ýALAYS. I ýýý' ý `ý

I

1

TEORI DAN KONSEP `KEINDAHAN' OLEH JOHANN JOACHIM WINCKELMANN DALAM KALANGAN

PENGKARYA SENI CATAN LANDSKAP DI MALAYSIA

Mohd Affwan Izam bin Romli

4

9 I 2

Sarjana Seni 2009

Pusat Khidmat Maklumat Akaderriii. UNIVERSPII MALAYSIA SARAWAK

TEORI DAN KONSEP IKEINDAHAN' OLEH JOHANN JOACHIM WINCKELMANN DALAM KALANGAN PENGKARYA SENI CATAN

LANDSKAP DI MALAYSIA P. KIiIDMAT MAKLUMAT AKADEMIK

II'll

iiiilfliii 1111111111 , 1000246309

MOHD AFFWAN IZAM BIN ROMLI

Projek ini merupakan salah satu keperluan Ijazah Sarjana Seni

(Seni Visual)

Fakulti Seni Gunaan dan Kreatif UNIVERSITI MALAYSIA SARAWAK

2009

UNIVERSITI MALAYSIA SARAWAK

BORANG PENGESAHAN STATUS TESIS / LAPORAN

JUDUL: TEORI DAN KONSEP `KEINDAHAN' OLEH JOHANN JOACHIM WINCKELMANN DALAM KALANGAN PENGKARYA SENI CATAN LANDSKAP DI MALAYSIA

SESI PENGAJIAN : 2007 / 2009

Saya MOHD AFFWAN IZAM BIN ROMLI

mengaku membenarkan tesis / Laporan* ini disimpan di Pusat Khidmat Maklumat Akademik, Universiti Malaysia Sarawak dengan syarat-syarat kegunaan seperti berikut:

1. Tesis / Laporan adalah hakmilik Universiti Malaysia Sarawak 2. Pusat Khidmat Maklumat Akademik, Universiti Malaysia Sarawak dibenarkan

membuat salinan untuk tujuan pengajian sahaja 3. Pusat Khidmat Maklumat Akademik, Universiti Malaysia Sarawak dibenarkan

membuat pendigitan untuk membangunkan Pangkalan Data Kandungan Tempatan 4. Pusat Khidmat Maklumat Akademik, Universiti Malaysia Sarawak dibenarkan

membuat salinan tesis / laporan ini sebagai pertukaran bahan antara institusi

pengajian tinggi 5. * sila tandakan

a

SULIT (mengandungi makulamat yang berdarjah keselamatan atau kepentingan seperti termaktub dalam

TERHAD AKTA RAHSIA RASMI 1972) (mengandungi maklumat terhad yang telah ditentukan

TIDAK TERHAD oleh Organisasi / badan di mana penyelidikan dijalankan)

Disahkan

Tandatangan Penulis Tarikh:

Tandatangan Penyelia Tarikh:

Alamat tetap: No. 5, Jalan Berembang 3, R. P. A Simpang Empat, 02700 Simpang Empat,

Catatan: * Tesis / Laporan dimaksudkan sebagai tesis bagi Ijazah Doktor Falsafah, Sarjana dan Sarjana Muda

* Jika Tesis / Laporan ini SULIT atau TERHAD, sila lampirkan surat daripada pihak berkuasa / organisasi berkenaan dengan menyatakan sekali sebab dan tempoh tesis / laporan ini perlu dikelaskan sebagai SULIT atau TERHAD

PENGAKUAN

Saya mengaku bahawa tiada bahagian daripada penyelidikan dalam disertasi ini telah

digunakan sebagai bahan sokongan untuk sesuatu ijazah atau kelulusan sama ada

kepada universiti ini atau institut pengajian tinggi yang lain.

(Möhd Affwan Izam bin Romli)

No. Matrik: 07021291

Projek bertajuk " Teori dan Konsep `Keindahan' oleh Johann Joachim

Winckelmann Dalam Kalangan Pengkarya Seni Catan Landskap di Malaysia "

telah disediakan oleh Mohd Affwan Izam bin Romli dan telah diserahkan kepada

Fakulti Seni Gunaan dan Kreatif sebagai memenuhi syarat untuk Ijazah Sarjana Seni

(Seni Visual)

Diterima untuk diperiksa oleh:

(Prof. Madya Hj. Zulkalnain bin Zainal Abidin)

Tarikh:

Untuk mak, abate, dan keluarga yang kusayangi selalu...

Ayahanda Romli Hashim

Bonda Aisyah

Adinda Mohd Iffzul

Adinda Puteri Nur Ernalissa

Adinda Umi Izzati

i

ftn8harBaan

Bismilrahirrahmanirrahim. ..

Alhamdulillah, bersyukur ke hadrat Alldh S. W. T kerana dengan izin dan

limpah kumiaNya maka dapatlah kajian ini disiapkan seperti mana yang dikehendaki.

Setinggi penghargaan saya tujukan kepada penyelia saya, Prof. Madya Hj. Zulkalnain

Zainal Abidin dan En. Anuar Ayob di atas segala tunjuk ajar serta kesabaran

membimbing saya dalam menyiapkan penyelidikan ini. Saya juga ingin merakamkan

penghargaan yang tidak terhingga kepada Prof. Madya Dr. Hj Khairul Aidil Azlin

Abd Rahman, Dr. Nazlina Hj. Shaari, Prof. Madya Ahmad Khiri Mohd Zain, En.

Awangko Hamdan Awang Arshad, En. Ahmad Azaini Abdul Manaf, En. Sylvester

Wielding Jussem, En. Wan Jamarul Imran Wan Abdullah Thani, En. Yakup Rafee,

dan semua pensyarah Fakulti Seni Gunaan dan Kreatif yang sentiasa memberi idea

serta pandangan sepanjang proses penyelidikan ini.

Ucapan terima kasih juga kepada karyawan seni yang pernah ditemubual

seperti Johan Marjonid, Abdul Ghani Ahmad, Yusof Ghani, Tajalli Abdullah, Anuar

Dan, Zainurin Mohamad, Zaharuddin Sarbini, Prof. Dr. Siti Zainon Ismail, Fauzin

Mustafa, dan Husin Hourmain. Tidak dilupakan jasa baik serta kerjasama yang telah

diberikan oleh pihak Balai Seni Lukis Negara, Galeri Petronas, Dewan Bahasa dan

Pustaka Kuala Lumpur, Balai Seni Lukis Kedah, Galeri Shah Alam, The Annexe

Gallery, Galeri Pelita Hati, Yayasan Kesenian Perak, Angkatan Pelukis Perak Darul

Ridzuan, dan Persatuan Pelukis Perlis dalam menjayakan penyelidikan ini.

Akhir sekali, jutaan penghargaan juga saya kalungkan kepada pihak Universiti

Malaysia Sarawak (UNIMAS) di atas segala kerjasama dan kepercayaan menaja

pengajian saya dalam peringkat ijazah sarjana ini. Ucapan terima kasih juga buat

semua staf di Pusat Pengajian Siswazah di atas segala perkhidmatan dan kerjasama

yang telah diberikan selama ini. Buat rakan-rakan seperjuangan, segala bantuan,

motivasi serta pandangan dalam menjayakan Projek Sarjana ini amatlah dihargai.

11

ABSTRAK

`Keindahan' adalah suatu perkara yang menjadi persoalan utama dalam

senario seni catan landskap di Malaysia. Sifatnya dilihat saling berkait dengan perihal

estetik yang merujuk kepada sesuatu subjek alam mahupun objek seni yang

mempunyai nilai kepada penglihatan serta tanggapan setiap individu. Hal ini merujuk

kepada sesuatu yang indah, menarik, mengagumkan, cantik dan mempersonakan.

Perasaan individu itu sendiri mampu mencerminkan tanggapan ke atas sesuatu objek

yang diinterpretasikan sebagai indah. Melalui keindahan itulah terkandungnya nilai

estetik. Penemuan empat teori utama yang dikemukakan oleh Johann Joachim

Winckelmann telah mencetuskan situasi yang begitu signifikan untuk diperhalusi

secara bersama berdasarkan pegangan pengkarya seni catan landskap di Malaysia.

Teori-teori dan konsep ini adalah melibatkan Konsep Keindahan, Keindahan Dalam

Seni Catan, Menilai Keindahan Dalam Seni dan Cara Menilai Karya Seni. Justeru,

penganalisaan serta perincian mengenai kewujudan teori dan konsep `Keindahan' ini

dalam kalangan pengkarya seni catan landskap di Malaysia telah dilaksanakan.

Kupasan ini turut melibatkan proses perbandingan teori dan konsep `Keindahan' ke

atas ahli-ahli falsafah terdahulu seperti Socrates, Plato dan Aristotle. Kesimpulannya,

hasil kajian akhir akan memperjelaskan lagi bahawa pengaplikasian teori dan konsep

ini sememangnya wujud dalam kalangan pengkarya seni catan landskap di Malaysia.

111

ABSTRACT

(Beautification' in landscape painting has become a major question in

Malaysia art scenario. The characteristic of `beauty' is related with aesthetics that

refers to natures or arts that have value according to the perception of an individual.

This refers to beauty, attractiveness, amazing and fascinating. The perception of an

individual able to reflects and interpret an object as beautiful. The discovery of four

theories by Johann Joachim Winckelmann is very significant should be analyzed

based on the landscape painter identity in Malaysia. According to Johann Joachim

Winckelmann, the theory and concept of `beauty' involves, `beauty concept, `beauty'

in painting, evaluation of `beauty' in arts, and how to evaluate `beauty' in arts) Thus

an analysis regarding the existance of the theory and concept about 'beauty' among

the landscape painters in Malaysia has been conducted. This analysis also involves

the comparative study of theory and concept of 'beauty' by Johann Joachim

Winckelmann with the earlier philosopher, Socrates, Plato, and Aristotle. As a

conclusion, this research will explain thoroughly about the application of the theory

and concept among the landscape painters in Malaysia.

iv

Pusat Khidrnat Makiuruat Akadrrnik UNiVERSITI MALAYSIA SAItAV4'AK

ISI KANDUNGAN

DEDIKASI

PENGHARGAAN

ABSTRAK

ABSTRACT

KANDUNGAN

SENARAI JADUAL

SENARAI RAJAH

BAB 1: PENGENALAN

1.1 Latar Belakang Kajian

1.2 Hipotesis Kajian

1.3 Permasalahan Kajian

MUKA SURAT

i

ii

iii

iv

V

X

R1

1

4

4

1.4 Objektif Kajian 5

BAB 2: KAJIAN LITERATUR

2.0 Teori dan Konsep `Keindahan' oleh

Johann Joachim Winckelmann

2.1 Konsep Keindahan

2.2 Keindahan dalam Seni Catan

2.2.1 Lakaran

6

6

9

10

2.2.2 Komposisi 11

2.2.3 Warna 13

2.2.4 Sifat Cahaya 14

V

2.3 Menilai Keindahan dalam Seni 15

2.3.1 Keindahan dalam Seni 17

2.4 Cara Menilai Karya Seni 19

2.4.1 Seniman Meniru Alain 23

2.4.2 Seniman Meniru Bahan Sejarah 24

2.4.3 Senfiman Meniru Keindahan 26

2.4.4 Analisa Teori dan Konsep ̀ Keindahan' 30

oleh Johann Joachim Winckelmann

2.5 Pemikiran dan Idea Socrates 31

2.5.1 Teori dan Kaedah Socrates 38

2.5.2 Teori Moral 39

2.5.3 Teori Pengetahuan

2.5.4 Teori Keindahan

2.5.5 Konsep Jiwa

2.5.6 Konsep Teologikal

2.5.7 Analisa Perbandingan Teori

40

41

43

45

46

2.6 Pemikiran dan Idea Plato 48

2.6.1 Teori Ilmu Pengetahuan 51

2.6.2 Teori Politik 53

2.6.3 Teori Keindahan 54

2.6.4 Teori Seni (Mimesis) 55

2.6.5 Analisa Perbandingan Teori 60

2.7 Pemikiran dan Idea Aristotle 63

2.7.1 Seni Sebagai Peniruan 68

2.7.2 `Mimesis' Sebagai Representasi Aksi 70

V1

dan Manusia

2.7.3 Analisa Perbandingan Teori 83

2.8 Pemahaman dan Pembawakan Pelukis Dalam 85

Seni Catan Landskap di Malaysia

BAB 3: METODOLOGI KAJIAN

3.0 Pengenalan

3.1 Rekabentuk Kajian

3.2 Lokasi Kajian

3.3 Sampel Kajian

3.4 Kaedah Pengumpulan Data

3.4.1 Temuramah

3.4.2 Soal Selidik

104

104

104

105

105

106

106

3.4.3 Kewujudan dan Pengaplikasian Teori 108

3.4.4 Tahap Pemahaman dan Pengetahuan 108

Responden

3.4.5 Instrumen Kajian 109

3.5 Penganalisaan Data

3.5.1 Pembersihan Data

3.5.2 Memahami Data

3.5.3 Pengkategorian Data

109

110

110

110

Vii

BAB 4: DATA DAN ANALISIS KAJIAN

4.0 Pengenalan 112

4.1 Analisis Kajian Temuramah 114

4.1.1 Latar Belakang Responden 114

4.1.2 Pemahaman dan Pengetahuan Responden 122

4.1.3 Perbandingan Teori dan Konsep 138

`Keindahan'

4.2 Analisis Kajian Soal Selidik 152

4.2.1 Pecahan Kata Kunci Teori 153

dan Konsep `Keindahan'

4.2.2 Kewujudan dan Pengaplikasian Teori 154

4.2.3 Tahap Pemahaman dan Pengetahuan 155

4.2.3.1 Konsep Keindahan 156

4.2.3.2 Keindahan Dalam Seni Catan 160

4.2.3.3 Menilai Keindahan Dalam Seni 165

4.2.3.4 Cara Menilai Karya Seni 169

4.2.4 Pembawakan Berdasarkan Aliran 173

4.2.4.1 Aliran Realisme 174

4.2.4.2 Aliran Abstrak 180

4.2.4.3 Aliran Abstrak Ekspresionisme 183

4.2.4.4 Aliran Semi Abstrak 186

4.2.5 Pembuktian Kewujudan Teori dan Konsep 192

`Keindahan'

4.3 Validasi Model Teori dan Konsep ̀ Keindahan' 195

Viii

BAB 5: KESIMPULAN DAN CADANGAN

5.1 Pendahuluan 204

5.2 Ringkasan Kajian 204

5.3 Rumusan 206

5.4 Cadangan Kajian 209

5.4.1 Cadangan Kepada Akademik 210

5.4.2 Cadangan Kepada Pengkarya 210

5.5 Kesimpulan 211

BIBLIOGRAFI 213

LAMPIRAN 220

ix

SENARAI JADUAL

No Jadual Tajuk Muka Surat

2.0 Teori dan Konsep ̀ Keindahan' oleh J. J. Winckelmann 30

2.5 Pemikiran dan Idea Socrates 46

2.6 Pemikiran dan Idea Plato 60

2.7 Pemikiran dan Idea Aristotle 83

4.1 Latar Belakang Artis Sasaran Seni Catan Landskap 114

4.2 Pembahagian Soalan Dalam Borang Soal Selidik 152

4.3 Skala Likert 154

4.4 Konsep Keindahan 156

4.5 Keindahan Dalam Seni Catan 160

4.6 Menilai Keindahan Dalam Seni 165

4.7 Cara Menilai Karya Seni 169

X

SENARAI RAJAH

No Rajah Tajuk Muka Surat

4.1 Analisa Teori dan Konsep `Keindahan' 151

Dalam Kalangan Artis Sasaran Seni Catan Landskap

4.4 Purata Keseluruhan Kata Kunci `Konsep Keindahan' 157

4.5 Purata Keseluruhan Kata Kunci `Keindahan Dalam 161

Seni Catan'

4.6 Purata Keseluruhan Kata Kunci `Menilai Keindahan 166

Dalam Seni'

4.7 Purata Keseluruhan Kata Kunci `Cara Menilai Karya 170

Seni'

4.8 Purata Keseluruhan Kata Kunci Bagi Aliran Realisme 174

4.9 Purata Keseluruhan Kata Kunci Bagi Aliran Abstrak 180

4.10 Purata Keseluruhan Kata Kunci Bagi Aliran Abstrak 183

Ekspresionisme

4.11 Purata Keseluruhan Kata Kunci Bagi Aliran Semi 186

Abstrak

4.12 Teori dan Konsep ̀ Keindahan' Berdasarkan Aliran 189

Pengkarya Seni Catan Landskap di Malaysia

4.13 Kata Kunci Teori dan Konsep ̀ Keindahan' 192

4.14 Model Teori dan Konsep ̀ Keindahan' 195

4.15 Validasi Model Teori dan Konsep ̀ Keindahan' 199

R1

BAB 1: PENGENALAN

1.1 Latar Belakang Kajian

Kajian dan penyelidikan ini menjurus kepada proses penganalisaan yang

melibatkan teori dan konsep `Keindahan' oleh salah seorang tokoh falsafah moden

iaitu Johann Joachim Winkelmann di kalangan pengkarya seni catan landskap di

Malaysia. Rasionalnya, Johann Joachim Winckelmann dijadikan sebagai subjek

kajian dan penyelidikan kerana beliau seringkali dilihat mengemukakan pandangan

dan hujahan konsep tertentu dalam proses penghasilan sesebuah karya. Hasil

penulisan beliau seperti The History of Ancient Art (1849) Reflection on the Imitation

of Greek Works in Painting and Sculpture (1986) dan sumber rujukan lain seperti

Falsafah dan Kritikan Seni (2004), dilihat banyak menyentuh tentang teori-teori dan

konsep dalam menghasilkan sesebuah karya.

Melalui kajian ini, pengkaji telah mengenalpasti beberapa konsep dan teori

yang seringkali diperkatakan oleh beliau dalam disiplin penghasilan sesebuah karya

seni. Teori-teori dan pencirian konsep ini adalah melibatkan hujahan beliau mengenai:

i) Konsep Keindahan

ii) Keindahan dalam Seni Catan

iii) Menilai Keindahan

iv) Cara Menilai Karya Seni

1

1.1.1 Johann Joachim Winckelmann Sebagai Subjek Kajian

Johann Joachim Winckelmann merupakan seorang tokoh sejarah seni yang

hebat di zamannya. Beliau dilahirkan di Stendal, Margraviate of Brandenburg,

Jerman pada tahun 1717. Hampir keseluruhan hasil penulisannya membincangkan

tentang keagungan seni Greek yang dikatakan sebagai seni yang terunggul. Penemuan

dan teori beliau yang berkaitan dengan seni telah membolehkan beliau mendapat

jolokan sebagai Bapa Arkeologi Moden. Buku-buku beliau seperti Reflection

Concerning The Imitation of The Painting And Sculpture of The Greek (1765),

History of Ancient Art Among The Greek (1764), The History of Art in Antiquity

(1763) dan Essay On The Philosophy And History of Art (2006) dilihat banyak

memperkatakan tentang teori-teori dan konsep dalam penghasilan sesebuah karya seni

itu sendiri.

Secara rasionalnya, Johann Joachim Winckehnann dijadikan sebagai subjek

kajian adalah disebabkan hujahan teori dan konsep keindahan beliau yang mempunyai

perkaitan jika dibandingkan dengan senario seni lukis di Malaysia. Situasi ini

mempunyai kesinambungan yang jelas apabila sebahagian dari teori-teori dan konsep

yang diperkatakannya lebih menjurus kepada sesebuah penghasilan karya catan

landskap itu sendiri. Teori-teori dan pencirian konsep yang telah dikemukakan oleh

beliau adalah melibatkan Konsep Keindahan, Keindahan dalam Seni Catan, Menilai

Keindahan Dalam Seni dan Cara Menilai Karya Seni. Keadaan ini diperkukuhkan lagi

apabila behau pernah menyatakan seni itu meniru, meniru keindahan alam. Bagi

Winckelmann, alam semula jadi merupakan unsur penting dalam setiap hujahan teori

dan konsepnya yang berlandaskan penghasilan sesebuah karya seni itu sendiri.

2

Selain itu, pengkaji akan turüt melaksanakan kaedah secara perbandingan

dengan tokoh-tokoh falsafah klasik sebelum era Johann Joachim Winckelmann.

Rasionalnya, adalah bertujuan untuk menilai sebarang persamaan mahupun perbezaan

pendapat dalam memperkatakan tentang teori keindahan mahupun pencirian konsep-

konsep lain dalam hujahan masing-masing. Tokoh-tokoh falsafah klasik ini adalah

seperti:

a) Socrates

b) Plato

c) Aristotle

Kaedah secara perbandingan ini menjurus kepada kupasan terperinci mengenai

gaya pemikiran, pandangan dan idea tokoh-tokoh falsafah klasik tersebut dalam

hujahan masing-masing. Selain itu, proses perbandingan ini juga turnt melibatkan

penelitian ke atas pandangan dan hujahan ketiga-tiga tokoh ini dengan Johann

Joachim Winckelmann. Perbandingan secara menyeluruh ini akan memperlihatkan

berlakunya pengutaraan hujah dari kepelbagaian idea dan pandangan. Justeru, hasil

perbandingan daripada pelbagai hujah dan pandangan ini akan diterapkan dalam

proses penganalisaan yang lebih terperinci ke atas teori dan konsep keindahan oleh

Johann Joachim Winckelmann. Oleh itu, penganalisaan ke atas pemahaman

pengkarya seni catan landskap Malaysia mampu dilaksanakan secara teratur dan

sempurna dalam mengenalpasti perkaitan teori dan konsep keindahan Johann Joachim

Winckelmann dalam karya seni catan landskap di Malaysia.

3

1.2 Hipotesis Kajian

Pengaplikasian konsep dan teori keindahan oleh Johann Joachim Winckelmann wujud

dalam kalangan pengkarya seni catan landskap Malaysia.

1.3 Permasalahan Kajian

`Keindahan' adalah persoalan utama dalam kalangan pengkarya seni catan

landskap di Malaysia. Pembawakan mahupun pegangan sebarang bentuk teori clan

konsep yang berkait rapat dengan keindahan dalam pendekatan berkarya masih belum

jelas kelihatan. Para pengkarya seni catan landskap di Malaysia seharusnya

mempunyai satu garis panduan yang tetap dalam proses melahirkan sesebuah

keindahan.

4

Pulst K4iömat Maklumat Akydenii; UIYiVERSTTI MALAYSIA SARAWAK

1.4 Objektif Kajian

Melalui kajian ini, penyelidik telah meletakkan pelbagai objektif yang tersendiri:

1.3.1 Mengenalpasti teori dan konsep keindahan oleh Johann Joachim Winckelmann

dan melaksanakan perbandingan secara khusus ke atas tokoh-tokoh falsafah klasik

iaitu Socrates, Plato dan Aristotle.

1.3.2 Mengkaji konsep keindahan Johann Joachim Winckelmann dalam seni catan

landskap yang dihasilkan oleh pengkarya di Malaysia.

1.3.3 Menghasilkan model teori keindahan melalui aspek pengolahan seni catan

landskap di Malaysia.

1.3.4 Validasi model teori keindahan dalam kalangan pengkarya seni catan landskap

Malaysia.

5

BAB 2: KAJIAN LITERATUR

2.0 Teori dan Konsep `Keindahan' oleh Johann Joachim Winckelmann

2.1 Konsep Keindahan

Setiap individu telah dianugerahkan oleh Tuhan dengan keupayaan semula

jadi iaitu sifat untuk mengenal dan menikmati keindahan alam ciptaanNya. Tetapi

tahap kebolehan di antara setiap individu manusia itu adalah berbeza. Justeru,

Winkelmann berpendapat bahawa seseorang penggemar seni atau seniman itu perlu

terus melatih pancaindera mereka. Latihan yang berterusan itu perlu sehingga

berupaya untuk menikmati keindahan dengan kadar yang sebenarnya melalui

kebolehan intelektual.

Keindahan itu mestilah mempunyai ciri-ciri kesatuan, kesederhanaan dan

perasaan. Keindahan itu mesti dinikmati oleh deria dan mesti dimengertikan dengan

daya intelelek. Perasaan yang terdiri daripada luaran dan deria dalaman adalah

penting untuk mengenal dan menikmati keindahan. Ketetapan deria luaran adalah

bergantung kepada pemerhatian bentuk sebenar, warna dan rupa. Deria dalaman pula

hendaklah bersifat sensitif dan dapat menghayati mesej yang hendak disampaikan.

Melalui buku Falsafah dan Kritikan Seni (2004) tulisan Mohd Johari Ab.

Hamid, Winckelmann telah membicarakan tentang kebolehan individu menyedari

akan kewujudan keindahan seni. Beliau telah menggabungkan pemerhatian dan objek

yang diperolehi dengan tujuan mengenal dan menyedari akan nilai keindahan.

Sebagai contoh, apa yang dihayati oleh seseorang itu menarik, tapi tidak pada orang

lain. Bila melihat baju berwarna kehijauan dan sejuk mata bila memandang, belum

tentu lagi menarik bagi individu yang gemarkan warna merah. Keadaan ini berlaku

6

impak dari pengamatan dan teknik tafsiran yang telah meletakkan warna hijau itu

tidak ada keindahannya. Maka gaya pengamatan dan keupayaan mentafsir seseorang

individu itu pastinya berbeza. Kebolehan seseorang itu mengenal keindahan adalah

tidak sama. Situasi ini mempunyai persamaan dengan seseorang yang dikatakan tidak

mempunyai bakat untuk melukis tetapi dia tidak akan menerima kenyataan jika

dikatakan tidak ada kebolehan mengenal dan merasakan keindahan sesebuah lukisan.

Menurut beliau lagi, kebolehan mengesan keindahan adalah sebenarnya

datang daripada pancaindera dan deria seperti mata, tangan dan hidung. Kita

mempercayai bahawa semua orang yang lengkap derianya mempunyai kebolehan

untuk mengenal keindahan. Tetapi kita langsung tidak menyedari bahawa pengamatan

seseorang adalah tidak sama dengan orang lain. Justeru, untuk memahami keindahan,

seseorang itu perlu mempunyai pengetahuan dan pengalaman yang luas. Setiap

individu mempunyai kebolehan mengenal dan mencipta keindahan tetapi

kebolehannya adalah berbeza-beza antara setiap individu. Hal ini bersandarkan emosi,

pengalaman dan pendidikan yang diperolehinya.

Winckelmann turut mengupas tentang kebolehan untuk mengesan keindahan

dalam seni. Kebolehan untuk mengesan keindahan di dalam seni adalah satu konsep

yang menggabungkan pemerhati dan objek. Menurut beliau lagi, sekiranya tidak ada

pemerhati bererti objek tersebut tidak akan menjadi indah. Hal ini dapat dilihat

apabila seseorang menghayati karya seseorang penulis dengan penuh perasaan, maka

satu nilai keindahan akan terbentuk di dalam dirinya iaitu satu perasaan yang halus.

Winckelmann juga memberi penekanan bahawa keindahan tidak akan wujud

dalam diri seseorang sekiranya ia tidak berminat untuk mendalami sifat keindahan itu

sendiri. Contohnya, seseorang yang mengajar muzik kepada seseorang yang tidak

7

meminati muzik. Maka, proses untuk memperolehi dan merasai keindahan muzik itu

tidak akan wujud. Tetapi keindahan atau estetika tersebut akan lahir sekiranya muzik

itu diajar kepada individu yang berminat dan mempunyai bakat. Justeru, lahirlah sifat

untuk menghayati dan merasai bentuk keindahan dan estetika itu sendiri. Keindahan

perasaan perlu dilahirkan dengan menggunakan imaginasi yang baik. Sekiranya kita

ingin mengamati dan menghayati keindahan yang terdapat pada sesebuah catan, mata

memainkan peranan yang penting kerana ketetapan mata akan menggambarkan

bentuk yang benar, keagungan dan keindahan yang terdapat pada catan itu.

Menurut Winckelmann lagi, untuk menghasilkan keindahan ia perlulah

melalui satu proses yang dikenali sebagai idealisasi iaitu proses menggunakan akal

dan menjadi asas kegiatan seni yang utama:

Dihujahkan bahawa keindahan yang sempurna tidak terdapat pada alam,

bahawa untuk mencipta sesebuah karya yang indah, seniman perlulah memilih

berbagai-bagai unsur yang mengandungi keindahan dan menggabungkannya, dan

dengan demikian menghasilkan imej idaman yang lebih indah dari apa yang alam

dapat berikan. (Mohd Johari Ab. Hamid, 2004: 105)

Winckelmann juga telah mengkategorikan keindahan kepada empat konsep

yang utama iaitu:

a) Keindahan dikaitkan dengan kemuliaan.

b) Keindahan dikaitkan dengan kehebatan.

c) Keindahan dikaitkan dengan kesederhanaan.

d) Keindahan dikaitkan dengan ketenangan.

8