sejarah malaysia: perkembangan ekonomi di tanah melayu

7/31/2019 Sejarah Malaysia: Perkembangan Ekonomi di Tanah Melayu

1/61


2/61

_IRAIKBJLNJL IA@L@KE

ME]JLJD KIHJUY

@HID6 LYR REGJD SUJDERJD

BEL]E SDJRYK


3/61

_ILNILJHJL

_ir}ilnjdjl jbjm ai+:5( }irmjpj} 2ses}ik ia`l`ke me ]jljd Kihjuy $]K%eje}y6

j, Ia`l`ke sjrj mere6 pilmymya }ikpj}jlyl}ya pilyde aipirhyjl silmere,

b, Ia`l`ke a`kirsejh6 iasp`r} sipir}eni}jd mjl befed }ekjd ujln mefjhjlajl mjl

meayjsje `hid pilnysjdj mjl pihjbyrjseln,

Djh ele mesibjbajl ysjdj ujln

mefjhjlajl `hid pedja Bre}esd6


4/61

j, bire fjkeljl aisihjkj}jl apm pihjbyr jselnmilnjl }ybydajl pjsyajl aisihjkj}jl ujlnb`hid meairjd pjmj behj kjsj feaj birhjay dyry+djrj me linire Kihjuy $LLK%,

+ pil}eln yl}ya }jrea pihjbyrjk jseln ai ]K,

b, jmjajl ses}ik ylmjln mjl pil}jmberjl unigia}eg6

+ ailjhajl pirj}yrjl }jljd yl}ya njhjaajlpimjnjln Bjrj} mj}jln mjl byaj hibed bjluja

hjmjln bjry,+ fjhjlajl airfj yayr }jljd sypjuj }jljd ujlnkjdy mepjfja mjpj} me}jlmj milnjl bjea,

+ fjhjlajl airfj kikbirsedajl sylnje( kikbeljhjlmjsjl airi}j jpe ' fjhjl rjuj mjl pjs}eajlaikymjdjl me pihjbydjl kilcyaype,


5/61

c, simejajl }iljnj

byryd,+ bj~j kjsya byrydCelj mjl Elmej ai ]Kadjs yl}ya biairfj me

h`kb`ln befed }ekjd mjlhjmjln ni}jd, Milnjlmjsjr Bre}esd ujlnh`lnnjr ele( mjpj}

kilfjkel biajhjl}iljnj byryd ujln rjkjemjl kyrjd apm pik`mjhIr`pjd,


6/61

m, kirjlcjln mjl ki~yfymajl aikymjdjlelgrjs}rya}yr sipir}e ses}ik pilnjlnay}jl fjhjl rjujmjl fjhjl airi}j jpe me ]K, Sibjbluj6

+ hjlmjsjl airi}j jpe cipj}ajl pilnjlnay}jl befed}ekjd mjre aj~jsjl pirh`kb`lnjl ai pihjbydjl

y}a meiasp`r},+ byaj aj~jsjl bjry me sipjlfjln fjhjl airi}j jpeyl}ya me}jljk milnjl ni}jd,

+ fjhjl rjuj mebelj yl}ya dybylnajl aj~jsjl

pirh`kb`lnjl befed }ekjd mjl pir}jlejl mnl s}isilairi}j jpe ujln }irmiaj}/dybylnajl bjlmjr milnjlpihjbydjl,

+ kymjdajl Bre}esd fjhjlajl pil}jmberjl me LLK,


7/61

_ikbeljjl fjhjl rjuj mjl hjlmjsjlairi}j jpe }ir}ykpy me aj~jsjk ujln

kikpyluje aipil}elnjl ia`l`ke

Bre}esd, Hjlmjsjl airi}j jpe ujlnmebelj jmjhjd pilmia6

:449+ ]jepeln ai _`r} ^ihm

:45?+ Ayjhj Hykpyr ai _`r}S~i}}ildjk

:45:+ Sirikbjl ai _`r} Mecas`l

:454+ ]jpjd ai ]ihya Jls`l


8/61


9/61

i, _iraikbjlnjl Riw`hyse

_irelmys}rejl me Ir`pjd,+ linjrj Bjrj} pirhyajl biajhjlkil}jd spir}e befed }ekjd mjlni}jd, Aikjfyjl sjels mjl}ial`h`ne kikb`hidajl

pilikyjl bjry medjsehajl mjllinjrj Bjrj} pirhyajl pjsjrjlbjne bjrjln ujln medjsehajl,

+ ]irysjl Syiv mebyaj pjmj}jdyl :457 }ihjd pilmiaajl

fjrja mjl kjsj pihjujrjl mjreBjrj} ai ]ekyr,

+ ajpjh ~jp pyhj mepirailjhajlbjne kikpircipj} kjsjpihjujrjl ai ]K,


10/61

_ILNILJHJL

_irysjdjjl befed }ekjd kirypjajlpirysjdjjl }ir}yj me ]jljd Kihjuy $]K%airjlj `rjln ujln kyhj kih`kb`lnlujejhjd `rjln Kihjuy, Sihipjs kysek kilyje(

kiriaj kilcjre befed }ekjd sibjnje airfjsjkbehjl yl}ya }jkbjd pilmjpj}jl,

@rjln Kihjuy kilnnyljajl cjrj}rjmese`ljh yl}ya kih`kb`ln eje}y

kilmyhjln mjl kihjkpjl, Ajimjd elesibiljrluj }emja mjp} aihyjrajl djseh befd}ekjd ujln bjluja mjl biajhjlluj }emja}i}jp,


11/61

Kilmyhjln

+ Mefjhjlajl me sylnje j}jy me

aj~jsjl biajs h`kb`ln,

+ ]jljd ujln kilnjlmylne

befed }ekjd mejujakilnnyljajl myhjln yl}ya

kilnjselnajl befed }ekjd

mjrepjmj bjdjl hjel ujln

}emja mepirhyajl,+ Befed }ekjd jajl }ir}elnnjh

me mjhjk myhjln,


12/61

Kihjkpjl,+ _iairfj jajlkikjsyaajl h`lnn`hjl}jljd ujln kilnjlmylnebefed }ekjd ai mjhjk jer

j}jy pjhyln ujln mebyj}mjrepjmj ajuy,

+ _ilu`m`a ajuymenyljajl yl}yakil`hja mjl kilnjcjy

h`lnn`ajl }jljdkilneay} jherjl jer,

+ ]jljd jajl djluy} mjlkilelnnjhajl befed }ekjdujln hibed birj},


13/61

Jpjbehj pirkel}jjl kilelnaj}( pikbisjrKihjuy sipir}e H`ln Fjjgjr me Hjry}(

kilnypjd byryd Celj yl}ya ysjdjajl

h`kb`ln befed }ekjd kiriaj, _ikbisjr

Kihjuy sibiljrluj kikelfjk ~jlnmjrepjmj sjymjnjr Celj me Linire Sihj}

$LLS% yl}ya ysjdjajl ainej}jl

pirh`kb`lnjl befed }ekjd, @hid sibjb e}y(

bjluja byryd Celj mjre LLS mj}jln biairfj

me h`kb`ln befed }ekjd me _irja mjl

Sihjln`r,


14/61

_jmj kyhjluj( `rjln Celj biairfj meh`kb`ln kehea pikbisjr Kihjuy me Hyay}(Hjry} mjl Sylnje Yf`ln, J~jh }jdyl :42?+jl( `rjln Celj kyhj hebj}ajl mere mjhjkpirysjdjjl kih`kb`ln befed }ekjd,

]jdyl :43?+jl( sjymjnjr Celj mjre LLS}ihjd kihjbyr k`mjh mjhjk pirysjdjjl befed}ekjd, Kiriaj fynj mebiljrajl yl}yakikbyaj h`kb`ln befed }ekjd milnjl

kikjfja }jljd mjrepjmj pikbisjr Kihjuyme Hjry}( Hyay}( Ajlcdeln mjl Ahjln,

Aiyl}ylnjl me Ahjln kikbyj}ajlh`kb`ln befed }ekjd bjry mebyaj meJkpjln mjl Ayjhj Hykpyr,


15/61

@rjln Celj kilnnyljajl

ajimjd bjry ujln b`hidaihyjrajl djseh ujlnbjluja6

+ pjk aiheaer

+ pjk rjl}je

+ r`mj jer

+ ilfel s}ek/~jp

+ h`kb`ln mimjd

Kilfihjln jbjm ai+:5(`rjln Celj kilfjmepilnysjdj y}jkjpirysjdjjl befed }ekjd me

]K,
http://www.arkib.gov.my/image/image_gallery?uuid=81601c13-05aa-4f08-a8ab-5f50c04374f3&groupId=20994&t=1271918091693


16/61

J~jh ayryl ai+2?( pihjbyr Ir`pjdkyhj }irhebj} sicjrj bisjr+jl mjhjk

pirysjdjjl befed }ekjd si}ihjd ajpjh

a`ria mepirailjhajl eje}y pjmj }jdyl:5:2 `hid Sujreaj} Kjhjujl ]el

Mrimneln( Bj}y Njfjd( _irja,

]jdyl :52?( }irmjpj} 2? byjd ajpjha`ria me ]K mjl kilelnaj} aipjmj

:?> byjd pjmj }jdyl :53?,
http://www.arkib.gov.my/image/image_gallery?uuid=fa62187a-976e-4505-9320-888f8781721c&groupId=20994&t=1271917426942


17/61

_ilnnyljjl ajpjh a`ria sjlnj}kilnyl}ylnajl airjlj

+ fykhjd pilnihyjrjl me}elnaj}ajlme kjlj mjrepjmj befed }ekjdmjpj} meayrjlnajl,

+ ayrjlnajl }iljnj byryd,

+ birypjuj kih`kb`ln me }jljdbjsjd( birpjuj mjl ajlmylnjlbefed }ekjd ujln simeae},

Djluj sujreaj} Ir`pjd ujlnbisjr kjkpy kilnnyljajllujairjlj

+ djrnj ajpjh a`ria kjdjh,

+ pirhyajl aipjajrjl yl}yakilnilmjheajlluj,

+ pirhyajl aj~jsjl }jljd

h`kb`ln ujln bisjr,
http://www.arkib.gov.my/image/image_gallery?uuid=fa62187a-976e-4505-9320-888f8781721c&groupId=20994&t=1271917426942http://www.arkib.gov.my/image/image_gallery?uuid=afc8ebc6-e6ab-4461-b771-baee3a9c016f&groupId=20994&t=1271917769252


18/61

]jdyl :52?+jl( sujreaj} Ir`pjd }ihjdayjsje ainej}jl kih`kb`ln befed

}ekjd sicjrj bisjr+ jl sidelnnj

kilfjmeajl ]K sibjnje pilnihyjrbefed }ekjd ujln }irbisjr me mylej,

Gja}`r ujln kikbyj}ajl sujreaj}

Ir`pjd birfjuj kilnj}jse pih`kb`lnCelj mjhjk pirysjdjjl befed }ekjd6


19/61

j, kjkpy aihyjrajl k`mjh ujln bisjrmjl cjrj kih`kb`ln befed }ekjd ujln

biraisjl,

b, aidjbesjl h`lnn`ajl befed }ekjd mepirkyajjl }jljd kikbyj}ajl ajimjd

pirh`kb`lnjl `rjln Celj }emja hjne

yl}yln,c, gja}`r p`he}ea me kjlj p`hese

airjfjjl Bre}esd ujln hibed

kikil}elnajl sujreaj} Ir`pjd,


20/61

GJA]@R UJLN KILNNJHJAAJL _IRAIKBJLNJL _IRYSJDJJL

BEFED ]EKJD ME ]K

:, Mjsjr pil}jmberjl Bre}esd me linire

Kihjuy,

2, K`mjh,3, _ilnnyljjl ajpjh a`ria,

=, Aikjsyajl `rjln Celj,

9, _ir}jkbjdjl pirkel}jjl mylej,7, Kikjfyajl ses}ik pilnjlnay}jl,


21/61

:, Mjsjr pil}jmberjl Bre}esd me linire Kihjuy

j, + ]jdyl :4>=( Bre}esdbirfjuj kikyhedajlaijkjljl me linire_irja( Sihjln`r mjlLinire 5 $linire ujln

ajuj milnjl befed }ekjd%milnjl fjkeljlaisihjkj}jl djr}j mjlluj~j,

+ Djh ele kiluibjbajl

sjymjnjr Ir`pjd mjlCelj me linire Sihj}kihjbyr k`mjh mjlkikbyaj hibed bjlujah`kb`ln befed }ekjd

ujln bjry,


22/61

b% + Ses}ik Risemil ujln mehjasjljajl birfjujki~yfymajl ses}ik pikirel}jdjl ujln hibed}irj}yr mjl biraisjl, Jl}jrj pirybjdjl ujlnmehjayajl6

e, _irailjhajl Ajlyl Njhejl pjmj }jdyl :457mekjlj }irmjpj} myj `rjln pilnyjsj njhejlpirsiay}yjl mjl mebjl}y bibirjpj `rjln kiluerynjhejl ujln me}ynjsajl yl}ya aj~jh sikyj

pirj}yrjl( pirh`kb`lnjl( cinjd airfjpirh`kb`lnjl ujln kikbjver mjl j~jse biajhjljer ai h`kb`ln, $sikyj djh id~jh pirh`kb`lnjl%


23/61

ee, ]jdyl :45?( Fjbj}jl ]jljd mjl Njhejl }ihjd

mesj}yajl, Ele kikb`hidajl airfj pikjfjajl

}jljd mehjayajl milnjl sikpyrlj,

eee, Kilndil}eajl pylny}jl }`h djrjk `hid

pikbisjr Kihjuy me ayjhj sylnje,ew, Airfj kiluyaj} }jljd ujln bi}yh }ihjd

mekyhjajl yl}ya kilil}yajl sir}j

kiria`majl pjfjajl yl}ya pirh`kb`lnjl,

w, ]jdyl :543( Iljakil Njhejl mehyhysajl yl}yaaj~jh sikyj njhejl me ]K,


24/61

2, K`mjh

j% _irysjdjjl befed

}ekjd milnjl jmjlujk`mjh mjre sjymjnjr

Celj mjl Ir`pjd mjre

LLS, _jmj kyhjluj(

pilnysjdj Celj mjre

LLS }ihjd aihyjrajl

k`mjh yl}ya

kikbyaj h`kb`lnbeed }ekjd me _irja(

Sihjln`r mjl Linire

Sikbehjl,

3 _ a h a a


25/61

3, _ilnnyljjl ajpjh a`ria

j% ]jdyl :5:2( Sujreaj} Kjhjujl ]el Mrimneln $ajpjh a`ria

ujln kyhj menyljajl% me Bj}y Njfjd( _irja, _ilnnyljjllujsjlnj} biraisjl airjlj kjkpy kilnihyjrajl mjrepjmj

fykhjd pilnihyjrjl befed }ekjd ]K,

b% ]jdyl :52?+jl( ja}ewe}e kih`kb`ln befed }ekjd meayjsje

`hid pihjbyr Ir`pjd airjlj a`s ajpjh a`ria ujln kjdjh

mjl pirhyajl aipjajrjl yl}ya kilnilmjheajlluj,

]jdyl Fykhjd ajpjh

a`ria $byjd%

:52? 2?

:53? :?>

]jdyl Djseh pilnihyjrjl

befed }ekjd $}jl%

:5:3 9: ???

:53> >> ???


26/61

=, Aikjsyajl

`rjln Celj

j% _ilikyjl aj~jsjl

h`lnn`ajl befed }ekjd meHjry} `hid Lnjd Ebrjdekkiluibjbajl rjkje `rjlnCelj mebj~j kjsya ai ]Kyl}ya biairfj me h`kb`lnbefed }ekjd,

b% Sihjel e}y( sjymjnjr Celj mjreLLS ujln mebiljrajlkikjfja h`kb`ln befed }ekjdmjrepjmj pikbisjr Kihjuy(jajl kilnysjdjajlluj

sidelnnj biraikbjln,Aikymejl( bjryhjd byrydCelj ujln hjel mebj~j kjsyakihjhye Ses}ik ]eai} Arime}yl}ya biajhjl byryd ujlnbir}irysjl,


27/61

9, _ir}jkbjdjl pirkel}jjl

mylej

j% _irkel}jjl yl}ya befed }ekjd kilelnaj} jpjbehj

kihi}ys Riw`hyse _irelmys}rejl me Ir`pjd airjlj

mepirhyajl sibjnje sykbir y}jkj mjhjk pirysjdjjl

kilnjujl $kilni}el kjajljl% me Bre}jel,

Misarepse, Sibihyk, Sihipjs,

]ikpj}, C`rl~jhh( YA, ]jljd Kihjuy,

Files }ekjd, ]ekjd }irhirjln, ]ekjd hjljr,

Ai}irjlnjl files}ekjd,

]emja sisyje yl}yapirysjdjjl

kilnjujl airjlj

kilnjlmylne

h`njk,

Sisyje airjljbirky}y }elnne(

hibed cjer mjl

~jrljluj cjl}ea,


28/61

b% _imjnjln Bre}esd jkj} kikirhyajl befed}ekjd mjre ]K airjlj cyaje ujln meailjajlai j}js ekp`r} }ekjd meayrjlnajl pjmj }jdyl

:4=2 mjl medjpysajlluj pjmj }jdyl :49>,c% ]jdyl :4>:( djrnj befed }ekjd kiljea

sibjluja :=? sj}y }jl, @hid sibjb e}y(pirajrj ele }ihjd kilnnjhjaajl pihjbyrBjrj} mjl Celj yl}ya kihjbyr k`mjh mjlkikbyaj hibed bjluja h`kb`ln befed }ekjdme ]K,


29/61

7, Kikjfyajl ses}ik pilnjlnay}jl

j% Bre}esd kikbelj hjlmjsjl airi}jjpe mjl fjhjl rjuj yl}ya

kikymjdajl pilnjlnay}jl befed

}ekjd mjre aj~jsjl h`kb`ln ai

pihjbydjl yl}ya meiasp`r}(

kikymjdajl bjdjl kjajljl

mjl pirjhj}jl kih`kb`ln

mebj~j kjsya ai ]K,

C`l}`dluj 6

:449+ ]jepeln ai _`r} ^ihm,:45?+ Ayjhj Hykpyr ai Ahjln,

:453+ Ep`d ai ]ihya Jls`l,

:45:+ Sirikbjl ai _`r} Mecas`l,

_IRYSJDJJL BEFED ]EKJD SIKJSJ AIKIHISI]JL


30/61

_IRYSJDJJL BEFED ]EKJD SIKJSJ AIKIHISI]JL

IA@L@KE MYLEJ ]JDYL :53?+JL

_irysjdjjl befed }ekjd }irfifjs sikjsj aikihisi}jl

ia`l`ke mylej pjmj }jdyl :53?+jl airjlj ayrjln

pirkel}jjl mjre Ir`pjd,

Cjrj airjfjjl Bre}esd kilnj}jse Ai}irjlnjl

Rjlcjln yl}ya kilnj~jhpilnihyjrjl mjl iasp`r} bjne

kilniajhajl djrnj ujln

}elnne

& }emja kihyhysajl pirk`d`ljl yl}yakikbyaj h`kb`ln befed }ekjd ujln bjry,

& djmajl pilnihyjrjl befed }ekjd sicjrj

syajrihj }i}jpe }emja birfjuj ljea/aiajh djrnj

ujln }elnne airjlj linjrj pilnihyjr befed

}ekjd }emja kjdy kilnyrjlnajl

pilnihyjrjlluj

Jmjajl _irfjlfejl Befed

]ekjd Jl}jrjbjlnsj ujln

me}jlmj}jlnjle pjmj }jdyl

:53:( :53= mjl :53>,

& Mepirsi}yfye `hid linjrj pilnihyjr ujln hjel

; B`hewej( Lenirej mjl Elm`lisej yl}ya

kilnihyjrajl djseh befed }ekjd kilneay}

ay`}j ujln me}i}jpajl, _B]J birfjuj ljeaajl

djrnj befed }ekjd me pjsjrjl mylej,


31/61

Sikjsj vjkjl

aisihjkj}jl ia`l`ke(

piairfj me h`kb`ln befed

}ekjd kilnjhjke bjluja

aisyajrjl sipir}e bjluja

byryd }irpjasj

kilnjlnnyr mjl medjl}jr

pyhjln ai linjrj jsjh

kjseln, Bjlujah`kb`ln me}y}yp airjlj

befed }ekjd }emja

kikpyluje lehje,


32/61

_IRYSJDJJL BEFED ]EKJD SIKJSJ MJL SIHI_JS

_ILMYMYAJL FI_YL

_irysjdjjl befed }ekjdkir`s`} sikjsj mjl sihipjsvjkjl pilmymyajl Fipyl,Sibihyk birylmyr aiSelnjpyrj( airjfjjl Bre}esd}ihjd kikysljdajl sikyjh`kb`ln mjl pirjhj}jlkih`kb`ln befed }ekjd me]jljd Kihjuy,

Iasp`r} befed }ekjd ai pjsjrjl

mylej }irnjlnny airjlj ]jljdKihjuy }irpy}ys dybylnjlmilnjl mylej hyjr mjlpirkel}jjl birayrjlnjl jaebj}linjrj pirelmys}rejl }irhebj}

mjhjk _irjln Mylej aimyj,


33/61

_IR]JLEJL MJNJLN

+ Njkber mjl hjmj de}jk

+ ]iby

+ Ybe ajuy+ Ljljs

+ Sjny

+ ]ikbjajy

+ A`pe


34/61

_ILNILJHJL

Bre}esd kilnysjdjajl bibirjpj djseh}jljkjl }rjmese`ljh sipir}e hjmj de}jk(njkber( }iby( ybe ajuy( sjny mjl ljljsyl}ya mepirmjnjlnajl me pjsjrjl mylejsicjrj a`kirsejh, Djh ele kiluibjbajl

ainej}jl pir}jlejl }irbjdjne aipjmj myjeje}y6

e, pir}jlejl mjnjln+ meayjsje `hid pilnysjdjmjl

pihjbyr jseln,ee, pir}jlejl sjrj mere+ mefjhjlajl `hidpilmymya

}ikpj}jl,


35/61

_ilnysjdj Ir`pjd mjl Celj kikehed yl}yakilnysjdjajl }jljkjl airjlj kikbirepyhjlnjl $djseh% mjhjk kjsj ujln selnaj}(}emja kikirhyajl k`mjh ujln bisjr bjne

jhj} pikpr`sisjl mjl }emja kikirhyajlaikjderjl adysys,

Sihjel kilnysjdjajl mjl kikjfyajl}jljkjl }rjmese`ljh( Bre}esd fynj

kilnysjdjajl }jljkjl bjry sipir}e a`pe(}ikbjajy( aihjpj sj~e} mjl ni}jd airjljdjrnj djseh }jljkjl }rjmes`ljh me pjsjrjlmylej kir`s`},


36/61

]jljkjl Njkber mjl Hjmj De}jk


37/61

Linire Linire F`d`r Linire Sjrj~ja]ikpj} me

}jljk

+ Ayryl ai+:5( hjmj de}jk

mjl njkber me}jljk

sipjlfjln }ibeln sylnje(sihj}jl F`d`r kihjhye

ses}ik Ajlncy,

+ Hjmj de}jk me}jljk me

siae}jr Aycdeln( Sirejl(

Sjreaie mjl Kjrjlm`ln,

Ai}irjlnjl + ]jdyl :4=?(

]ikilnnyln Ebrjdek

fikpy} pilnysjdj Celjmjre LLS mj}jln ai F`d`r

y}a byaj hjmjln njkber

mjl hjmj de}jk, Ai}yj `rn

Celj mebireajl Syrj}

Sylnje j}jy Sylnje

Ajlncy,

+ Cdjrhis Br``ai

kilnnjhjaajl sjymjnjr

Selnjpyrj kiljljk hjmjde}jk me Sjrj~ja milnjl

kikbire }jljd aipjmj

kiriaj,

Kilfjme

iasp`r}

}irpil}eln

+ ]jljkjl ele meysjdjajl

`hid `rn Celj Selnjpyrj

sidelnnj kilfjme djseh

iasp`r} pil}eln yl}ya

j~jh ayryl ai+2?,

+ Hjmj de}jk kilfjme

}jljkjl iasp`r} pil}eln me

Sjrj~ja pjmj jbjm ai+:5,


38/61

Jpjbehj djrnj nyhj kilelnaj} me pjsjrjlmylej( pilejnj Ir`pjd me LLS }ihjd

kilnihyjrajl k`mjh yl}ya kikbyaj hjmjln}iby me Sibirjln _irje mjl Helnne,

:43?+jl Sibirjln _irje kirypjajl pysj}pilnihyjrjl nyhj y}jkj me LLS, Aiyl}ylnjle}y kikbyj}ajl airjfjjl _irja kikbyajhibed bjluja hjmjln }iby me Airejl mjl ]ihyaJls`l, ]jdyl :5?? _irja kilcyh sibjnje

pysj} pilnihyjr nyhj }irbisjr me ]K,

]jdyl :5?9( pirysjdjjl }iby kyhje kir`s`}me Sibirjln _irje mjl _irja airjlj

& _irybjdjl mjsjr airjfjjl ; Bre}esd kjdykihyjsajl aj~jsjl piljljkjl pjme sj~jdmjl kikbejuje rjlcjlnjl }jhe jer ujln

kihebj}ajl }jljd ujln me}jljk milnjl }iby,& Aiyl}ylnjl bisjr ujln mepir`hid mjrepjmjni}jd,

]jljkjl ]iby


39/61

Airjfjjl Bre}esd

kikbyaj hjmjln ybeajuy sicjrj a`kirsejhjpjbehj ybe ajuy kilfjmebjrjln mjnjlnjl ujlnkilnyl}ylnajl sipir}e

me Kihjaj $}jdyl :49?%(Sihjln`r mjl Linire 5,

Kilfihjln }jdyl :47?(}irmjpj} hibed ayrjln:??? iajr hjmjln ybe

ajuy me Kihjaj mjlaihyjsjl hjmjln ele mesihyryd ]K ejhjd jmjhjdhibed ayrjln 53??? iajr,

]jljkjl Ybe Ajuy


40/61

Ljljs kyhj me}jljk sicjrj

a`kirsejh pjmj }jdyl :44? meSelnjpyrj, _jmj kyhjluj( ljljsujln me}elajl mefyjh aipjmjajpjh mjnjln ujln birhjbyd mese}y, ]jdyl :442( sibyjd aehjlnkilni}el ljljs }ihjd mebyaj me

Selnjpyrj,

@hid sibjb pirkel}jjlkilelnaj}( bjluja hjmjln mebyajme _irja( F`d`r mjl Sihjln`r sir}jbirkyhjhjd elmys}re kilni}el

ljljs me ]K, Sibihyk _irjlnMylej Aimyj( ]jljd Kihjuykirypjajl pilniasp`r} ljljsmjhjk }el aimyj }irbisjr me mylej,

]jljkjl Ljljs


41/61

Sjny meysjdjajl `hid pilmymya

}ikpj}jl Sjrj~ja eje}y `rjlnKihjljy, sibjnje kjajljl sidjrejlsibihyk aimj}jlnjl Br``ai, Kiriajkilmereajl }ikpj} kikpr`sis sjnyme sipjlfjln }ibeln sylnje Enjl(@uj( Kyajd mjl Bel}yhy,

Bre}esd sjlnj} kilnnjhjaajlpilelnaj}jl pilnihyjrjl sjny airjljdjrnj iasp`r}luj sjlnj} kjdjh, Sjnykil}jd medjsehajl jajl meiasp`r} aiIr`pjd kihjhye Aycdeln,

Kilfihjln }jdyl :44?+jl( Sjrj~jakilnihyjrajl sipjryd fykhjdpilnihyjrjl sjny mylej mjl pjmjjbjm ai+2?( pikjsjrjl sjny meayjsje`hid `rjln Celj,

]jljkjl Sjny


42/61

]jljkjl ]ikbjajy

]jljkjl }ikbjajy meysjdjajl`hid `rjln Celj, Sihipjs }jdyl:44=( hjmjln }ikbjajy mebyajmjl birysjdj }elnaj}ajl }jljkjlele `hid pihjmjln Firkjl mjlBihjlmj me Sjlmjajl( Hjdjm Mj}ymjl ]j~jy airjlj

& njhjajl SBYB milnjl cjrjkikbireaj,l }jljd yl}ya me}jljk}ikbjajy,

& SBYB }emja ailjajl cyajeiasp`r}

]jdyl :45?( }irmjpj} hibed ayrjln7? byjd hjmjln }ikbjajy meSjbjd, ]jdyl :5?3( iasp`r}}ikbjajy Sjbjd kilfjme pil}enbyj} SBYB airjlj birfykhjdhibed ayrjln -2 fy}j,

]jljkjl A`pe


43/61

]jljkjl A`pe A`pe kyhj me}jljk me ]K `hid `rn Ir`pjd

ujln birpilnjhjkjl kiljljk a`pe meCiuh`l( Sre Hjlaj, Bjluja hjmjln a`pemebyaj me Sihjln`r( Linire 5( _irja mjl

F`d`r $demyp sybyr% kikjlmjlnajldjrnjluj ujln kjdjh,

]jdyl :44?+jl( a`pe fjme }jljkjl iasp`r}}irpil}eln hjhy rjkje pihjmjln Ir`pjd byajis}i} me ]K, @rn Celj mjl Kihjuy fynj kyhjbyaj aibyl aiceh yl}ya }jljk a`pe,

Bre}esd njhjaajl milnjl cjrj

+ h`lnnjr sujrj} pilnjkbehjl }jljd,

+ bire pelfjkjl

+ bj~j kjsya byryd ]jkeh( Fj~j ai aj~jsjlpiljljkjl a`pe,

Jader jbjm ai+:5( pihjmjln Ir`pjd birjhedai }jljkjl ni}jd airjlj

+ djrnj a`pe rilmjd sibjb pirhy birsjeln

milnjl linjrj pilnihyjr ujln hjel,

+ p`a`a a`pe mesirjln pilujae} aypy

Biidj~a,


44/61

]jljkjl Ni}jd

Jader ayryl ai+:5( djrnj a`pe

fj}yd me pjsjrjl mylej, @hidsibjb e}y( }jljkjl ni}jd kyhjmepirailjhajl sibjnje }jljkjlpehedjl yl}ya kikyhedajlia`l`ke mylej,

_jmj pirelnaj} j~jh( }jljkjl

ni}jd }emja mjpj} sjkby}jlairjlj pihjmjln kjsed rjnyyl}ya }jljk pàà ni}jdairjlj

j, pàà ni}jd birjsjh mjre}ikpj} hjel mjl bihyk pirljd

me}jljk sicjrj bisjr+jl me]K,

b, jkbeh kjsj hjkj yl}yame}`rid( 7+4 }jdyl mjl }ikp`dpr`mya}egluj }emja meai}jdye,


45/61

c, djrnj mjl pjsjrjl ni}jd }emja s}jbehairjlj jmjluj pirsjelnjl mjre Jgreaj,

m, pihjmjln hibed birkelj} yl}ya

kiljljk a`pe( }iby( hjmj de}jk mjlybe ajuy airjlj djrnjluj }elnne me

pjsjrjl mylej mjl }ikp`d kj}jlnluj

jmjhjd selnaj},

S f d } } d


46/61

+ Sifjrjd }jljkjl ni}jd

Birjsjh mjre Brjveh,

]jljkjl ni}jd me ]K mjre files

Diwij Brjsehilses, ]jdyl :4>7( sibjluja >???? befe

ni}jd mjre Brjveh mebj~j ai Ilnhjlm`hid Dilru ^ecadjk hjhy mesikje meAi~ Njrmil( Ilnhjlm,

Sibjluja 3?? biled ni}jd medjl}jr ailinjrj ljylnjl Bre}esd ; Sre Hjlaj,]jdyl :4>>( sibjluja 22 bj}jln jljani}jd mebj~j ai Selnjpyrj mjlme}jljk me B`}jlecjh Njrmil,

Mjre Selnjpyrj( bibirjpj bj}jln jlja

ni}jd mebj~j ai Ayjhj Ajlnsjr mjlme}jljk me djhjkjl aimejkjl Risemil_irja,

_ilnjrjd B`}jlecjh Njrmil(D,L,Remhiu bir}jlnnylnfj~jbkilnnjhjaajl }jljkjl ni}jd me ]K,

GJA]@R _IRAIKBJLNJL


47/61

GJA]@R _IRAIKBJLNJL

_IRYSJDJJL NI]JD

:, Sykbjlnjl D,L,Remhiu+ ujael ni}jd kikpyluje kjsj mipjlujln kilnyl}ylnajl( bihejy sjlnnypkilnikbjrj ai sihyryd linire Kihjuymjl pyfya pihjmjln sypjuj }jljk ni}jd,

+ kilfjhjlajl yfeajfe mjl jaderlujbirfjuj kikbyj} pilikyjl bjry 6

j, Ailjhajl ses}ik }`ridjl }yhjln eajldirreln/ses}ik ebimik, Aihibedjlluj

ejhjd b`hid djsehajl bjluja sysy ni}jd}jlpj r`sjaajl pàà mjl pjlfjlnajldjuj} pàà ni}jd sir}j b`hid aihyjrajldjseh yl}ya fjlnaj kjsj ujln hjkj,


48/61

b, ailjhajl cjrj ujln

sihjkj} yl}ya jlja

ni}jd mjhjk eahek

}r`peaj milnjl

bylnays jlja ni}jdele mjhjk jrjln ajuy

ujln hikbjp, $b`hid

mejlnay} ai }ikpj}

ujln fjyd%


49/61

2, Aifj}ydjl djrnj a`pe,+ ]jdyl :45?+jl( djrnj a`pe mepjsjrjl mylej kir`s`} airjlj

j, pilnihyjrjl a`pe ujln birhibedjl`hid Brjveh,

b, pilujae} ujln mebj~j `hid aypyBiidj~a,

+ _irajrj ele kiluibjbajl pihjmjlnkyhj kiljljk ni}jd sibjnje}jljkjl njl}ejl,


50/61

3, _irkel}jjl }elnne bjneni}jd,

+ ni}jd fynj menyljajlmjhjk elmys}repikbyj}jl sipir}e

kikbyj} ajsy}(pilibj} ihia}rea(}jujr( jhj} pirybj}jlmjl pirjb`},

+ }ihjd ljeaajl djrnjni}jd me pjsjrjl mylejmjl Jkireaj Sujreaj}kylcyh sibjnjepikbihe ni}jd jshey}jkj mylej,

]jdyl Sibjb pirkel}jjl }irdjmjpni}jd }elnne mjhjk

piraikbjlnjl pirysjdjjl

airi}j

:435 _ilikyjl pr`sis

Wyhcjlevj}e`l `hid CdjrhisN``muijr }ihjd }elnaj}ajl

pirkel}jjl }irdjmjp ni}jd

airjlj Wyhcjlevj}e`l b`hid

djhjln ni}jd bir}yajr kilfjme

hikby} mjl kihiaj} jpjbehjpjljs j}jy kilfjme airjs/rjpyd

jpjbehj sifya,

:459 F,B, Mylh`p kikpirailjhajl

}jujr jlnel yl}ya airi}j,


51/61

=, Biajhjl }iljnj byryd+ pirhyajl }iljnj byrydujln rjkje mjl kyrjdyl}ya kil`rid mjlkikpr`sis ni}jd,

+ byryd mjre Elmej Sihj}jlmebj~j kjsya sicjrj}irjlcjln kihjhye Ses}ikA`l}rja mjl Ses}ik

Ajlnjle `hid airjfjjlBre}esd, ]jdyl :5?4(sirjkje =3 9:9 `rnmebj~j kjsya mjlkilelnaj} aipjmj :35

=4? `rn pjmj }jdyl :5:4,


52/61

9, Njhjajl mjrepjmj airjfjjl,

]jdyl ]elmjajl

:45> Airjfjjl ailjajl cyaje6

+:? sil : iajr bn }jljd ujln me}jljk milnjl ni}jd bjne:? }jdyl ujln pir}jkj,

+ 9? sil : iajr,

+ 2,9) sihjkj :9 }jdyl mjre }jread p`a`a ni}jd kyhj

me}jljk,+ Sihipjs :9 }jdyl( cyajeluj }emja hibed mjre 9) mjrepjmj

lehjeluj,

:455 Airjfjjl Linire Kihjuy Birsiay}y $LLKB%

piryl}yaajl ~jln sibjluja - =??? yl}ya piluihemeajl,


53/61

]jdyl ]elmjajl

:5?9 Fjbj}jl _ir}jlejl LLKB me}ybydajl me Ayjhj Hykpyr,

Kilfjhjlajl piluihemeajl mjl ajfejl6

+ Cjre files pesjy }`rid ujln ihà,+ Sihemea }il}jln pilmjpj} kil`rid pjmj ~ja}y pjne hibed bjea

airjlj sysy ni}jd hibed bjluja birbjlmeln pjmj ~ja}y pi}jln,

+ Fjrja ujln sisyje yl}ya pàà ni}jd,

+ Files }jljkjl }y}yp byke ujln sisyje bjne pàà ni}jd,

:527 Els}e}y} _iluihemeajl Ni}jd $RREK% me}ybydajl bjne kikjfyajl

pirysjdjjl ni}jd, Jl}jrj aifjujjlluj6

+ ]ikye cjrj }jljk ni}jd sicjrj sjel}egea,

+ Ailjhajl ah`l ni}jd birky}y }elnne yl}ya }elnneajl djseh mjl

ky}y ni}jd,+ Aj~jh pilujae} mjl sirjlnjl sirjlnnj pàà ni}jd,

+ J~i} mjl piaj}ajl sysy ni}jd jnjr mjpj} meiasp`r} mjhjk bil}ya

sysy,

+ Nylj bjfj aekej yl}ya sybyrajl }jljd6sybyrajl pàà ni}jd mjl

djsehajl hibed bjluja sysy,


54/61

]jdyl ]elmjajl

:52?+jl _ihjmjln Ir`pjd mjl Celj }jljk sicjrj hjmjln

mjl aibyl aiceh,

+ Hibed ayrjln =?) mjrepjmj }jljd ujln me}jljk

me ]K( Sjbjd mjl Sjrj~ja mekeheae piaibyl

aiceh,

+Hibed ayrjln mjrepjmj aj~jsjl pir}jlejl ]K

me}jljk milnjl ni}jd $}jljkjl iasp`r} y}jkj%,Jpjbehj djrnj ni}jd sikjael }elnne( sujreaj}

Ir`pjd sipir}e Ny}drei( Djrres`l ' Cr`ssgeihm mjl

S`cgel kyhj kihjbyr k`mjh milnjl kikbyaj

hjmjln ni}jd,

GJA]@R AIKIHISI]JL _IRYSJDJJL NI]JD


55/61

]JDYL :52?+jl ]JDYL :53?+jl

Elmys}re ni}jd fj}yd pjmj pjrjs pjhelnrilmjd airjlj6

j, J,S djmajl pilnnyljjl ni}jd

yl}ya pirysjdjjl airi}j mjl }ykpyajl

pirdj}ejl apm pilnihyjrjl pirajajs

aihilnajpjl pirjln airjlj J,S nyljajl

>>) mjrepjmj pilnihyjrjl ni}jd,

b, Ni}jd }emja mjpj} meiasp`r}

ai Ir`pjd mjl J,S airjlj aiayrjlnjl

ajpjh pilnjlnay} ni}jd,

c, ]ekbyljl sekpjljl ni}jd me

Jsej ]ilnnjrj sipir}e Sikiljlfyln ]K(Ciuh`l( Elm`lisej mjl Elm`lisej jaebj}

_irjln Mylej _ir}jkj kihi}ys, Ni}jd

}emja mjpj} mepjsjrajl airjlj linjrj ujln

}irhebj} bihyk pyhed mjrepjmj pipirjlnjl,

]jdyl :532( birhjay aikihisi}jl ia`l`kemylej sidelnnj djrnj ni}jd fj}yd 4sil

sipjyl,

_ylcjluj ejhjd6

j, aikir`s`}jl pirysjdjjl

airi}j me J,S airjlj linjrj }irsyby} nylj

djkper 4?) biajhjl ni}jd mylej yl}ya

elmys}re airi}jluj, ]jdyl :525( fykhjd

aihyjrjl }jujr fj}yd mjrepjmj >> fy}j yle}

pjmj }jdyl :524=? fy}j yle} pjmj }jdyl

:532,

]JDYL :52?+JL MJL :53?+JL

HJLNAJD KILNJ]JSE AIKIHISI]JL

_IRYSJDJJL NI]JD ]JDYL :52? JL MJL :53? JL


56/61

_IRYSJDJJL NI]JD ]JDYL :52?+JL MJL :53?+JL

RJLCJLNJL SIAJ]JL

S]IWILS@L $:52?+jl%

RJLCJLNJL _IRJ]YRJL NI]JD

JL]JRJBJLNSJ $:53=%& Ayrjlnajl pilnihyjrjl sblua 7?)

bjne ~ehjujd ljylnjl Bre}esd mjl

}elnaj}ajl djrnj ni}jd,

& Mesir}je linjrj ljylnjl Bre}esd6 ]K

mjl Sre Hjlaj,

& _jmj kyhjluj( ej birfjuj airjlj

djrnj ni}jd ljea mjl pir}jkbjdjl

aj~jsjl }jljkjl ni}jd linjrj

pilnihyjr hjel,

& Bihjlmj mjl Elm`lisej

ilnnjl sir}je rjlcjlnjl ele sibjhealuj

}irys }elnaj}ajl pilnihyjrjl ni}jd,

@a}`bir :524( rjlcjlnjl ele

me}jkj}ajl jpjbehj njnjh cjpje kj}hjkj},

& }yfyjl yl}ya kilnyrjlnajl pilnihyjrjl

ni}jd mjl kils}jbehajl djrnj,

& mesir}je `hid ]jljd Kihjuy( Sjbjd(

Sjrj~ja( Sre Hjlaj( Elmej( Kujlkjr(

Elm`lisej( Elm`Cdelj mjl ]djehjlm

& si}ejp linjrj meaidilmjae ayrjlnajl

pilnihyjrjl kilneay} ay`}j ujln

me}i}jpajl,

& }emja b`hid }jkbjd aihyjsjl aj~jsjl

bjry yl}ya }jljkjl hjkj j}jy }jljkjl

bjry ni}jd,

& birfjuj kilelnaj}ajl mjl kils}jbehajl

sikyhj djrnj ni}jd me pjsjrjl mylej

sibihyk _irjln Mylej EE,

AISJL AIKIHISI]JL


57/61

AISJL AIKIHISI]JL

_IRYSJDJJL NI]JD

_ilnysjdj hjmjln Ir`pjd }irpjasjbirdil}eajl rjkje piairfj kiriaj mjlsibjdjnejl byryd Elmej medjl}jr pyhjln,

_ilnyrysjl sikyhj hjmjln milnjl jmjajlhjlnajd birfekj} cirkj}6

+ ayrjlnajl behjlnjl ajae}jlnjl bjlnsjIr`pjd mjl bjujrjl njfe kiriaj,

+ njl}eajl piluihej hjmjln Ir`pjd milnjl~jrnj Jsej ujln sjlnnyp kilirekj ypjd

ujln rilmjd,+ njbylnajl sujreaj} aiceh milnjl sujreaj}ujln hibed bisjr yl}ya ayrjlnajl a`spilnihyjrjl,


58/61

_iaibyl aiceh }irfifjs airjlj }emjamjpj} kikbyj} sibjrjln ysjdj yl}ya

}elnaj}ajl djseh pilnihyjrjl kiriaj,

Djh ele mesibjbajl kiriaj }emjasjlnnyp yl}ya kilylnny sihjkj >

}jdyl ~jhjypyl piljljkjl sikyhj

ni}jd mehjayajl,


59/61

Airjfjjl Bre}esd+ }ybydajl Els}e}y} _iluihemeajl Ni}jd pjmj}jdyl :527 yl}ya fjhjlajl piluihemeajlbjne kikbjeae mjl kjfyajl pirysjdjjlni}jd,

+ pihbjnjeajl sykbir ia`l`ke milnjlkiljljk }jljkjl hjel airjlj kiriaj }emjab`hid birnjl}yln milnjl }jljkjl ni}jdmjl befed }ekjd ujln }emja s}jbeh djrnjluj,

+ ayrjlnajl pirbihjlfjjl pil}jmberjl mjlpikbjlnyljl me ]K milnjl cjrjayrjlnajl behjlnjl ajae}jlnjl mjl njfekiriaj,

_IRYSJDJJL NI]JD SIKJSJ MJL


60/61

Y

SIHI_JS _IRJLN MYLEJ AIMYJ

Sikjsj pilmymyajl Fipyl( pilnihyjrjl ni}jd kir`s`}airjlj iasp`r}luj medil}eajl,

j, Bre}esd kysljdajl h`fe kikpr`sis ni}jd sibihykkiriaj birylmyr mjre ]K, $ihjaajl }il}irj Fipyl nyljpirjhj}jl pilnihyjrjl ni}jd,

b, ]K }irpy}ys dybylnjl milnjl pjsjrjl mylej eje}yIr`pjd mjl J,S,c, Hjmjln ni}jd bjluja kysljd sikjsj sirjlnjl Fipyl,

m, ]il}irj Fipyl }ibjln bjluja p`a`a ni}jd yl}ya}jljk }jljkjl kjajljl,

Sihipjs _irjln Mylej Aimyj( ni}jd }eryjl menyljajlsicjrj kihyjs me J,S mjl kikbireajl pirsjelnjlaipjmj ni}jd jshe, ]jdyl :5=:( pirj}ys ni}jd }eryjl}ihjd kiljea mjre ?,4) sidelnnj 47,4) pjmj }jdyl:5=9, ^jhjy bjnjekjljpyl( ni}jd jshe ]K hibedbirky}y mjl mjpj} kiljlmelne ni}jd }eryjl,


61/61

SIAEJL ]IREKJ AJSED

sejarah malaysia: perkembangan ekonomi di tanah melayu

Documents