rasional muka hadapan - bakau.forestry.gov.my · 8.2 poster 9.0 outcome dari ... (tsunami), angin...
TRANSCRIPT
RasionalMuka Hadapan
Dirian Hutan Bakau Sebagai Zon Penampan Yang Stabil
Prakata
1.0 Tujuan
2.0 Pendahuluan
3.0 Objektif
4.0 Skop Program Tahun 2011
5.0 Laporan Pelaksanaan Program Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara Tahun 2011
5.1 Mesyuarat-Mesyuarat Berkenaan Program Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara Tahun 2011
5.2 Status Kemajuan Fizikal Pelaksanaan Program Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara Bagi Tahun 2011
5.3 Status Perbelanjaan Kewangan Bagi Tahun 2011
5.4 Status Kemajuan Fizikal Pelaksanaan Projek Dari 2005 Hingga 2011
5.5 Program Kesedaran Masyarakat
5.6 Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Bersama Masyarakat Tempatan Di Bawah Program International Year Of Forest 2011:Forest For People Bersempena Persidangan Perhutanan Malaysia Ke-16
6.0 Lawatan Pemantauan dan Penilaian
6.1 Lawatan Pemantauan Dan Penilaian Ke Kawasan Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara Bagi Rancangan Malaysia Ke Sembilan (RMKe-9:2005-2010)
6.2 Status Pemuliharaan Kawasan Hutan Pesisiran Pantai Negara
vi
1
2
3
4
5
6
13
18
19
21
25
27
28
33
Kandungan
ii
47
51
52
53
55
56
57
61
65
67
7.0 Isu Dan Masalah
8.0 Pengembangan Dan Pembelajaran
8.1 Risalah
8.2 Poster
9.0 Outcome Dari Pelaksanaan Program Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara
9.1 Sasaran Outcome
9.2 Outcome
10.0 Keratan Akhbar
11.0 Penutup
12.0 Lampiran
iii
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
8
9
11
13
14
17
18
19
20
22
25
25
28
33
34
48
Senarai Jadual
iv
Jadual 1: Mesyuarat JTP Bagi Tahun 2011
Jadual 2: Mesyuarat JTPP Bagi Tahun 2011
Jadual 3: Mesyuarat JKTB Bagi Tahun 2011
Jadual 4: Aktiviti Rawatan Dan Penyelenggaraan Di Kawasan-Kawasan Tanaman Bagi Lima (5) Buah Negeri MKRA/KPI Menteri NRE Tahun 2011
Jadual 5: Pelaksanaan Program Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara Bagi Tahun 2011
Jadual 6: Pencapaian Kumulatif Fizikal Bagi Program Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di PesisiranPantai Negara Dari 2005 Sehingga 2011
Jadual 7: Perbelanjaan Kewangan Bagi Tahun 2011
Jadual 8: Pencapaian Kumulatif Fizikal 2005 Hingga 2011
Jadual 9: Pencapaian Kumulatif (Mengikut Spesies) Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara Bagi Tahun
2005 - 2011
Jadual 10: Kempen-Kempen Kesedaran Pemuliharaan Pesisiran Pantai Yang Telah Dijalankan Sepanjang Tahun 2011.
Jadual 11: Anggaran Perbelanjaan Yang Diperuntukan Untuk Acara Penanaman Di Bawah Program International Year Of Forest 2011: Forest For People
Jadual 12: Jumlah Penyertaan Acara Penanaman Bagi Di Bawah Program International Year Of Forest 2011:Forest For People
Jadual 13: Jadual Lawatan Pemantauan Dan Penilaian Ke Kawasan Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara Bagi Rancangan Malaysia Ke-Sembilan (RMKe-9:2005-2010)
Jadual 14: Analisa Peratus Hidup Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara Mengikut Tahun
Jadual 15: Analisa Peratus Hidup Pokok Bakau Dan Spesies- Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara Mengikut Negeri
Jadual 16: Tahap Masalah Mengikut Skala
Senarai Rajah
19
56
Rajah 1: Pecahan Pencapaian Fizikal Kumulatif Mengikut Spesies (2005 -2011)
Rajah 2: Sasaran Outcome Program Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara
v
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
vi
Bismillahirrahmanirrahim.
Assalamualaikum w.b.t., Salam Sejahtera dan Salam 1Malaysia.
Alhamdulillah, syukur ke hadrat Allah S.W.T kerana dengan limpah kurnia dan izin-Nya, Laporan Tahunan 2011 Program Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara berjaya diterbitkan.
Menyedari akan kepentingan pemuliharaan dan pemeliharaan kawasan pesisiran pantai, Kerajaan Persekutuan dengan kerjasama Kerajaan-kerajaan Negeri masih meneruskan program ini di bawah Rancangan Malaysia Ke-Sepuluh (RMKe-10:2011-2015). Program ini merupakan program sambungan daripada Rancangan Malaysia Ke-Sembilan (RMKe-9:2005-2010) dan menerima peruntukan kewangan sebanyak RM1.1 juta di bawah Rolling Plan Pertama (RP1:2011-2012) di bawah RMKe-10. Daripada jumlah tersebut, sejumlah RM0.30 juta telah diluluskan bagi melaksanakan program ini bagi tahun 2011. Pelaksanaan program ini secara berterusan adalah amat penting kerana ianya dapat terus memperkukuhkan kestabilan zon penampan yang bertindak sebagai pelindung semulajadi pesisiran pantai negara daripada ancaman hakisan dan bencana alam serta dapat terus menjamin keselamatan penduduk pesisir pantai, kemudahan-kemudahan asas serta harta benda yang terdedah kepada risiko ombak besar (tsunami), angin kencang dan hakisan yang lebih serius. Program ini juga adalah membantu dan menyokong kepada aktiviti menanam pokok di bawah Kempen Menanam 26 Juta Pokok (2010-2014).
Sepanjang tahun 2011, beberapa komponen aktiviti telah berjaya dilaksanakan iaitu penanaman pokok bakau dan spesies-spesies yang sesuai, penyelenggaraan kawasan tanaman, pemantauan dan penilaian ke atas kehidupan pokok serta aktiviti kempen kesedaran masyarakat. Pada tahun 2011, seluas 85.28 hektar telah ditanam dengan sejumlah 198,203 pokok bakau dan
Prakata
vi
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
vii
spesies-spesies yang sesuai di pesisiran pantai negara. Manakala aktiviti-aktiviti penyelenggaraan kawasan tanaman telah dilaksanakan di lima (5) buah negeri yang terlibat dengan Bidang Keberhasilan Utama (MKRA)/Petunjuk Prestasi Utama (KPI) Menteri NRE iaitu Negeri Perlis, Kedah, Pulau Pinang, Perak dan Selangor. Selain itu, kempen kesedaran masyarakat merupakan satu aspek penting ke arah mencapai objektif program ini yang dirancang dan dilaksanakan secara konsisten setiap tahun dengan penglibatan aktif segenap lapisan masyarakat termasuk Badan-badan Bukan Kerajaan (NGO), pihak swasta, pelajar sekolah dan institusi pengajian tinggi di negara ini. Ianya merupakan usaha bagi memupuk semangat bersama dalam pemuliharaan dan pemeliharaan kawasan pesisiran pantai negara. Walaupun terdapat sedikit kekangan dari segi kewangan, namun sebanyak 18 kempen kesedaran telah berjaya dijalankan di seluruh negara dalam tahun 2011. Penglibatan golongan orang kelainan upaya (OKU) dari Persatuan Orang-Orang Cacat Penglihatan Islam Malaysia (PERTIS) dalam kempen menanam pokok di bawah program ‘International Year of Forest 2011’ bersempena dengan Persidangan Perhutanan Malaysia Ke-16 adalah amat memberangsangkan.
Selaku pengerusi JTPP, saya ingin merakamkan penghargaan dan ucapan terima kasih kepada semua pihak yang telah memberi kerjasama dan menyokong pelaksanaan program ini. Saya berharap kerjasama, komitmen dan sokongan padu khususnya daripada semua ahli JTPP akan dapat diteruskan di masa akan datang. Saya juga mengucapkan setinggi-tinggi penghargaan dan terima kasih kepada Kementerian Sumber Asli dan Alam Sekitar (NRE) di atas kerjasama, sokongan dan nasihat dalam menjayakan Program Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara.
Sekian, terima kasih.
YBHG. DATO’ PROF. DR. HJ. ABD. RAHMAN BIN HJ. ABD. RAHIM Ketua Pengarah Perhutanan Semenanjung Malaysia
vii
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
Penanaman Pokok Rhu Pantai Di Kg. Sg. Ular, Pahang
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
1
Laporan ini diterbitkan adalah untuk memaklumkan status kemajuan pelaksanaan Program Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara Tahun 2011. Laporan ini merangkumi perkara-perkara seperti berikut :-
1.0 Tujuan
Pencapaian fizikal dan kewangan bagi tahun 2011
Pencapaian kumulatif fizikal dan kewangan dari tahun 2005 hingga 2011
Aktiviti-aktiviti yang dijalankan sepanjang tahun 2011
1
LAPORAN TAHUNAN 2011
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
2
2.0 Pendahuluan
Program Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara merupakan program sambungan daripada Rancangan Malaysia Ke-Sembilan (RMKe-9:2005-2010) dan telah menerima peruntukan kewangan sebanyak RM1.1 juta di bawah Rolling Plan Pertama (RP1:2011-2012).
Selaras dengan pendekatan “Penglibatan Bersama Secara Berstruktur dan Bersepadu” (Structured and Integrated Participatory Approach) atau Kaedah S&I yang telah diperkenalkan, penyertaan secara bersepadu di antara Jabatan-jabatan dan agensi teknikal di peringkat Kerajaan Persekutuan, Kerajaan Negeri dan NGO yang diterajui oleh Kementerian Sumber Asli dan Alam Sekitar (NRE) perlu diteruskan. Mekanisma penyelarasan pelaksanaan program ini diwujudkan bagi melicinkan perancangan, pelaksanaan, pemantauan dan penilaian program untuk memastikan program ini dapat dilaksanakan dengan teratur dan menepati sasaran objektif yang dirancangkan.
Pada tahun 2011, pelbagai aktiviti telah dilaksanakan iaitu penanaman pokok bakau dan spesies-spesies yang sesuai, penyelenggaraan kawasan tanaman, pemantauan dan penilaian ke atas peratus kehidupan pokok serta aktiviti kempen kesedaran masyarakat. Sehubungan itu, Jabatan-Jabatan Perhutanan Negeri telah mengambil inisiatif bagi menjalankan aktiviti penanaman dengan menggunakan peruntukan kewangan negeri masing-masing berikutan peruntukan yang diterima oleh Kerajaan Persekutuan adalah terhad dalam pelaksanaan program ini. Sejumlah 198,203 pokok bakau dan spesies-spesies yang sesuai telah ditanam dikawasan seluas 85.28 hektar di pesisiran pantai negara.
Pada tahun ini, tumpuan utama adalah diberikan kepada aktiviti rawatan dan penyelenggaraan kawasan-kawasan tanaman di bawah Program Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara bagi lima (5) buah negeri yang terlibat dengan Bidang Keberhasilan Utama (MKRA)/Petunjuk Prestasi Utama (KPI) Menteri NRE iaitu Negeri Perlis, Kedah, Pulau Pinang, Perak dan Selangor. Aktiviti penyelenggaraan dan rawatan tersebut termasuklah aktiviti sulaman, membersih kawasan dan membersih baris tanaman.
Di samping itu, pemantauan dari segi perkembangan penanaman dan peratusan kehidupan pokok serta masalah tanaman telah juga dijalankan. Daripada pemerhatian dilapangan dan analisa peratus kehidupan ke atas 393 lokasi diseluruh negara, di dapati 194 lokasi mencapai kehidupan 80% ke atas. Kawasan-kawasan yang tidak mencapai peratus kehidupan 80% ini akan terus dipantau dan dilakukan rawatan yang bersesuaian bagi memastikan kejayaan peratus kehidupan melebihi 80% bagi setiap kawasan penanaman akan tercapai. Kejayaan ini seterusnya dapat menghasilkan salah satu outcome penting daripada program ini iaitu pembentukan zon penampan pesisiran pantai yang stabil.
Sebanyak 18 kempen kesedaran masyarakat telah dijalankan di pelbagai lokasi di seluruh Negara sepanjang tahun 2011. Penglibatan dan kerjasama yang diberikan oleh pelbagai lapisan masyarakat seperti Agensi-agensi Kerajaan, Badan-badan Bukan Kerajaan (NGO), pihak swasta, institusi penyelidikan, institusi pendidikan dan masyarakat tempatan dalam menjalankan Kempen Kesedaran Pemuliharaan Hutan Pesisiran Pantai Negara dilihat sebagai satu usaha yang baik dalam usaha pemuliharaan dan pemeliharaan kawasan pesisiran pantai.
2
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
3
Pelaksanaan Program Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara ini adalah bertujuan untuk mencapai objektif berikut;-
3.0 Objektif
Memulihara pesisiran pantai sebagai lindungan semulajadi bagi mengurangkan kemusnahan akibat kejadian alam dan hakisan tanah;
Mewujudkan zon penampan bagi menahan kekuatan ombak dan angin kencang serta mencegah pencemaran alam sekitar;
Memulihkan habitat pesisiran pantai yang menjadi koridor kepada kepelbagaian biologi serta memperkayakan sumber hasil pantai; dan
Meningkatkan kualiti alam sekitar dan nilai estetika sebagai daya tarikan pelancong.
3
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
4
4.0 Skop Program Tahun 2011
Pada tahun 2011, skop kerja yang telah dilaksanakan adalah seperti berikut : -
a) Mengenal pasti kawasan tanaman yang sesuai (i.e kawasan yang berisiko rendah/kurang bermasalah dan tiada konflik dari sudut perundangan);
b) Perolehan bahan tanaman yang mencukupi untuk tanaman secara konvensional dan menggunakan teknik inovatif bagi menjayakan program ini;
c) Kerja-kerja tanaman di kawasan yang telah dikenal pasti meliputi kerja-kerja seperti penyediaan sempadan, tapak tanaman, pemasangan papan tanda dan memasang pagar atau menyediakan struktur perlindungan ke atas anak pokok yang ditanam;
d) Kerja-kerja rawatan dan penyelenggaraan kawasan-kawasan penanaman yang telah ditanam sepanjang program ini dijalankan;
e) Mengadakan mesyuarat-mesyuarat Jawatankuasa Teknikal Mengenai Perancangan Dan Pelaksanaan Program Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara (JTPP) dan mesyuarat-mesyuarat Jawatankuasa Kerja Program Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara (JKTB);
f) Pemantauan dan penilaian pelaksanaan projek dari segi kejayaan kehidupan pokok secara berterusan di setiap lokasi;
g) Melaksanakan aktiviti pengukuhan program seperti bengkel, kempen kesedaran masyarakat, penerbitan buku laporan tahunan program dan aktiviti-aktiviti pengembangan; dan
h) Penglibatan Badan-badan Bukan Kerajaan (NGO) dalam pelaksanaan Program Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara.
4
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
5
5.0
Bakau Kurap Berembang Nipah Rhu Pantai
LAPORAN PELAKSANAAN PROGRAM PENANAMAN POKOK BAKAU DAN SPESIES-SPESIES YANG SESUAI DI PESISIRAN PANTAI NEGARA TAHUN 2011
6
Mesyuarat Pasukan Petugas Khas di Bilik Mesyuarat Mutiara, Aras 13, Wisma Sumber Asli, Putrajaya pada 20 Disember 2011
5.1.1 Mesyuarat Pasukan Petugas Khas Jawatankuasa Operasi Menanam Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara 2011
Mesyuarat Pasukan Petugas Khas Jawatankuasa Operasi Menanam Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara ini telah diadakan di Bilik Mesyuarat Mutiara, Aras 13, Wisma Sumber Asli, Putrajaya pada 20 Disember 2011 dan telah dipengerusikan oleh YBhg Dato’ Zoal Azha Bin Yusof, Ketua Setiausaha, Kementerian Sumber Asli dan Alam Sekitar (KSU, NRE) dan telah dihadiri oleh Ketua Pengarah Jabatan Perhutanan Semenanjung Malaysia (Pengerusi JTPP), Ketua Pengarah Institut Penyelidikan Perhutanan Malaysia (Pengerusi JTRD), Setiausaha Bahagian Pengurusan Biodiversiti dan Perhutanan, wakil-wakil Setiausaha Kerajaan Negeri, Pengarah-pengarah Perhutanan Negeri, wakil-wakil Jabatan/Agensi Teknikal dan Badan-badan Bukan Kerajaan (NGO). Mesyuarat ini diadakan bertujuan untuk membentangkan laporan terkini pencapaian kemajuan pelaksanaan penanaman sepanjang tahun 2011, laporan hasil penyelidikan, aktiviti-aktiviti kesedaran masyarakat serta isu dan masalah yang dihadapi dalam pelaksanaan program penanaman ini.
5.1 MESYUARAT-MESYUARAT BERKENAAN PROGRAM PENANAMAN POKOK BAKAU DAN SPESIES-SPESIES YANG SESUAI DI PESISIRAN PANTAI NEGARA TAHUN 2011
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
7
5.1.2 Ringkasan Perbincangan dan Keputusan Mesyuarat Pasukan Petugas Khas Jawatankuasa Operasi Menanam Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara 2011
Mesyuarat Pasukan Petugas Khas Jawatankuasa Operasi Menanam Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara 2011 telah bersetuju dengan beberapa perkara yang telah dibincangkan seperti berikut:
• Menerima laporan kemajuan penanaman yang dibentangkan oleh Pengerusi JTPP, laporan kemajuan penyelidikan dan pembangunan yang dibentangkan oleh Pengerusi JTRD dan laporan pemantauan dibentangkan oleh Pengerusi Jawatankuasa Teknikal Pemantauan;
• Mesyuarat mengambil maklum bahawa sepanjang RMKe-9, JPSM telah menerima peruntukan sebanyak RM39 juta di bawah Program Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara dan telah diagihkan untuk pelaksanaan oleh Jabatan-jabatan Perhutanan Negeri, FRIM dan NGO;
• Seluas 2,253.7 hektar kawasan telah ditanam dengan 5,985,068 pokok bakau dan spesies-spesies yang sesuai dan telah melebihi sasaran sebenar keluasan kawasan penanaman iaitu seluas 2,010 hektar;
• Menyarankan agar Jabatan Perhutanan Negeri sentiasa membuat perbincangan secara berterusan dengan Jabatan/Agensi-agensi teknikal di peringkat negeri dan daerah serta Pihak Berkuasa Tempatan (PBT) berhubung status kawasan tanah pesisiran pantai yang telah dicadangkan untuk ditanam selain berkonsultasi dengan masyarakat tempatan bagi mendapatkan maklum balas dan memupuk kerjasama yang erat;
• Memaklumkan bahawa Lawatan Penilaian Kesesuaian Tapak Cadangan Penanaman telah diadakan pada 24 hingga 27 November 2010 dan 27 hingga 29 Disember 2010 dan telah disertai oleh wakil daripada JTP, JTPP dan JTRD. Antara aspek yang dilihat dan dinilai ialah faktor tanah, faktor risiko hakisan serta parameter hidrodinamik pantai. Laporan lengkap dan hasil lawatan telah dibentangkan di Mesyuarat JTP pada 4 Ogos 2011;
• Bersetuju supaya rundingan sewajarnya perlu diadakan dari semasa ke semasa dengan kerajaan negeri supaya kawasan yang telah ditanam dapat dikekalkan secara semulajadi;
• Mengambil perhatian dan bersetuju bahawa semua kelemahan yang dikenalpasti sepanjang pelaksanaan program di bawah RMKe-9 akan dijadikan iktibar untuk pelaksanaan program ini di masa hadapan; dan
• Mengambil maklum penerbitan dua (2) buah buku iaitu Penilaian Tanah Dan Pemantauan Kawasan dan Pests of Planted Mangroves In Peninsular Malaysia untuk dijadikan rujukan.
8
Jadual 1: Mesyuarat JTP Bagi Tahun 2011
Bil Tarikh Mesyuarat JTP BIL. Tempat
1. 4 Ogos 2011 1/2011Bilik Mesyuarat Zamrud, Kementerian Sumber Asli Dan Alam Sekitar
2. 16 Disember 2011 2/2011Bilik Mesyuarat Zamrud, Kementerian Sumber Asli Dan Alam Sekitar
5.1.3 Mesyuarat Jawatankuasa Teknikal Pemantauan Operasi Menanam Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara (JTP) 2011
Mesyuarat Jawatankuasa Teknikal Pemantauan (JTP) bagi Tahun 2011 telah diadakan sebanyak dua (2) kali dan telah dipengerusikan oleh Setiausaha Bahagian Pengurusan Biodiversiti dan Perhutanan (SUB BPP). Mesyuarat JTP ini, antara lain berfungsi untuk membuat pemantauan dan melihat dengan lebih dekat faktor sebenar dan masalah yang dihadapi di lapangan dalam konteks pelaksanaan penanaman serta memastikan suatu tindakan yang sesuai untuk mengatasi permasalahan di lapangan dapat diselesaikan. Siri mesyuarat yang telah diadakan pada tahun 2011 adalah seperti di Jadual 1.
5.1.4 Ringkasan Perbincangan dan Keputusan JTP Bagi Tahun 2011
Berikut ialah antara hasil perbincangan dan keputusan yang telah dibuat dalam siri Mesyuarat
JTP 2011:
• Mengambil maklum bahawa dua (2) lawatan tapak oleh JTRD bagi mengenal pasti dan menilai kesesuaian tapak cadangan penanaman oleh JTPP telah diadakan pada 24 hingga 30 November 2010 dan 27 hingga 29 Disember 2010. Laporan lawatan tersebut telah dikemukakan kepada Jawatankuasa Teknikal Pemantauan;
• Sebanyak RM300,000 telah diperuntukkan untuk program ini di bawah Rolling Plan Pertama (RP1:2011-2012) di bawah Rancangan Malaysia Ke-Sepuluh (RMKe-10). Selain itu, tambahan RM200,00.00 juga telah diperuntukkan untuk pelaksanaan R&D program ini di bawah kajian biodiversiti;
• Seminar Kebangsaan Projek-Projek Penyelidikan dan Pembangunan bagi Hutan Pesisiran Pantai di Malaysia bertajuk Halatuju R&D dan pelaksanaannya telah diadakan pada 7 hingga 8 Jun 2011. Seminar ini telah dirasmikan oleh Timbalan Ketua Setiausaha (Sumber Asli) dan disertai oleh 153 peserta dari seluruh negara;
• Susulan daripada makmal yang diadakan pada 24 September 2010, wakil daripada Jabatan Perhutanan Sabah dan Jabatan Hutan Sarawak telah dipersetujui untuk dimasukkan dalam keahlian JTP;
• Mencadangkan supaya Integrated Shoreline Management Plan (ISMP) digunapakai bagi tujuan penanaman di negeri yang termasuk dalam Key Performance Indicator (KPI) YB Menteri; dan
• Pemantauan secara berterusan di kawasan-kawasan yang telah ditanam di bawah program ini perlu diteruskan bagi memastikan pertumbuhan pokok-pokok yang ditanam dalam keadaan yang baik.
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
9
Lawatan Tapak Sempena Mesyuarat Jawatankuasa Teknikal Mengenai Perancangan Dan Pelaksanaan Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies
Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara
5.1.5 Mesyuarat Jawatankuasa Teknikal Mengenai Perancangan dan Pelaksanaan Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara (JTPP) 2011
Satu mesyuarat JTPP telah diadakan pada tahun 2011 dan telah dipengerusikan oleh Ketua Pengarah Perhutanan Semenanjung Malaysia (KPPSM). Mesyuarat ini diadakan bertujuan untuk menyelaras pelaksanaan dan mengetahui pencapaian penanaman pokok bakau dan spesies-spesies yang sesuai serta keperluan input-input sokongan bagi menjayakan program tersebut. Antara perkara utama yang dibincangkan semasa mesyuarat tersebut adalah taklimat dan perbincangan mengenai kemajuan projek penanaman pokok bakau dan spesies-spesies yang sesuai yang telah dicapai sepanjang tahun 2011. Mesyuarat ini telah dihadiri oleh pegawai-pegawai dari agensi-agensi teknikal Kerajaan Persekutuan, Jabatan/Agensi pelaksana peringkat negeri dan Badan-badan Bukan Kerajaan (NGO) tempatan. Siri mesyuarat yang telah diadakan pada tahun 2011 adalah seperti di Jadual 2.
Jadual 2: Mesyuarat JTPP Bagi Tahun 2011
Bil. Tarikh Mesyuarat JTPP Tempat
1. 13 September 2011 Bil. 1/2011Bilik Mesyuarat,
Kondominium Peranginan TNB, Port Dickson, Negeri Sembilan
Mesyuarat JTPP di Bilik Mesyuarat, Kondominium Peranginan TNB, Port Dickson, Negeri Sembilan pada 13 September 2011
10
5.1.6 Ringkasan Perbincangan dan Keputusan JTPP Bagi Tahun 2011
Dalam siri mesyuarat JTPP 2011 yang lalu, mesyuarat telah memutuskan beberapa perkara yang perlu dilaksanakan iaitu:
• Membincang dan melaksanakan perkara-perkara yang diputuskan oleh Mesyuarat Pasukan Petugas Khas Jawatankuasa Operasi Menanam Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara;
• Mengambil maklum tentang pencapaian kemajuan tahun 2010 iaitu seluas 428.86 hektar kawasan telah berjaya ditanam di negeri-negeri di Semenanjung Malaysia termasuk Sabah dan Sarawak dengan peruntukan berjumlah RM 7,687,810.00;
• Menerima peruntukan yang telah diluluskan berjumlah RM 300,000.00 dibawah Rolling Plan Pertama (RP1:2011-2012) untuk melaksanakan aktiviti-aktiviti penyelenggaraan tanaman secara inovatif (R&D) serta pengurusan dan pemantauan projek. Sehingga 31 Disember 2011, sebanyak RM 299,215.85 iaitu 99.74% daripada jumlah peruntukan telah dibelanjakan;
• Memaklumkan analisis peratus kehidupan ke atas 393 lokasi tanaman di seluruh Negara, mendapati: 194 lokasi mencapai kehidupan 80% ke atas, 75 lokasi mencapai di antara 51%-79%, 97 lokasi mencatat 50% ke bawah dan terdapat 25 lokasi dikategorikan gagal (0%) manakala 2 lokasi lagi telah bertukar status hak milik tanah;
• Kebanyakan JPN telah mengambil inisiatif bagi meneruskan pelaksanaan Program Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara dengan menjalankan aktiviti penanaman mengikut cadangan penanaman tahun 2011 yang telah dikemukakan oleh negeri masing-masing dengan menggunakan peruntukan dari Kerajaan Negeri masing-masing;
• Mesyuarat dimaklumkan bahawa kerja-kerja rawatan dan penyelenggaraan pada tahun 2011 telah dijalankan bagi lima (5) buah negeri MKRA/KPI YB Menteri NRE iaitu Perlis, Kedah, Pulau Pinang, Perak dan Selangor dengan menggunakan peruntukan sebanyak RM 125,000.00 di bawah Rolling Plan Pertama (RP1);
• Pemantauan dan penilaian yang berterusan ke atas kawasan-kawasan penanaman di lima (5) buah negeri yang terlibat dalam MKRA/KPI YB Menteri NRE akan sentiasa dijalankan; dan
• Membuat penilaian ke atas pencapaian pelaksanaan Program Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara sepanjang tahun 2011.
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
11
5.1.7 Mesyuarat Jawatankuasa Kerja Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara (JKTB) 2011
Mesyuarat ini telah dipengerusikan oleh Timbalan Ketua Pengarah Perhutanan Semenan-jung Malaysia (Dasar dan Perancangan) di mana mesyuarat ini diadakan bertujuan untuk menilai dan mengesahkan kawasan-kawasan yang sesuai sebagai lokasi penanaman di negeri-negeri, mengumpul maklumat mengenai kemajuan aktiviti penanaman yang dijalank-an di setiap negeri, mengenal pasti masalah yang dihadapi dari semasa ke semasa dan menjalankan pemantauan ke atas penanaman dan penyelenggaraan kawasan tanaman. Mesyuarat JKTB juga adalah bertanggungjawab untuk mengambil tindakan susulan ke atas keputusan-keputusan serta ketetapan yang dibuat oleh mesyuarat JTPP. Mesyuarat ini telah diadakan sebanyak dua (2) kali dalam tahun 2011 dan siri mesyuarat yang telah diadakan pada tahun 2011 adalah seperti di Jadual 3.
Jadual 3: Mesyuarat JKTB Bagi Tahun 2011
Bil Tarikh Mesyuarat JKTB Tempat
1. 18 Ogos 2011 Bil. 1/2011Bilik Mesyuarat Chengal, Taman
Eko Rimba Kuala Lumpur
2. 23 November 2011 Bil. 2/2011Bilik Langkawi,
Holiday Villa Hotel & Suites, Alor Setar, Kedah
Mesyuarat JKTB Sepanjang Tahun 2011
Lawatan Tapak Sempena Mesyuarat Jawatankuasa Kerja Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang
Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara
12
5.1.8 Ringkasan Perbincangan dan Keputusan JKTB Bagi Tahun 2011
Dalam siri mesyuarat JKTB 2011 yang lalu, mesyuarat telah membincang dan melaksanakan
aktiviti-aktiviti utama berikut:
• Mesyuarat juga mengambil maklum bahawa beberapa JPN telah mengambil inisiatif melaksanakan aktivti penanaman mengikut cadangan penanaman tahun 2011 yang telah dikemukakan oleh negeri masing-masing dengan menggunakan peruntukan dari Kerajaan Negeri masing-masing;
• Mesyuarat dimaklumkan bahawa pihak JTRD akan memberikan fokus kepada kajian dan data-data berkaitan batimetri bagi komponen R&D yang akan datang memandangkan data-data tersebut masih tidak mencukupi dan pihak FRIM telah menyalurkan RM150,000.00 kepada pihak NAHRIM untuk mendapatkan data-data batimetri tersebut;
• Kebanyakan JPN telah mengambil inisiatif mengadakan Kempen Kesedaran Pemuliharaan Hutan Pesisiran Pantai Negara dengan menggunakan peruntukan dari negeri masing-masing. Kempen yang telah dijalankan berjaya melibatkan penyertaan pihak swasta, NGO dan masyarakat tempatan;
• Mesyuarat bersetuju supaya Buku Panduan Menanam Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara dikemaskini supaya sesuai dengan keadaan semasa di lapangan serta turut memuatkan perkara berkaitan tapak semaian dan pemilihan lokasi supaya ianya dapat memberikan panduan yang lebih jelas; dan
• Mesyuarat dimaklumkan tentang peruntukan tambahan dari NRE sebanyak RM20,000.00 di bawah Program International Year Of Forest 2011:Forest For People. Peruntukan tambahan ini disalurkan kepada JPN Negeri Sembilan dan telah digunakan bagi tujuan Kempen Kesedaran Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Bersama Masyarakat Tempatan Di Pulau Burung, Pantai Cahaya Negeri, Port Dickson, Negeri Sembilan pada 7 Disember 2011 bersempena Persidangan Perhutanan Malaysia Ke-16.
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
13
5.2.1 Aktiviti Rawatan Dan Penyelenggaraan Di Kawasan-Kawasan Tanaman Bagi Lima
(5) Buah Negeri MKRA/KPI Menteri NRE Tahun 2011
Pada tahun 2011, tiada sebarang aktiviti penanaman kawasan baru dilaksanakan menggunakan peruntukan Kerajaan Persekutuan memandangkan peruntukan yang diterima adalah terhad. Bahan tanaman (bakau) bagi Negeri Pulau Pinang adalah daripada peruntukan persekutuan. Sepanjang tahun 2011, aktiviti ditumpukan kepada rawatan dan penyelenggaraan di kawasan-kawasan tanaman Program Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara di lima buah negeri yang terlibat dengan Bidang Keberhasilan Utama (MKRA)/Petunjuk Prestasi Utama (KPI) Menteri NRE iaitu Perlis, Kedah, Pulau Pinang, Perak dan Selangor (Jadual 4).
Jadual 4: Aktiviti Rawatan Dan Penyelenggaraan Di Kawasan-Kawasan Tanaman Bagi Lima (5) Buah Negeri MKRA/KPI Menteri NRE Tahun 2011
Bil. Negeri Lokasi Jenis Aktiviti SpesiesLuas
(Ha)Bil.
Pokok
1. KedahSg Meriam Rawatan sulaman Nyireh batu 1.20 2,300
Kuala Sala Rawatan sulaman Bakau kurap 4.80 9,000
2. Perak Teluk KertangMembersih kawasan
- 10.00 -
3. Perlis Kuala Sanglang Rawatan sulamanB. kurap/B. minyak
2.10 4,000
4.Pulau Pinang
Pantai Aceh, Balik Pulau
Tanaman
B. kurap/B. minyak
1.00 5,102
Membersih baris tanaman &
sulaman2.10 978
5. Selangor
Pulau Klang Rawatan sulamanB. kurap/B. minyak
3.20 6,000
H.S. JugraMembersih kawasan & sulaman
Nyireh batu 0.50 1,000
Jumlah 24.90 28,380
5.2 STATUS KEMAJUAN FIZIKAL PELAKSANAAN PROGRAM PENANAMAN POKOK BAKAU DAN SPESIES-SPESIES YANG SESUAI DI PESISIRAN PANTAI NEGARA BAGI TAHUN 2011
14
5.2.2 Laporan Oleh Jabatan Perhutanan Negeri
Jabatan-Jabatan Perhutanan Negeri telah melaksanakan Program Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara dengan menjalankan aktiviti penanaman dan aktiviti penyelenggaraan/rawatan kawasan di negeri masing-masing.
Jadual 5 : Pelaksanaan Program Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara Bagi Tahun 2011
Negeri Spesies AktivitiLuas (ha) Bil. Pokok
Tanaman Sulaman Tanaman Sulaman
JOHOR
Bakau Tanaman 14.00 - 43,400 -
Rhu pantaiTanaman & Sulaman
3.00 4.00 1,875 2,200
KEDAH
Bakau Sulaman - 29.50 - 13,300
Rhu pantai Sulaman - 0.40 - 130
Nyireh Sulaman - 2.00 - 1,800
KELANTAN Rhu pantai Tanaman 1.00 - 625 -
MELAKA - - - - - -
N.SEMBILAN - - - - - -
PAHANG Rhu pantaiTanaman & Sulaman
2.00 17.50 1,250 2,251
PERAK Bakau Tanaman 50.00 - 125,000 -
PERLIS Bakau Tanaman 3.00 - 11,111 -
PULAU PINANG
BakauTanaman & Sulaman
1.00 2.10 5,102 978
Rhu pantai Tanaman 1.50 - 400 -
Nipah Tanaman 1.00 - 1,200 -
SELANGOR
Bakau Tanaman 4.00 6.00 6,450 5,000
Berembang Tanaman 2.00 - 700 -
Api-api Tanaman 2.00 - 600 -
TERENGGANU - - 0.78 - 490 -
SABAH - - - - - -
SARAWAK - - - - - -
JUMLAH 85.28 61.50 198,203 25,659
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
15
5.2.3 Gambar Aktiviti Penanaman Dan Rawatan Oleh Jabatan Perhutanan Negeri
NEGERI KEDAH
Lokasi: Kuala SalaAktiviti: SulamanKeadaan Tanah: BerlumpurSpesies: Bakau kurap
Lokasi: Blok C, Hutan Simpan BenutAktiviti: TanamanKeadaan Tanah: BerlumpurSpesies: Bakau kurap
NEGERI JOHOR
16
Lokasi: Kg. Bt. Lapan, Mukim Lekir, Daerah Kinta/ ManjungAktiviti: TanamanKeadaan Tanah: BerlumpurSpesies: Bakau kurap
NEGERI PERAK
Lokasi: Pantai Acheh, Balik PulauAktiviti: TanamanKeadaan Tanah: BerlumpurSpesies: Bakau minyak & Bakau kurap
NEGERIPULAU PINANG
Lokasi: Pantai Kemasin, BachokAktiviti: TanamanKeadaan Tanah: BerpasirSpesies: Rhu pantai
NEGERIKELANTAN
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
17
Lokasi: Pantai Acheh, Balik PulauAktiviti: TanamanKeadaan Tanah: BerlumpurSpesies: Bakau minyak & Bakau kurap
Jad
ual
6 :
Pen
capa
ian
Kum
ulat
if F
izik
al B
agi P
rogr
am P
enan
aman
Pok
ok B
akau
Dan
Spe
sies
-Spe
sies
Yan
g S
esua
i Di P
esis
iran
Pan
tai N
egar
a da
ri ta
hun
2005
seh
ingg
a 2
011.
5.2.
4 R
UM
US
AN
PE
NC
AP
AIA
N K
UM
UL
AT
IF F
IZIK
AL
BA
GI
PR
OG
RA
M P
EN
AN
AM
AN
PO
KO
K B
AK
AU
DA
N S
PE
SIE
S-S
PE
SIE
S Y
AN
G
SE
SU
AI D
I PE
SIS
IRA
N P
AN
TAI N
EG
AR
A D
AR
I tah
un
200
5 S
EH
ING
GA
201
1
Sep
anja
ng t
empo
h pe
laks
anaa
n pr
ogra
m in
i, ju
mla
h ke
selu
ruha
n ka
was
an y
ang
terli
bat
deng
an a
ktiv
iti p
enan
aman
kaw
asan
bar
u di
sel
uruh
M
alay
sia
iala
h se
luas
2,3
42.9
5 he
ktar
den
gan
jum
lah
poko
k ya
ng d
itana
m a
dala
h se
bany
ak 6
,060
,366
pok
ok. A
ktiv
iti p
enan
aman
ini t
elah
gia
t di
laks
anak
an o
leh
setia
p Ja
bata
n P
erhu
tana
n ia
itu J
abat
an-J
abat
an P
erhu
tana
n N
eger
i di S
emen
anju
ng M
alay
sia,
JP
Sab
ah d
an J
H S
araw
ak.
Jadu
al 6
men
unju
kkan
rin
gkas
an p
enca
paia
n ku
mul
atif
fizik
al b
agi P
rogr
am P
enan
aman
Pok
ok B
akau
Dan
Spe
sies
-Spe
sies
Yan
g S
esua
i Di
Pes
isira
n P
anta
i Neg
ara
bagi
tahu
n 20
05 h
ingg
a ta
hun
2011
.
Neg
eri
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
Ku
mu
lati
f 20
05-2
011
Lu
as
(Ha)
Bil.
P
oko
kL
uas
(H
a)B
il.
Po
kok
Lu
as
(Ha)
Bil.
P
oko
k L
uas
(H
a)B
il.
Po
kok
Lu
as
(Ha)
Bil.
P
oko
k L
uas
(H
a)B
il.
Po
kok
Lu
as
(ha)
Bil.
P
oko
k L
uas
(H
a)B
il.
P
oko
k
Joho
r64
.00
189,
150
12.0
037
,094
31.0
080
,800
42.8
013
1,25
018
.00
11,2
5013
.20
23,1
0017
.00
45,2
7519
8.00
517,
919
Ked
ah3.
0018
,000
11.0
053
,000
41.0
022
0,00
090
.00
530,
862
77.9
046
5,20
042
.90
222,
201
0.00
026
5.80
1,50
9,26
3
Kel
anta
n11
.30
14,3
0010
.49
33,8
3314
.40
50,2
8322
.06
62,2
2123
.00
45,6
648.
007,
430
1.00
625
90.2
521
4,35
6
Mel
aka
0.00
00.
000
0.00
08.
5010
,500
2.00
1,00
02.
505,
750
0.00
013
.00
17,2
50
N. S
embi
lan
0.00
00.
000
6.50
30,1
5134
.50
58,3
6515
.30
67,1
2714
.15
61,0
000.
000
70.4
521
6,64
3
Pah
ang
4.00
1,60
011
.30
7,62
730
.60
15,8
8825
.55
14,1
0916
.60
10,3
7317
.55
10,4
062.
001,
250
107.
6061
,253
Per
ak31
.00
167,
100
16.0
090
,000
18.0
072
,800
69.0
014
7,30
065
.00
238,
671
55.0
025
5,07
550
.00
125,
000
304.
001,
095,
946
Per
lis2.
0010
,000
2.30
12,1
045.
0018
,200
8.79
44,3
364.
669,
649
4.55
3,60
03.
0011
,111
30.3
010
9,00
0
Pul
au P
inan
g9.
2025
,000
10.0
053
,388
4.50
18,4
5010
.50
38,6
7014
.30
32,9
1614
.20
40,2
993.
506,
702
66.2
021
5,42
5
Sel
ango
r40
.00
48,0
0010
.00
60,0
0012
.50
37,0
0025
.00
81,0
0033
.00
101,
588
37.5
090
,900
8.00
7,75
016
6.00
426,
238
Tere
ngga
nu4.
803,
452
5.36
3,05
914
.40
9,21
618
.35
11,7
0413
.08
8,17
612
.71
14,0
560.
7849
069
.48
50,1
53
Sab
ah0.
000
15.0
016
6,66
518
6.00
420,
465
200.
8422
3,16
515
7.43
189,
087
115.
9011
7,79
30.
000
675.
171,
117,
175
Sar
awak
0.00
010
.00
22,2
2035
.00
77,7
7064
.40
153,
638
86.6
017
6,73
290
.70
79,3
850.
000
286.
7050
9,74
5
JUM
LAH
16
9.30
476,
602
113.
4553
8,99
039
8.90
1,05
1,02
362
0.29
1,50
7,12
052
6.87
1,35
7,43
342
8.86
930,
995
85.2
819
8,20
32,
342.
956,
060,
366
18
5.3 STATUS PERBELANJAAN KEWANGAN BAGI TAHUN 2011
Pada keseluruhannya, sejumlah RM299,215.85 telah dibelanjakan dalam tahun 2011 atau 99.74 % dengan menggunakan peruntukan kewangan berjumlah RM300,000.00 dan peruntukan itu telah diagihkan kepada beberapa aktiviti seperti dalam Jadual 7.
Jadual 7 : Perbelanjaan Kewangan Bagi Tahun 2011
AKTIVITI PERUNTUKAN (RM) PERBELANJAAN (RM)
Penyelenggaraan Kawasan Tanaman 124,850.00 124,850.00
Pengurusan Dan Pemantauan Projek 30,777.35 30,137.10
Penerbitan Laporan Tahunan (RMKe-9: 2006-2010) 30,100.00 30,100.00
Penerbitan Prosiding Seminar Kebangsaan 2010 31,500.00 31,500.00
Mesyuarat/ Latihan/ Kursus/ Bengkel/ Seminar/ Rundingan (Dalam & Luar Negeri)
17,863.40 17,863.40
Emolumen Pegawai Sambilan 64,909.25 64,765.35
JUMLAH 300,000.00 299,215.85
Rhu pantai (Casuarina equisetifolia)
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
19
5.4 STATUS KEMAJUAN FIZIKAL PELAKSANAAN PROJEK DARI 2005 HINGGA 2011
Dari tahun 2005 sehingga 2011, Program Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara telah menunjukkan kejayaan yang berterusan dengan pencapaian keluasan penanaman seluas 2,342.95 hektar dan jumlah pokok sebanyak 6,060,366 pokok. Jadual 8 menunjukkan pencapaian kumulatif fizikal 2005 hingga 2011 mengikut spesies.
Jadual 8: Pencapaian Kumulatif Fizikal Tahun 2005 hingga 2011
Negeri /
AgensiLuas (ha)
Bilangan Pokok Mengikut Spesies
Bakau Rhu pantai Spesies lain Jumlah
Johor 198.00 487,494 14,125 16,300 517,919
Kedah 265.80 1,500,663 400 8,200 1,509,263
Kelantan 90.25 176,437 37,919 0 214,356
Melaka 13.00 14,500 1,000 1,750 17,250
N. Sembilan 70.45 212,778 0 3,865 216,643
Pahang 107.60 0 60,183 1,070 61,253
Perak 304.00 1,010,146 14,550 71,250 1,095,946
Perlis 30.30 102,035 2,197 4,768 109,000
P. Pinang 66.20 208,263 5,962 1,200 215,425
Selangor 166.00 395,438 0 30,800 426,238
Terengganu 69.48 6,050 44,103 0 50,153
Jumlah 1,381.08 4,113,804 180,439 139,203 4,433,446
Sabah 675.17 1,113,482 3,093 600 1,117,175
Sarawak 286.70 487,453 15,542 6,750 509,745
Jumlah Besar 2,342.95 5,714,739 199,074 146,553 6,060,366
Sebanyak 6,060,366 pokok telah berjaya ditanam sepanjang tahun 2005 hingga 2011. Dari segi peratusan tanaman, 94.3% daripada tanaman adalah dari spesies pokok bakau (5,714,744 pokok), 3.3% adalah terdiri daripada pokok rhu (199,074 pokok) manakala 2.4% lagi merupakan spesies-spesies lain (146,553 pokok).
Rajah 1: Pecahan Pencapaian Fizikal Kumulatif Mengikut Spesies (2005-2011)
Bakau,5,714,744 (94.3%)
Spesies lain,146,553 (2.4%)
Rhu pantai,199,074 (3.3%)
Bakau
Rhu pantai
Spesies lain
20
Jadual 9: Pencapaian Kumulatif (Mengikut Spesies) Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara Bagi Tahun 2005 - 2011
Spesies2005 2006 2007 2008
Luas (ha)
Bil.pokok
Luas (ha)
Bil.pokok
Luas (ha)
Bil.pokok
Luas (ha)
Bil.pokok
Bakau 153.20 468,100 91.49 525,354 339.70 1,000,120 519.91 1,384,507
Rhu pantai
15.10 8,352 21.96 13,636 51.65 34,933 70.98 48,032
Spesies lain
1.00 150 0.00 0 7.55 15,970 29.40 74,581
Jumlah 169.30 476,602 113.45 538,990 398.90 1,051,023 620.29 1,507,120
Spesies 2009 2010 2011Kumulatif2005-2011
Luas (ha)
Bil.pokok
Luas (ha)
Bil.pokok
Luas (ha)
Bil.pokok
Luas (ha)Bil.
pokok
Bakau 402.63 1,276,374 337.40 869,221 72.00 191,063 1,916.33 5,714,739
Rhu pantai 80.66 48,657 72.72 40,824 8.28 4,640 321.35 199,074
Spesies lain 43.58 32,402 18.74 20,950 5.00 2,500 105.27 146,553
Jumlah 526.87 1,357,433 428.86 930,995 85.28 198,203 2,342.95 6,060,366
Nota :
1) Penanaman semasa Kempen Kesedaran 13,807 pokok
2) NGO dan Masyarakat Tempatan 149,264 pokok
3) Penanaman Kumulatif oleh JPSM,JP Sabah & JH Sarawak 6,060,366 pokok
Jumlah Keseluruhan Penanaman 6,223,437 pokok
*Nota: Spesies lain terdiri daripada: Rhu pantai, Nyireh, Nipah, Gelam, Kelat jambu laut, Bintangor laut, Tembusu
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
21
5.5 PROGRAM KESEDARAN MASYARAKAT
5.5.1 Kempen Kesedaran Pemuliharaan Hutan Pesisiran Pantai
Kempen Kesedaran Pemuliharaan Hutan Pesisiran Pantai merupakan suatu pendekatan
yang telah dilaksanakan di bawah Program Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-
Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara bagi meningkatkan lagi keprihatinan
masyarakat dalam usaha memulihara dan memelihara kawasan hutan pesisiran pantai
negara.
Bagi tahun 2011 ini, Jabatan Perhutanan Negeri telah mengambil inisiatif bagi meneruskan
pelaksanaan Program Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai
Di Pesisiran Pantai Negara dengan menggunakan peruntukan dari Kerajaan negeri
masing-masing serta mendapat sokongan dan kerjasama yang memberangsangkan
daripada pelbagai lapisan masyarakat seperti Agensi-agensi Kerajaan, Badan-badan
Bukan Kerajaan (NGO), pihak swasta, institusi penyelidikan, institusi pendidikan dan
penduduk tempatan.
5.5.2 Objektif Kempen Kesedaran
• Meningkatkan kesedaran mengenai kepentingan ekosistem hutan pesisiran pantai dan menyemai rasa cinta terhadap alam semulajadi;
• Menggalakkan penglibatan aktif pelbagai lapisan masyarakat khususnya pelajar sekolah dalam aktiviti-aktiviti penanaman pokok; dan
• Memberi pendedahan secara hands on kepada masyarakat awam berhubung dengan aspek-aspek pembelajaran terutama berkenaan dengan pemuliharaan hutan pesisiran pantai.
22
Jadual 10: Kempen-Kempen Kesedaran Pemuliharaan Pesisiran Pantai Yang Telah Dijalankan Sepanjang Tahun 2011.
Negeri Tarikh Program Tempat Tanaman Penglibatan
Johor
4 Jun 2011 Tanjung Ketapang, Muar JPN Johor & PDRM Muar
16 September 2011 Tanjung Agas, Muar JPN Johor & Kolej UniversitiTun Hussein Onn
22 Oktober 2011 HS Sg. Pulai, Johor BahruJPN Johor & Lembaga PelabuhanTanjung Pelepas (PTP)
Kedah
23 April 2011 Sg. Limau, YanJPN Kedah & Sekolah KebangsaanPokok Sena, Kepala Batas, Pulau Pinang
24 September 2011 Kg. Huma, Tanjung Dawai
JPN Kedah, Sahabat Alam Malaysia,Sekolah Maktab Rendah Sains MaraPDRM, Kulim & Sekolah MenengahKebangsaan Che Tom, Sungai Petani
10 November 2011 Sg. Limau, Yan JPN Kedah & Sekolah
15 November 2011 Sg. Limau, Yan
JPN Kedah & Fakulti Pendidikan DanBahasa Moden, Universiti UtaraMalaysia, Sintok
NegeriSembilan
12 Jun 2011 Pulau BurungProgram Penanaman bersama MPPD,SIME Darby & JPNS
24 November 2011 Kg. BalakJPN Negeri Sembilan, UPM, JPNS &EXXON MOBIL
1 Disember 2011 Kg. BalakJPN Negeri Sembilan, MPPD, EXXONMobil & Lanskap Negara
3 Disember 2011 Pulau BurungJPN Negeri Sembilan, MPPD & FUJI XEROX
7 Disember 2011 Pulau BurungProgram Penanaman SempenaInternational Year of Forest
PulauPinang
23 Oktober 2011 Hujung Batu, Teluk Bahang JPN Pulau Pinang, Pelajar Sekolah &Orang Awam
Perak
12 Mac 2011Pusat Eko-Pelajaran HutanPaya Laut Matang, KualaSepetang
JPN Perak & Universiti MalaysiaTerengganu (UMT)
5 Jun 2011Pusat Eko-Pelajaran HutanPaya Laut Matang, KualaSepetang
DYAM Raja Puan Muda Perak BersamaPandu Puteri Perak & JPN Perak
Sarawak 1 November 2011 KuchingJH Sarawak & Maktab Rendah SainsMara, Kuching
Selangor16 Jun 2011
16 Julai 2011
Pulau Klang
Pulau Klang
JH Sarawak & Sekolah
JPN Selangor & Bank Islam
5.5.3 Kempen Kesedaran Pemuliharaan Hutan Pesisiran Pantai 2011
Sebanyak 18 Kempen Kesedaran Pemuliharaan Hutan Pesisiran Pantai telah
dijalankan sepanjang tahun 2011. Kempen ini telah melibatkan kerjasama antara
Jabatan Perhutanan Negeri bersama-sama agensi swasta, pelajar institusi pengajian
tinggi, pelajar sekolah dan masyarakat tempatan. Jadual 10 menunjukkan kempen-
kempen kesedaran pemuliharaan pesisiran pantai yang telah dijalankan sepanjang
tahun 2011.
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
23
JOHOR
Lokasi : H. S. Sungai Pulai, JohorTarikh : 22 Oktober 2011
PERAK
Lokasi : Pusat Eko-Pelajaran Hutan Paya Laut Matang, PerakTarikh : 12 Mac 2011
KEDAH
Lokasi : Yan, KedahTarikh : 10 November 2011
5.5.4 Program Kempen Kesedaran Pemuliharaan Hutan Pesisiran Pantai Negara Bagi Beberapa Buah Negeri
24
PULAU PINANG
Lokasi : Teluk Bahang, Pulau PinangTarikh : 23 Oktober 2011
SARAWAK
Lokasi : Kuching, Sarawak Tarikh : 1 November 2011
PULAU PINANG
Lokasi : H.S. Pulau Klang (Tambahan), SelangorTarikh : 16 Julai 2011
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
25
5.6 PENANAMAN POKOK BAKAU DAN SPESIES-SPESIES YANG SESUAI DI PESISIRAN PANTAI BERSAMA MASYARAKAT TEMPATAN DI BAWAH PROGRAM INTERNATIONAL YEAR OF FOREST 2011 : FOREST FOR PEOPLE BERSEMPENA PERSIDANGAN PERHUTANAN MALAYSIA KE-16
Satu acara Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai
bersama masyarakat tempatan telah diadakan di bawah program International Year of Forest
2011:Forest For People bersempena dengan sambutan Persidangan Perhutanan Malaysia Ke-16
pada 7 Disember 2011 bertempat di Pulau Burung, Pantai Cahaya Negeri, Port Dickson, Negeri
Sembilan. Acara ini telah dirasmikan oleh YBhg. Dato’ Prof. Dr. Hj. Abd. Rahman bin Hj. Abd. Rahim,
Ketua Pengarah Perhutanan Semenanjung Malaysia. Sebanyak 250 pokok telah ditanam pada
acara tersebut dengan menggunakan peruntukan kewangan sebanyak RM20,000.00 yang telah
memberikan oleh Kementerian Sumber Asli dan Alam Sekitar, NRE di bawah program International
Year of Forest 2011:Forest For People. Jadual 11 menunjukkan anggaran perbelanjaan yang
diperuntukan untuk acara penanaman di bawah Program International Year of Forest 2011:Forest
For People dan Jadual 12 menunjukkan jumlah penyertaan acara penanaman bagi program
tersebut.
Jadual 11: Anggaran Perbelanjaan Yang Diperuntukan Untuk Acara Penanaman Di Bawah Program International Year Of Forest 2011: Forest For People
Jadual 12: Jumlah Penyertaan Acara Penanaman Bagi Di Bawah Program International Year Of Forest 2011:Forest For People
BIL AKTIVITI ANGGARAN BELANJA (RM)
1 Pembelian anak pokok / bahan tanaman dan kelengkapan peralatan 8,000
2 Persiapan tapak 4,000
3
Persiapan Pelancaran
- Acara perasmian
- Jamuan makan
5,000
4Pengangkutan sewa
- Sewa bas2,000
5 Lain-lain 1,000
JUMLAH 20,000
PESERTA OKU
PESERTA PERSIDANGAN
PEMERHATIBIL. PEGAWAI &
KAKITANGAN JABATANJUMLAH BIL. YANG HADIR
40 61 18 31 150
26
UpacaraPerasmian
Penanaman Pokok
Bakau Bersama
Golongan Orang
Kelainan Upaya
(OKU) Dari
Persatuan
Orang-Orang Cacat
Penglihatan Islam
Malaysia (PERTIS)
26
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
27Kg. Bt. 8, Kg. Bt. 9, Mukim Lekir, Perak Pantai Geting, Kelantan
6.0 LAWATAN PEMANTAUAN DAN PENILAIAN
28
6.1.1 Lawatan Pemantauan Dan Penilaian
Beberapa siri lawatan pemantauan dan penilaian ke kawasan penanaman pokok bakau dan spesies-spesies yang sesuai di pesisiran pantai negara bagi Rancangan Malaysia Ke-Sembilan (RMKe-9:2005-2010) telah diadakan pada awal tahun 2011 untuk memantau perkembangan penamanan dari segi peratusan kehidupan pokok serta masalah tanaman yang dihadapi dilapangan.
Jadual 13 : Jadual Lawatan Pemantauan Dan Penilaian Ke Kawasan Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara Bagi Rancangan Malaysia Ke-Sembilan (RMKe-9:2005-2010)
Bil Tarikh Negeri Lokasi Yang Dilawati
1. 18-19 Januari 2011 Selangor 9
2. 26 -27 Januari 2011 Perak 13
3. 7 Februari 2010 Pulau Pinang 6
4. 8-9 Februari 2010 Kedah 11
5. 28 Februari 2011 Perlis 10
6. 2-3 Mac 2011 Pahang 11
7. 7-8 Mac 2011 Terengganu 24
8. 9 Mac 2011 Kelantan 5
9. 29 Mac 2011 Negeri Sembilan 9
10. 30 Mac 2011 Melaka 6
11. 6-7 April 2011 Johor 20
6.1 LAWATAN PEMANTAUAN DAN PENILAIAN KE KAWASAN PENANAMAN POKOK BAKAU DAN SPESIES-SPESIES YANG SESUAI DI PESISIRAN PANTAI NEGARA BAGI RANCANGAN MALAYSIA KE-SEMBILAN (RMKe-9:2005-2010)
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
29
JOHOR
KEDAH
6.1.2 Gambar Lawatan Pemantauan Dan Penilaian Ke Kawasan Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara Bagi Rancangan Malaysia Ke-Sembilan (RMKe-9: 2005-2010) - Kawasan Berjaya dan Terpulih
Lokasi: Parit Unas Laut, MuarTahun tanam: 2008Peratus hidup: 80%Status: Telah mula regenerasi semulajadi (Pokok
telah berbuah; Anak liar mula tumbuh)Outcome: Zon penampan yang stabil
Lokasi: Kompt. 17, H.S. MerbokTahun tanam: 2008Peratus hidup: 90%Status: Kawasan terpulihOutcome: Zon penampan yang stabil
Lokasi: Sg. Meriam, Kg. Sg. YuTahun tanam: 2009Peratus hidup: 70%Status: Berjaya. Baru selesai sulaman pada Julai 2011
Lokasi: Sri Menanti LautTahun tanam: 2005Peratus hidup: 80%Status: Kawasan terpulihOutcome: Kawasan penampan yang stabil
30
Lokasi: Pantai KundurTahun tanam: 2005Peratus hidup: 90%Status: BerjayaOutcome: Menjadi windbreaker
Lokasi: Pantai GetingTahun tanam: 2006Peratus hidup: 98%Status: Kawasan terpulih,pokok sudah mula berbuahOutcome: Menjadi windbreaker
KELANTAN
NEGERI SEMBILAN
Lokasi: Kg. Pasir Gembur Tanjung Bidara Tahun tanam: 2009Peratus hidup: 70%Status: Berjaya. Namun, terdapat masalah angin kencangOutcome: Kawasan rekreasi
MELAKA
Lokasi: Kg. BalakTahun tanam: 2010Peratus hidup: 80%Status: Berjaya
Lokasi: Pantai Cahaya NegeriTahun tanam: 2010Peratus hidup: 90%Status: Berjaya
30
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
31
Lokasi: Kg.Sg.Lombong,Kg. Bt. 8 dan 9, Mukim Lekir, PerakTahun tanam: 2008Peratus hidup: 75%Status: Berjaya. Namun terdapat risiko ombak besar
Lokasi: Pantai Teluk SenanginTahun tanam: 2008Peratus hidup:75%Status: Berjaya. namun sebahagian kawasan dijadikan
kawasan parkir keretaOutcome: Kawasan rekreasi
PAHANG
PERAK
PULAU PINANG
Lokasi: Pantai Sg. BalokTahun tanam: 2008Peratus hidup: 98%Status: BerjayaOutcome: Menjadi windbreaker
Lokasi: Kg. Anak AirTahun tanam: 2007Peratus hidup: 99%Status: BerjayaOutcome: Menjadi windbreaker
Lokasi: Pantai AcehTahun tanam: 2010Peratus hidup: 90%Status: Berjaya9
Lokasi: Pantai MalindoTahun tanam: 2008Peratus hidup:75%Status: Kawasan terpulihOutcome: Zon penampan yang stabil
32
Lokasi: Jalan Bukit Batu PutihTahun tanam: 2006 & 2007Peratus hidup: 100%Status: Berjaya
Lokasi: Sg. Janggut, KaparTahun tanam: 2006Peratus hidup: 85%Status: BerjayaOutcome: Kawasan terpulih
Lokasi: Kg. Geliga, KemamanTahun tanam: 2006Peratus hidup: 90%Status: Kawasan terpulihOutcome: 1. Menjadi windbreaker 2. Kawsan sanktuari
Lokasi: H.S. Banjar UtaraTahun tanam: 2009Peratus hidup: 90%Status: Berjaya
Lokasi: Pantai Penunjuk, KijalTahun tanam: 2006Peratus hidup:80%Status: Kawasan terpulih
Lokasi: Kuala SanglangTahun tanam: 2005Peratus hidup: 70%Status: Kawasan terpulih
PERLIS
TERENGGANU
SELANGOR
32
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
33
Jadual 14: Analisa Peratus Hidup Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara Mengikut Tahun
n.a. : - Delta kelantan- kawasan yang telah bertukar status hak milik - Pantai Kampung Cheruk Paloh, Pahang – kawasan yang telah menjadi tempat pembangunan kampus UIA
6.2.1 Analisa Peratus Hidup Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara Mengikut Tahun
6.2 STATUS PEMULIHARAAN KAWASAN HUTAN PESISIRAN PANTAI NEGARA
Sebanyak 194 lokasi menunjukkan kejayaan peratus kehidupan melebihi 80%, 75 lokasi menunjukkan peratus kehidupan antara 51% hingga 79% dan 97 lokasi mencatatkan peratus kehidupan di bawah 50% manakala 25 lokasi penanaman tidak berjaya dan perlu dilakukan rawatan yang bersesuaian. Jadual di bawah menunjukkan analisa peratus hidup pokok bakau dan spesies-spesies yang sesuai di pesisiran pantai negara mengikut tahun.
33Lawatan Pelajar Sekolah
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
34
Jadual 15: Analisa Peratus Hidup Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara Mengikut Negeri
6.2.2 Analisa Peratus Hidup Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara Mengikut Negeri
n.a. : - Delta kelantan- kawasan yang telah bertukar status hak milik - Pantai Kampung Cheruk Paloh, Pahang – kawasan yang telah menjadi tempat pembangunan kampus UIA
Negeri Kelantan, Perak, Pulau Pinang, Terengganu dan Selangor tidak menunjukkan sebarang rekod kematian pokok di kawasan penanaman yang telah dijalankan sejak tahun 2005 seperti yang ditunjukkan dalam analisa peratus hidup pokok bakau dan spesies-spesies yang sesuai di pesisiran pantai negara mengikut negeri seperti jadual di bawah.
3434
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
35
6.2.3 Gambar Kawasan Hutan Pesisiran Pantai Negara Yang Telah Terpulihara.
JOHOR
Lokasi: Parit Unas Laut, MuarTahun Tanam: 2006
Spesies: Bakau kurap
Lokasi: Kg. Sri Menanti Laut, MuarTahun Tanam: 2005
Spesies: Bakau kurap
36
KEDAH
Lokasi: Persisiran Pantai Kg. Sg. Meriam/ Sg. Yu, KedahTahun Tanam: 2008
Spesies: Bakau minyak
Lokasi: Kg. Kepala Jalan, Kota Kuala Muda, KedahTahun Tanam: 2010Spesies: Rhu pantai
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
37
KELANTAN
Lokasi: Pulau Kambing, KelantanTahun Tanam: 2006
Spesies: Bakau minyak
Lokasi: Pantai Kundur, KelantanTahun Tanam: 2005Spesies: Rhu pantai
38
MELAKA
NEGERI SEMBILAN
Lokasi: Pesisir Pantai Kg. Gembur Tanjung Bidar Masjid Tanah, Alor Gajah Melaka.Tahun Tanam: 2009Spesies: Rhu pantai
Lokasi Tanam: Jimah, Negeri SembilanTahun Tanam: 2007
Spesies: Bakau kurap
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
39
PAHANG
Lokasi: Pantai Sungai Balok, PahangTahun Tanam: 2008Spesies: Rhu pantai
Lokasi: Pantai Kg. Sg. Ular, PahangTahun Tanam: 2008Spesies: Rhu pantai
40
PERAK
Lokasi: Telok Senangin, Mukim Segari, PerakTahun Tanam: 2005Spesies:Rhu pantai
Lokasi: Kg. Sg. Lombong, Kg. Bt. 8 & 9, Mukim Lekir, PerakTahun Tanam: 2006
Spesies: Bakau minyak
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
41
PERLIS
PULAU PINANG
Lokas: Jalan Bukit Batu Putih, PerlisTahun Tanam: 2006Spesies: Rhu pantai
Lokasi Tanam: Pantai Aceh, Barat Daya, Pulau PinangTahun Tanam: 2010
Spesies: Bakau kurap & Bakau minyak
42
SELANGOR
Lokasi: H.S.Kuala Bernam (Bagan Nakhoda Omar), SelangorTahun Tanam: 2007
Spesies: Bakau minyak
Lokasi Tanam: Blok C, H.S Kuala Bernam, SelangorTahun Tanam: 2008
Spesies: Bakau minyak
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
43
TERENGGANU
Lokasi: Kg. Pantai Penunjuk, Kijal, TerengganuTahun Tanam: 2006Spesies: Rhu pantai
Lokasi: Kg. Geliga, Kemaman, TerengganuTahun Tanam: 2006Spesies: Rhu pantai
44
SABAH
Lokasi: H.S Sulaman Lake, SabahTahun Tanam: 2008
Spesies: Bakau kurap
Lokasi Tanam: Sg. Kelumpang, Semporna, SabahTahun Tanam: 2008
Spesies: Bakau kurap
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
45
SARAWAK
Lokasi: Pesisir Pantai Selabat / Pasir Putih, Kuching, SarawakTahun Tanam: 2009
Spesies: Bakau kurap
Lokasi: Sanglau, Kuala Oya, Sibu, SarawakTahun Tanam: 2009Spesies: Rhu pantai
46
Penanaman Pokok Bakau Di Sri Menanti Laut, Johor
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
47Perbincangan Bersama Penduduk Kampung Teknik Inovatif
7.0 ISU DAN MASALAH
48
Beberapa masalah telah dikenalpasti sepanjang aktiviti penanaman dijalankan pada tahun 2011. Berdasarkan pemerhatian dilapangan, masalah-masalah tersebut telah diklasifikasikan kepada beberapa tahap sepertimana dalam Jadual 16.
Jadual 16: Tahap Masalah Mengikut Skala
Tahap masalah Skala Keterangan
Paling Serius 5Kesan/impak yang amat besar ke atas kawasan projek dan sukar diatasi dengan kaedah biasa
Sangat Serius 4Kesan/impak yang amat besar ke atas kawasan projek dan sukar diatasi dengan kaedah biasa
Sederhana Serius 3Kesan/impak sederhana besar ke atas kawasan projek dan boleh diatasi dengan kaedah biasa
Kurang Serius 2Kesan/impak rendah ke atas kawasan projek dan boleh diatasi dengan kaedah biasa
Tidak Serius 1kesan/impak yang minima ke atas kawasan projek dan senang diatasi
Isu dan masalah penanaman ini berlaku di beberapa lokasi kawasan tanaman. Antara masalah-masalah yang dihadapi adalah seperti:
Lokasi : Bagan Sg. Burung, SelangorTahap Masalah : Paling SeriusSkala : 5
Lokasi : Parit Simen, JohorTahap Masalah : Paling SeriusSkala : 4
Lokasi : Kg. Lama, Kemasik, TerengganuTahap Masalah : Paling SeriusSkala : 5
Lokasi : Teluk Mas, MelakaTahap Masalah : Paling SeriusSkala : 4
Masalah Hakisan
Masalah Ombak dan Teknik Tanaman Inovatif Tidak Berjaya
48
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
49
Lokasi : Kg. Pasir Gembur, MelakaTahap Masalah : Sederhana SeriusSkala : 3
Lokasi : Kg. Seberang Pintasan, TerengganuTahap Masalah : Sederhana SeriusSkala : 3
Masalah Tiupan Angin Kencang
Lokasi : H.S. Sg. Trong, Perak Tahap Masalah : Sederhana SeriusSkala : 3
Lokasi : Kg. Serandu, Pahang Tahap Masalah : Sederhana SeriusSkala : 3
Lokasi : Kg. Huma, Tg. Dawai, KedahTahap Masalah : Kurang SeriusSkala : 2
Lokasi : Pantai Air Leleh. PahangTahap Masalah : Sederhana SeriusSkala : 3
Lokasi : Kompt 91, H.S. Gunung Arong, Johor Tahap Masalah : Kurang SeriusSkala : 2
Saingan Keladi dan Masalah Tanah Masam
Vandalisme
Gangguan Haiwan Ternakan
49
50
Dirian Pokok Nipah
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
51Lawatan Lapangan Pelajar Sekolah Sedang Mendapatkan Infomasi
8.0 PENGEMBANGAN DAN PEMBELAJARAN
52
• Sebanyak lima (5) risalah telah diterbitkan bagi tujuan pembelajaran.
• Risalah tersebut adalah :1. Pengenalan Hutan Pesisiran Pantai2. Kepentingan Hutan Paya Laut3. Kepelbagaian Spesies Di Hutan Pesisiran Pantai4. Aktiviti Penanaman Pokok Bakau5. Aktiviti Penanaman Pokok Rhu Pantai
8.1 RISALAH
52
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
53
8.2 POSTER
• Sebanyak tujuh (7) poster telah diterbitkan bagi tujuan pembelajaran.
• Poster tersebut adalah :1. Program Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di
Pesisiran Pantai Negara2. Peta Lokasi Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di
Pesisiran Pantai Semenanjung Malaysia3. Peta Lokasi Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di
Pesisiran Pantai Sabah Dan Sarawak4. Program Kesedaran Masyarakat5. Aktiviti Semaian dan Penanaman Pokok Bakau6. Aktiviti Semaian dan Penanaman Pokok Rhu Pantai7. Outcome Program Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di
Pesisiran Pantai Negara
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
53
54
Buah Nipah
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
55
9.0 OUTCOME DARI PELAKSANAAN PROGRAM PENANAMAN POKOK BAKAU DAN SPESIES-SPESIES YANG SESUAI DI PESISIRAN PANTAI NEGARA
56
9.1 SASARAN OUTCOME
Sasaran outcome merupakan matlamat yang ingin dicapai daripada projek yang dilaksanakan (Rajah 2). Dalam proses perancangan projek, sasaran outcome biasanya ditetapkan manakala outcome sebenar merupakan hasil yang diperoleh daripada pelaksanaan program pembangu-nan dalam jangka pendek dan jangka panjang.
Intermediate Outcomes
Output
Lokasi Penanaman
Keluasan Kawasan
Bilangan Pokok yang ditanam
Immediate Outcomes
Penanaman spesieslain yang sesuai
Penanaman spesiespokok bakau
End Outcomes
Menambah kawasan bagiaktiviti eko-pelancong
Memperkaya hasil sumberpesisir pantai
Peningkatan kesedaranmasyarakat awam
Peluang pekerjaan kepadapenduduk setempat
Kontraktor berpeluangmembekal anak pokok
Kestabilan pesisiran pantai
Lapisan kawasan perlindungan
Zon penampan
Stok karbon
Koridor habitatKepelbagaian hayat
OUTCOME
Rajah 2: Sasaran Outcome Program Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
57
(i) Kestabilan pesisiran pantai
• Pemantauan dan penilaian dibuat terhadap dirian pokok yang telah ditanam di tapak projek penanaman pokok bakau dan spesies-spesies yang sesuai di pesisiran pantai negara bagi mengetahui peratus kehidupan tanaman tersebut. Kawasan penanaman yang mempunyai peratusan kehidupan tanaman lebih daripada 70% adalah dikira berjaya dan keadaan ini menunjukkan bahawa sesuatu spesies itu sesuai hidup di kawasan tersebut.
Akar jangkang bakau sebagai penapis semulajadi
Lokasi : Sri Menanti Laut, Muar,JohorSpesies : Bakau minyak (Rhizophora apiculata)Tarikh Tanam : 2005
Lokasi : Pantai Kg. Sg. Ular, Cherating, PahangSpesies : Rhu pantai (Casuarina equisetifolia)Tarikh Tanam : 2007
9.2 OUTCOME
(iii) Zon Penampan
• Memberi manfaat yang sangat besar kepada penduduk tempatan di pesisiran pantai melalui pemuliharaan ekosistem hutan paya laut. Antara beberapa fungsi, hutan paya laut adalah membantu penduduk tempatan di pesisiran pantai dengan mengurangkan hakisan pantai, banjir, rIbut dan angin kencang yang dijana oleh ribut tropika dan subtropika yang dapat mengurangkan kejadian ombak besar (Tsunami) di dalam atau berhampiran kawasan seismically aktif.
• Dari segi kawalan kualiti air, hutan paya laut melindungi kualiti air di kawasan-kawasan yang terjejas oleh air pasang surut yang berada di muara sungai. Hutan ini menyediakan sistem penapis dan menyelesaikan masalah lumpur yang dibawa turun dari sungai dan di mana air masin bercampur dengan air tawar.
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
57
(ii) Lapisan Kawasan Perlindungan
• Penanaman pokok bakau dan spesies-spesies yang sesuai di pesisiran pantai bertujuan
melindungi infrastruktur dan penduduk berhampiran. Penilaian dibuat berdasarkan pemerhatian dan soal selidik bagi merekodkan bilangan kampung, bilangan rumah dan jumlah penduduk yang dapat dilindungi
58
Pesisiran Pantai 10 - 30 km
Profil Hutan Paya Laut
58
(v) Koridor Habitat Kepelbagaian Biologi
• Kawasan hutan pesisiran pantai menjadi habitat kepada pelbagai hidupan marin. Bilangan spesies dan populasi yang wujud di sesebuah kawasan tersebut dapat menyatakan sama ada sesebuah kawasan itu telah mencapai kestabilan ekosistem atau sebaliknya.
(iv) Stok Karbon
• Kawasan ini menjadi semakin penting untuk berfungsi sebagai sinki karbon dan penyerap pencemaran udara dan air. Stok karbon ialah jumlah karbon yang tersimpan di dalam ekosistem hutan terutamanya biojisim tumbuhan dan kandungan karbon tanah. Karbon digunakan oleh tumbuhan dalam proses fotosintesis dan membantu dalam proses pertumbuhan. Sekiranya karbon terbebas ke udara, ini akan menyumbang kepada peningkatan suhu bumi dan perubahan iklim.
• Sebagai contoh, Rhizophora, Brugeiera, Avecenia dan Sonneratia mempunyai kandungan biojisim (stok karbon) yang tinggi. Pokok Rhizophora apiculata (Bakau minyak), Brugeiera parviflora (Lenggadai), Avecenia alba (Api-api) dan Sonneratia caseolaris (Berembang) yang matang masing-masing mempunyai kandungan biojisim (stok karbon) 210.0 t/ha, 55.8 t/ha, 51.0 t/ha dan 49.2 t/ha.
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
59
(viii) Sebagai Tapak Pelajaran dan Penyelidikan Hutan Paya Laut
• Hutan Pelajaran yang telah ditubuhkan di kawasan hutan paya laut banyak membantu para pelajar dan penyelidik menjalankan kajian mengenai ekologi, habitat dan tumbuh-tumbuhan serta kepelbagaian fauna daratan. Di samping itu, terdapat aktiviti-aktiviti seperti ekspedisi saintifik dan kajian-kajian yang dijalankan oleh agensi-agensi kerajaan, pertubuhan bukan kerajaan (NGO) dan institusi pengajian tinggi di kawasan hutan paya laut ini.
Nelayan sedang menangkap ikan
Pelajar-pelajar diberi penerangan berkenaan spesies yang ada di Hutan Paya Laut
Kawasan Hutan paya laut yang telah dibangunkan sebagai tempat pelancongan, pembelajaran dan penyelidikan
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
59
(vii) Pembangunan Eko-pelancongan dan Rekreasi
• Keindahan semulajadi yang terdapat di kawasan hutan paya laut merupakan aset penting kepada aktiviti eko-pelancongan di negara ini. Keindahan dan keunikan yang ada pada dirian pokok-pokok bakau yang mempunyai akar jangkang adalah sesuatu yang sangat unik kerana tidak terdapat di hutan jenis lain. Malah impak kepada pengurusan yang sistematik dan teratur, dirian dan komposisi spesies bakau (Rhizophoraceae) yang dominan dan seragam membentuk satu pemandangan yang unik dan menarik. Bagi para pencinta hidupan marin pula, mereka akan dapat melihat dengan lebih jelas pertalian ekologi di antara hidupan marin dengan dirian bakau yang tumbuh secara teratur.
(vi) Aktiviti Perikanan dan Ternakan Laut
• Hutan paya laut merupakan tempat memelihara pembiakan dan sumber makanan yang bernilai komersial serta perlindungan bagi pelbagai hidupan laut seperti udang, ketam, ikan dan tiram. Justeru itu, aktiviti-aktiviti berasaskan perikanan merupakan terpenting selepas aktiviti pengusahasilan kayu jaras dan industri arang kayu. Selain itu, hutan paya laut mempunyai nutrien dan pengurai organik, yang membentuk asas jaringan makanan yang kompleks di kawasan muara sungai, pantai, dan perikanan laut dalam.
60
Bunga Bakau Kurap
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
61Utusan Malaysia; 11 April 2011 Utusan Malaysia; 16 Jun 2011
10.0 KERATAN AKHBAR
62
Berita Harian; 19 April 2011
Sunday Star; 05 Jun 2011
Utusan Malaysia; 16 Jun 201162
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
63
Utusan Malaysia; 16 Jun 2011
The Star; 07 September 2011 Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
63
64
New Straits Times; 08 Disember 2011
Harian Metro; 30 Disember 2011
64
Harian Metro; 10 Disember 2011
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
65
11.0 PENUTUP
66
Tahun 2011 merupakan tahun pertama pelaksanaan Program Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara bagi Rolling Plan Pertama (RP1:2011-2012) di bawah Rancangan Malaysia Ke-Sepuluh (RMKe-10:2011-2015). Diharapkan sokongan dan kerjasama padu daripada ahli-ahli Jawatankuasa Teknikal Mengenai Perancangan Dan Pelaksanaan (JTPP), Jawatankuasa Teknikal Mengenai Penyelidikan Dan Pembangunan (JTRD) dan Jawatankuasa Teknikal Pemantauan (JTP) dapat diteruskan bagi mencapai
objektif program ini.
PENUTUP
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
67
12.0 LAMPIRAN
68
ww
LOKASI PENANAMAN POKOK BAKAU DAN SPESIES-SPESIES YANG SESUAI DI PESISIRAN
PANTAI SEMENANJUNG MALAYSIA (TAHUN 2005-2011)
Petunjuk :
Lokasi penanaman pokok bakau dan spesies-spesies yang sesuai
o
6868
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
69
ww
LOKASI PENANAMAN POKOK BAKAU DAN SPESIES-SPESIES YANG SESUAI DI PESISIRAN
PANTAI SABAH DAN SARAWAK (TAHUN 2005-2011)
Petunjuk :
Lokasi penanaman pokok bakau dan spesies-spesies yang sesuai
o
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
69
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
69
70
Pengerusi
YBhg. Dato’ Prof. Dr. Hj. Abd. Rahman Bin Hj. Abd. RahimKetua Pengarah Perhutanan Semenanjung Malaysia
Ahli-ahli Jawatankuasa
Setiausaha Bahagian Pengurusan Biodiversiti Dan Perhutanan,Kementerian Sumber Asli dan Alam Sekitar (NRE)
Institut Penyelidikan Perhutanan Malaysia (FRIM)
Jabatan Pengairan dan Saliran (JPS)
Jabatan Perancang Bandar dan Desa (JPBD)
Jabatan Perikanan Malaysia (DOF)
Institut Penyelidikan Hidraulik Kebangsaan (NAHRIM)
Jabatan Ukur dan Pemetaan Malaysia (JUPEM)
Agensi Remote Sensing Malaysia (ARSM)
Pusat Infrastruktur Data Geospatial Negara (MaCGDI)
Mangrove Research Unit, Institute of Oceanography,Universiti Malaysia Terengganu (UMT)
Jabatan Hutan Sarawak
Jabatan Perhutanan Sabah
Jabatan Perhutanan Negeri Johor
Jabatan Perhutanan Negeri Kedah
Jabatan Perhutanan Negeri Kelantan
Jabatan Perhutanan Negeri Sembilan
Jabatan Perhutanan Negeri Melaka
Jabatan Perhutanan Negeri Pahang
Jabatan Perhutanan Negeri Perak
ww
Ahli Jawatakuasa TeknikalMengenai Perancangan Dan Pelaksanaan
Program Penanaman Pokok Bakau Dan Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran
Pantai Negara (JTPP)
70
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
71
Jabatan Perhutanan Negeri Perlis
Jabatan Perhutanan Negeri Pulau Pinang
Jabatan Perhutanan Negeri Selangor
Jabatan Perhutanan Negeri Terengganu
Bahagian Perancangan dan Ekonomi Hutan, Ibu Pejabat Perhutanan, Kuala Lumpur
Bahagian Ladang Hutan dan Perlindungan Hutan, Ibu Pejabat Perhutanan, Kuala Lumpur
Bahagian Silvikultur dan Pemeliharaan Biologi Hutan, Ibu Pejabat Perhutanan, Kuala Lumpur
Bahagian Pengurusan Hutan, Ibu Pejabat Perhutanan, Kuala Lumpur
Bahagian Pengurusan Maklumat, Ibu Pejabat Perhutanan, Kuala Lumpur
Global Environment Centre (GEC)
Persatuan Pencinta Alam Malaysia (MNS)
Wetlands International, Malaysia (WI-Malaysia)
World Wide Fund For Nature (WWF-Malaysia)
Institut Rimbawan Malaysia (IRIM)
Sahabat Alam Malaysia (SAM)
Persatuan Kawalan Hakisan Antarabangsa Malaysia (IECAM)
Jaringan Bertindak Nelayan Pantai Semenanjung (JARING)
Persatuan Kabajikan Nelayan-Nelayan Pantai Pulau Pinang (PIFWA)
Pertubuhan Muafakat Warga Desa Negeri Kedah (RURAL CITIZEN)
Urusetia
Seksyen Pemuliharaan Pesisiran Pantai,Bahagian Ladang Hutan & Perlindungan Hutan,
Jabatan Perhutanan Semenanjung Malaysia
ww
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
71
72
Pengerusi
YBhg. Dato’ Masran Bin Md SallehTimbalan Ketua Pengarah Perhutanan (Dasar dan Perancangan)
Ahli-ahli Jawatankuasa
Institut Penyelidikan Perhutanan Malaysia (FRIM)
Jabatan Hutan Sarawak
Jabatan Perhutanan Sabah
Pengarah Bahagian Perancangan dan Ekonomi Hutan
Pengarah Bahagian Ladang Hutan dan Perlindungan Hutan
Pengarah Perhutanan Negeri Pulau Pinang
Pengarah Perhutanan Negeri Perlis
Penolong Pengarah Silvikultur dan Perlindungan Hutan N. Johor
Penolong Pengarah Silvikultur dan Perlindungan Hutan N. Selangor
Penolong Pengarah Silvikultur dan Perlindungan Hutan N. Kedah
Penolong Pengarah Silvikultur dan Perlindungan Hutan) N. Kelantan
Penolong Pengarah Silvikultur dan Perlindungan Hutan N. Pahang
Penolong Pengarah Silvikultur dan Perlindungan Hutan N. Perak
Penolong Pengarah Silvikultur dan Perlindungan Hutan N. Terengganu
Penolong Pengarah Silvikultur dan Perlindungan Hutan N. Sembilan
Pegawai Hutan Negeri N. Melaka
Ketua Seksyen Pemetaan / GIS
Pegawai Khas Ketua Pengarah Perhutanan Semenanjung Malaysia
Urusetia
Seksyen Pemuliharaan Pesisiran Pantai,Bahagian Ladang Hutan & Perlindungan Hutan,
Jabatan Perhutanan Semenanjung Malaysia
ww
Ahli Jawatakuasa KerjaPenanaman Pokok Bakau Dan
Spesies-Spesies Yang Sesuai Di Pesisiran Pantai Negara (JKTB)
72
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
73
AHLI JAWATANKUASA PENYEDIAANBUKU LAPORAN TAHUNAN 2011 PROGRAM PENANAMAN
POKOK BAKAU DAN SPESIES-SPESIESYANG SESUAI DI PESISIRAN PANTAI NEGARA
Cik Nabilah Hamidah Binti Sabar @ Sabal (Editor)
En. Nor Lokman Bin Muhamad Nor @ Fakru (Editor)
Pn. Khairunnisa Binti M.Mamat (Editor)
Cik Ain Nur Nadillah Binti Daud (Editor)
YBhg. Dato’ Masran Bin Md Salleh (Penasihat)
En. Suhaili bin Hj. Rosli (Penolong Ketua Editor)
En. Yap Yee Hwai (Ketua Editor)
Lapo
ran
Tahu
nan
| 20
11
73
ww
Seksyen Pemuliharaan Pesisiran Pantai,Bahagian Ladang Hutan Dan Perlindungan Hutan,Ibu Pejabat Perhutanan Semenanjung Malaysia,
Jalan Sultan Salahuddin,50660 Kuala Lumpur.
+603 - 2616 4488 | +603 - 2692 5657
YBhg. Dato’ Masran Bin Md Salleh Timbalan Ketua Pengarah (Dasar Dan Perancangan)
En. Yap Yee Hwai Pengarah Ladang Hutan Dan Perlindungan Hutan
En. Suhaili Bin Hj. Rosli Ketua Seksyen Pemuliharaan Pesisiran Pantai
En.Nor Lokman Bin Muhamad Nor @ Fakru Penolong Pengarah (Tanaman Bakau)
Pn. Khairunnisa Binti M.Mamat Penolong Pengarah (Tanaman Spesies Lain)
Cik Nabilah Hamidah Binti Sabar @ Sabal Penolong Pengarah Seksyen Pemuliharaan Pesisiran Pantai
Cik Ain Nur Nadillah Binti Daud Penolong Pengarah Seksyen Pemuliharaan Pesisiran Pantai
Seksyen Pemuliharaan Pesisiran Pantai