sek bestari vs cluster

8/8/2019 Sek Bestari vs Cluster

1/22

INOVASI DALAM PENDIDIKAN;SEKOLAH CLUSTER

Oleh:

ILYANA KAMAL BASHAH

Pengenalan

Pendidikan adalah kepentingan awam. Peranan sistem pendidikan sangat penting

dalam pembangunan negara. Pendidikan yang berkualiti dan cemerlang merupakan

wahana usaha membangunkan generasi alaf baru. Sistem pendidikan negara

memerlukan usaha-usaha yang strategik yang boleh meningkatkan keupayaan dan

kemampuan amalannya ke tahap kauliti yang tingggi dan cemerlang agar dapat

menangani cabaran-cabaran abad ke-21.

Sistem pendidikan akan berubah sejajar dengan perubahan aspek ekonomi, budaya

dan politik Perubahan aspek tersebut amat hebat dan pantas. Leka dan alpa boleh

menyebabkan kita terpinggir dan tersingkir. Intellectual capital akan menjadi asas

kukuh daripada kekayaan yang berupa tanah, wang atau bahan mentah. Budaya

koperat yang berasaskan pendemokrasian kuasa akan menggantikan amalan hiraki

tradisional. Persaingan melebihi batas kawasan kepada persekitaran sejagat dan

terlalu sengit. Pendek kata prinsip dan nilai sejagat akan menentukan kejayaan

sesuatu institusi, organsisasi atau negara. Oleh itu sistem pendidikan dan

persekolahan dalam menghadapi gelombang perubahan alaf baru perlu berfungsi

pada landasannya untuk menyumbang kepada pembangunan bangsa dan negara.

Perubahan-perubahan yang hebat dan pantas dalam aspek ekonomi, budaya dan

politik itu sendiri adalah cabaran besar yang akan dihadapi oleh rakyat Malaysia.

Walaupun tidak dapat dinafikan bahawa sejak dari dahulu lagi cabaran-cabaran itu

sudah wujud dan diperbincangkan tetapi kali ini dijangka lebih hebat dan kritikal

dengan sumbangan teknologi yang baru. Masalah yang timbul dari cabaran

tersebut seperti rohani, akhlak, sosial, politik, ekonomi, sains dan teknologi.

Justeru itu perubahan tersebut, sama ada secara langsung atau tidak, merupakan

faktor pendorong kepada institusi pendidikan untuk melakukan perubahan bagi

1


2/22

memastikan sekolah akan dapat terus memainkan peranannya dengan berkesan

untuk menyediakan pelajar dengan

kemahiran dan pengetahuan yang bersesuaian bagi menghadapi perubahan

tersebut. Negara Malaysia yang harus bersaing dengan negara-negara maju dalam

pelbagai segi menuntut pelbagai inovasi pendidikan agar negara dapat bersaing di

peringkat global standing dengan negara-negara maju yang lain.

Kementerian Pendidikan melalui cetusan idea Menteri Pendidikan pada masa itu

iaitu Tan Sri Musa Muhammad telah secara tidak langsung mencadangkan

gabungan falsafah konservatif dan liberal dalam pedagogi. Ini dapat dilihat dengan

cadangan beliau untuk memberikan sedikit kelonggaran bagi sekolah untuk

menguruskan sendiri premis mereka dan menggalakkan sekolah memperkenalkan

unsur-unsur ketrampilan/kemahiran dalam akademik. Selain itu konsep-konsep

terkini seperti Sekolah Bestari dan yang terkini sekolah cluster.

Sekolah Bestari merupakan salah satu 'flagship' dalam Koridor Raya Multimedia

(MSC) yang dilaksanakan pada tahun 2000. Menjelang tahun 1999 sebanyak 90

buah sekolah termasuk sekolah-sekolah Asrama Penuh dan sekolah pilihan harian

biasa telah dipilih untuk melaksanakan Sekolah Bestari bukanlah satu kemewahan

tetapi satu-satunya cara untuk maju ke hadapan.

Sekolah Bestari membawa kepada pendemokrasian pendidikan sepenuhnya.

Sekolah ini bukan hanya untuk mereka yang pintar tetapi ia merupakan cara bestari

bagi menjamin setiap pelajar - kuat atau lemah, kaya atau miskin - mencapai

potensi sepenuhnya dalam cara yang paling sesuai mengikut kadar dan gaya

pembelajaran yang berlainan. Teknologi komputer membolehkan kepelbagaian

dibina dalam sistem pendidikan.

Latar Belakang dan Konsep Sekolah Bestari

Pada tahun 1996, Kementerian Pendidikan Malaysia telah menggubal konsep

Sekolah Bestari berpusatkan pengajaran dan pembelajaran berpemikiran kritis dan

kreatif. Teknologi sebagai pengupaya menjadi komponen penting dalam konsep

2


3/22

Sekolah Bestari apabila Projek Sekolah Bestari diwujudkan sebaga satu daripada

Aplikasi Perdana Koridor Raya Multimedia.

Sekolah Bestari Malaysia ialah institusi pembelajaran yang direka semula secara

menyeluruh dan segi proses pengajaran-pembelajaran dan pengurusan sekolah

untuk membantu murid menghadapi cabaran Zaman Maklumat. Proses pengajaran-

pembelajaran, iaitu proses berkaitan dengan kurikulum, pedagogi, pentaksiran, dan

bahan pengajaran-pembelajaran, direka semula untuk membantu murid belajar

dengan lebih berkesan dan cekap. Sekolah Bestari mendorong murid mengamalkan

pembelajaran akses kendiri dan terarah kendiri, serta mengikut kadar pembelajaran

sendiri.

Sekolah Bestari adalah satu institusi pembelajaran yang menyediakan murid untuk

zaman maklumat. Maka, institusi ini melengkapkan pelajar supaya boleh belajar

sepanjang hayat dengan mengembangkan kemahiran generik yang membolehkan

pelajar memperoleh, menganalisis, menilai, mentafsir, mensintesis dan menyampai

atau menyebar maklumat.

Pengurus Sekolah Bestari dapat menjalankan tugasnya dengan lebih cekap apabila

fungsi utama berkaitan dengan pengurusan sekolah dikomputerankan. Selain itu,

ibu bapa, komuniti, dan pihak swasta sebagai pihak yang berkepentingan telah

memainkan peranan yang Iebih aktif dalam menjayakan prestasi sekolah. Semuapihak ini sentiasa terlibat dalam peningkatan profesionalisme atau keilmuan

berkaitan dengan pengurusan sekolah, pengajaran-pembelajaran, dan sebagainya.

Objektif Penubuhan Sekolah

Objektif Sekolah Bestari Malaysia adalah berdasarkan Falsafah Pendidikan

Kebangsaan, dan terdiri daripada yang berikut:

Menghasilkan tenaga kerja yang berpemikiran dan celik teknologi

Mendemokrasikan pendidikan

Meningkatkan penyertaan pihak yang berkepentingan

Memupuk perkembangan menyeluruh individu

Memberi peluang untuk peningkatan kekuatan dan keupayaan individu.

3


4/22

Syarikat Usahasama, Telekom Smart School Sdn. Bhd.

Syarikat usahasama, Telekom Smart School Sdn. Bhd, terdiri daripada tujuh (7)

syarikat tempatan. Selain itu, tiga syarikat antarabangsa juga terlibat dalam

Penyelesaian Bersepadu Sekolah Bersepadu. Ketiga-tiga syarikat antarabangsa

tersebut ialah seperti berikut:

BT Multimedia (Malaysia) Sdn. Bhd.

Electronic Data Systems IT Services (Malaysia) Sdn. Bhd.

NIIT Malaysia Sdn. Bhd.

Penyelesaian Bersepadu Sekolah Bestari

Komponen utama dalam Penyelesaikan Bersepadu Sekolah Bestari yang disediakan

dan dilaksanakan oleh Telekom Smart School Sdn. Bhd. adalah seperti berikut:

Bahan Pengajaran-Pembelajaran dalam bentuk perisian kursus dan bahan

bercetakuntuk empat mata pelajaran yang berikut:

o Bahasa Melayu

o Bahasa lnggeris

o Sains

o Matematik

Sistem Pengurusan Sekolah Bestari yang terdiri daripada perisian untuk

fungsi pengurusan dan pentadbiran yang berikut:

o Governan Sekolah

o Pengurusan Hal-Ehwal Murid

o Pengurusan Sumber Pendidikan

o Pengurusan Kewangan

o Pengurusan Sumber Manusia

o Pengurusan Sumber Luar

o Pengurusan Kemudahan

o Pengurusan Teknologi

4


5/22

o Pengurusan Asrama

Infrastruktur Teknologi yang terdiri daripada perkakasan, perisian, perisian sistem,

dan peralatan bukan-IT

Integrasi Sistem bagi memastikan kesepaduan yang berikut:

o antara Sistem Pengurusan Sekolah, Bahan Pengajaran dan

Pembelajaran, dan lnfrastruktur Teknologi dalam Sekolah Rintis dan

Pusat Data,

o antara proses dalam Sistem Pengurusan Sekolah,

o antara proses dalam Bahan Pengajaran dan Pembelajaran

antara Sistem Pengurusan Sekolah Bestari dan Bahan

Pengajaran-Pembelajarano integriti data dan persekitaran selamat

antara Penyelesaian Bersepadu Sekolah Bestari dan aplikasi lain

dalam Aplikasi Perdana projek Koridor Raya Multimedia

o Perkhidmatan Sokongan, iaitu perkhidmatan Meja Bantuan dan

Penyenggaraan dan Sokongan.

Bagi memastikan projek Sekolah Bestari ini berjalan dengan baik, satu projek rintis

bagi Sekolah Bestari telah diadakan. Kos keseluruhan Projek Rintis Sekolah Bestari,

melalui kerjasama ini ialah tiga ratus juta Ringgit Malaysia (RM3OO,000,000.0O),

dan terdiri daripada RM183,573,737 untuk Capital Expenditure dan RM1 16,426,263

untuk Operating Expenditure. Tempoh Projek Rintis Sekolah Bestari, melalui

kerjasama ini, ialah tiga (3) tahun mulai dari tarikh tandatangan Perjanjian antara

Kerajaan degan Telekom Smart School Sdn. Bhd.

Teori dan Model Pembelajaran Sekolah Bestari

Bagi memahami ciri-ciri pelajar, Sekolah Bestari mengaplikasikan pelbagai

pendekatan pembelajaran dan strategi pengajaran dan pembelajaran. Model utama

gaya pembelajaran pelajar ialah Model Dunn dan Dunn dan Model VAK iaitu

kecerdasan pelbagai pelajar dan kompetensi kecerdasan emosi pelajar. Model Dunn

5


6/22

dan Dunn menyatakan gaya pembelajaran seseorang pelajar bergantung kepada

unsur-unsur yang disukainya di bawah lima stimulus berikut:

1) Alam sekitar: Bunyi, Cahaya, Suhu, Pola (contoh: susunan kelas)

2)Emosi: Motivasi, ketabahan (jangka masa belajar), tanggungjawab (dengan atau

tanpa bimbingan guru), struktur (contoh: suka ikut jadual waktu).

3) Sosiologi: sendiri, pasangan, rakan sebaya, pasukan, guru, pelbagai cara.

4) Fizikal: Persepsi (belajar melalui pengalaman/benda maujud), makan, waktu,

gerakan.

5) Psikologi: global atau analitik (menyeluruh/ikut urutan), otak kiri/kanan (kanan-

suka belajar secara keseluruhan, mencipta), Impulsif atau reflektif (impulsive-bertindak secara spontan, reflektif- berfikir sebelum bertindak)

Secara ringkas, Model VAK adalah seperti berikut;

1) Visual: belajar lebih baik dengan melihat sesuatu.

2) Audio: belajar lebih baik dengan mendengar.

3) Kinestetik: belajar lebih baik melalui pengalaman dan penglibatan secara fizikal/

hands-on.

Di antara pendekatan-pendekatan pembelajaran yang sesuai diguna bagi

memastikan perkembangan kemahiran generik pelajar yang diaplikasikan dalam

pembelajaran sekolah Bestari ialah:

Pembelajaran Berpusatkan Pelajar (Student-Centred Learning)

Pembelajaran Bersifat Individu (Individualized Learning):

Pembelajaran Masteri (Mastery Learning)

Pembelajaran Kadar Kendiri (Self-paced Learning)

Pembelajaran Akses Kendiri (Self-access Learning)

Pembelajaran Terarah Kendiri (Self-directed Learning)

6


7/22

Pembelajaran Berfikrah (Thoughtful Learning)

Pembelajaran Berbantukan Teknologi (Technology aided learning)

Pembelajaran Berasaskan Otak (Brain-based Learning)

Pembelajaran Berasaskan Projek (Project Based Learning)

Selain itu Sekolah Bestari yang mementingkan pembangunan dan perkembangan

menyeluruh pelajar memilih model Kecerdasan Pelbagai daripada Howard Gardner

(1983). Menurut beliau manusia mempunyai pelbagai kecerdasan seperti berikut;

o Verbal Linguistik berkaitan dengan penggunaan + penguasaan bahasa

o

Logik Matematik berkaitan dengan pengiraan/penaakulan

o Visual-ruang - berkaitan dengan ruang + visualisasi

o Kinestetik - berkaitan dengan pergerakan badan

o Muzik - berkaitan dengan ritma dan melodi

o Interpersonal - berkaitan dengan interaksi dan hubungan dengan orang

lain

o Intrapersonal - berkaitan dengan memahami diri secara lebih dalam

dengan mengaitkan apa yang dipelajari dengan diri sendiri.

o Naturalis - berkaitan dengan kebolehan menggunakan bahan alam

semula jadi untuk mengkaji masalah dan penyelesaiannya.

Bagi mengenalpasti kecerdasan pelbagai pelajar Sekolah Bestari, guru-guru Sekolah

Bestari menilai pelajar berdasarkan pemerhatian tingkah laku murid semasa

belajar, aktiviti murid semasa lapang, laporan prestasi murid, profil Kecerdasan

Murid dan juga soal selidik/ Checklist (Multiple Intelligence Checklist for Adults-

MICA).

7


8/22

Selain pendekatan-pendekatan tersebut, terdapat strategi-strategi pengajaran

pembelajaran yang sesuai digunakan untuk memastikan perkembangan kemahiran

generik pelajar yang diaplikasikan di sekolah bestari seperti directive, pemerhatian,

Mediatif, Generatif, Koperatif dan Kolaboratif, Konteks Luar, Metakognitif,

Kontekstual dan kajian masa depan.

Penilaian dan pentaksiran Sekolah Bestari adalah secara rujukan kriteria, penilaian

secara on-line, autentik atau performance-based dan fleksibel.

Pentaksiran di Sekolah Bestari lebih berbentuk tidak formal, berterusan dan

berfungsi sebagai pelengkap kepada proses pengajaran dan pembelajaran.

Fokusnya ialah untuk mendapat maklumat berkaitan dengan perkembangan pelajar

untuk memudahkan tindakan susulan

Pelbagai alat pentaksiran dan bentuk soalan berdasarkan tujuan pentaksiran dan

objektif matapelajaran diutamakan. Prestasi pelajar dilaporkan menerusi kriteria

yang menerangkan tahap pencapaian pelajar. Tumpuan pentaksiran ialah perkara

atau elemen yang ingin dibentuk dalam diri pelajar menerusi hasrat dan kandungan

kurikulum.

Terdapat beberapa perbezaan penilaian sekarang dengan penilaian bestari seperti

berikut:

Sekarang Bestari

Berfokuskan pencapaian Holistik

Berasaskan subjek Berasaskan elemen

Merujuk norma Merujuk criteria

Berpusatkan system Berpusatkan pelajar

Berpusat Pelbagai bentuk

Terminal Berterusan

Tertumpu Ujian Panca Instrumen

8


9/22

Off-line On-line

Sekolah kluster

Pengenalan

Sekolah Kluster ialah sekolah yang cemerlang dalam kelompoknya yang

dapat melahirkan murid yang holistik dalam aspek akademik, kukorukulum, sahsiah

serta penampilan diri. Sekolah ini juga mempunyai kebitaraan (niche area) yang

menggambarkan watak sekolah. Idea mewujudkan Kelompok Sekolah Cemerlang

(KSC) di negara telah disuarakan oleh YB Menteri Pelajaran dalam Mesyuarat

Karenah Birokrasi Bil. 2/2006 pada 3 April 2006. Pelancaran Pelancaran Pelan Induk

Pembangunan Pendidikan pada 16 Januari 2007 menunjukkan kesungguhan

Kementerian Pelajaran Malaysia (KPM) merealisasikan idea kewujudan KCS.

Pewujudan Sekolah Kluster ini sesuai dengan pendekatan kedua PIPP yang

menyatakan, Mengembangkan sepenuhnya potensi sekolah dalam kluster

kecemerlangan sehingga membolehkan guru dan pelajar mengangkat nama dan

sistem pendidikan negara di mata dunia. (PIPP, 2006, ms. 31).

Tinjauan literatur menunjukkan amalan mengelompokkan sekolah

dilaksanakan untuk peningkatan kualiti pendidikan.

Berasaskan Lokaliti:

School Learning Cell di Filipina

Association of School di Colorado, As

Ruapehu Cluster di New Zealand

9


10/22

Berasaskan Kecemerlangan

Pockets of Educational Excellence di New Jersey, As

Sekolah Kluster Cemerlang UK; Scunthorpe Excellence School Cluster, Halifax

Excellence Cluster, Lancaster Schools Excellence Cluster Cluster Schools Gifted Education di Hong Kong

Kecemerlangan sekolah berasaskan bidang kebitaraannya di Singapura

Tujuan Penubuhan Sekolah Kluster

Sekolah kluster diwujudkan adalah bertujuan untuk melonjakkan

kecemerlangan sekolah dalam sistem pendidikan Malaysia. Pada masa yang sama

sekolah kluster dapat membangunkan sekolah yang boleh dicontohi oleh sekolah

dalam kelompok yang sama dan sekolah lain di luar kelompok. Selain itu, sekolah

kluster juga dijadikan sebagai showcase di peringkat antarabangsa.

Agen Penggerak

Jawatankuasa Pemilihan Sekolah Kluster

Pengerusi: Ketua Pengarah Pelajaran Malaysia

Panel Penasihat:

YBHG. TAN SRI DATO SERI DR. ABDUL RAHMAN BIN ARSHAD

YBHG. TAN SRI DATUK DR. NG LAY SWEE

YBHG. TAN SRI DATO CHAN CHOONG TAK

YBHG. TAN SRI NURAIZAH BT ABD HAMID

YBHG. PROF EMERITUS DATO DR. KHOO KAY KIM

YBHG. DATUK DR. DENISON JAYASOORIA

YBHG. DATO AZMAN BIN MOKHTAR

YBHG. DATO HJ. SALLEH MOHD. HUSEIN

YBHG. PROF. DR. ZAKARIA BIN KASA

PN. MARY YAP KAIN CHING

EN. BADLISHAM BIN GHAZALI

10


11/22

Jawatankuasa Pelaksana

Pengerusi : Timbalan Ketua Pengarah Pelajaran Malaysia, Jabatan Sekolah

Ahli:

Bahagian Sekolah

Bhgn Perancangan Peny. Dasar Pendidikan

Jemaah Nazir Sekolah

Institut Aminuddin Baki

Jabatan Pendidikan Teknikal

Jabatan Pendidikan Islam & Moral

Jabatan Pendidikan Jasmani Sukan

Pusat Perkembangan Kurikulum

Lembaga Peperiksaan Malaysia

Bahagian Kewangan

Bahagian Sumber Manusia

Bahagian Audit Sekolah

Penasihat Undang-undang

Kelompok Sekolah Kluster

1. Sekolah Rendah

Sekolah Kebangsaan (SK)

Sekolah Jenis Kebangsaan Cina (SJKC)

Sekolah Jenis Kebangsaan Tamil (SJKT)

Sekolah Orang Asli

2. Sekolah Menengah

SBP, SMT, SMKA,

Sekolah Menengah Harian, Sekolah Premier, Sekolah 100 tahun,

Sekolah dalam persekitaran Putrajaya dan Cyberjaya,

Sekolah Model Khas

11


12/22

*(PIPP, 2006, ms. 119 dan 121)

3. Sekolah Pendidikan Khas

Sekolah Rendah Pendidikan Khas (SPK)

Sekolah Menengah Pendidikan Khas (SMPK)

Sekolah Menengah Pendidikan Khas Vokasional (SMPKV)

4.Sekolah Antarabangsa dan Sekolah Swasta

5.Institut Lepasan Menengah (Kolej Matrikulasi dan Institut Pendidikan Guru)

*(PIPP, 2006, ms. 119 dan 121)

Pemilihan Sekolah Kluster

Kriteria pemilihan sekolah kluster adalah berdasarkan pengukuran standard

sekolah. Sekolah mestilah mencapai sekurang-kurang taraf cemerlang berdasarkan

Standard Kualiti Pendidikan Malaysia (SKPM).Kemudian perkara yang dilihat adalah

kecemerlangan kurikulum sesebuah sekolah. Gred Purata Sekolah (GPS)untuk

peperiksaan awam PMR dan SPM tiga tahun berturut-turut tidak melebihi:

Sekolah Berasrama Penuh : GPS 2.5

Sekolah Menengah Kebangsaan Agama : GPS 3.0

Sekolah Menengah Teknik : GPS 4.0

Sekolah Menengah Harian : GPS 4.0

Sekolah Rendah harian pula mestilah 80 peratus dan ke atas murid lulus semua

mata pelajaran dalam UPSR atau peratus kelulusan menunjukkan peningkatan atau

GPS UPSR pula tidak melebihi 2.0. Sesebuah sekolah yang akan dipilih sebagai

sekolah kluster harus mempunyai pelajar yang cemerlang dari aspek akademik,

12


13/22

kokurikulum dan sahsiah. Pengurusan sekolah juga perlu ditekankan iaitu sekolah

yang berwawasan dan berkesan.

Di samping itu, pembangunan sumber terurus dan digunakan secara optimum.

Pembangunan sumber dari aspek guru, kewangan dan kemudahan. Pemimpin

sekolah kluster mestilah mengamalkan kepimpinan yang berkualiti agar memandu

sekolah ke arah membentuk sekolah yang cemerlang. Aspek pengurusan

pengajaran dan pembelajaran juga dititikberatkan dalam pemilihan sesebuah

sekolah menjadi sekolah kluster. Sekolah yang dipilih perlu mengamalkan

pengurusan pengajaran dan pembelajaran yang berkesan. Bagi menghasilkan

pelajar yang berkualiti maka iklim sekolah yang kondusif menyumbangkan kepada

pembangunan modal insan. Sekolah kluster juga perlu melaksanakan segala

program yang dianjurkan oleh Kementerian Pelajaran Malaysia. Sekolah kluster jugamerupakan sebuah sekolah yang berwatak mengikut bidang kebitarannya (niche

areas). Permohonan sekolah kluster adalah terbuka kepada semua sekolah kerajaan

dan sekolah bantuan kerajaan.

Kuasa Autonomi Sekolah Kluster

Sekolah kluster diberi kuasa, ruang atau fleksibiliti oleh KPM untuk mengurus

program dan kegiatan dalam bidang autonomi yang ditetapkan. Senarai autonomi

sekolah kluster adalah dari aspek pengurusan sekolah, pengurusan sumber

manusia, pengurusan sumber kewangan dan sumber fizikal, pengurusan dan

pelaksanaan kurikulum dan pengurusan dan pelaksanaan kokurikulum. Kuasa

autonomi yang diberi tertakluk kepada pematuhan piawai yang berikut:

Akta Pendidikan 1996

Sistem Pendidikan Kebangsaan

Akta Tatacara Kewangan 1957, Pekeliling Perbendaharaan dan Garis Panduan

dan Surat-surat Siaran

Standard Kualiti Pendidikan Malaysia

Dasar, undang-undang dan arahan berkaitan penjawatan awam

13


14/22

1. Pengurusan Sekolah Kluster

Pelaksanaan Sekolah Kluster dengan amalan pengurusan berasaskan sekolah

(PBS) oleh Kementerian Pelajaran Malaysia (KPM) merupakan satu daripada usaha

untuk melonjakkan kecemerlangan institusi pendidikan seperti yang termaktub

dalam Pelan Induk Pembangunan Pendidikan Malaysia (Kementerian Pelajaran

Malaysia, 2006). Perubahan amalan birokrasi kepada PBS merupakan satu usaha

untuk mengagih autonomi dengan melakukan pemindahan kuasa pembuatan

keputusan kepada pihak sekolah berkaitan dan melibatkan seluruh sistem

organisasi sama ada pada peringkat sekolah mahupun peringkat daerah. Keadaan

ini lazimnya diikuti dengan perubahan peranan personel di sekolah serta

penyertaan yang meluas dalam membuat keputusan pada peringkat sekolah

(Oswald, 1995).

Perubahan amalan birokrasi kepada PBS merupakan satu usaha ke arah

menemukan amalan pengurusan yang berkesan untuk meningkatkan keberkesanan

sekolah dan kualiti pendidikan yang menjadi landasan kepada reformasi pendidikan

(Cheng, 1996). Manakala Murphy dan Beck (1995) berpendapat, PBS merupakan

alat untuk penambahbaikan kualiti pendidikan melalui desentralisasi dalam

membuat keputusan. Justeru, pelaksanaan amalan PBS ini memerlukan pasukankerja atau pasukan kepemimpinan yang akan bersama-sama menjayakan amalan

tersebut. Pasukan kepemimpinan ini perlu dibina dan disokong dengan situasi

kondusif yang membolehkannya belajar bersama untuk mempertingkat

keberkesanan pelaksanaan PBS di sekolah kluster. Keadaan yang kondusif ini dapat

menjamin pasukan kepemimpinan yang diwujudkan menjadi lebih mapan dan

efisyen.

Pemimpin di sekolah kluster mestilah pengetua / guru besar yang

mempunyai gred yang lebih tinggi daripada amalan biasa. Di samping itu pemimpin

yang dipilih juga mesti memenuhi syarat pemimpin yang cemerlang dan sistem

jawatan di sekolah adalah school based post. Di sekolah kluster guru berpotensi

mencapai kriteria Guru Cemerlang kerana pendedahan yang diberikan sepanjang

14


15/22

masa akan membentuk guru ke arah yang dedikasi. Pengetua / guru besar boleh

menentukan kedudukan guru di sesebuah sekolah kluster. Hal ini kerana prestasi

guru akan menetukan sama ada mereka kekal mengajar di sekolah kluster bagi

menjamin kualiti sekolah tersebut akan berkekalan. Sekirannaya sekolah kluster

kekurangan guru / jurulatih yang pakar dalam sesuatu bidang maka sekolah diberi

kuasa untuk mendapt perkhidmatan pakar mengikut kebitaraan sekolah dalam

bidang kokurikulum secara kontrak atau sambilan.

Pihak pengurusan sekolah kluster mempunyai kuasa dalam pengambilan

pelajar. Sekolah boleh menetapkan kriteria kemasukkan pelajar ke sekolah

tersebut. Pada masa yang sama sekolah diberi kuasa mengambil pelajar tidak lebih

daripada 10% murid baru untuk bidang kebitaraan sekolah. Setiap sekolah

mempunyai bidang kebitaraan masing-masing. Untuk memastikan kualiti sekolah

kluster adalah terjamin maka setiap sekolah kluster akan menyediakan key

performance indicator (KPI) masing-masing. KPI yang akan dibuat oleh sekolah

mesti merujuk kepada panduan KPI Kementerian Pelajaran Malaysia.

2. Pengurusan Sumber Manusia

Sekolah kluster mempunyai kuasa untuk menerima dan memindahkan guru

di bawah pengurusan. Ia bergantung kepada pencapaian KPI sesebuah sekolah.

Selain itu, pengetua / guru besar sekolah kluster mempunyai kuasa autonomi untuk

mengambil staf mengikut kepakaran yang berkaitan. Contohnya, sekiranya

sesebuah sekolah tersebut kekurangan kepakaran dalam sesuatu bidang maka

pengurusan sekolah boleh memohon atau mengambil guru pakar yang berkaitan

agar ia tidak menjejaskan matlamat sekolah tersebut. Pada masa yang sama

sekolah kluster boleh menentukan dasar latihan dan perkembangan staf masing-masing dengan kerjasama IAB dan BPG yang berterusan mengikut keperluan.

3. Pengurusan Sumber Kewangan dan Sumber Fizikal

15


16/22

Pengurusan sumber kewangan sekolah kluster boleh mencari sumber

kewangan sendiri selain menerima sumber kewangan daripada kerajaan. Setelah

berjaya memperoleh peruntukkan dan kewangan maka pihak pengurusan sekolah

kluster berkeupayaan untuk membuat keputusan berkaitan peruntukan dan

perbelanjaan sekolah tersebut. Hal ini bermakna sekolah boleh merancang

pendapatan dan perbelanjaan mereka sendiri. Sekiranya perbelanjaan sekolah

kluster melebihi peruntukan maka sekolah boleh memohon peruntukan tambahan

mengikut KPI yang telah ditetapkan.

4. Pengurusan dan Pelaksanaan Kurikulum

Sekolah kluster mempunyai autonomi dalam mengurus dan melaksanakankurikulum sekolah. Hal ini memberi ruang kepada pihak sekolah untuk menawarkan

mata pelajaran selain mata pelajaran teras kurikulum kebangsaan seperti LCCI, CAT

dan ABRSM. Oleh itu pelajar di sekolah kluster boleh menambah pengetahuan

dengan mempelajari sesuatu mata pelajaran yang jarang sekali diperkenalkan di

mana-mana sekolah kerajaan. Apabila pihak pengurusan sekolah berkuasa

menentukan mata pelajaran yang ditawarkan maka secara tidak langsung pihak

pengurusan sekolah akan menentukan waktu persekolahan dan interaksi

pengajaran dan pembelajaran yang sesuai dilaksanakan di sekolah berkenaan.Sekolah kluster juga berkuasa menentukan penggunaan Bahasa Inggeris dalam

beberapa mata pelajaran tertentu selain mata pelajaran yang wajib diajar dengan

menggunakan bahasa Inggeris.

5. Pengurusan dan Pelaksanaan Kokurikulum

Pengurusan dan pelaksanaan kokurikulum di sekolah kluster juga berbeza.

Sekolah kluster mempunyai kuasa autonomi dalam mentukan corak pengurusan

kokurikulum mereka. Kebanyakan sekolah harian guru merupakan guru penasihat

dan juru latih kepada aktiviti kokurikulum sekolah. Namun begitu, sekolah kluster

mempunyai keistimewaan untuk mendapatkan khidmat jurulatih berkelayakan bagi

meningkatkan prestasi kokurikulum. Contohnya, guru di sekolah tidak mempunyai

16


17/22

kepakaran dalam melatih pelajar dalam kegiatan kokurikulum taekwondo maka

pihak pengurusan sekolah berhak untuk mengupah jurulatih taekwando dari agensi

luar. Hal ini bertujuan memastikan pelajar di sekolah kluster mendapat bimbingan

dan latihan yang sesuai dan betul dari jurulatih yang berkelayakan. Apabila pelajar

telah dilatih oleh jurulatih yang berkelayakan maka pihak pengurusan sekolah

mempunyai kuasa untuk menentukan sendiri penyertaan pertandingan sehingga ke

peringkat antarabangsa. Secara tidak langsung dapat mengharumkan nama baik

sekolah.

Sumbangan Sekolah Kluster

Antara sumbangan sekolah kluster ialah menjadi model kepada sekolahberhampiran. Selain itu sekolah kluster juga menjadi enabler kepada

pembangunan pendidikan sekolah berhampiran dan berkongsi kemudahan fizikal

sekolah dengan sekolah berhampiran. Para pelajar lepasan sekolah kluster akan

diterima melanjutkan pelajaran ke universiti ternama di luar negara. Pada masa

yang sama agensi kerajaan dan badan koporat berkeyakinan untuk menaja mereka.

Hal ini akan melahirkan generasi pelajar yang berkualiti dan menyumbangkan

kepada pembangunan negara kelak. Sekolah kluster juga diharapkan akan

melahirkan guru yang cemerlang dan terbilang.

Model SWOT

Model ini digunakan untuk memastikan pengurusan sekolah kluster adalah

berkualiti. Setiap sekolah yang dipilih sebagai sekolah kluster mempunyai bidang

kebitaraan atau niche area. Bagi mengenalpasti kebitaraan sekolah masing-masing maka model SWOT digunakan. Ia merupakan model pengurusan strategik.

Menurut Mintzberg, model SWOT digunakan di Design School untuk

mengenalpasti antara kekuatan dan kelemahan dalam sesebuah organisasi

berdasarkan peluang dan ancaman daripada persekitaran. Ia digunakan untuk

menganalisis pengurusan dalaman dan luaran pengurusan sesebuah organisasi.

17


18/22

Objektif model SWOT adalah untuk merancang strategi untuk menghadapi sebarang

cabaran yang akan dialami oleh sesebuah organisasi.

S = Strengths

W = Weaknesses

O = Opportunities

T = Threats

Selepas menganalisis SWOT dalam sesebuah sekolah maka kekuatan yangdikenalpasti dalam sesebuah sekolah akan dijadikan bidang kebitaraan. Maka

sekolah akan merancang strategi untuk melonjakkan nama sekolah menerusi

kekuatan atau kelebihan tersebut. Kelemahan yang dikenalpasti akan cuba diatasi

dengan melaksanakan perlabagai program tersebut. Pada masa yang sama

peluang-peluang yang dikenalpasti akan digunakan sepenuhnya untuk membantu

meningkatkan prestasi atau kualiti pengurusan sesebuah sekolah tersebut.

Kerangka Konseptual Sekolah Kluster

Perbandingan antara Sekolah Kluster dan Sekolah Bestari

SEKOLAH KLUSTER SEKOLAH BESTARI

1. Tujuan

Bertujuan untuk melahirkan murid

yang holistik dalam aspek akademik,

kokurikulum, sahsiah serta

Bertujuan untuk melengkapkan pelajar

supaya boleh belajar sepanjang hayat

dengan mengembangkan kemahiran

18


19/22

penampilan diri. generik yang membolehkan pelajar

memperolehi, menganalisis, menilai,

mentafsir, mensintesis dan menyampai

atau menyebarkan maklumat.

2. Prosedur Pemilihan Sekolah

Kementerian Pelajaran Malaysia telah

mengenalpasti sekolah-sekolah yang

telah mencapai tahap cemerlang

untuk mempertahankan dan

mempertingkatkan

kecemerlangannya.

Kementerian Pelajaran Malaysia telah

mengenalpasti sekolah-sekolah yang telah

mencapai tahap cemerlang untuk

mempertahankan dan mempertingkatkan

kecemerlangannya.

3. Sumbangan

1. Sekolah kluster akan

menjadi model dan dijadikan

sebagai penanda aras bagi

kepada sekolah-sekolah

berhampirannya.

2. Sekolah kluster juga

dijadikan sebagai kemudahan

kepada pembangunan

pendidikan sekolah berhampiran

dan dapat berkongsi kemudahan

fizikal sekolah dengan sekolah

berhampiran.

1. Sekolah bestari akan menjadi

model kepada sekolah lain dalam

meningkatkan prestasi pelajar dengan

mengupayakan penggunaan ICT.

2. Sekolah bestari menjadi

kemudahan kepada pembangunan

pendidikan yang berteraskan

penggunaan ICT kepada sekolah

berhampiran.

4. Pelaksanaan

Sekolah kluster mempunyai

kebitaraan bagi membentuk

kecemerlangan sekolah berasaskan

akademik, kokurikulum, sukan dan

bidang-bidang khusus (niche area)

Pelaksanaan sekolah bestari menekankan

penggunaan ICT sebagai pengupaya

dalam proses pengajaran dan

pembelajaran, pedagogi dan pengurusan

19


20/22

yang menggambarkan watak sekolah

tersebut. Oleh yang demikian dalam

pelaksanaan kurikulum, boleh

menawarkan mata pelajaran selain

mata pelajaran teras. Waktu

persekolahan juga boleh ditentukan

sendiri oleh pihak sekolah.

Dalam pelaksanaan kokurikulum

pula, pihak sekolah boleh

mendapatkan jurulatih berkelayakan

bagi meningkatkan prestasi

kokurikulum.

sekolah.

Oleh yang demikian, bahan pengajaran

dan pembelajaran adalah dalam bentuk

perisian kursus dan bahan bercetak untuk

empat mata pelajaran yang berikut;

Bahasa Melayu, Bahasa Inggeris, Sains

dan Matematik. Sistem pengurusan

sekolah bestari juga terdiri daripada

perisian untuk fungsi pengurusan dan

pentadbiran.

5. Penilaian

Penilaian adalah berdasarkan Key

Performance Indicator (KPI) yang

disediakan sendiri oleh pihak sekolah.

Walau bagaimanapun, KPI yang

disedikan oleh pihak sekolah mestilah

merujuk kepada panduan KPI

Kementerian Pelajaran Malaysia.

Sekolah bestari merupakan sekolah yang

mengupayakan penggunaan ICT bagi

mendorong murid mengamalkan

pembelajarna akses kendiri dan terarah

kendiri, serta mengikut kadar

pembelajaran sendiri. Oleh yang

demikian, penilaian bagi sekolah ini

adalah secara rujukan kriteria, penilaian

secara on line, authentik atau

performance based dan fleksibel.

6. Model

Sekolah kluster bakal melahirkan

pelajar cemerlang dalam bidang

yang telah dikhususkan. Oleh yang

demikian peningkatan personal

kendiri amat penting kepada pelajar

untuk mencapai kecemerlangan

dalam bidang khusus mereka.

1. The Personel Influence

Sekolah bestari pula membantu pelajar

belajar dengan lebih berkesan dengan

cara mendorong pelajar mengamalkan

pembelajaran akses kendiri dan kendiri

terarah, serta mengikut kadar

pembelajaran sendiri. Oleh yang

demikian, bagi memahami ciri-ciri pelajar

ini, sekolah bestari mengaplikasikan

20


21/22

Model (Duncan, 1999). Model ini

merupakan model yang

berkaitan dengan kompetensi

individu pelajar. Berdasarkan

model ini, seseorang individu

boleh meningkatkan kompetensi

diri masing-masing ke arah

kecemerlangan.

Manakala pihak sekolah pula

menggunakan untuk Konsep SWOT

untuk mempertahankan danmeningkatkan kecemerlangan

sekolah.

2. Pengurusan strategik

pihak pengurusan adalah

berdasarkan Konsep SWOT.

pelbagai pendekatan pembelajaran dan

strategi pengajaran dan pembelajaran.

1. Model Dunn & Dunn dan Model VAK

merupakan model gaya pembelajaran

iaitu kecerdasan pelbagai pelajar dan

kompetensi kecerdasan emosi pelajar.

Sekolah bestari juga mementingkan

pembangunan menyeluruh pelajar

dengan mengenalpasti kecerdasan

pelbagai pelajar.

2. Model Kecerdasan Pelbagai

(Howard Gardner, 1983).

Bibliografi

Fullan, C. (1993). Change forces: Probing the depths of educational reform. London:

Fahner.

Fullan, C., & Miles, M. (1992). Getting reform right: What works and what doesn't.

Phi

Delta Kappan, 73(10),744-752.

Fuller, E (1969). Concerns of teachers: A developmental coceptualization.American

Educational Research Journal, 85,281-314.

Modul Sekolah Kluster. Kementerian Pelajaran Malaysia. 2008

21


22/22

22

sek bestari vs cluster

Documents