Mega sains 11_.....",._ologl ... UTUSAN MALAYSIA. JUMAATl SEPTEMBER 2017

1111111111111111111111111111111111111111111111111111111III II III II III II III II III II III II III I! 111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

Selesaikan I

plastik tidak diuruskan denganbaik dan dianggarkan 4.8hingga 12.7 juta tan memasukiekosistem laut.

lni merupakan jumlah yangbesar dan dengan pertambahanpengeluaran, penggunaan plastikserta pengurusan sisa plastik yangkurang mantap, jurnlah plastikmasuk ke laut menjadi ancamanyang besar kepada hidupan lautdan manusia.

Jikatanpa pengurusan .sisa pepejal yang baik, adalahdijangka pencemaran lautoleh plastik akan meningkaimenjelang 2025. Laporan itujuga menunjukkan negaraAsia adalah antara yangterbanyak menyumbang kepadapencemaran plastik ke lautanwalaupun negara Amerika jugamerupakan penyumbang yangutama.

Sisa plastik yang dibuangakan

ahlisains dari segi 'kerosakanekosistemlaut,keracunanke atas

, haiwan, laut..

pencemaranbekalan

makanandan.hakisan bahan

kimia dalam plastik.dijangka bertahan

_~ .•~..• ekosistem selama 100. tahun.

Penggunaan plastik akanterus meningkat dengan

Dalam tempoh 40tahun sejak 1974

peningkatan pengeluaranplastik dunia sebanyak

620 peratus.

pertambahan penduduk,peningkatan penggunaan, gayahidup dan teknologi.

Berdasarkan kepadapenyelidikan, banyak laporantentang pereputan bahan yangterdiri daripada plastik di tapak

. pelupusan sampah. Misalnyabotol plastik antara antara 70 hingga450 tahun dan beg plastik antara500 hingga 1,000 tahun bergantungkepadabahannya.Tempohini sangat lama dan bolehmengancam kesihatan manusiadan alam sekitar amnya.

Kajian yang dilaporkandalam The Journal PLoS ONE2014, paling kurang 5.25 trilionpartikel plastik terapung dilautan dengan berat lebihkurang 268,940 tan. Tambahanlagi menerusi jaringanantarabangsa International PelletWatch yang berpusat di Tokyo,Jepun bagi memantau persistentotganin pollutants (POPs) ataubahan pencemar berterusanseperti Polybrominated DiphenylEthers (PBDEs), PolychlorinatedBiphenyls (PCBs) dan .Dichlorodiphenyltrichloroethane(DDT) menunjukkan bahankimia berbahaya diserap dandisebarkan melalui plastik.

Pelet plastik boleh dijumpaidi pantai di seluruh dunia. Iamudah dikutip di garisan air

Indonesiame!1.YurtJbang_sebanyak3.z2Juta tan sisaplastik setiap tahundengan 1.29 juta tan

berakhir di laut,

Anggaran penghasilan plastiknegara-negara ASEAN: Filipina(1.88 juta tal"!setahun).Vietnain (1.83Juta t~n

setahun. Thailand (1.03Jutatan s~tahun).Malaysia (0:94

juta tan setahun).Sisaplastik yangdibuang ke lautakan rnenlngkatkanperhatian ahli sainsdari segi kerosakanekosistern laut,keracunan keatas haiwan laut.:pencemaran bekalanmakanandanhakisan bahan kimiadalam plastik.

Applied Biology Journal 2009.Selat Melaka yang merupakan

laluan utama dunia untukkapal sudah tentu mengangkutbahan plastik ini dan pelet inijuga didapati di pantai yangberhampiran dengan kilangplastik. Pelet plastik dilaporkanmempunyai bahan kimiaberbahaya seperti PCBs, DDT danPBDEs. Butiran plastik atau peletplastik ini boleh tersalah makan .oleh burung dikawasan pasangsurut pantai atau ikan-ikansemasa plastik ini terapung di airlaut. Haiwan boleh keliru antaraplastik dan makanansemula jadimereka.

Bagi kebanyakan negara Asiayang membangun dengan cepatdemi status ekonomi rakyat, selalu dilaporkan tersalahpersaingan antarabangsa dan makan plastik yang disangkanyatidak mempunyai pengurusan obur-obor. Obor-obor adalahplastik yang baik telah makanan utama kebanyakan,menyebabkan pencemaran penyu. Lebih kurang 17peratusbahan plastik di laut yang daripada spesies haiwan lautmengancam hidupan laut yang tertelan plastik atautermasuk manusia. terjerat dalam kekusutan plastik

Lebih daripada 690 adalah termasuk dalam senaraispesies hidupan laut data merah spesies terancam

/' terdedah kepada j , Kesatuan Antarabangsa Bagipencemaran plastik. - -- .Pemuliharaan Semula Jadi ,

; Penyu adalah yang . ~IUCN). .

.' .

Plastik antara pencemar laut

BersamaDR. AHMAD ISMAIL

P~fl~~t!~~!"!tikr.: pencemaradilaporkan dalam I ·kmedia, jurnal saintifik, p '5'tperbincangan antara ac I .

~~~~~~~~a~e~~r:l~aJ1 <ru~?1.. . .Namun begitu kita belum ..

mempunyai data yang lengkaptentang plastik yang memasukiekosistem laut dan jaminanpengurusan sisa plastik terbaikdaripada semua pihak.

Kes-kes pencemaranterutama kesan plastik kepadahaiwan sensitif seperti ikanpaus, ikan lumba-lumba, penyudan burung-burung laut masihterus dilaporkan dan mendapatperhatian banyak pihakterutama pertubuhan bukankerajaan antarabangsa dantempatan serta ahli sains.

Mungkin menerusi kajianbersepadu tentang sisa pepejal,taraf ekonomi rakyat, kepadatanpenduduk, taraf pendidikandan kualiti pengurusan sisapepejal setiap negera bolehmenganggarkan pencemaranplastik sebenar di lautan.

Pada tahun 2010, laporan TheJournal of Science 2015 tentanghasil kajian ke atas 192 negarayang bersempadan dengan lautmendapati 275 juta tan plastikdihasilkan dengan 99.5 tan sisa

mencemari pantai, 31.9. <'

K ERJASAMA pengeluarbahan plastik sangatdiperlukan dalam

usaha mengurangkan kesanpencemaran di laut. Merekaperlu lebih inovatif dalammenghasilkan bahan plastikyang mudah urai atau digunakansemula. Reka berituk dankualiti barangan plastikmengikut keperluan adalahsangat perlu bagi memudahkanpengguna dan pihak lain yangbertanggungjawab menguruskansisa plastik ini.

Pendidikan juga sangatpenting dengan memberikanpengetahuan, kesedarandan amalan penggunauntuk mengitar sernula danmemisahkan barangan plastikuntuk digunakan semula ataudikitar semula. .

Di Malaysia pendidikantentang sisa pepejal sudah

pasang pantai berpasir ataubersama bahan-bahan sepertikayu atau cangkerang. Peletplastik yang mudah dijumpaidi pantai digunakan sebagaiagen pemantauan. Pemantauan.bahan kimia seperti PBDEsadalah sebatian kimia yangdicampur dalam plastikbagi menghalang daripadamudah terbakar. Bahan inimudah terlepas ke dalamalam sekitar dan berbahayakepada kesihatan seperti bolehmenyebabkan kanser, kesankepada perkembangan bayi dankeimunan.. Maklumat ini sangatlahmengancam hidupan liar dan:manusia sekiranya terdedahkepada pencemaran plastik.

Di Malaysia juga tidak dapatlari daripada pelet plastik dikawasan pantai. Pencemaran .pelet plastik di Pantai Bagan f'Lalang, Selangor misalnya sudah ,pun dilaporkan oleh kajian yang .diterbitkan dalam Malaysian

~..""".~

!f.

• I..

dijalankan secara formal,atau tidak formal melaluipembelajaran dalam bilik darjahatau aktiviti kelab di luar bilikdarjah. Mungkin pendekatanyang lebih berkesan perludifikirkan bagi mewujudkan. generasi yang mengamalkankitar semula, mengasingkanbahan plastik dan membantupengurusan sisa plastik yangdilaksanakan oleh pihakberkuasa tempatan.

Pihak berkenaan mungkinboleh menganjurkan skimmembeli balik botol ataupembungkus atau beg plastikdaripada pengguna ataumemberi ganjaran kepadapengguna yang membawa balikke pasar raya berkenaan. lnsentifini mungkin boleh membantumengawal pengurusan sisaplastik.

Usaha ini mungkin boleh

menggalakkan penggunamenyimpan bahan plastik dan:menjual balik atau menukardengan barangan yangditawarkan. Pengeluar bahanplastik dan pasar raya bolehlahmenggunakan kaedah ini sebagaitarikan amalan pengguna denganmemberi ganjaran kepadapengguna. Program seperti inibolehlah dimasukkan dalamaktiviti sumbangan korporatkepada masyarakat. Syarikatboleh melabel plastik bag merekasendiri seperti amalan sekarangdan menerima semula denganmenukar dengan barangankedai mereka atau beg khasuntuk pergi ke pasar. Dengansokongan pengeluar dan pasarraya, masyarakat dapat dididikdalam mengamalkan pengurusanpencemaran plastik.Amalansekarang iaitu tiada beg plastikpada hari Sabtu perlu ditambah

baikdenganamalan yanglebih kreatifdan inovatif.

Kerajaanjuga bolehlahmembuatperaturan yanglebih agresif,mesra rakyat dansistematik bagimembolehkan

. masyarakatmengamalkanpengasingan dan kitarsemula, menggalakkanpihak pembekal plastik membelibalik barangan plastik ataumemberikan ganjaran kepadapengamal kitar semula. Pihakkerajaan bolehlah menjalankanpengauditan untuk memberikanpengiktirafan dan ganjaran atauinsentifkepada pihak pengeluardan pasar raya.

Kebudayaanmelalui

program

/.

VOluntouris.m.Di pantai, kita

dapat melihat .. banyak beg plastik,plastik pembungkus

__ .:' makanan dan botolminuman plastikserta penutupnya .di samping bahan-bahan lain. Sebelumbahan plastik inihanyut ke laut,dengan mengutipnya

kita dapatmenyelamatkan daripada

disalah ambiloleh penyu, ikanpaus dan lain-lain haiwan dilaut. Sumbangan kita dalammengawal plastik adalah sangatpenting dalam menyokongpermuliharaan hidupan liar dilautan.

Pertubuhanbukan kerajaan (NGO),sekolah atau universiti jugabolehlah mewujudkan pasukansukarelawan membersihkanpantai terutama pantai tumpuanpelancong. Aktiviti sepertiini pernah dilaksanakan olehKementerian Pelancongan dan