sejarah ainaa form 1 sultan melayu melaka.docx

7/25/2019 SEJARAH AINAA FORM 1 SULTAN MELAYU MELAKA.docx

1/17

.


2/17


3/17


4/17


5/17

Ketidakstabilan Keadaan Politik Negeri Perak

Perang Larut di Perak

Hasrat British menguasai bekalan timah dari negeri-negeri Melayudiganggu oleh perbalahan dankekacauan melibatkan pembesar-pembesar negeri dan juga serangan lanun di Selat Melaka. Sebelumtahun 1861,pembekalan timah daripada daerah arutberjalan baik. !alaupun "rang #aya Menteri$aduka %uan&gah 'brahimmengenakan cukai ke atas hasil timah, pulangan lumayan yang diperolehioleh British menidakkan sedikit kesusahan disebabkan oleh kenaan cukai tersebut.

(alam tahun 1861,bekalan timah daripada arutterganggu disebabkan oleh tercetusnya $erang arutyang pertama, yang berpunca daripada pergaduhan mengenai laluan air ke ka)asan perlombongan.Sumber air penting untuk proses perlombongan bijih timah kerana kaedah perlombongan palongdigunakan. #erana tidak puas hati, kumpulan *hee Hindi #lian Baru diserang oleh kumpulanHai Sandi#lian $auh.

*angguan bekalan timah menyebabkan pedagang +ina di $ulau $inang, yang membuat pelaburan besardi dalam industri perlombongan bijih membuat aduan kepada *abenor &egeri-&egeri Selat supayamengambil tindakan memulihkan keadaan. (isebabkan tekanan daripada peniaga-peniaga di $ulau$inang, *abenor&egeri-&egeri Selat#olonel +aenagh masuk campur dan akhirnya memaksa &gah'brahim bertindak menenangkan keadaan.&gah 'brahim, bagi pihak Sultan $erak, dipaksa membayar1,// sebagai ganti rugi kepada kumpulan *hee Hin.

#eadaan tegang bagaikan retak menunggu belah. Masalah yang paling kecil akan mencetuskanperbalahan besar. Selang / tahun kemudian, $erang arut kedua meletus berpunca daripada pergaduhansemasa permainan judi melibatkan kumpulan ahli-ahli kongsi gelap. #umpulan Hai Sanmena)an 1/orang ahli #umpulan *hee Hinsebagai tebusan, dan akhirnya membunuh 10 orang daripada mereka.%ebusan terakhir berjaya melepaskan diri dan memberitahu kejadian kepada kumpulannya. #umpulan*hee Hinmembalas dendam dan menyerang perkampunganHai San, dan membakar bangunan di dalamkampung itu dan membunuh / orang penduduk.

Sekali lagi, bekalan bijih terganggu. $erbalahan merebak sehingga ke Seberang $eraidan$ulau $inang,dan kumpulan kongsi gelap selain #umpulan *hee Hin dan #umpulan Hai San turut terlibat. Siasatanyang dijalankan pentadbir British mendapati kedua-dua #umpulan *hee Hindan #umpulan Hai Sanbersalah kerana mengganggu keamanan $ulau $inang dan masing-masing dikenakan denda 2, danbeberapa pemimpin mereka dibuang negeri.Buat seketika, bekalan timah diteruskan. %etapi pihak Britishmulai risau mengenai perbalahan-perbalahan yang mengganggu bekalan timah mereka.

#erisauan British membuat&gah 'brahimmengambil tindakan proakti3 dengan mengambil %ristamSpeedysebagai Setiausaha 4$entadbir5 di arut, khususnya untuk memodenkan sistem pentadbiran diarutdan meningkatkan keselamatan dan keamanan. ntuk tujuan ini, #apten %ristam Speedymemba)a

11 orang askarSepoiSikh dari $unjabke $erakuntuk menggantikan / orang $olis Melayu di ba)ahpengajian&gah 'brahim. %etapi, usaha&gah 'brahimmenjadi sia-sia apabila $erang arut #etiga meletusdalam tahun 187, kali ini berpunca daripada tertangkapnya seorang ketua kumpulan *hee Sindipangkuan isteri anak saudara pemimpinHai San.

$erang arut #etiga tahun 187memberi kesan buruk kerana melibatkan pembesar Melayunegeri $erakyang berpihak kepada kumpulan yang berbalah.&gah 'brahimmenyokong kumpulan Hai San sementaraaja 9bdullahmenyokong kumpulan*hee Hin. $ada satu ketika, kumpulan Hai Santerpaksa berundur
https://ms.wikipedia.org/wiki/Melayuhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Selat_Melakahttps://ms.wikipedia.org/wiki/1861https://ms.wikipedia.org/wiki/1861https://ms.wikipedia.org/wiki/Laruthttps://ms.wikipedia.org/wiki/Ngah_Ibrahimhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Ngah_Ibrahimhttps://ms.wikipedia.org/wiki/1861https://ms.wikipedia.org/wiki/1861https://ms.wikipedia.org/wiki/Laruthttps://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Ghee_Hin&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Hai_San&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Hai_San&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/wiki/Pulau_Pinanghttps://ms.wikipedia.org/wiki/Pulau_Pinanghttps://ms.wikipedia.org/wiki/Negeri-Negeri_Selathttps://ms.wikipedia.org/wiki/Ngah_Ibrahimhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Sultan_Perakhttps://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Ghee_Hin&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Hai_San&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Ghee_Hin&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Ghee_Hin&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Ghee_Hin&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Hai_San&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Hai_San&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/wiki/Seberang_Peraihttps://ms.wikipedia.org/wiki/Pulau_Pinanghttps://ms.wikipedia.org/wiki/Pulau_Pinanghttps://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Ghee_Hin&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Ghee_Hin&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Hai_San&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Hai_San&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Buang_negeri&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Buang_negeri&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/wiki/Britishhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Ngah_Ibrahimhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Ngah_Ibrahimhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Tristam_Speedyhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Tristam_Speedyhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Tristam_Speedyhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Laruthttps://ms.wikipedia.org/wiki/Laruthttps://ms.wikipedia.org/wiki/Tristam_Speedyhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Tristam_Speedyhttps://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Sepoi&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Sepoi&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/wiki/Punjabhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Perakhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Ngah_Ibrahimhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Ngah_Ibrahimhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Ngah_Ibrahimhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Ngah_Ibrahimhttps://ms.wikipedia.org/wiki/1872https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Ghee_Sin&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Hai_San&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Hai_San&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/wiki/1872https://ms.wikipedia.org/wiki/1872https://ms.wikipedia.org/wiki/Melayuhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Melayuhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Perakhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Perakhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Ngah_Ibrahimhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Ngah_Ibrahimhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Raja_Abdullahhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Raja_Abdullahhttps://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Ghee_Hin&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Ghee_Hin&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Hai_San&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Hai_San&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/wiki/Selat_Melakahttps://ms.wikipedia.org/wiki/1861https://ms.wikipedia.org/wiki/Laruthttps://ms.wikipedia.org/wiki/Ngah_Ibrahimhttps://ms.wikipedia.org/wiki/1861https://ms.wikipedia.org/wiki/Laruthttps://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Ghee_Hin&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Hai_San&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/wiki/Pulau_Pinanghttps://ms.wikipedia.org/wiki/Pulau_Pinanghttps://ms.wikipedia.org/wiki/Negeri-Negeri_Selathttps://ms.wikipedia.org/wiki/Ngah_Ibrahimhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Sultan_Perakhttps://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Ghee_Hin&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Hai_San&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Ghee_Hin&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Ghee_Hin&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Hai_San&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/wiki/Seberang_Peraihttps://ms.wikipedia.org/wiki/Pulau_Pinanghttps://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Ghee_Hin&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Hai_San&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Buang_negeri&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/wiki/Britishhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Ngah_Ibrahimhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Tristam_Speedyhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Tristam_Speedyhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Laruthttps://ms.wikipedia.org/wiki/Laruthttps://ms.wikipedia.org/wiki/Tristam_Speedyhttps://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Sepoi&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/wiki/Punjabhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Perakhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Ngah_Ibrahimhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Ngah_Ibrahimhttps://ms.wikipedia.org/wiki/1872https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Ghee_Sin&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Hai_San&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/wiki/1872https://ms.wikipedia.org/wiki/Melayuhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Perakhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Ngah_Ibrahimhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Raja_Abdullahhttps://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Ghee_Hin&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Hai_San&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/wiki/Melayu


6/17

daripada #lian $auh, tetapi dapat menduduki semula #lian $auh setelah mendapatkan bantuan&gah'brahim.

Perebutan Kuasa Di Kalangan Pembesar Melayu

#emangkatan Sultan 9lidalam tahun 181diikuti dengan perebutan kuasa di kalangan pembesar Melayu,iaituaja 'smail, aja :uso3dan aja 9bdullah.aja 9bdullahtidak menghadiri majlis pengkebumian9l-marhum Sultan 9lidan menimbulkan kemarahan pembesar-pembesar $erak.9kibatnya, segolonganbesar pembesar negri bersama-sama Menteri arut menabalkan aja 'smailsebagai Sultan. $embesarnegeri di selatan $erak memberikan sokongan kepada aja 'smail dan menabalkannya sebagai Sultan.

$ertabalan ini ditentang oleh aja 9bdullah,tetapi aja 9bdullahtidak mempunyai tapak untuk berkuasa.ntuk mendapatkan sokongan dan pengaruh, aja 9bdullahmemberikan sokongan kepada kumpulan*hee Hindengan harapan sekiranya mereka menang dalam perbalahan mereka dengan kumpulan HaiSan,kedudukan &gah 'brahim akan terhakis dan kedudukan aja 9bdullahsendiri akan teguh,membolehkan ia mencabar pertabalan Sultan 'smailsebagai Sultan $erak.

aja 9bdullahjuga cuba mendapatkan sokongan daripada pedagang British bernama !.H.M. ead yangmenjadi rakan perniagaannya. #epada ead, aja 9bdullahmenyatakan kesediaannya untuk menerimapenasihat British sekiranya beliau ditabalkan sebagai Sultan $erak. %etapi gabenor&egeri-&egeri Selattidak bertindak kerana hendak memberikan peluang kepada&gah 'brahimuntuk menyelesaikan masalah$erang arut tanpa dibantu pihak British. 4Sir Harry "rdbersahabat dengan &gah 'brahim5. 9khirnya,askar Sepoidi ba)ah pimpinan #apten %ristam Speedyberjaya membantu&gah 'brahimmengembalikanpenguasaan pihak Hai San ke atas #lian $auh. (engan kekalahan itu, kumpulan *hee Hintidak berupayamembantu aja 9bdullahdalam usahanya menabalkan diri sebagai Sultan.

Perang Larut Keempat

$erang arut #eempat meletus dalam tahun 180, kurang setahun selepas berakhirnya $erang arut

#etiga. Selepas #umpulan Hai Sandengan bantuan&gah 'brahimmenguasai semula ka)asan lombongdi #lian $auh, #umpulan *hee Hinyang disokong oehaja 9bdullahmenyerang balas dengan pejuangdan senjata yang diba)a dari Singapuradan+hina.

Harta benda milik&gah 'brahimjuga turut dimusnahkan dan penduduk Melayu dibunuh dan harta bendamereka dimusnahkan. #ekacauan merebak ke daerah #rian, $ulau $angkordan (inding.$embesarMelayu yang sebelum itu menyebelahi kumpulan +ina yang berbalah terperanjat melihat huru hara akibatperbalahan antara dua #umpulan +ina tersebut. #emusnahan yang diba)a oleh /, orang +ina yangberbalah memba)a padah besar kepada negeri $erak.

$eniaga di $ulau $inangsekali lagi melihat pelaburan mereka hancur lebur akibat perbalahan dan sekalilagi meminta *abenor&egeri-&egeri Selatmengambil tindakan memulihkan keamanan di $erakagar

perniagaan mereka tidak kerugian

$ada 0 (isember180,aja 9bdullahmengutuskan sepucuk surat kepada *abenor &egeri-&egeri Selatmeminta bantuan British untuk menghantar ;seorang yang cukup ber)iba)a untuk membolehkanke)ujudan satu sistem kerajaan yang baik di &egeri $erak;. !illiam $ickeringdihantar ke arut untukmerundingkan keamanan dengan kaum +ina yang berbalah dan untuk menerima penyelesaian dantimbang tara British. Sementara itu


7/17

Perjanjian Pangkor

Surat daripadaaja 9bdullahmeminta bantuanBritishuntuk membolehkan dia dilantik menjadi Sultan$erak digunakan sebagai pemunca oleh Sir 9ndre) +larkeuntuk mencampuri hal eh)al negeri-negeriMelayu. (ia menghantar!illiam $ickering, seorang pega)ai tinggi yang dilantik menjadi $elindungorang-orang +hina 4$rotector5 di Singapurauntuk memujuk pihak-pihak yang bertelagah dalam $erang

arutuntuk menerima timbang tara British. ngagement5 di antara pihak British dan 76 orang pemimpin kumpulan *hee Hin, #umpulanHai Sandan lain-lain kumpulan +ina yang terlibat dalam $erang arut.

Persetujuan Cina

? 76 orang pemimpin-pemimpin +ina yang me)akili kumpulan *hee Hin, #umpulan Hai San dankumpulan-kumpulan lain yang terlibat dengan $erang arut bersetuju menerima timbang tara British. ?#umpulan terlibat juga bersetuju untuk melucutkan senjata yang sebelumnya dipasang di kapal-kapalmereka, memusnahkan kubu-kubu pertahanan mereka, bertukar-tukar ta)anan perang dan bersetuju untuktidak melanggar persetujuan berdamai. ? #umpulan-kumpulan terlibat bersetuju menandatangani satusurat persetujuan untuk berhenti berbalah. ? Mana-mana pihak yang melanggar persetujuan berdamai akandikenakan denda 2,.

$ersetujuan +ina ini membolehkan Britishmenubuhkan satu ja)atankuasa timbang tara untukmenyelesaikan masalah ka)asan perlombongan yang bertindih di antara kumpulan *hee Hindan Hai

San.#edamaian yang dicapai membolehkan kaum +ina kembali kepada aktiiti perlombongan dengantujuan mengaut keuntungan. #lian $auh diserahkan kepada kumpulan Hai San, dan kemudiannyaditukarkan nama menjadi%aiping. #umpulan *hee Hinmendapat ka)asan #lian baru dan kemudiannyadikenali sebagai #amunting.$ersetujuan ini berjaya menamatkan perbalahan yang memba)a kepadagangguan bekalan timah. !alaupun aktiiti 4dan persaingan5 kongsi gelap berterusan, mereka tidak lagibertelagah secara terbuka.

Perjanjian Pangkor

$erjanjian $angkor ditandatangan oleh $ihak British dengan Sultan 9bdullah, Sultan $erak.

$erjanjian arut memberikan pengiktira3an kepada aja 9bdullah sebagai Sultan $erak, bagi

menggantikan Sultan 'smail.

Sultan 'smail yang dilucutkan gelaran Sultan diberikan gelaran Sultan Muda dan diberikan

pencen bulanan 1, dan diberikan satu ka)asan jajahan baginya.

&gah 'brahim kekal menjadi "rang #aya Menteri $aduka %uan dan berkuasa ke atas =ajahan

arut, tetapi kuasanya disekat dan tidak bebas seperti sebelumnya. $ihak British akan melantik$enolong esiden untuk membantu beliau mentadbir jajahan arut.
https://ms.wikipedia.org/wiki/Perjanjian_Pangkorhttps://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Sultan_Abdullah&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Sultan_Abdullah&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/wiki/Britishhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Britishhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Britishhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Andrew_Clarkehttps://ms.wikipedia.org/wiki/Andrew_Clarkehttps://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=William_Pickering&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=William_Pickering&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/wiki/Singapurahttps://ms.wikipedia.org/wiki/Perang_Laruthttps://ms.wikipedia.org/wiki/Perang_Laruthttps://ms.wikipedia.org/wiki/Britishhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Frank_Swettenhamhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Frank_Swettenhamhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Perjanjian_Pangkorhttps://ms.wikipedia.org/wiki/20_Januarihttps://ms.wikipedia.org/wiki/20_Januarihttps://ms.wikipedia.org/wiki/1874https://ms.wikipedia.org/wiki/HMS_Plutohttps://ms.wikipedia.org/wiki/HMS_Plutohttps://ms.wikipedia.org/wiki/HMS_Plutohttps://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Ghee_Hin&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Hai_San&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/wiki/Perang_Laruthttps://ms.wikipedia.org/wiki/Britishhttps://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Ghee_Hin&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Hai_San&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Hai_San&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Hai_San&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Hai_San&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/wiki/Taipinghttps://ms.wikipedia.org/wiki/Taipinghttps://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Ghee_Hin&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/wiki/Kamuntinghttps://ms.wikipedia.org/wiki/Kamuntinghttps://ms.wikipedia.org/wiki/Perjanjian_Pangkorhttps://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Sultan_Abdullah&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/wiki/Britishhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Andrew_Clarkehttps://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=William_Pickering&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/wiki/Singapurahttps://ms.wikipedia.org/wiki/Perang_Laruthttps://ms.wikipedia.org/wiki/Perang_Laruthttps://ms.wikipedia.org/wiki/Britishhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Frank_Swettenhamhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Perjanjian_Pangkorhttps://ms.wikipedia.org/wiki/20_Januarihttps://ms.wikipedia.org/wiki/1874https://ms.wikipedia.org/wiki/HMS_Plutohttps://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Ghee_Hin&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Hai_San&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/wiki/Perang_Laruthttps://ms.wikipedia.org/wiki/Britishhttps://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Ghee_Hin&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Hai_San&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Hai_San&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Hai_San&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/wiki/Taipinghttps://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Ghee_Hin&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/wiki/Kamunting


8/17

$ihak British akan melantik seorang esiden untuk menasihati Sultan dalam semua aspek

pentadbiran negeri kecuali perihal agama 'slam dan adat resam Melayu. Bayaran gaji esidenakan dibiayai olehSultan $erak,dan nasihat esiden mesti diperolehi dan diikuti oleh Sultandalam semua perkara pentadbiran negeri kecuali perihal agama 'slam dan adat resam Melayu.Sultan akan menyediakan sebuah tempat tinggal kepada esiden.

#utipan +ukai tidak lagi boleh dibuat oleh pembesar-pembesar Melayu tempatan. esiden Britishakan bertanggungja)ab untuk mengutip dan menga)al semua kutipan cukai dan perbelanjaan)ang cukai - that the collection and control of all resources and the general administration of thestate should be regulated under the advice of the Resident. 4!. *. Ma@)ell and !. S. *ibson,Treaties and Engagement Affecting the Malay States and Borneo4ondon, 1A7/5

"leh kerana pembesar-pembesar Melayutidak lagi boleh membuat kutipan cukai, mereka akan

diberikan pencen bulanan oleh kerajaan negeri.

!ilayah(indingdiserahkan kepada pentadbiran oleh pihak British dan menjadi )ilayah takluk

&egeri-negeri Selat. (inding diambil alih oleh pihak British kerana mahu menyelesaikan masalah

lanun yang mengambil perlindungan di dalam hutan bakau dan gua-gua di sekitar ka)asan(inding.

Kesan Perjanjian Pangkor

$embesar-pembesar Melayu sebenarnya terperangkap dengan $erjanjian $angkor.Mereka tidak dapatmelihat kesan yang akan mengikuti terma yang dituntut oleh pihak British ke atas Sultan $erak 4dan keatas pembesar-pembesar Melayu5. Sultan $erakdan pembesar-pembesar Melayu tidak memahami baha)aperjanjian ini akan meluputkan kuasa Sultan dan pembesar-pembesar Melayu. Sultan 9bdullah salah3aham mengenai terma utama $erjanjian $angkormengenai perlantikan seorang esiden.Sultan 9bdullahmemikirkan baha)a esiden Britishhanya berkuasa memberikan nasihatkepada Sultan dan baha)aboleh Sultan mengetepikan nasihat yang diberikan oleh esiden. $unca salah 3aham adalah dalam

penterjemahan 9rtikel ' $erjanjian di antara ersi Bahasa 'nggerisdanBahasa Melayu.

9rticle ' 4Bahasa 'nggeris5

That the Sultan receive and provide a suitable residence for a British Officer to be called Resident, who

shall be accredited to his ourt and whose advice must be as!ed and acted upon on all "uestions other

than those touching Malay Religion and ustom.

9rtikel ' 4mengikut 3ahaman Sultan 9bdullah5

Sultan akan menerima dan menyediakan satu tempat tinggal yang bersesuaian untuk seorang $ega)ai Cyang diberikan gelaran esiden British. Sultan $erak diperlukan merujuk kepada beliau di dalam semua

perkara dan pentadbiran negeri $erak dan dia 4esiden British5 tidak boleh masuk campur dalam hal-halberkaitan agama 'slam dan adat Melayu.

!alaupun pada asalnya Sultan 9bdullahber3ahaman baha)a esiden Britishhanya berkuasamemberikan nasihat sahaja kepada Sultan, tanggapan itu nyata salah apabila esiden British menjadipentadbir sebentar negeri $erak. 4#hong #im Hoong, MerdekaD British ule and the Struggle 3or'ndependence in Malaya 1A/2-1A2, S'(, 1A8/5
https://ms.wikipedia.org/wiki/Sultan_Perakhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Sultan_Perakhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Sultan_Perakhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Residen_Britishhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Melayuhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Melayuhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Dindinghttps://ms.wikipedia.org/wiki/Dindinghttps://ms.wikipedia.org/wiki/Perjanjian_Pangkorhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Perjanjian_Pangkorhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Sultan_Perakhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Perjanjian_Pangkorhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Perjanjian_Pangkorhttps://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Sultan_Abdullah&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Sultan_Abdullah&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/wiki/Residen_Britishhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Residen_Britishhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Bahasa_Inggerishttps://ms.wikipedia.org/wiki/Bahasa_Melayuhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Bahasa_Melayuhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Residen_Britishhttps://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Sultan_Abdullah&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/wiki/Residen_Britishhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Residen_Britishhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Sultan_Perakhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Residen_Britishhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Melayuhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Dindinghttps://ms.wikipedia.org/wiki/Perjanjian_Pangkorhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Sultan_Perakhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Perjanjian_Pangkorhttps://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Sultan_Abdullah&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/wiki/Residen_Britishhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Bahasa_Inggerishttps://ms.wikipedia.org/wiki/Bahasa_Melayuhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Residen_Britishhttps://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Sultan_Abdullah&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/wiki/Residen_British


9/17

Sultan 'smailtidak menerima syarat-syarat$erjanjian $angkor, khususnya perlantikan beliau sebagaiSultan Muda dengan berikan pencen dan ka)asan kecil sebagai jajahan )arisan keluarganya. $erjanjianini juga mengikiskan kuasa autonomi yang diberikan kepada &gah 'brahim sebagai Menteri arutdenganperlantikan #apten %ristam Speedysebagai $enolong esiden khusus untuk arut.

Sir9ndre) +larkedilihat sebagai melebihi mandat kuasa yang diberikan kepadanya. Sir $eter Benson

Ma@)ell mengkritik tindakan British dalam tulisannya Our Malayan on"uest. Sir 9ndre)mempertahankan tindakannya dengan alasan 'a perlu dilakukan untuk menjamin keamanan di %anahMelayudan menjaga kepentinganBritish.Sir9ndre)juga mendapat sokongan padu daripada kerajaanBritish di ondondan juga daripada kumpulan pedagang-pedagang di&egeri-&egeri Selat.

Kepentingan Perjanjian Pangkor

$erjanjian $angkormembuka jalan untuk campur tangan Britishdi %anah Melayu dengan menggunakanSistem esidenbagi membolehkan pemerintahan British. Sistem esiden memberikan gambaran baha)apembesar-pembesar Melayu masih memegang kuasa pemerintahan, pada hal kuasa pemerintahansebenarnya berpindah kepada esiden.

Sistem esidensebenarnya adalah sistem pemerintahan secara tidak langsung yang membolehkan Britishbertapak di &egeri-&egeri %anah Melayu.!alaupun Sultan masih menjadi ketua negeri, dia tidak lagimenjadi ketua kerajaan. #ini kuasanya dihadkan kepada perkara-perkara berkaitan agama dan adat resamMelayu sahaja. Sultan wajibmenerima nasihat di dalam semua perkara pentadbiran dan pengurusankerajaan, dan dengan itu nasihat yang diberikan sebenarnya adalah arahan yang perlu dipatuhi oleh Sultanberkenaan.

Sistem esidenyang dilaksanakan adalah halus tetapi berkesan. 'a digunakan sebagai model untukmembolehkan campur tangan Britishdi negeri-negeri Melayu terutamanya di Selangor,&egri Sembilandan $ahang.

+ampur %angan British di Selangor

Seperti negeri-negeri Melayu yang lain, kekacauan juga berlaku di Selangor pada 186-an dan 18-an.$unca berlakunya kekacauan tersebut ialah kerana tidak adanya pentadbiran yang stabil selepaskemangkatan Sultan 'brahim pada tahun 1876. $engganti-penggantinya, iaitu Sultan Muhammad yangmanaiki takhta pada 1876 dan Sultan Samad yang menaiki takhta pada tahun 182 adalah pemerintahyang lemah. Mereka menyerahkan pentadbiran daerah kepada putera-putera raja. (alam menjalankanpentadbiran daerah, putera-putera raja telah menindas rakyat untuk kepentingan mereka. #elemahansultan terbukti apabila Sultan Muhammad tidak dapat mengambil tindakan selepas seorang pembesar raja,iaitu %engku Busu dibunuh oleh orang-orang +ina di ukut pada tahun 180/. #ekacauan utama yangberlaku di Selangor ialah $erang #elang yang meletus di antara 186-180.

$erang #elang 186-180 #ekacauan di Selangor berlaku kerana pergaduhan antara pembesar-pembesardan pergaduhan pelombong-pelombong +ina. 9ntara 186 hingga 180 berlaku $erang #elang antaraaja Mahdi dan aja 9bdullah 4186-185 dan selepas 180, di antara aja Mahdi dengan putera aja9bdullah iaitu aja 'smail kerana merebut ka)asan #elang yang kaya dengan bijih timah.

$ada 1820, pemerintah #elang iaitu aja Sulaiman meninggal dunia. Sultan Muhammad yangmemerintah Selangor ketika itu menganugerahkan #elang kepada menantunya, aja 9bdullah denganmengenepikan putera aja Sulaiman, aja Mahdi. 9lasan Sultan Muhammad ialah kerana aja Sulaimantidak memajukan #elang. Selepas dianugerahkan #elang, aja 9bdullah telah menjemput orang-orang
https://ms.wikipedia.org/wiki/Sultan_Ismailhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Sultan_Ismailhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Perjanjian_Pangkorhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Perjanjian_Pangkorhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Laruthttps://ms.wikipedia.org/wiki/Tristam_Speedyhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Laruthttps://ms.wikipedia.org/wiki/Andrew_Clarkehttps://ms.wikipedia.org/wiki/Andrew_Clarkehttps://ms.wikipedia.org/wiki/Andrew_Clarkehttps://ms.wikipedia.org/wiki/Andrew_Clarkehttps://ms.wikipedia.org/wiki/Tanah_Melayuhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Tanah_Melayuhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Britishhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Britishhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Britishhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Andrew_Clarkehttps://ms.wikipedia.org/wiki/Andrew_Clarkehttps://ms.wikipedia.org/wiki/Londonhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Londonhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Negeri-Negeri_Selathttps://ms.wikipedia.org/wiki/Perjanjian_Pangkorhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Britishhttps://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Sistem_Residen&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Sistem_Residen&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/wiki/Britishhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Tanah_Melayuhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Tanah_Melayuhttps://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Sistem_Residen&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/wiki/Britishhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Selangorhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Selangorhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Negri_Sembilanhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Pahanghttps://ms.wikipedia.org/wiki/Sultan_Ismailhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Perjanjian_Pangkorhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Laruthttps://ms.wikipedia.org/wiki/Tristam_Speedyhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Laruthttps://ms.wikipedia.org/wiki/Andrew_Clarkehttps://ms.wikipedia.org/wiki/Andrew_Clarkehttps://ms.wikipedia.org/wiki/Tanah_Melayuhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Tanah_Melayuhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Britishhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Andrew_Clarkehttps://ms.wikipedia.org/wiki/Londonhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Negeri-Negeri_Selathttps://ms.wikipedia.org/wiki/Perjanjian_Pangkorhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Britishhttps://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Sistem_Residen&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Sistem_Residen&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/wiki/Britishhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Tanah_Melayuhttps://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Sistem_Residen&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/wiki/Britishhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Selangorhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Negri_Sembilanhttps://ms.wikipedia.org/wiki/Pahang


10/17

+ina dari &egeri-negeri Selat untuk mengerjakan perlombongan bijih timah sehinggan #elang munculsebagai ka)asan perlombongan yang maju. %indakan Sultan Muhammad menyerahkan #elang kepadaaja 9bdullah telah mendapat tentangan dari aja Mahdi. !alaupun dibayar sagu hati tahunan, ajaMahdi tidak puas hati dan masih menuntut hak #elang, lebih-lebih lagi selepas melibat kemajuan #elang.aja Mahdi mendak)a tindakan Sultan Muhammad menyerahkan #elang kepada aja 9bdullah bukankerana aja Sulaiman tidak memajukan #elang, tetapi mengenang jasa aja 9bdullah menyelesaikan

hutang Sultan Muhammad kepada seorang saudagar +ina.

$ada tahun 182, Sultan Muhammad mangkat. (alam perebutan takhta yang berlaku, anak saudara danmenantunya, iaitu aja 9bdul Samad telah dilantik sebagai sultan dengan mengusir aja Muda Mahmud.$erlantikan Sultan 9bdul Samad telah mendapat bantahan pembesar-pembesar Selangor, terutamanyaaja Mahdi, lebih-lebih lagi Sultan 9bdul Samad memutuskan pertunangan aja Mahdi dengan puterinyaaja 9r3ah yang dikah)inkan dengan %engku #udin, anak Sultan Muhammad %ajuddin 4#edah5. $adatahun 1868, %engku #udin dilantik sebagai )iEurai atau )akil Sultan Selangor. $erlantikan %engku #udintelah mendapat bantahan pembesar-pembesar Selangor seperti aja Musa 4#uala Selangor5, aja Hitam4Bernam5, aja 9li 4=eram5 dan aja Mahdi 4#elang5.

$erkembangan #elang bukan sahaja menyebabkan kedatangan orang-orang +ina, tetapi juga orang-orang

'ndonesia. $ersaingan berlaku antara orang-orang Bugis dan orang-orang Mendeling. $embunuhanseorang Mendeling oleh beberapa orang Bugis telah memperhebatkan lagi $erang #elang. 9pabilapemerintah #elang 4aja 9bdullah5 yang berasal dari keturunan Bugis tidak mengambil tindakan ke atasorang-orang Bugis yang terlibat dalam pembunuhan menyebabkan orang-orang Mendeling menyebelahiaja Mahdi untuk menentang aja 9bdullah. (engan bantuan orang-orang Mendeling, pengikut-pengikutnya serta seorang saudagar +ina di Melaka, iaitu %an %eck +hiang, aja Mahdi telah menyerangdan mena)an #elang pada tahun 186. aja 9bdullah dan pengikut-pengikutnya melarikan diri keMelaka. Beliau telah beberapa kali melancarkan serangan untuk mena)an semula #elang sehingga beliaumeninggal dunia pada tahun 18.

$ada tahun 18, putera aja 9bdullah, iaitu aja 'smail dengan bantuan %engku #udin dan seorangsaudagar +ina di Melaka, iaitu im %eik :ee telah berjaya mena)an semula #elang dari aja Mahdi.

aja Mahdi melarikan diri ke #uala Selangor. (engan bantuan aja Hitam dan aja 9li, aja Mahdiberjaya mena)an #uala Selangor dari aja Musa pada tahun 181. $ada =un 181, berlaku peristi)arompakan kapal yang bernama #im Seng +heong dari $ulau $inang ke arut yang memba)a muatankain, barang makanan dan ternakan. British telah menghantar 7 buah kapal perangnya, iaitu H.M.S. $lutodan H.M.S. enaldo ke #uala Selangor. #etibaan angkatan British telah menyebabkan lanun-lanun laridiri dari #uala Selangor. "leh sebab ketika itu #uala Selangor diperintah oleh aja Mahdi, maka Britishmengarahkan beliau menaiki kapal H.M.S. enaldo bagi mengadakan rundingan untuk menyelesaikanmasalah lanun di #uala Selangor. #eengganan aja Mahdi telah menyebabkan #uala Selangor dibediloleh British lalu dita)an. "leh sebab ketika itu British masih mengamalkan dasar tidak campur tangan,maka #uala Selangor diserahkan kepada %engku #udin sebagai )akil Sultan Selangor. aja Musakembali ke #uala Selangor dan menuntut haknya. #eengganan %engku #udin untuk menyerahkan #ualanSelangor menyebabkan aja Musa menyebelahi aja Mahdi untuk menentang %engku #udin. 9kibatnya

kekacauan di Selangor masoh berterusan.

#ekacauan di Selangor semakin hebat akibat pergaduhan pelombong-pelombong +ina di #anching, iaitu#ah :eng +he) yang merupakan ahli kongsi *hee Hin dengan pelombong-pelombong +ina di #ualaumpur, iaitu puak


11/17

SEe telah dibunuh di #anching oleh puak #ah :eng +he) di ba)ah +hong +hong. :ap 9h oy danpengikut-pengikutnya menyerang puak #ah :eng +he) di #anching. +hong +hong dan pengikut-pengikutnya melarikan diri ke a)ang dan menyebelahi aja Mahdi kerana puak


12/17

secara langsung di negeri-negeri tersebut. Malah pada masa yang sama hubungan baik antara Britishdengan Siam juga telah memudahkan British untuk campur tangan di #elantan, #edah, $erlis dan%erengganu. Hal ini telah menyababkan negeri tersebut telah dikuasai oleh British secara rasmi menjelangabad ke-7

PENENTANGAN DI PERAK

Perjanjian Pangkor pada 20 Januari 1874, e!a" #e!eakkan J$%$%$ &ir'"

(e)agai Re(iden &rii(" *ang pera#a di Perak$ +i(e# Re(iden idak #endapa

kerja(a#a daripada +u!an A)du!!a" dan pe#)e(ar e!a*u *ang !ain di(e)a)kan

o!e" (ikap &ir'"$ Keidakpua(an er"adap +i(e# Re(iden dan (ikap peri)adi &ir'"

e!a" #e#)a-a kepada ko#p!o anara pe#)e(ar e!a*u unuk #e#)unu"n*a$

+u!an A)du!!a" dan Raja I(#ai! e!a" #eng"anar (enjaa kepada Dao

a"araja!e!a dan )e!iau e!a" #engara"kan (upa*a Pandak Indu dan +epuu#

#e#)unu" &ir'"$ &ir'" e!a" )erja*a di)unu" di Pa(ir +a!ak pada 12 No.e#)er

187/$ Terdapa juga )e)erapa (e)a) !ain *ang #enjadi pun'a penenangan di Perak

iaiu

i$ Kerajaan &rii(" dan &ir'" e!a" #en*eka "ak unuk #enguip 'ukai

*ang (e)e!u# ini dia#a!kan o!e" pe#)e(ar e!a*u$ Kuipan 'ukai ada!a"

(u#)er pendapaan ua#a pe#)e(ar e!a*u keika iu$

ii$ Kerajaan &rii(" e!a" #enggunakan &ir'" unuk #e#ak(a +u!an

A)du!!a" #enandaangani (ura pen*era"an kua(a kepada kerajaan

Inggeri($

iii$ Pe#)a"aruan *ang diperkena!kan er!a!u #endadak$ ono"n*a

#eng"apu(kan (i(e# penga)adian iaiu (e(eorang #enjadi "a#)a

pe#iuang kerana idak #a#pu unuk #e#)a*ar "uang$ +e!ain iu, &ir'"

juga #e#)eri per!indungan kepada "a#)a"a#)a *ang !ari daripada

uann*a$ a#purangan da!a# ada i(iada orang e!a*u juga e!a"

#ena#)a"kan ke#ara"an kepada pe#)e(ar e!a*u$


13/17

i.$ +ikap &ir'" juga e!a" #ena#)a"kan ke#ara"an pe#)e(ar e!a*u$

Anaran*a (eperi &ir'" e!a" #e!ak(anakan pe#)a"aruan *ang er)uru

)uru dan indakann*a iu idak #enga#)i! kira pera(aan orang e!a*u$

&ir'" juga idak pandai )er)a"a(a e!a*u dan ini e!a" #en*ukarkan

)e!iau unuk )erko#unika(i dengan orang e!a*u$ +e!ain iu, (ikap &ir'"

*ang (anga ka(ar #i(a!n*a )e!iau perna" #e#)akar ru#a" 2 orang

pe#)e(ar Perak iaiu Raja Nga" I)ra"i# dan Tengku Pa!ing &e(ar *ang

)erkua(a #e#ungu 'ukai$

&rii(" e!a" #en*erang Pa(ir +a!ak pada 1/ No.e#)er 187/ kerana )erindak

)a!a( er"adap pe#)unu"an &ir'"$ Dao a"araja 3e!a, Dao +agor, Pak Indu dan

+epuu# diganung di aang pada Januari 187$ +u!an A)du!!a" dan Raja Nga"

I)ra"i# didapai )er(u)a"a dan di)uang negeri ke Pu!au +e*'"e!!e($1

5106

+IIK KE%ARGAEGARAAN 9R 2

C$%$&C$%$ MM$'#K$N "ND#!(%" K%$) ($N*$N N*$%$

1. Menubuhkan pusat kemahiran kra3 tangan untuk melatih generasi muda memiliki kemahiranmembuat kra3 tangan tradisional.

7. Mempromosikannya secara besar-besaran di peringkat nasional dan global.

0. Selalu mengadakan demonstrasi kra3 tangan di tempat umum agar diminati oleh masyarakat.

/. Mempelbagaikan produk kra3 tangan dengan idea dan inoasi baru.

2. Mempamerkan produk kra3 tangan daripada semua suku kaum di negara ini untuk

mendapatkan identiti produk kra3.

+ejara" (ongke

!ongketmerupakan sejenis kainyang biasanya ditenun dengan mesin tradisional, dan

mempunyai corakrumit benang emas atau perak. $erkataan songket bermaksud memba)a keluar

atau menarik benang daripada kain atau menenun menggunakan benang emasdanperak.

1
https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Kain&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Corak&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Corak&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/wiki/Emashttps://ms.wikipedia.org/wiki/Perakhttps://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Kain&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Corak&action=edit&redlink=1https://ms.wikipedia.org/wiki/Emashttps://ms.wikipedia.org/wiki/Perak


14/17

(ari segi sejarah, ia hanya dipakai golongan bangsa)an - keluarga kerabat diraja dan orang besar

negeri. #ehalusan tenunan dan kerumitan moti3 corak songket ketika itu menggambarkan

pangkat dan kedudukan tinggi seseorang pembesar. 'a telah terkenal di Malaysiadan'ndonesia

sejak abad ke-10 yang lampau.

Songket punya nilai sejarah yang tinggi sebagai 3abrik )arisan agung. Selain mengangkatmartabat si pemakai, moti3 dan )arna tenunan songket melambangkan kedudukan seseorang.

Sejarah dari mana datangnya kain songket itu tidak dapat dipastikan dengan tepat, namun dan

asal usul perkataan songket dikatakan berasal daripada menyungkitI kerana dalam bahasa Siam

kekI memba)a erti menyungkit selain songkokI 4+hina5 memba)a maksud yang sama.

Mengikut obyn Ma@)ell 41AA5, pengetahuan orang Melayu mengenai teknik songket mungkin

diambil daripada orang +ina yang memperkenalkan bahan logam tetapi kehadiran budaya dari

%imur %engah,$arsi,%urkidan Moghul4'ndia5 telah memperkukuhkan lagi penghasilannya.

%idak banyak diketahui mengenai asal songket, tetapi kemungkinannya penenunan songket

berkembang di Malaysia melalui perkah)inan antara keluarga diraja, yang merupakan strategi

penyatuan biasa sekitar abad ke-12.

Songket menggunakan teknik tenunan, di mana benang emas ditenun antara benang sutera pada

kain latar.


15/17

Moti3 #uih

oi; enunan

;auna


16/17

Bukti-bukti sejarah menunjukkan baha)a sejak abad ke-16 lagi, songket telah

dihasilkan di rantau ini dan merupakan pakaian golongan bangsa)an Melayu. Sejarah juga

menunjukkan baha)a tenunan songket diusahakan oleh mereka yang tinggal di ka)asan

pesisir dan mereka yang terdedah kepada pengaruh luar berbanding dengan tenunan ikat

tunggal yang diusahakan oleh suku kain seperti 'ban, Batak dan %oraja yang tinggal di

ka)asan pedalaman.

$enghasilan kain songket dipercayai diilhamkan oleh kain patola yang menggunakan

teknik ikat yang rumit. #ain patola diperkenalkan di rantau ini oleh pedagang 'ndia. 9ntara

jenis kain yang dihasilkan dengan menggunakan teknik ikat ialah kain cindai di 'ndonesia

dan kain limar di negeri-negeri di pantai timur Malaysia. 9pabila benang emas diperkenalkan

oleh pedagang dari 'ndia, 9rab dan +ina kepada penduduk tempatan, maka bahan tersebut

mula digunakan sebagai benang tambahan untuk membuat kain limar. #ain limar yang

sebahagiannya diperbuat dengan benang emas disebut sebagai kain limar bersongket.

songketmerupakan sejenis kain yang biasanya ditenun tangan, dan biasanya untuk membuatsongket perlu menggunakan benang emas atau perak. penghasilan songket agak rumit kerana

untuk menghasilkan songket yang bermutu memerlukan kesabaran dan kerajinan yang tinggi.

$erkataan songket bermaksud memba)a keluar atau menarik benang daripada kain atau

menenun menggunakan benang emas dan perak.

(ari segi sejarah, ia hanya dipakai golongan bangsa)an G keluarga kerabat diraja dan orang

besar negeri. #ehalusan tenunan dan kerumitan moti3 corak songket ketika itu menggambarkan

pangkat dan kedudukan tinggi seseorang pembesar. 'a telah terkenal di malaysia dan juga

indonesia sejak abad ke-10 yang lampau.

Songket punya nilai sejarah yang tinggi sebagai 3abrik )arisan agung. Selain mengangkat

martabat si pemakai, moti3 dan )arna tenunan songket melambangkan kedudukan seseorang.

Biasanya songket di pakai oleh golongan tertentu dalam satu majlis atau sesuatu perayaan.

#ain yang dihasilkan melalui proses ini dikenali sebagai kain songket. (i Sumba)a,

kain songket disebut sebagai Lsarung subi kumbuja kerana pada kain ini terdapat hiasan

yang banyak. #ain ini berbeEa daripada Lsarung subi sabe, iaitu kain tenun sutera yang

tidak mempunyai apa-apa hiasan. (alam masyarakat Melayu, terdapat beberapa istilah

tempatan seperti kain sulam benang emas, kain jong sarat dan kain teluk berantai yang

merujuk kepada kain songket yang dihias penuh dengan benang emas. #ain songket yang

dihias begini disebut sebagai kain songket bunga penuh atau songket cuban.


17/17

Jenis jenis songket

Tenunan Pahang:

a$ )era(a! dari Riau, +u!a-e(i

)$ #enggunakan )enang kapa( dan (uera'$ #enggunakan )a"an pe-arna (e#u!ajadi iaiu daun erung= )iru>,

kun*i= kuning>, dan air pera"an )e!i#)ing unuk #e#aikan -arna$

d$ di Ke!anan dikena!i (e)agai enunan )a!a( aau (eu!i )enang$ Tenunan (ongke

a$ #enggunakan )enang e#a( dan perak

)$ erdapa dua jeni( (ongke iaiu eka ? dan eka /

Tenunan pua:

a$ #enggunakan eknik nika dan 'e!up ke da!a# -arna

)$ digunakan unuk #aj!i( ke!a"iran dan ke#aian (era popu!ar di +ara-ak$

sejarah ainaa form 1 sultan melayu melaka.docx

Documents