, PustakaSarjana Sdn. Bhd., hlmn1;4.


21/26

21

+antas, satu kongres yang terdiri daripada orang )elayu telah ditubuhkan

pada mei 14 dengan DatoG nn (aafar dipilih menjadi yang dipertua. *mno ialah

sebuah parti bangsa )elayu yang berjuang menentang penubuhan )alayan *nion.

)ereka menetang bukan dengan senjata, tetapi menentang dengan secara aman dan

mengadakan demonstrasi. Pegawai-pegawai 0ritish yang pernah berkhidmat di "anah

)elayu juga turut menentang gagasan ini. !ntaranya ialah !leE )ac !dam, !rnold

9obinson dan Sir 9ichard 6instedt. )ereka ini sebenarnya simpati terhadap bangsa

)elayu. "etapi kita lihat, satu parti telah ditibuhkan iaitu parti dari kalangan bukan

)elayu yang diberi nama !):(!. Didalam parti ini mengandungi parti-parti lain

seperti )D*, ):, )DC+ dan )alayan PeopleGs !nti (apanes


22/26

22

banyak membantu dalam membenteras pergerakan $omunis ini. +antas, Pihak nggeris

telah mengadakan kawalan yang ketat seperti catuan makanan, mengadakan kad

pengenalan, dan menyiarkan propaganda rakyat unutk menentang $omunis. )aka,

pada tahun 1%-dan 1%%, kekuatan $omunis dapat dikawal. Pada 145, darurat di

"anah )elayu telah kembali aman. Selepas tamatnya darurat, maka pemimpin-

pemimpin di "anah )elayu telah menumpukan kepada usaha untuk memerdekakan

"anah )elayu daripada Pihak nggeris. )aka, satu rombongan telah diadakan pada

1%4 dan "unku !bdul 9ahman telah mengetuai rombongan ini. 9ombongan ini juga

terdiri daripada empat orang wakil raja dan empat orang )enteri perikatan.

9undingan telah diadakan pada 13 (anuari hingga 4 'ebruari 1%4 yang telah

dipengerusikan oleh +ord +ennoE 0oyd

#

, Setiausaha "anah (ajahan 0ritish. 0eberapaperkara penting dibincangkan disamping penetapan tarikh kemerdekaan "anah )elayu

iaitu pada &1 gos 1%2. Dua Peringkat pelaksanaan dipersetujui dalam rundingan

tersebut antaranya ialah menteri-menteri akan menggantikan pegawai-pegawai 0ritish

sebagai )enteri Pertahanan dan $eselamtan, )enteri $ewangan serta )enteri

Perdagangan dan presiden Perindustrian. Cang keduanya ialah, $erajaan 0ritish

berjanji memberikan bantuan kewangan kepada "anah )elayu semasa kemerdekaan,

Perkhidmatan awam akan dicorakkan bersifat "anah )elayu iaitu orang tempatan yang

berkelayakan akan menggantikan pegawai-pegawai 0ritish dan 0ritish akan

mewujudkan sebuah Persekutuan "anah )elayu Cang merdeka dan bertanggungjawab

menajlankan semua fungsi kerajaan. )aka suruhanjaya 9eid telah dibentuk pada (un

1%4.

Dalam hal ini, kerjasama dan perpaduan dapat dipupuk keranan ): dan

):! telah mengiktiraf keududukan 9aja-raja )elayu, !gama slam, 0ahasa )elayu,

$edudukan istimewa rang )elayu dan $erakyatan. )aka "anah )elayu telah

diisytiharkan )erdeka oleh "unku !bdul 9ahman.

KESIMPULAN:

2>#d hlmn. 21;.


23/26

23

Sememangnya nasionalisme tidak dapat lari apabila Negara mereka dijajah oleh

penjajah asing. $edatangan mereka ini seiiring dengan pembawaan budaya serta agama

yang mereka anuti. $emasukkan para Penjajah ini juga telah mengancam sistem

politik, ekonomi dan sosial. Selain itu mereka juga mencemar agama penduduk

setempat seperti yang berlaku di )yanmar. "etapi, apa yang kita dapat lihat,

nasionalisme sebelum perang juga telah berlaku dimana para penentang ini tidak

merasakan yang kedatangan mereka ini memebantu mereka dari segi ekonomi yang

pentingnya.

Selain itu, peranan seperti akhbar, golongan cendikiawan dan golongan agama

sedikit sebanyak 0erjaya mempengaruhi penduduk setempat untuk bangun menentang

penajajah. )ereka telah menanamkan sikap !nti penjahah dikalangan penduduk. Selainitu, peranan seperti agama juga merupakan satu faktor pengikat yang ikut dikalangan

mereka. )isalanya di 'ilipina, yang mana melalui agama ini, mereka telah bersatu

menentang penjajahan sepanyol.

"etapi nasionalisme selepas perang dunia kedua yang mana menyaksikan

nasionalisme di !sia "enggara bersifat moden. ni kerana semasa pendudukan (epun,

Pihak (epun sedikit sebanyak telah menanamkan semangat nasionalisme dikalangan

penduduk di !sia "enggara. ni kerana, (epun tahu bahawa segala didikan yang telah

diberi, akan digunakan oleh penduduk di !sia "enggara untuk menentang kuasa berikat

atau pihak penjajah. +agipun propaganda yang digunakan oleh (epun 0erjaya menawan

hati penduduk di !sia "eggara. Selain itu, mereka juga percaya bahawa kuasa tunggal

di !sia iaitu (epun dapat membantu mereka dalam mencapai kemerdekaan.

"etapi selepas pengunduran pihak (epun, menyaksikan kembali kedatangan

penjajah barat. $edatangan mereka disambut dingin oleh penduduk di !sia "enggara

keranan melalui didikan yang mereka terima daripada (epun ternyata bahawa

kebebasan yang mutlak bukan terletak di tangan penjajah.

SENARAI RUJUKAN:


24/26

24

!bd. 7akaria, !/harudin )ohamed Dali, dan Suffian )ansur, Sejarah !sia "enggara

dan "imur 1355-14&, fajar bakti, #555 .

!mat (ohari )oain, Sejarah Nasionalisme )aphilindo, *tusan )elayu sdn. 0hd.,

14.

!sri )aswan !dam, 0udaya dan masyarakat +aos, pustaka +p&es, #55%.

:ik 7aharah binti !hmad,


25/26

2


26/26

26

12911069 nasionalisme di asia tenggara

Documents