ANATOMI DAN FISIOLOGI

PRAKASH A/L THEVAR

MAHESKUMARAN A/L KRISHNAN

SISTEM

RANGKA

FUNGSI SISTEM RANGKA

Terdapat lima fungsi asas bagi sistem rangka iaitu:

Sokongan

Tulang rangka membentuk kerangka tegar bagi pelekatan tisu-tisu lembut dan organ-organ tubuh. Contoh:- Otot rangkadilekatkan pada tulang-tulang rangka.

Perlindungan

Tengkorak, kolum vertebra, sangkar rusuk dan kaviti pelvikmelingkari dan melindungi organ-organ penting. Contoh:-Tengkorak melindungi otak.

Pergerakan

Tulang-tulang bertindak sebagai tuas apabila otot-otot yang melekat padanya menguncup lalu menghasilkan gerakanberpaksi pada sendi. Contoh:- Sendi siku-ulna dan humerus.

Pembentukan sel-sel darah

Sum-sum merah tulang orang dewasa menghasilkan sel-sel darah

merah, putih dan platlet. Tulang-tulang yang terlibat termasuklah

sternum, sebahagian daripada pelvis, femur dan humerus.

Penyimpanan mineral

Sebahagian besar dari matriks tulang terdiri daripada kalsium dan

fosforus yang menjadikan tulang-tulang tegar dan rintang terhadap

tekanan. Mineral-mineral ini boleh dikeluarkan untuk kegunaan

bahagian lain tubuh apabila diperlukan.

Contoh:- Kekurangan kalsium dalam diet, menyebabkan kalsium

dikeluarkan untuk kegunaan bahagian tulang yang lain seperti untuk

penguncupan otot.

PENGENALAN TULANG

206 Tulang dalam tubuh orang dewasa

Jumlah berat sistem rangka seorang dewasa

merupakan 14 % daripada jumlah berat

badannya

Meliputi tulang tengkorak, tulang badan, tulang

anggota

Bahan Asas : Protein & Mineral ( Kalsium &

Posforus )

Komponen : 50 % Air & 50 % Bahan Pejal

( Organan 2/3 , B. Organan 1/3 )

KANDUNGAN TULANG

Bahan Organik : Sel-sel tulang, serat dan

bahan

dasar termasuk glikoprotein

glikosaminoglikin

Bahan Bukan Organik : garam mineral

seperti kalsium

karbonat dan

kalsium fostat.

TULANG

Kalsium dan fosfurus adalah bahan-

bahan

mineral yang membentuk struktur

badan

manusia.

Gabungan kedua-dua bahan ini

menjadi

tulang keras dan tegap.

Setiap tulang merupakan organ

kepada sistem rangka.

Pembentukan tulang adalah dari tisu-

tisu yang kuat dan aktif

Terbentuk dan bertindakbalas

mengikut fungsi.

Saiz & bentuk yang membezakan

antara tulang

FUNGSI TULANG

Memberi bentuk tubuh

Melindungi alat tubuh yang vital

Menahan dan menegakkan tubuh

Tempat perlekatan otot

Tempat menyimpan mineral terutama kalsium

dan posfor

Tempat penyimpan energy, yaitu berupa lemak

yang ada di sumsum kuning

KlasifikasiTulang

TulangPanjang

TulangPendek

Tulangleper/pipih

Tulang taksama

bentuk

KLASIFIKASI TULANG

Tulang Panjang

Tulang Pendek

Tulang Leper/pipih

Tulang Tak Sama Bentuk

JENIS-JENIS TULANG

Tulang panjang (Long Bone)

Tulang pendek (Short Bone)

Tulang leper ( Flat Bone)

Tulang tidak tentu/sama bentuk ( Irregular

Bone)

Tulang bulat (Round Bone)

Tulang Panjang (Long Bone)

Berbentuk panjang dan lurus

Kedua-dua hujung membengkak (epiphysis) .

Contoh : humerus, femurus, radius, ulna dan

tibula.

Tulang Pendek (Short Bone)

Berbentuk kiub dengan panjang dan lebar

hampir sama.

Contoh : tarsals carpals, meta tarsal phalanges.

STRUKTUR TULANG PANJANG

Epifisis Proksimal

Epifisis Distal

Diafisis

Garisan epifisal

Tulang beronggaTulang mampatKaviti medulari

Arteri nutrien

Sum-sum kuning

Periosteum

Endosteum

Kartilej

PEMBENTUKAN TULANG

Sel-sel pembentuk tulang (osteoblas)

Rembes fiber yg memerangkap mineral

Osteosit

Osteoklas Sel-sel yang melarutkan tulang

Osifikasi tulang

Kartilej Osteoblas-Menyaluti kartilej

Tulang di luar Kartilej di dalam

Osteoklas –MelarutkanKartilej didalam

Medula kaviti

Tulang Leper (Flat bone)

Mempunyai permukaan yang lebar

Contoh : scull, scapula, sternum, pelvis.

Tulang tidak tentu bentuk (Irregular Bone)

Mempunyai berbagai bentuk.

Bercantum dengan tulang-tulang yang lain

Contoh Veterbrae

Tulang bulat (Round Bone)

Bersaiz kecil

Contoh : patella

Sistem Rangka

Terbahagi kepada 2 bahagian

Rangka paksi (Axial skeleton)

Rangka anggota (Appendicular

skeleton )

RANGKA AKSIAL

Tulang tengkorak

Tulang tengkorak berfungsi

melindungi otak, organ pendengaran

dan organ penglihatan.

Hubungan antara tulang yang terdapat

pada tempurung kepala termasuk

jenis suture, iaitu tidak ada gerak.

Tulang tengkorak terdiri dari dari

tulang tempurung dan tulang muka.

Tulang belakang

Tulang belakang atau yang disebut

dengan vertebrae (baca: vertebre)

berfungsi menyangga berat tubuh.

Tulang belakang memungkinkan

manusia melakukan berbagai macam

posisi dan gerakan, misalnya

berdiri, duduk atau berlari.

Tulang belakang terdiri dari beberapa

bahagian.

SANGKAR THORASIK

Sangkar rusuk manusia, juga dikenali sebagai

sangkar torasik, adalah merupakan struktur kartilej

dan tulang yang melingkar disekeliling torasik

(dada) kaviti yang menyokong pektoral

(bahu), bagi membentuk bahagian teras dalam

sistem skeleton manusia.

Biasanya sangkar rusuk manusia terbahagi

kepada 24 cabang rusuk, Sternum

manusia, kartilej sisi dan 12 cakera vertebra

torasik.

Ia terletak, sepanjang diantara kulit yang bersatu

dengan fascia dan otot, yang menjadikan dinding

torasik, bagi membolehkan pautan antara otot-otot

leher, torak, abdomen atas dan bahagian belakang

badan.

Rangka Apendikuler

Rangka apendikuler merupakan rangka

yang menyusun alat gerak.

Rangka apendikuler terdiri atas

bahu, tulang-tulang tangan, telapak

tangan, panggul, tungkai, dan telapak kaki.

Secara umum rangka apendikuler

menyusun alat gerak, tangan dan kaki.

SISTEM SENDI

PENGENALAN

Sendi adalah tempat dua atau lebih

tulang bertemu. Permukaan tulang

yang bertemu dengan tulang lain

dikenali sebagai permukaan artikular.

PENGELASAN SENDI

Synarthrosis (sendi berserat tanpa

bergerak)

Amphiarthrosis ( sendi separa

bergerak)

Diarthrosis ( sendi sinovial – bergerak)

JENIS – JENIS SENDI

Sendi Bahu - Sendi Lesung

Sendi Siku – Sendi Engsel

Sendi Tapak Tangan & Jari – Sendi Pelana

Sendi Pergelangan Tangan – Sendi

Bonggol

Sendi Antara Atlas – Sendi Paksi

Sendi Pergelangan kaki – Sendi Telangsar

FUNGSI SENDI

Sinarthrosis – Dua tulang akan rapat tetapi tiada pergerakan .

contoh : tengkorak (skull)

Diarthrosis – Pergerakan pelbagai arah contoh : sendi lutut, sendi bahu

Amphiarthrosis – Pergerakan yang sedikit contoh : vetebra (tulang belakang)

GERAKAN SENDI

Sendi Bahu – Ekstensi , Fleksi , rotasi,

hiperekstensi

Sendi Siku – Ekstensi , Fleksi

Sendi Pelana – Fleksi , Ekstensi

Sendi Bonggo – Fleksi , Ekstensi

, Hiperekstensi

Sendi Paksi – Fleksi , Ekstensi

, Hiperekstensi

Sendi Telangsa – Dorsi Fleksi , Plantar

Fleksi.

Contoh Pergerakan Sendi :

(Pada Pergerakan Sendi Siku)

Pergerakan Fleksi Ekstensi

Jenis sendi Engsel Engsel

Satah pergerakan Frontal Frontal

Akssis Medial lateral Medial axis

axis(elbow joint) (elbow joint)

Mohd Khairi & Borhannudin (2005)

Buku Teks

Sains Sukan Tingkatan 5.

Selangor: H.lHoldings Sdn. Bhd.Dzulkifli & Jamaliyah (2004).

Buku Teks

Sains Sukan Tingkatan 4.

Selangor: H.l HoldingsSdn. Bhd.PusatPerkembangan Kurikulum (2004).

Buku Sumber Sains Sukan Tingkatan 5

Kuala Lumpur: Kementerian Pendidikan

Malaysia.Pusat Perkembangan Kurikulum

(2002).

Buku Sumber Sains Sukan Tingkatan 4

Kuala Lumpur: Kementerian Pendidikan

Malaysia.Donald A.B. (2008).

Medline Plus : Trusted Health Information for

You

Retrieved Oktober 10, 1993 from

http://www.nlm.nih.gov/MEDLINEPLUS/ency/

imagepages/19678.htm