Kampung Kampung PetaPeta

SOSIOEKONOMI MASYARAKAT ORANG ASLI :KAJIAN KES DI

Mohd Nur Syufaat Jamiran, Seow Ta Wee & Maryati

Mohamed

{

Sosioekonomi Orang Asli kini didapati telah Sosioekonomi Orang Asli kini didapati telah mengalami perubahan berbanding 20 tahun yang mengalami perubahan berbanding 20 tahun yang lalu di mana tahap ekonomi mereka kini lebih lalu di mana tahap ekonomi mereka kini lebih moden dan bukan lagi jenis primitif.moden dan bukan lagi jenis primitif.

Walaupun perubahan ke arah kemajuan Orang Asli Walaupun perubahan ke arah kemajuan Orang Asli berlaku, namun perubahan tersebut berlaku dalam berlaku, namun perubahan tersebut berlaku dalam kadar yang perlahan akibat daripada beberapa kadar yang perlahan akibat daripada beberapa masalah yang berlaku.masalah yang berlaku.

Kertas kerja ini berobjektifkan kajian mengenai Kertas kerja ini berobjektifkan kajian mengenai keadaan persekitaran sosioekonomi masyarakat keadaan persekitaran sosioekonomi masyarakat Orang Asli Jakun di Kampung Peta impak daripada Orang Asli Jakun di Kampung Peta impak daripada pembangunan yang telah dilaksanakan. pembangunan yang telah dilaksanakan.

PengenaPengenalanlan

Lokasi Lokasi KajianKajianKAMPUNG PETA KAMPUNG PETA

merupakan salah merupakan salah sebuah perkampungan sebuah perkampungan Orang Asli Jakun di Orang Asli Jakun di daerah Mersing yang daerah Mersing yang terletak di pinggir sungai terletak di pinggir sungai Endau dan berhampiran Endau dan berhampiran kawasan Taman Negara kawasan Taman Negara Johor Endau-Rompin.Johor Endau-Rompin.

Jumlah penduduk Kampung Peta dianggarkan lebih 200 orang. Menurut Jumlah penduduk Kampung Peta dianggarkan lebih 200 orang. Menurut pegawai JAKOA Mersing, Puan Suhaila (2013) menyatakan bahawa pegawai JAKOA Mersing, Puan Suhaila (2013) menyatakan bahawa jumlah tersebut tidak termasuk mereka yang berhijrah keluar sama ada jumlah tersebut tidak termasuk mereka yang berhijrah keluar sama ada disebabkan oleh belajar, berkahwin mahupun bekerja. Tambahnya lagi, disebabkan oleh belajar, berkahwin mahupun bekerja. Tambahnya lagi, jumlah tersebut sentiasa berubah mengikut keadaan tertentu akibat jumlah tersebut sentiasa berubah mengikut keadaan tertentu akibat peredaran masa. peredaran masa.

Isu & Isu & MasalahMasalah

Perubahan kehidupan mereka boleh Perubahan kehidupan mereka boleh dikatakan berlaku atas kepentingan dikatakan berlaku atas kepentingan

pihak lain dan bukan untuk menjaga pihak lain dan bukan untuk menjaga kesejahteraan dan kerukunan hidup kesejahteraan dan kerukunan hidup

sebagai Orang Asli. sebagai Orang Asli.

Kerancakan aktiviti ekopelancongan di Taman Negara Kerancakan aktiviti ekopelancongan di Taman Negara Endau-Rompin dan program pembangunan dengan Endau-Rompin dan program pembangunan dengan penyediaan pelbagai kemudahan diharapkan dapat memberi penyediaan pelbagai kemudahan diharapkan dapat memberi kesan yang positif kepada mereka. kesan yang positif kepada mereka.

Namun ianya dilihat masih mengikut acuan mereka sendiri. Namun ianya dilihat masih mengikut acuan mereka sendiri. Masalah kemiskinan serta masalah pengurusan persekitaran Masalah kemiskinan serta masalah pengurusan persekitaran masih berlaku. masih berlaku.

Kedudukan kampung tersebut yang jauh di kawasan pedalaman Kedudukan kampung tersebut yang jauh di kawasan pedalaman merupakan antara faktor utama selain faktor kesebatian mereka merupakan antara faktor utama selain faktor kesebatian mereka

dengan hutan yang sememangnya tidak dapat dipisahkan.dengan hutan yang sememangnya tidak dapat dipisahkan.

Metodologi Metodologi KajianKajianMaklumat kajian perpustakaan telah dikumpul dari Jabatan Maklumat kajian perpustakaan telah dikumpul dari Jabatan

Kemajuan Orang Asli (JAKOA) Mersing, Muzium dan Kemajuan Orang Asli (JAKOA) Mersing, Muzium dan Perpustakaan JAKOA di Gombak, Perpustakaan Tun Sri Lanang Perpustakaan JAKOA di Gombak, Perpustakaan Tun Sri Lanang

Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM) serta Perbadanan Taman Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM) serta Perbadanan Taman Negara Johor (PTNJ) di Nusajaya.Negara Johor (PTNJ) di Nusajaya.

Pemerhatian dilakukan bagi mendapatkan Pemerhatian dilakukan bagi mendapatkan gambaran fizikal tentang pekerjaan, pendapatan gambaran fizikal tentang pekerjaan, pendapatan isi rumah, pembangunan sumber manusia, dan isi rumah, pembangunan sumber manusia, dan pengurusan produk. pengurusan produk.

Temubual dilakukan kepada Temubual dilakukan kepada key informant key informant iaitu Tok Batin, iaitu Tok Batin, Sangka Chuka, selaku ketua penduduk kampung tersebut untuk Sangka Chuka, selaku ketua penduduk kampung tersebut untuk mendapatkan maklumat lebih terperinci. Temubual lain juga mendapatkan maklumat lebih terperinci. Temubual lain juga dijalankan kepada informan lain yang dipilih secara rawak dijalankan kepada informan lain yang dipilih secara rawak supaya ketelusan data tidak diraguisupaya ketelusan data tidak diragui

Hasil & Hasil & PerbincanganPerbincanganKajian ini adalah berkenaan Kajian ini adalah berkenaan

sosioekonomi penduduk Kampung sosioekonomi penduduk Kampung Peta. Oleh itu, kajian ini melihat kepada Peta. Oleh itu, kajian ini melihat kepada

pekerjaan, pendapatan isi rumah, pekerjaan, pendapatan isi rumah, pembangunan sumber manusia, dan pembangunan sumber manusia, dan

pengurusan produk.pengurusan produk.

Data telah diperolehi daripada 13 orang Data telah diperolehi daripada 13 orang responden termasuk seorang responden termasuk seorang key key informantinformant merangkap Tok Batin yang merangkap Tok Batin yang menjadi ketua masyarakat kampung menjadi ketua masyarakat kampung tersebut.tersebut.

Mereka terdiri daripada 12 orang lelaki iaitu 92% Mereka terdiri daripada 12 orang lelaki iaitu 92% dan seorang perempuan yang mewakili 8% dan seorang perempuan yang mewakili 8% daripada responden. daripada responden.

Profil Profil RespondenResponden

Majoriti responden didapati mempunyai pendidikan yang rendah kerana kebanyakan mereka tidak bersekolah dan gagal menamatkan persekolahannya sehingga ke peringkat sekolah menengah.

Kajian mendapati 9 daripada 13 responden bekerja Kajian mendapati 9 daripada 13 responden bekerja sendiri manakala selebihnya bekerja dalam sektor sendiri manakala selebihnya bekerja dalam sektor kerajaan.kerajaan.

Pekerjaan Pekerjaan RespondenResponden

Responden yang bekerja dalam sektor kerajaan terdiri daripada mereka yang bekerja dengan Taman Negara Endau-Rompin sebagai housekeeping.

Bagi responden yang bekerja sendiri pula merujuk kepada mereka yang berniaga runcit selain menoreh getah tanaman sendiri. Terdapat juga antara mereka yang mengusahakan kraftangan.

Pembangunan Sumber Pembangunan Sumber ManusiaManusiaBerdasarkan pemerhatian dan temubual

yang dijalankan didapati terdapat aktiviti keusahawanan berskala kecil.

Pihak kerajaan melalui JAKOA dengan kerjasama KEMAS telah mengadakan kursus kemahiran membuat kraftangan jenis perhiasan. Antara kraftangan tersebut ialah hiasan pokok bunga yang diperbuat daripada gabungan pelbagai bentuk manik, dawai halus, tanah liat dan pasu mini.

Harga perhiasan jenis ini dianggarkan dalam lingkungan RM50 hingga RM200 dan biasanya mendapat tempahan pada musim perkahwinan dan perayaan.

Pendapatan Isi Pendapatan Isi RumahRumahKajian mendapati mereka kebanyakannya tidak mempunyai Kajian mendapati mereka kebanyakannya tidak mempunyai

pendapatan tetap terutamanya bagi mereka yang bekerja sendiri. pendapatan tetap terutamanya bagi mereka yang bekerja sendiri. Berdasarkan temubual yang dilakukan ke atas beberapa responden, Berdasarkan temubual yang dilakukan ke atas beberapa responden, pendapatan mereka dianggarkan RM400 hingga RM2000.pendapatan mereka dianggarkan RM400 hingga RM2000.

Pendapatan yang diperoleh oleh Pendapatan yang diperoleh oleh responden yang bekerja sendiri adalah responden yang bekerja sendiri adalah berubah-ubah mengikut musim tertentu.berubah-ubah mengikut musim tertentu.

Pengurusan Pengurusan ProdukProdukKebanyakan penduduk Kampung Peta yang merupakan suku Kebanyakan penduduk Kampung Peta yang merupakan suku Jakun didapati mengamalkan ekonomi sara diri. Hasil Jakun didapati mengamalkan ekonomi sara diri. Hasil pemerhatian mendapati, mereka ada mengusahakan tanaman pemerhatian mendapati, mereka ada mengusahakan tanaman sendiri iaitu sayur-sayuran (ubi, sawi, bende) dan buah-buahan sendiri iaitu sayur-sayuran (ubi, sawi, bende) dan buah-buahan durian, tebu, rambutan, jagung). durian, tebu, rambutan, jagung).

Jika terdapat lebihan hasil tanaman, mereka akan menjualnya kepada peraih

yang datang ke kampung tersebut

Tambahan pula, kesukaran untuk Tambahan pula, kesukaran untuk mendapatkan sumber makanan telah mendapatkan sumber makanan telah memaksa penduduk kampung mencari memaksa penduduk kampung mencari alternatif lain dengan bercucuk tanam alternatif lain dengan bercucuk tanam bagi mendapatkan sumber pendapatan bagi mendapatkan sumber pendapatan tambahantambahan

Kesimpulan & Kesimpulan & CadanganCadanganMereka kini telah terserap dalam ekonomi moden. Hal ini Mereka kini telah terserap dalam ekonomi moden. Hal ini

berkemungkinan disebabkan oleh pengwujudan Taman Negara berkemungkinan disebabkan oleh pengwujudan Taman Negara Endau-Rompin yang banyak membuka peluang ekonomi kepada Endau-Rompin yang banyak membuka peluang ekonomi kepada mereka. Namun begitu, peluang ekonomi yang ditawarkan mereka. Namun begitu, peluang ekonomi yang ditawarkan belum mampu mengubah lanskap ekonomi merekabelum mampu mengubah lanskap ekonomi mereka

Keunikan budaya Orang Asli Jakun wajar dikomersialkan Keunikan budaya Orang Asli Jakun wajar dikomersialkan secara serius terutamanya melalui pelancongan budaya yang secara serius terutamanya melalui pelancongan budaya yang boleh dianjurkan oleh Perbadanan Taman Negara Johor (PTNJ) boleh dianjurkan oleh Perbadanan Taman Negara Johor (PTNJ) dengan kerjasama JAKOA. Usaha tersebut seterusnya mampu dengan kerjasama JAKOA. Usaha tersebut seterusnya mampu menjadikan Kampung Peta sebagai Kampung Budaya.menjadikan Kampung Peta sebagai Kampung Budaya.

Aktiviti perekonomian yang merangkumi pengumpulan sumber hutan Aktiviti perekonomian yang merangkumi pengumpulan sumber hutan perlu dilaksanakan dengan lestari agar tidak menjejaskan kekayaan alam perlu dilaksanakan dengan lestari agar tidak menjejaskan kekayaan alam semula jadi selain untuk memenuhi keperluan dan kehendak generasi semula jadi selain untuk memenuhi keperluan dan kehendak generasi akan datang.akan datang.