universiti teknologi malaysia - fp.utm.my · kejujuran dan keikhlasan sepanjang dalam persahabatan...

KAJIAN TENTANG IKLIM SEKOLAH DI DUA BUAH SEKOLAH DI DAERAH

KUANTAN

ZURAIDAH BINTI MOHD SALLAM

UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

CATATAN: * Potong yang tidak berkenaan.** Jika tesis ini SULIT atau TERHAD, sila lampirkan surat daripada pihak

berkuasa/organisasi berkenaan dengan menyatakan sekali sebab dantempoh tesis ini perlu dikelaskan sebagai SULIT atau TERHAD.

Tesis dimaksudkan sebagai tesis bagi Ijazah Doktor Falsafah danSarjana secara penyelidikan, atau disertasi bagi pengajian secara kerjakursus dan penyelidikan, atau Laporan Projek Sarjana Muda (PSM).

BORANG PENGESAHAN STATUS TESIS

JUDUL: KAJIAN TENTANG IKLIM SEKOLAH DI DUA BUAH SEKOLAH DIDAERAH KUANTAN

SESI PENGAJIAN: 2009/2010

Saya ZURAIDAH BINTI MOHD SALLAM(HURUF BESAR)

mengaku membenarkan tesis (PSM/Sarjana/Doktor Falsafah)* ini disimpan di PerpustakaanUniversiti Teknologi Malaysia dengan syarat-syarat kegunaan seperti berikut:

1 . Tesis adalah hakmilik Universiti Teknologi Malaysia.2 . Perpustakaan Universiti Teknologi Malaysia dibenarkan membuat salinan untuk

tujuan pengajian sahaja.3. Perpustakaan dibenarkan membuat salinan tesis ini sabagai pertukaran antara institusi

pengajian tinggi.4. **Sila tandakan ( )

SULIT (Mengandungi maklumat yang berdarjah keselamatan ataukepentingan Malaysia seperti yang termaktub di dalam AKTARAHSIA RASMI 1972)

TERHAD (Mengandungi maklumat TERHAD yang telah ditentukan olehorganisasi/badan di mana penyelidikan dijalankan)

TIDAK TERHADDisahkan oleh

________________________ ____________________________(TANDATANGAN PENULIS) (TANDATANGAN PENYELIA)

Alamat Tetap:NO.36, LRG 7, DR. KHADIJAH BINTI DAUDTAMAN SERI INDERAPURA,25150 KUANTAN, PAHANG. Nama Penyelia.

Tarikh: 21 APRIL 2010 Tarikh: 21 APRIL 2010

i

“Saya akui bahawa saya telah membaca karya ini dan pada pandangan saya karya ini

adalah memadai dari segi skop dan kualiti untuk tujuan penganugerahan Ijazah Sarjana

Muda Teknologi serta Pendidikan (Kemahiran Hidup).”

Tandatangan :

Nama Penyelia : DR. KHADIJAH BINTI DAUD

Tarikh : 21 APRIL 2010

ii

KAJIAN TENTANG IKLIM SEKOLAH DI DUA BUAH SEKOLAH DI

DAERAH KUANTAN

ZURAIDAH BINTI MOHD SALLAM

Laporan projek ini dikemukakan sebagai memenuhi syarat penganugerahan

Ijazah Sarjana Muda Teknologi Serta Pendidikan (Kemahiran Hidup)

Fakulti Pendidikan

Universiti Teknologi Malaysia

2010

iii

“Saya akui karya ini adalah hasil kerja saya sendiri kecuali nukilan dan ringkasan yang

tiap-tiap satunya telah saya jelas sumbernya.”

Tandatangan :

Nama Penulis : ZURAIDAH BINTI MOHD SALLAM

Tarikh : 21 APRIL 2010

iv

DEDIKASI

Buatmu ibu (FARIDAHANOM BT JAAMAT) yang dikasihi dan disayangi,

Doamu, nasihatmu dan pengorbananmu menjadi pelita serta panduan perjuanganku

dalam kehidupanku ini. Bertuah aku mempunyai ibu sepertimu. Semoga aku sempat

membalas jasa baikmu dan dimurahkan rezekimu untukmu ibu….

Buatmu keluarga yang dirindui,

Dirimu amat bermakna dalam diri ini, Kejayaanku, kejayaanmu jua. Aku doakan

semoga adik-adikku berjaya dan sabar dengan dugaan dalam kehidupanmu kalian….

Buatmu pembimbing yang disanjungi,

Bimbingan, tunjuk ajar, dan jasamu yang diberikan tidak akan ku lupa. Walaupun

dirimu mempunyai banyak kerja yang perlu dibuat tetapi dirimu tetap meluangkan masa

untuk diriku ini….

Buat teman-teman yang diingati,

Kejujuran dan keikhlasan sepanjang dalam persahabatan ini akan ku kenang selamanya

kerana tanpa kalian di sini mungkin aku akan sunyi….

v

PENGHARGAAN

Salam sejahtera penyelidik ucapkan sebagai pembuka laluan bagi coretan

penghargaan ini. Penyelidik ingin merakamkan setinggi-tinggi ucapan penghargaan

kepada penyelia Projek Sarjana Muda, Puan Khadijah Daud atas bimbingan dan

dorongan yang telah diberikan sepanjang tempoh penyelidikan Projek Sarjana Muda ini.

Beliau telah banyak memberi tunjuk ajar tanpa rasa jemu dalam proses

menyempurnakan Projek Sarjana Muda (PSM) ini.

Sekalung ucapan terima kasih juga ditujukan kepada Bahagian Perancangan dan

Penyelidikan Dasar Pendidikan, Kementerian Pelajaran Malaysia atas kesudian mereka

memberi kebenaran kepada penyelidik untuk menjalankan kajian ini. Terima kasih yang

tidak terhingga juga ditujukan kepada Jabatan Pelajaran Negeri Pahang, pengetua, guru-

guru dan pelajar-pelajar yang terlibat dalam kajian ini atas kerjasama yang telah

diberikan.

Tidak ketinggalan juga kepada semua pensyarah yang telah mencurahkan ilmu

dan bakti serta berkongsi maklumat sepanjang pembelajaran penyelidik di sini. Akhir

sekali, penyelidik ingin mengucapkan terima kasih kepada semua pihak yang terlibat

secara langsung atau tidak langsung dalam membantu penyelidik menjayakan projek

penyelidikan ini. Kemaafan juga saya pinta sekiranya terdapat sebarang kesilapan dan

kekurangan dalam projek penyelidikan ini. Akhir kata, penyelidik berharap projek ini

dapat memberi manfaat kepada kita semua. Sekian.

vi

ABSTRAK

Kajian ini bertujuan untuk mengenalpasti faktor iklim sekolah yang

mempengaruhi persekitaran pembelajaran pelajar. Faktor iklim sekolah yang dikaji

termasuklah suasana sekolah, pengajaran dan pembelajaran, pentadbiran sekolah dan

guru. Seramai 148 orang pelajar tingkatan 4 (N=148) dari dua buah sekolah di Kuantan,

Pahang telah dipilih secara rawak. Kajian rintis telah dijalankan seramai 20 orang pelajar

tingkatan 4 Sekolah Menengah Kebangsaan Seri Medan, Batu Pahat, Johor. Darjah

kebolehpercayaan bagi instrumen yang digunakan dalam kajian ini ialah 0.911. Analisis

data dilakukan secara deskriptif (min, frekuensi dan peratus) menggunakan soal selidik.

Semua data dianalisis dengan menggunakan Statistical Package for Social Science

(SPSS versi 17.0 Windows). Dapatan kajian menunjukkan bahawa faktor guru dengan

skor min 3.83 adalah amat mempengaruhi persekitaran pembelajaran pelajar diikuti

dengan pengajaran dan pembelajaran (min = 3.82) dan suasana sekolah (min = 3.75)

adalah sederhana mempengaruhi; dan pentadbiran sekolah (min = 3.64) adalah kurang

mempengaruhi. Beberapa implikasi kajian telah dicadangkan, begitu juga dengan

cadangan untuk kajian lanjutan juga telah dikemukakan.

vii

ABSTRACT

The objective of this research is to study factors of the school climate that

influence the environment of student learning. The school climate includes school

environment, teaching and learning, school administration and teachers. A total of 148

form 4 students (N = 148) from two schools in Kuantan, Pahang were choosed randomly

for this study. The pilot study was done among 20 students in Sekolah Menengah

Kebangsaan Seri Medan, Batu Pahat, Johor. The alpha croncbach for the instrument in

this study was 0.911. The data was analyzed using descriptive analysis (mean, frequency

and percentage) and the questionnaire was used as a medium to collect data. Data was

analyzed by using computer software Statistical Package for Social Science (SPSS

version 17.0 Windows). The result showed that teachers factor with mean score 3.83 is

the strong influence to student’s studies environment, followed by teaching and learning

(mean = 3.82) and school environment (mean = 3.75) is medium; and the school

administration (mean = 3.64) is least influence. Several implications were suggested and

recommendations were set forth for future research.

viii

KANDUNGAN

BAB PERKARA HALAMAN

Pengesahan Status Judul i

Judul ii

Pengakuan iii

Dedikasi iv

Penghargaan v

Abstrak vi

Abstract vii

Kandungan viii

Senarai Jadual xii

Senarai Rajah xiii

Senarai Lampiran xiii

1 PENGENALAN

1.1 Pendahuluan 1

1.2 Latar Belakang Masalah 4

1.3 Pernyataan Masalah 8

1.4 Objektif Kajian 9

1.5 Persoalan Kajian 10

1.6 Kepentingan Kajian 10

1.7 Batasan Kajian 11

1.8 Definisi Operasional 12

1.8.1 Iklim Sekolah 12

1.8.2 Mempengaruhi 12

1.8.3 Persekitaran 13

1.8.4 Pembelajaran 13

1.8.5 Pelajar 13

ix

1.8.6 Suasana Sekolah 14

1.8.7 Pengajaran 14

1.8.8 Pentadbiran 14

1.8.9 Guru 15

1.9 Kesimpulan 15

2 SOROTAN PENULISAN

2.1 Pendahuluan 16

2.2 Definisi Iklim Sekolah 16

2.3 Antara Rancangan Sekolah berkaitan 18

dengan Iklim Sekolah

2.4 Faktor-faktor Iklim Sekolah yang 20

mempengaruhi Persekitaran

Pembelajaran Pelajar.

2.4.1 Suasana Sekolah 20

2.4.2 Pengajaran dan Pembelajaran 21

2.4.3 Pentadbiran Sekolah 23

2.4.4 Guru 24

2.5 Kajian Lepas 26

2.6 Kesimpulan 29

3 METODOLOGI KAJIAN

3.1 Pendahuluan 30

3.2 Rekabentuk Kajian 30

3.3 Pembolehubah 31

3.4 Populasi dan Sampel Kajian 32

3.5 Instrumen Kajian 33

3.5.1 Bahagian A 34

x

3.5.2 Bahagian B 34

3.6 Kajian Rintis 35

3.7 Prosedur Kajian 37

3.8 Analisis Data Kajian 39

3.9 Jangka Masa Kajian 40

3.10 Kesimpulan 41

4 ANALISIS DATA

4.1 Pendahuluan 42

4.2 Analisis Data 42

4.2.1 Perbincangan Dapatan 43

4.2.2 Analisis Data Bahagian A 43

(Latar Belakang Responden)

4.2.2.1 Jantina 43

4.2.2.2 Bangsa 44

4.2.2.3 Status Bersekolah 44

4.2.3 Analisis Data Bahagian B 45

(Persoalan Kajian)

4.2.3.1 Persoalan Kajian 1 45




4.2.4 Keputusan Keseluruhan bagi 54

Setiap Persoalan Kajian

4.3 Kesimpulan 55

xi

5 PERBINCANGAN, RUMUSAN DAN CADANGAN

5.1 Pendahuluan 56

5.2 Perbincangan 56

5.2.1 Aspek Suasana Sekolah yang 57


Pembelajaran Pelajar

5.2.2 Aspek Pengajaran dan 61

Pembelajaran yang mempengaruhi

Persekitaran Pembelajaran Pelajar

5.2.3 Aspek Pentadbiran Sekolah yang 65


Pembelajaran Pelajar

5.2.4 Aspek Guru yang mempengaruhi 69

Persekitaran Pembelajaran Pelajar

5.3 Kesimpulan 73

5.4 Cadangan 73

5.4.1 Cadangan kepada Pihak 74

Pentadbiran Sekolah

5.4.2 Cadangan kepada Guru 75

5.5 Cadangan Kajian Lanjutan 75

5.5.1 Skop Kajian 75

5.5.2 Sampel Kajian 76

5.5.3 Jumlah Bilangan Sampel 76

5.5.4 Metodologi Kajian 76

5.6 Penutup 77

RUJUKAN 78-86

Lampiran 87-109

xii

SENARAI JADUAL

NO. JADUAL TAJUK HALAMAN

2.1 Penentu-penentu Iklim Sekolah 18

3.1 Bilangan Pelajar Tingkatan 4 Mengikut Sekolah 32

3.2 Penentuan Saiz Sampel Berdasarkan Populasi 33

Krejcie & Morgan

3.3 Bilanagan Responden Mengikut Sekolah 33

3.4 Jadual Skala Likert 34

3.5 Pembahagian Item Bahagian B Berdasarkan 35

Persoalan Kajian

3.6 Nilai Kebolehpercayaan Alpha Cronbach Bagi 36

Setiap Persoalan Kajian

3.7 Maklumbalas dan Skor Skala Likert Terhadap Item 39

3.8 Pengelasan Skala Min 40

4.1 Taburan Kekerapan Dan Peratusan Responden 43

Mengikut Jantina


Mengikut Bangsa


Mengikut Tingkatan

4.4 Taburan Kekerapan, Peratusan Dan Min Responden 45

Bagi Suasana Sekolah


Bagi Pengajaran Dan Pembelajaran


Bagi Pentadbiran sekolah


Bagi Guru

4.8 Keputusan Keseluruhan Bagi Setiap Persoalan Kajian 54

xiii

SENARAI RAJAH

2.1 Iklim sekolah adalah Keperluan Asas Pelajar dan 19

Pendidik

3.1 Kerangka Model Kajian 32

3.2 Prosedur Kajian 38

SENARAI LAMPIRAN

A Contoh Set Soal Selidik 87-92

B Surat Kebenaran Kementerian Pelajaran Malaysia 93

C Surat Kebenaran Jabatan Pelajaran Pahang 94

D Surat Kebenaran Fakulti Pendidikan 95

E Surat Pengesahan Soal Selidik 96-97

F Keputusan SPSS 98-109

BAB 1

PENGENALAN

1.1 Pendahuluan

Dalam situasi pembelajaran, merangkumi segala persekitaran di sekeliling

pelajar dan faktor dalaman yang mempengaruhi proses pembelajaran. Menurut Sharifah

Alwiah AlSagoff (1986), pembelajaran ialah suatu proses memperolehi pengetahuan dan

kemahiran apabila tingkah laku di ubah dengan cara aktiviti kendiri. Persekitaran

merupakan sesuatu yang sentiasa berada di sekeliling pelajar dan menurut J.B. Watson

(1913) dalam Rohani Mohd Amin (2001), persekitaran seseorang boleh membentuk

individu itu. Tanpa suasana atau unsur-unsur persekitaran yang menggalakkan,

kemungkinan perkembangan pembelajaran pelajar akan terhalang (Ponnsin Kining,

2000).

Persekitaran pembelajaran yang baik dan selesa kepada pelajar adalah salah satu

perkara yang perlu dititikberatkan oleh pihak sekolah. Pihak sekolah seharusnya

membentuk satu iklim sekolah yang sesuai dengan keadaan semasa bagi menggalakkan

pelajar untuk menimba ilmu dan selari dengan visi Kementerian Pelajaran Malaysia iaitu

“Sekolah Unggul Penjana Generasi Terbilang” (Kementerian Pelajaran Malaysia,

2009).

2

Penumpuan dan minat terhadap pembelajaran akan berlaku dengan cepat

sekiranya faktor persekitaran yang digunakan bersesuaian dengan keadaan semasa dan

juga keselesaan yang lengkap yang wujud. Persekitaran bertindak sebagai pendorong

dan tanpanya tidak akan lengkap perjalanan pembelajaran untuk mencapai keputusan

yang cemerlang. Pengaruh persekitaran dalam pembelajaran seperti kemudahan

pembelajaran, suasana sekolah, pemakanan, pergaulan, peraturan sekolah dan taraf

kesihatan pelajar-pelajar.

Iklim sekolah merujuk kepada satu keadaan keseluruhan yang terbentuk daripada

beberapa aspek perhubungan sosial yang terdapat dalam kawasan sekolah, keadaan

fizikal sekolah, sistem pentadbiran dan keadaan persekitaran sekolah. Pusat

Perkembangan Kurikulum (1992) mendefinisikan iklim sekolah sebagai suasana sekolah

yang baik di mana keadaan persekitarannya dirasakan selesa, tenteram, mesra, riang

dengan pembelajaran yang lancar.

Setiap sekolah mempunyai iklim sekolah yang berbeza antara satu sama yang

lain. Sifat dan suasana sekolah adalah hasil interaksi antara guru dan pelajar serta

masyarakat yang terdapat di dalam sekolah tersebut secara keseluruhannya. Menurut

Omardin (1996), salah satu faktor menentukan kejayaan pelajar adalah melalui iklim

sekolah. Suasana dan persekitaran yang harmoni boleh membangkitkan semangat dan

akan melahirkan pelajar yang mempunyai sikap cintakan sekolah. Mengikut Moss

(1979), beliau mendefinisikan bahawa iklim sekolah sebagai suatu sistem sosial yang

membentuk persekitaran pembelajaran.

Di samping itu, iklim sekolah yang kondusif akan memberi keselesaan dan

ketenangan kepada pelajar-pelajar (Mok Soon Sang, 1992). Sekiranya kita mempunyai

proses pengajaran dan pembelajaran yang mantap dan canggih sudah pasti penghasilan

pelajar yang dihasilkan akan lebih bermutu dan mencapai matlamat Dasar Pendidikan

Negara.

3

Ubben et al. (2001) serta Drake dan Row (1999) pernah menyebut bahawa setiap

aktiviti yang berlaku di sekolah adalah tanggungjawab pengetua malah penghasilan

iklim sebuah sekolah yang efektif, harmonis serta cemerlang dikatakan berakar umbi

daripada kepemimpinan pengetua yang berkesan. Kemantapan kepemimpinan sekolah

boleh dilihat sebagai pemacu ke arah penghasilan pendidikan yang berkualiti. Ini

bererti, pengetua selaku ketua jabatan di sekolah diberi amanah untuk merealisasi

aspirasi dan pembangunan pendidikan negara (Abas Awang & Balasundran A. Ramaiah

2002) dan bertanggungjawab terhadap kecemerlangan dan kejayaan sesebuah sekolah.

Menurut Rahimah (2003), guru merupakan faktor paling penting dan menjadi

tunjang kepada sesebuah sekolah kerana guru merupakan juruteknik yang

bertanggungjawab terhadap core business of schools, khususnya pembelajaran anak

didiknya melalui pengajaran dan pembelajaran. Arends (1994), guru yang baik adalah

berupaya mewujudkan hubungan baik dengan pelajar disamping memupuk suasana

penyayang bagi perkembangan pelajar. Guru perlu mempunyai hubungan mesra dengan

pelajar dan sentiasa bermuka manis. Mereka perlu memahami dan mengetahui masalah

yang dihadapi oleh pelajar. Hubungan yang mesra ini dapat membantu pelajar

mengatasi halangan psikologi dan boleh menjadi motivasi untuk memajukan diri mereka

sepenuhnya. Wan Zahid (1991) dalam Saedah, Nurhayati (2006) menjelaskan pihak

yang amat penting dalam menentukan kejayaan dan kegagalan pendidikan ialah di

peringkat pelaksanaan iaitu guru.

Begitulah dalam melahirkan sebuah sekolah yang baik di mana keadaan sekolah

yang selesa di kalangan warga sekolah akan menjamin persekitaran pembelajaran yang

sempurna di kalangan pelajar-pelajar. Justeru itu, mereka akan membesar sebagai

seorang individu yang berkualiti di mana mereka akan bersedia memberikan sumbangan

kepada pembangunan negara suatu hari nanti.

4

1.2 Latar belakang masalah

Keinginan untuk belajar dipengaruhi oleh faktor persekitaran kerana persekitaran

merupakan sesuatu yang sentiasa berada di sekeliling pelajar. Mereka terpaksa

mengharungi setiap fenomena yang berlaku di persekitarannya. Persekitaran amat perlu

untuk memperolehi pembelajaran yang optimum Mohamad Khoridon (1992) dalam

Rohani Mohd Amin (2001). Ketidakselesaan persekitaran yang wujud akan

menyebabkan pelajar mengalami ketegangan dan memberi kesan negatif terhadap

kesihatan serta prestasi akademik menurun. Setiap individu sentiasa berinteraksi dengan

persekitaran kerana persekitaran berfungsi memberi rangsangan setiap perlakuan

manusia.

Kebiasaannya, iklim sekolah yang dianggap positif mempunyai ciri-ciri seperti

suasana kerja yang produktif, perhubungan sosial yang baik antara warga sekolah,

keadaan struktur sekolah yang selesa, bersih dan susun atur serta landskap yang

menarik. Iklim sekolah bukan sahaja tentang perasaan selesa tetapi sesuatu yang

dinamik dan merangkumi semua aspek interaksi dan aktiviti pengajaran pembelajaran.

Sebuah sekolah boleh mengalami iklim positif dan negatif (Smith, 1995).

Menurut Abdul Razif Bin Ahmad (2000) menyatakan pelbagai kemudahan

diwujudkan bagi membantu pelajar dalam pembelajaran mereka di sekolah. Manakala

Suhaimi Abdul Talib (1995) menyatakan tempat belajar adalah penting dalam

memulakan aktiviti pembelajaran. Hal ini kerana, suasana selesa akan meningkatkan

keberkesanan pembelajaran.

Dengan suasana sedemikian serta persediaan belajar yang ada pada diri akan

menjadikan pembelajaran lebih bekesan. Persekitaran yang memberangsangkan akan

menjadikan pelajar mencuba dan belajar dengan bersungguh-sungguh. Suasana bilik

darjah adalah penting bagi sesuatu pembelajaran kerana ia boleh menggalakkan atau

menghalang pembelajaran (Ee Ah Meng, 1992). Bagi pelajar keselesaan dalam kelas,

5

kemudahan yang disediakan oleh pihak sekolah, jumlah pelajar dalam kelas sedikit

sebanyak mempengaruhi corak pembelajaran mereka.

Kajian oleh Ibrahim Abu Semah (1995) didapati bahawa antara faktor kurang

minat pelajar dalam mengikuti pelajaran iaitu kelas yang terlalu bising dan faktor

persekitaran yang tidak menyenangkan. Ini seterusnya akan menjejaskan penumpuan

pelajar dan pastinya akan menimbulkan masalah dalam pembelajaran.

Iklim sesebuah sekolah haruslah berada dalam keadaan yang kondusif bagi

memastikan pelajar dan guru berasa selasa dan seterusnya membolehkan proses

pengajaran dan pembelajaran berjalan dengan lancar. Menurut Sharifah Alwiyah

AlSogoff (1986) menegaskan bahawa masalah pengajaran dan pembelajaran berlaku

akibat kepincangan guru dalam konteks pengurusan bilik darjah yang berkesan dan

berkualiti serta kemahiran guru dalam menggunakan pelbagai kaedah pengajaran. Guru-

guru juga perlu memikirkan segala aktiviti yang dibentuk iaitu aktiviti pengajaran dan

pembelajaran dapat mengekalkan minat pelajar.

Menurut Gilliland (1976) dalam Rahmad Sukor Ab. Samad Shahrir Jamaluddin

(2005) menyatakan bahawa persekitaran bising akan mengganggu proses pembelajaran

di mana kebisingan akan menyebabkan kurangnya perhatian pelajar dalam pengajaran

dan pembelajaran, mengalami tekanan emosi, mengganggu pendengaran, melemahkan

daya fikiran. Bunyi yang tidak mengganggu proses pembelajaran ialah antara 20 desibel

hingga 60 desibel.

Shahril Marzuki (1997), keberkesanan pengajaran dan pembelajaran guru

dianggap baik jika guru itu berupaya mempelbagaikan keadah pengajaran, menyediakan

alat bantu mengajar dan mendalami isi kandungan yang hendak diajar. Carroll.J, B.

(1989) menyatakan bahawa pengajaran guru boleh dianggap teratur sekiranya mereka

dapat menggabungkan pengajarannya dengan alat bantu mengajar. Selain itu, menurut

Sharifah Alwiah AlSagoff (1986) penggunaan teknologi komputer boleh

6

mengoptimumkan proses pengajaran. Teknologi komputer adalah revolusi terbaru yang

membuka dimensi baru dalam kaedah penyampaian maklumat. Kajian oleh Ray

Birdwhistell (1955) dalam Sharifah Alwiah AlSagoff (1986) menunjukkan bahawa lebih

kurang 35% komunikasi lisan dan 65% komunikasi bukan lisan perlu dilakukan oleh

seorang guru semasa mengajar bagi memastikan keberkesanan pengajaran dan

pembelajaran.

Azizah Lebai Nordin (1999) yang menyatakan seseorang guru yang menguasai

isi kandungan sahaja tetapi tidak dapat menguasai strategi dan kaedah pengajaran tidak

dapat menyampaikan pengajaran dengan berkesan. Pendapat beliau disokong oleh

Mohan & Ronald (1995) dimana ciri-ciri guru yang unggul daripada segi personaliti dan

pengajaran adalah merupakan aspek yang paling penting dalam menentukan

keberkesanan guru dalam pengajaran. Selain itu, guru perlu mengetahui akan kebolehan

pelajar menerima pelajaran, memberi motivasi kepada pelajar, dapat mengawal kelakuan

pelajar, mengumpulkan pelajar mengikut kumpulan dan memberi penilaian atau ujian

yang kerap kepada pelajar.

Guru-guru seharusnya sentiasa memberikan komitmen yang tinggi untuk

meningkatkan pencapaian pelajarnya. Oleh yang demikian, antara tindakan yang perlu

dilakukan oleh guru adalah dengan mengadakan perancangan awal untuk menyesuaikan

isi pengajaran dan penilaian dengan kebolehan pelajar, sentiasa memberi panduan

kepada para pelajar tentang tindakan yang perlu dilakukan untuk mendapat pencapaian

yang baik, memberi bantuan kepada pelajar yang memerlukannya terutama dalam soal

pengajaran dan pembelajaran, memastikan rancangan pengajarannya sentiasa menarik,

serta mencabar kemahiran pelajar-pelajar terutamanya kemahiran berfikir (Ahmad

Zabidi Abdul Razak, 2006).

Dalam proses pengajaran dan pembelajaran, guru seharusnya menyampaikan

pengajaran atau kemahiran yang mudah difahami oleh pelajar, mudah di ingat dan

menyeronokkan. Oleh itu, guru perlu menyampaikan isi pengajaran secara tersusun dan

7

sistematik (Kallison, 1986), menggunakan bahasa yang jelas dan mudah (Land, 1987),

penerangan yang jelas dan memberikan contoh-contoh yang berkaitan (Meyer & Smith ,

1993), penekanan kepada isi-isi penting dan pelajaran itu cuba dikaitkan pula dengan

pengetahuan dan pengalaman pelajar yang lalu yang sedia ada (King & Menker, 1992),

dan menggunakan alat bantu mengajar bagi membantu menerangkan sesuatu konsep

(Hilbert, Wearne & Taber, 1991; Kozma, 1995 dalam Saedah, Nurhayati, 2006).

‘Educationists have to identify the reasons for the decline in the standard of nationalschools and act to overcome the shortcomings ………. They should be willing to acceptthe real reasons even if the truth exposed past mistakes’. (Mahathir, 1996)

Tegasnya di sini bahawa pentadbiran sekolah perlu sentiasa peka dalam

mengenalpasti kelemahan elemen-elemen yang dapat mempengaruhi persekitaran

sekolah sebagai contoh pihak sekolah boleh membuat perancangan program

pembangunan berterusan untuk guru-guru dan pelajar.

Pengetua dan semua guru perlu bekerjasama memberi perhatian kepada

perkembangan pelajar supaya mereka dapat mengikuti sepenuhnya matlamat kurikulum

di sekolah. Beberapa kajian yang berkaitan mendapati pengetua di sekolah yang baik

sentiasa memantau perkembangan pelajar-pelajarnya (Weber 1971, Venezky & Winfield

1979, Edmonds 1979).

Pengetua sekolah akan membawa perbezaan kepada iklim sekolah. Pengetua

boleh menilai kepimpinannya dan iklim sekolah seterusnya boleh mencadangkan

program-program untuk pembaikan iklim sekolah secara keseluruhan. Sepertimana

yang dikatakan oleh Smith (1995) bahawa gaya kepimpinan yang diamalkan oleh

seseorang pengetua dan peranannya sebagai pemimpin iklim di sekolah akan membawa

kesan yang nyata terhadap iklim sekolah.

8

Justeru itu, pengkaji percaya aspek suasana sekolah, pengajaran dan

pembelajaran, pentadbiran sekolah dan guru akan mempengaruhi pembentukan iklim

sekolah dan seterusnya persekitaran pembelajaran pelajar. Semua aspek tersebut perlu

dikaji dan diberi perhatian oleh pihak sekolah bagi memastikan iklim sekolah yang

positif diwujudkan dalam pembelajaran pelajar.

1.3 Pernyataan masalah

Perkara yang menjadi masalah dalam sesebuah sekolah adalah pembentukan

iklim sekolah yang kondusif bagi meningkatkan kecekapan dan keberkesanan sekolah

sukar dicapai. Pihak sekolah seharusnya sentiasa memikirkan langkah-langkah untuk

mewujudkan iklim sekolah yang baik bagi menghasilkan persekitaran yang baik supaya

objektif proses pembelajaran dan pengajaran tercapai dan menyumbang kepada

pencapaian akademik yang cemerlang.

Sekolah perlu mewujudkan iklim yang cukup selesa untuk para pelajar menimba

ilmu sehingga tidak ada ruang langsung untuk pelajar berasa tidak puas hati dan

mendorong mereka untuk memberontak. Percayalah, masalah yang berlaku dalam

kalangan pelajar sekarang banyak berpunca daripada masalah keluarga serta kegagalan

sekolah mempersembahkan yang terbaik untuk para pelajarnya.

Sesebuah sekolah mempunyai iklimnya yang tersendiri dan ia dipengaruhi oleh

cara pentadbiran dan pengurusan, keadaan bangunan, kemudahan, cara pembelajaran

dan kepuasan kerja guru dan sebagainya. Terdapat hasil kajian yang menunjukkan

bahawa peluang untuk pelajar berjaya dalam bidang pendidikan dipengaruhi kuat oleh

iklim sekolah.

9

Iklim sekolah yang positif bukan sahaja dapat memupuk intelek pelajar bahkan

dapat memperkembangkan sahsiah. Hasil kajian Hirase (2000) dan Erpelding (1999)

menunjukkan bahawa pencapaian pelajar di sekolah yang beriklim positif adalah lebih

tinggi berbanding dengan sekolah yang mempunyai iklim tidak selesa.

Pihak sekolah seharusnya memikirkan iklim sekolah yang sesuai bagi membantu

pelajar dalam memperoleh pencapaian yang terbaik. Persoalan yang timbul di sini

adalah adakah iklim sekolah akan mempengaruhi persekitaran pembelajaran pelajar dari

aspek suasana sekolah, pengajaran dan pembelajaran, pentadbiran sekolah dan guru?

Oleh yang demikian, penyelidik ingin melihat sejauh manakah faktor-faktor iklim

sekolah tersebut yang mempengaruhi persekitaran pembelajaran pelajar di dua buah

sekolah menengah di Kuantan, Pahang.

1.4 Objektif kajian

Dengan peranan sekolah yang semakin bertambah dan menyebabkan sedikit

sebanyak memberi kesan kepada pihak sekolah untuk membentuk pelajarnya ke arah

kecemerlangan diri. Pengaruh daripada sekolah ke atas pelajar adalah tinggi.

Sehubungan itu, pihak sekolah dan masyarakat seharusnya lebih berhati-hati dalam

tindak-tanduk menyelesaikan masalah di sekolah supaya kebaikannya dapat diperolehi

bersama. Maka kajian ini telah diusahakan dengan harapan mencapai objektif-objektif

yang berikut:

i) Mengenalpasti aspek suasana sekolah yang mempengaruhi persekitaran

pembelajaran pelajar.

ii) Mengenalpasti aspek pengajaran dan pembelajaran yang mempengaruhi

persekitaran pembelajaran pelajar.

iii) Mengenalpasti aspek pentadbiran sekolah yang mempengaruhi persekitaran

pembelajaran pelajar.

10

iv) Mengenalpasti aspek guru yang mempengaruhi persekitaran pembelajaran

pelajar.

1.5 Persoalan kajian

Berdasarkan objektif-objektif kajian, persoalan yang akan dijawab dalam kajian

ini adalah seperti berikut:

i) Adakah aspek suasana sekolah yang mempengaruhi persekitaran

pembelajaran pelajar?

ii) Adakah aspek pengajaran dan pembelajaran yang mempengaruhi

persekitaran pembelajaran pelajar?

iii) Adakah aspek pentadbiran sekolah yang mempengaruhi persekitaran


iv) Adakah aspek guru yang mempengaruhi persekitaran pembelajaran pelajar?

1.6 Kepentingan kajian

Hasil kajian ini diharapkan dapat membantu pihak-pihak jabatan pendidikan

sekolah dan ibu bapa dalam mengenalpasti iklim sekolah yang sepatutnya diwujudkan

untuk mendapatkan satu tahap akademik dan pembelajaran yang tinggi. Membantu

pihak Jabatan Pelajaran Negeri Pahang dan Kementerian Pelajaran Malaysia dalam

membuat satu perancangan strategik dengan memfokus program-program pembangunan

pelajar, corak penyeliaan, kursus/latihan, pembangunan staf dan perancangan strategik.

Kajian ini dapat memberi gambaran sistematik tentang tahap iklim sekolah yang perlu

dihapuskan dan diperkukuhkan di dalam sekolah yang telah dipilih tersebut. Selain itu,

satu tindakan yang proaktif Jabatan Pelajaran Negeri Pahang dapat dilaksanakan untuk

memastikan iklim sekolah yang sihat diterapkan di dalam suasana pembelajaran sekolah.

11

Kajian ini juga dijangka dapat membantu pengetua mengenalpasti penentu-

penentu iklim yang mempengaruhi persekitaran pembelajaran pelajarnya di sekolah serta

menyusun pelbagai aktiviti yang menjadi penentu kepada iklim sekolah sekaligus

menjadikannya berada dalam keadaan yang positif. Menyediakan panduan kepada guru-

guru dan para pelajar dalam merancang kerangka aktiviti yang lebih baik dalam usaha

menjadikan sekolah sebagai pusat untuk melahirkan insan yang seimbang dari segi

jasmani, emosi, rohani, intelek dan sosial (JERI).

Selain itu, kajian ini penting bagi ibu bapa untuk memahami sekolah sebagai satu

pusat perkembangan anak-anak merek tidak seharusnya menekankan faktor-faktor

akademik sahaja tetapi membantu sekolah dalam mendidik anak-anak mereka. Ibu bapa

sememangnya berperanan besar dalam persepsi, pengalaman dan daripada persekitaran

mereka.

1.7 Batasan kajian

Kajian ini dilaksanakan untuk meninjau faktor-faktor iklim sekolah yang

mempengaruhi persekitaran pembelajaran pelajar. Lokasi kajian di dua buah sekolah di

Kuantan, Pahang. Kajian ini hanya melibatkan pelajar tingkatan empat sebagai

responden kajian.

Selain itu, instrumen yang dipilih untuk kajian ini ialah soal selidik. Oleh itu

dapatan kajian ini adalah bergantung kepada keupayaan responden menggunakan

persepsi dan daya ingatan mereka tentang sesuatu faktor atau perkara yang diselidik.

Sehubungan itu, penyelidik membuat andaian bahawa responden akan memberi

maklumat yang tepat secara ikhlas dan jujur semasa menjawab soal selidik yang

diberikan. Kesahan dan kebolehpercayaan kajian ini berdasarkan andaian tersebut.

12

1.8 Definisi operasional

Di dalam bahagian ini akan diperjelaskan beberapa istilah dan konsep yang

menjadi asas yang menyokong tema kajian yang diusahakan. Definisi istilah-istilah dan

konsep-konsep yang diterangkan dalam bahagian ini merupakan istilah-istilah dan

konsep-konsep yang bersesuaian dengan konteks kajian ini sahaja.

1.8.1 Iklim sekolah

Berdasarkan Kamus Dewan (2007), iklim adalah suasana atau keadaan manakala

sekolah ialah tempat untuk belajar dan mengajar serta tempat menerima dan memberi

pelajaran. Menurut Hussein (1993), menerangkan iklim sebagai satu set pengukuran

tentang persekitaran tugas, berdasarkan persepsi bersama oleh ahli-ahli yang wujud

dalam persekitaran tersebut dan ianya mempengaruhi yang lain. Iklim dilihat oleh

pengkaji sebagai kualiti ketahanan dalam satu tempoh masa di dalam hayat sesebuah

organisasi.

Iklim sekolah juga boleh dilihat sebagai personaliti sesebuah sekolah. Menurut

Hussein (1993) lagi, faktor-faktor yang merangkumi iklim sekolah terbukti dalam

penyelidikan pendidikan sebagai elemen penting yang mempengaruhi kemajuan

sesebuah sekolah. Maka iklim sekolah dalam kajian ini dapat dirumuskan sebagai

personaliti sesebuah sekolah terbentuk daripada persepsi-persepsi individu-individu

kesan daripada interaksi formal dan tidak formal di dalam persekitaran pembelajaran di

sekolah.

1.8.2 Mempengaruhi

Dalam kajian ini mempengaruhi bermaksud berpengaruh atas, menggunakan

pengaruh kepada dan menguasai (Kamus Dewan, 2007). Kajian ini menggunakan istilah

mempengaruhi seperti yang dinyatakan dalam Kamus Dewan.

13

1.8.3 Persekitaran

Kawasan di sekeliling sesuatu tempat atau kawasan sekitar (Kamus Dewan,

2007). Hal ini terbukti kerana tanpa persekitaran seseorang tidak akan terus berusaha

sehingga berjaya. Ketidakselesaan persekitaran juga menyebabkan timbulnya tekanan

perasaan pada pelajar terbabit menyebabkan prestasi akademik merosot dan memberi

kesan negatif. Berjaya seseorang itu bergantung kepada kesungguhan menempuhi

persekitaran yang baru dan berkebolehan menyesuaikan diri. Menurut Ee Ah Meng

(1997), baka menentukan tahap kesediaan manakala persekitaran akan mendorong kadar

pencapaian dalam pembelajaran. Pengkaji menggunakan istilah persekitaran seperti di

atas.

1.8.4 Pembelajaran

Proses (kegiatan) belajar (Kamus Dewan, 2007). Robert M. Gagne (1970) dalam

bukunya The of Learning mendefinisikan pembelajaran sebagai perubahan tingkah laku

atau kebolehan seseorang yang dapat dikekalkan tidak termasuk perubahan yang

disebabkan oleh proses pertumbuhan. Pembelajaran dalam kajian ini adalah perubahan

tingkah laku pelajar-pelajar.

Contohnya, sebelum pelajar mengalami proses pembelajaran dalam subjek

Matematik didapati mereka mendapat markah yang rendah. Tetapi selepas mereka

mengalami pembelajaran tersebut didapati markah mereka meningkat daripada markah

asal. Dalam kajian ini, pembelajaran merujuk perubahan tingkah laku pelajar melalui

pengajaran secara formal di sekolah.

1.8.5 Pelajar

Orang yang belajar seperti pelajar sekolah atau orang yang mengaji (menyelidiki

ilmu) (Kamus Dewan, 2007). Dalam kajian ini, pelajar yang dimaksudkan adalah

14

pelajar tingkatan empat Sekolah Menengah Kebangsaan Paya Besar dan Sekolah

Menengah Kebangsaan Sultan Abu Bakar di Kuantan, Pahang.

1.8.6 Suasana sekolah

Abdul Razif Bin Ahmd (2000), menyatakan pelbagai kemudahan diwujudkan

bagi membantu pelajar dalam pembelajaran mereka di sekolah. Contoh kemudahan

seperti bilik darjah yang selesa. Bagi Suhaimi Abdul Talib (1995) pula, tempat belajar

adalah penting dalam memulakan aktiviti pembelajaran. Hal ini kerana suasana sekolah

yang selesa akan meningkatkan keberkesanan pembelajaran. Penyediaan tempat belajar

yang sistematik adalah penting kerana ia mempengaruhi pembelajaran dan akan

menimbulkan suasana pembelajaran yang selesa. Dalam kajian ini, suasana sekolah

adalah persekitaran yang berada di sekeliling pelajar semasa mereka di sekolah.

1.8.7 Pengajaran

Pengajaran boleh difahami sebagai proses penyampaian kemahiran, ilmu

pengetahuan, sikap dan nilai yang akan menyebabkan perubahan tingkah laku. Proses

ini boleh berlaku secara formal dan tidak formal. Dalam konteks ini pengajaran dirujuk

kepada pengajaran secara formal melalui sistem pendidikan di sekolah. Pengajaran

merupakan proses komunikasi atau interaksi antara guru dengan pelajar. Proses

komunikasi ini akan berlaku mengakibatkan pembelajaran berlaku di kalangan pelajar

supaya dapat memperkembang potensi setiap pelajar dari aspek intelek, rohani, emosi

dan jasmani (Asmah, 1989). Dalam kajian ini, pengajaran ialah kemahiran guru semasa

mengajar pelajar di dalam kelas.

1.8.8 Pentadbiran

Pentadbiran dalam konteks kajian ini ialah kepimpinan pengetua sebagai proses

mendapatkan kerjasama mereka yang bertugas di bawah arahannya dalam menuju ke

15

arah penyempurnaan matlamat Howard, E.R. (1974). Untuk mendapatkan kerjasama

kakitangan yang bertanggungjawab bergantung kepada interaksi positif antara pihak

pentadbiran dan warga sekolah.

1.8.9 Guru

Pengkaji menggunakan istilah yang sama seperti Kamus Dewan Edisi Keempat

(2007), guru bermaksud orang yang mengajar, pendidik, pengajar dan pengasuh.

Mereka yang berkenaan mempunyai kelayakan akademik yang berbeza sama ada

berijazah atau bukan berijazah yang sedang berkhidmat di sekolah menengah di bawah

pentadbiran Kementerian Pendidikan Malaysia berdasarkan Kod Etika Profesion

Perguruan Malaysia.

1.9 Kesimpulan

Dalam bab ini telah dijelaskan perkara yang menjadi asas dan hala tuju kajian

ini. Di bahagian objektif kajian, penyelidik telah menetapkan matlamat yang hendak

dicapai di akhir kajian ini. Persoalan kajian turut ditentukan berdasarkan objektif yang

telah ditetapkan terlebih dahulu. Kajian ini turut dibataskan skopnya agar mudah dan

munasabah untuk dilakukan. Tidak ketinggalan dalam bahagian definisi operasional

telah diterangkan maksud beberapa istilah dan konsep yang penting dalam kajian ini.

BAB 2

SOROTAN PENULISAN

2.1 Pendahuluan

Dalam bab ini penyelidik cuba menumpukan perhatian terhadap bahan-bahan

yang membincangkan iklim sekolah dari aspek suasana sekolah, pengajaran dan

pembelajaran, pentadbiran sekolah dan guru.

2.2 Definisi iklim sekolah

Iklim sekolah adalah merupakan satu set faktor yang menggambarkan personaliti,

semangat dan budaya sesebuah sekolah Fraser dan Fisher (1988) dalam Bhagwant Kaur

A/P Harban Singh (2001). Personaliti memberi erti suatu yang dimiliki dan dirasai oleh

guru atau murid mengenai sekolahnya. Perasaan cintakan sekolah akan menimbulkan

semangat guru dan murid untuk mencapai matlamat sekolah. Sekolah yang mempunyai

iklim yang kondusif akan mampu untuk mewujudkan suasana yang ceria dan harmoni di

samping menggalakkan para pelajar untuk datang ke sekolah untuk menimba ilmu

pengetahuan.

17

Terdapat ciri yang dapat memberi gambaran mengenai sesebuah sekolah dan

dapat membezakannya dengan sekolah yang lain (Sergiovani, 1979). Iklim sekolah akan

mempengaruhi tingkah laku guru dan pelajar juga anggota-anggota lain di dalamnya.

Penyelidikan di 71 buah sekolah di Amerika Syarikat tentang sekolah telah dikenalpasti

6 iklim sekolah (Haplin dan Croft, 1963) iaitu iklim terbuka, iklim berautonomi, iklim

terkawal, iklim biasa, iklim kebapaan dan iklim tertutup.

Menurut Howard et al. (1974), iklim sekolah adalah sebagai suasana yang

menentukan proses pembelajaran. Suasana yang dimaksudkan adalah merujuk kepada

perubahan tingkah laku murid di dalam proses pembelajaran. Ini bermakna, peranan

yang akan dimainkan oleh guru adalah sangat penting terutama dalam menunjukkan

teladan-teladan yang baik dan akan dicontohi oleh para pelajarnya. Begitu juga dengan

pengajaran guru yang baik akan mempengaruhi keberkesanan pembelajaran pelajar.

Menurut Mahi Din (1998), dengan timbulnya suasana yang harmonis dalam

hubungan manusia dengan Allah dan hubungan manusia sesama manusia berasaskan

ajaran tauhid, manusia akan dapat memahami hakikat budaya ilmu dengan baik dan

dapat mengekalkan identiti dan fungsi yang sebenar, iaitu ilmu sebagai alat yang boleh

membawa kepada kebenaran. Justeru, iklim di sekolah merupakan sebahagian daripada

usaha pendidikan bersepadu meliputi tiga dimensi utama insan, iaitu rohani, intelek dan

jasmani bagi membolehkan para pelajar dan guru mengamal dan menghayati ajaran

Islam dalam semua aktiviti di sekolah dan juga meningkatkan motivasi warga sekolah.

Untuk memenuhi matlamat sekolah, sokongan daripada pelajar amat bererti.

Tanpa sokongan daripada mereka suasana persekitaran pembelajaran yang positif tidak

mungkin tercapai. Sebaliknya, pelajar yang bermasalah akan memberikan kesan yang

negatif terutama untuk mewujudkan suasana yang harmonis di dalam dan juga di luar

bilik darjah. Rahimah (1982) menyatakan iklim sebagai sifat-sifat keseluruhan sekolah

sebagai satu sistem sosial termasuk dimensi afektifnya dan keseluruhan ini bukan sahaja

berbeza di antara sebuah sekolah dengan sekolah yang lain.

18

Kesimpulannya, iklim sekolah boleh dilihat sebagai satu suasana dan keadaan

yang menentukan keberkesanan proses pengajaran dan pembelajaran di mana perbezaan

suasana yang wujud di antara satu sekolah dengan sekolah yang lain. Hal ini akan

mempengaruhi perlakuan di dalamnya serta kejayaan mencapai matlamat sekolah itu.

Ianya merangkumi ciri-ciri personaliti, semangat serta amalan-amalan yang dipraktikkan

juga kebolehan berhubung dengan persekitaran yang sedia wujud.

2.3 Antara rancangan sekolah berkaitan dengan iklim sekolah

Pada masa kini, sekolah banyak mengalami masalah antaranya gangterisme,

disiplin di kalangan pelajar, keciciran dan ponteng sekolah. Semua masalah ini adalah

kelemahan dalam program-program dan pengisian di sekolah tersebut. Hal ini adalah

ciri-ciri negatif kepada pihak sekolah kerana gagal membentuk pelajarnya berdasarkan

keperluan asas manusia. Masalah ini mesti diselesaikan oleh pihak sekolah supaya iklim

yang sihat dapat diwujudkan. Secara tidak langsung akan menggalakkan suasana

pengajaran dan pembelajaran yang efektif (Freiberg, 1998). Bagi menentukan kualiti

iklim sekolah terdapat tiga kategori penentu iklim iaitu program, proses dan kemudahan

asas dan fizikal. (Sumber : Fox et. al, (1973), Phi Delta Kappa)

Jadual 2.1 : Penentu-penentu Iklim Sekolah

Penentu Program Penentu Proses Penentu kemudahan Asasdan Fizikal

1. Peluang untuk input 1. Keblehan menyelesaikanmasalah

1. Kemudahan asas yangmencukupi.

2. Harapan pencapaianpelajar

2. Pembaikan matlamatsekolah

2. Sistem logistik yangberkesan.

3. Persekitaranpembelajaran yangpelbagai

3. Mengenalpasti danmengatasi konflik

3. Kesesuaian bangunansekolah

4. Kurikulum dankokurikulum yangfleksibel

4. Komunikasi berkesan

5. Struktur yang sesuaidengan kematangan

5. Penglibatan dalammembuat keputusan

19

pelajar6. Peraturan yang

ditentukan secarakerjasama.

6. Autonomi danakauntabiliti

7. Strategi pengajaran danpembelajaran yangberkesan

8.Kebolehan untukmerancang masa depan

Pengetua sekolah sebagai pemimpin iklim perlu mengaitkan penentu-penentu

iklim yang positif dengan matlamat sekolah yang merangkumi faktor-faktor iklim yang

positif yang ada pada keseluruhannya bagi memenuhi keperluan asas pelajar dan

pendidik di sekolah. Sebagai rumusan Rajah 2.1 menggabungkan penentu-penentu

iklim, matlamat iklim sekolah dan keperluan asas pelajar dan pendidik sebagai satu

rangka konsep iklim sekolah.

Rajah 2.1 Iklim sekolah adalah keperluan asas pelajar dan pendidik

Keperluanfisiologi

Keperluankeselamatan

Keperluanpenerimaan danpersahabatan

Keperluanpengiktirafandan pencapaian

Keperluanmemaksimumkanpotensi individu

Matlamat iklim sekolah1. Pembangunan akademik dan social berterusan.2. Rasa bersatu3. Kepercayaan4. Ambil berat5. Peluang untuk input6. Semangat tinggi7. Pembaharuan sekolah8. Hormat.

Penentu-penentu iklim sekolah

Penentu program Penentu proses Penentu kemudahan asas danfizikal

(Sumber : Fox et. al, (1973), Phi Delta Kappa)

20

2.4 Faktor-faktor iklim sekolah yang mempengaruhi persekitaran

pembelajaran pelajar

Iklim sesebuah sekolah haruslah berada dalam keadaan yang kondusif bagi

memastikan pelajar dan guru berasa selasa untuk berada di sekolah dan seterusnya

membolehkan proses pengajaran dan pembelajaran berjalan dengan lancar. Selain itu,

iklim sekolah yang positif juga menjadi sebahagian daripada tuntutan dalam arena

pendidikan bagi melahirkan sebuah masyarakat yang sempurna dari segi jasmani, emosi,

rohani, intelek dan sahsiah selari dengan Falsafah Pendidikan Kebangsaan. Sekolah

perlu mewujudkan iklim yang cukup selesa untuk pelajar menuntut ilmu sehingga tiada

ruang langsung untuk mereka merasa tidak puas hati dan mendorong untuk

memberontak. Selain itu, sekolah harus dilihat sebagai tempat menyeronokkan, penuh

dengan keselesaan dan tidak dibayangi dengan ugutan dan ancaman yang menakutkan

pelajar (Mok Soon Sang, 1992)

2.4.1 Suasana sekolah

Dziauddin (1999) pula mengatakan suasana persekitaran pendidikan yang

menekankan kepada perkembangan akal dan fizikal serta pemurnian dan pemantapan

rohani serta iman sebagai satu pakej yang mantap. Oleh itu, persekitaran sekolah yang

selesa daripada aspek rohani, emosi dan kemasyarakatan sebegini boleh mengukuhkan

aqidah dan akhlak keislaman yang berasaskan ilmu yang benar, amanah, ikhlas dan

menghormati masalah umum, bekerjasama dan ketaatan tanpa melibatkan derhaka

kepada perintah Allah. Suasana kerja seperti ini akan membina semangat kerja yang kuat

ke arah mempertingkatkan motivasi.

Menurut Fathiah Saini (2005), suasana sekolah yang mencerminkan ciri

keislaman yang sebenar, boleh menyediakan persekitaran harmoni dan melahirkan kasih

sayang, hormat menghormati serta pelaksanaan aktiviti pendidikan yang membawa

kepada kejayaan sahsiah dan pencapaian murid-murid. Selain itu, pengetua yang

21

memimpin guru-guru, menjadi penyeru kepada kebaikan dan mencegah kepada

kemungkaran serta menjadi pencetus, penggerak dan pembina tamadun Islam.

Suasana sekolah merangkumi bentuk bangunan sekolah, pokok-pokok dan

bunga-bunga yang ditanam dan kemudahan-kemudahan seperti tempat bermain dan

perpustakaan (Mak Soon Sang, 1992). Pada amnya, bangunan sekolah yang indah,

kawasan sekolah yang bersih dan ditumbuhi dengan pelbagai jenis pokok dan bunga

serta dilengkapi dengan pelbagai kemudahan membawa suasana yang selesa dan tenang

kepada pelajar. Suasana yang kondusif ini akan mengurangkan tekanan kepada pelajar,

seterusnya dapat membentuk persekitaran pembelajaran yang baik.

Boh Boon dan Chua Tee Tee (1982) menegaskan suasana bilik darjah mestilah

menarik minat pelajar untuk belajar bagi mencapai taraf pembelajaran yang optimum.

Suasana yang mendorong pembelajaran ini mempunyai perhubungan yang erat dengan

persekitaran fizikal dan emosi sesuatu bilik darjah.

Bilik darjah ialah tempat pembelajaran dilaksanakan dan tempat setiap pelajar

dengan guru berbincang tentang pelajaran. Bilik darjah yang kemas dan teratur akan

menimbulkan kesan pengajaran dan pembelajaran yang memuaskan (Asmah, 1989).

Menurutnya lagi, di dalam bilik darjah kebiasaannya terdapat di antara 20 hingga 40

buah kerusi dan meja yang disusun secara lurus berbaris dan menhadap papan kapur.

2.4.2 Pengajaran dan pembelajaran

Selain itu pencapaian pelajar juga dipengaruhi oleh kaedah pengajaran yang

masih lagi bersifat tradisional seperti terlalu banyak menggunakan kaedah syarahan

kurang menarik minat dan perhatian malah membosankan pelajar, guru yang kurang

komited dan kreatif, tiada hubungan yang akrab antara guru dengan pelajar, dan guru

tidak membantu mengatasi masalah pelajar (KPM, 2002, m.s.3-22).

22

Mengikut Slavin (1997) kesungguhan guru dalam proses keberkesanan

pengajaran bergantung kepada empat factor iaitu QAlT (Quality, Appropriateness,

Incentive, Time) yang bermaksud:

i. Kualiti pengajaran (Quality of Instruction): merujuk kepada kualiti maklumat

dan kemahiran guru di dalam mempersembahkan pengajaran supaya pelajar

mudah memahami pelajarannya.

ii. Aras pengajaran (Appropriate Level of Instruction): yang memberi makna

kesesuaian pengajaran guru dengan kebolehan pelajar dan kesediaan pelajar

untuk belajar pelajaran yang baru.

iii. Insentif (Incentive): bermakna kebolehan guru untuk memotivasi pelajar untuk

terus belajar, menyiapkan kerja rumah dan tugas yang lain.

iv. Masa (Time): bermaksud jumlah masa yang diperuntukkan oleh guru untuk

pengajaran. Oleh itu, kesungguhan guru dalam proses pengajaran adalah elemen

yang penting bagi memastikan kecemerlangan sekolah. Namun kajian-kajian

yang lepas mendapati ada guru yang telah burn out setelah lama mengajar,

terdapat juga guru yang tidak bermotivasi dan 'hilang minat' untuk mengajar. Jika

perkara ini tidak diatasi ianya akan menjadi duri dalam daging kepada sekolah

khasnya dalam mengekalkan sekolah sebagai sekolah cemerlang (Rahmad Sukor

Ab. Samad Shahrir Jamaluddin 2005).

Guru yang berada di dalam bilik darjah harus sensitif pada air muka, suara dan

pergerakan anggota badan pelajar. Kebolehan dan keprihatinan guru mengecam dan

mengenal sifat pelajar di dalam kelas membolehkannya memupuk pelajar supaya suka

belajar. Guru juga perIu menguasai kemahiran teknikal terrnasuk pengurusan alat bantu

mengajar seperti komputer, projektor LCD, carta dan sebagainya. Guru boleh

menggunakan borang, bahan edaran serta keratan akhbar untuk menjalankan proses

P&P. Menurut kajian Porter dan Brophy (1988) terhadap pengajaran, terdapat tujuh

penentu utama guru yang berkesan iaitu:

i. Dapat mencapai matlamat akademik dan sosialisasi: Guru seharusnya

berkebolehan menyatupadukan pembelajaran isi kandungan dan kemahiran

sosialisasi.

23

ii. Mempunyai penguasaan isi dan pengetahuan yang mendalam: Guru memahami

dengan mendalam mata pelajaran yang diajar serta pelajar yang dlajar. Mereka

terlibat dengan menyelesaikan kelemahan pelajar; Selain dari itu, guru

berkebolehan membantu dalarn menyelesaikan masalah dan kekurangan yang

ada pada pelajar.

iii. Penerangan yang jelas dan terperinci: Guru menjelaskan apa yang perIu

dipelajari, bagaimana maklumat itu berkaitan dengan pengetahuan sedia ada

pada pelajar dan apa yang akan dipelajari pada masa akan datang.

iv. Menjadi model dan melatih pelajar untuk memproses maklumat: Guru akan

menjadi model di dalam kelas. Mereka melatih pelajar memproses maklumat,

mencari makna dan menyelesaikan masalah yang diberikan. Guru bertindak

sebagai fasilitator untuk mencungkil daya pemikiran pelajar dengan menanyakan

soalan. Pelajar diberi peluang untuk memberi pendapat. Guru sentiasa

mengesan kefahaman pelajar.

v. Membetulkan salah faham di kalangan pelajar: Guru cuba menjangka dan

membetulkan salah faham pelajar.

vi. Memperkembangkan pengalaman pelajar: Guru menggunakan alat bantu

mengajar yang sesuai mengikut kehendak kurikulum dan ciri-ciri pelajar. Mereka

boleh memberi penjelasan serta memperluas bahan-bahan bantuan dengan tujuan

memperkayakan kurikulum.

vii. Seorang guru yang reflektif: Guru menggunakan masa untuk memikirkan tentang

apa, mengapa dan bagaimana mengajar bertujuan memperbaiki teknik

pengajaran pada masa depan.

2.4.3 Pentadbiran sekolah

Mengikut pandangan Rosnani (1998), pihak pengurusan sekolah hendaklah

berusaha mewujudkan budaya sekolah yang menghidupkan nilai-nilai akidah dan

berakhlak supaya murid-murid merasa selamat, sentiasa ingin berbakti dan berusaha

untuk maju dalam pelajaran berdasarkan dorongan yang lebih tinggi, iaitu mencari

keredhaan Allah S.W.T. dan bukan sekadar untuk menggembirakan warga sekolah, ibu

24

bapa dan guru. Pengetua menjadi peneraju utama di sekolah yang membawa tiga watak

iaitu sebagai pentadbir, pengurus dan pemimpin (Ayob Jantan, 2004).

Sunggguhpun demikian, McNulty et al. (2005) menegaskan bahawa tugas

pengetua di sekolah tidak terhad hanya kepada tugas rutin pentadbiran sahaja malah

mereka perlu menggerakkan segala bentuk sumber dan modal insan di bawah

tadbirannya terutamanya guru supaya mereka dapat menyumbang khidmat dengan

komited dan efektif.

Kualiti kepimpinan yang tinggi adalah sangat diperlukan untuk mengurus dan

mentadbir sekolah bagi melahirkan generasi berkualiti (Musa, 2002). Tercapai atau

tidak visi dan misi pendidikan yang dihasratkan adalah bergantung kepada kecekapan

pengetua dalam mengurus sumber utama di sekolah. Sekolah-sekolah yang mencapai

kejayaan yang tinggi dalam bidang akademik dipimpin oleh pengetua yang mempunyai

sifat-sifat kepimpinan yang berkesan (Atan Long et al, 1990)

2.4.4 Guru

Guru-guru di sekolah mempunyai pengaruh yang sangat besar terhadap pelajar-

pelajarnya. Menurut Mokhtar Ahmad (1998), guru perlu sentiasa memperkaya diri

dengan pelbagai maklumat kerjaya yang diperlukan oleh pelajar. Kajian ini dapat

menyedarkan guru-guru tentang peranan yang dimainkan oleh mereka dalam aspek-

aspek seperti perkembangan minat pelajar, pemberian bimbingan untuk melanjutkan

pelajaran dan pembentukan awal kerjaya pelajar-pelajar. Guru merupakan tunjang

kepada gagal atau berjayanya seseorang murid kerana mereka bukan sahaja berperanan

sebagai pendidik raelalui pengajaran secara langsung tetapi juga membina semaksimum

mungkin perkembangan dan tumbesaran murid (Rahimah Ahmad, 1999).

Menurut Shippen dan Shippen (2004) seorang guru yang mempunyai

kepimpinan yang berkesan memiliki tujuh ciri kepimpinan berikut:

25

i. Pertama, boleh membentuk dan menyampaikan visi yang jelas di dalam bilik

darjah. Ini turut dipersetujui Buhler (1995). Ciri ini penting kerana boleh

membimbing murid-murid di peringkat bilik darjah untuk mencapai visi yang

dibina secara bersama tetapi, pemimpin guru ini perlu memastikan visi yang baru

dibina bersama dengan murid-murid seharusnya tidak bertentangan dengan visi

sekolah.

ii. Kedua, mempunyai kebolehan memimpin dan fleksibel. Faktor fleksibel ini amat

penting kerana boleh memupuk suasana di mana murid-murid akan mengetahui

guru mereka adalah orang yang bertimbang rasa dan tabu batasan sebagai

seorang pemimpin. Kadang kala, guru juga boleh bersetuju dengan pendapat

murid sekiranya pendapat tersebut bernas dan ada kebenarannya. Kebolehan ini

mencerminkan bahawa seseorang pemimpin itu adalah seorang yang bersikap

terbuka (Zenger & Folkman, 2004).

iii. Ketiga, kebolehan untuk memimpin dan menjadi teladan kepada murid-

muridnya, Aptah lagi, setiap tindakan guru di dalam bilik darjah akan

diperhatikan oleh muridmurid dan menjadi contoh.

iv. Keempat, bijak membuat keputusan. Keputusan yang dipilih sewajarnya akan

mendatangkan kebaikan kepada muridnya tetapi tidak menjejaskan kepentingan

organisasinya (Chek Mat, 2003).

v. Kelima, membuang sifat rnementingkan diri sendiri. Sebagai seorang guru, sifat

mementingkan diri perlu dibuang dan mengutamakan kepentingan murid-

muridnya (Shippen & Shippen, 2004) walaupun kadangkala mendatangkan

kesulitan kepada dirinya sendiri.

vi. Keenam, harus membuat pertimbangan yang seimbang untuk menjauhi perasaan

tidak puas hati di kalangan muridnya, di samping mendapat kerjasama mereka.

Selain bersifat jujur dan merendah diri supaya murid boleh mendekatinya dan

meluahkan masalah yang mereka hadapi kerana kepercayaan mereka kepada

guru. Ini akan dapat membina hubungan yang positif antara guru dan murid

(Zenger & Folkman, 2004).

vii. Ketujuh, sentiasa mengamalkan pembelajaran secara berterusan untuk

menambah ilmu pengetahuan dan kemahiran diri. Menurut Kane (2001) ilmu

26

pengetahuan yang diterima oleh guru akan meningkatkan keberkesanan

pengajarannya di dalam kelas. Kesannya, keadaan bilik darjah menjadi lebih

sistematik dan terkawal.

Lashway (2000) sebaliknya telah membincangkan peranan pemimpin untuk

menjana keberkesanan Pengajaran dan Pembelajaran (PP) daripada program Leading

Learning Communities yang dibangunkan oleh National Association of Elementary

School Principals (NAESP). NAESP telah merumuskan enam peranan pemimpin untuk

menjana keberkesanan PP iaitu:

i. Mendorong pelajar-pelajar dan orang dewasa supaya mengutamakan usaha

belajar.

ii. Menentukan harapan pada pencapaian yang tinggi.

iii. Menyesuaikan kandungan pengajaran dan pembelajaran dan araban ke arah

piawaian yang standard.

iv. Mencipta satu budaya pembelajaran berterusan untuk orang dewasa.

v. Menggunakan pelbagai sumber data untuk menilai pembelajaran.

vi. Mengaktifkan sokongan komuniti untuk kejayaan sekolah/bilik darjah.

Kesimpulannya, kebanyakan kajian yang dijalankan tentang iklim sekolah

menunjukkan iklim sekolah akan mewujudkan suasana pembelajaran yang bermotivasi

dan seterusnya membantu pelajar memperoleh pencapaian yang lebih baik dan guru-

guru lebih puas untuk bekerja.

2.5 Kajian lepas

Kebanyakan kajian yang dijalankan tentang iklim sekolah menunjukkan iklim

sekolah akan mewujudkan suasana persekitaran pembelajaran yang bermotivasi dan

seterusnya membantu pelajar memperoleh pencapaian yang lebih baik dan guru-guru

lebih puas untuk bekerja. Ibrahim (1993:78) menegaskan bahawa iklim yang positif

27

sangat perlu wujud di sesebuah sekolah. Banyak kajian yang dibuat menunjukkan

bahawa terdapat hubung kait yang rapat antara iklim sekolah dengan kejayaan murid.

Sekiranya iklim baik, guru dan murid akan lebih bermotivasi dan pada masa yang sama

aktiviti pengajaran dan pembelajaran akan berjalan dengan baik.

Kajian The Malaysian Dropout Study Revisited (Zainal Ghani, et.al., 1991)

mendapati hubungan guru dengan pelajar yang tercicir adalah renggang. Sebanyak 62 %

pelajar yang cicir menyatakan mereka tidak pernah meminta nasihat guru jika

menghadapi masalah dengan kerja sekolah. Cuma 34% pelajar cicir melaporkan mereka

mendapat perhatian daripada guru tentang kerja sekolah. Pelajar cicir ini menyatakan

guru sangat garang (23%) dan selalu menghukum mereka (14%). Dalam kajian ini

merumuskan guru kurang memberi sokongan dan perhatian kepada pelajar lemah tetapi

lebih mementingkan kawalan dan disiplin. Jika permasalahan seperti ini terus berlaku

maka persekitaran pembelajaran kepada pelajar akan terganggu. Dengan itu, bagaimana

negara ini akan melahirkan generasi yang cemerlang.

Lokasi sekolah yang kurang sesuai seperti persekitaran yang bising di tengah

bandar dan sekolah yang terlalu jauh sehingga pelajar menghabiskan banyak masa dalam

perjalanan mempengaruhi pembelajaran pelajar. Selain itu, saiz kelas yang besar

terutama di bandar besar menyebabkan guru sukar memberi tumpuan individu dalam

P&P. Sekolah juga kurang memberi tumpuan kepada perkhidmatan bimbingan dan

kaunseling serta pemupukan kemahiran belajar, budaya kecemerlangan, budaya

penyayang, dan pembentukan sahsiah.

Keadaan atau suasana sekolah yang tenang dan nyaman, sesuai untuk proses

pengajaran dan pembelajaran dianggap sebagai mempunyai iklim sekolah yang

berkesan. Halpin dan Croft (1963) yang merupakan perintis dalam kajian iklim sekolah

mengatakan bahawa iklim sekolah menggambarkan personaliti seseorang individu

sendiri dan bagaimana guru tersebut berusaha untuk mencapai tahap organisasi iklim

sekolah berkenaan. Seterusnya, Howard (1974) mendefinisikan iklim sekolah sebagai

28

keadaan sosial dan budaya sekolah itu yang mempengaruhi tingkah laku orang di

dalamnya.

Laporan yang dibentangkan dalam Seminar Latihan Mengajar Antara Universiti

(1991), memetik dapatan Reynolds (1985) dan Anderson (1982) dalam Azaiah Ab Latib

(1995) yang menyatakan secara umumnya kajian-kajian mengenai kemudahan fizikal

sekolah tidak dapat memberi gambaran yang jelas mengenai sumbangan atau peranan

kemudahan-kemudahan fizikal ini ke atas keberkesanan sekolah.

Menurut Moktar Ahmad (1998), guru perlu sentiasa memperkaya diri dengan

pelbagai maklumat kerjaya yang diperlukan oleh pelajar. Kajian ini dapat menyedarkan

guru-guru tentang peranan yang dimainkan oleh mereka dalam aspek-aspek seperti

perkembangan minat pelajar, pemberian bimbingan untuk melanjutkan pelajaran dan

pembentukan awal kerjaya pelajar-pelajar.

Fisher dan Fraser (1988) di dalam kajian mereka “Assessing and Improving

School Climate” telah mendapati selain daripada faktor kurikulum, sumber dan

kepimpinan, iklim sekolah memberikan sumbangan besar kepada keberkesanan

sesebuah sekolah itu. Dapatan kajian mereka juga membuktikan bahawa peningkatan

iklim sekolah berkait rapat dengan aspek hubungan sosial, fizikal dan suasana

pengajaran dan pembelajaran. Sifat perhubungan di kalangan guru dan di antara guru

dengan pelajar. Begitu struktur organisasi sekolah, dapat diukur menggunakan dimensi-

dimensi yang tersebut dalam kajian Walberg (1976).

Selain itu, terdapat bukti yang jelas bahawa terdapatnya pengaruh iklim sekolah

adalah dengan merujuk kajian yang dijalankan oleh Moos (1974) yang bertajuk “The

Social Climate Scale”. Di dalam kajian ini beliau telah berjaya menunjukkan wujudnya

perkaitan rapat antara peningkatan iklim sekolah dengan persekitaran kerja. Ini adalah

hasil tinjauan ke atas tiga dimensi psikososial yang merangkumi dimensi-dimensi

perhubungan, perkembangan diri dan sistem penyelenggaraan serta sistem perubahan.

29

Ciri-ciri rekabentuk sesebuah sekolah turut memberi kesan kepada corak

interaksi guru dengan pelajar semasa pengajaran dan pembelajaran. Menurut Lim

(1988) dari hipotesis yang telah dibuat tidak ada perbezaan yang signifikan dalam

persepsi antara guru dan pelajar tentang persekitaran pembelajaran. Mereka masing-

masing berpendapat bahawa jika rekabentuk persekitaran baik, maka keselesaan untuk

belajar dapat dirasai.

Kajian Hallinger et al. (1983) dalam Rahmad Sukor Ab. Samad Shahrir

Jamaluddin (2005) yang menunjukkan ciri-ciri yang ada pada sesebuah sekolah

sebenarnya memberi kesan yang mendalam perlu diarnbil kira dalarn rnembentuk model

kepimpinan pengajaran yang berjaya. Kepimpinan bilik darjah yang diamalkan oleh

guru bukan sahaja boleh menentukan pencapaian matlarnat sebuah bilik darjah malah

memberi kesan ke atas semua individu yang ada dalam bilik darjah tersebut.

2.6 Kesimpulan

Dalam bab ini telah diperincikan dengan setiap persoalan kajian dihuraikan serta

kajian-kajian lepas yang berkaitan dimasukkan untuk digunakan pada bab 5 sebagai

sokongan.

BAB 3

METODOLOGI KAJIAN

3.1 Pendahuluan

Kajian ini berbentuk deskriptif dan bertujuan untuk mengenal pasti samada

aspek suasana sekolah, pengajaran dan pembelajaran, pentadbiran sekolah dan guru

akan memberi pengaruh iklim sekolah dalam membentuk persekitaran pembelajaran

pelajar. Aspek-aspek yang dibincangkan dalam bab ini termasuklah reka bentuk

kajian, lokasi kajian, populasi dan sampel kajian, instrumen kajian, kajian rintis,

prosedur kajian, penganalisisan data kajian dan jangka masa kajian.

3.2 Rekabentuk kajian

Menurut Mohd Majid Konting (1994), rekabentuk kajian adalah teknik dan

kaedah tertentu untuk mendapatkan maklumat yang diperlukan bagi menyelesaikan

masalah. Kajian yang dijalankan adalah tinjauan deskriptif yang menggunakan soal

selidik. Kaedah kajian secara tinjauan yang menggunakan soal selidik merupakan

satu kaedah yang paling popular (Mohamad Najib, 1999).

Mohd Majid Konting (1994) menyatakan bahawa penyelidikan deskriptif

bertujuan untuk menerokai sesuatu bidang yang belum atau kurang dikaji. Selain itu,

menurut Azizi et.al (2007) tinjauan deskriptif bertujuan mendapatkan ukuran

ataupun gambaran berkaitan keadaan ataupun ciri populasi. Dalam kajian ini

31

penyelidikan deskriptif sesuai digunakan kerana dapatan kajian ini merupakan

maklumat peristiwa yang sedang berlaku dan boleh digunakan untuk menyelesaikan

masalah berkaitan untuk masa akan datang.

Soal selidik merupakan instrumen yang akan digunakan dalam kajian ini dan

disediakan mengikut skala likert. Item-item yang terdapat dalam soal selidik

dibentuk berdasarkan kepada semua persoalan kajian yang dinyatakan dalam bab 1.

Soal selidik ini diedarkan kepada pelajar tingkatan empat di dua buah sekolah

menengah di Kuantan, Pahang.

Maklumat yang diperolehi daripada soal selidik akan ditukarkan ke dalam

bentuk perangkaan atau statistik dengan menggunakan Statistical Package for Social

Science (SPSS Versi 17.0 for Windows). Statistik ini seterusnya akan diproses dan

dianalisis untuk mendapatkan keputusan.

3.3 Pembolehubah

Pembolehubah bersandar ialah hasil yang telah diukur untuk menentukan

samada perlakuan berubah. Ia bersandar kepada nilainya berdasarkan kepada nilai

perlakuan ke atas pembolehubah bebas. Pembolehubah bersandar dalam kajian

adalah persekitaran pembelajaran pelajar. Pembolehubah tidak bersandar ialah

merujuk kepada sebarang perlakuan yang dihasilkan produk dan bebas kerana

nilainya tidak bergantung kepada pembolehubah lain. Pembolehubah ini ialah iklim

sekolah yang terdiri daripada suasana sekolah, pengajaran dan pembelajaran,

pentadbiran sekolah dan guru.

32

Pembolehubah bersandar Pembolehubah bebas

Rajah 3.1 Kerangka Model Kajian

3.4 Populasi dan Sampel Kajian

Mengenali populasi dan sampel kajian adalah sangat penting dalam

menjalankan penyelidikan pendidikan kerana ia akan menentukan masalah yang akan

dikaji serta beberapa data dan maklumat yang perlu dikumpulkan (Mohamad Najib,

1999). Populasi kajian ini adalah terdiri daripada semua pelajar tingkatan empat di

dua buah sekolah menengah iaitu Sekolah Menengah Kebangsaan Paya Besar dan

Sekolah Menengah Kebangsaan Sultan Abu Bakar. Jumlah pelajar untuk kedua-dua

sekolah tersebut ialah 245 orang.

Jadual 3.1: Bilangan Pelajar Tingkatan Empat Mengikut Sekolah

Bilangan Nama sekolah Bilangan pelajartingkatan empat

1. Sekolah Menengah Kebangsaan Paya Besar 123 orang2. Sekolah Menengah Kebangsaan Sultan Abu

Bakar122 orang

Jumlah keseluruhan pelajar 245 orang

Menurut Mohamad Najib (1999) juga, sekiranya populasi terlalu besar,

pemilihan sampel secara rawak adalah digalakkan dengan menggunakan kaedah

yang tertentu. Di dalam kajian ini, bilangan pelajar di dua buah sekolah menengah

yang terpilih ialah 245 orang. Oleh yang demikian, penyelidik hanya mengambil

jumlah sampel seramai 148 orang sebagai responden bagi kajian ini. Penentuan

jumlah sampel adalah berdasarkan kaedah Jadual Krejcie dan Morgan (1970).

Persekitaran pembelajaranpelajar

1. Suasana sekolah2. Pengajaran dan

pembelajaran3. Pentadbiran sekolah4. Guru

33

Jadual 3.2 : Penentuan Saiz Sampel Berdasarkan Populasi Krejcie dan Morgan

Populasi Sampel230 144240 148250 152

(Sumber: Krejcie dan Morgan, 1970)

Penyelidik menggunakan kaedah persampelan rawak mudah untuk membuat

kajian. Persampelan ini mempunyai kelebihan iaitu setiap ahli populasi mempunyai

peluang yang sama bagi dipilih. Dalam kajian ini, selepas rangka dibahagikan ke

dalam unit-unit persampelan, jumlah unit yang diperlukan dipilih secara rambang

daripada populasi. Ini bererti setiap unit daripada populasi mempunyai peluang yang

sama dengan unit yang lain bagi dipilih. Jadual berikut menunjukkan bilangan

responden yang terlibat mengikut sekolah yang menjadi pilihan penyelidik.

Jadual 3.3 : Bilangan Responden Mengikut Sekolah

Bil. Nama sekolah Bilangan pelajartingkatan empat

1. Sekolah Menengah Kebangsaan Paya Besar 74 orang2. Sekolah Menengah Kebangsaan Sultan Abu Bakar 74 orang

Jumlah keseluruhan pelajar 148 orang

3.5 Instrumen kajian

Soal selidik ini disediakan berdasarkan skala likert kerana skala ini dikatakan

mempunyai tahap kepercayaan yang tinggi dan lebih praktikal dan berkesan

digunakan untuk populasi yang besar kerana dapat mengukur ciri-ciri atau pemboleh

ubah yang hendak diukur daripada saiz sampel yang banyak dan ini dapat

meningkatkan ketepatan dapatan kajian (Mohd Majid Konting, 1994). Dalam kajian

ini, penyelidik menggunakan soal selidik skala likert di mana responden memilih

jawapan berdasarkan satu skala dari ekstrem kepada ekstrem lain (Mohamad Najib,

1999). Secara tidak langsung, skala ini membantu penyelidik untuk mengukur

sesuatu pembolehubah yang dikaji dengan lebih tepat.

34

3.5.1 Bahagian A

Bahagian A dalam soal selidik ini mengandungi beberapa soalan yang

berkaitan maklumat latar belakang responden. Responden hanya dikehendaki

menandakan (/) pada kotak jawapan pilihan yang disediakan. Item-item yang

terdapat di dalam Bahagian A adalah seperti berikut:

i) Jantina

ii) Bangsa

iii) Status bersekolah

3.5.2 Bahagian B

Dalam kajian ini, item-item diukur dengan menggunakan skala likert. Skala

likert digunakan kerana ianya dapat memberikan gambaran yang lebih jelas dan tepat

melalui maklum balas responden. Setiap soalan yang direkabentuk adalah

berpandukan kepada pembolehubah yang hendak dikaji oleh penyelidik. Responden

hanya perlu menyatakan sangat setuju, setuju, kurang setuju, tidak setuju, sangat

tidak setuju terhadap item-item dengan menandakan pada skor yang diberikan.

Pengelasan skala likert ditunjukkan dalam Jadual 3.2 di bawah.

Jadual 3.4 : Jadual Skala Likert

Maklum balas SkorSangat Setuju (SS) 5Setuju (S) 4Tidak Pasti (TP) 3Tidak Setuju (TS) 2Sangat Tidak Setuju (STS) 1

Sumber : Mohamad Najib (1999)

Pembolehubah dibina berdasarkan kajian yang dijalankan oleh penyelidik

untuk menentukan kesahan dan kebolehpercayaan data. Borang soal selidik

menunjukkan bilangan item dalam soal selidik yang dibina. Jadual berikut

menunjukkan persoalan kajian, pembolehubah, nombor item dan jumlah item yang

digunakan dalam kajian ini.

35

Jadual 3.5 : Pembahagian Item Bahagian B Berdasarkan Persoalan Kajian

Bil PersoalanKajian

Pembolehubah No. Item JumlahItem

1. Suasana sekolah 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10 102. Pengajaran dan

pembelajaran11,12,13,14,15,16,17,18,19,20

10

3. Pentadbiran sekolah 21,22,23,24,25,26,27,28,29,30

10

4. Guru 31,32,33,34,35,36,37,38,39,40

10

Jumlah Item 40

3.6 Kajian rintis

Kajian rintis telah dilaksanakan bagi menguji kesahan, kebolehpercayaan alat

kajian iaitu soal selidik dan protokol temu bual yang digunakan (Sekaran 2003;

Frankel & Wallen 2003). Melalui kajian rintis juga, penyelidik dapat memantapkan

dan memurnikan isi kandungan, penggunaan bahasa dan maksud item supaya

difahami oleh guru-guru (Norasmah Othman 2002). Di samping itu, kajian rintis

juga memberi pendedahan awal tentang kemungkinan masalah dan membolehkan

penyelidik bersedia menangani masalah yang timbul dalam konteks kajian yang

sebenar. Kajian rintis dilakukan terlebih dahulu untuk mengenal pasti perkara-

perkara berikut:

i. Untuk mengetahui sejauh mana responden memahami setiap pernyataan

dan item yang digunakan. Ini dilakukan dengan membenarkan responden

bertanya kepada penyelidik.

ii. Untuk mengetahui sejauh mana kesesuaian keseluruhan penggunaan

instrumen kepada responden kajian, terutamanya dalam penggunaan

istilah dan struktur ayat.

iii. Untuk mengetahui kesesuaian item-item yang digunakan.

iv. Untuk mengetahui sejauh mana responden memahami kehendak item.

Sebelum kajian rintis dijalankan, soal selidik yang digunakan telah

disemak dan disahkan oleh pensyarah iaitu Encik Kamalularifin Subari

dan Puan Christina Andin @ Nur Qistina Abdullah di Fakulti Pendidikan,

Universiti Teknologi Malaysia.

36

v. Kajian rintis kemudian dijalankan di kalangan 20 orang pelajar tingkatan

empat Sekolah Menengah Kebangsaan Seri Medan di Batu Pahat, Johor

untuk menentukan kebolehpercayaan instrumen.

vi. Pelajar-pelajar ini dipilih untuk tujuan kajian rintis kerana mempunyai

latar belakang diri dengan responden kajian ini. Dengan ini, hasil

kebolehpercayaan alat kajian ini dikatakan dapat menggambarkan

kesesuaiannya untuk kajian sebenar nanti.

Berdasarkan kajian rintis, nilai kebolehpercayaan Alpha Cronbach bagi

semua 43 item ialah 0.911. Manakala nilai kebolehpercayaan Alpha Cronbach bagi

setiap pengaruh iklim sekolah ditunjukkan dalam Jadual 3.6.

Jadual 3.6 : Nilai Kebolehpercayaan Alpha Cronbach bagi Setiap PersoalanKajian

Pengaruh iklim sekolah Bilangan item Nilai Alpha CronbachSuasana sekolah 10 0.724Pengajaran danpembelajaran

10 0.828

Pentadbiran sekolah 10 0.896Guru 10 0.834

Menurut Mohamad Najib (1999), meskipun tiada batasan khusus yang boleh

digunakan untuk menentukan pekali kebolehpercayaan, nilai signifikan yang lebih

daripada 0.80 sering digunakan dan menjadi rujukan paling minimum untuk

diterima. Maka, instrumen soal selidik yang digunakan dalam kajian ini boleh

diterima dan digunakan dalam kajian sebenar nanti memandangkan ia mempunyai

kesahan dan kebolehpercayaan yang tinggi.

37

3.7 Prosedur kajian

Bagi memastikan kajian dapat berjalan dengan lancar dan sempurna, prosedur

kajian yang melibatkan langkah-langkah yang sistematik telah dirancang dan diikuti

sepanjang kajian dijalankan.

i) Pengkaji mengenalpasti masalah terkini yang dihadapi oleh sekolah dan

membuat perbincangan dengan penyelia berkenaan tajuk yang sesuai

untuk dikaji.

ii) Setelah tajuk dipilih, pengkaji menetapkan objektif yang harus dicapai

bagi mengetahui dengan lebih lanjut tentang tajuk kajian.

iii) Pengkaji mengenalpasti populasi yang akan digunakan di dalm kajian dan

mengumpul maklumat yang berkaitan dengan tajuk kajian.

iv) Sebelum kajian rintis dijalankan, soal selidik telah digubal oleh pengkaji

berdasarkan cadangan dan perbincangan bersama-sama penyelia. Borang

soal selidik terbahagi kepada 2 bahagian iaitu Bahagian A dan Bahagian

B.

v) Bagi menguji kesahan dan kebolehpercayaan instumen, pengkaji

melakukan kajian rintis kepada 20 orang pelajar tingkatan 4 Sekolah

Menengah Kebangsaan Seri Medan, Batu Pahat sebelum kajian sebenar

dijalankan.

vi) Selepas memastikan semua soal selidik yang dipulangkan itu dijawab

dengan lengkap, soal selidik telah diproses untuk menguji

kebolehpercayaannya dengan menggunakan Perisian Statistical Package

for Social Sciences (SPSS) versi 17.0.

vii) Soal selidik yang telah diuji kebolehpercayaannya, telah diedarkan

kepada sampel kajian. Sebelum itu penerangan yang jelas dan ringkas

mengenai tujuan dan cara menjawab soalan telah diterangkan kepada

sampel kajian.

viii) Borang soal selidik yang telah lengkap diisi, diproses dengan

menggunakan perisian SPSS 17.0 kemudian, keputusan dianalisis dari

segi kekerapan, peratusan dan min.

ix) Pengkaji akhirnya membuat analisis data, perbincangan, kesimpulan dan

mengemukan cadangan berdasarkan analisis data.

38

Pengesahan pensyarah

pembimbing

Borang pendaftaran projek

sarjana muda

Rujukan literatur

Pembinaan instrumen

Memilih skop kajian dan

membina kerangka teori

Kajian rintis

Pemilihan sampel

Analisis data

Kajian sebenar

Perbincangan dan kesimpulan

Pembinaan tajuk

Penetapan tajuk

kajian yang sesuai

Mengenal pasti latar

belakang masalah

Memuaskan

Tidak memuaskan

Rajah 3.2 Prosedur Kajian

39

3.8 Analisis Data Kajian

Data mentah yang dikumpulkan menggunakan borang soal selidik disemak

sebelum dianalisis menggunakan perisian ‘Statistical Package for the Social Science

version 17.0. Ini disebabkan perisian ini telah dibina dengan mengambil kira paras

ukuran yang sering digunakan di dalam penyelidikan pendidikan seperti ukuran-

ukuran norminal, ordinal, sela dan nisbah (Mohd Majid Konting, 1994). Data-data

yang diperoleh akan dianalisis mengikut item-item yang telah diklasifikasikan

mengikut pembolehubah yang dikaji oleh penyelidik bagi menjawab persoalan

kajian. Data yang diperoleh daripada soal selidik akan dikelaskan mengikut skala

likert dan diproses serta dianalisis menggunakan SPSS.

Proses menganalisis data bagi kajian ini dibahagikan kepada dua bahagian

iaitu bahagian A yang membincangkan maklumat latar belakang responden dan

bahagian B pula membincangkan item-item yang menjawab kepada persoalan kajian.

Analisis data pada bahagian A adalah menggunakan statistik peratusan dan bahagian

B pula menggunakan analisis statistik dan min.

Jadual 3.7 Maklum Balas Dan Skor Skala Likert Terhadap Item

Sumber : Mohd Majid Konting, 1994.

Jadual 3.7 menunjukkan maklum balas dan skor skala likert secara terperinci

pada item-item yang diberikan oleh responden. Maklum balas tersebut ialah Sangat

Setuju (SS), Setuju (S), Tidak Pasti (TP), Tidak Setuju (TS) dan Sangat Tidak Setuju

(STS). Tafsiran terhadap fakta dibuat dengan meletakkan tiga tahap pada setiap

pembolehubah iaitu Setuju (S), Tidak Pasti (TP) dan Tidak Setuju (TS). Ini

bertujuan untuk menentukan subjek menyokong, berkecuali atau tidak setuju dengan

pernyataan yang diberikan oleh penyelidik. Mohd Majid Konting (1994)

menyatakan bahawa meskipun fakta adalah hak semua orang namun adalah hak

Maklumbalas

Skala LikertSangat Tidak

SetujuTidakSetuju

TidakPasti

Setuju SangatSetuju

Tidak Setuju Tidak Pasti Setuju

40

individu pengkaji walaupun bagi membuat tafsiran terhadap fakta yang diperolehi.

Oleh itu, pengkaji menetapkan 3 tahap sebagai darjah penilaian terhadap responden.

Jadual 3.8 Pengelasan Skala Min

Nilai min Tahap Pengaruh1.00-2.33 Rendah Kurang mempengaruhi2.34-3.67 Sederhana Sederhana mempengaruhi3.68-5.00 Tinggi Amat mempengaruhi

(Sumber : Diubahsuai dalam Azizi et al., 2003)

Hubungan antara nilai peratusan adalah lebih kukuh sekiranya di sokong

dengan nilai min. Skala min digunakan untuk menentukan tahap bagi min yang

diperoleh oleh penyelidik sama ada berada pada tahap yang tinggi, sederhana atau

pada tahap yang rendah (Mohd Majid Konting, 1994). Jadual 3.8 menunjukkan

tahap kekuatan dan nilai min.

3.9 Jangkamasa Kajian

Kajian ini dijalankan bermula dari bulan Julai 2009. Ia dimulai dengan

pemilihan tajuk untuk kajian ini dan diluluskan dengan persetujuan penyelia.

Setelah mendapat kelulusan, kajian diteruskan dengan membentuk pernyataan

masalah, persoalan kajian, proses pengumpulan bahan kajian, penghasilan soal

selidik dan kemudian soal selidik diedarkan untuk mendapatkan maklum balas dan

disusuli dengan kerja-kerja penulisan sehingga selesai.

41

3.10 Kesimpulan

Bab ini telah membincangkan metodologi kajian yang digunakan oleh

penyelidik bagi menjalankan kajian ini. Metodologi yang digunakan adalah

bertujuan untuk menjawab segala persoalan-persoalan kajian seperti yang dinyatakan

dalam bab 1.

Dengan menggunakan instrumen soal selidik, penyelidik dapat membuat

penganalisisan data yang diperolehi dengan lebih mudah kerana segala maklumat

yang diperolehi boleh disemak semula dan jawapan yang telah diperolehi merupakan

jawapan yang tepat kerana responden hanya perlu memilih satu jawapan sahaja

daripada persoalan yang diberikan. Daripada nilai analisis data yang diperolehi,

penyelidik dapat menghuraikan dapatan yang berkaitan dengan aspek-aspek kajian

secara terperinci dalam bab yang seterusnya.

BAB 4

ANALISIS DATA

4.1 Pendahuluan

Bab ini akan membincangkan analisis data yang diperolehi daripada item soal

selidik yang telah diedarkan kepada responden. Sebanyak 148 soal selidik telah

diedarkan kepada pelajar dan dapat diperolehi semuanya. Maklum balas yang telah

diberikan oleh 148 sampel dianalisis menggunakan perisian “SPSS 17.0 for Windows

(Statistical Packages for The Social Sciences)” dan hasilnya ditunjukkan dalam bentuk

jadual.

4.2 Analisis Data

Bahagian ini ditunjukkan hasil daripada 40 item soal selidik yang telah dijawab

oleh responden. Perkara yang ingin dikaji dalam kajian ini ialah apakah faktor suasana

sekolah, pengajaran dan pembelajaran, pentadbiran sekolah dan guru yang mewujudkan

persekitaran pembelajaran yang baik. Semua data yang telah diperolehi ditunjukkan

dalam bentuk jadual kekerapan dan peratusan. Data 5 skala likert telah ditukar kepada

data 3 skala likert di mana sangat tidak setuju dan tidak setuju disatukan menjadi tidak

setuju (TS). Bagi sangat setuju dan setuju disatukan menjadi setuju (S) manakala tidak

pasti (TP) pula masih kekal.

43

4.2.1 Perbincangan Dapatan

Perbincangan dapatan dibuat secara umum dan khusus berdasarkan bahagian A

iaitu latar belakang responden dan bahagian B melibatkan 4 perkara mengikut persoalan

kajian dalam faktor-faktor iklim sekolah yang mempengaruhi persekitaran pembelajaran

pelajar.

4.2.2 Analisis Data Bahagian A (Latar Belakang Responden)

Item yang dianalisis di bahagian A mengandungi 3 item iaitu jantina, bangsa dan

permulaan bersekolah di sekolah tersebut. Dapatan daripada analisis item yang telah

dibuat seperti berikut.

4.2.2.1 Jantina

Jadual 4.1: Taburan Kekerapan dan Peratusan Responden Mengikut Jantina

Jantina Kekerapan, (f) Peratusan, (%)Lelaki 40 27.0

Perempuan 108 73.0Jumlah 148 100.0

Jadual 4.1 menunjukkan taburan latar belakang mengikut jantina. Daripada 148

orang responden, seramai 40 orang (27%) adalah pelajar lelaki sementara 108 orang

(73%) pula adalah pelajar perempuan.

44

4.2.2.2 Bangsa

Jadual 4.2: Taburan Kekerapan dan Peratusan Responden Mengikut Bangsa

Bangsa Kekerapan, (f) Peratusan, (%)Melayu 107 72.3

Cina 29 19.6India 12 8.1

Lain-lain - -Jumlah 148 100.0

Jadual 4.2 menunjukkan taburan kekerapan dan peratusan responden mengikut

bangsa. Pelajar berbangsa Melayu mencatatkan jumlah tertinggi iaitu 107 orang

(72.3%). Responden berbangsa Cina sebanyak 29 orang (19.6%) manakala India pula

ialah 12 orang (8.1%). Tiada responden berbangsa lain dicatatkan.

4.2.2.3 Status Bersekolah

Jadual 4.3: Taburan Kekerapan dan Peratusan Responden Mengikut Tingkatan

Tingkatan Kekerapan, (f) Peratusan, (%)1 88 59.52 5 3.43 6 4.14 49 33.1

Jumlah 148 100.0

Jadual 4.3 menunjukkan taburan kekerapan dan peratusan responden mengikut

tingkatan. Responden yang telah bersekolah daripada tingkatan 1 mencatat jumlah

tertinggi iaitu 88 orang (59.5%) manakala tingkatan 4 pula menunjukkan jumlah kedua

tertinggi iaitu 49 orang (33.1%). Responden yang telah bersekolah daripada tingkatan 2

hanya 5 orang (3.4%) dan tingkatan 3 seramai 6 orang (4.1%). Majoriti responden

kajian ini terdiri daripada pelajar yang telah lama bersekolah di sekolah tersebut dan

sedikit sebanyak mereka lebih mengenali sekolah mereka.

45

4.2.3 Analisis Data Bahagian B (Persoalan Kajian)

Bahagian ini terdiri daripada 40 item berdasarkan kepada 4 persoalan kajian yang

telah dinyatakan tersebut.

4.2.3.1 Persoalan Kajian 1 : Adakah aspek suasana sekolah yang mempengaruhi

persekitaran pembelajaran pelajar?

Jadual 4.4 : Taburan Kekerapan, Peratusan dan Min Responden bagi Suasana

Sekolah

No Pernyataan item (TS) (TP) (S) Min Tahap1. Susunan kerusi dan meja

dalam bilik darjah teraturmemberi keselesaan kepadasaya untuk belajar.

f = 22(14.8%)

f = 15(10.1%)

f = 111(75%)

3.84 Amatmempengaruhi

2. Suasana persekitaransekolah yang aman dantenang sesuai untuk sayamenimba ilmu.

f = 18(12.2%)

f = 24(16.2%)

f = 106(71.7%)


3. Sekolah saya menyediakantempat untuk berehatsecukupnya.

f = 37(25%)

f = 42(28.4%)

f = 69(46.7%)

3.30 Sederhanamempengaruhi

4. Bilik darjah yang bersihdaripada segala kekotoranmembolehkan sayamemberikan tumpuan padapelajaran.

f = 17(11.5%)

f = 31(20.9%)

f = 100(67.6%)


5. Bilangan pelajar yangkurang dalam bilik darjahmembuatkan saya berasaselesa untuk belajar.

f = 22(14.9%)

f = 25(16.9%)

f = 101(68.2%)


6. Sekolah menyediakanperalatan permainan, mesindan bahan yang secukupnyauntuk kegunaan pelajar.

f = 32(21.6%)

f = 33(22.3%)

f = 83(56.1%)


7. Sekolah saya menyediakankemudahan tempat belajaryang secukupnya untukkegunaan pelajar.

f = 14(9.5%)

f = 35(23.6%)

f = 99(66.9%)


8. Saya tidak dapatmemberikan tumpuan padapelajaran apabila berada

f = 12(8.1%)

f = 11(7.4%)

f = 125(84.5%)


46

dalam keadaan sesak danbising.

9. Saya berasa selesa dengankeadaan persekitaransekolah ini.

f = 20(13.5%)

f = 34(23%)

f = 94(63.5%)


10. Saya berasa suasanakeseluruhan sekolah sayabersih, cantik dan selamat.

f = 27(18.2%)

f = 37(25%)

f = 84(56.8%)


Purata keseluruhan f = 22(14.9%)

f = 29(19.38%)

f = 97(65.7%)


N : 148 orang

TS = Tidak setuju TP = Tidak pasti S = Setuju

Jadual 4.4 menunjukkan dapatan kajian bagi persoalan kajian berkaitan dengan

faktor suasana sekolah. Kebanyakkan responden bersetuju bahawa keadaan sesak dan

bising menyebabkan mereka sukar untuk memberikan tumpuan pada pelajaran (84.5%)

dan pelajar lebih selesa berada di dalam kelas yang tidak mempunyai ramai pelajarnya

(68.2%). Majoriti responden bersetuju (71.7%) dan menyatakan suasana persekitaran

sekolah mereka dalam keadaan aman dan tenang serta penyusunan kerusi dan meja di

dalam kelas mempengaruhi keselesaan semasa proses pembelajaran mereka (75%).

Semua pernyataan ini terdapat pada item 8, 5, 2 dan 1 yang mempunyai skor min pada

tahap amat mempengaruhi yang masing-masing adalah 4.37, 3.91, 3.89 dan 3.84.

Seramai 100 responden (67.6%) bersetuju bahawa keadaan bilik darjah yang

bersih daripada kekotoran akan membantu mereka dalam memberi tumpuan pada

pelajaran dan kemudahan tempat belajar yang disediakan oleh pihak sekolah adalah

cukup untuk kegunaan pelajar (66.9%). Kedua-dua item ini juga berada pada tahap amat

mempengaruhi dan boleh dirujuk pada item 4 dan 7. Nilai min tersebut ialah 3.87 dan

3.80.

Terdapat juga item yang mempunyai skor min pada tahap sederhana

mempengaruhi. Antara item tersebut ialah 3, 6, 9 dan 10. Responden juga bersetuju

dengan menyatakan bahawa tempat berehat juga disediakan (46.7%) dan peralatan

47

permainan, mesin serta bahan adalah cukup untuk digunakan oleh pelajar (56.1%).

Selain itu, seramai 94 orang (63.5%) bersetuju dan berasa selesa dengan persekitaran

sekolah serta suasana keseluruhan sekolah adalah bersih, cantik dan selamat (56.8%).

Dapatan kajian menunjukan purata keseluruhannya sebanyak 97 orang (65.7%)

setuju, 29 orang (19.38%) tidak pasti dan 22 orang (14.9%) tidak setuju dengan

kenyataan ini. Purata keseluruhan min pula bagi persoalan kajian ini ialah 3.75 dan

berada pada tahap amat mempengaruhi. Item 8 mempunyai nilai min yang tertinggi

manakala item 3 mempunyai min yang terendah. Dapatan ini menunujukkan pelajar

memerlukan suasana persekitaran yang kondusif untuk membantu mereka dalam

pembelajaran.

4.2.3.2 Persoalan Kajian 2 : Adakah aspek pengajaran dan pembelajaran yang

mempengaruhi persekitaran pembelajaran pelajar?

Jadual 4.5 : Taburan Kekerapan, Peratusan dan Min Responden bagi Pengajaran

dan Pembelajaran

No Pernyataan item (TS) (TP) (S) Min Tahap11. Pihak sekolah melakukan

perubahankaedah/teknologipengajaran danpembelajaran yang baikdan sesuai denganperkembangan semasauntuk pelajarnya.

f = 11(7.5%)

f = 37(25%)

f = 100(67.5%)


12. Saya akan mencari gurusekiranya sayamenghadapi masalahdalam pelajaran.

f = 11(7.5%)

f = 35(23.6%)

f = 102(68.9%)


13. Guru menggunakan alatbantu mengajar yangmenarik seperti carta,transparensi, komputersemasa pengajaran danpembelajaran.

f = 11(7.5%)

f = 38(25.7%)

f = 99(66.8%)


48

14. Guru saya tahu mengajardan mengetahui apa yangdiajarnya di dalam kelas.

f = 12(8.1%)

f = 27(18.2%)

f = 109(73.6%)


15. Guru saya tidakmenyalahkan pelajarnyasemasa proses pengajarandan pembelajaran didalam kelas.

f = 26(17.6%)

f = 51(34.5%)

f = 71(48%)


16. Keadaan yang bising danketidakselesaanpersekitaran bilik darjahmenghalang prosespengajaran danpembelajaran.

f = 5(3.4%)

f = 9(6.1%)

f = 134(90.5%)


17. Saya suka sesetengahguru yang mengajar saya.

f = 11(7.4%)

f =13(8.8%)

f = 124(83.7%)


18. Saya selalu berasamengantuk ketika gurusedang mengajar.

f = 32(21.7%)

f = 52(35.1%)

f = 64(43.3%)


19. Guru yang mengajar sayamemberi kerja sekolahyang banyak.

f = 20(13.5%)

f = 27(18.2%)

f = 101(68.3%)


20. Guru yang mengajar sayamenyampaikanpengajaran denganmenarik dan berkesan.

f = 16(10.8%)

f = 42(28.4%)

f = 90(60.8%)



f = 33(22.4%)

f = 99(67.1%)


N : 148 orang


Jadual 4.5 menunjukkan dapatan kajian berkaitan dengan persoalan kajian

pengajaran dan pembelajaran. Didapati hampir semua responden bersetuju bahawa

keadaan bising dan ketidakselesaan persekitaran bilik darjah akan menghalang proses

pengajaran dan pembelajaran (90.5%) iaitu mencapai tahap skor min yang amat

mempengaruhi (4.44). Seramai 90 responden (60.8%) bersetuju bahawa guru mengajar

dengan menarik dan pandai mengajar serta mengetahui isi pengajarannya (73.6%).

Terdapat 124 responden yang menyukai sesetengah guru yang mengajarnya. Walaupun

begitu, pada item 18, pelajar berasa mengantuk semasa guru sedang mengajar (43.3%)

49

dan nilai min tersebut berada pada tahap sederhana mempengaruhi. Semua pernyataan

ini terdapat dalam item 16, 20, 14, 17 dan 18.

Responden menyatakan pihak sekolah melakukan perubahan menggunakan

kaedah dan teknologi semasa pengajaran dan pembelajaran di mana kebanyakan

responden bersetuju (67.5%). Seramai 99 responden bersetuju dengan menyatakan

semasa proses pengajaran dan pembelajaran guru menggunakan alat bantu mengajar dan

tidak menyalahkan pelajar di dalam kelas (48%). (68.9%) iaitu 102 orang daripada 148

orang responden juga bersetuju sekiranya terdapat masalah dalam pelajaran mereka akan

mencari guru untuk menyelesaikannya. Selain itu, terdapat 101 responden menyokong

guru yang mengajar mereka juga akan membekalkan kerja sekolah yang banyak.

Persoalan kajian ini berada pada tahap amat mempengaruhi dengan nilai purata

keseluruhan min ialah 3.82. Pada purata keseluruhannya, terdapat 16 orang (10.5%)

tidak setuju, 33 orang (22.4%) tidak pasti dan 99 orang (67.1%) setuju. Item 16

mempunyai min yang tertinggi dan item 18 mempunyai min yang terendah. Semasa

pengajaran dan pembelajaran pelajar memerlukan guru yang pandai mengajar dan

keadaan kelas yang selesa.

4.2.3.3 Persoalan Kajian 3 : Adakah aspek pentadbiran sekolah yang

mempengaruhi persekitaran pembelajaran pelajar?

Jadual 4.6 : Taburan Kekerapan, Peratusan dan Min Responden bagi Pentadbiran

Sekolah

No Pernyataan item (TS) (TP) (S) Min Tahap21. Pengetua menguruskan

sekolah ini dengansistematik ke arahkecemerlangan.

f = 12(8.2%)

f = 36(24.3%)

f = 100(67.6%)


22. Pengetua menunjukkankepimpinan untukmempertingkatkan

f = 12(8.1%)

f = 35(23.6%)

f = 101(68.3%)


50

keberkesanan pengajarandan pembelajaranpelajarnya.

23. Kesediaan pengetua danguru-guru mendengarmasalah yang disuarakanoleh pelajarnya.

f = 21(14.2%)

f = 43(29.1%)

f = 84(56.7%)


24. Pengetua dan gurusentiasa membimbingpelajar dalampembelajaran.

f = 7(4.8%)

f = 25(16.9%)

f = 116(78.3%)


25. Pengetua saya adalahseorang yang penuhdengan idea untukmerancang aktivitisekolah.

f = 18(12.2%)

f = 42(28.4%)

f = 88(59.5%)


26. Peraturan di sekolahterlalu ketat danmembebankan.

f = 32(21.7%)

f = 49(33.1%)

f = 67(45.2%)


27. Pihak sekolah selalumengadakan perjumpaandengan ibu bapa.

f = 43(29%)

f = 70(47.3%)

f = 35(23.7%)


28. Saya suka carakepimpinan pengetuasaya dan bersikap rendahdiri.

f = 27(18.3%)

f = 51(34.5%)

f = 70(47.3%)


29. Pengetua ini sentiasamengambil beratmengenai kecemerlanganakademik dan kegiatanluar bilik darjah bagipelajarnya.

f = 18(12.2%)

f = 30(20.3%)

f = 100(67.6%)


30. Pengetua bersifat tegasserta prihatin kepadapelajarnya tanpa pilihkasih.

f = 18(12.1%)

f = 33(22.3%)

f = 97(65.5%)



f = 41(28%)

f = 86(58%)


N : 148 orang


Jadual 4.6 menunjukkan dapatan kajian bagi persoalan kajian pentadbiran

sekolah. (78.3%) iaitu 116 responden bersetuju pengetua membimbing pelajar dalam

pembelajaran. Responden juga menunjukkan mereka memahami pengetua sekolah

masing-masing dimana kebanyakan responden bersetuju pengetua menguruskan sekolah

51

dengan sistematik untuk kecemerlangan (67.6%) dan pengetua mempamerkan

kepimpinan untuk mempertingkat keberkesanan pengajaran dan pembelajaran (68.3%).

Kesediaan pengetua dan guru-guru mendengar masalah yang disuarakan oleh pelajarnya

disokong oleh 84 responden (56.7%). Namun, item 23 ini berada tahap min yang

sederhana mempengaruhi iaitu 3.54.

Terdapat 27 responden (18.3%) tidak setuju dengan cara kepimpinan pengetua

dan sikap rendah diri yang ditunjukkan. Pada item 26, seramai 32 responden (21.7%)

tidak setuju dengan peraturan di sekolah terlalu ketat dan membebankan pelajar. Pelajar

berasa selesa dengan peraturan sedia ada. Selain itu, (47.3%) iaitu 70 orang daripada

148 responden tidak pasti pihak sekolah selalu mengadakan perjumpaan dengan ibu

bapa. Hal ini menunjukkan pelajar kurang peka terhadap perkara tersebut. Min bagi

item 28, 26 dan 27 ialah sederhana mempengaruhi iaitu masing-masing 3.39, 3.44 dan

2.93.

Pengetua bersifat tegas dan prihatin tanpa memilih kasih terhadap pelajarnya

dimana seramai 97 responden bersetuju (65.5%). (67.6%) iaitu 100 responden bersetuju

bahawa pengetua sentiasa mengambil berat mengenai kecemerlangan akademik dan

kegiatan luar bilik darjah serta seorang yang penuh dengan idea untuk merancang

aktiviti sekolah (59.5%). Semua pernyataan ini boleh dilihat pada item 30, 29 dan 25.

Purata keseluruhan sebanyak 86 orang (58%) setuju, 41 orang (28%) tidak pasti

dan 21 orang (14.1%) tidak setuju dengan kenyataan ini. Purata keseluruhan min pula

bagi persoalan kajian ini ialah 3.64 dan berada pada tahap sederhana mempengaruhi.

Terdapat item 24 yang mempunyai min tertinggi manakala item 27 mempunyai min

yang terendah. Peranan pentadbiran sekolah dalam membantu pelajar dalam pelajaran

haruslah diteruskan untuk mencapai matlamat pendidikan.

52

4.2.3.4 Persoalan Kajian 4 : Adakah aspek guru yang mempengaruhi persekitaran


Jadual 4.7 : Taburan Kekerapan, Peratusan dan Min Responden bagi Guru

No Pernyataan item (TS) (TP) (S) Min Tahap31. Guru saya sangat mesra dan

mudah didekati olehpelajarnya.

f = 7(4.7%)

f = 40(27.0%)

f = 101(68.2%)


32. Guru saya telah mengenalisemua pelajar dalamkelasnya dan mengetahuitahap kemampuanakademik serta kemahiranmereka.

f = 22(14.9%)

f = 54(36.5%)

f = 72(48.7%)


33. Guru saya sentiasa/kerapmemberi kerja rumahselepas setiap pengajaran.

f = 11(7.5%)

f = 15(10.1%)

f = 122(82.5%)


34. Guru saya bertimbang rasadengan menunjukkansimpati terhadap kelemahandan masalah pelajarnya.

f = 15(10.2%)

f = 42(28.4%)

f = 91(61.5%)


35. Guru sayabertanggungjawab dan sayatidak takut untukbertanyakan soalankepadanya.

f = 17(11.5%)

f = 28(18.9%)

f = 103(69.6%)


36. Guru saya akanmenghubungkaitkan isipelajaran denganpengetahuan danpengalaman pelajar supayapelajar lebihmemahaminya.

f = 12(8.2%)

f = 17(11.5%)

f = 119(80.4%)


37. Guru saya menggunakanmasa pengajaran dengansepenuhnya dan tepatmasuk ke kelas setelahmasuk waktunya.

f = 14(9.5%)

f = 41(27.7%)

f = 93(62.8%)


38. Guru saya menyampaikanpengajarannya mengikutkebolehan pelajarnya dalamkelas.

f = 12(8.1%)

f = 35(23.6%)

f = 101(68.3%)


39. Guru saya akan kerapmemeriksa kerja rumahyang telah diberikan kepadapelajar.

f = 18(12.1%)

f = 36(24.3%)

f = 94(63.5%)


53

40. Guru saya menggalakkanpersaingan sihat dikalangan pelajar dalampembelajaran.

f = 12(8.1%)

f = 26(17.6%)

f = 110(74.4%)



f = 33(22.6%)

f = 101(68%)


N : 148 orang


Jadual 4.7 menunjukkan dapatan kajian berkaitan dengan persoalan kajian guru.

Kebanyakan responden bersetuju bahawa guru sentiasa akan memberi kerja rumah

selepas setiap pengajaran (82.5%) dan guru akan memeriksa kerja rumah yang telah

diberikan kepada pelajar (63.5%). Item 36 kebanyakan responden bersetuju iaitu

seramai 119 orang menyatakan guru akan mengaitkan isi pelajaran dengan pengetahuan

dan pengalaman pelajar supaya memudahkan kefahaman pelajar. Guru akan

menyampaikan pengajarannya mengikut kebolehan pelajarnya di dalam kelas dimana

tahap min adalah amat mempengaruhi iaitu 3.80 dan sebanyak 101 responden (68.3%)

bersetuju.

Pada item 40, seramai 110 responden (74.4%) setuju, 26 responden (17.6%)

tidak pasti dan 12 responden (8.1%) tidak setuju bahawa guru menggalakkan persaingan

sihat di kalangan pelajar dalam pembelajaran. Terdapat juga 41 responden (27.7%)

tidak pasti bahawa guru menggunakan masa pengajaran dengan sepenuhnya dan tepat

masuk ke kelas. Selain itu, responden bersetuju bahawa guru telah mengenali semua

pelajar dalam kelasnya dan mengetahui tahap kemampuan akademik dan kemahiran

mereka (48.7%).

Di samping itu, responden juga bersetuju dengan item 31, 34 dan 35 yang

menyatakan bahawa guru sangat mesra dan mudah untuk didekati (68.2%), guru

bertimbang rasa dengan menunjukkan simpati terhadap kelemahan dan masalah

pelajarnya (61.5%) serta guru bertanggungjawab dan pelajar tidak takut untuk

bertanyakan soalan (69.6%).

54

Persoalan kajian ini berada pada tahap amat mempengaruhi dengan nilai purata

keseluruhan min ialah 3.83. Pada purata keseluruhannya, terdapat 14 orang (9.5%) tidak

setuju, 33 orang (22.6%) tidak pasti dan 101 orang (68%) setuju. Item 33 mempunyai

min yang paing tinggi manakala item 32 mempunyai min yang paling rendah. Guru

akan memberi kerja sekolah kepada pelajar untuk melatih dan memberi kefahaman

selepas pengajaran. Sikap guru yang prihatin inilah yang membantu kecemerlangan

seseorang pelajar.

4.2.4 Keputusan Keseluruhan Bagi Setiap Persoalan Kajian

Keputusan keseluruhan bagi setiap aspek persoalan kajian adalah sebagaimana

yang ditunjukkan dalam jadual 4.8.

Jadual 4.8 : Keputusan Keseluruhan Bagi Setiap Persoalan Kajian

No Persoalan Kajian TS TP S Min1. Suasana sekolah f = 22

(14.9%)f = 29

(19.38%)f = 97

(65.7%)3.75

Amatmempengaruhi

2. Pengajaran danpembelajaran

f = 16(10.5%)

f = 33(22.4%)

f = 99(67.1%)

3.82Amat

mempengaruhi3. Pentadbiran sekolah f = 21

(14.1%)f = 41(28%)

f = 86(58%)

3.64Sederhana

mempengaruhi4. Guru f = 14

(9.5%)f = 33

(22.6%)f = 101(68%)

3.83Amat

mempengaruhi


Daripada jadual 4.8 di atas menunjukkan dapatan kajian secara keseluruhan

tahap pencapaian terhadap suasana sekolah adalah amat mempengaruhi. Hal ini

menunjukkan suasana di sekolah dalam keadaan baik dan membantu proses

pembelajaran pelajar. Tahap pencapaian terhadap pengajaran dan pembelajaran juga

55

adalah amat mempengaruhi. Hal ini menunjukkan responden dapat menilai dan membuat

kesimpulan terhadap mutu keberkesanan pembelajaran mereka di sekolah.

Untuk aspek pentadbiran sekolah pula, tahap pencapaiannya adalah sederhana

mempengaruhi. Hal ini menunjukkan hubungan pelajar dengan pentadbiran sekolah

adalah kurang baik. Mereka tidak dapat merasakan peranan pentadbiran sekolah dalam

membantu mereka di sekolah. Tetapi berbeza dengan aspek guru, tahap pencapaian

adalah tinggi. Hal ini menunjukkan pelajar bersikap peka terhadap sikap guru dalam

pelbagai aspek dan guru memainkan peranan yang sepatutnya di sekolah.

4.3 Kesimpulan

Kajian secara keseluruhannya telah berjaya mengenalpasti faktor-faktor iklim

sekolah yang mempengaruhi persekitaran pembelajaran pelajar. Faktor guru dan

pengajaran dan pembelajaran memainkan peranan yang penting dalam mencorakkan dan

mempengaruhi iklim sekolah serta membawa kejayaan pada sesebuah sekolah.

Walaubagaimanapun, faktor suasana sekolah dan pentadbiran sekolah juga diambil kira

kerana saling melengkapi antara satu sama lain. Pihak yang bertanggungjawab haruslah

melakukan sesuatu berfaedah bagi memberi persekitaran yang baik dan selesa kepada

pelajar semasa sesi pembelajaran selari dengan visi Kementerian Pelajaran Malaysia

iaitu “Sekolah Unggul Penjana Generasi Terbilang”.

BAB 5

PERBINCANGAN, RUMUSAN DAN CADANGAN

5.1 Pendahuluan

Bab ini membincangkan dapatan kajian berdasarkan analisis kajian dalam bab 4.

Rumusan akan dinyatakan secara menyeluruh daripada hasil perbincangan. Di samping

itu, penyelidik juga mengemukakan beberapa cadangan berkaitan membangunkan

sekolah dan cadangan untuk kajian lanjutan agar kajian ini dapat dijadikan bahan

rujukan bagi penyelidik-penyelidik yang akan datang. Penghuraian dalam bab ini

meliputi perbincangan hasil kajian, kesimpulan, cadangan dan cadangan lanjutan.

5.2 Perbincangan Hasil Kajian

Tumpuan perbincangan adalah berdasarkan kepada analisis kajian yang berkaitan

dengan pernyataan masalah dan persoalan-persoalan kajian yang telah dikemukakan

dalam bab 1.

57

5.2.1 Aspek Suasana Sekolah Yang Mempengaruhi Persekitaran Pembelajaran

Pelajar.

Bagi persoalan kajian pertama ini, secara keseluruhannya berkaitan dengan

suasana sekolah yang mempengaruhi persekitaran pembelajaran pelajar. Dapatan

daripada persoalan kajian ini berada pada tahap amat mempengaruhi. Hal ini memberi

gambaran sebahagian responden peka kepada keadaan atau suasana persekitaran yang

baik dalam kawasan sekolah mereka.

Hasil dapatan kajian secara purata keseluruhannya menunjukkan sebanyak

65.7% responden bersetuju keadaan suasana sekolah atau persekitaran yang baik dan

tenang akan memberi kesan keselesaan kepada mereka semasa sesi persekolahan.

Persekitaran merupakan sesuatu yang sentiasa berada di sekeliling pelajar dan

dibuktikan oleh J.B. Watson (1913) dalam Rohani Mohd Amin (2001), persekitaran

seseorang boleh membentuk individu itu. Ponnsin Kining (2000), juga turut menyokong

tanpa suasana atau unsur-unsur persekitaran yang menggalakkan, kemungkinan

perkembangan pembelajaran pelajar akan terhalang. Dengan itu, suasana sekolah akan

membantu dalam membentuk persekitaran pembelajaran pelajar.

Susun atur kerusi dan meja dalam bilik darjah yang teratur dan kemas akan

memberi keselesaan kepada pelajar semasa sesi pengajaran dan pembelajaran. Susun

atur tersebut merupakan salah satu perkara yang akan membentuk persekitaran

pembelajaran pelajar. Sebanyak 75% responden menyatakan setuju bahawa penyusunan

kerusi dan meja yang teratur dan kemas akan memberi keselesaan kepada mereka dalam

bilik darjah dan selari dengan pendapat Asmah (1989) menyatakan bilik darjah ialah

tempat pembelajaran dilaksanakan dan tempat setiap pelajar dengan guru berbincang

tentang pelajaran. Bilik darjah yang kemas dan teratur akan menimbulkan kesan

pengajaran dan pembelajaran yang memuaskan.

58

Iklim sekolah adalah satu keadaan keseluruhan yang terbentuk daripada beberapa

aspek perhubungan sosial yang terdapat dalam kawasan sekolah, keadaan fizikal

sekolah, sistem pentadbiran dan keadaan persekitaran sekolah. Seramai 71.7%

responden bersetuju suasana persekitaran sekolah haruslah dalam keadaan aman dan

tenang sesuai untuk pelajar menimba ilmu. Kenyataan daripada Pusat Perkembangan

Kurikulum (1992) mendefinisikan iklim sekolah sebagai suasana sekolah yang baik

dimana keadaan persekitarannya dirasakan selesa, tenteram, mesra, riang dengan

pembelajaran yang lancar menyokong pernyataan tersebut. Justeru itu, keadaan

persekitaran juga memainkan peranan yang penting dalam kecemerlangan pelajar di

sekolah.

Suasana sekolah merangkumi bentuk bangunan sekolah, pokok-pokok dan

bunga-bunga yang ditanam dan kemudahan-kemudahan seperti tempat bermain dan

perpustakaan mengikut pendapat Mak Soon Sang (1992). Daripada dapatan kajian ini,

seramai 46.7% responden pula berpendapat di sekolah mereka menyediakan tempat

untuk berehat bagi kegunaan pelajar. Pada amnya, bangunan sekolah yang indah,

kawasan sekolah yang bersih dan ditanam dengan pelbagai jenis pokok dan bunga serta

dilengkapi dengan pelbagai kemudahan membawa suasana yang selesa dan tenang

kepada pelajar. Suasana yang kondusif ini akan mengurangkan tekanan kepada pelajar

selepas sesi pembelajaran.

Kebersihan di dalam bilik darjah juga akan mendorong pelajar untuk memberi

tumpuan semasa belajar dan seramai 67.6% berpendapat begitu. Dalam Boh Boon dan

Chua Tee Tee (1982) menegaskan suasana bilik darjah mestilah menarik minat pelajar

untuk belajar bagi mencapai taraf pembelajaran yang optimum. Suasana yang

mendorong pembelajaran ini mempunyai perhubungan yang erat dengan persekitaran

fizikal dan emosi sesuatu bilik darjah. Kebersihan ini juga dapat memberi kesihatan

yang baik kepada pelajar.

59

Bagi pelajar, keselesaan dalam kelas, kemudahan yang disediakan oleh pihak

sekolah dan jumlah pelajar dalam kelas sedikit sebanyak akan mempengaruhi corak

pembelajaran mereka. Menurut pendapat Ee Ah Meng (1992), suasana bilik darjah

adalah penting bagi sesuatu pembelajaran kerana ia boleh menggalakkan atau

menghalang pembelajaran. Selain itu, bilangan pelajar yang terlalu ramai dalam kelas

juga boleh menjejaskan penumpuan mereka semasa proses pengajaran dan

pembelajaran. Perkara ini dipersetujui oleh 68.2% responden dan menurut Asmah

(1989) di dalam bilik darjah kebiasaanya terdapat di antara 20 hingga 40 buah kerusi dan

meja yang disusun secara lurus berbaris dan menghadap papan kapur. Oleh itu,

sekiranya bilangan pelajar tersebut dalam sebuah kelas melebihi nilai maksimum, maka

akan menyebabkan ketidakselesaan kepada pelajar yang berada di dalam kelas itu.

Hasil dapatan kajian menunjukkan 21.6% responden menyatakan sekolah tidak

menyediakan kemudahan seperti peralatan permainan, mesin dan bahan secukupnya

untuk kegunaan pelajar. Pelajar terpaksa berkongsi beramai-ramai apabila mahu

menggunakannya. Hal ini akan menimbulkan kebosanan pada diri pelajar dan

menyukarkan pemahaman pelajar sekiranya ianya berkaitan dengan kemudahan tersebut.

Perkara ini akan menjejaskan secara tidak langsung pencapaian akademik pelajar dan

kemungkinan pelajar kurang berminat untuk belajar. Hal ini dibuktikan oleh kajian

Reynold dan rakan-rakan (1980), pelajar yang pencapaian akademiknya rendah berasa

kurang berminat terhadap pelajaran.

Kemudahan tempat belajar juga penting untuk menggalakkan pelajar berminat

untuk belajar dan menurut Suhaimi Abdul Talib (1995) menyatakan tempat belajar

adalah penting dalam memulakan aktiviti pembelajaran. Hal ini kerana suasana selesa

akan meningkatkan keberkesanan persekitaran pembelajaran. Terdapat 66.9%

responden bersetuju dengan pernyataan tersebut dan disokong lagi dengan Abdul Razif

Bin Ahmad (2000) menyatakan pelbagai kemudahan diwujudkan bagi membantu pelajar

dalam pembelajaran mereka di sekolah.

60

Seramai 84.5% responden bersetuju bahawa mereka tidak dapat memberi

tumpuan pada pelajaran apabila berada dalam keadaan sesak dan bising. Hal ini kerana

suasana yang tidak baik akan mengganggu mereka belajar. Dengan itu, sekolah telah

menyediakan kelas bagi mengelakkan gangguan semasa pelajar sedang belajar dan

memberi keselesaan dengan dilengkapi kemudahan. Hal ini bertepatan dalam kajian

yang dilakukan oleh Ibrahim Abu Semah (1995) didapati bahawa antara faktor kurang

minat pelajar dalam mengikuti pelajaran iaitu kelas yang terlalu bising dan faktor

persekitaran yang tidak menyenangkan. Seterusnya akan menjejaskan penumpuan

pelajar dan pastinya akan menimbulkan masalah dalam pembelajaran.

Bagi setiap pelajar, keinginan untuk belajar dipengaruhi oleh faktor persekitaran

kerana ianya sentiasa berada di sekeliling pelajar. Mereka terpaksa berhadapan dengan

setiap perkara yang berlaku di persekitarannya. Setiap individu sentiasa berinteraksi

dengan persekitaran kerana ianya berfungsi memberi rangsangan setiap perlakauan

manusia. Menurut Mohamad Kloridon (1992) dalam Rohani Mohd Amin (2001)

menyatakan persekitaran amat perlu untuk memperolehi pembelajaran yang optimum.

Sekiranya ketidakselesaan persekitaran yang wujud akan menyebabkan pelajar

mengalami ketegangan dan memberi kesan negatif terhadap kesihatan serta prestasi

akademik. Hasilnya majoriti responden iaitu 63.5% juga bersependapat dengan

Mohamad Kloridon iaitu keadaan persekitaran sekolah mereka akan mempengaruhi

persekitaran pembelajaran mereka.

Menurut Omardin (1996), salah satu faktor menentukan kejayaan pelajar adalah

melalui iklim sekolah. Suasana dan persekitaran yang harmoni boleh membangkitkan

semangat dan melahirkan pelajar yang mempunyai sikap cintakan sekolah. Dengan itu,

sekolah perlu mewujudkan iklim yang selesa untuk pelajar menuntut ilimu sehingga

tiada ruang langsung untuk mereka tidak berpuas hati dan mendorong untuk

memberontak. Daripada hasil kajian, didapati 56.8% responden bersetuju bahawa

suasana keseluruhan sekolah mereka bersih, cantik dan selamat manakala pendapat Mok

Soon Sang (1992) menyatakan sekolah harus dilihat sebagai tempat menyeronokkan,

penuh dengan keselesaan dan tidak dibayangi dengan ugutan dan ancaman yang

61

menakutkan pelajar. Sifat dan suasana sekolah adalah hasil interaksi anatara guru dan

pelajar serta masyarakat yang terdapat dalam sesebuah sekolah secara keseluruhannya.

5.2.2 Aspek Pengajaran dan Pembelajaran Yang Mempengaruhi Persekitaran


Bagi persoalan kajian kedua ini, secara keseluruhannya berkaitan dengan

pengajaran dan pembelajaran yang mempengaruhi persekitaran pembelajaran pelajar.

Dapatan daripada persoalan kajian ini berada pada tahap amat mempengaruhi. Hal ini

memberi gambaran sebahagian responden mengambil berat terhadap pengajaran dan

pembelajaran kerana keberkesanannya akan melahirkan pelajar yang cemerlang.

Terdapat item yang menyokong untuk persoalan kajian ini. Di antaranya ialah

sekolah melakukan perubahan untuk pengajaran dan pembelajaran dengan menggunakan

peralatan berteknologi yang sesuai dengan perkembangan semasa bagi pelajarnya.

Dalam hal ini, sebanyak 67.5% responden menyatakan sedemikian. Memandangkan

negara semakin maju dengan bahan teknologi dan seiring dengan itu, bidang pendidikan

juga tidak harus diabaikan. Pengajaran menggunakan teknologi akan memberi kelainan

untuk menarik minat pelajar dan guru dapat mengajar dengan lebih baik. Hal ini

disokong oleh Sharifah Alwiah AlSagoff (1986) yang menyatakan penggunaan

teknologi komputer boleh mengoptimumkan proses pengajaran. Teknologi komputer

adalah revolusi terbaru yang membuka dimensi baru dalam kaedah penyampaian

maklumat oleh guru.

Selain itu, peranan guru adalah sangat penting dalam pengajaran dan

pembelajaran. Isi pelajaran tersebut sampai kepada pelajar atau tidak juga bergantung

kepada guru yang mengajarnya. Guru harus bijak dan kreatif untuk menghidupkan

suasana dalam proses pengajaran dan pembelajaran dijalankan. Hal ini telah dinyatakan

oleh seramai 66.8% responden bersetuju bahawa guru menggunakan alat bantu mengajar

yang menarik seperti carta, transparensi dan komputer semasa pengajaran. Kenyataan ini

62

disokong oleh Carroll.J, B. (1989) yang menyatakan bahawa pengajaran guru boleh

dianggap teratur sekiranya mereka dapat menggabungkan pengajarannya dengan alat

bantu mengajar.

Namun begitu, seorang guru perlu pandai untuk mengajar dan mengetahui isi

pelajaran yang diajarnya serta mencapai objektif pembelajarannya. Seramai 73.6%

responden bersetuju dengan kenyataan ini dan disokong oleh Shahril Marzuki (1997)

iaitu menyatakan keberkesanan pengajaran dan pembelajaran guru dianggap baik jika

guru itu berupaya mempelbagaikan kaedah pengajaran, menyediakan alat bantu

mengajar dan mendalami isi kandungan yang hendak diajar. Hal ini bagi mengelakkan

daripada tersasar jauh matlamat utama sebenar pengajaran tanpa masa dibuang begitu

sahaja. Guru harus menggunakan masa yang telah diperuntukkan dengan betul untuk

memberi ilmu sebanyak mungkin kepada pelajar.

Sesebuah sekolah haruslah mempunyai iklim sekolah yang kondusif bagi

memastikan pelajar dan guru berasa selesa dan seterusnya membolehkan proses

pengajaran dan pembelajaran berjalan dengan lancar. Dalam hal ini, seramai 48%

responden bersetuju dengan pernyataan bahawa guru tidak akan menyalahkan pelajarnya

semasa sesi pengajaran dan pembelajaran di dalam kelas. Guru harus bijak dalam

mengelolakan sesebuah kelas supaya semua pelajar berpuas hati dalam pengajarannya.

Dengan itu, tidak mungkin pelajar akan cuba memberontak dan dapat menarik minat

pelajar untuk belajar. Hal ini bertepatan dengan pendapat Sharifah Alwiyah AlSogoff

(1986) bahawa masalah pengajaran dan pembelajaran berlaku akibat kepincangan guru

dalam konteks pengurusan bilik darjah yang berkesan dan kualiti serta kemahiran guru

dalam menggunakan pelbagai kaedah pengajaran.

Persekitaran dan suasana di dalam bilik darjah juga penting dan perlu diambil

berat selain persekitaran sekolah. Bilik darjah adalah tempat pelajar untuk menuntut

ilmu dan disediakan bagi memberi keselesaan dan menghalang keadaan yang tidak

sesuai untuk proses pembelajaran. Keadaan yang bising dan ketidakselesaan

63

persekitaran bilik darjah menghalang proses pengajaran dan pembelajaran. Kenyataan

ini disokong seramai 90.5% responden dan selari dengan pandangan Gilliland (1976)

dalam Rahmad Sukor Ab. Samad Shahrir Jamaluddin (2005) menyatakan bahawa

persekitaran bising akan menggangu proses pembelajaran di mana kebisingan akan

menyebabkan kurangnya perhatian pelajar dalam pengajaran dan pembelajaran,

mengalami tekanan emosi, mengganggu pendengaran dan melemahkan daya fikiran.

Bunyi yang tidak mengganggu proses pembelajaran ialah antara 20 desibel (dB) hingga

60 desibel (dB).

Iklim sekolah yang baik akan memberi keselesaan dan ketenangan kepada

pelajar-pelajar menurut Mok Soon Sang (1992). Sekiranya kita mempunyai proses

pengajaran dan pembelajaran yang mantap dan canggih sudah pasti penghasilan pelajar

yang baik dihasilkan akan lebih bermutu dan mencapai matlamat Dasar Pendidikan

Negara. Menurut kajian yang dijalankan oleh Ray Birdwhistell (1955) dalam Sharifah

Alwiah AlSagoff (1986) menunjukkan bahawa lebih kurang 35% komunikasi lisan dan

65% komunikasi bukan lisan perlu dilakukan oleh seorang guru semasa mengajar bagi

memastikan keberkesanan pengajaran dan pembelajaran. Kenyataan tersebut juga

disokong seramai 43.3% responden berdasarkan hasil dapatan kajian oleh pengkaji.

Mutu dan keberkesanan pengajaran guru dengan suasana yang menarik akan mendorong

pelajar untuk belajar dan sekaligus pelajar dapat mengelakkan daripada berasa

mengantuk ketika guru sedang mengajar.

Semasa proses pengajaran dan pembelajaran, guru seharusnya menyampaikan

pengajaran atau kemahiran yang mudah difahami oleh pelajar, mudah diingati dan

menyeronokkan. Oleh itu, guru perlu menyampaikan isi pengajaran secara tersusun dan

sistematik (Kallion, 1986), menggunakan bahasa yang jelas dan mudah (Land, 1987),

penerangan yang jelas dan memberi contoh-contoh yang berkaitan (Mayer & Gallini,

1994), penekanan kepada isi-isi penting dan pelajaran itu cuba dikaitkan pula dengan

pengetahuan dan pengalaman pelajar yang lalu yang sedia ada (King & Menker, 1992)

dan menggunakan alat bantu mengajar bagi membantu menerangkan sesuatu konsep

(Hilbert, Wearne & Taber, 1991, Kozma, 1995) dan selari dengan hasil dapatan kajian

64

ini iaitu seramai 60.8% responden bersetuju bahawa penyampaian pengajaran guru

menarik dan berkesan dan menyokong kenyataan tersebut. Jelaslah, guru dengan

pengajaran dan pembelajaran adalah penting dalam penghasilan pelajar yang cemerlang.

Ibu bapa juga memberi pengharapan yang tinggi kepada guru untuk membentuk anaknya

menjadi orang yang berguna.

Menurut Abdul Rahim (1997), beberapa aspek yang menjadi faktor kegagalan

pihak guru memenuhi tanggungjawab mereka sebagai pembentuk akhlak dan moral di

kalangan pelajar mereka di mana antaranya ialah hubungan interpersonal yang renggang,

guru yang kurang bermotivasi dan berdedikasi, perasaan tidak berpuas hati yang tinggi

terhadap sekolah, hubungan guru dan murid yang tidak harmoni dan juga sikap kurang

keprihatinan yang ditunjukkan oleh guru-guru terhadap masalah murid mereka. Dengan

itu, jelas menunjukkan hubungan guru dan pelajar mestilah dalam keadaan baik untuk

memudahkan penerimaan ilmu yang disampaikan. Pelajar akan mencari guru sekiranya

menghadapi masalah dalam pelajaran. Hal ini mendapat sokongan daripada responden

hasil kajian yang telah dibuat iaitu sebanyak 68.9% responden bersetuju.

Untuk persekitaran pembelajaran yang baik pelajar lebih menggemari suasana

yang menyeronokan semasa sesi pengajaran dan pembelajaran. Guru haruslah

menggunakan cara yang sesuai untuk menyampaikan ilmu bagi menarik pelajar untuk

mendengar ketika guru sedang mengajar. Mengikut Jersild (1979) menyatakan

kelemahan pengajaran guru menyebabkan kemunduran pelajaran yang boleh

menimbulkan kebosanan. Maka, terdapat pelajar yang hanya suka segelintir guru yang

mengajarnya. Apabila perkara ini berlaku, ia akan memberi kesan pada pengajaran dan

pembelajaran pelajar. Hasil kajian didapati 83.7% responden berpuashati dan suka

dengan sesetengah guru mereka dan selebihnya pula tidak berpuas hati.

Seramai 68.3% responden menyatakan kerja sekolah terlalu banyak yang

diberikan oleh guru akan memberi beban kepada mereka. Dalam hal ini, guru

sepatutnya tidak memberi kerja sekolah yang terlalu banyak. Cara tersebut tidak sesuai

65

dilaksanakan. Kerja sekolah yang diberikan tersebut haruslah memadai dengan tempoh

yang secukupnya. Sekiranya bebanan kerja sekolah terlalu banyak, pelajar

berkemungkinan akan menyebabkan perasaan bosan pada matapelajaran berkenaan. Ini

dibuktikan oleh Raven (1978) yang mendapati pelajar yang ponteng kelas menyatakan

mereka bosan dan benci terhadap sesetengah matapelajaran. Ibrahim (1981) pula

menyatakan bidang pelajaran pada masa kini terlalu membebankan pelajar kerana

mereka tidak faham tentang pelajaran yang disampaikan ditambah pula dengan kerja

sekolah yang terlalu banyak.

5.2.3 Aspek Pentadbiran Sekolah Yang Mempengaruhi Persekitaran


Bagi persoalan kajian ketiga ini, secara keseluruhannya berkaitan dengan

pentadbiran sekolah. Dapatan daripada persoalan kajian ini berada pada tahap

sederhana. Hal ini memberi gambaran sebahagian responden kurang mengambil tahu

tentang perkembangan dan tidak memahami perancangan yang dibuat oleh pentadbiran

sekolah kerana pelajar tidak mempunyai hubungan yang baik menyebabkan terdapat

jurang perbezaan anatara mereka.

Namun demikian, terdapat juga item yang menyokong persoalan kajian ini. Di

antaranya ialah pengetua menguruskan sekolah tersebut dengan sistematik ke arah

kecemerlangan memperolehi 67.6% responden bersetuju. Untuk mencapai

kecemerlangan dalam pendidikan, pengetua perlu memainkan dua fungsi utama secara

serentak iaitu menguruskan sekolah, memberi kepimpinan dalam pengajaran dan

pelaksanaan perubahan yang dirancangkan. Hal ini bertepatan dengan pendapat Ubben

et al. serta Drake dan Row (1999) bahawa setiap aktiviti yang berlaku di sekolah adalah

tanggungjawab pengetua malah penghasilan sebuah sekolah yang efektif, harmonis serta

cemerlang dikatakan berakar umbi daripada kepimpinan pengetua yang berkesan.

Perancangan atau aktiviti yang dibuat biarlah bersesuaian dengan tahap pelajar bagi

mengelakkan beban kepada pelajar.

66

Kegagalan pengetua menjalankan peranan mereka sebagai pemimpin pengajaran

telah menyifatkan bahawa pengetua tidak sesuai sebagai pemimpin pengajaran yang

berkesan. Kemantapan kepemimpinan sekolah boleh dilihat sebagai pemacu ke arah

penghasilan pendidikan yang berkualiti. Hal ini bererti, pengetua selaku ketua jabatan di

sekolah diberi amanah untuk merealisasi aspirasi dan pembangunan pendidikan negara

menurut Abas Awang & Balasundran A. Ramaiah (2002). Dapatan yang sama juga

telah diperoleh oleh penyelidik iaitu 68.3% responden bersetuju kepimpinan pengetua

dalam meningkatkan keberkesanan pengajaran dan pembelajaran pelajar.

Tanggungjawab pengetua terhadap kecemerlangan dan kejayaan sesebuah sekolah

merupakan perkara yang berat untuk dilaksanakan.

Pelajar memerlukan perhatian daripada pentadbiran sekolah semasa berada di

sekolah. Pelajar tidak akan memberontak atau melakukan masalah disiplin sekiranya

pengetua dan guru mereka sentiasa mengambil berat dan mendorong ke arah

kecemerlangan. Kesediaan pengetua dan guru untuk mendengar masalah yang

disuarakan oleh pelajarnya adalah penting untuk menghindari permasalahan antara pihak

pentadbiran dengan pelajar. Hubungan antara pihak pentadbiran haruslah baik untuk

melicinkan perjalanan pengajaran dan pembelajaran. Dapatan kajian menunjukkan

majoriti responden bersetuju dengan kenyataan tersebut iaitu seramai 56.7%. Mereka

tidak bosan apabila berada di sekolah. Hal ini kerana pihak pentadbiran memahami

keadaan pelajar seadanya dan sesuai dengan pendapat McNulty et al. (2005) bahawa

tugas pengetua di sekolah tidak terhad hanya kepada tugas rutin pentadbiran sahaja

malah mereka perlu menggerakkan segala bentuk sumber dan modal insan di bawah

tadbirannya terutamanya guru supaya mereka dapat menyumbangkan khidmat dengan

komited dan efektif kepada pelajar.

Selain itu, responden kajian ini juga menyatakan pengetua dan guru sentiasa

membimbing pelajar dalam pembelajaran. Mereka menyokong pernyataan tersebut

dengan 78.3% bersetuju. Beberapa kajian yang berkaitan juga mendapati pengetua di

sekolah yang baik sentiasa memantau perkembangan pelajar-pelajarnya seperti dalam

kajian Weber (1971), Venezky & Winfield (1979) dan Edmonds (1979). Pengetua dan

67

semua guru perlu bekerjasama memberi perhatian kepada perkembangan pelajar supaya

mereka dapat mengikuti sepenuhnya matlamat kurikulum di sekolah. Pengetua harus

mengenalpasti terlebih dahulu tahap-tahap pelajarnya yang sesuai dan boleh diikuti

tanpa membebankan pelajar.

Pengetua harus bijak dalam membuat perancangan untuk menaikkan nama

sekolah. Pentadbiran dan pengurusan di peringkat sekolah boleh menyebabkan jatuh

dan bangunnya sesebuah sekolah kerana bergantung pada pucuk kepimpinan yang

membawa sekolah ke arah kejayaan. Pengetua sekolah akan membawa perbezaan

kepada iklim sekolah. Pengetua boleh menilai kepimpinannya dan iklim sekolah

seterusnya boleh mencadangkan program-program untuk pembaikan iklim sekolah

secara keseluruhan. Sepertimana yang dikatakan oleh Smith (1995) bahawa gaya

kepimpinan yang diamalkan oleh seseorang pengetua dan perananya sebagai pemimpin

iklim di sekolah akan membawa kesan yang nyata terhadap iklim sekolah. Kebanyakan

responden menyokong bahawa pengetua mereka merupakan seorang yang penuh dengan

idea untuk merancang aktiviti sekolah iaitu sebanyak 59.5%.

Untuk kepimpinan yang berkesan pengetua perlu mempunyai pengetahuan dalam

bidang persekolahan, pengurusan kepimpinan. Walaupun pengetua tersebut

berpengetahuan luas dalam bidang tersebut namun dia harus mempunyai kemahiran

untuk menjalankan peranan sepertimana yang diberikan. Mengikut pandangan Rosnani

(1998) menyatakan pihak pengurusan sekolah hendaklah berusaha mewujudkan budaya

sekolah yang menghidupkan nilai-nilai akidah dan berakhlak supaya murid-murid

merasa selamat, sentiasa ingin berbakti dan berusaha untuk maju dalam pelajaran

berdasarkan dorongan yang lebih tinggi, iaitu mencari keredhaan Allah S.W.T. dan

bukan sekadar untuk menggembirakan warga sekolah, ibu bapa dan guru. Dapatan yang

sama juga telah diperoleh oleh penyelidik sebanyak 47.3% bersetuju tetapi nilai minnya

berada pada tahap sederhana. Hal ini mungkin segelintir pelajar tidak suka akan

kepimpinan dan sikap pengetua dalam menguruskan sekolah.

68

Kualiti kepimpinan yang tinggi adalah sangat diperlukan untuk mengurus dan

mentadbir sekolah bagi melahirkan generasi berkualiti mengikut pendapat Musa (2002).

Sebagai pemimpin di sekolah, pengetua dapat menerapkan perlakuan yang baik dengan

melaksanakan program atau aktiviti yang bermanfaat. Pengetua perlu memahami

keupayaan, kemampuan dan tahap pendidikan, kematangan serta penerimaan adalah

berbeza-beza. Daripada hasil kajian didapati 67.6% responden bersetuju dengan

pengetua mereka sentiasa mengambil berat berkaitan akademik dan kegiatan luar bilik

darjah. Hal ini seperti yang dinyatakan oleh Ayob Jantan (2004), pengetua menjadi

peneraju utama di sekolah yang membawa tiga watak iaitu sebagai pentadbir, pengurus

dan pemimpin. Dengan itu, hubungan pengetua dengan masyarakat sekelilingnya

sentiasa dijaga dengan baik.

Responden merasakan pengetua sekolah mereka bersifat tegas dan prihatin

kepada pelajarnya tanpa memilih kasih antara mereka dan seramai 97 responden

menyokong pernyataan di atas. Sebagai pemimpin, pengetua sentiasa memberi

sokongan secara individu dengan menunjukkan rasa hormat dan penghargaan kepada

guru dan mengambil berat tentang perasaan serta keperluan masyarakat di

sekelilinginya. Untuk mencapai visi dan misi pendidikan yang dihasratkan adalah

bergantung kepada kecekapan pengetua dalam menguruskan sumber utama di sekolah.

Sekolah yang mencapai kejayaan yang tinggi dalam bidang akademik dipimpin oleh

pengetua yang mempunyai sifat-sifat kepimpinan yang berkesan menurut Atan Long et.

al (1990). Sifat yang mudah dan mesra semasa mendampingi pelajar adalah penting dan

harus diteruskan tetapi dalam masa yang sama mereka perlu tegas dalam mendidik

pelajar.

Peraturan sekolah yang terlalu ketat akan mendatangkan banyak masalah disiplin

kepada pelajar. Hal ini dinyatakan hasil dapatan kajian sebanyak 45.2% responden

menyokong dengan kajian Manja Mohd Ludin (1990) dalam Md Rizal Sharif @ Abas

(2005), pelajar lelaki lebih menganggap peraturan dan disiplin sekolah itu ketat

menyebabkan mereka bencikan sekolah. Menurut Ruhiyati (1978), disiplin dan

peraturan yang dianggap ketat oleh pelajar akan menyebabkan berlakunya pelbagai

69

masalah. Dengan itu, pihak pentadbiran haruslah mengambil langkah yang sesuai dan

akan memberi faedah kepada semua. Selain itu, ianya boleh menunjukkan bahawa pihak

pentadbiran menjalankan tugas secara tegas atau tidak.

Pihak pentadbiran juga perlu mewujudkan hubungan dengan ibu bapa dan

masyarakat. Pihak pentadbiran tidak seharusnya bertindak tanpa melibatkan ibubapa

apabila menyentuh masalah yang ditimbulkan oleh pelajar. Sehubungan itu, dapatan

kajian menunjukkan 47.3% responden tidak pasti pihak sekolah selalu mengadakan

perjumpaan dengan ibu bapa. Hal ini kerana pelajar kurang mengambil berat mengenai

aktiviti yang dilakukan oleh pihak pentadbiran dan hubungan antara mereka juga kurang

baik.

5.2.4 Aspek Guru Yang Mempengaruhi Persekitaran Pembelajaran Pelajar.

Bagi persoalan kajian keempat ini, secara keseluruhannya berkaitan dengan guru.

Dapatan daripada persoalan kajian ini berada pada tahap tinggi. Hal ini memberi

gambaran mengenai personaliti guru dalam menjalankan tanggungjawab yang telah

diamanahkan kepadanya bagi menarik pelajar untuk terus menimba ilmu.

Setiap guru mesti mempunyai sifat yang baik kerana mereka ini dijadikan contoh

untuk pelajar ikuti. Perwatakan sering diperhatikan oleh pelajar. Guru seharusnya

pandai mengambil hati, mesra dan mudah untuk didekati oleh pelajarnya. Hasil

daripada kajian yang dijalankan juga mempunyai kaitan iaitu sebanyak 68.2% responden

bersetuju bahawa guru mereka seorang yang senang didampingi dan pandai mengambil

hati pelajar. Menurut Rahimah (2003) menyatakan guru merupakan faktor paling

penting dan menjadi tunjang kepada sesebuah sekolah kerana guru merupakan

juruteknik yang bertanggungjawab terhadap core business of schools, khususnya

pembelajaran anak didiknya melalui pengajaran dan pembelajaran. Oleh itu, nilai-nilai

yang baik untuk seorang guru perlu ada bagi membentuk persekitaran pembelajaran

pelajar yang menyeronokkan.

70

Semata-mata penyampaian pengajaran di dalam kelas tidak cukup untuk

melahirkan pelajar yang gemilang. Dengan itu, banyak aspek yang terlibat harus

dilakukan untuk mencapai matlamat tersebut. Bagi merealisasikan matlamat tersebut,

guru haruslah terlebih dahulu mengenali pelajar yang diajarnya dengan mengetahui

tahap kemampuan akademik dan kemahiran yang dimiliki oleh mereka. Dengan cara itu

lebih mudah untuk guru mengajarnya. Dalam hal ini, seramai 72 orang menyatakan

guru mereka betul mengenali pelajarnya. Pendapat Azizah Lebai Nordin (1999)

berpendapat seseorang guru yang menguasai isi kandungan sahaja tetapi tidak dapat

menguasai strategi dan kaedah pengajaran tidak dapat menyampaikan pengajaran

dengan berkesan. Dengan itu, mengenali pelajar adalah penting kerana latar belakang

guru dan pelajar adalah berbeza. Bak kata “pepatah tak kenal maka tak cinta”.

Tanggungjawab guru adalah mendidik pelajarnya tanpa jemu sehingga mereka

menjadi manusia berguna kelak. Menurut Wan Zahid (1991) menjelaskan pihak yang

amat penting dalam menentukan kejayaan dan kegagalan pendidikan ialah di peringkat

pelaksanaan iaitu guru. Oleh itu, guru akan memberikan kerja rumah selepas pengajaran

bagi meningkatkan kefahaman mereka. Kerja rumah yang terlalu banyak akan

membosankan pelajar. Dengan itu, guru haruslah memberi kerja rumah tersebut

memadai masa yang telah diperuntukkan. Dapatan kajian menunjukkan 82.5%

responden menyatakan guru mereka akan membekalkan kerja rumah selepas pengajaran.

Kajian The Malaysian Dropout Study Revisited (Zainal Ghani, et.al., 1991)

mendapati hubungan guru dengan pelajar yang tercicir adalah renggang. Kajian tersebut

merumuskan guru kurang memberi sokongan dan perhatian kepada pelajar lemah.

Tetapi berdasarkan kajian yang dilakukan oleh penyelidik, pendapat itu disangkal sama

sekali. Sebanyak 61.5% responden bersetuju yang menyatakan bahawa guru mereka

bertimbang rasa dengan menunjukkan simpati terhadap kelemahan dan masalah

pelajarnya. Sifat seperti ini adalah baik jika dilakukan kerana mendidik pelajar bukanlah

mudah, ianya memerlukan masa dan kesabaran. Hal ini kerana pelajar tidak boleh

terlalu didesak kerana ianya mudah untuk memberontak.

71

Selain itu, guru yang baik adalah berupaya mewujudkan hubungan baik dengan

pelajar di samping memupuk suasana penyayang bagi perkembangan pelajar menurut

Arends (1994). Guru perlu mempunyai hubungan mesra dengan pelajar dan sentiasa

bermuka manis. Mereka perlu memahami dan mengetahui masalah yang dihadapi oleh

pelajar. Hubungan yang mesra ini dapat membantu pelajar mengatasi halangan

psikologi dan boleh menjadi motivasi untuk memajukan diri mereka sepenuhnya.

Sehubungan itu, guru perlu menghidupkan suasana pembelajaran yang harmoni dan

gembira supaya pelajar tidak berasa takut untuk mendapatkan guru sekiranya mereka

mempunyai masalah dalam pelajaran. Perkara ini telah dipersetujui oleh 69.6%

responden adalah menjadi tanggungjawab guru untuk membantu mengatasi masalah

tersebut sekiranya pelajarnya tidak memahami.

Guru haruslah mempunyai ilmu dan mendalami ilmu tersebut untuk

melengkapkan diri apabila berhadapan dengan masalah di sekolah. Penggunaan strategi

dan pendekatan bagi menarik minat pelajar untuk belajar adalah perkara penting yang

seharusnya difikirkan oleh guru. Penyampaian guru perlulah mempunyai hubungkait

antara isi pelajaran dengan pengetahuan dan pengalaman pelajar supaya mudah

difahami. Semasa menyampaikan pengajaran di dalam kelas guru perlu mengetahui

tahap kebolehan pelajarnya supaya ilmu yang cuba disampaikan tersebut akan difahami

oleh pelajar. Oleh demikian, Ahmad Zabidi Abdul Razak (2006) menyatakan antara

tindakan yang perlu dilakukan oleh guru adalah dengan mengadakan perancangan awal

untuk menyesuaikan isi pengajaran dan penilaian dengan kebolehan pelajar, sentiasa

memberi panduan kepada para pelajar tentang tindakan yang perlu dilakukan untuk

mendapat pencapaian yang baik, memberi bantuan kepada pelajar yang memerlukannya

terutama dalam soal pengajaran dan pembelajaran, memastikan rancangan

pengajarannya sentiasa menarik, serta mencabar kemahiran pelajar-pelajar terutamanya

kemahiran berfikir. Hal ini juga mendapat sokongan daripada kajian yang telah

dijalankan dan mencapai tahap yang baik minnya iaitu 4.07 dan 3.80.

72

Guru seharusnya sentiasa memberi komitmen yang tinggi untuk meningkatkan

pencapaian pelajarnya. Untuk menjadi guru yang unggul dan terbaik bukanlah mudah.

Ianya menuntut pengorbanan yang tinggi demi melahirkan anak bangsa yang terbilang.

Guru haruslah menggunakan masa pengajaran dengan sepenuhnya dan tepat untuk

masuk ke kelas setelah sampai masanya. Kebanyakan responden bersetuju dengan

kenyataan itu iaitu sebanyak 62.8%. Pendapat ini juga disokong oleh Mohan & Ronald

(1995) di mana ciri-ciri guru yang unggul dari segi personaliti dan pengajaran adalah

merupakan aspek yang paling penting dalam menentukan keberkesanan guru dalam

pengajaran. Ianya merupakan tanggungjawab yang perlu digalas selagi bergelar guru.

Pengaruh guru di sekolah adalah besar dan merupakan tunjang kepada kegagalan

dan kejayaan seseorang murid kerana mereka bukan sahaja berperanan sebagai pendidik

melalui pengajaran secara langsung tetapi juga membina semaksimum mungkin

perkembangan dan tumbesaran murid menurut Rahimah Ahmad (1999). Guru harus

sentiasa menggalakkan persaingan sihat dengan memberi kata-kata semangat dan

dorongan di kalangan pelajar dalam pembelajaran. Menurut Moktar Ahmad (1998)

pula, guru perlu sentiasa memperkaya diri dengan pelbagai maklumat kerjaya yang

diperlukan oleh pelajar. Kajian ini dapat menyedarkan guru tentang peranan yang

dimainkan oleh mereka dalam aspek seperti perkembangan minat pelajar, pemberian

bimbingan untuk melanjutkan pelajaran dan pembentukan awal kerjaya pelajar. Hal ini

telah dinyatakan oleh sebanyak 74.4% responden bersetuju bahawa guru sentiasa

menggalakan persaingan yang sihat dalam pembelajaran.

Pengajaran guru mestilah berkesan dan tidak terlalu menekankan pelajar. Hal ini

kerana pelajar yang tertekan akan mewujudkan masalah disiplin kepada sekolah. Oleh

itu, guru mestilah sentiasa memeriksa kerja rumah yang telah diberi dan disiapkan oleh

pelajar. Dengan cara itu, guru dapat mengenalpasti pelajar yang bermasalah dalam

pelajaran dan mengambil langkah untuk mengatasinya. Kebanyakkan responden iaitu

63.5% menyatakan guru mereka kerap memeriksa kerja yang dilakukan oleh pelajar.

Tugas dan peranan guru yang utama adalah sebagai penyampai ilmu pengetahuan,

pengembang dan pengukuh penguasaan kemahiran, pembentukan akhlak, pembimbing

73

dan teladan kepada para pelajar menurut Abdul Raof & Subahan (1991). Guru janganlah

mengambil jalan mudah kerana tanggungjawab mendidik sudah diberikan kepada

mereka. Laksanakan tugas tersebut dengan baik untuk mendapatkan sesuatu yang

diharapankan.

5.3 Kesimpulan

Daripada perbincangan di atas, didapati iklim sekolah yang utama dalam

mempengaruhi persekitaran pembelajaran pelajar adalah guru yang berdedikasi dan

berkemahiran dalam pengajaran. Selain itu, kepimpinan pengetua sekolah yang baik,

pelajar yang bermotivasi untuk belajar dan sekolah yang mempunyai infrastruktur yang

sempurna dan lengkap juga akan mempengaruhi persekitaran pembelajaran

pembelajaran pelajar. Jika perkara ini diwujudkan di sesuatu sekolah maka sekolah itu

dapat meningkatkan pencapaian akademik pelajar dan seterusnya menjadi sebuah

sekolah yang baik.

5.4 Cadangan

Daripada dapatan kajian yang telah dijalankan oleh penyelidik, terdapat beberapa

kelemahan telah dapat dikesan. Oleh itu, beberapa cadangan dan saranan daripada

penyelidik diharapkan dapat membantu pihak-pihak terlibat untuk merangka strategi

jangka pendek mahupun strategi jangka panjang. Diharapkan juga kajian ini dapat

dijadikan garis panduan oleh pihak-pihak berkenaan untuk menilai kembali iklim

sekolah dalam membentuk persekitaran pembelajaran pelajar dan digunakan untuk

tujuan mewujudkan iklim sekolah yang lebih kondusif.

74

5.4.1 Cadangan kepada Pihak Pentadbiran Sekolah

Di sekolah, biasanya pentadbiran sekolah diketuai oleh pengetua dan dibantu

oleh dua orang penolong kanan serta seterusnya guru-guru. Gaya kepimpinan yang

diamalkan oleh pengetua sekolah akan mempengaruhi iklim sesebuah sekolah.

“Kepimpinan demokratik ialah yang mana dasar dan keputusan sesuatu aktiviti adalah

hasil perbincangan di antara semua guru-guru dengan pengetua. Gaya kepimpinan

demokrasi ini akan mewujudkan suasana sekolah yang menyenangkan, warga sekolah

merasa gembira dan kepuasan kepada guru dan pelajar (Ee Ah Meng, 1994)”.

Pengetua juga perlu mengimbas semula gaya kepimpinannya, adakah ia

bersesuaian dengan situasi atau suasana sekolah semasa seperti yang diperkatakan oleh

Abu Bakar (1978), ‘The style of leadership in an organization gives an organization its

personality or climate’. Hal ini bermakna gaya kepimpinan memainkan satu peranan

yang penting dalam corak iklim sesuatu organisasi. Melalui pengimbasan ini, pengetua

dapat mengenalpasti kesesuaian gaya kepimpinannya dan seterusnya mengubahnya

bersesuaian dengan iklim sekolah.

Sebagaimana yang kita sedia maklum, ibu bapa tidak banyak memberi input dari

segi pendapat atau cadangan melainkan pihak ibu bapa yang terlibat dalam Persatuan

Ibu Bapa dan Guru (PIBG). Hal ini kerana ibu bapa tidak tahu cara menyalurkan

pendapat dan berpendapat saranan mereka tidak penting dan tidak akan

dipertimbangkan. Pihak pentadbiran sekolah perlu berganding bahu bersama-sama

PIBG sekolah supaya mengadakan program menggalakkan ibu bapa meluahkan

pendapat dan cadangan yang bernas melalui saluran tertentu. Melalui galakan ini pasti

ramai lagi ibu bapa akan tampil ke hadapan bagi menyaurakan pendapat mereka demi

kepentingan sekolah. Selain itu, dicadangkan supaya tubuhkan persatuan selain PIBG

sekolah kepada ibu bapa.

75

5.4.2 Guru

Kadang-kadang pelajar di sekolah merasai diri mereka kurang dihormati dan

idea-idea mereka kurang penting. Faktor ini perlu diberi perhatian dengan segera kerana

ini boleh menyumbangkan dalam pembentukan iklim negatif. Pelajar-pelajar harus

mempunyai kepercayaan terhadap diri mereka sendiri dan berasa diri mereka dihargai.

Hal ini dapat dipupuk dengan menjadikan sekolah suatu tempat di mana pelajar-pelajr

dan guru-guru hormat-menghormati di antara satu sama lain. Komunikasi dua hala perlu

digalakkan untuk mewujudkan suatu suasana yang mesra. Program-program yang

melibatkan guru dan pelajar boleh dicadangkan untuk memupuk kemesraan serta rasa

hormat di kalangan mereka. Selain itu, tingkah laku harus dijaga apabila berhadapan

dengan pelajar.

5.5 Cadangan Kajian Lanjutan

Kajian lanjutan perlu dijalankan supaya dapatan yang diperolehi lebih tepat dan

sah. Penyelidik mencadangkan supaya sampel kajian ini dipeluaskan lagi dengan

melibatkan banyak sekolah di seluruh Malaysia. Hal ini dapat memberi

kebolehpercayaan dan ketepatan yang tinggi pada keputusan kajian. Berikut adalah

beberapa cadangan yang boleh dijadikan perhatian untuk melaksanakan kajian yang

selanjutnya.

5.5.1 Skop Kajian

Skop kajian ini meliputi aspek suasana sekolah, pengajaran dan pembelajaran,

pentadbiran sekolah dan guru. Ia melibatkan banyak aspek yang luas. Jadi dicadangkan

agar kajian selanjutnya dapat memfokus pada satu aspek sahaja. Contohnya, tumpuan

pada aspek suasana sekolah sahaja atau lain-lain lagi.

76

Selain itu, kajian lanjutan tentang iklim sekolah yang sepatutnya. Kajian akan

datang ini dapat digunakan satu perbandingan di antara iklim yang sedia ada dengan

iklim yang sepatutnya. Kajian lanjutan dapat memberikan satu gambaran iklim sekolah

yang menyeluruh supaya langkah-langkah pembaikan boleh dijalankan dengan lebih

berkesan.

5.5.2 Sampel Kajian

Bagi sampel kajian selanjutnya boleh dilakukan pada guru, pengetua atau staf

sokongan. Hal ini akan memberi gambaran yang lebih baik dan jelas mengenai perkara

atau situasi yang sedang berlaku di dalam sesebuah sekolah tersebut.

5.5.3 Jumlah Bilangan Sampel

Dalam kajian ini ia hanya melibatkan dua buah sekolah dan dicadangkan agar

kajian selanjutnya melibatkan banyak sekolah yang lain. Hal ini kerana hasil keputusan

dan maklum balas lebih tepat dan menyeluruh.

5.5.4 Metodologi Kajian

Kajian ini dijalankan dengan menggunakan kaedah soal selidik yang berbentuk

pernyataan berskala likert. Kaedah soal selidik ini sebenarnya tidak dapat melihat

pandangan sebenar responden kerana terdapat beberapa kelemahan yang sedia ada.

Untuk mendapatkan hasil tersebut lebih tepat, kaedah untuk mendapatkan maklumat dan

data ini perlu dipelbagaikan seperti kaedah pemerhatian langsung atau kaedah temubual.

77

5.6 Penutup

Setelah selesai mengkaji tajuk ini, mendapati guru adalah orang yang paling

penting dalam mencorakkan sesebuah iklim sekolah. Justeru itu, kemahiran dan

kelayakan seseorang guru harus berada di tahap yang baik. Guru mestilah

melengkapkan diri dengan segala ilmu walaupun di luar bidang mereka. Tetapi, tidak

lupa pada aspek suasana sekolah, pengajaran dan pembelajaran serta pentadbiran

sekolah. Aspek-aspek ini saling memerlukan antara satu sama lain untuk menjadikan

sesebuah sekolah tersebut cemerlang dan berjaya melahirkan pelajar yang terpelajar.

RUJUKAN

Abas Awang & Balasundran A. Ramaiah. (2002). “Peranan Pengetua & Guru Besar Dalam

Menentukan Kecemerlangan Akademik Pelajar”. Kertas Kerja Seminar Nasional

Pengurusan dan Kepemimpinan Pendidikan Ke 11. Anjuran Institut Aminuddin Baki,

Kementerian Pendidikan Malaysia. Genting Highlands, 16 – 19 Disember.

Abdul Raof Dalip & T. Subahan Mohd Meerah. (1991). Isu-isu Latihan Mengajar. Petaling

Jaya: Fajar Bakti

Abdul Razif Ahmad. (2000). “Pengaruh Asrama Terhadap Pelajar di SMT Kuala Klawang,

Jelebu, Negeri Sembilan”. Tidak Diterbitkan

Abdul Ghafar. (2003). “Prinsip Dan Amalan Pengajaran”. Kuala Lumpur: Utusan Publication

& Distributor Sdn Bhd

Abu Bakar Hashim. (1978). ‘The Role Of Principle In School Climate Improvement’. Ohio

University: Kertas Seminar

Ahmad Zabidi Abdul Razak. (2003). Persepsi Guru Terhadap Ciri-ciri Sekolah Berkesan. Satu

Kajian di beberapa buah sekolah menengah agama di Selangor. Seminar Penyelidikan

Jangka Pendek. Universiti Malaya

Arends, R.I. (1994). Learning To Teaching. New York: Mc Graw-Hill,Inc.

79

Asmah Hj. Ahmad. (1989). “Pedagogi 1”. Kuala Lumpur: Longman Malaysia Sdn Bhd

Atan Long. (1990). Psikologi Pendidikan. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka

Ayob Jantan. (2004). “Pengetua Sekolah Yang Efektif”. Kuala Lumpur: PTS Publication dan

Distributions Sdn Bhd.

Azaiah Ab Latib. (1995). “Pengaruh Iklim Sekolah Terhadap Pencapaian Prestasi Kerja Guru

di Sek. Men. Daerah Johor Bahru”. Tidak Diterbitkan

Azizah Lebai Nordin. (1999). Guru pendidikan islam yang berkesan, Masalah Pendidikan, 22,

173-184.

Azizi Haji Yahaya, Mohamad Najib Abdul Ghafar, Jamaluddin Ramli dan Nadarajah A/L K.

Rengasamy (2003). “Faktor Yang Mempengaruhi Masalah Disiplin Pelajar Sekolah

dan Perhubungan Pembentukan Personaliti Pelajar”. Universiti Teknologi Malaysia.

Bhagwant Kaur A/P Harban Singh. (2001). Tinjauan Iklim Sekolah: 1 Kajian di SMK Taman

Johor Jaya 2. Universiti Teknologi Malaysia

Boh Boon dan Chua Tee Tee. (1982). “Psikologi 1”. Shah Alam: Penerbit Fajar Bakti Sdn Bhd

Budaya Sekolah KBSM. (1992). Pusat Perkembangan Kurikulum, Kementerian Pendidikan.

Malaysia. Kuala Lumpur.

Carroll.J, B. (1989). The Carroll Model: A 25 year retrospective and prospective view.

Educational Researcher, 18(1), 26-31.

Chek Mat (2003). Kemahiran memimpin: Kuala Lumpur: Utusan.

80

Drake, T., & Row, W. 1999. The principalship. Ed. ke-4. Columbus, Ohio: Merrill.

Dziauddin Abdul Rahman. (1999). “Menjana dan memperkasakan pendidikan sekolah agama

ke arah kecemerlangan”. Kertas kerja Persidangan Kebangsaan Pendidikan Sekolah-

sekolah Agama. Anjuran Universiti Sains Malaysia.

Edmonds, R. (1979). Effective schools improvement: An overview. Educational Leadership 37

Ee Ah Meng. (1992). “Psikologi dalam Bilik Darjah”. Kuala Lumpur: Fajar Bakti Sdn Bhd.

Ee Ah Meng. (1997). “Pedagogi untuk Bakal Guru”. Kuala Lumpur: Fajar Bakti Sdn Bhd.

Erpelding, C. J. (1999). School vision teacher autonomy, school climate and student

achievement in elementary school. Dissertation Abstracts International, 60(05), 1405.

Fathiah Saini. (2005). “Kepimpinan pengajaran daripada perspektif Islam di sebuah sekolah

menengah di Kuala Lumpur”. Kertas Projek Sarjana Pendidikan. Fakulti Pendidikan,

Universiti Malaya, Kuala Lumpur.

Fox et. al, (1973). “School Climate Improvement: A Challenge To The School Administor”.

Bloomington, Indiana: Phi Delta Kappa

Frankel, J., & Wallen, N. (2003). “How To Design And Evaluate Research In Education”. Ed.

ke-6. New York : McGraw Hill.

Halpin, A.W. & Croft D.B. (1963). “The Organizational Climate Of School”. Chicago:

Midwest Administration Center, University of Chicago.

81

Hirase, S. K. (2000). School climate. Dissertation Abstracts International, 61(02), 439.

Howard, E.R. (1974). “School Climate Improvemen”. Education Digest 39 (8): 333-336.

Hussein Mahmood. 1993. Kepimpinan Dan Keberkesanan Sekolah. Kuala Lumpur: Dewan

Bahasa dan Pustaka.

Ibrahim Abu Semah. (1995). “Kepimpinan Sekolah: Teori Untuk Praktis”. Kuala Lumpur:

Kumpulan Budiman Sdn. Bhd.

Ibrahim Mamat. 1993. Kepimpinan Sekolah: Teori untuk praktis. Kuala Lumpur: Kumpulan

Budiman Sdn. Bhd.

Jersild A. T. Brook, J. S. Brook D. W. (1979). The Physchology Of Adolescent. New York: Me

Millan Publishing

Kallison, J.M. (1986). “Effects Of Lesson Organization Achievement”. American Edutional

Research Journal. 23,337-343.

Kamus Dewan Edisi Keempat. (2007). Dewan Bahasa dan Pustaka. Kuala Lumpur: Dawarma

Sdn Bhd.

Kane, M. (2001). Leadership Requirements And Leadership Development. Dimuat turun

September 15,2005, daripada: www.execuiteveevolution.com.

Kementerian Pelajaran Malaysia, (2009). “Pelan Induk Pembangunan Pendidikan 2006-

2010”. Putrajaya : Perpustakaan Negara Malaysia.

82

King, D. & Menke, J. (1992). “Prosiding The Instructors Note: An Effective Addition To

Student Notetsking”. Education psychologist, 20, 33-39.

Krejcie, R. & Morgan, D. (1970). “Determining Sample Size For Research Activities”.

Educational and Psychology Measurement 30(3): 607 – 610.

Land, M. L. (1987). “Vagueness And Clarity”. Dalam Dunkin (Ed.) International Encyclopedia

of Teaching and Teacher Education. New York:Pergamon.

Lashway, L. (2000). “Leading With Vision”. Eugene, Oregon: ERIC.

Mahathir Mohamad. (1996). “Leadership: A Comples Interaction Of Qualities”. New Straits

Times, Januari 23: 3.

Mahi Din Sari. 1998. Iklim dini di Sekolah. Jurnal Dakwah 1 (1) : 33-47.

McNulty, B., Waters, T., & Marzano, R. 2005. School Leadership That Works: From Research

To Results. Virginia: Association for Supervision and Curriculum Development.

Md Rizal Sharif @ Abas. (2005). Iklim Sekolah dan Kesannya Terhadap Permasalahan

Disiplin Pelajar. Universiti Teknologi Malaysia

Meyer, J., Allen, N., & Smith, C. 1993. Commitment to organizations and occupations:

Extension and test of a three-component Conceptualization. Journal of applied

psychology 78: 538 – 551.

Mohan, M. & Ronald, E. (1995). Teaching effectiveness, Its Meaning Asseement and

Improvement. New York: Universiti College, Fredonia.

83

Mohd Majid Konting. (1994). “Kaedah Penyelidikan Pendidikan”. Kuala Lumpur: Dewan

Bahasa dan Pustaka.

Mohamad Najib Abdul Ghafar (1999). “Penyelidikan Pendidikan”. Skudai: Penerbit Universiti

Teknologi Malaysia.

Mohd. Najib Abdul Ghafar (2003). “Reka Bentuk Tinjauan Soal Selidik Pendidikan.” Skudai:

Universiti Teknologi Malaysia.

Mok Soon Sang. (1992). “Pedagogi 2: Strategi Pengajaran dan Pembelajaran, Pengajaran

Mikro dan Persediaan untuk Pengajaran Praktik”. Edisi Baru KL: Kumpulan Budiman

Sdn Bhd.

Mokhtar Ahmad (1998). “Tekanan Kerja di Kalangan Guru Sekolah Menengah: Satu Kajian

di Daerah Kulim, Kedah”. Universiti Malaysia Sarawak: Tesis Sarjana.

Moss, W. (1979). “Superintendent Leadership Orientations And Its Relationship To School

Board Satisfaction”. Ed.D. University of Missouri-Columbia.

Moos. (1974). “The Social Climate Scale”. London: Cassell.

Musa. (2002). “Kepengetuaan: Cabaran Dan Penentu Halatuju Dalam Bingkai Pendidikan”.

Jurnal pengurusan pendidikan Institut Aminuddin Baki. 10 (02) : 93 – 111.

Norasmah Othman. (2002). “Penilaian Program Keusahawanan Remaja di Sekolah

Menengah”. Tesis Dr. Falsafah. Universiti Putra Malaysia.

84

Omardin (1996). “Pengurusan Sekolah”. Kuala Lumpur: Utusan Publications and Distibutors

Sdn. Bhd. 124-149.

Ponnsin Kining. (2000). “Faktor-faktor yang mempengaruhi Kelemahan Pencapaian Pelajar

Tingkatan Empat dalam Matapelajaran Teknologi Elektrik di empat buah SM Teknik di

Negeri Sembilan”. Tidak Diterbitkan.

Porter, G., & Brophy, M. (1988). “Research On Teacher Effectiveness”. Reston, VA: ASCD.

Rahimah. (2003). Malaysian school prinsipalship: predicament of leadership and management.

Dlm Rahimah Haji Ahmad & Tie Ee Fatt (pnyt.), Principalship and School

Management. hlm 1 – 17. Kuala Lumpur: Institut Pengetua, Fakulti Pendidikan,

Universiti Malaya.

Rahimah. (1982). Peningkatan produktiviti: Saranan dan tuduhan. Masalah Pendidikan Jilid

16. Fakulti Pendidikan, Universiti Malaya.

Rahmad Sukor Ab. Samad Shahrir Jamaluddin. (2005). Masalah Pendidikan. Universiti

Malaya

Raven. (1978). School Rejection and Its Ameliovation. Educational Research, vol 20, no. 5.3-9

Reynolds et. al (1980). School Factors and Truancy. Hersov, L and Breg, I. (ed). Out of

School, Modern Perspectives in Truancy and School Fefusal. England : John Willey

and Sons.

Robert M. Gagne. (1970). The of Learning. New Jersey : Prentice Hall.

85

Rohani Mohd Amin. (2001). “Pengaruh Persekitaran dalam Pembelajaran”. Universiti

Teknologi Malaysia

Rosnani. (1998). Pengurusan pendidikan untuk sekolah daripada perspektif Islam. Prosiding

Seminar Pendidikan Guru Untuk Sekolah Berkesan 62-63.

Ruhiyati Idayu. (1978). Ponteng dan Permasalahannya. Berita Harian. 25hb Sept, 1978, ms5

Saedah, Nurhayati. (2006), Peningkatan Kualiti Pengajaran di Institusi Pengajian Tinggi di

Aceh. Prosiding Persidangan Antarabangsa Pembangunan Aceh. Universiti

Kebangsaan Malaysia, Bangi

Sekaran, U. 2003. Research Methods For Business: a skill buildings approach. Ed. ke-4. New

York: John & Wiley.

Sergiovanni, T. J. (1979). “Supervision, Human Perspectives”. New York: McGrow-Hill

Shahril Marzuki. (1997). “Kajian Sekolah Berkesan Di Malaysia: Model Lima Faktor”. Tesis

Doktor Falsafah. Fakulti Pendidikan, Universiti Kebangsaan Malaysia, Bangi.

Sharifah Alwiah AlSagoff. (1986). “Psikologi Pendidikan II”. Petaling Jaya: Heinemann

Educational Book (Asia) Ltd.

Sharifah Alwiah AlSagoff. (1986). “Teknologi Pengajaran”. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa

dan Pustaka, KPM

Shippen, M. E., & Shippen, S. J. (2004). Seven characteristics of affective leaders. Classroom

Ledership, 7, 1-3.

86

Slavin, R. (1997). A theory of school and classroom organization. Educational Psychologist,

22, 89-108.

Smith, R. (1995). “Successful School Management”. London: Cassell

Suhaimi Abdul Talib. (1995). “Memburu Kecemerlangan di Institusi Pengajian Tinggi”.

Petaling Jaya: Penerbit Anda

Ubben, G., Hughes, L. & Norris, C. 2001. The Principal: Creative Leadership for Effective

Schools. Boston: Allyn & Bacon.

Venezky , R.L & Winfield, L.F. 1979. Schools That Succeed Beyond Expectations In Teaching

Reading. Newark: University of Delaware.

Walberg,H.J. (1976) “Improing The Productivity of America’s Schools. Educational

Leadership”, 41(8) hlm 19-27

Weber, G. (1971). “Inner-city Children Can Be Taught To Read: For Successful Schools”.

Washington, D.C.: Council for Basic Education.

Zainal Ghani, Haris Md. Jadi, dan Ng Khar Thoe. (1991). The Malaysian Dropout Study

Revisited. Science University of Malaysia.

Zenger, J. H., & Folkman, J. (2004). The Handbook For Leaders: 24 Lessons For

Extraordinary Leadership. New York: McGraw-Hill.

BORANG SOAL SELIDIK

___________________________________________ ____________________________

PENGARUH IKLIM SEKOLAH DALAM MEMBENTUK PERSEKITARAN

PEMBELAJARAN PELAJAR

________________________________________________________________________

Pelajar-pelajar yang dihormati,

Soal selidik ini bertujuan untuk mengenal pasti pengaruh iklim sekolah dalam

membentuk persekitaran pembelajaran pelajar di sekolah. Diharapkan pelajar-pelajar dapat

menjawab soal selidik ini dengan jujur dan ikhlas. Segala maklumat dan jawapan yang anda

berikan akan digunakan untuk tujuan kajian ini sahaja. Maklumat peribadi anda akan

dirahsiakan.

Soal selidik ini mengandungi dua baha gian, iaitu Bahagian A adalah mengenai

latar belakang pelajar, manakala Bahagian B pula berkaitan dengan pengaruh iklim sekolah .

Segala kerjasama yang anda berikan amat dihargai dan didahului dengan ucapan ribuan

terima kasih.

Sekian.

Penyelidik,

Zuraidah Binti Mohd Sallam

Ijazah Sarjana Muda Teknologi Serta Pendidikan ( Kemahiran Hidup)

Universiti Teknologi Malaysia, Skudai, Johor.

88

BAHAGIAN A:

Di dalam bahagian ini, anda dikehendaki memberi maklumat mengenai latar belakang diri

anda. Anda diminta menandakan mana-mana maklumat yang bersesuaian dengan diri anda.

Tandakan (/) hanya pernyataan yang paling tepat tentang diri anda.

1. Jantina

i) Lelaki ( )

ii) Perempuan ( )

2. Bangsa

i) Melayu ( )

ii) Cina ( )

iii) India ( )

iv) Lain-lain (sila nyatakan) ( __________________ )

3. Sejak bila anda telah bersekolah di sekolah ini.

i) Tingkatan 1 ( )

ii) Tingkatan 2 ( )

iii) Tingkatan 3 ( )

iv) Tingkatan 4 ( )

89

BAHAGIAN B:

Bagi setiap pernyataan yang berikut, tandakan (/) di dalam petak yang disediakan

berdasarkan nombor skala di bawah yang menggambarkan pendapat anda tentang aspek

pengaruh iklim sekolah dalam membentuk persekitaran pembelajaran.:

Sangat setuju (SS) 5

Setuju (S) 4

Tidak pasti (TP) 3

Tidak setuju (TS) 2

Sangat tidak setuju (STS) 1

BIL ITEM 1

STS

2

TS

3

TP

4

S

5

SS

1. Susunan kerusi dan meja dalam bilik darjah teratur

memberi keselesaan kepada saya untuk belajar.

2. Suasana persekitaran sekolah yang aman dan tenang

sesuai untuk saya menimba ilmu.

3. Sekolah saya menyediakan tempat untuk berehat

secukupnya.

4. Bilik darjah yang bersih daripada segala kekotoran

membolehkan saya memberikan tumpuan pada

pelajaran.

5. Bilangan pelajar yang kurang dalam bilik darjah

membuatkan saya berasa selesa untuk belajar.

6. Sekolah menyediakan peralatan permainan, mesin

dan bahan yang secukupnya untuk kegunaan pelajar.

7. Sekolah saya menyediakan kemudahan tempat

belajar yang secukupnya untuk kegunaan pelajar.

90

8. Saya tidak dapat memberikan tumpuan pada

pelajaran apabila berada dalam keadaan sesak dan

bising.

9. Saya berasa selesa dengan keadaan persekitaran

sekolah ini.

10. Saya berasa suasana keseluruhan sekolah saya

bersih, cantik dan selamat.

BIL ITEM 1

STS

2

TS

3

TP

4

S

5

SS

11. Pihak sekolah melakukan perubahan

kaedah/teknologi pengajaran dan pembelajaran yang

baik dan sesuai dengan perkembangan semasa untuk

pelajarnya.

12. Saya akan mencari guru sekiranya saya menghadapi

masalah dalam pelajaran.

13. Guru menggunakan alat bantu mengajar yang

menarik seperti carta, transparensi, komputer semasa

pengajaran dan pembelajaran

14. Guru saya tahu mengajar dan mengetahui apa yang

diajarnya di dalam kelas.

15. Guru saya tidak menyalahkan pelajarnya semasa

proses pengajaran dan pembelajaran di dalam kelas

16. Keadaan yang bising dan ketidakselesaan

persekitaran bilik darjah menghalang proses

pengajaran dan pembelajaran.

17. Saya suka sesetengah guru yang mengajar saya.

18. Saya selalu berasa mengantuk ketika guru sedang

mengajar.

91

19. Guru yang mengajar saya memberi kerja sekolah

yang banyak.

20. Guru yang mengajar saya menyampaikan

pengajaran dengan menarik dan berkesan.

BIL ITEM 1

STS

2

TS

3

TP

4

S

5

SS

21. Pengetua menguruskan sekolah ini dengan

sistematik ke arah kecemerlangan

22. Pengetua menunjukkan kepimpinan untuk

mempertingkatkan keberkesanan pengajaran dan

pembelajaran pelajarnya.

23. Kesediaan pengetua dan guru-guru mendengar

masalah yang disuarakan oleh pelajarnya.

24. Pengetua dan guru sentiasa membimbing pelajar

dalam pembelajaran.

25. Pengetua saya adalah seorang yang penuh dengan

idea untuk merancang aktiviti sekolah.

26. Peraturan di sekolah terlalu ketat dan membebankan

27. Pihak sekolah selalu mengadakan perjumpaan

dengan ibu bapa

28. Saya suka cara kepimpinan pengetua saya dan

bersikap rendah diri.

29. Pengetua ini sentiasa mengambil berat mengenai

kecemerlangan akademik dan kegiatan luar bilik

darjah bagi pelajarnya.

30. Pengetua bersifat tegas serta prihatin kepada

pelajarnya tanpa pilih kasih.

92

BIL ITEM 1

STS

2

TS

3

TP

4

S

5

SS

31. Guru saya sangat mesra dan mudah didekati oleh

pelajarnya.

32. Guru saya telah mengenali semua pelajar dalam

kelasnya dan mengetahui tahap kemampuan

akademik serta kemahiran mereka

33. Guru saya sentiasa/kerap memberi kerja rumah

selepas setiap pengajaran.

34. Guru saya bertimbang rasa dengan menunjukkan

simpati terhadap kelemahan dan masalah pelajarnya.

35. Guru saya bertanggungjawab dan saya tidak takut

untuk bertanyakan soalan kepadanya.

36. Guru saya akan menghubungkaitkan isi pelajaran

dengan pengetahuan dan pengalaman pelajar supaya

pelajar lebih memahaminya.

37. Guru saya menggunakan masa pengajaran dengan

sepenuhnya dan tepat masuk ke kelas setelah masuk

waktunya.

38. Guru saya menyampaikan pengajarannya mengikut

kebolehan pelajarnya dalam kelas

39. Guru saya akan kerap memeriksa kerja rumah yang

telah diberikan kepada pelajar

40. Guru saya menggalakkan persaingan sihat di

kalangan pelajar dalam pembelajaran.

SEKIAN.

TERIMA KASIH ATAS KERJASAMA ANDA!

FREQIIENCIES VARIABLES=jantina bangsa bersekolah q1 q2 q3 q4 q5 q6 q7 qB q9 q1

0 q1-1 q1"2 q13 q1-4 q15 q1,6 q17 q1-8 q19 q2O q2L q22 q23 q

24 q25 q26 q27 q28 q29 q30 q31 q32 q33 q34 q35 q36 q37 q38 q39 q40

/STATISTICS=STDDEV MEAN MEDIA}iI

/ORDER=AIiIALYSIS.

Frequencies

l Datasetl l C : \Users\ zuraidah\Desktop\k. rintis\k. rintis, k. sebenar . sav

S-tatistice

iantina banosa bersekolah o1 a2 o3N Valid

MissingMeanMedian

Std. Deviation

140

[email protected]

1480

1.35811.0000.62825

1480

2.10811.0000

1.40037

1480

3.844tt4.@00

1.09863

140

3.88514.0000

1.12197

1480

3.30413.0000

1.12279

Statistic3

4 o5 06 o7 o8 oO olON Valid

MissingMeanMedian

Std. tleviation

1480

3.87164.(xno

1.04511

1/+80

3.91224.(Xno

1.22851

14

03.47574.OqX)

1.15157

1480

3.79734.0000.98257

1480

4.3716

5.00001.03858

140

3.5946

4.00(x).99549

140

3.48654.00m

1J278{J

Sta6stics

ol l rrl2 o13 o14 o15 o16 al7

N ValidMissingMeanilledian

Std. Deviation

14

03.77034.0000.86579

14

03.83784.0(n0.90391

1480

3.7q)54.0000.89026

148

03.93244.0000.95235

1480

3.46623.0000

1.12132

14

o4.4s925.0000.81003

140

4.14864.q)00.93580

Sffisdcc

ol8 ol9 02O a21 d^a o2A o21

N ValidMissingMeanMedhn

Std. tlevhtion

1480

3.32433.0m0

1.13219

180

3.83114.@00

1.07151

1480

3.70274.0000.97910

18

03.83784.0000

1.01723

1480

3.85814.0m0.98292

1480

3.54054.0000

1.@407

1480

4.0l-734.00m.86767

Page

Stafiefice

o25 o26 o27 o28 o29 o30 o31N Valid

MissingMeanMedian

Std. Deviation

1480

3.68924.0000

1.',14197

1480

3.4:!923.0000

1.28955

148

02.93243.0m0.98742

1480

3.38513.0m

1.16%7

1480

3.8ii1114.0000

1.14517

1480

3.83784.OqX)

1.24121

180

3.91224.0000.85658

Statctics

rr32 o33 o34 o35 d36 o37 o38N Valid

Missing

MeanMedianStd. Deviation

140

3.45273.Oqn.99204

1480

[email protected]

lrt8o

3.67574.0000.97741

1€0

3.79054.0m0

1.05142

1480

4.06764.0000.93067

1480

3.75684.0000.99401

1480

3.80414.fino.94515

Statisffcr

o39 04O

N Valid

MissingMeanMedian

Std. Deviation

1480

3.67574.oq)o

1.0s16

1480

4.01354.0000

1.06896

Frequency Table

jantina

Freouency Percent Valid PercentCumulative

Panmnt

Valid lelakiperempuan

Total

40108148

27.073.0

100.0

27.073.0

100.0

27.O100.0

bangsa

Freouenor Percent Valid PercentCumulative

tren:entValid melayu

cinaindiaTotal

1072912

148

72.319.68.1

100.0

T2-319.68.1

[email protected]

72.3

91.9100.0

Page

bereekolah

Freouencv Percent Valid ParcentCumulative

Perennt

Valid ting 1ting 2ting 3ting 4Total

8856

49148

59.53.44.1

33.1100.0

59.53.44.1

33.1100.0

59.562.8

66.9100.0

ql

Freouencv Percent Valid PercentCumulative

Pert:anf

Valid stststpsssTotal

715156843

148

4.710.110.145.929.1

100.0

1.710.110.145.929.1

100.0

4.714.925.O70.9

100.0

q2

Freouenan Percent Valid PercentCumulative

Perr:anl

Valid stg

tstpsssTotal

I10

245551

148

5.46.8

16.2

37.2u.5

100.0

5.46-8

16.2

37.234.5

100.0

5.412.228.465.5

100.0

q3

Freouenan Percent Valid PercentCumulatfue

PercEnl

Valid ststStpsssToEI

928424722

148

6.118.9

28.431.814.9

100.0

6.118.928.431.814.9

100.0

6.125.0

53.485.1

100.0

q4


Percenl

Valid stststD

314

31

2.09.5

20.9

2.09.5

20.9

2.O11.5

32.4

q4

Freouencrr Percent Valid PercentCumulative

Perr':anl

Valid sssTotral

5149

148

34.533.1

100.0

34.533.1

[email protected]

66.9100.0

q5

Fratruencv Perrnnl Valid PercentCumulative

Pcrccnt

Valid stEtstpsssTotal

I13

253665

148

6.18.8

16.924.34i!.9

100.0

6.18.8

16.9

24.343.9

100.0

6.114.9

31,856.1

100.0

q6

Freouenar Percent Valid PercentCumulatlve

Pcrnan{


92333il29

148

6.115.522.336.519.6

100.0

6.115.522.336.519.6

100.0

6.121.643.980.4

100.0

qT

Freouencv Pement Valid PelcentCumulative

Parr:anl

Valid stststp

sssTotral

410

356237

1/t8

2.76.8

23.641.925.0

100.0

2.76.8

23,641.925.0

100.0

2.79.5

33.175.0

100.0

q8

Freouen<rr Percenl Valid PercentCumulative

Parcanrl

Valid stststps

57

11

30

3.44.77.4

20.3

3.44.77.4

20.3

3.48.1

15.535.8

q8

Freouancv Percent Valid PerentCumulative

Farcenl

Valid ssTotal

95148

6,4-2100.0

u.2100_0

100.0

q9

Freouencrr Percenl Valid ParcentCumulative

Pe^nrent


713u7321

14

4.78.8

23.049.311.2

100.0

4.7

8.823.049.314.2

100.0

4.713.536.585.8

100.0

ql0

Freouencn Perent Valid PercenlCumulative

Parnanl


1116375826

148

7.410.825.039.217.6

100.0

7.410.825.0

3S.217.6

100.0

7.418.243.2

82.4100.0

ql{

Freouerrcrr Percenl Valid PercentCumulatlve

Pertxni


29

377327

148

1.46.1

25.049.318.2

100.0

1.46.1

25.049.318.2

100.0

1.47.4

32.481.8

100.0

ql2

Fleouencv Percenl Volid PementCumulative

Parnenl


2I

356735

14

1.46.1

23.645.323.6

100.0

1.46.1

23.645.323.6

1CKr.0

1.47.4

31.176.4

100.0

ql3

Freouencv Percenl Valid PercentCumulative

Valid stststpsssTotral

2I

386831

14

1.46.1

25.745.920.9

100.0

1.4

6.125.745.920.9

100.0

1.47.4

33.179.1

100.0


3I

27654

148

2.O6.1

18.243.929.7

100.0

2.06.1

18.24{1.929.7

100.0

2.08.1

m.470.3

[email protected]

Valid strststp8

68

Total

I18513932

14

5.412.2

u.526.421.6

100.0

5.412.234.526.421.6

100.0

5.417.652.078.4

100.0

Valid stst3tpsssTotal

23I

I86

14

1-42.O6.1

32.458.1

100.0

1.42.06.1

32.458.1

100.0

1.43.49.5

41.9100.0

q39

Freouenrrr Percenl Valid PercentCumulative

Parrnrrf


7't1

366331

148

4.77.4

24.342.620.9

100.0

4.77.4

24.342.620_9

100.0

4.712.2

36.579.1

100.0

q40


Pcrr:e-nl


75

265159

148

4.73.4

17.6

34.539.9

100.0

4.73.4

17.634.539.9

100.0

4.78.1

25.760.1

100,0

Page 12

q34


Perr':ani

Valid ssTdal

29148

19.6100.0

19.6100.0

100.0

ca5

Freouencrr Percent Valid PercantCumulative

Parnent

Valid stststrsssTotal

7

10286538

148

4.70.8

18.943.925.7

100.0

4.76.8

18.943.9

25.7100.0

4.711.5

30.474.3

100.0

q36

Freouenan Percent Valid PercenlCumulative

Percenl


210176653

14

1.46.8

11.54.635.8

100.0

1.46.8

11.54.635.8

1m.0

1.48.1

19.6

u.2100.0

q37


Perccnl


410415637

148

2.76.8

27.737.825.0

100.0

2.76.8

27.737.825.0

100.0

2.79.5

37.275.0

100.0

q38

Freouencv Percent Valid PeroentCumulative

Perr!nl

Valid stststpsSE

Total

4I

3587u

148

2.75.4

23.645.323.0

100.0

2.75.4

23.645.323.0

100.0

2.78.1

31.8T7.O

100.0

q30

Freouencv Pe-treni Valld PercantCumulative

Parnanl

Valid tpsssTotal

334156

'|-48

22.327.737.8

100.0

22.327.737.8

100.0

34.562.2

100.0

q31


Pernenl

Valld tstpI

s8

Total

7406041

148

4.727.040.527.7

100.0

4.727.040.5

27.7100.0

4.7

31.872.3

100.0

q32


trerr:artrValid sts

tstpsssTotal

517

il5022

14

3.411.536.533.814.9

100.0

3-411.536.533.814.9

100.0

3.414.951.485.1

100.0

q33

Freoueng Percent Valid PercentGumulatlve

Percani

Valid ststs

FsssTotal

29

156755

14

1.46.1

10.145.337.2

100.0

1.46.1

10.145.337.2

100.0

1.47.4

17.6

62.8100.0

q34

Frcouencv Percent Valid Pen:entCumulative

Pernant

Valitl ststsb3

51042

62

3.46.8

28.441.9

3.46.8

28.441.9

3.410.1

38.580.4

q28

Freouencv Percent Valid PercentCumulati've

Perr:enl


1418492344

148

9.512.2

33.115.529.7

100.0

9.512.233.115.529.7

100.0

9.521.6il.770.3

100.0

qxl

Freouencltr Pereent Valid PercentCumulative

Parr:anf

Valid stststpG

ssTotal

1231702510

148

8.120.947.316.96.8

100.0

8.120.947.316.96.8

100.0

8.129.176.493.2

100.0

q28

Freouencn Percent Valid PercentCumulative

Perrnnl

Valid stststrss3Total

1413514228

148

9.58.8

34.528.418.9

100.0

9.58.8

34.528.418.9

100.0

9.518.252.781.1

100.0

q29

Freouencrr Percent Valid PercentGumulative

Perr=nt

Valid stststpI

ssTotal

9I

305050

148

6.1

6.120.333.833.8

100.0

6.16.1

20.333.833.8

100.0

6.112.232.466.2

100.0

q30

Freouencn Percent Valid PercentCumulative

Percenl

Valid ststs

117

7.44.7

7.44.7

7.412.2

q21


Parrnnl

Valid ssTotral

42

14

28.4100.0

28.4100.0

100.0

q22

Freouencv Percent Valid PercefltCumulative

Pcrr:anl


4I

355942

148

2.75.4

23.639.928.1

100.0

2.75.4

23.639.9

28.4100.0

2.78.1

31.871.6

100.0

q23

Freouencn Percent Valid PermntCumulative

Pernnnl

Valid ststsesssTotal

101143

5727

148

6.87.4

n.138.518.2

100.0

6.87.4

29.138.518.2

[email protected]

6.814.243.281.8

100.0

qiH

Freouencv Perenl Valid PercentCumulative

Percn'nl

Valid ststs

tpassTotal

25

256848

148

1.43.4

16.945.932.4

100.0

1.43.4

16.945.932.4

100.0

1.44.7

21.667.6

100.0

q25

Frcouencn Percent Valftl PermntCumulative

Perrnnl

Valitl stststp

I

ssTotal

108

424642

148

6.85.4

28.431.128.4

100.0

6.85.4

28.431.128.4

100.0

6.812.240.571.6

[email protected]

Page t

q17


Perr:ant

Valid hsssTotal

13u60

1#

8.843.240.5

100.0

8.843.240.5

100.0

16.259.5

100.0

qt8


Parccnt

Valid sG

tstpsssTotal

1022

523826

148

6.814.935.125.717.6

100.0

6.814.9

35.125.717.6

100,0

6.821.656.882.4

100.0

q{9


Ferr:cnl


416275546

148

2.710.818.237.231.1

100.0

2.710.818.237,231.1

100.0

2.713.531.868.9

100.0

q20


Ferr:anl

Valid ststS

trsssTotal

313425733

148

2.08.8

28.138.522.3

100.0

2.O8.8

28.438.522.3

[email protected]

2.010.839.277.7

100.0

q21

Fnsouencv Percent Valid PercentCumulative

Parr:anl

Valid stststps

66

3658

4.14.1

24.3

39.2

4.14.1

24.339.2

4.1

8.132.471.6

universiti teknologi malaysia - fp.utm.my · kejujuran dan keikhlasan sepanjang dalam persahabatan...

Documents