1

Sebutan Kata Serapan Bahasa

Inggeris

Cara penyebutan kata serapan daripada bahasa Inggeris dan bahasa Eropah yang lain didasarkan kepada pedoman umum yang menghendaki setiap huruf dilafazkan mengikut nilai bunyinya dalam bahasa Melayu.

1. Vokal a dilafazkan dengan bunyi [ a ] juga, bukan dengan bunyi [ e ], [ e ], [ E ], [ ei ], dan sebagainya. Contohnya:

Ejaan Sebutan

album [ al.bum ]

data [ da.ta ]

popular [ po.pu.lar ]

radio [ ra.dio ]

MINGGU 7

2

2. Vokal e taling dilafazkan dengan bunyi [ e ] sekiranya sebutannya dalam bahasa sumber bukan bunyi pepet [ e ] atau boleh dilafazkan dengan bunyi [ E ] bagi kata ekasuku seperti dalam bahasa sumber. Contohnya:

Ejaan Sebutan

kabaret [ ka.ba.ret ]

sen [ sen ]

telefon [ te.le.fon ]

sel [ sel ] atau [ sEl ]

beg [ beg ] atau [ bEg ]

3. Vokal e pepet dilafazkan dengan bunyi [ e ] juga pada semua kedudukan, sama ada terbuka atau tertutup. Contohnya:

Ejaan Sebutan

artikel [ ar.ti.kel ]

meter [ me.ter ]

sistem [ sis.tem ]

3

4. Vokal i dilafazkan dengan bunyi [ i ] pada semua kedudukan, termasuklah kata yang diucapkan dengan bunyi diftong dalam bahasa sumbernya. Contohnya:

Ejaan Sebutan

dinamo [ di.na.mo ]

idea [ i.dea ]

firma [ fir.ma ]

krisis [ kri.sis ]

5. Vokal o dilafazkan dengan bunyi [ o ] atau boleh dilafazkan dengan bunyi [ O ] bagi kata ekasuku seperti dalam bahasa sumber.

Ejaan Sebutan

bom [ bom ]

hormon [ hor.mon ]

ekonomi [ e.ko.no.mi ]

sos [ sOs ]

kos [ kOs ]

4

6. Vokal u dilafazkan dengan bunyi [ u ] pada

semua kedudukan kata, termasuk kata yang

diucapkan dengan bunyi diftong [ yu ] dalam

bahasa sumbernya. Contohnya:

Ejaan Sebutan

industri [ in.dus.tri ]

kurikulum [ ku.ri.ku.lum ]

unik [ u.nik ]

unit [ u.nit ]

7. Huruf diftong ai dilafazkan dengan bunyi

[ ai ] dan bukan dengan bunyi [ e ] atau

seumpamanya pada semua kedudukan kata

dalam bahasa Melayu:

Ejaan Sebutan

aileron [ ai.le.ron ]

aising [ ai.sing ]

trailer [ trai.ler ]

5

8. Huruf diftong au dilafazkan dengan bunyi

[ au ] dan bukan dengan bunyi [ o ] atau

[ O ] pada semua kedudukan kata (suku kata

terbuka) dalam bahasa Melayu. Contohnya:

Ejaan Sebutan

audit [ au.dit ]

automatik [ au.to.ma.tik ]

autograf [ au.to.graf ]

9. Huruf diftong oi dilafazkan dengan bunyi

[ oi ] dan bukan dengan bunyi [ Oi ] dalam

bahasa Melayu, contohnya:

Ejaan Sebutan

konvoi [ kon.voi ]

koboi [ ko.boi ]

boikot [ boi.kot ]

6

10. Beberapa bentuk gabungan dua huruf vokal

dilafazkan menjadi vokal tunggal dalam

bahasa Melayu, contohnya:

Kata Sebutan

diesel [ di.sel ]

protein [ pro.tin ]

zoologi [ zu.lo.gi ]

erobik [ e.ro.bik ]

11. Huruf konsonan g dilafazkan bunyi [ g ] dan

bukannya [ j ] dalam bahasa Melayu:

Ejaan Sebutan

agenda [ a.gen.da ]

agensi [ a.gen.si ]

strategi [ stra.te.gi ]

tragedi [ tra.ge.di ]

7

12. Huruf gugus konsonan di awal kata atau awal suku kata dilafazkan sepenuhnya, contohnya:

Ejaan Sebutan

deskriptif { des.krip.tif ]

drama [ dra.ma ]

klasik [ kla.sik ]

struktur [ struk.tur ]

13. Gugus konsonan dengan / s / sebagai konsonan akhir, seperti /ks/, /ns/, dan /ps/ dilafazkan sepenuhnya di akhir kata atau di akhir suku kata, contohnya:

Ejaan Sebutan

ambulans [ am.bu.lans ]

forseps [ for.seps ]

insurans [ in.su.rans ]

sains [ sains ]

8

14. Kata atau ungkapan serapan daripada

bahasa Perancis ( atau bahasa Eropah

yang seumpamanya) yang diterima bentuk

ejaannya yang asal dilafazkan mengikut

sebutan asal dalam bahasa sumber,

contohnya:

Kata/ungkapan Sebutan

ad hoc [ Ed.hOk]

esprit de corps [ es.prit.de.kOp ]

ex officio [ eks.e.fi.syio ]

vis--vis [ vi.ze.vi ]

9

Sebutan Kata Serapan Bahasa Arab

Kaedah penyebutan kata serapan daripada

bahasa Arab ada dua, iaitu:

i. cara sebutan yang tidak tertakluk kepada

pedoman umum sebutan kata bahasa

Melayu jati.

ii. cara sebutan mengikut bunyi asal dalam

bahasa sumber.

1. Kata serapan daripada bahasa Arab yang

sudah lama menjadi kata umum dilafazkan

sesuai dengan sebutan kata jati dalam

bahasa Melayu, contohnya:

Ejaan Sebutan

sahabat [ sa.ha.bat ]

darurat [ da.ru.rat ]

izin [ i.zin ]

zalim [ za.lim ]

10

2. Kata daripada bahasa Arab yang asalnya

ditulis menggunakan bunyi ain ( ) dan

sudah terserap sebagai kata umum tetapi

difikirkan perlu dikekalkan sebutannya

seperti dalam bahasa sumber boleh

dilafazkan dengan dua cara, iaitu (i) cara

sebutan mengikut bunyi yang sudah

terserap, dan (ii) cara sebutan yang

mengekalkan bunyi ain.

Ejaan Sebutan

alam [ a.lam ] atau [ a.lam ]

ilmu [ il.mu ] atau [ il.mu ]

ulama [ u.la.ma? ] atau [ u.la.ma? ]

11

3. Kata yang mengandungi suku kata tengah atau suku kata akhir yang bermula dengan bunyi ain dilafazkan dengan satu cara sahaja, iaitu dengan melahirkan bunyi ain itu, contohnya:

Ejaan Sebutan

saat [ sa. at ]

Jumaat [ ju.ma. at ]

kaedah [ ka. e.dah ]

4. Huruf k yang sepadan dengan huruf ain sebagai penutup suku kata tengah atau suku kata akhir boleh dilafazkan dengan dua cara, iaitu (i) dengan bunyi hentian glotis, dan (ii) dengan bunyi geseran rongga tekak bersuara [ ], contohnya:

Ejaan Sebutan

rakyat [ ra?.yat ] atau [ ra .yat ]

maklumat [ ma?.lu.mat ] atau

[ ma .lu.mat ]

12

5. Kata serapan yang berupa istilah agama atau yang berkaitan dengan aktiviti agama Islam dilafazkan sesuai dengan bunyi asal dalam bahasa sumber walaupun ditulis mengikut kaedah umum ejaan Rumi:

Ejaan Sebutan

kadi [ qa.di ]

hadis [ ha.dith ]

Ramadan [ ra.ma.dan ]

tawaf [ ta.waf ]

6. Istilah agama Islam yang ditulis atau dieja mengikut kaedah transliterasi huruf Arab kepada Rumi dilafazkan mengikut bunyi asal seperti dalam bahasa sumber, contohnya:

Ejaan Sebutan

hadith [ ha.dith ]

istimal [ is.ti .mal ]

qunut [ qu.nut ]

13

Bunyi Sengau (Nasalisasi)

i. Pada umumnya, bunyi sengau atau bunyi

nasal terdapat pada vokal yang wujud selepas

bunyi nasal, iaitu selepas bunyi [ m ], [ n ],

[ ny ], dan [ ng ], contohnya:

Ejaan Sebutan

matang [ ma.tang ]

nasi [ na. si ]

nyaman [ nya.man ]

nganga [ nga.nga ]

ii. Suku kata, sama ada terbuka atau tertutup

yang bermula dengan bunyi konsonan [ w ]

dan [ y ] (bunyi separuh vokal) yang hadir

selepas suku kata terbuka bermula dengan

bunyi sengau [ m ], [ n ], [ ny ], dan [ ng ] turut

juga menjadi suku kata yang disengaukan,

contohnya:

14

Ejaan Sebutan

maya [ ma.ya ]

aniaya [ a.nia.ya ]

nyawa [ nya.wa ]

menyahut [ me.nya.hut ]

Sebutan Bagi Kata Nama Khas

i. Nama orang di Malaysia atau di luar

Malaysia dilafazkan mengikut kebiasaan orang yang empunya nama atau kebiasaan setempat atau kebiasaan antarabangsa, contohnya:

Ejaan Sebutan

Muhammad [ mu.ham.

Hatta mad. hat.ta ]

15

Saad bin Said [ sa. ad bin [ sa. Id ]

James Bond [ jems bOnd ]

Nelson Mandela [ nEl. sen man.

de.la ]

ii. Nama tempat di Malaysia atau di luar Malaysia

dilafazkan mengikut kebiasaan sebutan

setempat atau kebiasaan antarabangsa:

Ejaan Sebutan

Selangor Darul [ se.la.ngor

Ehsan da.rul. eh.san ]

Bosnia Herze- [ bos.nia her.ze.

govina go.vi.na ]

16

New Zealand [ niu.zi.lEnd ]

Sunway Lagoon [ sun.wei.le.gun ]

iii. Kata nama khas lain yang mengandungi atau

tidak mengandungi nama orang atau nama

tempat dilafazkan mengikut sistem sebutan

baku bahasa Melayu, contohnya:

Ejaan Sebutan

Bank Bumiputra [ bangk.bu.mi.pu.te.ra ]

Radio Televisyen [ ra.dio.te.le.vi.syen. me.

Malaysia le.sia ]

17

Penyebutan Kata dalam Bentuk Akronim

i. Akronim atau singkatan yang terbentuk

sebagai kata (dalam BM atau bukan BM)

dilafazkan dengan dua cara, iaitu:cara sebutan

akronim mengikut cara pemenggalan suku

kata ejaan atau cara sebutan ungkapan atau

nama yang penuh, contohnya:

Ejaan Sebutan

Felda [ fel.da ] atau (Federal Land Deve-

lopment Authority) atau Lembaga

Kemajuan Tanah Persekutuan)

UNESCO [ yu.ne.ko ] atau United Nations Edu-

cational Scientifis and Cultural

Organiasation) atau (Pertubuhan

Pelajaran Sains dan Kebudayaan

B