yokanatkalunekamrure - ebible.org · walawanechina,“gigi.wanepejnu. ... gipnachroni...

98
Yk 1:1 1 Yk 1:8 Yokanatkalune Kamrure Giwekikaluru Kpashiri Gipiratkaluru 1 Teyogwilo, muchinanu tokanchi nunkakyayi pejnu- rukopirana wa Geso kamrurewatinitka ga wa runkak- lewatinitka. 2 Psoluko nunkakatkayi yinuwakleyakawa ga wa tengogne yoptotikolgognepotunanuko. Wa ten- gogne ma yoptotikonuwa towutamtna yokanatanune wa tsomitanune. Giwekikaluru Kpashiriya towutamtna. 3 Muchinanu salewnanata Geso. Rali salewnaletinitka, gepkoxamkojmolgogne rupgujewnayegitatkana wanna giwekachritka. Gixo waneylu rumatpotutikolu. Goy- akalu pogirewatyawaka runkakleta. 4 Waleyma rapata- natinna, Wale yokanatna Gerosale ma mushpakinitip- nachi, seyni wane kagwakinrina Girchi gipiratanru “wa gixa yijnakotyano,” china, 5 “Gi rixanu Gwa katlewata ga- likakni gonuya, ga wa Giwekikaluru Kpashiri gkatikolupa gixa. Gi gixogogne potu magatatka.” Tengogne yinritka 6 Giyagni wa gapatanatachine gepomgalu. Wane chin- runa, “Gitsrukaachi, ¿gi ge xawakni pugletanutnaklu Gis- rayiline pogirewatyawaka muchinanu pixka?” 7 Wale wane chinna, “Gi gimkata gimatletlu wale- gognekaka, gi wa gipapkoko wa Girchi gitakanru Waleko girukotyaplu. 8 Seyni gyoptotanru giyaklu Giwekikaluru Kpashiriya, gixa gogo gapokachripa. Nupgujtatjenepgi Gerosaleya, ga wa psoluko Goteya, ga wa Samaryakoxaya, ga wa yoptukyawakpotunanuko tyechijne.”

Upload: vanhuong

Post on 31-Mar-2019

221 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Yk 1:1 1 Yk 1:8

Yokanatkalune Kamrure

Giwekikaluru Kpashiri Gipiratkaluru1 Teyogwilo, muchinanu tokanchi nunkakyayi pejnu-

rukopirana wa Geso kamrurewatinitka ga wa runkak-lewatinitka. 2 Psoluko nunkakatkayi yinuwakleyakawaga wa tengogne yoptotikolgognepotunanuko. Wa ten-gogne ma yoptotikonuwa towutamtna yokanatanunewa tsomitanune. Giwekikaluru Kpashiriya towutamtna.3 Muchinanu salewnanata Geso. Rali salewnaletinitka,gepkoxamkojmolgogne rupgujewnayegitatkana wannagiwekachritka. Gixo waneylu rumatpotutikolu. Goy-akalu pogirewatyawaka runkakleta. 4 Waleyma rapata-natinna, Wale yokanatna Gerosale ma mushpakinitip-nachi, seyni wane kagwakinrina Girchi gipiratanru “wagixa yijnakotyano,” china, 5 “Gi rixanu Gwa katlewata ga-likakni gonuya, ga wa Giwekikaluru Kpashiri gkatikolupagixa. Gi gixogogne potu magatatka.”

Tengogne yinritka6 Giyagni wa gapatanatachine gepomgalu. Wane chin-

runa, “Gitsrukaachi, ¿gi ge xawakni pugletanutnaklu Gis-rayiline pogirewatyawaka muchinanu pixka?”

7 Wale wane chinna, “Gi gimkata gimatletlu wale-gognekaka, gi wa gipapkoko wa Girchi gitakanru Walekogirukotyaplu. 8 Seyni gyoptotanru giyaklu GiwekikaluruKpashiriya, gixa gogo gapokachripa. NupgujtatjenepgiGerosaleya, ga wa psoluko Goteya, ga wa Samaryakoxaya,ga wa yoptukyawakpotunanuko tyechijne.”

Yk 1:9 2 Yk 1:199 Rali wane chinretinitka tyekakapirana, retanatin-

rina ruxenownakakamtkatka. Kyachgapererumko yop-totlu ma metikotpatka. 10 Teno yiganatna yinikopshini.Gepi jejine tunwastsitna, klatalu mkachri gitakachine.11 Wanna wane chinkoxna, “Jejine, Kalile gajene, ¿kluwane ntunwanatya, tengogne gyiganata? Waleko Gesotengogne yoptotikaluru gixyegiya, waneko pixka rixaginretanu gishingatiniko pixkalu tengogne yinitka.”

Tenogruko rawinrina yimaklene12 Giyagni Goliwa Magkate chinikowaka satokyatkana.

Gerosale yana. Gi gowuklu Gerosaleya, wagapnanutikalurgogne gimkata yanretikowaka.13 Rapokna. Ratskotna. Tenogruko yana, rawjetyawaknaPetro, ga wa Gwa, ga wa Santiyako, ga wa Gantirishi;Wilipi ga wa Tomasu; Wartolo ga wa Matiyo; Santiyako,Galgweyo wgene, ga wa Simo Muchkopiranawatachri,ga wa Gota, Santiyako gepuru. 14 Pejnuruneko wannapanshinikanerune gomkagi gagjigognereta, suxoneyma,Mariyayma Geso ginro, ga wa repuruneyma.

Gotni gipekole tsomitkaluru15 Walegognekaka Petro tunwata moletkakachine

ganikajiteya. Wane pejnu getko: satu pacha gepimolegapatjetachine. Wane china, 16 “Jejine, nomolene,rumkata poyagkakletikolutka wa yonchi Gotnipirana,wa muchikawa chinyawaka Giwekikaluru KpashiriTawinamaya. Gotni wa kosekna wa Geso kashichachine.17Wixayma gitakgiwakatkalurni. Rutaaka tye kamrurchichinanu.

18 “Giyagni galikakni waleni wenutlu chiji muglenchiwenru chinanu. Rakaxikamta. Rupsheksatumtana.Psoluko rupkakgichkapimtana. 19 Kpoginru pejnurunekoGerosale gwachinyegiya. Wane rixa tyechijne Gaseltama

Yk 1:20 3 Yk 2:3chinkaluru wanna tokanuya. Walenwa Granchichijne.20Gi rixanu Shikalchi Kirukate wane yonatkalurutkani:Yineru mwiyawakanupni rawyawaka.Gike gwanutkalu.Ga wa:Satu rupekole jiglokanru waleni girukowatyawakmaka.

21 “Giyagni satu nyi jejine wixaymalune gitakikolupa,gi rixanu psolgogneko wixayma rawna ginakakokta waWutsrukate Geso jiglokjenatini ga wa rushpakjenatiniwixaymananuko. 22Gwa katlewatiniyakawawawixyegiyatengogne yoptotikolgognepotunanuko. Satu nyi je-jine rumkata gitakletikolupa Geso yotunotinri gipgujtat-achripa.”

23 Rutaakana gepi: Gosi, Warsawa chinkaluru, Poy-agkakachri yoklegiwakatachri, ga wa waleyma Matiya.

24 Ragjigognetna. Wane chinna, “Gitsrukaachi, Pixnipejnurune gimatgajitachriyi. Pekakgitanwu girni pt-somita wa nyi gepi. 25 Walepni tye kamrurewatyawakaga wa tye yokanatanru kamrure yoptotanu. Wane rut-skikyanatka Gotni rawyawakako yinripa.”

26 Rutakluna gipenoklu wanna chinanu, ga wa rujrukaMatiya chinanu gipenoklu. Rutaaka pamole satupjeymayokanatanune.

2Giwekikaluru Kpashiri gapokinri

1 Poyagkakatkalu pamyomolegogne, Jirgikolpatka-gogne. Pejnuruneko panshinikanurune gapatjekaka.2 Walegnapunanu waneru rakagnenekle tengognegiyakatyachri gichkonnipgyalu pixka. Giyampoturajpokokannipgyata. Wa tuplanatyawakapjina tsepow-napogimnuta psolupjipotuko. 3 Rupgujewnayegitna

Yk 2:4 4 Yk 2:15katmerolkaka pixkalutu gitspaljemtachri. Satkakawannatseptagi rapoka.

Satkaka waleko tokanu yijnakoyamnumletna4 Giwekikaluru Kpashiri gwagajpotutatkana

pejnuruneko. Yinuwaka yanumletyaluna panerunemnutokanu wa Giwekikaluru yanumsakakyawakna.

5 Gerosale rawna Goteyone jejine kgipashiregolune,pachijnemnunanuka giyakatyachine tengogne rapukotegwachijnejetachri. 6 Rakagnenekle gwinitka rapat-jetna gixolune. Gi rumatanshinikanutanna gi rixanusatkakneru tokanu yijnako yanumsaletkana. 7Rumyekna.Ruglajitna. Wane chinna, “Getanna. ¿Gi ge Kalile gajenniwa nyi pejnuruneko yanumsatachine? 8 ¿Gi wixpokowixasatkakwu wixako tokanuya wa wumushpakanru wtokanuwyijnako yanumletna? 9Wixni Partone, ga waMetone, gawa Gelamitane, ga wa Mesopotami gajene, Gote gajene,ga wa Kapatosi gajene, Ponto gajene, ga wa Gasya gajene.10 Prigi gajene, ga wa Pampiri gajene, Gigipto gajene,ga wa pasretkaka Liwya, Surene tukasreta gajene, ga waRoma giyakatyachine, 11 Goteyone ga wa Goteyo gitak-nawachine koxa. Krete gwachine, Garawa gwachine, wyi-jnako yanumsaletna wixako wtokanuya tsru ruyaklekakaGoyakalupirana.”

12 Rumyekna pejnuruneko. Gi rumatanshinikanutna.Wane chinkakna, “¿Klunerutkange?”

13 Pimrine kgixpiranataklerune. Wane chinna, “Jina-nunatkana winga.”

Petro ginkaklewle14 Giyagni Petro tunwata wa pamole satupjeneyma.

Gichko tokanru runkaklewyegitna. Wane chinna, “Je-jine, Goteyone, ga wa pejnuruneko Gerosale gwachingi,gimatanru tye. Gyijnakotokanutanno. 15 Gi rixanu gi wa

Yk 2:16 5 Yk 2:23gimetachinni wa nyi wa nchinanshinikanutyawaka. Girixanu tumananustsiwani. 16 Seyni tye kgonutkala watokanchi geneklewatachri Gowele chinyawaka: 17 Wanechina Goyakalu:Wane rixanu ralipregognepatka.Giwekikaluru Gitanu napookakpotutanru

pejnuruneko gaji.Tokanchi geneklewatachinepni pwugenene jejine

ga wa suxone.Gmaklutene getanru kaygawlukaka.Gixa tsrutene gipnawatanu gipnawlukaka.18 Galikakni walgognepatka

nwayegrene, nwayegrerone yeginyokanatanru Giwekikaluru Gitanu.Tokanchi geneklewatachinepni.19 Koglajrukaka nenekanu tengogneya,

ga wa tengognempuko getkalurkakatyechijneya, jralu, ga wa xirnachri,ga wa chichipgya gimomopgyatachri.

20 Kashrijewnanu tkachi. Ruchpokanu.Ga wa ksuru jraplu, ma mapookanuwachiGitsrukaachi tsru koglajrugogne.21Wane rixanu girukokta Gitsrukaachi

giwaka tomsatanu, wale gognetkaako.Tye Geso yotunkaka Goyakalu

22 “Jejine, Gisrayiline gyijnakotanru tye tokanchi:Geso, Nasare gajeru, Walenwa jeji Goyakalu kiglepi-ranyegiru rixkakanru gixyegiya ruyaklekakaya, ga wakoglajrekakaya, ga wa getkalurkakaya. Tyenwa GoyakalukamrutanruWaleya gixatskalaya, gimatyawaka koxa gixa.23 Walenwa samyookaluru Goyakalu giglepokotyawakawa rushinikanru, ga wa muchikawako rumatgogne-natanru. Wale gixa gixripkakanru ga wa giylatanru

Yk 2:24 6 Yk 2:33wa kmukochirerunemyoya. Koroshishkita gitakjixanru.24Wale Goyakalu yotunkaka. Gipukchichino kaspukyalu.Gi rixanu gi rumkata chipetkotatka gipukchiya.

25 “Gi rixanu Tawi wane chinpiranyegitlu:Netlu Gitsrukaachigita ginaple rawgognenatinri.Gi rixanu npotuklesretate rawa,Gi wa nkomyemyetko.26Wale chinanu numuwgajita,ga wa numuwleymananuka nyanumata.Ga wa xani nomane koxa gapnanutanu

kagwakikolupa chinanu.27 Gi rixanu gi puknokamtanno

gipnachine gwiyawaka.Gi koxa puchichanruwa Pixanu mmukochiretu rujpaginripa.28 Pumatkakno giweklugapkaka.Pomjikpotutanno Pixa yegi nixinri.

29 “Jejine, nomolene, gichichanno nunkakyapgi pgu-jetanuwaka tsrupotni gitsrukaachini Tawipirana. Wagipnachrinatka. Kapnatkana. Ga wa giyomle wixyegluxanigognenanu. 30 Giyagni tokanchi geneklewatachririxinri, Tawi gimatlu wa Wale kawchinanu Goyakaluwane chinru wa Tawiklopishaneya gixmanetyawaka Goy-akalu gipgujewnakakanru Kristo pogirewatinripa Tawi pogire-watyawakaya. 31 Ma mapookanuwa retinitkalu, runk-akletlu Kristo yotunotinripa. Gi wa ruknooko gipnachinegwiyawaka. Gi wa gigituko jpaggianu 32 Wa tye Gesoyotunkaka Goyakalu. Walepirana pejnurunekwu gipguj-tatachinwu. 33 Giyagni pogirchi rutaaka Goyakalu potuk-lesretate. Girchi yegi rawyalu gipiratkaluru GiwekikaluruKpashiripirana. Rawinitkalu rupkakatkalu wa tye gixa

Yk 2:34 7 Yk 2:45getanru ga wa gyijnakotanru. 34 Gi rixanu Tawi gi watengogne ya, seyni wale wane china:Gitsrukaachi wane chinru wa Nutsrukate,Npotuklesretate ptuplatanu,35Nutakinpotukna pkamnixjene

putspanjixgapre rixinripna.36 “Gimatankoxlu pejnuruneko Gisrayiliklopishangi wa

tyeko Geso wa koroshishkita gitakanru, Goyakalu ga-likakni gitakatkalu Gitsrukaachi ga wa Kristo rixinripa.”

Mapa waragkane katkalune37Giyagni yijnakotinrina tyepirana, kachingajinatkana.

Wane chinkana Petro ga wa pimrine yokanatanune, “Je-jine, wumolene, ¿gi wixanutka xani?”

38 Ga wa Petro wane chinna, “Genshinikanutanu.Gkatikolupa wa gixa satkakgi Geso Kristo giwakaya,gkaspukmukochiretikolupa. Gyoptotanru GiwekikaluruKpashiri geneekaluru. 39 Gi rixanu gixanupni wa gipi-ratkaluru, ga wa gwugenenenupkoxapa, ga wa gy-optukaklopishatyawakpotunanuka, gi pejnukta wa Git-srukaachi Woyakalute tomganunepa.”

40 Gixo pimri tokanchi rupgujtalewata. Ruykole-wata. Wane china, “Gognetkakikolupa gixa tyegognegimuweekakanatachine mpotukanyegiya.”

41 Giyagni wa yoptotokanutjene katka. Yogniikalunniwalegogne mapa waragka getko yine.

42Yokanatkalune ginkaklewle romkagitna. Romkagi gi-matkakletna. Romkagi jiknajroletlona jimapro. Romkagigagjigogneretna.

Muchichachine Kristonune gimatkaklewle43Pejnurunekoyinepika. Gixo koglajru gawagetkaluru

kamrutka wanna yokanatkaluneya. 44 Pejnurunekogalixachine gimwakaka. Ptowrunanuka rejnunkatnapejnurune wane gixleni. 45 Rushankaluna rejnunkatna,

Yk 2:46 8 Yk 3:10wane rixlena. Kotspalkakyana pejnuruneko wa satkakamagatyawaka. 46Wane rixjegognenatna kpashiwakapjiyapanshinikanurune pagognemnunanuka. Jiknajrojetlonajimapro panchikakaya. Paniikalunni gimuwatachine,myokwirgajine. 47 Rumalwutluna Goyakalu.Kiglepiranyegirune pejnuruneko yinyegiya, ga waGitsrukaachi yognikananumtna pagognemnunanukagognetkaakalunepa gapatjetachine yegi.

3Satu myankatu gituukaaka

1Petro gawaGwakayinwaka gagjigognepapko kanikna.Kpashiwakapji yana. 2 Satu jeji rushpakinyakawamyankatu gwapjetka. Pagognemnunanukakpashiwakapji gipgyaptotestsi rutakluna, wa Kiglerupotu Gipgyapto chinikowaka. Wa kpashiwakapjijiglokachine ragjitinripa sroschi. 3 Wale getna Petro gawa Gwa kpashiwakapji jiglokachinepa. Sroschi ragjitnarenekyapluna.

4 Ga wa Petro Gwayma yopukgatluna. Wane chinru,“Petanwu.” 5 Wa wale getpotutna. Kagwakanata pagix-anu yoptotinripa, wanna genekashatyaplu.

6 Petro wane china, “Maleshayno sroschi, gi wa koriko.Seyni satu waneyno. Wale nenekyi. Geso Kristo Nasaregajeru giwakaya, palnanu. Pyananu.”

7 Potuklemyo kashichyalu. Palnakaklu. Waneklugichko rixkatka gijixi ga wa giygaleji. 8 Rupteka tun-waleta. Yanatka. Wannayma jiglokamtatkalu kpashi-wakapji. Yanamtatka. Ruptemta. Rumalwumtlu Goy-akalu. 9 Pejnuruneko yine geta yanretlu ga wa ru-malwumtlu Goyakalu. 10 Rumatluna wa kpashiwakapji

Yk 3:11 9 Yk 3:20Kigleru Gipgyaptotestsi tuplajetachri sroschi gagjije-tachri. Ruglajpotutanna. Rumyekpotutanna wa wanerixinritka.

Petro ginkakewle Salomotamnuya11 Wa myankatunanu gigletkalurutka kashichna

Petro ga wa Gwa. Pejnuruneko yine potogiwnayegitnaSalomotamnu chinikowakaya. Giglajitachine. 12 Petrogetlu. Wane chinna yine, “Jejine, Gisrayiline, ¿gi gixgegiglajita wa tyeya? ¿Klu chinanu gyopukgapotutwu,wixako wuyaklepgutlege, wixako wupashirenupgutlegewyankakyalu wa tye? 13 Gawra Goyakalute, Gisaakanu,Gakowonu, wutsrukatenni Goyakalute tsru pogirewlurenekanru Gituru Geso, wa gixa samyokanru ga waginutatanru Pilatyegiya. Giklukanuwnayegjixlu wakaspuukalurupmaka. 14 Gixa ginutatlu wa Kpashiriga wa Poyagkakachri. Gixa gagjitlu genekikolupakgiylalewakleru. 15 Giylatanru giweklu genekachri waGoyakalu yotunkakanru gipnachine tskalaya. Walenwagipgujtatachinwu wixa. 16 Ralixgiwakatko chinanu,giwaka gichko rixkaklu wa tye, gixa getanru ga wagimatanru. Wa galixluWale chinanu, tye gituukakpotutlugixa pejnurunekgi getanu.

Petro chanixna renshinikanutinripna17 “Ga wa xani, nomolene, numatlu wa gma

mumatkanchinanu wane gixlu, gitsrukatenepixka koxa. 18 Giyagni Goyakalu poyagkakluwa muchikawa runkaklewjixanru pejnurunnikotokanchi geneklewatachinninamaya, wa Kristotesalewninripa. 19Giyagni genshinikanutanu. Gkashrijetko,powratkalunepgi gmukochireya, 20 Gitsrukaachyegiyaruninipa giyalganshinikanrugogne, ga wa GesoKristo yokanyegityapgi, wa muchikawa gixa chinanu

Yk 3:21 10 Yk 4:4gitaakaluru. 21 Galikakni rumkata tengogne chipetletluwa rugletkoklungognepotunanuko ptowruko. Walerunkakleta Goyakalu, Walenune kpashirine tokanchigeneklewatachinnamaya, muchikawa potu gwapachinni.22 Gi rixanu Moysisi wane china, ‘Gitsrukaachi Goyakalutegipgujewnakakyegitangi Tokanchi Geneklewatachri satugimolepa gita pixka. Wale gyijnakotanu pejnurkakako Waleginkakangi. 23Wane rixanu: Girukokta yineru gi yijnakotanruWale Tokanchi Geneklewatachri, nikatkalurupni yinyegiya.’

24 “Pejnuruneko tokanchi geneklewatachine, Samoy-roni muchichachri ga wa gapkatamtachine, pejnurunekoginkaklewatachine ginkakletpiranatlu tyegognekaka.25Gixni wa tokanchi geneklewatachinniklopishangi. Gixachinanni wa gipiratkaluru wa Goyakalu gipiratyanawutsrukatenni. Wane chinru Gawrani, ‘Puklopishachinanu giglenshinikanyegitkalunepni payinemnunanukatye psolchijneko gwachine.’

26 “Rali yotunkakletinitkalu Gituru Goyakalu gixayegi gapka yokanatlu ruglenshinikanyegityapgi gkashri-jetikolupa satkaka gma muglenuya.”

4Petro ga wa Gwa yoshmaaka

1Wanna Petro ginkaklewyeginatinna yine, sasertotenegapyegitna kpashiwakapji gitsrukateyma ga wa Sarisey-one. 2Kojwakanshinikanutkanawa Goyakalupirana runk-akikolutkana yine, ga wa Geso chinanu yotunkoklunchipagipnachinetskalaya runkaakana. 3 Kashichkana. Yosh-makikowaka rutaakana waleprikpotunanuko, gi rixanukayitkani. 4 Seyni gixo tokanchi yijnakonatachine galixa.Wane pejnugetkona jejine pamyo waragka.

Jemanshinikankakjetikowaka rupgujtatya Petro

Yk 4:5 11 Yk 4:155 Wane rixatka waleprikgogne Gerosale rapatjetyana

rutsrukatenna, ga wa tsrune, ga wa yonchikgapine. 6 Gawa Ganasu Sasertotene Gitsrukatpotu, ga wa Kaygwasu,ga wa Gwa, ga wa Galegantro, ga wa pejnuruneko Saser-totene Gitsrukatpotumolene. 7 Wanna ganikajite tun-wakaakana. Repomsatkana, “¿Klu giyakluya, katu gi-wakaya wane gixyalu wa tye?”

8 Giyagni Petro Giwekikaluru Kpashiri gwagajitanrupotu wane chinna, “Yine gitsrukatengi ga wa Gisrayi-line tsrutengi, 9 xawakni gepomsatkalunwu wixinri, satukigleru chinanu, jeji yayixachri kamrutikoluya, gi rixpokogituukakota. 10 Pejnurunekgi gixa ga wa pejnurunekoGisrayilinerune gimatanrupa tye: wa Geso Kristo gi-wakaya rutuka tye yineru. Geso Nasare gajerunwa gixakoroshishkita gitakanru, ga wa Goyakalu yotunkakanrugipnachinetskalaya. Gesoya wa tye jeji gixa getanu gi-tukachritka tunwatachri. 11Gesonwa Tye:Sotlu myoptotkotu gixaya sotlupji kamrupjitachingiWale gitaaka yoptowaka gitsejita.

12 “Gi satuna rawa gognewatikaluru. Gi rixanumaleshlu pagiwaka tengogne rapukote renekikolna yine,wa wale chinanu wumkata gognetletikolupa.”

Gi wumkata kaspuka ginkakletletlu wa wetanru ga wawyijnakotanru

13 Retkana pgujetanuwaka china ginkakletna Petro gawa Gwa. Rumatkana jejine kiruka myimaakone, mu-matkanni. Giyagni rumatkana wa Gesoyma rawanat-inrina. Tsrukakalune giglajita. 14 Retanatluna jeji gi-tuukaakaluru wannayma tunwatachri. Gike rumkatachinretna. 15 Yokanatkatkana maleka rushpakinitkanajemanshinikankakjetikowakaya. Jemanshinikankaknawannakakluko.

Yk 4:16 12 Yk 4:2616 Wane chinkakna, “¿Gi wixanutkana wa nyi jejine?

Gi rixanu getkaluru pgujetanuru kamrutkaluru wan-naya. Pejnuruneko Gerosale gwachine yegi rumatika.Gi wumkata ginutletlu. 17 Seyni ma poshalpiranyegit-ikotupa yinyegiya, wkawgutanna xaniyakawa gikena mamunkakinitpatkana tye giwakaya.”

18 Tomgakatnakna. Towutkana ma munkaklewatinit-patkana giketsotaji, gi wa yimaklewatanna Geso gi-wakaya. 19WaPetro gawa Gwa gigitna. Wane chinna, “Gi-takyagokanru poyagkakachri chininipa Goyakalu getanu,wa Goyakalu pnute gyijnakotko gixa. 20 Gi rixanu giwumkata kaspukle ginkakletletlu wa wetanru ga wa wyi-jnakotanru.”

21 Giyagni yokanatkatkana. Pnute kawgutkatkana, girixanu gi wa rukshiika saletikolupna wa yine chinanu.Gi rixanu pejnuruneko Goyakalu gimalwuta wa wanerixikolutka. 22 Gi rixanu wa jeji wa gituukaakalurutkatye getkaluruya, wale waneya gepkoxamkojmole pnutewalapu.

Galixachine gagjigogneta gi wa popiklerunepa rixinripna23 Wa kaspuukana. Wannanune yegi yana. Runk-

akletluna wa pejnuruko wa tsrukakalune sasertotenega wa tsrune chinyawakna. 24 Rali yijnakletinitkana,panshinikanurune muchkowtokanutna. Wane chinrunaGoyakalu, “Gitsrukaachi potu, Pixni wa Goyakalyi, watengogne kamrutachriyi, ga wa chiji, ga wa tsru wenu,ga wa ptowrunanuka wanerutu kamrutachriyi. 25 Waputowreru Tawinamaya wane pchina:¿Klu chinanu matsuwatna payinemnunanuka,Ga wa yine gike gapri rushinikna?26 Tyechijne gajene pogirchine gimalpookakatka,Ga wa tsrukakalune potowruta

Yk 4:27 13 Yk 4:37

Gitsrukaachi kamnixachine,Ga wa Kristote kamnixachine.

27 “Gi rixanu galikakpotunanu kpashiri Puturu Gesoptsomitanru chinanu, tye pokchi rapatyana Girore ga waPonsyo Pilato, ga wa payinemnunanuka, ga wa Gisrayi-linerune. 28Wane rixinripa puyakleya ga wa pushinikan-ruya muchikawako putakanru wane rixikolupa. 29 Gawa xani, Gitsrukaachi, petanru kawgurna. Penekannapwayegrene psolpotuyako pgujetanwaka china ginkak-letyapluna ptokanu. 30 Giyagni wixyempotupyi wanegixkalurkakapa gitskalgalkaka, ga wa getkalurkaka, ga wakoglajrukaka wa kpashiri Puturu Geso giwakaya.”

31 Rali gagjigogneretinitkana, rapatjetyawakapjinagimyemyeta. Giwekikaluru Kpashiri psolmuchkonukojiglokgajpotutna pejnuruneko. Goyakalu tokanurunkakletna pgujetanuwaka.

Ptowrunanuka rejnunkatna pejnurune wane gixleni32 Wa gixolune galixachine panshinikanurunni.

Gi satuna wane china, “Gitanupjeni,” wa wanerixlemka, seyni ptowrunanuka rejnunkatna pejnurunegejnunkatni. 33 Ga wa yokanatanune gipgujtatluGitsrukaachi Geso yotunotinri tsru giyaklewluya.Gimutlewatachinpotni pejnuruneko wanna. 34 Gi satunamagatyachri wanna. Gi rixanu katukokta kwangixlerusankaka ga wa panchikaka, rushankalu. Raniklu warushankanru wenru. 35 Yokanatanunejixistsi rutakluna.Reneksatkana satkaka wane rixa magletyawakna.

36 Giyagni Gosi, wa yokanatanune wane chinanruyoklegiwaka Wirnawisi (walenwa yokaakaluruGimnanuklewatachri) Rewineru, Supro giyakatyachri.37 Waneyananru chiji. Giyagni rushankalu. Ranikluwenru. Yokanatkalunejixistsi rutakwenutlu.

Yk 5:1 14 Yk 5:115

Ganani gipnale1 Waneru satu jeji Ganani giwakatletachri. Sa-

girni ganunro. Rushankalu wane rixlena. 2 Psojikotnukwenutyaluna. Tumata koxa ganunro. Psojiranika. Yokanatkalunjixistsi rutaklo. 3 Petro wane china,“Ganani, ¿klu chinanu Satanasyo tsepotgajityi pyok-witmaklu Giwekikaluru Kpashiri, pkotnukyalu puchijnewenru? 4 Pumretanatinri ¿gi ge waneyananyi? Wapushankinitkalu ¿gi ge pixa chinanni? ¿Klu chinanupyanshinikangaji kamruretlu? Gi wa yine pyokwita seyniGoyakalu pyokwitmaka.”

5 Giyagni Ganani jeminitkalu tye tokanchi, yawnam-tanatka. Rupnanatka. Tsru piklu rixna pejnurunekojempiranyegitachine. 6 Palnamtna maklujine. Poyi-tanatkaluna. Koshpakanatkaluna. Kapnatanatkaluna.

Sagira gipnale7Gowukshini tjigloka ganunro. Gi tumata wane rixinri-

natka. 8Giyagni Petro wane chinro, “Punkakanno. ¿Wanepejnurge gishankiylu wa chiji?”

Wala wane china, “Gigi. Wane pejnu.”9 Ga wa Petro wane chinro, “¿Klu chinanu wanerutu

nchinanshinikanuta gyantaletyaplu Giwekikaluru Git-srukaachinu? Petanna gipgyaptostsi rapokatkana pga-nurni kapnatpachine. Koshpakankoxyina pixa.”

10 Waneklu tyawnamtanatka walejixistsiya. Tup-nanatka. Jiglokamtna maklujine. Gipnachroni ruk-shikatkana. Koshpakanatkalona. Tganurustsi kap-natanatkalona. 11 Tsru piklu rixna pejnuruneko gapatje-tachine, pejnuruneko tyepirana yijnakotachine.

Gixo getkalurkaka, giglajrukaka

Yk 5:12 15 Yk 5:2212 Yokanatkalune kamrujetlu gixo getkalurkaka,

koglajrukaka yinetskalaya. Pejnuruneko pan-shinikanurune Salomotamnu rawanatna. 13 Gipimrineko tserpiranawata gipxaletletna wanna,seyni wa yine gimalwupotutna. 14 Gitsrukaachigalixachine gixolewnananumta wanepnute gixopotu jejine, ga wa suxone koxa. 15 Giyagoknigatnugapkaka raniikana yayixachine. Gijeekakaynaga wa shechimtakakaya rutaakana, wa Petro gininipamayawlepjeko chikletyegimtyapmaklu satu wa wanna.16 Gerosale potowrurutyana gixolune Gerosalesputagwapokchijetachine. Raniikana yayixachine gawa kamchine kojwakanune. Pejnuruneko wannagituukaakalunetkani.

Petro, Gwa gishpakachinetka17 Wane rixna wa Sasertotene Gitsrukate potu ga

wa pejnuruneko waleymalune. Wannanwa Sariseyonemkoje. Ranxatna. 18 Kashichkana yokanatanune. Yosh-makikowaka pejnurunenu rutaakana. 19WaGitsrukaachi-towreru goyechno kotpukaplu yoshmakikowaka gipgyap-tote. Koshpakna. Wane china, 20 “Gyanutka. Kpashi-wakapji ntunwatanu. Ginkakanna yine pejnupiranako tyegiweklupirana.”

Yokanatkalune kashichkatnaka21 Wa yijnakotinitkaluna goyechnokawpotuko jiglok-

luna kpashiwakapji. Wane runkaklewatyana.Gawa rapatna sasertotene gitsrukate potu gawawaley-

malune. Repuukana jemanshinikankakjetikowakagajene,ga wa pejnuruneko tsrune mkoje Gisrayiliklopishane.Yoshmakikowaka rawapjixikna. 22 Yoshmakikowakarapokna towrechine. Gi rukshiikana. Satokna wa towre-chine. Runkaklewatna.

Yk 5:23 16 Yk 5:32

23 Wane china, “Yoshmakikowaka wukshika gishy-atkaluru poyegishyaleru, ga wa girukowatachine gip-gyapto ginaple tunwatachine. Wa wkotpukinitkalu gisatuna wukshika gitokogrukoya.”

24 Tyepirana yijnakotinna wa sasertotene gitsrukatepotu ga wa kpashiwakapji gitsrukate, ga wa tsrukakalunesasertotene gi rumatanshinikanutanna kluneru gikno-ganutka.

25 Satu gapoka. Runkakna, “Wa yoshmakikowaka gi-takanune jejine, kpashiwakapji tunwanatatkana. Yinerunkaklewyeginatkana.”

26 Giyagni kpashiwakapji gitsrukate ga watowrechineyma wane yana. Wale gwapna. Gi wapsolmuchkonuko, gi rixanu pika sotlujetkotna yineya.

Gi wa yine gimkata galixkota. Goyakalu galikakni27 Rawapkana. Jemanshinikankakjetikowaka

tunwakaakana. Sasertotene gitsrukate potu gepomgana.Wane china, 28 “Gachi wujretpotutatkagi wa tyegiwaka gma munkakletinitpatka. Psolpotuko Gerosalemposhalpiranatatkalu ginkaklewle. Galuka giklukletwutye jejigragaya.”

29 Rugitna Petro ga wa pimrine Geso yokanatanune.Wane chinna, “Gi wa yine gimkata galixkota. Goyakalugalikakni.

30 “Wutsrukatenni Goyakalute yotunkakluGeso, wa gixa giylatanru. Gagmunashkitagixripkakanru. 31 Wale Goyakalu potuklesretatetsru potu rutakanru Gitsrukaachi rixinripa gawa Gognetkaklewatachri, renshinikankakyapnaGisrayiline kaspukamukochiretikolupna. 32 Wixni gawa Giwekikaluru Kpashiri gipgujtatachinwu tyepirana.Wale Goyakalu genekna ralixjene.”

Yk 5:33 17 Yk 5:42

Kamalye giykole33 Wanna yijnakotinri kegeknanuwatna.

Jemanshinikankakna ruylatikolupna. 34 Giyagnijemanshinikankakjetikowakaya tunwata satuGwariseyo, Kamalye giwakatletachri. TokanchiYokanatkaluru yimaklewatachri. Pejnurunekoyine kagwakpiratanru. Wale maleka koshpakjixnapshinitsonu yokanatkalune. Wane chinna wale,35 “Jejine, Gisrayiline, ggirukotinwa nyi jejineya wagkamrutanruyapa. 36Gi rixanumuchikawako rupgujewnaTeyota. Tsru chinashatnachriwa. Wane pejnu getkogepkoxamkoje pacha jejine gapatyegitlu. Giylatkalurni.Pejnuruneko ralixjene gipalata. Gikeenanatkanina.37 Wanepnute gitakgiwaakaklugogneni Gota Kalilegiyakatyachri gipgujewna. Rawapna gixo yinerawgajxigitjenepa. Walekoxni gipnana. Ga wapejnuruneko ralixjene rakapalatkana. 38 Xawakni wanenchingi, getashatanutkana nyi jejine. Gkaspukanutkana.Gi rixanu tye shinikanchi, wa tye kamrurchi yinenurixinipa nikawnanu. 39 Wa Goyakalunu chininipa gigimkata nikatletanru, gma mukshikikotupa Goyakalugyagotinri.” Wane rixa gishinikanutletna Kamalye.

Yokanatkalune gijretka. Kaspuukatkana40 Tomgakatkana yokanatkalune. Muchinanu kochip-

jetkana. Rali kochipjeretkoklunutkana, rujretkana waGeso giwaka ma munkakletinitpatkana. Kaspuukatkana.

41 Giyagni wanna jemanshinikankakjetikowakagajenyegiya yatkana gimuwamtachine, gi rixanu rutakayagookana rumuknina salewninrina, reyiikana Gesogiwaka chinanu. 42 Psolgogneko kpashiwakapjiyaga wa papjikakaya gi kaspuka ginkaklewletna GesoKristopirana, gi kaspuka yimaklewletna.

Yk 6:1 18 Yk 6:96

Wa payokgipre kamrurewatachine1Walegognekaka ruxolewnatkana yimaklene, Kriykone

tokanu yanumatyachine yegi kegemgayegitna Gewrey-one chinanu, gi rixanu wannanu gipnagnurutachronegi gislagika geneksajetikowakaya pagognemnunanuka.2 Giyagni wa pamole gepine rapatkakna gixolune yimak-lene. Wane chinna, “Gi kigleru wa wixa giknokamtyaluGoyakalu tokanu wkamrurewatinripa wa nikikowaka chi-nanu. 3 Giyagni, nomolene, gijganna payokgipre jejinegixkaklukoya kiglepiranyegirune, Giwekikaluru Kpashirigwagajpotutanunetka ga wa kgimatkalerune. Wanna wu-takanu tye kamrurchi chinanupa. 4 Ga wa wixa gomkagi-tanru wagjigognere ga wa wkamrure tokanchi chinanu.”

5 Pejnuruneko gixolune yine gigleretlu tye tokanchi.Ga wa tsomitkana Gishtuwa, jeji galixachri potu Gi-wekikaluru Kpashiri gwagajitanru potu ga wa Wilipi, gawa Prokoro, ga wa Nikanoro, ga wa Timo, ga wa Par-mena, ga wa Nikolasu, Goteyo gitaknachriwa, Gantiyokigiyakatyachri.

Gixo sasertotene galixlu tokanchi6 Wa wanna yokanatkalune ginaple tunwakaakana.

Yokanatkalune gagjigogneyegitna. Wannatseptagi ru-takamyotna.

7 Gitsrukaachi tokanu tseruwna. Ruxolewnana yi-maklene Gerosaleya. Sasertotene koxa gixolune galixlutokanchi.

Gishtuwa kashichkaluru8 Wa Gishtuwa kgimutlewakleru potu ga wa kgiyak-

lewakleru potu rixkaklu Goyakalu. Giyagni wale kam-rutlu tsru koglajrukaka, tsru getkalurkaka yinetskalaya.9 Giyagni wane rixna pimrine ginkaklewawakapji gajene

Yk 6:10 19 Yk 7:4Gishpakachinenu, ga wa Sureyone, ga wa Galegantrinone,ga wa Surisyane, ga wa Gasya giyakatyachine. Yoptopi-ratluna Gishtuwa. 10Giwa rumkata gaaliretluna rumatka-leya, gi wa Giwekikaluru koxa yanumkakjeru.

11 Giyagni yokshatkana jejine wane chininripna,“Wjema wane chinretlu tokanchi mupashiregnuchiMoysisipirana ga wa Goyakalupirana.”

12 Komyekanshinikanutkana yine ga wa tsrunekoxa, ga wa yonchikgapine. Rapyegitluna.Rakapgogomtluna. Jemanshinikankakjetikowakaranikluna. 13 Tunwakaakana gipgujtalewashatachinekayroklewaklerune. Wane chinna, “Tye jeji gi wa kaspukagapatletlu tye kpashiwaka gawaTokanchi Yokanatkaluru.14Gi rixanuwyijnakowane chinretlu, ‘Wa tye Geso Nasaregajeru nikatanru tyepji. Kashrijetgimatanru wa Moysisigenekyawu wixjetyawaka.’ ”

15 Giyagni pejnuruneko jemanshinikankakjetikowakatuplatachine yopukgapotutlu. Retgojitluna. Wa Goyaka-lutowreru pixka rixgojita.

7Gishtuwa giykoyegitnawa Gawrani tomgakikolupirana

1 Sasertotene Gitsrukate potu wane chinru Gishtuwa,“¿Wane gixachrirge?”

2 Wale wane china, “Jejine, nomolene, ga wa tsrune,Gyijnakotanu. Goyakalu gimalwutkaluru gipgujewnaye-gitlu wutsrukatni Gawrani. Mesopotami rawanatini.Chara mawakanniwa. 3 Goyakalu wane chinru Gawra,‘Puchijne pushpakinitka, ga wa pumolenyegiya. Nekakgichi-jnetyawakapyi pyanutka.’

4 “Giyagni Kalteyonchijne rushpakamtyatka. Chararawanatatka. Rupnanatka rurni. Wane Goyakalu ganiky-atnaklu Gawra. Tyechijne rapoka wa gixa gwiyawaka wa

Yk 7:5 20 Yk 7:16xani. 5 Waneya gi renekchijnetlu, gi psojiswajinako ru-takjixityawakapmaka. Seyni rupiratyalu renekchijnetyapluwalenu chininripa, ga wa giklopishanenupa wanepnute. Giwa kwugenewalu. 6 Wane chinru Goyakalu wa waleklop-ishanepni pnu gajenenapni payinchijneya. Wayegrechine ru-taakonna. Gepkoxamkoje pacha walapupa gi yigleko retkona.

7 “Wane china Goyakalu, ‘Gita giklukanuwnayegjix-anna wa payine wanna wayegretlewanatachine. Wanep-nute rushpakanna waleklopishane. Gewiya yonogyegit-innona.’

8 “Tokanchi gipiratkaluru reneklu, sajruka gistak-lewlupirana. Gawra wugenetlu Gisaaka. Yokgipgognechininri sajruka gistakletlu. Gisaaka wugenetlu Gakowo.Ga wa Gakowo wugenetna pamole gepi tsrupotunni git-srukaachinni.

Gishtuwa ginkakletlu Gakowni ga wa Gosnipirana9 “Ga wa tsrupotunni gitsrukaachinni kanxalerune

rushankanruna Gosni Gigipto yinripa. 10 Seyni Goy-akalu waleyma. Koshpaklu pejnuruko salewninriya.Goyakalu gipxaklu rumutyaplu Gwarawo, Gigipsyonepogire. Kgimatkaleru rixkaklu Gwarawo getanu. Walegitaklu girukotlewatinripa Gigiptoya ga wa pejnurukogipji gajeruya.

11 “Runa tsru nachi psolchijnepotunanuko Gigiptoya,ga wa Kana koxa. Tsru salewakchi. Wutsrukatenni girukshikluna nikanruna. 12 Giyagni Gakowo jempiranye-gitinri waGigipto rawinri triko, yokanatnawutsrukatennimuchinanu kata. 13Gepi kata rapkapinitkana yegwakane.Gosi ginkakatkana wa repurna rixinrina. Gwarawo gi-matanerutatkalu Gosi. 14Gosi gepuklu ruru Gakowo gawapejnuruneko gimolene, payokgipremole pamyo yineru.

15 “Yopikatka Gakowo. Gigipto rapoka. Wane rup-niyanatka waleni ga wa wutsrukatenni. 16 Wannani

Yk 7:17 21 Yk 7:29Suche ganiikana. Kapna rutaakanatkana wa Gawranigagjityawakapna sroschi wenruya. Wa Gemoro wgenene,Suche gajene ragjityalu.

Gishtuwa ginkakletlu Moysisni gishpakinripirana17 “Konapu chininitka wa gogi wa Wale kawchinanu

Goyakalu gipiratyalu Gawra Gigipto ruxolewnananumtnayine. 18 Gigipto jiglokinpotunanuko satu pogirchi Gosi mu-matkatu. 19 Wale yokwitna wumolenni. Gi yigleko re-tanna wutsrukatenni. Maleka rutakjixinpotukna gegish-paklunniwa ma muweekananumtinitipna.

20 “Walegognekaka rushpaka Moysisi. Goyakalugigleretanru. Mapa ksuru rurupji tseruwakika. 21 Wamaleka rutaakoklunutka, Gwarawonshicho gwapatkalu.Tseruwakatkalu. Toturu pixka tixlu. 22 PsolpotuyakoGigipto gajene gimatkale yimaaka Moysisi. Tokanchi gawa kamrurchi gixo gimkatachrini.

Gishtuwa ginkakletlu Moysisni myoptotkotupirana23 “Gepkoxamkojemole walapu poyagkakinitka

rushinika salwayegletna gimolene, Gisrayiliklopishane.24 Wa retinitkalu wa satu yenetkaluru, yoptoyegitlu.Ruylatanru Gigipto gajerni. Rapnuyegitlu yenetkaluru.25Wale kagwaklu gimolene gimata jemyaplu wa Goyakalugognetkakanna waleya. Seyni wanna gi gimata jemlu.26Waleprika yagotkakna. Wale gapyegitna. Ruykotmaknakigle gimwakakle rixinripna. Wane china, ‘Jejine,moletkakachingi. ¿Klu chinanu gyenetkaka?’

27 “Giyagni rumwastsitanru yenetachri satkaklu. Wanechina, ‘¿Katu gitakyi wutsrukate ga wa wuklukanuwnayegjix-jeru pixinripa? 28¿Paluka giylaletno kapetgogne puylatanrunapixka Gigipto gajerni pixka?’

29“Tye tokanchi chinanu rasukatkaMoysisi. Pnu gajerurixnatkawa Matiychijne ya. Wane gepi wugenetya.

Yk 7:30 22 Yk 7:39Gishtuwa ginkakletlu gi rixpoko Goyakalu tomgalu Moy-

sisni30 “Gepkoxamkojmole walapu poyagkakatnaka.

Goyakalutowreru gipgujewnayegitlu xirnalmero kawshipiriya,yineru mwiyawakanuya Sina Magkatestsiya. 31 GiyagniMoysisi giglajita retyawaklu wa xirnachri. Kayegiklurumata getyaplu. Gitsrukaachi tokanu jema, 32 ‘Gitniputsrukatenni Goyakalutno, Gawra Goyakalute, ga wa GisaakaGoyakalute, ga wa Gakowo Goyakalute.’

“Rutatatana pikle Moysisi. Gi rumkata getleta. 33Wanechinru Gitsrukaachi, ‘Pkoshpakanro pyoshmaklejixi. Gi rixanukpashiwakchijne ptunwatyawaka. 34Netpotutlu nayineruteneGigipto gwachinema yiglekomametikolna. Nyijnakotlu wannagochgire. Nujruka nkoshpakyapna. Punanu wa xani. Gigiptonyokanatanyi.’

Gishtuwa ginkakletlu Gisrayiline mamaluka yijnaklewlepi-rana

35 “Waleko Moysisi wanna ma yoptotanutu —wanechinanruna, ‘¿Katu gitakyi gitsrukaachi ga wa giklukanuw-nayegjixlewatachri pixinripa?’ chinanruna. Walekoyokanata Goyakalu, wanna Gisrayilini gitsrukate rix-inripa, ga wa koshpakjerepni Goyakalutowreru chi-nanu. Walenwa gitowreru, kawshipiri gipgujewniyachri.36 Wale koshpakna, koglajrukaka getkalurkaka kamruti-nri Gigiptochijneya, ga wa Tsru Wenuya Sergalu, gawa yineru mwiyawakanuya gepkoxamkojmole walapu.37TyenwaMoysisi wa Gisrayiliklopishanewane chinachri,‘Gitsrukaachi Goyakalute gipgujewnakakyegitangi TokanchiGeneklewatachri satu gimolepa gita pixka.’ 38 Walekniwa gapatikowaka gwachri yineru mwiyawakanuya, waGoyakalu towreruyma, wa Sina Magkate ruynumsat-jeru, ga wa wutsrukatenni giynumsatachri. Wale yopto-tokanuta tokanchi giwekachri renekyapwu. 39 Walekni

Yk 7:40 23 Yk 7:47wutsrukatenni ma maluka yijnakletanutu, seyni satkak-makluna. Rajiyna raluka satokletyatnakna, Gigipto yinri-patnakna.

40 “Wane chinruna Gaaro, ‘Pkamrutinwu goyakalunewkosekjenepa. Gi rixanu tye Moysisi wa Gigiptochijne wkosh-pakapjeru, gi wumata gikta rixanatka.’ 41 Walegognekakakamrutlona waka wgene. Ranikyegitlona yaglushagenekashlukaka giylatkalurupa. Rumeyiwakatluna gimy-ona kamrutinrina.

42 “Giyagni Goyakalu katjitna. Samyokna gixolurkakatengogne gajerkaka yonogyegityapna. Wa tokanchigeneklewatachine kirukate chinyongatyawaka:Gisrayiliklopishangi,¿Ganikyegitnoge Gita

giylatkalunepa ga wa genekashlukaka giylatkalurupawa gepkoxamkojmole walapu wa yineru

mwiyawakanuya?43 Gkoscheklu mkachripji Molochopji.Wane gixno, ga wa gkoscheklo

katagiri koxa, Rempanni goyakalute.yagluchkaka wa gkamrutanru gyoptsojityegitanrupa.Giyagni najriikanungi Wawilonya tukasretate.

Gishtuwa ginkakletlu Goyakalupjipirana44 “Wutsrukatenni waneya mkachripji Goyakalu

gipgujewnajetyawakapji pochkewakaya. Goyakalutowutyawakpotuko. Wa Moysisi chinyawakawa retyawakpotuko, wane rixa kamruretanruna.45 Wutsrukatenni yoptopjitatkalu. Goswuyma rutaklunapayine gwanatyawakaya. Wannani panenni ruknokaGoyakalu wutsrukatenniyegiya, Tawigognepotunanuko.46 Goyakalu gimutlu. Tawi gagjitlu retyaplu,kamrujixyaplu wa Gakowo Goyakalute gwapjityawaka.47 Seyni Salomo kamrutlu panchi Walenupa.

Yk 7:48 24 Yk 7:59

48 “Seyni wa tengajeru potu gi wa myochi kamrupji-tikaluru rawa. Tokanchi geneklewatachri chinyawaka:49 ‘Tengognenwa ntuplapijere.

Chijni wa nutspanjixgapre.¿Gi pixkapjirutu gkamrutinno?’

china Gitsrukaachi.‘¿Ga wa ginakapni wa napnanutyawakapa?

50 ¿Gi ge nomyo nkamrutyalu pejnurkakako tyekaka?’Gishtuwawane chinna, “Gixni wa Giwekikaluru gyagotgog-

nenata”51 “Shikonshinikanurungi. Gixni msajruka gistaakon-

gajgi ga wa gijnakopnaya koxa. Giwekikaluru Kpashirigyagotgognenata, gitsrukatenniko pixka. Waneko pixkagixa gixa. 52 Pejnurunniko tokanchi geneklewatachinnikojwaknina gitsrukatenni. Ga wa wanna giylatanna Poy-agkakachri gininripapirana ginkakletachinni. Wale Poy-agkakachri samyokachingi gixa xani. Wale giylatachingi.53 Gixni wa gyoptotlu Tokanchi Yokanatkaluru Goyakalu-towrerune gitakyawaka. Gi wa gkamrutlu.”

Gishtuwni sotlujetkalurni54 Yijnakotinitkaluna kegeknanuwatna. Rashkaygitye-

gitluna. 55 Seyni wa wale, Giwekikaluru Kpashiri gwa-gajitanru potu, teno yigata. Retpotuta. Retlu Goyakalugoyaknu, ga wa Geso Goyakalu potuklesretate gwachri.56Wane china, “Netlu tengogne gitpukachri, ga wa YineruWgene Goyakalu potuklesretate tunwatachri.”

57 Giyagni saplewpotumtna. Kachpokajnakopnamtna.Pagakapgogomtkalune rixanruna. 58 Koshpaklunapokchiya. Sotlujetanatkaluna. Getashanatachine satumaklujijixistsi rutakamkatluna. Sawolo giwakatletachriniwale. 59Gishtuwni sotlujetanruna.

Yk 7:60 25 Yk 8:10

Ragjigogneta. Wane china, “Nutsrukate Geso, pyop-totanno.”

60 Yoptsojitamta. Tsru saple rixa. Wane china sapleta,“Nutsrukate, gi puklukjixanna tye mukochriya.” Wanechintokanutinitka rapnanutatka. Sawolo gigleretlu ruy-latikolu.

8Sawolo kojwakna gapatjetachine

1 Walgogne tsru kojwawakchi rixkana gapatjetachine,Gerosale gwanatachine. Pejnuruneko gipalata Gotechi-jneya, ga wa Samarchijneya. Yokanatkalunepje gix-eta. 2 Ranikanatkaluna Gishtuwni jejine kgipashiregol-une. Tsru chiyaglu rixna wale chinanni. 3Giyagni Sawoloyenetpotutna gapatjetachine. Papjimnu jigloka. Kose-powjixna jejine, suxone. Samyokjixna yoshmakikolupna.

Samari runkaklewatya Wilipi4 Giyagni gipalatachine pasretamnunanuka yana.

Runkakletananumtluna tokanchi. 5 Giyagni Wilipiyopika. Samari Pokchi rapoka. RunkaklewyegitnaKristopirana. 6 Panshinikanurune yine yijnakpotutluWilipi chinyawaka. Yijnakonatna, ga wa retanatlunawa getkalurkaka kamrutanru. 7 Gi rixanu kamchinepuchotlewatachine gishpakyana gixo kamchichachine.Tsru saple rixna kamchine. Gixo giktegachine, ga wamyankane gituukaakalunetka. 8 Giyagni waneru tsrugimuwlu wale pokchi.

Kagonchi Simo galixle9 Wanenanru satu jeji Simo giwakatletachri.

Muchikawa kagonchinanni wale pokchiya. RumyeknaSamari gajene. Satu tsru chinnachriwa. 10 Pejnuruneko

Yk 8:11 26 Yk 8:21

yijnakpotutlu, mturune ga wa tsruneymananuko. Wanechinna, “Tyenwa tsru ruyakle Goyakalu chinkaluru.”

11 Yijnakpotutluna gi rixanu wa kagonchitinrirumyekyana muchikawgognenanuyakawa. 12 Seyniwa ralixinitkaluna Wilipi Kiglerpotunanu Tokanchirunkakletini Goyakalu pogirewatyawakapirana, GesoKristo giwakapirana, katkana jejine ga wa suxone.13 Wale koxa Simo galixa. Katka. Wilipiyma rawa.Tsru getkalurkaka, ruyaklekaka wane gixkaluru reta.Rumyeka.

Samari salwatyana Petro ga wa Gwa14 Wa yokanatkalune Gerosale gwanatachine

yijnakyegitluna Samari gajene yoptotyawakatkaluGoyakalu tokanu. Giyagni wanna yegi yokanatkanaPetro ga wa Gwa. 15 Wanna yopika. Rapokinitkanaragjigognetna Samari gajene chinanu wa yoptotyaplunaGiwekikaluru Kpashiri. 16 Gi rixanu gi satunarapokawa. Katashatkana Geso giwakaya. 17 Giyagnirutakamyotseptagitkana. Yoptotatkaluna GiwekikaluruKpashiri.

18 Wa retinitka Simo wa rutakamyotseptaglewatin-rina yokanatkalune, Giwekikaluru Kpashiri geneekatka,sroschi ranikyegitmakna. 19 Wane china, “Gitakankoxnogita tye chinanu, wa gi gixachrikokta nutakamyotseptag-itanu, yoptotanru Giwekikaluru Kpashiri.”

20 Giyagni Petro wane chinru, “Pixaymaplo psero-jiprojite gamgikowaka, gi rixanu pkagwaklu Goyakalugenekashle sroschi yoptotikalurni. 21 Maleshayyi pixatyepirana. Gi putaaka. Gi rixanu gi potukgajyi Goyakalu

Yk 8:22 27 Yk 8:32getanu. 22 Giyagni penshinikanutanu tye gektutuya. Git-srukaachi pagjitanu gikta pkaspukmukochirgajitko pyan-shinikanutanru. 23 Gi rixanu pachikgajitachriyi, gektutugostutanruyi wane nixa getletyi.”

24 Giyagni rugita Simo. Wane china, “Gitsrukaachigagjiyegitanunno gixa, gi satuna wa gixa wanechinyawaka ma munyegitkanupno.”

25 Giyagni wanna gipgujtatinri. Goyakalu tokanu raliginkakletinrina, satokna. Gerosale yana. Papokchim-nunanuka Samaritane pokchi wane runkakletyalunaKiglerpotunanu Tokanchi.

Wilipi ga wa Getyope giyakatyachri26 Gitsrukaachitowreru giynumatlu Wilipi. Wane

chinru, “Palnanu. Tkachi kegnetesretate pyanu, Gerosaleyopikgapotyachri. Kasa gapokgapotachri. Wanenwayineru mwiyawakanu.” 27 Palnatka. Wane yatka. Wa-nenanru satu Getyope gajeru, suxone girukotachri, tsrujiglokachri Kanrasa yegi Getyope gajene pogirewaty-achro. Wale gitaaka pejnuruko tponikole chinanu. Waneya, Gerosale yoptsojtapinripa. 28 Rali yoptsojityentap-initkalu, satoka. Chijiyapachrote tuplananumta. Retyon-gananumtlo Gisayiya tokanchi geneklewatachri kirukate.29 Giwekikaluru wane chinru Wilipi, “Pyayegitanro. Twuchijiyapachrostsi pyanu.”

30Wilipi gasukyegitlo. Yijnako getyongaletlo tokanchigeneklewatachri Gisayiya kirukate. Wane china, “Giyagni¿pumata jemluge wa peta yongatanru?”

31Wale wane china, “¿Gi rixyawaka numata jeminri gisatuna ginkakpokowakatanno?”

Ragjitlu Wilipi ratskotinripa, waleyma tuplamta.32 Tyepiranyegiktani retyongananumta:Gowega pixka giylajetikowaka raniika.

Yk 8:33 28 Yk 8:40Gowega wgene myanumatkato tjiwjitjeru yegi, waneko pixka

rixa Wale. Gi yanumata.33 Kamturetkoklunu gi wanepotuko rixluna girukotlewata-

chine.¿Katu ginkakletanna walegogne gajene?Gi rixanu chiji konikaluru ruwekinri.

34Suxonegirukotachri gepomgaluWilipi. Wane chinru,“Nepomganyi. ¿Katupiranni wane china tokanchi genek-lewatachri? ¿Walenanuklege waka satupiranra?”

35 Giyagni Wilipi tyepiranako yonatkaluru yinuwakaginkakpokowakletyaplu. Runkaklu KiglerpotunanuTokanchi Gesopirana.

36 Gatnugapo yapananumtna. Gongastsi rapokna.Wane china suxone girukotachri, “Petanru gonu. ¿Klugimaletlu nkatikolupa?”

37 Wilipi wane chinru, “Psolpotuyako pajiya palixini,pumkatlu.”

Giyagni rugita. Wane china, “Nalixlu wa Geso KristoGoyakalu Wgene rixinri.”

38 Tunwajixlo chijiyapachro. Ruptekgamtna Wilipi gawa suxone girukotachri. Wilipi katlu. 39 Kanikatkana.Giwekikaluru Gitsrukaachinu koschekamtatkalu Wilipi.Gi wanepnuteko suxone girukotachri getatkalu. Yatkagatnugapo gimuwamtachri. 40 Gasoto retikatka Wilipi.Pnumnu ya. Pejnuru pokchiko runkakletyalu Kiglerpotu-nanu Tokanchi, Susari rapokinpotunanuko.

9Sawolo kashrijetkaluru

Yk 9:1 29 Yk 9:121 ¡Gi pakawgurenanuktalu rixna Sawolo Gitsrukaachi

yimaklene! Ruylalewlennaspuu rixa. Sasertotene git-srukatpotyegi ya. 2 Ragjitlu kiruka Tamasko gajene chi-nanu, wa ginkaklewawakapji gajene, wa rukshikinipna je-jineko ga wa suxoneko tyepirana gomkagitachine Geros-ale ranikyapna gostutkalune. 3 Gatnugapo yapamta.Tamaskostsi rapokatka. Walegnapunanuyochigyegitanrutengogne gajeru yochigatachri. 4 Chiji rapokamtana.Yijnakotlu satu tokanchi wane chinjeru, “Sawolo, Sawolo,¿klu chinanu pkojwakno?”

5Wane china, “¿Katyi Pixa, Gitsrukaachi?”Wane chinru, “Gitni Geso, wa pixa kojwakanruno.

6 Seyni palnanutka. Pokchi pyanu. Wane punkakikopumkata kamruretanrupa.”

7 Sawoloymalune jejine menuwatachine. Plaschi ga-likakni yijnakotna, seyni gikena retna. 8 Giyagni Sawolochiji palniyatka. Rumrekgatnimkatka. Gikena re-tanatka. Giyagni kanjimtanatkaluna. Tamasko Pokchirutakatkaluna. 9 Mapgogne wane rawa. Metkatuna.Mniikatuna. Murkatuna.

Ganani yokanatka Sawolo yegi10 Tamasko rawanata satu Gitsrukaachi yimakleru

Ganani giwakatletachri. Kaygawleya wane chinru Git-srukaachi, “Ganani.”

Wale gigita, “Gewno, Gitsrukaachi.”11 Gitsrukaachi wane chinru, “Palnanu. Gatnugapo

pyanu, Potukgapolu chinkaluru. Gotapji pujginri satuSawolo giwakatletachri, Tarso gajeru. Gi rixanu walegagjigogneta. 12 Satu jeji reta kaygawleya, Ganani gi-wakatletachri, wa pixa. Reta jiglokletyi. Pixa gitaktsep-tagimyogogotanru retinripatka.”

Yk 9:13 30 Yk 9:2213 Giyagni Ganani gigitlu Gitsrukaachi, “Nutsrukate,

gi gepika yine njempiranyegityalu tye jeji, gi pej-nunanukta gektutu kamrutyana Pixanune kpashirineGerosale gajene. 14 Gewi koxa rutakika tsrukakalunesasertoteneya rostutyapna pejnuruneko Pixa giwakakoschekachine.”

15 Gitsrukaachi wane chinru, “Wane pyanu. Gi rixanuwalenwa nkamrurewapre ntsomitinri, ngiwaka ranikin-ripa payinyegiya, ga wa pogirchinyegiya, ga wa Gisray-iliklopishanyegiya. 16 Gi rixanu Gita gekakgitanru gipejnunanpaktalu rumkata salewnaletinripa ngiwakaya.”

17 Giyagni Ganani wane ya. Panchi jigloka. Rutakt-septagimyogogotlu. Wane china, “Nepuru Sawolo, Git-srukaachi Geso, wa gatnugapoya petinri wa puninitka,Wale yokanatno petinripa, wa Giwekikaluru Kpashirigwagajpotutyapyi.”

18 Waneklu rujruktataygalemtatka gitataji pixkalutu.Retatka. Palnatka. Katkatka. 19 Wa nikinitka gichkon-shinikanutkalu. Gi pejnugognekta Sawolo gimwana Git-srukaachi yimaklene Tamasko gwachine.

Tamasko runkaklewatya Sawolo20Waneklu ginkaklewawakapjikaka Kristopirana runk-

akleta. Wane chinjeta wa Gesonwa Goyakalu Wgene.21 Wa pejnuruneko yijnakonatachine gimyeka. Wane

chinna, “¿Gi ge tyenwa Gerosale saletlewatyachri wa tyegiwaka koschekachinni? Wale chinanu runa gewi, gos-tutkalune ranikyapna wa tsrukakalune sasertotene yegi.”

22Giyagni Sawolo wanepnute muchkotanshinikanutka.Gi rumatanshinikankakna Goteyone Tamasko gajene.Runkakpokowakatna Kristokni wa Geso.

Goteyone galuka giylaletlu Sawolo

Yk 9:23 31 Yk 9:3423Gixgogne giknoginitka Goteyone jemanshinikankaka

ruylatyapluna Sawolo. 24 Wale gimata jeman-shinikankakpiranyegitluna. Wanna girukotpotutlugipgyaptokaka gogi ga wa goyechno ruylatyapluna.25 Giyagni wa Gitsrukaachi yimaklene pokchi prijeregogote rutakluna goyechno. Wane rujruukakyaluna.Wane kojita jijrukyaluna.

Gerosale yinri Sawolo26 Wa Gerosale rapokinitka raluka Gitsrukaachi

yimaklene gipxaletleta. Seyni pejnuruneko pikanru.Gi ralixluna wa Gitsrukaachi yimakleru rixinri. 27GiyagniWirnawisi gwaplu. Raniklu yokanatkalune yegi.Runkakna gi rixpoko Sawolo getletlu Gitsrukaachigatnugapoya, ga wa Gitsrukaachi giynumatyawaklu.Runkaakoxna wa Tamasko Sawolo ginkaklewatyapgujetanuwaka Geso giwakaya. 28 Rupxaletjetna.Wannayma yotaljeta Gerosaleya. Pgujetanuwaka chinayanumsaleta Gitsrukaachi giwakaya. 29 Wale gigjetnaKriykone tokanu yanumatyachine. Ruylatmakluna. 30Warumatinitkana moletkakachine ranikluna Susarpotuko.Wane Tarso yokanatyatkaluna.

Ruxolewnana gapatjetachine31 Giyagni gapatjetachine ruglewanshinikanutna

psoluyako Gote, ga wa psoluyako Kalile, ga wapsoluyako Samari. Tseruwakanshinikanutkana.Kosekna Gitsrukaachi pikachine. Giwekikaluru Kpashirigimnanukanune ruxolewnana.

Geneyasa gigletkaluru32 Wane rixa Petro. Pnumnu yapamta. Yopika koxa

kpashirine Lita gwachinyegiya. 33 Wane retyalu satujeji Geneyasa giwakatletachri. Yokgipi walapu gijekorukluganatka. Giktegachrinni. 34 Wane chinru Petro,

Yk 9:35 32 Yk 9:43“Geneyasa, Geso Kristo gituukakyi. Pyotunotanutka. Pu-glepokjejekotanutka.”

Waneklu yotunotatka. 35 Retluna pejnuruneko Litagwachine, ga wa Sarona gwachine. Wanna kashrijetka.Gitsrukaachinunepa.

Petro yotunkaklo Tawita36 Gope twa sato Gitsrukaachi yimaklero, Tawita

giwakatletachro. Walenwa yokaakaluru Kshotero.Kigleru kamrujetachro. Kwamonurune genekjetachro.37Wane rixatka walegognekaka. Tyayixana. Tupnanatka.Rerkatkalona. Tenogruko rutakanrona. 38 Litaya gigowuklu Gope. Giyagni wa Gitsrukaachi yimakleneyijnakotlu wa Petro wane gwanata. Gepi jejineyokanyegitluna. Ragjityapluna, “Gi pyoxigikamtanu.Punyegitanwu.”

39 Giyagni Petro palnamta. Wannayma wane ya.Rapokatka. Tenogruko ranikatkaluna. Walestsi tun-watna pejnuroneko gipnagnurutachrone. Chiyagatna.Rekakgitluna gitokoochi ga wa mkachri wa Kshoternikamrurni wanna yegi twanatini.

40 Giyagni pejnuruneko maleka yokanata Petro. Yopt-sojita. Ragjigogneta. Ruprotakyegitlo tomane. Wanechina, “Tawita, pyotunotanutka.”

Tumrekgata. Tetlu Petro. Tuplata. 41 Romyokyegitlo.Tunwakaklo. Giyagni tomgana kpashirine ga wa gip-nagnurutachrone. Giwekachro rekakgitatka. 42 Wale gi-matka psoluyako Gopeya, ga wa gixo galixlu Gitsrukaachi.43 Wane rixa Petro. Gi gepikgogne Gope rawa Simopji,nikchimta yoshmojetachri.

10Kornelyo kaygawle

Yk 10:1 33 Yk 10:141 Susari rawanata satu jeji Kornelyo giwakatletachri,

ksolaloteru gixolune solalone Gitalyanone chinkalune.2 Kgipashiregolu. Goyakalu pikachri pejnuruneko gipjigajeneymananuko. Kgetwamonreru. Renekashjetnayine. Goyakalu ragjigognejeta. 3 Kayinwaka retpotutlukaygawleya satu Goyakalu towreru. Reta jiglokleyegitlu.Wane chinru, “Kornelyo.”

4 Retpotutlu. Pikanatka. Wane china, “¿Klunerni,Gitsrukaachi?”

Wane chinru, “Pagjigognere ga wa petwamonrekakaGoyakalu getanu rushinikikolpatka. 5 Ga wa xanipyokanatanna jejine Gope yinripna. Pepukanru satuSimo. Yoklegiwaka Petro. 6Wa Simopji rawanata, kyosh-momtakleru. Tsru wenustsi gwapjitachri,” china.

7 Wa yinitka Goyakalutowreru Kornelyo giynumsa-tachri. Tomgana gepi kamrurewyegitjene, ga wa satusolalo kgipashiregolu, satu rupxaletjetanruymalutu.8Runkakna pejnurukopirana. Yokanatatkana Gope.

Petro kaygawle9 Waleprika yagaponatatkana wanna. Tsru pokchistsi

rapokinitkana, Petro tenogruko ratskota, ragjigognet-inripa. Tumananustsitkani. 10 Wane rixa. Nachpo-tunru. Raluka nikletana. Ralpokokopshinna, rush-pakanshinikanuta. 11 Retlu tengogne gitpukachri. Retagijrukletlu katlogamnuru. Tsru mkachrichrata pixkarixa. Gepkoxamkojetsojri gishrikikaluru. Jijruukaluru.12 Wane rawamtna ptowrunanuka nikchine gepkoxam-kojejixirune, ga wa yosrolotachine chiji gajene, ga watengogne yapachine kamejirune. 13 Satu tokanchi jema,“Palnanu, Petro. Puylatanru. Pnikanru.”

14 Giyagni Petro wane china, “Gitsrukaachi, gike nix-iniko. Gi rixanu gi pagogneko gimuteru, kapcholu nnikje-jeta.”

Yk 10:15 34 Yk 10:2515 Gepi kata chininri jematnaklu tokanchi wale

yegi: “Wa Goyakalu powratanru gi wa gimuterupchinanutkalu.” 16 Mapkata wane rixatka. Waneklugitloga tengogne rawikatka.

Petro yoptotna Kornelyo yokanatanune17 Petro gi rumatanshinikanunata walenanuko

klunerni wa kaygawlu retyawaka. Waneklu waKornelyo yokanatanune jejine gipgyapto gapokatka.Repomsayeginanumtluna Simopji. 18 Tomgana.Repomgana gikta xani wane rawanata Simo wa Petroyokletgiwakatletachri.

19 Yanshinikanunatiniwa Petro wa kaygawleya, wanechinru Giwekikaluru, 20 “Pete. Mapa jejine gijgayi. Gawa xani palnanutka. Pujrukanutka. Gi putakyagokayaletanu. Wannayma pyanu. Gi rixanu Gita yokanatna.”

21 Giyagni Petro gijrukyegitna jejine Kornelyoyokanatanune. Wane china, “Getanno. Gitni wagijganruno. ¿Klu chinanu gina?”

22 Wa wanna wane china, “Kornelyo wa ksolaloteru,jeji poyagkakachri, Goyakalu pikachri, kiglepiranyegirnipejnuruneko Goteyoneyegiya. Satu Goyakalutowrerukpashiri yokanatlu wale gwapjixapyapyi, gipji pyinripa.Yijnakotokanutanyi.”

23 Giyagni chanixna jiglokinripna. Reneknarumkiyawakapna. Waleprikgogne yotunota. Wannaymawane yatka. Waleymamnuna pimrine Gope gajenemoletkakachine.

Kornelyopji rapoka Petro24 Pagognetnakni Susari rapokna. Kornelyo kag-

wakanatna. Rapatanunetka gimolene ga wa rumatleta-nune potu. 25Wane rixa. Petro jiglokamtinitka, Kornelyoyoptotaplu. Chiji rapokamta gijixistsi. Yoptsojityegitlu.

Yk 10:26 35 Yk 10:3726 Giyagni Petro palnakaklu. Wane china, “Palnanu.Yinerkoxno gita.”

27 Ruynumsakakamtatkana waleyma. Jiglokamta.Retna gixo gapatanatachine. 28Wane chinna wale, “Gixagimatlu ginanshichkaluru satu jeji Goteyo gipxaletyaplupayineru, yayegityaplu. Ga wa Goyakalu gekakgitnogi satuna yineru gimuteru, kapcholu chinkalurupa.29 Giyagni nepuuka pnumnu mchinkatno nuna. Giyagninepomgayi, ¿klu chinanu pepukno?”

Kornelyo ginkaklu Petro klu chinanu repuklu30 Kornelyo wane china, “Gepkoxamkojegognetkani

xanipapko nogajirewanata. Kayinwakpapko nagjigog-nenata nopjiya. Netlu satu jeji. Tunwaginapletno.Katajimkalu. 31 Wane china, ‘Kornelyo, pagjigognerejemkalurni, ga wa petwamonre gishiniikalurni Goyakalugetanu. 32 Giyagni Gope pyokanrewatanu,’ chinno.‘Pepukanru satu Simo, Petro yokletgiwakatletachri.Simopji rawanata, kyoshmomtaklerupji, tsru wenustsigwapjitachri.’ 33 Giyagni waneklu nyokanrewata pixayegi. Kigleru pkamruta punyawaka. Ga wa xani geewupejnurunekwu wixa Goyakalu getanu, wyijnakotyapyipejnuruko Gitsrukaachi yokanatyayi.”

Petro ginkaklewle Kornelyopjiya34 Giyagni Petro yanumata. Wane china,

“Galikakni numatjematkalu gi wa manewle giglenuchinanu yoptotyaplu Goyakalu wa yineru. 35 Seynipayinerumnunanuka Wale pikachri, poyagkakachri,walenwa Goyakalu gigleretanru. 36Gisrayilineklopishaneyegi yokanatlu tokanchi. Tyenwa KiglerpotunanuTokanchi giglewanshinikanrupirana Geso Kristo chinanu.Walenwa pejnuruneko Gitsrukate. 37 Gixa gimatlutokanchi pogitkaluru psoluko Goteya. Kalile yinuwakya.

Yk 10:38 36 Yk 10:47Wane chininitka katlu wa Gwa runkakletanru. 38 WaGeso, Nasare gajeru, wa Goyakalu Giwekikaluru Kpashirigipkakyegitanru, ga wa giyaklu koxa. Wa Wale pnumnuyapananumta. Kigleru kamrunanumta: rutuukaknapejnuruneko tsru kamchi kapsakletanune, gi rixanuWaleymalu Goyakalu.

39 “Wa wixni wa gipgujtatachinwu pejnurupi-rankakayako wa Gotechijne kamrutinri ga wa Gerosale.Wa Wale ruylatna. Ruxripkakluna gagmunashkitaya.40 Wa Wale Goyakalu yotunkaka mapgogne chininri.Ruchichlu rupgujewninripa. 41 Gi wa pejnurunekoyine yegi rapoka, seyni gipgujtatachinyegipje,wa Goyakalu muchikawa tsomitanune, wawixa Waleyma nikachinwu ga wa girachinwurapyegita, rali yotunremtinitka gipnachinetskalaya.42 Yokanatwu wa yinyegiya wunkaklewatinripa ga wawupgujtatyaplu; wane wchinanu wa Walenwa Goyakalugitakanru gitakyagoklewatachripa giwekachineyaga wa gipnachineya. 43 Pejnuruneko tokanchigeneklewatachine gipgujtajenatanruni wa Wale.Wane chinna wa pejnuruneko wa Wale galixachinepakaspukmukochiretkalunepni giwakaya.”

Payineko yoptotlu Giwekikaluru Kpashiri44 Wa yanumsatiniwa Petro tyepirana, wa

Giwekikaluru Kpashiri gapokyegitna pejnuruneko wannatokanchi yijnakonatachine. 45 Rumyekna galixachinesajrukgistaakalune Petro gimotsatachine gi rixanupayine koxa yegi rupkaaka genekashlu GiwekikaluruKpashiri. 46Rumyekna gi rixanu yijnako yanumsaletkanapayinerunemnuka tokanu gawa rumalwutluna Goyakalu.

Giyagni wane china Petro. 47 “¿Katu gimkata ginan-shiretlu gonu wa ma katikotupna wa nyi Giwekikaluru

Yk 10:48 37 Yk 11:12Kpashiri yoptotachine wixako pixka?” 48 KatjixatkanaGeso Kristo giwakaya. Giyagni ragjitluna pimrigognechiwanna yegi rawinripa.

11Petro ginkakna Gerosale gapatjetyachine

1 Yokanatkalune ga wa moletkakachine Gotegwanatachine yijnakyegitna wa payineko koxawa Goyakalu tokanu yoptotyawakatkana. 2 WaGerosale kanikinitka Petro, yoptopiratluna wa sajrukagistaakotachine. 3 Wane chinna, “Pixni jiglokyegitnajejine msajruka gistaakotkone. Wannayma pnika.”

4 Giyagni Petro yinuwaka ginkakpokowaklepotutna.Wane china, 5 “Gope Pokchi nwanatini, nagjigognenatini.Nushpakanshinikanuta. Kaygawleya netlu katlogamnurugijrukachri. Tsru mkachrichrata pixka rixa. Gepkox-amkojetsojri jijrukikaluru tengogneya. Gita yegi rapoka.6Nyopukgatlu. Netpotutlu. Nikchine chiji gajene gepkox-amkoojixirune, ga wa kmatsurune, ga wa yosrolotachine,gawa kamejirune tengogne yapachine neta. 7Nyijnakotlusatu tokanchi wane nchinjeru, ‘Palnanu, Petro. Puyla-tanru. Pnikanru.’

8 “Wane nchina, ‘Gitsrukaachi, gike nixiniko. Gi rixanugi pagogneko gimuteru, kapcholu jigloknamatno.’

9 “Giyagni gepi kata chininri tengogne giyakaty-achri tokanchi gigitno, ‘Wa Goyakalu powratanru gi wagimuteru pchinanutkalu.’

10 “Mapkata wane rixatka, ga wa pejnuruko tengognerawikatka.

11 “Waneklu rapokna mapa jejine wa nwapjitanru.Susari yokanatikna gita yegi. 12 Giwekikaluru wanechinno nma mutakyagoka yaletinitipa wannayma.Giyagni nyatka. Gitaymalune koxa nyi patsrujire

Yk 11:13 38 Yk 11:23nomolene. Satu jejipji wjigloka. 13 Wale ginkakwugikta rixpoko getletlu Goyakalutowreru gipjiya. Wanegima tunwanata. Wane chinru, ‘Gope pyokanrewatanu.Pepukanru satu Simo, Petro yoklegiwakatletachri,’chingimata. 14 ‘Wale ginkakanyi tokanchi, wa waletokanchi chinanu pognetkaako pixa ga wa pejnurunekopupji gajene.’

15 “Giyagni nyinuwaka ginkaklewyegletinna, rapye-gitna Giwekikaluru Kpashiri wixa muchinanu pixka, warapyegitinitkawu. 16 Giyagni nushinkaplu Gitsrukaachitokanu. Wale chinyawaka, ‘Gwa katlewata galikaknigonuya, ga wa Giwekikaluru Kpashiri gkatikolupa gixa.’17 Giyagni wa Goyakalu renekinna waleko genekashlukoxa wa wixako pixka, wa Gitsrukaachi Geso Kristo gal-ixachinwu, ¿gi gixachripno gita numkata gimaletletyap-maklu Goyakalu?”

18 Giyagni yijnakpiranatluna tyekaka, ruchkekna. Ru-malwutluna Goyakalu. Wane china, “Giyagni Goy-akalu geneekoxna payine renshinikanutinripna, ruwek-inripna.”

Gantiyoki yokanatka Wirnawisi19 Giyagni wa gipalatachine salewakchiya Gishtuwni

chinanu, pnumnu yapananumtna, Winisipotuko ga waSupro, gawaGantiyoki. Gike runkaknawa tokanchi, gawaGoteyonepje. 20Wanena pimrine wa nyi jejine Supriyonega wa Surenensene, Gantiyoki rapokinitkana. Kriykonerunkakna Kiglerpotunanu Tokanchi Gitsrukaachi Gesopi-rana. 21 Wannaymalu Gitsrukaachi. Gixolune galixa.Wanna kashrijetka Gitsrukaachinunepa rixinripna.

22 Gapatjetachine Gerosale gwachine yijnakotlu tyepi-rankaka. Wirnawisi yokanatna. Gantiyoki yinripa.23 Wa wale gapokinitka, retlu Goyakalu gimutyawakna.

Yk 11:24 39 Yk 12:4

Rumjika. Ruykotna pejnuruneko psolgalukleya rajiynaGitsrukaachi yegi rawgognenatinripna. 24 Gi rixanu jejikiglerni. Giwekikaluru Kpashiri gwagajitanrupotni gawa kalixaklerpotni. Gixolune yogniwnananumtna Git-srukaachi yegi.

25 Tarso yatka Wirnawisi. Sawolo rujga. Rukshiklu.Gantiyoki raniklu. 26 Psolwalapuko gapatjetachiney-mana. Gixolune yine runkakpokowakyegitna. Kristonunechinkana Gitsrukaachi yimaklene muchinanu gapka Gan-tiyokiya.

Gakawo ginkakagnaputlu tsru nachlupa psolchijiyakopa27Walegognekaka Gerosale yopikyana tokanchi genek-

lewatachine. Gantiyoki rapokna. 28 Satu tokanchigeneklewatachri palna. Gakawo giwakatletachri. Runk-akna Giwekikaluruya waneplu tsru nachi psolchijnegajenpotunanuko yegi. Klawtyoklunanu wane rix-anata. 29 Giyagni Gitsrukaachi yimaklene wane rix-anshinikanutna yokana gipxakletinripna Gote gwachinemoletkakachine yegi. 30 Satkaka poyagotyawaka wanerixle yokanatanu. Wanepotuko rixna. Wirnawisi, Sawologaniklu tsrune yokanyegitikolu.

12Santyakni ruylajixa Girore; Petro yoshmaakaluru

1 Waneklu koxa pogirchi Girore kashichjixanna pim-rine gapatjetachine yenetyapna. 2 Gwa yegwakluniSantyakni yoglolewapi ruylajixya. 3 Retlu Girore walekorugleretkakna Goteyone, pnute rixa. Petro koxa kashicha.4 Wa jimapro gisekachri myapjetkotgognekakni. Wakashichinitkalu Petro, yoshmakikowaka rutakjixlu. Gep-koxamkojeptogi solalone yegi samyoklu, rumretyapluna.

Yk 12:5 40 Yk 12:11Ruknoginitka Tsru Giknoglushgogne raluka koshpakletluyine chinanu.

5 Giyagni Petro yoshmakikowaka girukotika. Ga wagapatjetachine psolmuchkonuko Goyakalu ragjigogneye-gitluna.

Yoshmakikowaka koshpakika Petro6WaGirore galuka koshpakletinitkalu, walyechnoPetro

gimkanata gepi solalone ganikajite. Gostutkaluru gepiyowumatsaya. Wa girukowatachine gipgyapto ginapleyagirukotluna yoshmakikowaka. 7 Gitsrukaachitowrerugapoka. Pokamlalu yoshmakikowaka gatajitya.Petrokwanapa ruylaka. Komyeklu. Wane china,“Giyampotu pyotunotanu.”

Rujrukatsamtatka yowumatsa gimyo gajerni.8 Goyakalutowreru wane chinru, “Pushrikapchijitanu.

Postutanru pyoshmakjixre.”Wane rixa. Wane chinru, “Pyoshmamkatanu. Pomkag-

itanno.”9 Rushpakamta. Romkagimtatkalu. Gi wa rumata wa

galikaka rixinri wa Goyakalutowreru wane gixyawaka.Wale kagwaklu kaygawlu reta. 10 Ruknogamtluna muchi-nanuptogi girukowatachine, ga wa gepi chininriptogigirukowatachine. Yowuma gipgyapto rapokna, malekagishpakikowaka, pokchi ganikajite. Wa gipgyapto git-pukamta walenanuko wanna chinanu. Rushpakamtna.Ruknogamtluna pagapo. Waneklu Goyakalu towrerugitspalamtyatkalu.

11 Rushinikpotutatka Petro. Wane china, “Xawakninumatatkalu galikakni wa Gitsrukaachi yokanatlu gi-towreru; koshpakapno Giroremyoya, ga wa pejnurukoyaGoteyone kagwakanatyatkano.”

Petro ginkakpokowakatlu yoshmakikowaka koshpakikolu

Yk 12:12 41 Yk 12:2112Rumata jematkalu. Mariyapji yatka. Gwa,Marko yok-

letgiwakatachri ginropji, gixo gapatanatyawaka. Ragji-gognenatna. 13Maleka gajeru gipgyapto ruylaylata Petro.Tushpakamta sato tserowaklechi, Rote giwakatletachro,tyijnakotinripa. 14 Tumat yijnakootokanutinitkalu Petro,tumuwlepoga gi tkotpuklu maleka gipgyaptote. Seyni gi-tokogruko tya gasukleta. Tunkaklewata wa Petro malekagipgyaptote tunwatinritka. 15Wanna wane chinro, “Pse-prolokana.” Seyni wala tupnaje ginkakleta wane rixinri.

Giyagni wanna wane china, “Goyakalutowreru, Petrogirukotachrini xani.”

16 Seyni Petro gomkagi giylaylagipgyaptotleta. Kot-pukyegitinitkaluna. Rumyekna. 17 Seyni yotukamyoye-gitna pochke rixinripna. Runkakna gi rixpoko kosh-pakletlu Gitsrukaachi yoshmakikowakaya. Wane china,“Ginkakanna Santiyako ga wa moletkakachine tye pi-rana.”

Rushpakamtatka. Pnuko yatka.Girukowatachine ganiika Girore yegi

18Wagogi chininitka tsru kegeknanuwlu rixna solalonePetro chinanu klukta giknogyawakatkalu. 19 Girore gij-gapotutlu. Gi wa rukshiklu. Repomsapotutna girukowat-achine. Rali gepomsaletinna ruylajixanna.

Girore gipnaleWanepnute Girore Gote yopikya. Susari ya. Wane

rawanata. 20 Ruylakakna Girore wa Tiro gajene ga waSito gajeneyma. Seyni panshinikanurunetkani wale yegiyana. Rushinikanutluna Plasto, pogirchi gimkiyawakagirukotachri. Rawashatinripna ragjitna, gi rixanu wagichijnena gajene waneyna nikanruna pogirchichijneya.

21 Rutakgognetka pagogne. Girore gitaklupogirchimkalu. Pogirchi tuplapijere tuplata, ga wa

Yk 12:22 42 Yk 13:5runkaklewyegitna. 22 Saplewatna yine, “Goyakalutokanuktani. Gi wa yinerunni.” 23 WanekluGitsrukaachitowreru giylatanru Girorni, gi rixanu giwa Goyakalu rumalwujixa. Tsomi nikanru. Rupnana.

24Ga wa Gitsrukaachi tokanu tseruwna. Ruxolewna.Wirnawisi ga wa Sawolo Gerosale satokya

25 Poyagkakinitkaluna kamrurna Gerosalesatokyatkana Wirnawisi, Sawolo. Raniikoxluna Gwa,Marko yoklegiwakatletachri.

13Wirnawisi ga wa Sawolo yinuwaka yagapgaleta

yokanatkalune chinanna1 Gantiyoki gajene gapatjetachinetskalaya wanena

tokanchi geneklewatachine ga wa yimaklewatachine.Wirnawisi, ga wa Simo, Nigi giwakatletachri, ga waLosyo, Surene gajeru, ga wa Manaya tseruwaakaluruGiroreyma, pasreta girukotlewatyachri, ga wa Sawolo.2Wanna yonogyegitlu Gitsrukaachi, ga wa rogajirewatna.Wane china Giwekikaluru Kpashiri, “GkotspalatinnoWirnawisi ga wa Sawolo kamrurchi chinanu. Walechinanu ntomgana.”

3 Giyagni rogajirewatna. Ragjigognetna. Wannatsep-tagi rutakamyotna. Yokanatkatkana.

Supro runkaklewatyana Wirnawisi, Pawlo4 Giyagni wanna yokanatkalune wa Giwekikaluru

Kpashiriya yopikna. Selesi rapokna. Waneyagapgatyana. Supro rapokna. 5 Salamina rapokatnakna.Wane runkakletyaluna Goyakalu tokanu Goteyoneginkaklewawaklepjikaka. Waneyamnuna Gwakamrurewyegitjerna.

Yk 13:6 43 Yk 13:156 Koprutna psolu kniprekako, Papo rapokinpotukna.

Wane retyaluna satu jeji kagonchi, tokanchi geneklewat-achri wale potumigje. Goteyni. Wargeso giwakatletachri.7 Sergyo Pawlo girukotlewatachriymalu Wargeso. Jejikgimatkalerni Sergyo Pawlo. Wale gepukna Wirnaw-isi ga wa Sawolo. Raluka yijnakletlu Goyakalu tokanu.8 Gilima kagonchimka gaalixna. Gilimni wa yokaakaluruWargeso giwaka. Raluka satookakletmaklu girukotle-watachri ma malixinitipa. 9 Giyagni Sawolo, walenwaPawlo, Giwekikaluru Kpashiri gwagajitanru potu, retpo-tutlu. 10 Wane chinru, “Psolpotuyako kyokwirewakleryi,mshinikanutyi. Tsru kamchi wgenyi. Poyagkaklewlugayegixachriyi. ¡Wuya! ¡Pkaspuka yoliwgapkakletan-maklu potukgapolu Gitsrukaachinu! 11 Ga wa xani, Git-srukaachimyo pixa yegi rapoka. Metashatkatunapyi.Gowukshinina gi petlewatanuna tkachi.”

Waneklu rapyegitanatkalu yachgapere pixkalutu ga wamapshagalu. Sajrurunatanatka. Rujgalu kanjitjerupa.12Giyagni wa girukotlewatachri wane gixkaluru retinitka,ralixa. Ruglajitana Gitsrukaachi tokanuya.

Gantiyoki, Pisirisreta, runkaklewatinri Pawlo13 Papo rutspegyatkana wanna Pawlo. Perge yana

Pampirisreta. Ga wa Gwa gitspalatyana. Gerosale satoka.14 Perge yagapgatyana. Rapokluna Gantiyoki, Pisirisreta.Gapnanutikalurgogne jiglokluna ginkaklewawakapji.Wane tuplatna. 15 Retyongatka Tokanchi Yokanatkaluruga wa tokanchi geneklewatachine kirukate. Raligetyongaletkoklunu yokanrewatna ginkaklewawakapjigitsrukatene wanna yegi. Wane chinjixkana, “Jejine,wumolene, waneygi nchininipa satu tokanchi yinegiykotinripa, ginkaklewatanu.”

Yk 13:16 44 Yk 13:2716 Giyagni Pawlo palna. Yotukamyoyegitna pochke

rixinripna. Wane china, “Jejine, Gisrayiline, wa Goy-akalu pikachine, gyijnakotanu. 17Wutsrukatenni tsomitanyi Gisrayiline Goyakalute. Pnu gajene rixanatinnaGigiptoya, tsru potu rixkakna. Tsru ruyakle wanekoshpakyana. 18 Gepkoxamkojmole walapupshini Goy-akalu gakotlu rixjetyawakna yineru mwiyawakanuya.19 Payokgipreneru nikata Goyakalu Kanachijneya. Payin-nichijne renekna.

20 “Ruknoginitka gepkoxamkoje pacha pamyomolewalapu, renekna gitakyagoklewatachine, Samoyrotokanchi geneklewatachriklupotunanuko. 21 Wanepnutepogirchi renekikolupna ragjitna. Goyakalugenekna Sawolo, Susu wgene, jeji Wigamiklopisha,gepkoxamkojmole walapu rawinripa. 22 Konkoklunutkawale. Tawi renekna Goyakalu pogirna rixinripa.Wane china gipgujtaletlu, Netlu Tawi, Gesi wgene,nugleretgajityawaka. Wale kamrutanru pejnurukonalukanru.

23 “Rupiratyawakpotuko waleklopishaneya Goyakalugipgujewnakaklu Geso, Gisrayiline Gognetkakachritka.24 Ma munkanuwa Geso, Gwa ginkakletlu katlugenshinikanrupirana pejnuruneko Gisrayiline chinanu.25Wa poyagkaka kamrurenanumtinitka Gwa, wane china,‘¿Giru gkagwakyano? Gi wa gitni gkagwakanru, seyniruna satu najxigi. Gi wa gita gimukluni nkoshpirokyapluyoshmaklejixitsa.’

Gesoya poyagkakikolu Goyakalu gipiratanru26 “Jejine, nomolene, Gawraklopishane wgenengi, ga

wa gixatskala gwachine. Goyakalu pikachingi, Goyakaluyokanyegitgi gixa tokanchi tye gognewatikalurupirana.27 Gi rixanu wa Gerosale gwachine ga wa rutsrukatenna

Yk 13:28 45 Yk 13:40gi rumatluna gognewatikalurupirana. Ga wa gi ru-matluna wa tokanchi geneklewatachine tokanu pagap-nanutikalurgognemnu retyongatka. Giyagni poyagkak-luna tye tokanchi wa Geso ruklukanuwnayegjixyana.28 Gi rukshika giklukanuwnaletluna rupninripa, seyniPilato ragjitna ruylatikolupa. 29 Poyagkakinitkaluna pe-jnurkakako Walepirana yonatkaluru, gagmunashkitayarawiyatkaluna. Yomlechi rutakluna. 30 Seyni Goyakaluyotunkaklu gipnachinetskalaya. 31 Gixgogne retkatnakarukanikanuneya wa Kalileya kanikini Gerosale. Wan-nanwa yine yegi rupgujtatjene.

32 “Wixa koxa ginkaklewyegitgi KiglerpotunanuTokanchi wa gitsrukatenni gipiratyegitkalurupirana.33 Wanepotuko Goyakalu poyagkakatkalu wannaklopis-hane yegi: wixa yegi yotunkakatkalu Geso. Shikalchi gepichininri chinyongatyawaka koxa:Pixni Noturyi. Xawakni nwugenetyi.

34“Kapiranalniwa tye: wa gipnachinetskalaya yotunot-inri Geso, gi pagogneko gijpagikowaka satokinripatka.Wane china:Nenekangi kpashirkaka gaponshinikanutkaluru Tawinu.

35 “Giyagkoxni wane china satu shikalchiya:Gi puchi gijpagletanru Pixa Wgene kpashiri.

36 “Gi rixanu Tawi galikakni gigogne gajene gipxaka.Rali gipxakletinitkana, rapnanutatka. Rutsrukatenniyegi rutaaka. Rujpaganatka. 37 Ga wa Wale Goyakaluyotunkakanru gi gijpaga.

38 “Giyagni jejine, nomolene, gimatanru runkakletkagixa chinanu kaspukamukochiretikoluWaleya. 39MoysisiTokanu Yokanatkaluruya gi gimkata ptowruyakomuklukanuwnakaakone gixletna yine, ga wa Gesoyaptowruyako muklukanuwnakaakonetka rixinritkanapejnuruneko galixachine. 40 Giyagni getinwa ma

Yk 13:41 46 Yk 13:47munyegitinitipgi wa tokanchi geneklewatachinechinyawaka:41 Getanu kgeyikaklerune.Giglajitanu. Gisuptaganuna.Gi rixanu kamrurchi nkamrutanu

gixagogneklu.Kamrurchi satumka ginkakpokowakatangi

gi galixanru.”Gixo Goteyone ga wa Goteyo gitaknachinwa gomkagitlu

Pawlo42 Goteyone ginkaklewawaklepji rushpakinitkana

Pawlo ga wa Wirnawisi, payine gagjitna tujra gap-nanutikalurgogne runkaklewyegitikolupna tyepirana.43 Rungakatkana gapatachine. Gixolune Goteyonega wa Goteyone gitaknachinwa kyonogiklerune,Pawlo romkagitna ga wa Wirnawisi. Pawlo ga waWirnawisi giynumsatna. Rushinikanutkana Goyakaluyegi rawinripna Wale gimutyapna.

Wirnawisi ga wa Pawlo yayegitatkana payineko44 Giyagni rapokinitka gapnanutikalurgogne psolu

pokchi gajenenshinikanuko gapatjeta yijnakotyaplunaGoyakalu tokanu. 45Ga wa Goteyone getna gixolune yine.Ranxapotutna. Giyagni Pawlo ginkaklewle yoptopiratnamupashiregone.

46Giyagni Pawlo ga waWirnawisi pgujetanuwaka chinaginkakletna. Wane chinna, “Gixa muchinanu gapkawumkata ginkakleta Goyakalu tokanu. Seyni gi rixanugixa giknoklu, ga wa gitakyagoknawa gi wa gimuknunigyoptotyalu giwekinri mnikawnakatu, xanipatka pnukogayanutka payine yegi. 47Gi rixanuwane rixa yokanretwuGitsrukaachi:Nutakyi payine pokamlatyegitachripyi

Yk 13:48 47 Yk 14:6Gognewatikaluru chinanu pixinripa

yoptukyawakpotunanuko chiji.”Pawlo, Wirnawisi Gantiyoki giknokikalurune

48 Payine yijnakotinri tyepirana, rumuwatna. Rumal-wutlunaGitsrukaachi tokanu. Ralixnapejnurunekowagi-taakalune waneyapna ruwekinrina gike rixiniko mnikaw-nakatupa. 49WaGitsrukaachi tokanu psoluko walesretayaraniika. 50 Ga wa Goteyone yokshatna suxone kyonogik-lerone wannapotune, ga wa tsrukakalune pokchi gajene.Pawlo, Wirnawisi chinanu kojwawakchi gixkaaka. Ru-knookana wanechijneya. 51 Giyagni wa wanna ruplokjix-imtna gistapjixnapagi wannayegiya. Gikonyo yatkana.52 Giyagni Gitsrukaachi yimaklene gimuwaatachine potuga wa Giwekikaluru Kpashiri gwagajitanune potu rixna.

14Gikonyo rawanatinrina Pawlo, Wirnawisi

1 Wane gixlutkani Gikonyo yana. Pawlo, Wirnawisijigloklu Goteyone ginkaklewawaklepji. Wanerixa ginkaklewletna wa gixolune yine galixatka,Goteyone ga wa Kriykone koxa. 2 Ga wa Goteyonemalixkane komyekanshinikanutna yine. Yokshatkanamoletkakachine chinanu. 3 Giyagni gi gepikgogne wanerawna. Pgujetanuwaka china ginkakletna Gitsrukaachichinanu. Wale gipgujtajetlu tokanchi Gitsrukaachigimutlewleyapirana. Renekna getkalurkaka,koglajrukaka. Wannamyoya wane rixika. 4 Seynigixolune pokchi gajene kotspalanshinikankaka:pimrine Goteyoneyma, pimrine yokanatkaluneyma.5 Payine giptekyegimtmakna ga wa Goteyone koxa,rutsrukateneymananukna. Yenetikolupmakna ga wasotlujetikolupmakna. 6 Wanna gimata. Rasukna.

Yk 14:7 48 Yk 14:18Listra, Terwe yana, pokchikaka Likayonisretaya gawa sajrukyawaka chiji. 7 Wane runkakletyalunaKiglerpotunanu Tokanchi.

Goyakalune kagwakikna Pawlo, Wirnawisi8 Listra gajeru jeji muglejixitu tuplanata, myankatu

rushpakinyakawa. Pagogne myanjejetkatu. 9 Wale yij-naka yanumsaletlu Pawlo. Pawlo yopukgapotutlu. Retluralixinri rutuukakikolupa. 10 Muchkowtokanuta. Wanechina, “Palnanu. Potuktunwalepyi.” Ruptekapa. Yanam-tatka.

11 Giyagni yine getinri wa Pawlo kamrutanru, saple-watna. Likayoni gajene tokanu wane chinna, “Goy-akalune, jejine pixkalune wixa yegi gijrukachine.”

12 Giyagni Gopite chinruna Wirnawisi, ga wa PawloMerkoryo chinruna, gi rixanu walenwa tokanchi ginkak-letjepotuta. 13 Giyagni Gopite sasertotete pokchi gi-naple gwachri, gipgyaptokaka ranikna wakane jejine gawa giglegwutkaluru. Raluka genekashletlu giylatkaluruyineyma.

14 Wanna yokanatkalune Pawlo, Wirnawisi yijnako-tinitkalu suskakamkatna. Rakaxikamtna. Yine ganikajiterapokna. Saplewatna. 15 Wane chinna, “Jejine, ¿klu chi-nanu wane gixa? Yinkoxwu wixa. Gixa pixka geta salew-naletachinwu. Kiglerpotunanu Tokanchi wunkakletagkashrijetikolupa tyekaka gike gaprimigjeya. Goyakalugiwekachrinunepgi. Tengogne kamrutachri, ga wa chiji,ga wa tsru wenu, ga wa ptowrunanuka wanerutu kamru-tachri. 16 Giknogachri gwashlukakatka Wale getashatnapayinemnunanuka wannako gigapo yapinripna. 17 Seynikoxa gi wamupgujtatkotu retashyegitnawa. Seyni kiglerukamruta. Teno giyakatyachri gina renekgi, ga wa jirgalu-papko. Poyampotutyawaka renekgi gnikjetanruya, ga wagimuwleya.” 18 Wane chinikopshinna kyapreru rumkata

Yk 14:19 49 Yk 14:28gituukakletna yine ma menekashatikotupna giylatkalu-rupmaka.

Listra sotlujetika Pawlo19 Rapokna Gantiyoki ga wa Gikonyo giyakatyachine

Goteyone. Rushinikanutkana gixolune. SotlujetlunaPawlo. Gipnachri kagwakyaluna. Pokchi kotlolomty-atkaluna. Maleka rutakluna. 20 Wa Gitsrukaachi yimak-lene sajruklu. Yotunota. Pokchi satokatnaka. WaleprikaTerwe yatkana Wirnawisiyma.

21 Wane pokchi Kiglerpotunanu Tokanchi wannaginkakletya. Gixo yimaklene rixkakna. Listrasatokatkana, ga wa Gikonyo, ga wa Gantiyoki.22 Muchkotanshinikanutkana Gitsrukaachi yimaklene.Ruykotkana romkaga galixletinripna. Ruykotkana wagixo salewakchiyma wumkata jiglokletyaplu Goyakalupogirewatyawaka. 23 Satkaka gapatjetikwaka rutaakanatsrune. Ragjigognetna gogajirewatachine. Gitsrukaachiraponshinikanutna wanna chinanu, wa ralixanrutkana.

Suri satokyana; Gantiyoki yana24 Pisiri yapa kopruremtna. Pampiri Pokchi rapokna.

25 Perge runkakletyaluna tokanchi. Gatali yopikna.26Wane rutspegyana. Gantiyoki rapokna, wa Goyakalu

gimutlewle rumaponshinikanutikowakna kamrurchi chi-nanu, wa poyagkakapanrutkana. 27 Rapokinitkana,wanna gapatjixna gapatjetachine. Runkaklewatna gipejnunanukta Goyakalu gikamrurewatyawaknapirana, gawa Goyakalu kotpukyegitna payine galixlu gipgyaptote.28Gi gepikgogne wane rawna Gitsrukaachi yimakleneymaPawlo ga wa Wirnawisi.

15Gepomsakaklu wa sajruka gistaklewlupiranaya

Yk 15:1 50 Yk 15:101 Wa pimrine Goteya giyakatyachine ginkakna

moletkakachine. Wane chinna, “Gma sajrukagistakletkonu wa Moysisi gixjixlewatyawaka, gi gimkatagognetkaakotanu.”

2 Giyagni waneru tsru gigjekaklu, gepomsakakluPawloyma ga wa Wirnawisi wanna chinanu. RutaakanaPawlo ga wa Wirnawisi Gerosale kanikinripna,pimrine wannayma, wa yokanatkalune ga watsrune yegi tye gepomsakaklu chinanu. 3 Giyagniwanna gipxaletamtka gapatjetachineya. Winisi yapakopruremtna ga wa Samari. Runkaklewananumtnapayine kashrijetikolupirana. Tsru gimjiklu rixkaknamoletkakachine. 4 Gerosale rapokinitkana, yoptotkanagapatjetachineya ga wa yokanatkaluneya, ga watsruneya. Runkaklewatna gi pejnunanukta Goyakalugikamrurewatyawaknapirana.

5 Giyagni tunwatna pimrine Gwariseyone mkoje gal-ixachinetka. Wane chinna, “Rumkata sajruka gis-taakotkana. Rumkata kamrujixkotkana Moysisi TokanuYokanatkaluru.”

Gapatyawaka Gerosaleya6 Yokanatkalune gapatjeta ga wa tsrune rumatyapluna

wa tyepirana. 7 Tsru gepomsakaklu wane chininitka,palna Petro. Wane chinna, “Jejine, nomolene, gixa gi-matlu wa muchikawako Goyakalu tsomitno gita tokanuyawa payine yijnakotyaplu Kiglerpotunanu Tokanchi, ral-ixinripna. 8 Goyakalu gaschi gimatachri gipgujtatna,wa wane rixa genekletna Giwekikaluru Kpashiri wixakopixka. 9 Psolpotuyako pixkakakanwu rixa getletwu wixa,wanna. Powratgajitna ralixleyna. 10 Giyagni wa xani

Yk 15:11 51 Yk 15:20¿klu chinanu gyantaletlu Goyakalu, Gitsrukaachi yimak-lene gogo gitakyawaklu gitjipije? Gi wa wutsrukaten-niko gimkata ganikletlu, gi wixako. 11 Seyni walixluGitsrukaachi Geso gimutlewleya wognetkaaka wannakopixka.”

Santiyako gigitanru12 Giyagni pejnuruneko gixolune gichkeka. Yij-

nakotluna Wirnawisi ga wa Pawlo runkaklewatinna gipejnunanukta tsru getkalurkaka ga wa koglajrukaka Goy-akalu wane gixkakyawakna payinetskalaya.

13 Wa ruchkekinitkana wanna, Santiyako gigita. Wanechina, 14 “Nomolene, gyijnakotanno. Simo ginkakletlugikta rixpokotlu Goyakalu. Muchinanu salwayegitnapayine, wa wannayegiya yoptotyapna rayinerutenepa.15 Waneko pixka chintokanutna tokanchi geneklewata-chine, yonchi chinyawaka:16Wanepnute nsatokanutnaka.Nugletanutnaklu Tawnipji,

wa yawnachrinatka.Nugletanutnaklu gimtutewnachritka.

Ntunotakanutnaklu.17Wa gixetachine yine gijgiyaplu Gitsrukaachi,

ga wa pejnuruneko payinemnunanuka,ngiwakaya chinkalune.

Wane china Gitsrukaachityekaka pejnuruko kamrutachri.18 Muchichyawakpotunanuko rumatkakatkalu Goyakalutyekakapirana.

19 “Giyagni gita gitakyawaka mkojwaakonepni payinekashrijetkalune Goyakalunune rixinripna. 20 Seyniyonyegitkalunepni rutspalatyapluna puchotlewatachriyagluchishaya, ga wa gapoklewluya, wa saprinojrurusha,

Yk 15:21 52 Yk 15:29ga wa granchiya. 21 Gi rixanu muchikawa potu gwash-luyakawa Moysisi waneya runkakletjene papokchikakaginkaklewawakapjikakaya. Wane retyongapiranatika pa-gapnanutikalurgognemnu.”

Yokanatkalune kirukate22 Giyagni kigle getle rixluna yokanatkalune,

ga wa tsrune, ga wa pejnuruneko gapatjetachinetsomitikolupna pimrine jejine wannayegiruneko,Gantiyoki yokanatikolupna Pawlo Wirnawisiyma, waGota, wa Warsawa yokletgiwakatachri, ga wa Suragirukotlewatachine jejine moletkakachinyegiya. 23 Kiglegetle rixluna yonatkaluropa kiruka wanna ganikanropa.Wane chinachropa:

“Wixa yokanatkalunwu ga wa tsrunwu, ga wa wumo-lene galukgiwakatgi, wumolengi, Gantiyoki gwachine,ga wa Suri gwachine, ga wa Surisya gwachine.

24 Gi rixanu wyijnakyegitlu pimrine wixayegi giyakatyachine kojwakgi tokanchiya.Rumtukanshinikanutgina. Gi wa wanna wyokanata.25 Panshinikanurunwu wixanatini kigle getle wixluwtsomitkapna jejine ga wa wyokanatyapna gixayegi: walukanune Wirnawisi ga wa Pawloyma.26 Giyagni wutakna jejine genekgiwekletachinemkaWutsrukate Geso Kristo giwaka chinanu. 27 Giyagniwyokanatna Gota ga wa Sura. Waneko pixka chinaginkakletangina. 28 Kigle getle rixlu GiwekikaluruKpashiri ga wa wixa koxa gi satuna kamrurchigitakyegitko wanepnute. Tyekakapjetkani gimkatakamrutkaluru: 29 Gitspalatinri wa yagluchishageneekalurkaka, ga wa granchi, ga wa saprinojrurusha,ga wa gapoklewlu. Wale pejnunanukaya gkamrutini,kigleru gkamruta.

Yk 15:30 53 Yk 15:41

Seyoka.”Gantiyoki gajene geneeka kiruka

30 Giyagni wanna yokanatkalune yopikna. Gantiyokirapokna. Wanna gapatkakna gixolune. Kirukayonatkaluro reneekana. 31 Retyongatinitkalonarumuwatna giykolu chinanu. 32 Gota koxa ga waSura tokanchi geneklewatachinkoxna wanna. Giyagniruykolewatna gi gepika tokanchiya moletkakachineyegi. Muchkotanshinikanutkana. 33 Pshinitsonuwane rawamtna. Yokanatkana moletkakachineyakiglenshinikanurune, yokanatjenna yegi yinripna.34 Seyni wa Sura kigle getle rixlu rutukinripa wane.Gotapje yatka. 35 Pawlo ga wa Wirnawisi Gantiyokirawanatna. Gitsrukaachi tokanu runkakletna.Kiglerpotunanu Tokanchi runkakletna pimrinegixoluneyma.

Gepi kata chininri yagapgatna36 Pagognetnakni Pawlo wane chinru Wirnawisi,

“Wsatokanutnaka wsalwayegityapna moletkakachinepapokchimnunanuka wa Gitsrukaachi tokanuwunkakletanatyawaka, gi pixkaktana.”

37 Wirnawisi galuka ganikletmaklu Gwa, Marko yok-letgiwakatachri. 38 Seyni Pawlo gi kigle getle rixluranikikolupa wannayma rixinripa gi rixanu wa PampiriMarko gitspalamtyana; kamrurchi yegi myakatutka wan-nayma. 39 Jigeekakna. Wane rixlenanukna rutspalka-kyana. Wirnawisi ganikatkalu Marko. Koprugatna. Suproyana. 40 Ga wa Pawlo Sura tsomitatka. Yatka. Git-srukaachi gimutlewleya rumaponshinikanyegitkana mo-letkakachineya. 41 Suri ga wa Surisya yapananumtna.Muchkotanshinikanunanumtkana gapatjetachinkaka.

Yk 16:1 54 Yk 16:12

16Timotiyo gimotsatna Pawlo ga wa Sura

1 Terwe rapoka Pawlo. Wanepnute Listra. Wane rawasatu Gitsrukaachi yimakleru Timotiyo giwakatletachri,galixachro Goteyo suxo wgene. Ga wa ruru Kriykoni.2 Listra ga wa Gikonyo gajene moletkakachinekiglepiranyegiru chinanruna. 3 Walemka Pawlo galukawaleyma chininripa. Raniklu. Sajruka gistakletluGoteyone chinanu wane pokchikaka gajene, gi rixanupejnuruneko gimatlu Kriykoni wa ruru. 4 Papokchimnuyapananumtna. Renekananumtkana rumretyaplunatokanchi poyagkaakalurupa wa yokanatkalune ga watsrune gitakanru Gerosale gwachine chinanu. 5 Giyagniwa gapatjetachinkaka muchkotanshinikanutkanaralixleyna. Pagognemnunanuka ruxolewnananumtna.

Masetone gajeru gipgujewnayegita kaygawleya6 Prigi sreta koprutna. Wanepnute Kalatasreta. Gi-

wekikaluru Kpashiri gijretna Gasya ma munkaklewa-tinitipna tokanchi. 7 Misi rapokatnakna. Witinimkayana. Giwekikaluru Gesonu gi gichichna. 8 Giyagni ru-knogamtluna Misi. Yopikna. Trowa rapokna. 9 GoyechnoPawlo getlu kayigawlu. Satu jejiMasetoni gajeru tunwast-sitlu. Ragjitlu. Wane chinru, “Pkoprutgatanu. Masetonipunanu. Pupxakapanunwu.” 10 Wa retinitkalu kay-gawlu waneklu wupruka Masetoni gayinripa. Wale wu-matyatkalu Goyakalu tomgawu Kiglerpotunanu Tokanchiwunkaklewyegityapna.

Wilipo Pokchi terotewanshinikanutika Litya11 Trowa wutspegyatka. Potuklega gaya. Samotrase

wapoka. Waleprikgogne Neyapoli wapokatnaka.12 Waneya Wilipo wapoka. Walenwa tsru potu pokchi

Yk 16:13 55 Yk 16:20Masetonisretaya. Walenwa pnu giyakatyachinegwiyawaka. Wale pokchi gawanata gi pejnugognekta.

13Pagogne gapnanutikalurgogne pokchi gayiyatka gip-gyaptoteya. Gonustsi gayiya wa ragjigognejetyawakna.Wane wtuplata. Wuynumsatna suxone wa gapata-chine. 14 Wanenanro sato suxo Litya giwakatletachro,Tiyatira Pokchi mkachri pakni yoshmookaluru pixkalutugishanretjetachro. Goyakalu yonogyegitachro. Tyij-nakota. Gitsrukaachi kotpukanshinikanutlo wala, tyij-nakpotutyaplu Pawlo chinyawaka. 15 Wala katka ga watomolene. Rali katkoklunutkana, tagjitwu. Wane china,“Gitakyagokinno wa Gitsrukaachi nalixinri, gjiglokapji-tanno. Wane gwanu.” Chipetpotutwu.

Makloji wa kamchi kagonchitinri waneyaluto16 Wane rixatka. Gagjigognetikwaka gayamtini, ty-

optotapwu sato makloji wayegrechro. Waneylo kam-chi kagonchiwatinri. Gixo tkanashkatanru twapyegitnatwayegitanune tkagonchitinri. 17Tomkagimtwu Pawlo gawa wixa. Wane china saplenanumta, “Nyi jejine Goyakaluteno potu Gajeru wayegrenni. Wanna ginkaklewyegitgigognewatikalurgapopirana.”

18 Gi gepikgogne wane tixjeta. Seyni gi rugleretluPawlo. Ruprotaka. Wane chinru kamchi, “Geso Kristogiwaka nyokanatyayi, pushpakanutka walaya.”

Wanekluyakawa rushpakamtatka.Yoshmakikowaka gitaakalune

19 Retinitkana twayegitanune wa maleshatkalukagwakanshinikanutanruna kanashkatinripna,kashichanatkaluna Pawlo ga wa Sura. Kosemtkanatkana.Tsrukakalune gapatjetyawaka raniikana.20 Girukotlewatachine yegi rutaakoklunutkana.Twayegitanune wane china, “Nyi jejine Goteyoneko.

Yk 16:21 56 Yk 16:34Tsru kojwaklu rixpokchitwuna. 21 Runkakletlunagixjetikowaakaka ginanshichkalurni wyijnakotyaplu,wkamrutyaplu gi rixanu Romanonwu wixa.”

22 Gixolune giptekyegimtna. Girukotlewatachinesuskamkatna. Gagaje kochipjejixikna. 23 Raligipgoletkoklunutkana yoshmakikwaka yoshmaakana.Kyoshmaklewakleru yokanatka rumretpotutyapna.24 Wane rixa towutkota, gitokpotugruko yoshmakna.Yoshmakjixitkana.

Kyoshmaklewakleru Wilipo gajeru gerotewanshinikanutka25 Ganikajyechno ragjigognetna Pawlo ga wa Sura.

Goyakalu gimalwutikolu shikaletna. Wa gostutkaluneyijnakotna. 26 Walgnapunanu waneru tsru giyolikchijru.Wane rixlunanuko wa yoshmakwakapjistsigigimyemyeta. Wanekluyakawa pejnuru gipgyaptotekogitpukamta. Pejnuruneko gitkokgosturemtatka.27 Giyagni ruyoka kyoshmaklewakleru. Retluyoshmakwaka gipgyaptotkaka rutpuukanatatka.Koshpaklu yoglolewapi. Ruylatinmakatkawa. Kagwakagasukletatkana gostutkalune. 28 Seyni Pawlo tsru saplerixnawa. Wane china, “Gi wa pumtukinwa, gi rixanupejnurunekwu gewi.”

29 Giyagni katalo ragjita. Rakaxikamta. Jigloka-grukomta. Gitatatachri chiji rapokamta Pawlojixistsiga wa Sura. 30 Maleka koshpakatkana. Wane chinna,“Tsrune, ¿klu numkata kamrureta nognetkakikolupa?”

31 Wanna wane chinru, “Palixanru Gitsrukaachi GesoKristo. Waneklu pognetkaako pixa ga wa pupji gajene.”

32Runkakluna Gitsrukaachi tokanu, ga wa pejnurunekogipji gajene. 33 Wanekluyakawa waleyechnoko ranikna.Rerkatkana wa rupgotikolna. Waneklu katkatka walega wa pejnuruneko walenune. 34 Gipji ranikatkana.

Yk 16:35 57 Yk 17:3Ralpokotlu nikikwaka. Rumuwata gi rixanu pejnurunekogipji gajeneymananuko ralixatkalu Goyakalu.

Girukotlewatachine koshpakna Pawlo, Sura35 Gogi chininitka girukotlewatachine yokanatna

kashrewaklerune. Wane chinna, “Pkaspukanna wa nyijejine.”

36 Kyoshmaklewakleru ginkakatkalu Pawlo tyetokanchi. Wane china, “Wa girukotlewatachineyokanrewata gkaspukikolpatka gixa. Giyagni wa xanigyanutka. Kiglenshinikanurunemnupgi.”

37 Giyagni Pawlo wane chinna, “Kochipjetwuna pe-jnurune getanu, muklukanuwnakanwu. Jejine Ro-manonekwu; yoshmakikwaka yoshmakwuna. ¿Ga waxanimkalge ruknokanwuna giyogimatkalunwu? ¡Gikewixiniko! Seyni runanna wannako. Koshpakapanwuna.”

38 Kashrewaklerune ginkakapna girukotlewatachinetye tokanchi. Pikanna wa yijnakotinrina Romanone rix-inrina. 39 Runna. Rumnanuukana. Koshpaakatkana.Ragjitkana wa pokchiya yinripna. 40 Giyagni yoshmakik-waka rushpakamtyatkana. Lityapji jiglokna. Retatkanamoletkakachine. Rumnanuukatkana. Wane yiyatkana.

17Sejrewnananumtna Tesalonika gajene

1 Gampipoli yapamtna, ga wa Gapoloni. Tesalonikarapokna. Wane rawa Goteyone ginkaklewawaklepji.2 Pawlo gixjetyawaka jiglokyegitna. Mapa kata gapnanu-tikalurgogne wale giynumsatna Tokanchi Yonatkalurupi-ranaya. 3 Rekakgitna rumkata salewnaletinri Kristo.Rumkata gipnachinetskalaya yotunretinri. Wane china,“Geso wa nunkakletyegityagi Walenwa Kristo.”

Yk 17:4 58 Yk 17:144 Pimrine wanna galixa. Pawlo, Surayma jiglokna. Wa

Kriykone kyonogyegiklerune, gi gepikna wanna. Ga wasuxone wanna potu gixolune.

5 Giyagni Goteyone wa malixaklene ganxata. Rawap-kana pimrine jejine yaglotashatachine muglene. Po-towurkaakana gixolune. Sejrewnananumtna pokchiya.Ruptekyegimtluna Gasopji. Koshpaakomkana Pawlo,Sura yinyegiya. 6 Gi wa rukshiikana. Gasni kostapna, gawa pimrine moletkakachine koxa. Pokchi girukotlewata-chine yegi raniikana.

Wane china sapletna, “Nyi psolchijne gajenekokomyekanshinikanutachine gewi koxa runna. 7 Gasoyoptotatkana. Susa yokanrekaka mpoyagkaakane wannaPawlo pejnuruneko. Wane chinna wanegimlu satupogirchi Geso.”

8 Kojwakanshinikanutkana yine ga wa pokchigirukotlewatyachine, tyepirana yijnakotinrina.9 Yoptomtlona sroschi satkapinripa Gaso ga wa pimrinekoxa. Kaspuukatkana.

10 Waneklu moletkakachine yokanatatkana Pawlo gawa Sura goyechno, Were yinripna. Wane rapokinitkana,Goteyone ginkaklewawaklepji jiglokna.

Were Pokchina Pawlo, Sura11 Tesalonika gajene pnute kshinikanna wanna Were

gajene, gi rixanu yijnakotluna tokanchi psolgalukleyako.Pagognemnunanuka retjetluna yonchi wa galikaklegetyekakapirana. 12 Giyagni wanna gixo galixa Kriyko sux-one wanna potune, ga wa jejine gixolune.

13 Giyagni Tesalonika gajene Goteyone gimatinitkaWere koxa runkakletikatka Goyakalu tokanu Pawlo chi-nanu. Wane yana. Komyekanshinikanutkana gixoluneyine. Kojwakanshinikanutkana. 14 Giyagni waneklu wa

Yk 17:15 59 Yk 17:23

moletkakachine yokanatatkalu Pawlo. Tsru wenusretayinripa. Ga wa Sura ga wa Timotiyo waneko gituka. 15WaPawlo ganikjene Gatenpotuko ranikluna. Wanna ganikluPawlo tokanu giyampotu runinripna Sura gawaTimotiyo.Yatkana.

Gatena rawanatini Pawlo16 Kagwakinikopshinna Pawlo Gatenaya jigekan-

shinikanutka wa pokchi retinri gi gepiklu yagluchisha.17 Giyagni ginkaklewwakapjiya ruynumsatna Goteyonega wa kyonogyegiklerune. Pagognemnunanuka giputuyaruynumsatna yoptotanunkaka. 18 Pimrine galukagimatletachine Gepikoreyone mkoje gajene ga waGestoyko mkoje gajene yoptopiratluna. Ga wa pimrinewane china, “¿Klu raluka chinreta tye kyanumsakleru?”

Pimrine wane china, “Kginkaklewaklergetkoni pnukogixachine goyakalunepirana.” Gi rixanu Gesopirana gawa gipnachine yotunrepirana runkakletyegitna.

19 Kashichanruna. Gareyo Magkate ranikluna. Wanechinna, “¿Gi ge wumkata gimatletlu tye gerotu ginkak-lewlu, wa pixa ginkakletanru? 20 Gi rixanu pnuko gixpi-ranatachri punkakwu. Giyagni waluka gimatletlu klupi-ranni wa tye.” 21 Pejnuruneko Gatena gajene ga wapnu gajene, walepiranapje ruknokakgognetyana, wanerixinrina yijnakotinrina gerotupirana.

Gareyo Magkate runkaklewatya Pawlo22 Gareyo Magkate ganikajite tunwata Pawlo. Wane

china, “Jejine, Gatena gajene, psoluyako netgi yonogyeg-jeshpotutachingi. 23 Gi rixanu wa nuknogamtini, netlugyonogyegjetanrukaka. Netkoxlu satu genekashatik-wakakwa, wane china yongatyawaka:Goyakalu Mumatkotu Chinanu.

Yk 17:24 60 Yk 17:31

“Giyagni wa Wale wa gixa yonogyegitanru gma mu-matanutuko, Wale nunkakletyegitangi.

24 “Tye psolchijneko ga wa ptowrunanuka tyechijnegajeru kamrutachri Goyakalu, wa tengogne, tyechijneGitsrukate rixinri, gi wa myochi kamrutikaluru kpashi-wakapji rawa. 25 Gi wa yinemyo gipxakikaluru pagixanumagatyachri pixkalutu. Gi rixanu Wale pejnurunekogeneka giwekleta, ga wa runnipgyatinrina, ga wa pe-jnurkakako.

26 “Pagragapje kamrutyana panermnunanukapsolchijnemtako rawinripna. Wale gitakyegitnarushingognetyawakapna, ga wa yoptukyawakarawyawakapna. 27 Wa rujgiyapluna Goyakalu, wakamrumrunshinikanutkamkaluna rukshikanmakluna.Gimka gowuklu wa satkaka wixa yegi. 28 Gi rixanu Walewuwekya, ga wa Wale wuyoljetya, ga wa Wale gawya.Wa pimrine kiglerupirana kamrutachine gixanunechinyawaka:Gi rixanu Wale gishpakyachinkoxwu.

29 “Giyagni Goyakalu gishpakyachinwu wixinri, giwumkata kori pixkalutu kagwakletyalu Goyakalu, gi wasroschi pixkalutuko, gi wa sotlu pixkalutuko, gi wayaglu kamrutikolu gimatkalewluya, yinerushinikannuya.30 Giyagni mumatkonchiklushananu, retashlewata Goy-akalu. Ga wa xani yokanatna pejnurunekoneru pachi-jnemnunanuka gajene renshinikanutinripna. 31Gi rixanupagogne rutaka wanepotuko rutakyagokyapna psolchijnegajeneko tye jejiyaWale gitakanru. Renekna pejnurunekoralixinripna gi rixanu gipnachinetskalaya yotunkaklu.”

Pimrine Gatena gajene galixlewata

Yk 17:32 61 Yk 18:8

32 Giyagni wa yijnakotinrina wa gipnachine yotun-repirana, pimrine gixpiranawata. Pimrine wane china,“Wumepe yijnakletanutnakyi tyepirana.”

33 Giyagni Pawlo wanna ganikajite rushpakamtyatka.34 Pimrine jejine galixa. Rupxaletluna. WannaymakoxluTiyonisyo, GareyoMagkate gajeru, gawa sato suxoTamarigiwakatletachro, ga wa pimrine wannayma koxa.

18Korinto yinuwaka kamrurewletya Pawlo

1 Wanepnute Gatena yiyatka Pawlo. Korinto rapoka.2Wane retyalu satu Goteyo, Gakila giwakatletachri, Pontogajeru, ga wa ganunro Presura. Gi gowukshini Gitalyagiyakatyachri. Gi rixanu Klawtyo towuwata wa pejnu-runeko Goteyone Roma gishpakinripa. Pawlo yayegitna.3 Wannapji rawa gi rixanu waleko kamrurchi koxa kam-rujeta wale. Kamrurewata. Gi rixanu mkachripji kamru-tachinni. 4 Ruynumsalewjeta pejnuruko gapnanutikalur-gogne ginkaklewwakapjiya. Rushinikanutna Goteyone gawa Kriykone.

Gixolune Korintyone galixlewata. Katkatkana5 Wa Masetoni ruyakatinitkana Sura ga wa Timotiyo,

Pawlo gimupruklu tokanchi. Goteyoneyegiya rupgujtatluwa Gesni wa Kristo. 6 Raalixmakluna. Mupashiregnuchichinna. Pawlo giplokamkaluta. Wane chinna, “Gix-ako chinanupni gamga giwekletanuna. Powrano gita.Xaniyakawa payine yegi nyanutka.”

7 Wane yiyatka. Gosto giwakatletachri jiglokapji-tatka. Goyakalu yonogyegitachri. Ginkaklewwakapjistsirawapjita. 8 Krispo wa ginkaklewwakapji gitsrukate gal-ixlu Gitsrukaachi, pejnuruneko gipji gajeneymananuko.

Yk 18:9 62 Yk 18:19Ga wa gixo Korintyo gajene yijnakotlu. Ralixluna.Katkatkana.

9 Giyagni Gitsrukaachi wane chinru goyechno Pawlokaygawleya, “Gi pikanu. Seyni punkaklewatanu. Gi wapochkepyi. 10Gi rixanu pixaymano. Gike giptekyegitanyiwa rumtukyapyi. Gi rixanu gi gepikayno yineru tyepokchi.”

11 Satu walapu wanepnute patsrujire ksuru wane rawa.Goyakalu tokanu runkakna.

Kalyo yegi tunwata Pawlo12 Kalyo walenwa Gakayi girukotlewatyachri rixini

Goteyone panshinikanurunni kamnixluna Pawlo. Gi-taka yagoklewjetikowaka ranikluna. 13 Wane chinna,“Tye gishinikanutna yine yonogyegityapluna Goyakalu,Tokanchi Yokanatkaluru ginanshichyawaka.”

14 Yanumatkastsini Pawlo, Kalyo wane chinna Gotey-one, “Satu mpoyagkaakatumka ga wa yokwirumka mu-gletu rixinri, numkata yijnakletanmakgi, Goteyone. 15Wagepomsakaklusha chinini tokanchipirana, ga wa gi-wakchipirana, ga wa Gyokanyegitikolu Tokanchipirana,getanru gixa. Gi rixanu gi naluklu gitaka yagoklewatachrinixinri tyekakapirana.”

16 Gitaka yagokjetikwakaya wane rakaxrijetyana.17 Pejnuruneko Kriykone kashichlu Sostenese waginkaklewwakapji gitsrukate. Gitaka yagokjetikowakayaginaple ruylakyanruna. Ga wa Kalyo gike rixlu tyekaka.

Rutspegatka Pawlo Suri yinripa18 Wanepnute Pawlo gixgogne wane rawinitka, run-

gatkana moletkakachine. Rutspegatka. Suri ya, ga waPresura ga wa Gakila. Senkre Pokchi jiwjitika, gi rix-anu waneylu wa Pawlo Goyakalu rupiratinri. 19 Gigwisorapoka. Wane ruknokna Pawlo. Wale ginkaklewawakapji

Yk 18:20 63 Yk 18:28jigloka. Ruynumsatna Goteyone. 20Wanna gagjitlu wan-nayma rutukinripachi gowukshiniyaka. Seyni gi rugita.21 Rungagonukna. Wane china, “Goyakalu galukiniplunsatokyegitanutnakgi.” Gigwiso yiyatka.

Mapa chininri Pawlo yagapgale22 Susari yinitka. Kanika. Ralkapna gapatjetachine.

Gantiyoki ya.23 Rali wane gwaletinitka ralimta. Kalatasreta

ga wa Prigisreta kopruta. Papokchimnunanukarapokananumta. Muchkotanshinikanunanumtnapejnuruneko Gitsrukaachi yimaklene.

Gigwiso runkaklewatya Gapolo24 Giyagni satu Goteyo Gigwiso gapoka, Gapolo

giwakatletachri, Galegantri giyakatyachri, jeji gimatayanumsatachri potu, gimkatachri potu TokanchiYonatkalurupirana. 25 RunkakpokowakatlunaGitsrukaachgapopirana. Muchkopiranawatachriginshinikanuya. Runkaklewata ga wa yimaklewpotutaGitsrukaachipiranaya. Gwa katlewlepiranapje rumata.26 Gapolo yinuwaka pgujetanwaka china ginkaklewletaginkaklewwakapjiya. Presura ga wa Gakila yijnakotlu.Ranikluna. Runkakpokowakpotutluna Goyakalgapo.

27 Raluka koprugleta, Gaka yinripa. Moletkakachineyonyegitna Gitsrukaachi yimaklene. Ruykotikolna yop-totyapluna. Wa wale gapokinitka, gixo rupxakna wagimutlewluya galixyachine. 28Gi rixanu psolmuchkonukorushinikanutna Goteyone pejnurune getanu. TokanchiYonatkaluru rekakgityana Kristo chininri wa Geso.

19Gigwislu Pawlo. Pamole gepi yimaakalune yoptotlu Gi-

wekikaluru Kpashiri

Yk 19:1 64 Yk 19:121 Wane rixatka. Korinto rawanatinikopshini Gapolo,

Pawlo gitokosha potu koprunata. Gigwiso rapoka. Retnapimrine Gitsrukaachi yimaklene. 2 Wane chinna wale,“¿Gi ge gyoptotlu Giwekikaluru Kpashiri wa galixinitka?”

Wanna wane chinru, “Giyaka wyijnakpiranyegitlu waGiwekikaluru Kpashiri wane rixinri.”

3Wane china, “¿Giyagni klu gkatika?”Wanna wane china, “Gwa katlewleya.”4 Wane china Pawlo, “Gwa katlewata. Genshinikan-

rupirana katlewatya. Gwa wane chinna yine ralixyaplunarajxigi ginachripa. Walenwa Geso Kristo.”

5 Wa yijnakotinitkaluna katkatkana Gitsrukaachi Gesogiwakaya. 6 Wa Pawlo gitakamyotseptaagogotinitkana,rapyegitna Giwekikaluru Kpashiri. Panerunmnu tokanuyanumatyana, ga wa Goyakalu tokanu reneklewatna.7Wane pejnugetkona pamole gepi jejine.

Tiranopji runkaklewatyawaka Pawlo8 Mapa ksuru ginkaklewwakapji jiglokjeta.

Pgujetanwaka china yanumsaleta. Ruynumsalewata.Rushinikanutlewata Goyakalu pogirewatywakapiranaya.9 Seyni pimrine shikowata. Gi ralixna. RapatlunaGitsrukaachgapo gixolune jemanu. Pawlogitspalatyana ga wa Gitsrukaachi yimaklene ranika.Pagognemnunanuka Tiranopji yimaklewatywakaruynumsalewatya. 10 Wane rixa gepi walapu. Giyagnipejnuruneko Gasya gwachine Goteyo ga wa Kriyko,yijnakotluna Gitsrukaachi tokanu.

Payokgipre Sewa wgenene11 Metjejetkotu ruyaklekaka Goyakalu kamruta

Pawloya. 12 Giyagni mkachrisamkaka, gistatlechkakagimane gajeru yayixachine yegi ranikna. Rutukayayixlemtatkana. Kamchine gishpakamtyatkana.

Yk 19:13 65 Yk 19:2413 Wanena pimrine Goteyone kagonchine

yapashawakle gwachine. Wa kamchine waneyalunechinanumka koschekmakluna Gitsrukaachi giwaka.Wane chinna, “Wa Pawlo ginkakletanru Geso kawchinanunyokanatgi.”

14 Wanena Sewa wgenene payokgipre, Goteyo, saser-totene gitsrukate. Wanna wane gixa. 15 Kamchi gigita.Wane china, “Geso numata. Pawlo koxa numata. Ga wagixa, ¿katgi gixa?”

16 Wa jeji kamchi gwanru ruptekyegimtna. Raal-ixna. Gepi pnute muchkonru. Giyagni walepji rasukyanamamkane poletkalunena.

17 Kapiranyeglu wa tye pejnuruneko Goteyone ga waKriykone yegi Gigwiso gwachine. Pikatkana pejnuruneko.Gitsrukaachi Geso giwaka tserutpiranyegitka. 18 Gixnagalixachinetka gapoka. Rupgujtatnawana. Runkakle-watna wa kamrutanruyna. 19 Gixna wa kagonchiwanat-achine kiruka rapatna. Yoxikanatkalona pejnurunekogetanu. Koshpakwenutlona. Wane pejnu rukshikwen-rotyalona: pamole waragkaproji. 20Wane rixa muchkon-potuya tseruwnaleta Gitsrukaachi tokanu. Muchkowataraalirewatinri.

Masetoni yokanatkana Timotiyo ga wa Gerasto21 Giyagni wane rixkatka, Giwekikaluru gishinikanutlu

Pawlo Masetoni ga wa Gaka yinripa. Waneya Gerosaleyinripatnaka. Wane china, “Nali wane gwaletinipa, Romakoxa numkata getleta.”

22 Giyagni gepi rupxakjene Masetoni yokanata, Timo-tiyo ga wa Gerasto. Gasya rutukawa wale pshinitsonu.

Tiyanapji kamrurewjetyachine23 Walegognekaka tsru kegeknanuwlu wane Git-

srukaachgapo chinanu. 24 Gi rixanu waneru satu sroschi

Yk 19:25 66 Yk 19:33pagixanu kamrujetyachri, Rimitri giwakatletachri. Walesroschi kamrujetyalu kpashiwakapjiiji Tiyananupa. Gixowenru rawyana kamrurewaklerune. 25Wale gapatjekaknakamrurewaklerune waleko kamrurchi kamrujetachine.Wane chinna, “Gixa gimatlu tye kamrurchi chinanuwaneywu wponikowle. 26Gixa getlu ga wa gyijnakotlu watye Pawlo, gi wa Gigwisopje seyni psolunshinikanukoGasya, rushinikanutananumtyana gixolune. Walekashrijetjetna. Wane china wa gi gima goyakalunniwa myochi kamrutikaluru. 27 Gi wa walepjeni wa tyekamrurchi gike gaprini chinanatko, seyni wanepnute wakpashiwakapji wa tsro goyakalo Tiyanapji gike gaprirumkata gixkota. Yinuwaka nikatkotanu toyaknu.Walanwa yonogyegitka psolu Gasya gajeneyako, ga wapsolchijneko gajeneya.”

Gigwiso gajene gixrijeptajitaa gixa28 Wa yijnakotinitkaluna tyepirana, ramewnapotutna.

Saplewatna. Wane chinna, “Tsropotni wa Tiyana, Gigwisogajenenu.”

29 Pokchi gajene gixrijeptajitaa gixa. Panshinika-nurune gakaxikamta. Pejnurune gapatjetyawakagrukoyana. Kayo ga wa Garistarcho kashichna, Masetonigiyakatyachine, Pawlo gipxaaletanune. 30 Pawlo galukagishpakyegletna gixolune yine. Gitsrukaachi yimaklenegi gichichlu. 31 Pimrine koxa tsrukakalune Gasya gajene,ralukjene, yokantokanyegitluna. Ragjitluna pejnurunegapatjetyawakagruko ma mutakinitipa.

32 Pimrine saplewjeta, ga wa pimrine pnuko chinasapleta. Gi rixanu gapatachine sejrewnashatachine. Gixopotu gi gimata klu chinanu rapatna. 33 Gixolune yineganikajite koshpakluna Galegantro. Goteyone gertam-tanru. Giyagni Galegantro yotukamyoyegitna pochkerixinripna. Raluka giglepokleyegitnawawa gixolune yegi.

Yk 19:34 67 Yk 20:534 Wa rumatinitkaluna Goteyo rixinri, pejnuruneko pas-aplewatkalune. Gepi goranshinikanu saplewjetna. Wanechinna, “Tsronwa Tiyana Gigwiso gajenenu.”

35 Giyagni wa yonchikgapri kochrokatkana. Wanechina, “Jejine, Gigwiso gajene, ¿girni wa jeji mumatkatuwa Gigwiso Pokchi gajene kpashiwakapji girukotachinewa tsro Tiyanapji, ga wa Gopite gijrukyachro. 36 Giyagnigi rixanu gi rumkata nutatkota, gixa gimkata gitukle-tatka. Gike giyampotu wane gixanu. 37 Gi rixanu gixagwapna nyi jejine. Gi wa mupashiregonni. Gi koxawoyakalote kapataklerunni. 38 Giyagni Rimitri ga wa wa-leymalune kamrurewaklerune waneyna rixinna jijyegit-ikolu papirana satu chinanu, gapatikowakapa rutakanna.Wanena girukotlewatachine. Runkakletkakanna. 39 Gawa gijginiplu satuyako, gapatjetikwaka gitaakaluru rugle-pokotikolupa. 40-41 Gi rixanu gimkata tomgakota gixayagotkakluyapa xawakni chinanu. Gi rixanu gike chi-nanni wugityaplu tye potowurushatyawakapirana.”

Wane chininitka, yokanatatkana gapatachine.20

Masetoni ga wa Kresi ya Pawlo1 Wa rutukinitka gejnugima Gitsrukaachi yimaklene

repuka Pawlo. Rumnanukatkana. Rungatkana.Yatka. Masetoni yinripatka. 2 Wanesreta yapamtini,ruykonanumtna gixo tokanchi. Kresi rapoka. 3 Mapaksuru wane rawanata. Raluka yagapgaleta, Suriyinripmaka. Goteyone jemanshinikankakyegitlu. Wanerixa gishinikleta Masetoni satokinripa. 4 Gasyapotukorupxaaltapyaluna Sopate Were gajeru, wanepnuteTesalonika gajene Garistarcho ga wa Sekonto, wanepnuteKayo, Terwe gajeru, ga wa Timotiyo; wanepnute Gasyagajene, Tichiko ga wa Trogimo. 5 Wanna koseka.

Yk 20:6 68 Yk 20:16

Trowa kagwakyawuna. 6 Wa jimapro gisekachrimyapjetkotugognekaka giknoginitka, Wilipo wutspegya.Pamyogogne Trowa wapyegityatkana. Wane gawanatapayokgipregogne.

Trowa salwatya Pawlo rungiyapna7 Muchinangogne simanaya, rapatna Gitsrukaachi yi-

maklene jiknajrotyapluna jimapro. Pawlo giynum-satna. Waleprikgogne raluka yaletatka. Goginkak-lewleru ganikajyechnopotunanuko. 8 Gi gepiklo kat-alo wa tenogruko wa rapatyawakna. 9 Satu maklujiGewticho giwakatletachri gonotaswawaka tuplanatachri.Ruxapne gaalixanruna. Wa Pawlo gogiynumsalewlerixini, ruxapne gaalixanrunatka. Mapagruko chinin-riya ruyaka gijrukletyana. Gipnachrinatka gwapkanatka.10 Giyagni Pawlo yopikamta. Wale gogo rapokamta.Kanopatlu. Wane china, “Gi wa gejnugimalewatanu. Girixanu ruwekinri waneyawalu.”

11 Giyagni ratskotatnaka. Jiknajrotatkalu jimapro.Niklu. Gixo ruynumsatna goyechnokawpotunanuko.Wane gixachri yatka. 12 Ranikatkaluna makluji gi-wekachri. Rumnanukpotutkana.

Trowa yiyatka; Mireto rapoka.13 Wixa gatskotatkalo kanawa. Gaso gayatka. Wane

wyoptotinri Pawlo. Gi rixanu wane rixa ginkakpokowak-leta. Wale chiji yapamtanu. 14 Wale yoptotinitkawuGasoya. Wpokotatkalu. Mitirini gayatka. 15Wane wutsp-egya. Waleprikgogne wapoklu Chiyo ginaple. Pagognet-nakni Samo yopjewakle wutspaka. Trogelyo gawamta.Waleprika wapoklu Mireto. 16 Gi rixanu Pawlo gishinikagiknoglemtlu Gigwiso, Gasya ma mamginitpatka. Girixanu shireta Gerosale rumkata giknokakletyaplu TsruJirgikolgognepatka.

Yk 20:17 69 Yk 20:28Runkaklewata rungiyapna

17 Mireto repukyana Gigwiso gajene gapatjetachinetsrutene. 18 Rapyegitinitkaluna, wane chinna, “Gixagimata wa nejigloklegogne Gasya wanekluyakawa, gipixka gimwale nixanatgi. 19 Gitsrukaachi wayegrernonixa. Psolpotuyako malixkotnachriwano. Ga wa gixonoktegayma. Ga wa gixo nyantaletikolu Goteyone je-manshinikankakjetyawakno. 20Klunerukta gimkata gipx-akjerupa gi wa nyoxigika ginkakletgi yimakletgi pejnu-rune getanu ga wa papjikakaya. 21 Goteyone yegi gawa Kriykone yegi nupgujtatlu genshinikanrupirana Goy-akalu chinanu, ga wa Wutsrukate Geso Kristo galixikolu-papirana.

22 “Ga wa xani gostutkalurno Giwekikaluruya,Gerosale nyanu. Gi numata klunerukta giknogannowaneya. 23 Seyni papokchimnunanuka GiwekikaluruKpashiri gipgujtayegitno. Wane china wa gosturewluga wa salewakchi waneyapno. 24 Seyni gike rixno.Gi wa nutakyagoklu nuwekinri kigleypotno gita.Walepje, npoyagkakyaplu psoluko Goyakalu gitakyanonumuwleypotuko, ga wa kamrurchi Gitsrukaachi Gesonyoptotinri, nupgujtatyaplu Kiglerpotunanu TokanchiGoyakalu gimutlewlepirana.

25 “Ga wa xani, numata gita gi satuna gixa get-gojitanutkano, pejnurunekgi wa gixatskalaya nyapana-tini, nunkakletanatinri Goyakalu pogirewatyawakapi-rana. 26 Giyagni tyegogne nupgujtatlu muklukanuw-nakatno gita pejnuruneko giwekgognenatinripa chi-nanu. 27 Gi rixanu gi wa nyoxigika ginkakletgi pe-jnuruko Goyakalu gishinikanru. 28 Ggirukotinwa gix-nanuko, ga wa ggirukotanna pejnuruneko rowegatene.Wa wanna girukotjene Giwekikaluru Kpashiri gitakgi,

Yk 20:29 70 Yk 21:1ggirukotuyapna Gitsrukaachi gapatjetanune, wenuta-nune Walenuko gigragaya. 29 Gi rixanu numata gita, git-gajxigiyaka gixa yegi yoshmakinwana kewetnane kmatsu-rune, gowegane metashatkanepa. 30 Pimrine wa gixa, je-jine mpotukatupirana ginkakletjetachine gipgujewnanu.Gitsrukaachi yimaklene wanna gajxigimka rawkakanna.31 Giyagni giyokanu. Gishinikanru wa mapa walapugoyechno ga wa gogi gi nkaspuka giykoletgi satkaka gixanoktegayma.

32 “Ga wa xani Goyakalu naponshinikanyegitgi, gawa tokanu rumutlewleya. Walenwa kgiyaklewaklerutokanchi, tseruwakyapgi, ga wa renekyapgi kiglerkakapagyoptotanrupa pejnuruneko kpashirine gixkaluneyma.33 Gi satuna neta sotanserojipjojita, gi koriteko, gigimkaluko. 34 Gixa koxa gimata tye nomyo nkam-rurewatya nalukanru chinanu ga wa gitaymalune koxachinanu. 35 Psolpotuyako nyimakgi, wane gixa kam-rurewlepotletinripa gimkata gipxakletna gigrokachine.Gimkata gishinikletlu Gitsrukaachi Geso tokanu. Walewane china, ‘Giglenshinikanyegitkaluru geneklewashat-achri yoptotachri pnute.’ ”

Mireto rungika Pawlo36 Wane chininitka, yoptsojita. Ragjigogneta pe-

jnuruneko wannayma. 37 Giyagni pejnuruneko tsruchiyaglu gixa. Kanopnojitluna Pawlo. Ramlutluna.38 Kachingajpotna wane chintokanutyawakna ma metgo-jityanpatkaluna. Rumotsamtatkaluna kanawyempotuko.

21Mireto yiya. Tiro rapoka

1 Wutspalamtyatkana, wyagapgatatka. Potuklegapogaya. Kowo wapoka. Waleprikgogne Rota wapoka. Wane

Yk 21:2 71 Yk 21:13gaya. Patara wapoka. 2Wukshiklo sato kanawa gitsroka.Winisi koprugatachropa. Wane wuptekatka. Wyagap-gata. 3 Pguje chininitka Supro. Wuknogamtlu. Wkeg-netesretate rawa. Suri gaya. Wapokatkalu Tiro. Gi rixanuwa kanawa wane koschekwunutiko. 4Wane wukshikyanaGitsrukaachi yimaklene. Payokgipregogne wane wu-tuka. Wanna wane chinru Pawlo Giwekikaluruya Geros-ale ma kanikinitipa. 5 Wpoyagkakgognetinitka, wyiy-atka. Pokchi suputalpotuko rumapwuna pejnurunekosuxone ga wa mturuneymananuko. Wanga wyoptso-jitatka. Wagjigognetatka. 6 Wungakakatka. Kanawawatskotatka. Wanna rawyawakna satokatka.

Susari Pawlo salwayegitlu Wilipi7 Tiro wuyakatyatka. Wpoyagkaka yagapgaletatka.

Tolemayta wapoka. Walukna moletkakachine. Wannayegi pagogne wutuka. 8 Waleprika gayatka. Susariwapoka. Wilipi Kiglerpotunanu Tokanchi ginkakle-tachripji wjigloka. Walenwa payokgipre chininri. Waleyegi wutuka. 9 Gepkoxamkoje wgenru. Maklojine.Tokanchi geneklewatachine.

10 Gi gepikgogne wane gawa. Gote yopikyana satutokanchi geneklewatachri Gakawo giwakatletachri.11 Runyegitwu. Rawlo Pawlo gishrikapchijremtarawa. Waleko gijixi rostutnawa Gakawo, ga wa gimyo.Wane china, “Giwekikaluru Kpashiri wane china,‘Goteyone Gerosale gajene wane rixa gosturejixanrunajeji tye gishrikapchijremta waneyalutu. Payinemyosamyokanruna.’ ”

12 Wyijnakotinri, wagjitlu wixa wane gajene koxaGerosale ma kanikinitipachi. 13 Giyagni Pawlo gigita,“¿Gi gixanatge nchiyaganata, gwamontakgajitno? Girixanu galpokomtachritkano gi wa gostutkalurupjepno,

Yk 21:14 72 Yk 21:24seyni nupninrikoxapa numkata gixkota Gerosaleya Git-srukaachi Geso giwakaya chinanu.”

14 Gi wumkata gishinikanutletinitkalu, pochketkawu.Wane wchina, “Wane gixkalurupa Gitsrukaachigishinikanru.”

Gerosale rapoka Pawlo15Walegognekaka giknoginitka, wuprukatka. Gerosale

wkanikatka. 16 Wixaymakoxna Susari gajene pimrineGitsrukaachi yimaklene. Raniikoxluna satu Gitsrukaachiyimakleru kapokotu, Mnaso, Supro gajeru. Waleymawane gawamta.

17 Gerosale wapokinitka moletkakachine gimuwata-chine yoptotwu. 18Waleprikgognewixayma jigloka PawloSantiyako yegi. Pejnuruneko tsrune gina. 19 Rali galuk-letinitkana, psolpotuko Pawlo ginkakna ptowruko waGoyakalu gixyawaka payineyegiyako wale kamrureya.

20 Wa yijnakotinitkana, rumalwutluna Goyakalu.Wane chinruna, “Petewa, wumole, gi pejnuwaragkananukta Goteyone galixachinetka. Pejnurunekomuchkopiranawyegitlu Tokanchi Yokanatkaluru.21 Wanna ginkaaka pixapirana: pixa gima yimaknapejnuruneko Goteyone payinetskala gwachine wannagitspalatyapatkalu Moysisinu. Wane pchingimata masajruka gistakletikotpatkana mturune; gixjetikwakama mixinitpatkana. 22 Giyagni ¿klu wanepa? Wagixolune gimkata gapatleta. Gi rixanu pejnurunekoyijnakyegitinipyi papokinritka. 23 Giyagni wane pixanuwa wchinyawakyi. Wanena wixa yegi gepkoxamkojejejine Goyakalu gipiryegitachine. 24 Panikanna nyi.Kpashiri pixkaako wannayma. Wanna chinanupwenutanu shishyajiwutikolupna. Pejnurunekogimatanu wa pixapirana runkaakana gikeenani, seyni

Yk 21:25 73 Yk 21:34pixa koxa wanepotuko gixanata. Pkamrutlu TokanchiYokanatkaluru. 25 Ga wa payine galixachine wyonyegitawa ginanshichkaluru yagluchisha geneekalurkakaya, gawa granchiya, ga wa gapoklewluya.”

26 Giyagni Pawlo ganikna jejine. Waleprikgognekpashiri rixka wannayma. Kpashiwakapji jiglokatka.Runkakletyaplu poyagkakikolgognekakapa kpashirinerixikolpatkana, satkaka genekashle giylatkalurupagenekikolupa.

27 Payokgipregogne nikawnakastsi, pimrine GoteyoneGasya gajene, wa retinrina kpashiwakapji, komyekan-shinikanutkana pejnuruneko gixolune yine. Kashich-luna. 28 Saplewjetna, “Jejine, Gisrayiline, gipxaka-nunwu. Tyetkanwa jeji pasretmnunanuka pejnurunekoginkaklewyegitachri, yine gapatachri, ga wa TokanchiYokanatkaluru koxa, ga wa tyepji koxa. WanepnuteKriykone yoshmaka kpashiwakapji. Tye kpashiwakagimuteru rixkaka.” 29 Gi rixanu muchikawa retjejetan-runa waleyma pokchiya Trogimo, Gigwiso gajeru. Wannakagwaklu Pawlo jiglookakyawaklu kpashiwakapji.

30 Giyagni pejnuruneko pokchi gajene yotaljeptaaji-taa rixna. Potowurutna yine. Kashichanruna Pawloni.Kpashiwakapji koshpakyaluna. Waneklu gipgyaptokakagishyatka. 31Ruylatanmakluna.

Runkakapka solalone gitsrukate, “Psolpokchiko Geros-ale yotaljeptaajitaa gixa.” 32Waneklu solalone gitsrukateganikna solalone ga wa ksolaloterune. Rasukamtna.Gixolune yine yegi rapokna. Giyagni retkana, solalonegitsrukate ga wa solalone, kaspuka giylaklemtluna Pawlo.

33 Giyagni rapokinitka solalone gitsrukate, kashjixlu.Rostujixanru gepitsa yowumatsaya. Repomgalu gi gix-achrini, ga wa klu kamruta. 34 Wa gixolune pnumnuchina sapletna. Gi rumkata gimata jemletlu galikaka wa

Yk 21:35 74 Yk 22:4sejrewakchi chinanu. Giyagni gitoko ranikjixatkalu so-lalonepji. 35 Gatskopije rapokinitka. Wane rixa koschek-letatkaluna solalone psolmuchkonuko yine kamrutanruchinanu. 36 Gi rixanu gixolune gwagajxigitna. Saple-wananumtna, “¡Puylaganru!”

Pawlo gagjitlu wa ruchichikolupa ruykoyegitinwa37 Yoshmaakastsitkalu Pawlo solalonepji, wane chinru

solalone gitsrukate, “¿Gi ge munanshichkotni wa papi-rana nunkakyapyi?”

Wale wane china, “¿Pumatluge Kriyko tokanu? 38 ¿Gige Gigipsyo gajerukyi pixa, wa muchikawako gepkox-amkoje waragka jejine kgiylalewaklerune pkomyekan-shinikanuta; yineru mwiyawakanu panikna?”

39Wane china Pawlo, “Gita galikakni jeji Goteyno, Tarsogajerno, pokchi kapiranyegiru Surisyasretaya. Giyagninagjityi puchichyapno yine nunkakinripa.”

40 Giyagni wale gichichlu Pawlo. Gatskopije tunwatawale. Yotukamyota pochke rixinripna yine. Wa pochkepotu rixinitkana, Gewreyone tokanu yanumatya. Wanechina,

221 “Jejine, nomolene, tsrune, gyijnakotanunno.

Nuykoyegitnawa xani gixyegiya.”Pawlo giykoyegitnawa yine getanu

2 Jeminitkana Gewreyone tokanu yanumatinna,pochkepotutkana. Wane china, 3 “Gita galikakniGoteyno. Tarso gishpakyachrino Surisyasretaya. Tyepokchi ntseruwakika Kamalyoyegiko. Wanepotukoyimaakalurno Tokanchi Yokanatkaluru wutsrukatennichinyawaka. Muchkopiranawatachrino Goyakaluya,pejnurunekgi gixako pixka xani. 4 Gita kojwakjenatna

Yk 22:5 75 Yk 22:14tyegapo yapachine rupninpotunanukna. Nostutna.Yoshmakjetikowaka nsamyokna jejine ga wa suxone.5 Wa wane nixatka sasertotene gitsrukate potu walenwanetjeru, ga wa pejnuruneko tsrune. Wanna yeginagjityalo kiruka wumolene chinanu. Tamaskomkanyanu, Gerosalemka nanikyapna gostutkalune wanegwanatachine saletkalunepmaka.

Runkakletlu kashrijetanshinikanutikolupirana6 “Wane rixatka, nyanatini, Tamaskostsi napokini,

ganikajgogneni walegnapunanu yochigyegitno tengognegajeru yochigatachri. 7 Chiji napokana. Nyijnakotlu satutokanchi wane nchinjeru, ‘Sawolo, Sawolo, ¿klu chinanupkojwakno?’

8 “Giyagni gita gigita, ‘¿Katyi Pixa, Gitsrukaachi?’“Wane chinno, ‘Gitni Geso, Nasare gajeru, pixa ko-

jwakanruno.’ 9 Gitaymalune retluna galikakni yochigat-achri. Pikanna. Seyni gi wa jemluna wa nuynumsatjerutokanu.

10 “Wane nchina, ‘¿Klu nkamrutanu, Gitsrukaachi?’“Gitsrukaachi wane chinno, ‘Palnanu. Tamasko pyanu.

Wane punkakiko pejnuruko putakikolupa pkamrutan-rupa.’ 11Gawagitnitka gi netanatkawale gatajnu yochiglechinanu. Gitaymalune kanjimtno. Tamasko napoka.

Ganani salwayegitinripirana runkakleta12 “Giyagni satu Ganani, jeji kgipashiregolu Tokanchi

Yokanatkaluru chinyawakpotuko, kiglepiranyegiru pe-jnuruneko Goteyone yegi wane gwachine. 13 Runyegitno.Tunwata. Wane chinno, ‘Nepuru, Sawolo, petanutka.’Wanekluyakawa netatkalu.

14 “Wane china, ‘Wutsrukatenni Goyakalutemuchikawako yokgitatkayi pumatyaplu Walegishinikanru. Petyakoxaplu wa Poyagkakachri.

Yk 22:15 76 Yk 22:26Pyijnakotyakoxaplu tokanu ginamaya. 15 Gi rixanu Walegipgujtatachripyi payinmnunanuko yegi petanrupiranaga wa pyijnakotanrupirana. 16 Ga wa xani ¿klupyoxigikanatya? Palnanutka. Pkatkotka. Pmukochiregerkikalurpatkayi. Pkoschekgiwakatanutkalu.’

Wale chanixikolu wa payine yegi runkaklewatinripa17 “Wane nixatka. Gerosale nsatokatka. Kpashiwakapji

nagjigognenatyatka. Nushpakanshinikanuta. 18 Netluwane nchinjeru, ‘Pshiretanu. Giyampotu pyanutka Geros-aleya. Gi rixanu wanna gi yopto gipgujtaletanyi Gitaya.’

19 “Wane nchina, ‘Gitsrukaachi, wanna gimatayoshmakjetikwaka nyoshmakjenatna Pixa galixachine.Nkochipjetna ginkaklewakapjikakaya. 20 PupgujtatjerniGishtuwni giylatkoklununa wane koxa ntunwanata gita.Nugleretlu. Numretamkatna wa ruylatjene.’

21“Wane chinno, ‘Pyanutka. Gi rixanuGita yokanatanyiwajra payine yegi.’ ”

Girukotka Pawlo wa ksolaloteruya22 Yijnakotluna wale tokanchi chininpotunanuko.

Waneklu saplewpotutna. Wane chinna, “Tye chijigkoninri wane gixachri. Gi rumkata giwekleta.”

23 Saplewjetna. Ruknopxemkatna. Yoptepagitna.24 Solalone gitsrukate ranikjixlu solalonepjigruko. Wanechinawa kochipjetikolupa, repomsatko, rumatikolupa kluchinanu wane rixa saplewjeyegitluna. 25 Nikchimtatsayakanraakakanatluna. Pawlo wane chinru ksolaloteru wanegwanatachri, “¿Munanshichkotlege gkochipjetyaplu satujeji Romano muklukanuwnayegjixkotuko?”

26Giyagni ksolaloteru yijnakotinitkalu, wane ya. Runk-akaplu solalone gitsrukate. Wane china, “¿Gi pixanu? Girixanu Romanni tye jeji.”

Yk 22:27 77 Yk 23:427 Wane ya solalone gitsrukate. Wane chinru,

“Punkakanno, ¿pixni Romanyi?”Wale wane china, “Gigi.”28 Solalone gitsrukate gigita, “Tsru wenru napkapyalu

Romano nutakikolu.”Ga wa Pawlo wane china, “Seyni gita wane nixa gish-

pakleta.”29 Giyagni waneklu rutspalamtyatkaluna saletjenep-

maka. Ga wa solalone gitsrukate koxa pika, rumatinriRomano rixinri, ga wa rostujixyalu.

Jemanshinikankakjetikowaka tunwatya Pawlo30 Waleprikgogne raluka gimatleta galikakni klu chi-

nanu jigyegitluna Goteyone. Koshpirokjixatkalu rostu-tikolu. Repukatkana tsrukakalune sasertotene ga wapejnuruneko jemanshinikankakjetikowaka gajene. Raw-patkalu Pawlo. Wanna yegi rutaklu.

231 Giyagni Pawlo yopukgatna jemanshinikankak-

jetikowaka gajene. Wane china, “Jejine, nomolene,muklukanuwnanshinikanutkatno wa nixjetyawakaxanigognenanu Goyakalu getanu.”

2 Sasertotene Gitsrukate potu Ganani towutna walestsigwanatachine giylaknamatyaplu.

3 Giyagni Pawlo wane china, “Goyakalu giylakanmakyipixa, prijeru galatatkaluru pixkalutyi. ¿Pixatuplanatachrirayge putakyagokyegitno TokanchiYokanatkaluru chinyawaka, ga wa TokanchiYokanatkaluru mchinyawakanu puylakjixnoge?”

4 Wane gwanatachine wane china, “¿Pyangalge saser-totene gitsrukate potu Goyakalunu?”

Yk 23:5 78 Yk 23:125 Giyagni Pawlo wane china, “Gi numata, nomo-

lene, wa sasertotene gitsrukate potu rixinri. Gi rix-anu yonatkalurni, Gi wa gektutu tokanchi pchinyegitanrupunerune gitsrukate.”

Rugjekaktokanutna Gwariseyone ga wa Sariseyone6 Giyagni Pawlo gimatinri pimrine Sariseyone rixinri,

ga wa pimrine Gwariseyone jemanshinikankakjetikowakasaplewatya, “Jejine, nomolene, gitni Gwariseyno,ga wa Gwariseyone wgenno. Nalixkalchinanruyotunkakikolupna gipnachine, gitni wa giklukanuw-nayegjixkalurno.”

7 Wane chininitka rugjekaktokanutna Gwariseyonega wa Sariseyone. Gixolune kotspalanshinikankaka.8 Sariseyone wane china maleshlu yotunru, gi wa Goyaka-lutowreruko, gi wa giwekikaluruko. Seyni Gwariseyonegipgujtatlu gepiko wane.

9 Tsru saplechi rixna. Palnana yonchikgapineGwariseyonesreta gwachine. Yawrotna. Wane chinna,“Gi satuna gektutu wukshikyalu tye jeji. Gikta xani wagiwekikaluru giynumatinri waka Goyakalutowreru.”

10 Tsru yagotkaklu wane rixinri, solalone gitsrukatepikana kochnokakyapluna Pawlo. Giyagni repukna so-lalone. Kashjixlu wanna ganikajiteya. Solalonepjigrukoranikjixlu.

Gitsrukaachi giglenshinikanutlu Pawlo11 Waleprikyechno Gitsrukaachi tunwastsitlu. Wane

chinru, “Kiglenshinikanupyi Pawlo. Gi rixanu Gerosalepupgujtatiniko pixkano waneko pixka pumkata gipguj-taletno Romaya koxa.”

Pawlo jiigkakyegitachine kamakpiratnamkawana12Gogi chininitka pimrineGoteyone jiigkaka. Kamakpi-

ratnamkawana. Wane chinna ma muylatkangimapluna

Yk 23:13 79 Yk 23:21Pawlo gi nikanna, gi ruranna. 13 Gepkoxamkojmolepnutna jiigkakachine. 14 Tsrukakalune sasertotene gawa tsrune yegi yana. Wane chinna, “Wkamakpirat-namkawa gi ptsotsotajiko wnikloknijitutanu wma ka-makatkanupluchi Pawlo. 15 Giyagni wa xani gixa wajemanshinikankakjetikowaka gajeneyma ginkakanru so-lalone gitsrukate, koshpakyegitangi wanepotuko galukagimatlepgutatanru pagixanupirana waleya. Ga wa wixama mapookanuwa galpokotachinepwu wuylatyaplu.”

Pawlo palikleru yijnakyegitlu yogimagnaputyawakapluna16 Giyagni Pawlo palikleru yijnakyegitlu yogimagna-

putyawakapluna. Wane ya. Solalonepji jiglokamta. Runk-akatkalu Pawlo.

17Giyagni Pawlo tomgalu satu ksolaloteru. Wane china,“Panikanru tye makluji solalone gitsrukate yegi. Gi rix-anu waneylu papirana runkakyaplu.”

18 Giyagni yoptotlu. Raniklu solalone gitsrukate yegi.Wane china, “Wa gostutkaluru Pawlo tomgano. Ragjitnotyemakluji nanikyegityapyi. Waneygimlu papirana runk-akyapyi.”

19 Wa solalone gitsrukate kanjimtlu. Kegnete ya wan-napje. Repomgalu, “¿Klu waneyyi punkakyapno?”

20 Wane china, “Wa Goteyone jemkaka ragjitanyinawa yechikawa pkoshpakyaplu Pawlo jemanshinikankak-jetikowaka yegi. Wanepotuko raluka gimatlepgutgi-matanruna pagixanupirana waleya. 21 Giyagni gi pal-ixanna pixa. Gi rixanu gepkoxamkojmole pnute jejinewannanune yogimagnaputlu. Wanna kamakpirjetnach-inwa ma niikanupna, ma murkanupna ma muylatkanu-plunachi. Xani ralpokotatkana. Kagwakluna ptokanu.”

Yk 23:22 80 Yk 23:3222 Giyagni solalone gitsrukate yokanatatkalu makluji.

Rujretlu, “Gikena pma munkakinitipa wa punkakapy-atkano tyepirana.”

Galpokjixikowaka wa gitsrukaachi Wilisi yegi ranikikolupaPawlo

23 Gepi ksolaloterune tomga. Wane china, “Galpokjix-anna gepi pacha solalone gokaynona Susari yinripna, gawa payokgipremole kawalyo kyapaklerune, ga wa gepipacha kchokorejerune. 24 Gwapanna kawalyone Pawlogwamtanropa. Kigle gapokle gixkakanru GitsrukaachiWilisi yegi.”

Kiruka Wilisi chinanupa25Yonatlo kiruka wane chinyawaka:

26Gitni Klawtyo Risyano.Wa kshinikanuru potu Gitsrukaachi chinanupa Wilisi.Nalukgiwakatyi.27 Tye jeji, Pawlo, Goteyone kashichanruna, ruylatan-

rupmakna. Solaloneyma napyegitlu. Nkosh-paklu. Gi rixanu numatatkalu Romano rix-inri. 28 Naluka gimatletinri klu chinanu jigye-gitluna. Jemanshinikankakjetyawakna naniklu.29 Nukshiklu wa jigyegityaluna Goteyone gepom-salkakapiranaya Tokanchi Yokanatkaluruya wan-nanu. Gike jigyegityaluna rupninri chinanupaga wa rostutikolupa. 30 Wa nunkakapkoklunutkajemanshinikankakatkana waleya, wanekluyakawanyokanatatkalu pixa yegi. Nunkakna jigyegitjenerunkakyapyina waleya.

Seyoka.Wilisi yegi samyokika Pawlo wa Susariya

31 Solalone ganikatkalu Pawlo rixa towutikowakna.Goyechno Gantipatri ranikluna. 32 Waleprikgogne

Yk 23:33 81 Yk 24:8Pawloyma ruchi yaletkatkana kawalyo yapachine.Solalone satoka gipjigrukna. 33 Susari rapokinitkana.Kiruka renekatkaluna gitsrukaachi. Wale yegirutaakoxluna Pawlo. 34 Gitsrukaachi getyongatatkalokiruka. Repomgalu ginakasreta gajerunanni.Rumatinitka Surisa gajeru rixinri, 35 wane china,“Njemanyi runinipna wa pjigyegitjene.”

Girorepji, tsrupji, girukotjixyatkalu.

24Tertolo jigyegitlu Pawlo wa gitsrukaachi yegi

1 Pamyogogne giknoginitka yopikatka Sasertotene Git-srukatpotu Ganani, pimrine tsruneyma, ga wa satuktokanuwakleruyma, Tertolo. Runkakletluna Pawlopi-rana gitsrukaachyegiya. 2 Tomgaka Tertolo. Yinuwakajigyeglewleta. Wane china, 3 “Ga wa pixa chinanu kiglegwashlepotwu. Gixopirana giglepokotka yinyegiya pyan-shinikanugnaplewle chinanu. Psolgogneko, pasretm-nunanuka wyoptotyalu, psolpotuyako wpoyagnutjetyi,kanshinikanuru potu Wilisi. 4 Ga wa nma mumalet-potutyanupyi, nagjityi pyijnakotyapwu pshinitsonu wapixjetyawaka potukalyi.

5 “Gi rixanu wukshiklu tye jeji kojwakpotlewjetachri.Yagotkaklu palnakakjetachrini wa pejnuruneko Gotey-oneyegkaka psolchijiyako. Walenwa Nasarenone mkojechinkalune kosekachri 6 Kpashwakapji gimuteru rixkak-maka. Wkashichanru. Waluka gitakyagokleyegitanruTokanchi Yokanatkaluru wixanu chinyawaka. 7Ga wa so-lalone gitsrukate Risya gapyegitwu. Psolmuchkonuyakowumyo konyawu. Yokanatna jigyegitjene pixa yegiyinripna. 8 Pixpotuko gepomsatanru, pumkata gi-matletyaplu pejnuruko tyekakapiranaya wjigyegityalu.”

Yk 24:9 82 Yk 24:209 Pajigyegitkolutu rixluna Goteyone. Wanepotuko

chinruna tyepirana.

Pawlo giykoyegitnawa Wilisi yegi10 Gitsrukaachi towutlu Pawlo yanumatinripa. Giyagni

Pawlo gigita, “Gi rixanunumata gixowalapu kgitakyagok-lewakleryi nyi yinyegiya, kiglenshinikanurno nuykoye-gitinwa. 11 Gi rixanu pixa gimkata gimata jemletlugi wa pamole gepgognepnutewani Gerosale nkanikinrinyoptsojityeglewtapinripa. 12 Gi wa rukshiknona sat-uyma nugjekaktokanutinri kpashiwakapjiya. Gi koxarukshiknona yagotkaklu palnakakachrino, gi wa ginkak-lewwakapjiyako, gi wa pokchiyako. 13 Gi rumkata gi-matkakletlu xani wa jigyegityanona. 14 Tye nupguj-tatnawa pixyegiya, rixgapotyawaka wane chinka pnukogixachri yimaklewlu, wanepotuko nixa kamrurewye-gletlu nutsrukatenni Goyakalute. Nalixlu ptowrukakakoTokanchi Yokanatkaluruya ga wa tokanchi genekle-watachine kirukateya yonatkaluru. 15 Goyakalu nk-agwakyalu waneplu yotunru gipnachine chinanu, poy-agkakachine ga wampoyagkaakane. Wale koxa kagwaknawanna. 16 Wale chinanu nmuchkotnawa psolpotuyakomuklukanuwnanshinikanutkatupno Goyakalyegiya ga wayinyegiya.

17 “Giyagni gixo walapu giknoginitka wane nyanenekashatyapna kwamonurune nonerune, ga wagenekashlukaka nanikinripa. 18 Kpashiwakapjirukshikyanona pimrine Gasya gajene Goteyone.Kpashiri nixkaaka. Gi wa gixoluneyma, gi wagejnugimalewanatachineyma rukshiknona. 19 Wannagimkata gewi gwaleta pixa yegi jigyegitannonawaneyna chininipna gitapiranaya. 20 Wannako gimkataginkaklewleta wa pagixanu mpoyagkaakotu retinnona

Yk 24:21 83 Yk 25:2wa jemanshinikankakjetikowaka ntunwanatini.21 Walepje getko satu tokanchipje wa nsaplewatinriwanna ganikajite ntunwanatini. Wane nchina,‘Yotunkakikolupna gipnachinepirana gitni wagiklukanuwnayegjixkalurno xani gixyegiya.’ ”

Wilisi kagwakjixna ma menekanshinikanutkanuwa22 Giyagni Wilisi yijnakpiranatinitkalu kagwakjixna, gi

rixanu rumatpotutlu wanna Pawlo galixlepirana. Wanechina, “Wa yopikinipa wa solalone gitsrukate Risya, nu-matpotutanu gixapirana.”

23 Giyagni yokanatlu ksolaloteru Pawlo girukotinripa.Kayaagostureko rixatkaluna. Gi wa rumaletkona gimo-lene rupxakjenepa.

Gi gepiikata repuklu Pawlo wa Wilisi24 Pagognetnakni runa Wilisi Trosilayma ganunro.

Walanwa Goteyo. Pawlo tomga. Yijnakyegitlu galixluGeso Kristoya. 25 Poyagkaklupirana ruynumsatlu, ga wagirukotmanrewlupirana, ga wa giklukanuwnayeglupapi-rana. Pika Wilisi gitsrukaachi. Rugita, “Pyanutka xani.Kagogne nchininipa nepukanyi.”

26 Kagwaakoxlu Wilisi renekikolupa sroschi Pawlo chi-nanu kaspukyaplu. Giyagni gi gepiko kata repuklu.Ruynumsatlu.

27 Gepi walapu giknoginitka, Porsyo Wisto kashri-gatkalu Wilisi. Ga wa Wilisi galuka gimutletna Goteyone.Giyagni ruknokamtatkalu gostutkaluru Pawlo.

25Goteyone jigyegitlu Pawlo Wisto yegi

1 Giyagni walesreta rapokinitka Wisto. Mapgognechininitka Susari kanikya. Gerosale rapoka. 2Runkaklunatsrukakalune sasertotene ga wa wanna potu Goteyone

Yk 25:3 84 Yk 25:12

Pawlopirana. Ragjitluna. 3 Ragjitluna rupxakikolupnaPawlo chinanu. Gerosale ranikjixyaplu. Yogimagna-putyatkaluna gatnugapoya ruylatyapluna. 4 GiyagniWisto gigita wa Pawlo Susari girukotikaluru, ga wawaleko pshinitsonu yanutka. 5 Wane china, “Giyagni wagixa gimkatachine Susari giyopikanu. Gjigyegitanru wawaneya chininipa pagixanu mugletu wa tye jeji.”

Pawlo gapguwyegitlu Susa6 Wanna yegi rawanata yokgipgognepje ga wa pamol-

gogne getko. Yopika. Susari ya. Waleprikgogne gi-takyagoklewjetikowaka tuplata. Rawapjixatkalu Pawlo.7 Rapokinitka wale, Gerosale giyakatyachine Goteyonesajruklu. Runkaksayempotutluna gektutpotupirana. Girumkata gipgujtaletluna galikaka rixinri.

8 Ruykoyegitnawa Pawlo. Wane china, “Giketsotaji waTokanchi Yokanatkaluruko Goteyonenu, gi wa kpashi-wakapjiko, gi wa Susako mugletu nkamrutya.”

9WaWisto galuka gimutletna Goteyone. Giyagni Pawlorugita. Wane china, “¿Gi ge paluka kanikleta Gerosale?Wane nutakyagokinyi tyekakapirana.”

10 Wane china Pawlo, “Wa Susa gitakyagok-lewjetyawaka ntunwatanu. Wane numkatagiglepokletikolupa nutakyagokikolupa. Gikena mugletunkamrutkamka Goteyone, wa pixa gimatpotutyawaka.11 Gi rixanu wa mugletu nkamrutmaka ga wapagixanu nupninri chinanupa, gi wa nkegemganma mupninitipmaka. Seyni malesha chinini wajigyegityanona gikena gimkata samyokletno wannayegi.Napguwyegitlu Susa.”

12 Giyagni Wisto giynumsatna jemanshinikankak-jetikowaka gajene. Rali giynumsaletinitkana, wane china,“¿Papguwyegitluge Susa? Susa yegi pyanu.”

Yk 25:13 85 Yk 25:23Wisto ginkaklu pogirchi Gakripa Pawlopirana

13 Pagognetnakni pogirchi Gakripa ga wa WirnisaSusari rapokna. Wisto ralukinripna. 14 Gixgogne wanerawinitkana, Wisto ginkaklu pogirchi Pawlopirana. Wanechina, “Waneru satu jeji Wilisi giknokamtanru gos-tutkaluru. 15 Gerosale nyini, tsrukakalune sasertotene gawa tsrune Goteyone ginkakno walepirana. Ragjiyegitlunaruklukanuwnayegjixikolupa.

16 “Wanna nugita, gi wa rixjetyawakna Romanone wasatu yineru samyooko wale ma metgojitkanuwana jigye-gitjene wuchichyaplu ruykoyegitinipwa jigyegitikoluya.17 Giyagni gewi runinitkana pejnurunemnuni, gi nkag-wakjixajitna. Waleprikgogne gitakyagokikowaka ntu-plata. Nwapjixlu jeji. 18 Rapokinitkana jigyegit-jene gi satuna jigyeglewlu mugletu ranikna, wa nkag-wakanrumka. 19 Satupjeru waneyna waleya gepom-salewlukaka rupashichanruyna, ga wa satu Gesopi-rana gipnachrinatka wa Pawlo gipgujtatyalu giwekachririxinri. 20 Gita gi numatanshinikanuta wane pixka-lutu gepomsalewlupiranaya. Giyagni wane nchinrugikta Gerosale raluka yaleta ruglepokyegitikolupa, ru-takyagokikolupa tyepirankaka. 21 Wa Pawlo gapguwatarumretikolupa Pogirchi Gakosto gimata getjerewatin-rigognepotunanuko. Giyagni numretjixlu Susa yegiyokanatkoklunpotunanuko.”

22 Giyagni Gakripa wane chinru Wisto, “Gita koxagaluka yijnakletlu wale jeji.”

Wale wane china, “Yechikawa pyijnakotanru.”Pawlo ganiika Gakripa yegi ga wa Wirnisi koxa

23 Giyagni waleprikgogne runa Gakripa ga wa Wirnisikoxa. Tsru pogirewlu rumupgujewnana. Jiglokjetikwakarapokna, solalone gitsrukateneymananuko, ga wa jejine

Yk 25:24 86 Yk 26:5wanna potu pokchi gajene. Wisto gwapjixlu Pawlo.24Wane china Wisto, “Pogirchi Gakripa ga wa pejnurunejejine wixaymalune, getanru tye. Pejnuruneko gixoluneGoteyone jigyegitluna gita yegi Gerosaleya ga wa gewikoxa. Wane china saplewjeretna ma muwekinitpatka.25 Ga wa gi satuna numata jema rupninri chinanupa,ga wa waleko gapguwyegitlu Gakosto. Giyagni wanenixa gishinikleta yokanatkalurupni. 26 Gi wanepotukowaneyno walepiranaya nyonyegityaplu wa gitsrukaachi.Giyagni nkoshpaklu gixa yegi. Pixpotuko galikaka,pogirchi Gakripa, wa repomsatkoklunpatka waneyapnotokanchi nyonatanrupa. 27 Gi rixanu gita goya seprolok-lunwa gostutkaluru yokanatkoklunchi munkaklewyegit-kotuko klu chinanu jigyegitka.”

26Pawlo giykoyegitnawa Gakripa yegi

1 Giyagni Gakripa wane chinru Pawlo, “Pumkataginkakleyegitnawa.”

Giyagni Pawlo yotukamyota. Ruykoyegitnawa,2 “Pogirchi Gakripa, npoyagnutlu wa pixyegiyanuykoyegitinwa xani ptowrukopirana wa Goteyonejigyegityano. 3 Galikakakni. Gi rixanu pixni wa Goteyonegixjetyawaka ga wa repomsalewlekakna gimatachriyi.Giyagni nagjityi mapognanutupyi pyijnakotyapno.

Gi rixpokotyawaka Gwariseyo rixinri4 “Gi rixanu nmaklutinyakawa nixjetyawaka muchik-

awayakawa nonerunetskalaya ga wa Gerosaleya, pe-jnurune Goteyone gimata. 5 Muchikawayakawa ru-matnona wanna, wa raluka gipgujtaletinipmaknona,wa wanepotuko gixa yonogletachine wixanune mkoje

Yk 26:6 87 Yk 26:15pixkalutunanno Gwariseyonanno. 6 Ga wa xani kag-wakikolu chinanu Goyakalu gipiratanru wutsrukatenniyanutunwata nutakyagokikolu. 7 Wale kagwakikolu kag-waka gapkapletna wpamolegepinerutene, Goyakalu kam-rurewyempotutachine gogi ga wa goyechno. Wale kag-wakikolu chinanu Goteyone jigyegitno, Pogirchi Gakripa.8 ¡Gaa! ¿Gixa goya gayroklurge gixkaklukoya wa Goyakaluyotunkakanna gipnachine?

Kristonune kojwaka Pawlo9 “Giyagni gita galikaka gishinikanuwtapa numkata

kamrureta gixo nkamnixyaplu giwaka Nasare GajeruGeso. 10 Tye nkamrutapa Gerosaleya. Gitaakalurunannotsrukakalune sasertoteneya. Yoshmakikwaka nushyaye-gityana gixo kpashirine. Ruylatkoklunutkana, nugita gita.11 Gi gepiko kata pejnuruko ginkaklewawakapjikakayansaletjetyana. Psolmuchkonuko nertatna mupashireg-nuchi chininripmakna. Gimtuwnananumtachripotnowanna chinanu. Nkojwakananumtna pasreta gajerkakapokchipotunanuko.

Yochigatachri wa Tamasko gapokgapotachriya12 “Wane nixananumtini, Tamasko nyinitka. Nu-

taaka ga wa waneyno kiruka nyokanatikolu tsrukakalunesasertoteneya. 13 Pogirchi, ganikajgognetkani gatnu-gapo netyalu tengogne gajeru yochigatachri, tkachi gata-jnu pnute. Ratajiwnayegitwu gita ga wa numotsane.14 Giyagni chiji wapokana pejnurunnikwu wixni. Satutokanchi nyijnakota Gewreyone tokanuya nuynumatjeru.Wane china, ‘Sawolo, Sawolo, ¿klu chinanu pkojwakno?Pixnanniko kachinolu pixnanwa pakaxjerewatana yowu-majri pixka.’

15 “Wane nchina, ‘¿Katyi Pixa, Gitsrukaachi?’

Yk 26:16 88 Yk 26:24“Wane china Gitsrukaachi, ‘Gitni Geso wa pixa

kojwakanruno. 16 Seyni palnanutka. Ptunwatanu. Girixanu tye chinanu nupgujewnayegityi nutakyapyinotowrerupyi ga wa gipgujtalewatachripyipetanrukakapirana ga wa nupgujewnayegityapyipirana.17 Nkoshpakanyi yinyegiya ga wa payinyegiya, wawanna yegi nyokanatanyi. 18 Rumrekgakakikolupnapanene, ruprotakinripna, mapshagwaka rushpakinripna.Pokamlawaka yigatinripna; Satanasyo girukotle-watyawaka rushpakinripna; Goyakalu yegi yigatinripna;kaspukmukochiretikolupna, ga wa waneya rixinripnakpashirine gixkakaluneyma, gi rixanu ralixnona Gita.’

Gi wa malixkotni wale wa tengogne gekakgitikaluru19 “Giyagni, pogirchi Gakripa, gita gi wa malixkatno wa

Goyakalu gekakgityano. 20 Seyni wa Tamasko gwanat-achine gapka, ga wa Gerosale gajene, ga wa psolusre-tako Gote gajene, ga wa payineko nunkaklewyegita ren-shinikanutinripna. Kashrijetikolupna Goyakalunune rix-inripna, genshinikanutachine kamrure pixkapotuko kam-rutinripna. 21Wale chinanu Goteyone kashichno kpashi-wakapjiya. Ruylatmaknona. 22 Giyagni Goyakalu gipx-akalchinanno, xanigognenanu nomkagi gipgujtalewleye-gitna mturune ga wa tsrune. Gikena nchina wanepnute.Tyepjeni tokanchi geneklewatachine chinyawaka ga waMoysisi chinyawaka ginachripa. 23 Tokanchi ginkakle-tachine ginkakletlu wa Kristo salewninripa. Walenwamuchinanu gapka yotunotachripa gipnachinetskalaya,yine yegi runkakletyaplu pokamlalu ga wa payinyegiya.”

Pawlo chanixlu Gakripa ralixinripa24 Wane china giykoyegletnawa. Giyagni Wisto tsru

tokanu rixnawa. Wane china, “Seproluktayi, Pawlo. Gigepika Tokanchi Yonatkaluru pumatinri seprolookakyi.”

Yk 26:25 89 Yk 27:225 Wane china Pawlo, “Gi wa seproluno, kshinikanuru

Wisto, seyni tokanchi galikakpotunanu kanshinikanurunyanumatya. 26 Gi rixanu, Pogirchi, pumatlu tyekakapi-rana. Pixa getanu koxa nyanumsata pgujetanwaka. Girixanu gi nkagwaklu yogimatika wale. Gi rixanu gi wakegnete kamrutikalurni wa tye. 27Pogirchi Gakripa, ¿gi gepalixna tokanchi geneklewatachine? Numatyi palixinri.”

28 Giyagni Gakripa wane chinru Pawlo, “Ptsotsotajimagata pushinikanutyano Kristonu nixinripa.”

29 Wane china Pawlo, “Nagjitlu Goyakalu wa ptsot-sotajiyako ga wa gixpotuyako pixa ga wa pejnurunekonyijnakotjene wa xani, gitako pixka gixachinetkani, seynitye gosturutsapje gi waneyapgi.”

Gakripa goya30 Rali wane chinretinitka Pawlo tyepirana, Pogirchi

palnatka, ga wa gitsrukaachi, ga wa Wirnisa, ga wawannayma tuplanatachine. 31 Wa ruxrikamtinitkana,wannakakluko wane chinkakna, “Gi satuna kamruta tyejeji rupninri chinanupa, gi wa rostutikolupako.”

32Giyagni Gakripawane chinruWisto, “Tye jeji gimkatakaspukletkamka ma mapguwyegitkanumkalu Susa.”

27Roma yokanatkaluru Pawlo

1 Giyagni wa rutaaka wyagapgatinripatka, Gitalya gay-inripatka. Ksolaloteru Golyo giwakatletachri, Gakosto so-lalotene yegi gwachri, samyokatkaluna Pawlo, ga wa pim-rine gostutkalune waleyma. 2 Giyagni watskotatkalo satotsro kanawa potu Gatromentina giyakatyachro. Gasyapokchikaka galuka yaletachro. Wutspegatka. WixaymaluGaristarcho, Tesalonika, Masetonyasreta gajeru.

Yk 27:3 90 Yk 27:133 Waleprika Sito wutspakatka. Golyo kigle getle

rixlu Pawlo. Ruchi yaletlu, ralukanune yegi yinripa,rupxakyapluna. 4 Wane wutspegyatka. Suprokniprekatukasretate gayapamta. Gi rixanu kannipgyalugakaxrikamtwu. 5 Surisya Wenne ga wa PampiriWenne gayapamtatka. Mira wapoka Lisyasreta pokchi.6 Ksolaloteru wane gikshikyalo sato tsro kanawa potuGalegantri giyakatyachro, Gitalya yachropa. Walapokotwu. 7 Gi gepikgogne wyagapgata yiglepotuko.Wixasha gapokleta Knito ginaple. Gi kaspukapanwukannipgyalu. Kretatlapga wyapamta Salmostsi. 8 Kyaprepotu gayinri. Wapoklu Kigleru Yopjewaka chinikowaka.Wane gi gowukaylu Lase Pokchi.

Pawlo giykole mjemkotu9Gi gepikgogne wuknokakatka. Kyowiklu yagapgalu, gi

rixanu ruknogatkawa gogajirewlugogne. Pawlo giykotna.10Wane chinna, “Jejine, netlu tye yagapgalu waneplu tsrugimtuklupa ga wa tsru gamgalupa, gi wa wunruchipjeniga wa kanawa koxa, seyni wuwekinriko koxa.”

11 Ga wa ksolaloteru galixna kanawa ganikachritokanu ga wa kanawateru, wa Pawlo chinyawakapnute. 12 Gi kiglepokyopjewakleru wuknokakyapluginapu. Gixo gishinika yaleta waneya, gikta rumkatagapokletluna Winisi, wane wuknokakyaplu ginapu,Kretakniprekla yopjewakle, tkachi kegnetesretateswajiga wa potuklesretateswaji giyakatyachrinnipgyagapokannipgyajetyawaka.

Jiweylunnipgya pixkalutu13 Tkachi kegnetesretate ruyakannipgyatya. Yigle-

potuko rajpopokannipgyata. Kagwakluna waneyatkana

Yk 27:14 91 Yk 27:26wa rushinikanruyna. Kosetatkaluna tsataprena. Kre-takniprekawnaga yana. 14 Gowukshini rapyegitlo kan-nipgyalu jiweylunnipgya pixkalutu, Geroklito giwakan-nipgyani. 15 Tushatkapka kanawa. Gi tumkata yop-toretlu kannipgyalu. Wetashatatkalo. Gayashatatka.16 Satu mturu kanipreklu, Klawta giwakatletachri, wu-knogamta. Wixasha gimkatle gishatkapletlo mturokanawa pokotkaluro. 17 Wala ranikinitkana. Wane rixagigleretanutkalona tsro kanawa. Rapatlona. Surtes-loji pika gapokletna. Jijrukluna mkachrichrata. Wanewixa gayashletatka. 18 Giyagni wyowjeyempotutana.Waleprika ruknopjegawunnutanatkana. 19 Waleprikapotu wumyoypotuko wuknokgachratatyatkalu kanawayaninri. 20 Gixgogne gi pgujru tkachi, gi katagiriko.Wunnewgognenatana. Gike kagwaakatka wanepnutewushatkapikolupa.

Pawlo giglenshinikanutna rumotsatjene21 Gixgogne wogajirewatanatka. Giyagni Pawlo wanna

ganikajite tunwata. Wane china, “Jejine, galikaka gixagimkata galixletkamkano. Gimka Kreta wutspeginnichi,ma munyegitkanimkawu tye gimtuklu ga wa gamgalu.22 Ga wa xani nuykotgi kiglenshinikanupgi. Gi rixanu gisatuna gixa gamgagiwekletanu. Seyni kanawapje gam-ganu. 23 Gi rixanu tyeyechnoni gita yegi rapoka Goyaka-lutowreru. Wa Walenno gita. Wale nkamrurewyegita.24 Wane china, ‘Pawlo, gi pikanutka. Susa yegi pumkatagapokletinripa. Ga wa Goyakalu genekyi pejnurunekopuyagapgatanune.’ 25Giyagni, jejine, kiglenshinikanupgi.Gi rixanu gita galixlu Goyakalu, wanepotuko rixanu wachinyawakno. 26 Seyni wumkata satu kanipreklu gi-taakota.”

Galuka gasukletachinmaka

Yk 27:27 92 Yk 27:3827 Pamole gepkoxamkojyechno chininri,

Gatriyakoskitgatlapa gayashatanatka. Ganikajyechnokanawa ganikachine kagwaklu gi gowukatkaluchiji. 28 Yantagatluna. Gepkoxamkojmolekanorukshikyaluna tennuga. Wanepnuteyaka yana.Rumepe yagotgaletatnakna. Mapmole patsrujiremetro tennuga rukshikyatkaluna. 29 Wanna piklusotlu gwiywaka wyoxgiyegitinripa. Giyagni tostsiruknokgatluna gepkoxamkoje tsataprena. Ragjigognetnarumrerekinripa. 30 Giyagni tsro kanawamkarasukyamkana ganikachine. Jijrukgatatkalona kanawamturo. Wala pguta rapgutanatna jijrukgatyapluna watojri gajeru tsataprena. 31 Pawlo wane chinru ksolaloteruga wa solalone “Tsro kanawa ma mutukinna wanna, gixagi gimkata gishatkapkotanu.”

32 Giyagni solalone gistakatsatatkalona mturo kanawa.Retasha gijrukletatkalona.

Tsro kanawa yagapgatyachine gali gogajirewleta33Pawlo nikjixatkana pejnuruneko rumrerekastsipotu-

nanuko. Wane china, “Pamole gepkoxamkojgognetkanitye gkagwakanata gogajirewatinri. Giketsotaji gnika.34Giyagni nuykotgi gnikanutka. Gi rixanu tyenwa giwek-inripa. Gi rixanu gi pajiwutsana gamgini pejnurunekgigixa.”

35 Wane chininitka, rawlo jimapro. Poyagnutlu Goy-akalu pejnurune getanu. Jiknajrotlu. Yinuwaka nikle-tatkalu. 36 Giyagni pejnuruneko kiglenshinikanutka. Ni-ikoxatkana wanna. 37 Wane pejnuwu tsro kanawa, gepipacha payokgipremole patsrujire. 38 Jinanutkana. Kom-likayakatatkalona kanawa. Tsru wenu ruknokanatkalunatrikoji.

Taschekatka kanawa gitsroka

Yk 27:39 93 Yk 28:439 Gogi rixinitka gi wa rumatluna chiji, seyni

retluna ratlogkapyawaka. Kaksatewnaglu. Wanerushinika gitspaakakletlona kanawa rumkatiniplona.40 Koshpirokatsatatkaluna tsatapre. Tsru wenukaspukatkaluna. Waneklu koxa kogrokatsatatkalunapotukatapretsna. Romukluna mkachrichratateno gajeru kannipgyalu yegi. Wangasreta yakownokletatkalona. 41 Giskitga ganikajite, taschekatkakanawa. Taschekajritanatka. Gi tuyoljetatka. Ga wa tostsitutspatgastsityatka gichkogalu chinanu.

42 Giyagni solalone gishiniklu ruylatikolupnagostutkalune, gikena ma masuukanpakni ganogatachri.43 Seyni ksolaloteru galuka gognetkakletluPawlo. Rumaltayegitlu wanna gishinikle. Waleyokanatatkana gimkata ganogletachine muchinanugapka ruptekgamtinripatkana, chiji rapokinripna.44 Ga wa gixetachine, pimrineko kanawashpata, ga wapimrineko klunerukokta kanawa gajeru, yiyatkana. Wanerixkatka pejnuruneko chiji gapoka. Rognewatatkana.

28Gimnu saprikamyotlu Pawlo

1 Wognewatinitka. Giyagni wumatatkalu kaniprek-luni. Melita giwakni. 2 Ga wa patokanchiko yanumatya-chine retwamonpotutwuna. Pawatatkana. Kigle yoptolerixwuna pejnurunekwu gina chinanutka gawa kachikleruchinanu. 3 Giyagni rapatjepluta Pawlo. Xirnachri gogorutaklu. Satu gimnu chichi gemnu rasukya. Saprikamy-omtanru.

4 Patokanchiko yanumatyachine getinri gimnu ruxri-pamyonatlu, wane chinkakna, “Tye jeji galikakni kgiylale-waklerni. Tsru wenu rognewatyani, seyni kgiklukanuw-nalu chinanu gi retashatka ruwekinripa.”

Yk 28:5 94 Yk 28:165 Giyagni wale giwlipatlu gimnu. Xirnachri rapokam-

tana. Giketsotaji yayixya. 6 Kagwaka gankaletmakluna,ga wa walegnapunanu yawnamtinripa gipnachri. Seynigowukshini potu kagwakinitkana, retluna wa gike gi-knoglu. Kashrijetanshinikanutna. Goyakaluktani chin-runa.

Poplyo giru gituukaaka7 Waneru kachijneru, kanipreklu gitsrukate. Poplyo

giwakatletachri. Kigle yoptole rixwu. Mapgogne gipjirutakwu. Rushinikanuwyegitwu. 8Wane rixatka. Poplyogiru yayixachrina. Pachwatana ga wa tserugatana, gik-lugachrina. Pawlo jiglokyegitlu. Ragjigogneta. Ru-takamyogogotlu. Rutuukaklu. 9 Wane rixinitka, pimrinekoxa kanipreklu gwachine, yayixachine ginyegitlu. Ru-tuukaakana. 10 Gixo renekashatwuna kagwakpiratyachi-nanwuna. Wutspeginpatka pokotyawuna walukanru.

Romatkalu Pawlo11Mapa ksuru giknoginitka, sato kanawa Galegantrina

giyakatyachro wutspegyatka, waneknipreka giknokakgi-naputetyachro. Wala waneya tumatikolu Gopite wgenenegepirune yaglu. 12 Surakosa wapoka. Mapgognewane wutuka. 13 Waneya wsajruka. WapokatkaluRigyo. Waleprika tkachi kegnetesretate ruyakannipgy-atya. Waleprika potu wapoklu Potewolo. 14 Wane wuk-shikyana moletkakachine. Ragjitwuna payokgipregognewumwiyapna. Wane wixa yaleta Roma. 15 Wanegajene moletkakachine yijnakyegitinitkawu, yoptotap-wuna. Gapyoputu Pokchipotunanuko ga wa Mapa Gwa-jetikwaka Pokchi rapokna. Pawlo getinitkana, Goyakalupoyagnuta. Kiglenshinikanutkalu.

16 Roma wapokatka. Ksolaloteru gostutkalunesamyokatkalu solalonepji gitsrukate. Ga wa ruchichka

Yk 28:17 95 Yk 28:25Pawlo waleko rawyawaka rawinripa, satu solaloymagirukotjerupa.

Pawlo gepukna tsrukakalune Goteyone Roma gajene17 Wane rixatka. Mapgogne giknoginitka, Pawlo gap-

atjixna tsrukakalune Goteyone. Rapatinitkana wanechinna, “Jejine, nomolene, gikeyaka nkamruyegitna yine.Gi wa wuneruneko gixjetyawaka nkotnuka. 18 SeyniGerosale nsamyokika gostutkalurno Romanonemyoya.Wanna gitakyagokinno, raluka kaspukletnona, gi rix-anu maleshayno nuklukanuwnale nupninri chinanupa.19 Ga wa Goteyone yoptopiratno. Giyagni nerutkaSusa napguwyegitinripa. Gi wa waneyno njigyegityapnanonerune. 20Giyagni tye chinanu nepukgi netyapgi ga wanuynumsatyapgi. Gi rixanu Gisrayiline kagwakle chinanugostutkalurno tye yowumatsaya.”

21 Giyagni wane chinruna, “Gi Gote giyakaty-achrotsotaji kiruka wyoptoyegityi. Gi satuna wanegiyakatya wumole runkakletpiranyegityapyi, mugletuchinpiranyegityapyi. 22 Walukmaka yijnakyegletyipchinanshinikanutyawaka. Gi rixanu wixa gimatlupsolusretayako nyi pnuko gixa galixletachine mkojegapatkalunni.”

Ma malixlenna Goteyone23 Pagogne rutakna. Gi gepika wanna yayegitlu

rawyawaka. Runkakpokowakatna. Wanna yegirupgujtatlu Goyakalu pogirewatyawakapirana.Rushinikanutna Gesopiranaya Moysisi TokanuYokanatkaluruya, ga wa tokanchi geneklewatachinekirukateya, goyechnokawpotuko wa kaypotunanuko.24 Giyagni pimrine gishinikanutka chinyawaka chinanu,ga wa pimrine gi galixa. 25 Gi wa panshinikanurunniwannakakluko. Giyagni ralimtatkana. Pawlo wane china

Yk 28:26 96 Yk 28:31tye tokanchi, “Kigle yanumle rixa Giwekikaluru Kpashiri,tokanchi geneklewatachri Gisayiyaya. Wane chinnawutsrukatenni:26Nyi yine yegi pyanutka.

Wane pchinanu:Gijnakopna gyijnakotini, gi gimata jemanuna.Getini getinmaka, gi gimata getanuna.27 Gi rixanu shikowgajitatkana nyi yine.Ga wa gijnakopnayna kyapreru yijnakotyanaGa wa rushyaygaletna. Giygalna ma metinitipna.Gi wa gijnakopnayna yijnakotinripna.Gi rajiyakna rumata jemyana,

ma kashrijetikotupna, nma mutuukakyanupna.28 Giyagni gixa gimatanru payineko yokanyegitkatka tyegognetkaklewlu Goyakalunu. Wanna yijnakotanru.”

29 Wane chininitka, Goteyone yatka. Repom-sakakpotna.

Gepi walapu gostutkaluru rixinri Pawlo runkaklewatya30 Giyagni Pawlo gepi walapu psolwalapuko gipji

wenutkalurupji rawa. Yoptotna pejnuruneko runye-gitjene. 31 Goyakalu pogirewatyawakapirana runkak-leta. Pgujetanwaka china ginkakletna Gitsrukaachi GesoKristopirana. Gike gimaletlu.

97

Gerotu Tokanchi GipiratkaluruNew Testament in Yine

copyright © 2008 Wycliffe Bible Translators, Inc.Language: YineTranslation by: Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yine [pib], PeruCopyright Information

© 2008, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.This translation text ismade available to you under the terms of the Creative CommonsLicense: Attribution-Noncommercial-No Derivative Works. (http:// creativecom-mons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/) In addition, you have permission to port the textto different file formats, as long as you do not change any of the text or punctuationof the Bible.Youmay share, copy, distribute, transmit, and extract portions or quotations from thiswork, provided that you include the above copyright information:

You must give Attribution to the work.You do not sell this work for a profit.You do not make any derivative works that change any of the actual words or

punctuation of the Scriptures.Permissions beyond the scope of this license may be available if you contact us withyour request.The New Testamentin Yine

© 2008, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rightsreserved.This translation is made available to you under the terms of the Creative CommonsAttribution-Noncommercial-No Derivatives license 4.0.Youmay share and redistribute this Bible translation or extracts from it in any format,provided that:

You include the above copyright and source information.You do not sell this work for a profit.You do not change any of the words or punctuation of the Scriptures.

Pictures includedwith Scriptures and other documents on this site are licensed just forusewith those Scriptures and documents. For other uses, please contact the respectivecopyright owners.2014-04-30

98PDF generated using Haiola and XeLaTeX on 13 Mar 2019 from source files dated 13Mar 20195c761e81-2e6f-5161-be9d-dbc456a2816b